-
940
-
702
-
693
-
673
-
631
Pliki do pobrania
Antologia prezentuje dokonania łódzkich językoznawców na polu (wieloaspektowego) poznania polszczyzny biblijnej – zarówno dawnej, jak i współczesnej, a także „dialogu” współczesnej z dawną. Widać w niej zamysł pokazania rozległej panoramy zainteresowań, podejść metodologicznych oraz uzyskanych wyników, co w sumie pozwala poznać warsztat i dorobek łódzkich badaczy, a zarazem czyni z książki cenne, bogate poznawczo kompendium wiedzy o rozwoju polszczyzny biblijnej (jak również polszczyzny w ogóle) i sposobach jej badania, a przy okazji o historii kultury nie ty polskiej, lecz także starożytnej (gdyż takie są konteksty języków Biblii).
Publikacja finansowana przez Instytut Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego.
Prof. dr hab. Elżbieta Umińska-Tytoń – historyk języka, onomasta, badaczka językowej przeszłości Łodzi, dawnych obyczajów językowych oraz języka religijnego. Autorka książek, rozpraw naukowych, artykułów dotyczących dawnej polszczyzny, zwłaszcza XVIII i XIX wieku oraz nazw własnych. Wydała m.in.: Polszczyzna potoczna XVIII wieku (1992), Słownictwo polszczyzny potocznej XIX wieku (2002), Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów (2011), Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne, kulturowe ( wpółautorstwo, D. Bieńkowska i M. Cybulski, 2007), Nazewnictwo miejskie Łodzi (współautorstwo, D. Bieńkowska, 2013), Miasto w polskich badaniach lingwistycznych (współautorstwo, D. Bieńkowska, 2019).
Prof. dr hab. Danuta Bieńkowska – historyk języka, badaczka języka religijnego, zwłaszcza polszczyzny biblijnej. Autorka i współautorka artykułów i monografii z dziedziny stylistyki (głównie stylów artystycznego i biblijnego) oraz polszczyzny miejskiej. Najważniejsze publikacje książkowe: Styl językowy przekładu Nowego Testamentu Jakuba Wujka (na materiale czterech Ewangelii) (1992), Słownictwo i frazeologia w Psałterzu przełożonym przez ks. Jakuba Wujka (1594) (1999), Polski styl biblijny (2002), Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne, kulturowe (wpółautorstwo, E. Umińska-Tytoń, M. Cybulski, 2007), Nazewnictwo miejskie Łodzi (współautorstwo, E. Umińska-Tytoń 2013), Miasto w polskich badaniach lingwistycznych (współautorstwo, E. Umińska-Tytoń 2019).
Prof. dr hab. Stanisław Koziara – historyk języka polskiego, badacz polszczyzny religijnej. Autor monografii: Pojęcia wartościujące w polskich przekładach Psałterza (1993), Frazeologia biblijna w języku polskim (2001, 2009 – wydanie drugie), Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego ( ujęcie filologiczno-normatywne) (2009), a także szeregu prac z dziedziny historii i współczesnego języka religijnego, stylistyki oraz frazeologii.
Prof. dr hab. Marek Cybulski – główny nurt działalności naukowej stanowią badania z zakresu historii języka polskiego: historycznej i (w mniejszym stopniu) współczesnej dialektologii, gramatyki, dziejów języka literackiego oraz socjolingwistyki i pragmatyki językowej. Ważne miejsce w tym dorobku zajmują prace dotyczące wpływu języków literackich wcześniej uformowanych (zwłaszcza czeskiego i łaciny) na sprawność językową dawnych Polaków. Jest autorem publikacji książkowych: Język piętnastowiecznej części Psałterza floriańskiego. Ortografia, fonetyka, fleksja (1988), Język piętnastowiecznej części Psałterza floriańskiego. Składnia zdania pojedynczego (1993), Staropolskie przekłady Psałterza (1996), Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej (2003), Czy to po polsku? (2013) oraz ponad 100 artykułów naukowych. Pod jego redakcją ukazał się Wybór tekstów z dziejów języka polskiego, t. 1–2 (2015).
Ks. dr Eugeniusz Gieparda – absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Stopień doktora uzyskał w 1995 roku pod kierunkiem prof. dr hab. Marii Kamińskiej. Zainteresowania naukowe skupiają się wokół polszczyzny przekładów biblijnych. Autor kilkunastu artykułów dotyczących tłumaczenia realiów biblijnych oraz języka innych tekstów religijnych.
Prof. dr hab. Maria Kamińska – historyk języka, onomasta, dialektolog; inicjatorka łódzkich badań przekładów Biblii na język polski oraz badań nad polszczyzną łodzian i miast okalających Łódź. Autorka monografii: Nazwy miejscowe dawnego województwa sandomierskiego (cz. I, 1964; cz. II, 1965), Gwary Polski centralnej (1968), Psałterz floriański. Monografia językowa cz. I. Ortografia. Fonetyka. Fleksja imion (1981), Psałterz floriański. Monografia językowa cz. II. Fleksja liczebników, zaimków, czasowników (1991) oraz licznych artykułów i studiów z zakresu polszczyzny miejskiej i języka religijnego.
Dr hab. prof. UŁ Danuta Kowalska – zainteresowania naukowe skupiają się wokół dziejów polszczyzny (zwłaszcza okresu średniopolskiego), przede wszystkim zaś koncentrują się na zagadnieniach języka i stylu tekstów dawnych, szczególnie na językowej i stylistycznej warstwie staropolskich zabytków piśmiennictwa religijnego i polszczyźnie przekładów biblijnych. W centrum jej zainteresowań znajduje się także język pisarzy oraz problematyka językowego obrazu świata. Autorka książek: Styl językowy najstarszego polskiego przekładu Psałterza na tle porównawczym (2003), Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe Psałterza Dawidowego (2013), Słownik polsko-łaciński do średniowiecznych psałterzy polskich (współautorstwo, M. Kamińska, M. Cybulski, 2000), Psalmy polskie czasu reformy. Tetrapla łódzka na 500 lat Reformacji (współautorstwo, K. Płachcińska, J. Płuciennik, 2017).
Dr Anna Lenartowicz-Zagrodna – absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego w zakresie f ilologii polskiej i klasycznej. Zainteresowania naukowe obejmują: polszczyznę historyczną (w tym polszczyznę biblijną i przekładową, zwłaszcza pierwszej połowy XVI wieku), edycje tekstów staropolskich (edycje krytyczne szesnastowiecznych tłumaczeń Księgi Eklezjastesa, Księgi Syracha i Księgi Tobiasza), translatorykę łacińską (przetłumaczyła z łaciny m.in. poetycką parafrazę Księgi Tobiasza pióra Mateusza z Vendome z XII wieku oraz szesnastowieczną prozę polemiczną Defensio verae translationis Jana Sandeckiego-Maleckiego z 1547 roku) oraz leksykografię polsko-łacińską (Z dziejów leksykografii polsko-łacińskiej. Przedmowy do słowników wydane w 2020 roku i Z dziejów leksykografii polsko-łacińskiej. Szkice o słownikarzach i słownikach (XVII–XIX w.) z 2021 roku).
Prof. dr hab. Ewa Woźniak – historyk języka polskiego; badaniami obejmuje przekrój dziejów polszczyzny, ze szczególnym uwzględnieniem doby najstarszej oraz polszczyzny XIX i pierwszej połowy XX wieku. Opublikowała m.in.: Słownictwo i frazeologia Psałterza krakowskiego (1532) na tle ówczesnych przekładów biblijnych (2002), Ofiary i krzywdziciele. Studium postaci w przedtrydenckim piśmiennictwie pasyjnym. Analiza językoznawcza (2007), Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego (2020).
Prof. dr hab. Rafał Zarębski – zainteresowania naukowe: językoznawstwo diachroniczne, onomastyka, stylistyka, leksykologia, morfologia, kontakty językowe. Najważniejsze publikacje to: Słownik nazw osobowych w polskich przekładach Nowego Testamentu (2005), Nazwy osobowe w polskich przekładach Nowego Testamentu (2006), Rzeczownikowe prefiksy obcego pochodzenia w historii języka polskiego (2013), Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku – analiza i słownik (2020).
Bajerowa I., 1986, Polski język ogólny XIX w. Stan i ewolucja, t. 1: Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, Katowice.
Bajerowa I., 1988, Kilka problemów stylistyczno-leksykalnych współczesnego polskiego języka religijnego, [w:] O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, red. M. Karpluk, J. Sambor, Lublin, s. 21–44.
Bartmiński J., 1992, Styl potoczny, [w:] Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i w kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, Wrocław, s. 37–54.
Basaj M., Siatkowski J., 1967, Przegląd wyrazów uważanych w literaturze naukowej za bohemizmy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 7, s. 5–31.
Basaj M., Siatkowski J., 1972, Przegląd wyrazów uważanych w literaturze naukowej za bohemizmy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 11, s. 5–46.
Basaj M., Siatkowski J., 1974, Przegląd wyrazów uważanych w literaturze naukowej za bohemizmy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 14, s. 5–41.
Basaj M., Siatkowski J., 1977, Przegląd wyrazów uważanych w literaturze naukowej za bohemizmy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 16, s. 5–40.
Bea A., 1955, O nowym Psałterzu łacińskim. Geneza i duch przekładu, Poznań.
Bernacki L., 1928, Geneza i historia Psałterza floriańskiego, „Rocznik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” l–2, s. 14–20.
Biblia Jakuba Wujka w życiu i kulturze narodu polskiego, 2013, red. R. Słowiński, Poznań.
Bieńkowska D., 1992a, Styl językowy przekładu Nowego Testamentu Jakuba Wujka (na materiale czterech Ewangelii), Łódź.
Bieńkowska D., 1992b, Jakub Wujek – nowator czy tradycjonalista?, [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 1, s. 143–151.
Bieńkowska D., 1993a, Nazwy własne i formy od nich derywowane w XVI-wiecznych przekładach tekstów ewangelicznych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 27, s. 9–14.
Bieńkowska D., 1993b, O przeobrażeniach polskiego stylu biblijnego, „Stylistyka” II, s. 101–110.
Bieńkowska D., 1996, O niektórych problemach przekładu biblijnego (na przykładzie miast, miasteczek i wsi), [w:] Biblia w kulturze polskiej, red. S. Rzepczyński, Słupsk, s. 215–228.
Bieńkowska D., 2002, Polski styl biblijny, Łódź.
Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E., 1994, Warianty sufiksalne w staropolskich i renesansowych przekładach Psałterza, „Poradnik Językowy”, z. 5–6, s. 41–48.
Błoński J., 1983, Zdanie, „Tygodnik Powszechny” 37, nr 14–15.
Bosak Cz., 1996, Postacie Nowego Testamentu. Słownik–konkordancja, Poznań.
Bösen W., 2002, Ostatni dzień Jezusa z Nazaretu, Wrocław.
Brajerski T., 1964, Ściągnięte i nieściągnięte formy zaimków dzierżawczych w języku staropolskim, „Prace Filologiczne” 18, cz. 3, s. 5–27.
Brajerski T., 1976, Biblijne słownictwo i frazeologia, [w:] Encyklopedia katolicka, Lublin, t. 2, s. 483–486.
Brajerski T., 1995, Ze składni tekstu makaronizowanego, [w:] idem, O języku polskim dawnym i dzisiejszym, Lublin, s. 237–240.
Brandstaetter R., 2004, Krąg biblijny i franciszkański, Kraków.
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, 1989, oprac. S. Głowa, I. Bieda, Poznań.
Breza E., 1992, Odmiana nazw własnych w Nowym Testamencie Biblii Wujka i Biblii Tysiąclecia, [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 1, s. 152–159.
Brückner A., 1902, Psałterze polskie do połowy XVI wieku, „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności w Krakowie” 34, s. 258–264.
Brückner A., 1903, Literatura religijna w Polsce średniowiecznej, t. 2: Pismo Święte i apokryfy, Warszawa.
Chmiel J., 2001, Kulturotwórcza rola Wulgaty, [w:] Idee chrześcijańskie w życiu Europejczyka. Język. Piśmiennictwo. Sztuki plastyczne. Obyczaje, red. A. Ceglińska, Z. Staszewska, Łódź, cz. 1, s. 9–15.
Cieślikowa A., 1988, Sposoby przenoszenia apelatywów do kategorii nazw osobowych, [w:] V Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna, red. K. Zierhoffer, Poznań, s. 85–89.
Cieślikowa A., 1990, Staropolskie odapelatywne nazwy własne. Proces onimizacji, Wrocław.
Cieślikowa A., 1996, Jak „ocalić w tłumaczeniu” nazwy własne?, [w:] Między oryginałem a przekładem II. Przekład, jego tworzenie się i wpływ, red. J. Twardzikowa, M. Filipowicz-Rudek, Kraków, s. 311–320.
Cieślikowa A., 1998, Przezwiska, [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa–Kraków, s. 119–134.
Cybulski M., 1986, Różnice leksykalne między piętnastowiecznymi częściami Psałterza floriańskiego, [w:] Studia historycznojęzykowe. Wybór problemów i przegląd metod badawczych z zakresu historii języka polskiego, red. I. Bajerowa, Wrocław, s. 25–36.
Cybulski M., 1988, Język piętnastowiecznej części Psałterza floriańskiego. Ortografia, fonetyka, fleksja, Łódź.
Cybulski M., 1993, Język piętnastowiecznej części Psałterza floriańskiego. Składnia zdania pojedynczego, Łódź.
Cybulski M., 1995, Rzekome staropolskie jaz ‘ego’, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 40, s. 61–65.
Cybulski M., 1996, Staropolskie przekłady Psałterza, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 41, z. 2, s. 5–101.
Cybulski M., 1999, O dwóch XVI-wiecznych polskich przekładach „Psałterza”. „Psałterz Dawidow” Mikołaja Reja i „Psałterz Dawida” Jakuba Lubelczyka, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 44, s. 13–29.
Czachorowska M., 1998, Formacje odzawodowe w „Wielkopolskich rotach sądowych” XIV i XV wieku, [w:] Najnowsze przemiany nazewnicze, red. E. Jakus-Borkowa, K. Nowik, Warszawa, s. 365–372.
Danielewiczowa M., 2000, Główne problemy opisu i podziału czasownikowych predykatów mentalnych, [w:] Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, red. R. Grzegorczykowa, Z. Zaron, Warszawa, cz. 1, s. 227–247.
Dąbrowski E., 1947, Przedmowa, [w:] Pismo Święte Nowego Testamentu, Poznań, s. V.
Deptuchowa E., 1985, Odpowiedniki łacińskiego passivum w psałterzach staropolskich, Wrocław.
Dittmann R., 2009, Místní jména v českých překladech Starého zákona, Ołomuniec.
Długosz-Kurczabowa K., 1989/1990, Onomastyka Nowego Testamentu, „Slavia Occidentalis” 46–47, s. 71–88.
Długosz-Kurczabowa K., 1990, Apelatywizacja biblijnych nazw własnych w języku polskim, Prace Onomastyczne 34, Wrocław.
Długosz-Kurczabowa K., 1998, Charakterystyka językowa ekumenicznego przekładu „Ewangelii św. Mateusza”, „Przegląd Humanistyczny” 42, nr 4, s. 65–96.
Doroszewski W., 1964, O kulturę słowa, Warszawa.
Dufour X.L., 1975, Słownik Nowego Testamentu, Poznań.
Dunaj B., 1977, Zapożyczenia czeskie w polszczyźnie XII–XIII wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 451. Prace Językoznawcze”, z. 52, s. 27–38.
Encyklopedia języka polskiego, 1991, red. S. Urbańczyk, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Forstner D., 1990, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa.
Frankowski J., 1974, Dlaczego trzeba było dokonać nowego przekładu Biblii, „Znak”, nr 235 (1), s. 63–82.
Frankowski J., 1975a, Biblia Tysiąclecia i problematyka dzisiejszych polskich przekładów Pisma Świętego, „Znak”, nr 252 (6), s. 709–737.
Frankowski J., 1975b, Biblia Tysiąclecia – tło i problematyka przekładu, [w:] Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia. Księga druga, red. S. Pollak, Wrocław, s. 61–84.
Friedelówna T., 1993, Biblijna onomastyka w staro-cerkiewno-słowiańskim Psałterzu synajskim, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska” 40, z. 246, s. 3–25.
Gębarowicz M., 1965, Psałterz floriański i jego geneza, Wrocław.
Gieparda E., 1994, Jan Jakub Wujek Nowego Testamentu wierny i szczery tłumacz, [w:] Jan Jakub Wujek tłumacz Biblii na język polski. W czterechsetletnią rocznicę wydania Nowego Testamentu 1593–1993, red. M. Kamińska, Łódź, s. 123–135.
Gorczyńska R., 1992, Podróżny świata: rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze, Kraków.
Górski E., 1930, Księga psalmów, tekst i komentarze, wydanie drugie, Sandomierz.
Górski K., 1959, Jakub Wujek jako pisarz, Warszawa.
Greszczuk B., 2000, Archetypy starotestamentowe w polskich przekładach psalmów. Problemy lingwistyki stosowanej, Rzeszów.
Grodziński E., 1973, Zarys ogólnej teorii imion własnych, Warszawa.
Grosbart Z., 1984, Teoretyczne problemy przekładu literackiego w ramach języków blisko pokrewnych (na materiale języka polskiego i języków wschodniosłowiańskich), Łódź.
Grzegorczykowa R., 1982, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa.
Hanamann R., 2010, Der deutsche Teil des Florianer Psalters: Sprachanalyse und kulturgeschichtliche Einordnung, Frankfurt.
Handke K., 1993, Polskie nazewnictwo botaniczne oczami językoznawcy, [w:] Historia leków naturalnych, red. B. Kuźnicka, Warszawa, t. 4, s. 11–23.
Heller J., 2003, Výkladový slovník biblických jmen, Praga.
Ilek B., 1975, Granice ścisłości znaczeniowej w tłumaczeniu literatury pięknej, [w:] Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia. Księga druga, red. S. Pollak, tłum. M. Erhardt-Gronowska, Wrocław, s. 99–107.
Językowy obraz świata, 1990, red. J. Bartmiński, Lublin.
Kaleta Z., 1991, Ewolucja nazwisk słowiańskich. Studium teoretyczno-porównawcze, Kraków.
Kamińska M., 1981, Psałterz floriański. Monografia językowa. Część I. Ortografia, fonetyka, fleksja imion, Wrocław.
Kamińska M., 1992, Psałterz floriański. Monografia językowa. Część II. Fleksja liczebników, zaimków, czasowników, Łódź.
Kamińska M., 1993, Onomastyka biblijna tekstów przekładowych jako problem badawczy, [w:] Onomastyka literacka, red. M. Biolik, Olsztyn, s. 321–328.
Kamińska M., Cybulski M., 1995, Indeks łacińsko-polski do Psałterza floriańskiego, Warszawa.
Kamińska M., Cybulski M., Kowalska D., 2000, Słownik polsko-łaciński do średniowiecznych psałterzy polskich. Wyrazy autosemantyczne, Łódź.
Karpluk M., 2001, Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, Kraków.
Katolicyzm A–Z, 1994, red. Z. Pawlak, Poznań.
Kempf Z., 1978, Próba teorii przypadków, Opole, cz. 1.
Klawek A., 1961, Onomastyka biblijna, „Onomastica” 7, s. 403–416.
Klawek A., 1964, Etymologia ważniejszych imion biblijnych, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Oddziału Krakowskiego PAN”, s. 57–59.
Klawek A., 1968, Dwa imiona biblijne Szymon i Piotr, [w:] Symbolae philologicae in honore Vitoldi Taszycki, red. S. Hrabec, PAN Prace Komisji Językoznawstwa 17, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 155–161.
Klemensiewicz Z., 1966, Niektóre właściwości syntaktyczne chłopskiej mowy potocznej, „Język Polski” 46, s. 245–255.
Klemensiewicz Z., 1974, Historia języka polskiego, Warszawa.
Klich E., 1927, Polska terminologia chrześcijańska, Poznań.
Kładoczny P., 2001, Język proroctw, przepowiedni i apokalips, [w:] Idee chrześcijańskie w życiu Europejczyka. Język. Piśmiennictwo. Sztuki plastyczne. Obyczaje, red. A. Ceglińska, Z. Staszewska, Łódź, cz. 1, s. 223–234.
Kołakowski L., 2005, Głos wielu wód, „Gazeta Świąteczna”, 26–28 marca.
Komárek K., 2000, Osobní jména v českých biblích, Ołomuniec.
Koneczna H., 1948, O roli uczuciowej tzw. zaimków konwencjonalnych, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 8–12.
Koneczna H., 1952, Formy zaimków dzierżawczych w języku staropolskim, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Językowej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 4, s. 93–104.
Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym, 1967, [w:] Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, red. L. Groblicki, E. Groblicki, Poznań.
Kossowska M., 1962, Z dziejów polskiego stylu psałterzowego, „Język Polski” 42, s. 135–148.
Kossowska M., 1966, Jak tłumaczył łacinę pierwszy pisarz Psałterza floriańskiego, „Roczniki Humanistyczne” 14, z. 4, s. 113–122.
Kossowska M., 1968, Biblia w języku polskim, Poznań, t. 1.
Kosyl Cz., 1982, Warianty i ekwiwalenty nazw własnych, „Poradnik Językowy”, z. 4, s. 213–221.
Kosyl Cz., 1998, Nazwy własne w literaturze pięknej, [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa–Kraków, s. 363–387.
Kowalik-Kaleta Z., 1981, Staropolskie nazwy osobowe motywowane przez nazwy miejscowe, Wrocław.
Kowalska D., 2003, Styl Psałterza floriańskiego na tle porównawczym, Łódź.
Koziara S., 1993, Pojęcia wartościujące w polskich przekładach Psałterza, Kraków.
Koziara S., 1998, O szyku zaimkowej przydawki dzierżawczej w polskich przekładach Psałterza (na przykładzie psalmu Miserere), „Język Polski” 78, z. 1–2, s. 62–69.
Koziara S., 2001, Frazeologia biblijna w języku polskim, Kraków.
Koziara S., 2009, Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (ujęcie filologiczno-normatywne), Kraków.
Kropaczek S., 1928, Zwrot „accusativus cum infinitivo” w języku polskim, „Prace Filologiczne” 13, s. 424–496.
Krzyżanowski J., 1953, Historia literatury polskiej, Warszawa.
Kubacki W., 1954, O stylu biblijnym „Ksiąg narodu i pielgrzymstwa polskiego”, [w:] idem, Żeglarz i pielgrzym, Warszawa, s. 205–274.
Kűchmeister M., 1981, Do Miłoszowego przekładu Księgi Psalmów przyczynek, „Poezja” 7, s. 62–70.
Kuźmicki M., 2010, Czego nie wiemy o źródłach Psałterza floriańskiego, a co podejrzewać można na podstawie lektury jego łacińskiej części, [w:] Dokument pisany w badaniach historyka języka polskiego. Z badań nad grafią i fonetyką historycznej polszczyzny, red. M. Kuźmicki, M. Osiewicz, Zielona Góra–Poznań, s. 87–92.
Kwilecka I., 1971, Ze studiów nad staropolskimi przekładami Biblii. Problem realiów biblijnych. 1. Świat zwierzęcy w Starym Testamencie, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, nr 10, s. 58–70.
Kwilecka I., 1978, O swobodnych średniowiecznych przekładach biblijnych (na przykładzie tłumaczeń francuskich, czeskich i polskich), „Język Polski” 58, z. 2, s. 87–97.
Kwilecka I., 1992, Staropolskie przekłady Biblii i ich związki z biblistyką europejską. Zarys problematyki, [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 2, s. 272–293.
Kwilecka I., 2003, Studia nad staropolskimi przekładami Biblii, Poznań.
Kyas V., 1962, Česká předloha staropolského žaltáře, Praga.
Langkammer H., 1982, Słownik biblijny, Katowice.
Leciejewski J., 1882, Die Sprache des polnischen Teils des Florianer Psalters, „Archiv für Slavische Philologie” 6, s. 495–548.
Leciejewski J., 1884, Die Sprache des polnischen Teils des Florianer Psalters, „Archiv für Slavische Philologie” 8, s. 74–92, 256–274.
Lehr-Spławiński T., 1938, Wzajemne wpływy językowe polsko-czeskie, [w:] idem, Szkice z dziejów i rozwoju kultury języka polskiego, Lwów, s. 91–104.
Leszczyński Z., 1988, O inspiracji biblijnej przenośnych znaczeń „serca”, [w:] O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, red. M. Karpluk, J. Sambor, Lublin, s. 145–166.
Lisowski T., Migdał J., 1994, Leksemy osobliwe w miejscach słownikowo różnych Psałterza floriańskiego i puławskiego, [w:] Studia historycznojęzykowe, red. M. Kucała, Z. Krążyńska, Kraków, t. 1, s. 101–112.
Lisowski T., Wiatrowski P., 2013, Dobra Czytanka wg św. ziom’a Janka a tradycja polskiego stylu biblijnego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 20 (40), z. 2, s. 115–127.
Lurker M., 1989, Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań.
Malec M., 1992, Miejsce imion biblijnych w antroponimii polskiej, [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 1, s. 86–94.
Malec M., 1997, Przydomki hagionimiczne w funkcji samodzielnych imion osobowych, [w:] Onomastyka i dialektologia, red. H. Popowska-Taborska, J. Duma, Warszawa, s. 181–186.
Malec M., 2003, Onomastyka w „Rozmyślaniu przemyskim”, „Polonica” 22–23, s. 345–390.
Mayenowa M.R., 1962, W sprawie problematyki stylistycznej staropolszczyzny, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa, cz. 2, s. 27–44.
Meller K., 1992, Jakuba Lubelczyka Psałterz Dawida z roku 1558, Poznań.
Miklasińska-Lubaszewska A., 1974, Stylizacja biblijna w „Anhellim”, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace historyczno-literackie” 29, s. 29–46.
Mikołajczuk A., 1999, Gniew we współczesnym języku polskim, Warszawa.
Mikołajczuk A., 2000, Problem ocen w analizie wybranych polskich nazw uczuć z klasy semantycznej GNIEWU, „Język a Kultura” 14, s. 117–131.
Miłosz Cz., 1979, Przedmowa tłumacza, [w:] Księga Psalmów, tłum. z hebrajskiego Cz. Miłosz, Paryż, s. 45–52.
Moszyński L., 1990, Pierwsze przejawy samodzielnego życia biblijnych struktur stylistycznych w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 26, s. 187–196.
Moszyński L., 1992, Hebr. ha – Adam: nomen apellativum – nomen proprium w renesansowych przekładach biblijnego opisu życia pierwszego człowieka (Gn I 26 – V5), „Slavia” 61, s. 503–508.
Moszyński L., 2003, Biblia Szymona Budnego. Charakterystyka przekładu, [w:] Biblie staropolskie, red. I. Kwilecka, Poznań, s. 41–48.
Moszyński L., 2005, Szymon Budny jako onomasta. 3. Ojkonimia, [w:] Ogród nauk filologicznych. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesorowi Stanisławowi Kochmanowi, red. M. Balowski, W. Chlebda, Opole, s. 445–455.
Mounin G., 1974, Dictionnaire de la linquistique, Paryż.
Nehring W., 1871, Iter florianense. O psałterzu floriańskim łacińsko-polsko-niemieckim, w szczególności o polskim jego dziale, Poznań.
Nehring W., 1876, Über den Einfluss der altčechischen Sprache und Literatur auf die altpolnische, „Archiv für Slavische Philologie” 2, s. 417–436.
Nehring W., 1883, Psalterii florianensis partem polonicam ad fidem codicis, aparatu critico indice locupletissimo instruxit (…), Poznań.
Nowak Z.J., 1987, Czesław Miłosz jako tłumacz Biblii, „Przegląd Humanistyczny” 31, nr 7–8, s. 1–14.
O sztuce tłumaczenia, 1955, red. M. Rusinek, Wrocław.
Odelain O., Séguineau R., 1978, Dictionnaire des noms propres de la Bible, Paryż.
Ostański P., 2002, Bibliografia biblistyki polskiej 1945–1999, Poznań, t. 1.
Ostański P., 2010, Bibliografia biblistyki polskiej 2000–2009, Poznań, t. 3.
Paul A., 1982, Sur les traductions de la Bible, „Esprit” 69 (9), s. 79–86.
Pepłowski F., 1969, O funkcjach partykuły -ć w utworach Reja, „Pamiętnik Literacki” 60, z. 4, s. 137–167.
Petrov I.N., Twardzik W.B., 2010, Kamień, który odrzucili budując, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych w funkcji podmiotu, „Język Polski” 40, s. 5–15.
Pisarkowa K., 1984, Historia składni języka polskiego, Wrocław.
Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, 2009, red. S. Koziara, W. Przyczyna, Tarnów, t. 1–2.
Poniatowski Z., 1984, Z badań nad Apokalipsą Janową. Statystyka leksykalna Objawienia, „Euhemer”, nr 3, s. 29–46.
Poplatek J., 1950, Obecny stan badań nad ks. J. Wujka tłumaczeniem i program dalszej pracy, „Polonia Sacra”, t. 3, s. 20–65.
Prochaska A., 1915, Modlitewnik czy godzinki staropolskie?, „Pamiętnik Literacki” 13, s. 50–52.
Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia. Księga druga, 1975, red. S. Pollak, Wrocław.
Reczek J., 1968, Bohemizmy leksykalne w języku polskim do końca XV wieku. Wybrane zagadnienia, Wrocław.
Rej M., 1965, Apocalypsis. To jest, dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich (…), Kraków.
Rospond S., 1949, Studia nad językiem polskim XVI w. (Jan Seklucjan, Stanisław Murzynowski, Jan Sandecki-Malecki, Grzegorz Orszak), Wrocław.
Rospond S., 1952, Postscriptum do zagadnienia lokalizacji „Psałterza puławskiego”, „Język Polski” 32, s. 229–231.
Rospond S., 1956, Język renesansu a średniowiecza na podstawie literatury psałterzowo-biblijnej, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa, cz. 2, s. 61–181.
Rospond S., 1963, Z badań nad stosunkami językowymi polsko-czeskimi do XVI w., „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 4, s. 99–200.
Rospond S., 1965, Najnowsze badania co do genezy Psałterza floriańskiego, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 5, s. 263–282.
Rospond S., 1980, Onomastica sacra w Nowym Testamencie. 1: Jerozolima–Jeruzalem, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 33, nr 4, s. 207–212.
Rospond S., 1982, Troska o słowne sacrum w Piśmie św., „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, nr 3, s. 216–219.
Rospond S., 1982/1983, Onomastica sacra. 3. Ewangelia św. Mateusza w świetle nazewnictwa, „Roczniki Humanistyczne. Językoznawstwo. Towarzystwo Naukowe KUL” 30–31, nr 6, s. 183–191.
Rospond S., 1983, Onomastica sacra w Nowym Testamencie: Ewangelia św. Marka w świetle nazewnictwa, „Onomastica” 28, s. 5–32.
Rospond S., 1985, Kościół w dziejach języka polskiego, Wrocław.
Rostafiński J., 1900, Słownik polskich imion własnych oraz wyższych skupień roślin, Kraków.
Rymut K., 1979, Granica czy strefa przejściowa między nomen appellativum a nomen proprium, „Slavica Lundensia” 7, s. 175–180.
Rzepka W.R., 1986/1987, Mianownik liczby mnogiej rzeczowników męskoosobowych w polszczyźnie literackiej XVI–XVII wieku, „Studia Polonistyczne” 14–15, s. 215–232.
Safarewicz J., 1950, Gramatyka historyczna języka łacińskiego, Warszawa, cz. 2.
Safarewicz J., 1972, Wpływ łaciński na system gramatyczny polszczyzny, [w:] Symbolae Polonicae in honorem Stanislai Jodłowski, red. M. Karaś, PAN Prace Komisji Językoznawstwa 32, Wrocław, s. 145–150.
Siatkowska E., 1989, Rozwój polskiego i czeskiego słownictwa określającego emocje proste na przykładzie pola semantycznego ‘gniew’, [w:] Paralele w rozwoju słownictwa języków słowiańskich, red. H. Popowska-Taborska, Wrocław, s. 119–131.
Siatkowska E., 1992, Samodzielność przekładu Nowego Testamentu przez Jakuba Wujka, Jana Blahoslawa i Michała Frencla (na przykładzie konstrukcji imiesłowowych), [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 1, s. 73–80.
Siatkowski J., 1983, Wpływ języka czeskiego jako arbitra na polską fleksję, [w:] Studia linguistica memoriam Zdislai Stieber dedicata, red. J. Zieniukowa, Wrocław, s. 97–114.
Siatkowski J., 1984, Czeskie wpływy fleksyjne w języku staropolskim, „Acta Baltico-Slavica” 16, s. 221–234.
Sieg F., 1997, Formuła wstępna Ap 4,1–2a na tle tradycji, „Zeszyty Naukowe KUL” 40, nr 1–2, s. 107–117.
Sieradzki A., 2003, Rejowy Psałterz Dawidow wobec autorytetu parafrazy Iohana van der Campen, [w:] Autorytety i normy, red. D. Kowalska, s. 379–390.
Skorupka S., 1946, Zwroty i wyrażenia przenośne w języku potocznym, Lublin.
Skorupka S., 1968, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa, t. 1–2.
Skubalanka T., 1969, Rola języka mówionego i pisanego, [w:] Język polski. Poprawność, piękno, ochrona, red. S. Urbańczyk, Bydgoszcz, s. 9–18.
Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław.
Skubalanka T., 1990, O kilku problemach gramatyczno-stylistycznych literatury staropolskiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 23, s. 145–157.
Słownik języka polskiego, 1978, red. M. Szymczak, Warszawa, t. 3.
Słownik języka polskiego, 1965, red. W. Doroszewski, Warszawa, t. 7.
Słownik polszczyzny XVI wieku, 1966–1994, red. M.R. Mayenowa, Wrocław.
Słownik staropolski, 1953–2002, red. S. Urbańczyk, Wrocław.
Słownik terminów literackich, 1988, red. J. Sławiński, Wrocław.
Sowa F., 1992, Osobowe nazwy własne w polskich przekładach Biblii, [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 1, s. 81–85.
Spólnik A., 1988, Nazwy polskich roślin leczniczych w źródłach od XVI do XVIII wieku, [w:] Studia Językoznawcze. Streszczenia prac doktorskich, red. W. Boryś, Wrocław, t. 12, s. 177–228.
Spólnik A., 1990, Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, PAN Prace Komisji Językoznawstwa 58, Wrocław.
Stachowiak L., 1985, Biblijny styl, [w:] Encyklopedia katolicka, red. F. Gryglewicz, Lublin, t. 2.
Stieber Z., 1974a, Les éléments tchéques dans le polonais littéraire, [w:] idem, Świat językowy Słowian, Warszawa, s. 294–303.
Stieber Z., 1974b, Uwagi o pochodzeniu polskiego języka literackiego, [w:] idem, Świat językowy Słowian, Warszawa, s. 244–248.
Stieber Z., 1974c, Świat językowy Słowian, Warszawa.
Szewczyk Ł.M., 1996, Jednostkowe deskrypcje określone w onomastyce literackiej, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski, Poznań, t. 1, s. 83–88.
Szlifersztejnowa S., 1960, Przymiotniki dzierżawcze w języku polskim, Wrocław.
Śmiech W., 1986, Derywacja prefiksalna czasowników polskich, Wrocław.
Śnieżyńska-Stolot E., 1992, Tajemnice dekoracji Psałterza floriańskiego. Z dziejów średniowiecznej koncepcji uniwersum, Warszawa.
Świderkówna A., 1996, Rozmów o Biblii ciąg dalszy, Warszawa.
Świderkówna A., 2000, Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa.
Świerzawski W., 1978, Tłumaczenie liturgii rzymskiej na języki ojczyste, „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, nr 2, s. 63–73.
Taszycki W., 1954, Czas i miejsce powstania „Psałterza puławskiego”, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 8–17.
Taszycki W., 1965, Psałterz floriański nie jest zabytkiem śląskim, [w:] idem, Rozprawy i studia polonistyczne, Wrocław, t. 3, s. 34–37.
Teslar J.A., 1958, Biblia w życiu i twórczości Mickiewicza, [w:] Adam Mickiewicz. Księga w stulecie zgonu, Londyn, s. 297–303.
Tiefenbach H., 2000, Lateinisch-deutscher Index zum Florianer Psalter. Mit einem deutschlateinischen Register, Łódź.
Umińska-Tytoń E., 1992, Polszczyzna potoczna XVIII wieku, Łódź.
Umińska-Tytoń E., 1993, Nazwy osobowe w tzw. dynamicznym przekładzie Nowego Testamentu, [w:] Onomastyka literacka, red. M. Biolik, Olsztyn, s. 329–335.
Urbańczyk S., 1946, Z dawnych stosunków językowych polsko-czeskich, cz. 1: Biblia królowej Zofii a staroczeskie przekłady Pisma św., Kraków.
Urbańczyk S., 1979, Rola Wielkich Moraw i Czech w kulturze Polski średniowiecznej, [w:] idem, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław, s. 67–74.
Uwagi o współczesnych przekładach Biblii na język polski, 2009, [w:] Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, red. S. Koziara, W. Przyczyna, Tarnów, t. 2, s. 319–324.
Uwagi wstępne kolegium redakcyjnego o niniejszym przekładzie, 1965, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich pod red. benedyktynów tynieckich, Poznań, s. 12–13.
Uwagi zespołu tłumaczy do przekładu Starego Testamentu, 1973, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami, red. M. Peter (Stary Testament), M. Wolniewicz (Nowy Testament), Poznań, t. 1, s. VII–VIII.
Walczak B., 2009, Co przemawia za, a co przeciw kolokwializacji języka przekładów Biblii?, [w:] Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, red. S. Koziara, W. Przyczyna, Tarnów, t. 2, s. 17–31.
Wilczewska K., 1983, Uwagi do artykułu Z. Kempfa „Zawiść i zadrość”, „Język Polski” 63, nr 1–2, s. 110–113.
Wilkoń A., 1987, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice.
Wolniewicz M., 1994, Teoria przekładu biblijnego w ujęciu współczesnych tłumaczy Biblii na język polski, „Łódzkie Studia Teologiczne”, t. 3, s. 19–30.
Woronczak J., 1980, Wyrażanie stosunków czasowych w hebrajskim tekście psalmów i w „Psałterzu Dawidowym” Jana Kochanowskiego, „Pamiętnik Literacki” 71, z. 4, s. 321–331.
Woźniak E., 1999, Od Psałterza puławskiego do Księgi psalmów Miłosza (refleksje o języku polskich przekładów biblijnych), [w:] Od Biblii Wujka do współczesnego języka religijnego. Z okazji 400-lecia wydania Biblii ks. Jakuba Wujka, red. Z. Adamek, S. Koziara, Tarnów, s. 86–90.
Woźniak E., 2002, Słownictwo i frazeologia „Psałterza krakowskiego” (1532) na tle ówczesnych przekładów biblijnych, Łódź.
Woźniak E., 2006, Aspekt emocjonalny w językowym obrazie postaci (na materiale średniowiecznego piśmiennictwa pasyjnego), [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca, red. E. Koniusz, S. Cygan, Kielce, t. 2, s. 173–183.
Woźniak E., 2007, Ofiary i krzywdziciele. Studium postaci w przedtrydenckim piśmiennictwie pasyjnym. Analiza językoznawcza, Łódź.
Woźniak E., 2008, Role semantyczne Piłata – na materiale dawnego piśmiennictwa pasyjnego, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 53, s. 237–251.
Wujek J., 1966, Nowy Testament w przekładzie ks. dr Jakuba Wujka z roku 1593, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków.
Zaborski A., 2009, Między archaizmem i neologizmem (wokół nowych przekładów Biblii w języku polskim), [w:] Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, red. S. Koziara, W. Przyczyna, t. 2, s. 33–50.
Zarębski R., 2004, Nazwy osobowe w polskich przekładach Nowego Testamentu, Łódź (maszynopis pracy doktorskiej).
Zarębski R., 2005a, Nazwy osobowe w ekumenicznym przekładzie Nowego Testamentu, [w:] Z najnowszych tendencji w polskim nazewnictwie, red. R. Łobodzińska, Łask, s. 191–205.
Zarębski R., 2005b, Nazwy własne w Rejowym przekładzie „Apokalipsy” na tle innych przekładów szesnastowiecznych, [w:] Mikołaj Rej – w pięćsetlecie urodzin, cz. I: Humanizm, reformacja, retoryka i język, red. J. Okoń, Łódź, s. 333–345.
Zarębski R., 2005c, Słownik nazw osobowych w polskich przekładach Nowego Testamentu, Łódź.
Zarębski R., 2006, Nazwy osobowe w polskich przekładach Nowego Testamentu, Łódź.
Zarębski R., 2007, Tłumaczenie obcych nazw geograficznych w dawnych i współczesnych polskich przekładach Nowego Testamentu, [w:] Studia nad słownictwem dawnym i współczesnym języków słowiańskich, red. J. Kamper-Warejko, I. Kaproń-Charzyńska, J. Kulwicka-Kamińska, Toruń, s. 113–123.
Zarębski R., 2013, Номинации с определителна филиативна дескрипция в Зографския кодекс на фона на някои славянски преводи на Евангелието, „Palaeobulgarica/ Старобългаристика” 37 (4), s. 81–94.
Zarębski R., 2015, Wartość stylistyczna nazw geograficznych w polskich przekładach Nowego Testamentu, [w:] Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji, red. I. Sarnowska, M. Balowski, M. Graf, Poznań, s. 767–780.
Zasady pisowni słownictwa religijnego, 2004, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów.
Ze słownictwa familijnego (wyniki dwóch ankiet), 1991, oprac. E. Masłowska, K. Handke, [w:] Regionalizmy w języku familijnym. Zbiór studiów, red. K. Handke, Wrocław, s. 97–114.
Zieniukowa J., 1992, Rozważania o tzw. dynamicznym przekładzie Biblii, [w:] Biblia a kultura Europy, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź, t. 1, s. 104–113.
Ziomek J., 2008, Renesans, Warszawa.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 2 stycznia 2025
Zapraszamy na spotkanie z prof. Wojciechem Woźniakiem – autorem książki „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych”.
Opublikowane: 16 grudnia 2024
Polecamy nowy tekst blogowy, w którym Kamil Śmiechowski nawiązuje do książki „Społeczny udział w tworzeniu miejskiej polityki klimatycznej. Przykład Łodzi”
Opublikowane: 9 grudnia 2024
Zapraszamy na panel dyskusyjny, poświęcony książkom o twórczości dwóch laureatek Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima – Hanny Krall (2014) i Małgorzaty Szejnert (2019) – “Krall. Tkanie”