-
879
-
845
-
806
-
625
-
619
Pliki do pobrania
Monografia składa się z 33 artykułów poświęconych Łodzi, miastu, które w XIX wieku w ciągu jednego pokolenia przekształciło się z niewielkiego ośrodka rolniczego w metropolię przemysłową. U schyłku XIX wieku było dla Europy Środkowej symbolem modernizacji i industrializacji, często porównywano je z Manchesterem i miastami przemysłowymi Stanów Zjednoczonych. Autorzy monografii analizują różne aspekty życia ekonomicznego, społecznego i kulturalnego Łodzi z okresu przed wybuchem II wojny światowej. Badają oblicza łódzkiej nowoczesności: tendencje modernizacyjne, metropolitalność i peryferyjność miasta, jego wielokulturowość i wieloetniczność, bowiem Łódź była atrakcyjnym miejscem osiedlenia dla Niemców, polskich chłopów, Żydów i przybyszy z głębi Cesarstwa Rosyjskiego. Ważne zjawiska to rozwój ruchu robotniczego, którego zwieńczeniem była rewolucja 1905–1907, oraz ruchy emancypacyjne. Analizie poddano miejską infrastrukturę i architekturę, zjawiska kulturalne (zwłaszcza literaturę i masową rozrywkę charakterystyczną dla miast przemysłowych), życie religijne i polityczne.
literaturoznawczyni, edytorka, prowadzi badania nad polską i europejską literaturą przełomu XIX i XX wieku oraz literaturą wielokulturowej Łodzi przedwojennej. Doktor nauk humanistycznych. Pracuje jako adiunkt w Zakładzie Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Uniwersytetu Łódzkiego. Współautorka m.in. Przewodnika literackiego po Łodzi (2017) oraz Słownika kultury literackiej Łodzi do 1939 roku (Łódź 2022). Ostatnio przygotowała m.in. naukową edycję powieści Stanisława Przybyszewskiego Dzieci nędzy (Kraków 2023).
historyk literatury i krytyk literacki, zajmuje się poezją i prozą polską XX i XXI wieku; odrębne pole jego aktywności naukowej stanowią kwestie pogranicza kulturowego oraz regionalnego życia literackiego. Dr hab., prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego. Opublikował m.in.: W poszukiwaniu ostatecznej tajemnicy. Szkice o polskiej literaturze XX wieku i najnowszej (2009), Nowa poezja polska wobec poprzedników. Lektura relacyjna (2011), Łódź. Szkice o literaturze, przestrzeni i historii (2023).
literaturoznawczyni, krytyczka, edytorka, główny obszar jej zainteresowań stanowi dwudziestowieczna poezja polska. Prof. dr hab., kieruje Zakładem Literatury i Tradycji Romantyzmu Uniwersytetu Łódzkiego oraz Interdyscyplinarnym Centrum Badań Humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka monografii o poezji Aleksandra Wata (O „Wierszach śródziemnomorskich” Aleksandra Wata, 1996) oraz edytorka jego pism (Dziennik bez samogłosek, 2001 oraz JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka, 2021). Ostatnio wydała książki: O czym (nie) mówią poeci? (2019) oraz Aleksander Wat. Nowe konteksty, inne perspektywy (2022). Redaktor naczelna rocznika „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”.
literaturoznawca i kulturoznawca, zajmuje się badaniem literatury i kultury Niemców i Żydów w Łodzi, literaturą łódzkiego getta, żydowską awangardą w Łodzi. Dr hab., prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje w Zakładzie Niemcoznawstwa w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Współredaktorka tomów Tańczymy zaczarowani taniec młodości. Łódzka awangarda żydowska – publikacje artystyczne wydawnictwa Achrid, 1921 / Enchanted we whirl in the dance of youth. The Jewish avant-garde in Łódź and the artistic books of Farlag Achrid, 1921 (z D. Dekiertem i I. Gadowską, Łódź 2022) oraz Każdą iskrą rozpaleni… Żydowscy artyści w kręgu nowej sztuki. Idee – postawy – relacje (z I. Gadowska i A. Świętosławską, Łódź 2022), Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia o mieście młodości (z D. Dekiertem i E. Wiatr, Łódź 2023). Kierowniczka projektów: NPRH 2012–2017 „Kultura i literatura łódzkich Żydów 1918–1950. Krytyczna edycja tekstów”, NPRH 2015–2023 „Kultura literacka Łodzi do 1939 r.”, NPRH 2018–2024 „Łódzka awangarda jidysz”.
historyk, zajmuje się historią społeczną XIX–XX wieku, rolą industrializacji i urbanizacji w historii Polski, analizą historyczną dyskursu prasowego, historią Łodzi. Doktor habilitowany nauk humanistycznych. Pracuje w Katedrze Historii Polski XIX wieku na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnio opublikował m.in. książkę Kwestie miejskie. Dyskusja o problemach i przyszłości miast w Królestwie Polskim 1905–1915 (Łódź 2020) oraz artykuł Commemoration of the 1905 Revolution in the industrial city. The case of Łódź („Acta Poloniae Historica” 2022, t. 126). Opracował też dwa tomy wydawnictwa Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi, t. 1, Historia i tożsamość miasta przemysłowego. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej (Łódź 2022) i t. 2, Przestrzeń miasta przemysłowego (Łódź 2023).
antropolożka kultury, zajmuje się głównie wykluczeniem społecznym oraz problematyką kobiet. Dr hab., prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ. Autorka m.in.: Homes of the homeless. A study of life in crisis (Łódź 2019), Kobieta – przestrzeń konfliktu, pole walk. Szkice z antropologii politycznej (z E.B. Pietrzak, Łódź 2021), Dynamika procesów rewitalizacji na przykładzie Łódzkiego Centrum Wsparcia i Rozwoju. Szanse i ograniczenia realizacji (z A. Kacprzakiem, M. Kostrzyńską, A. Piotrowską, M. Potoczną, M. Wojtczak, Łódź 2022). Działa też w zarządzie Fundacji Łódzki Szlak Kobiet; jest przewodniczką miejską i edukatorką w zakresie herstorii.
socjolog, zajmuje się antropologią i socjologią wizualną, studiami nad procesami migracyjnymi oraz biograficznie zorientowaną socjologią sztuki. Dr hab., prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje w Katedrze Socjologii Sztuki w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnio opublikował: Zapisy pamięci. Historie Zofii Rydet (2020, z K. Jóźwiakiem i A. Różyckim), Moralność a doznanie. Uwagi o estetycznym i pozaestetycznym doświadczaniu sztuki (2023, z K. Biały i D. Kidoń), Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL (2023, z P. Rojek-Adamek, K. Olechnickim, X. Stańczykiem).
historyk, zajmuje się historią kobiet, historią polskiego socjalizmu, historią Łodzi. Dr hab., prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje w Katedrze Historii Polski XIX Wieku. Opublikowała m.in.: Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze (z Kamilem Śmiechowskim i Kenshi Fukumoto, Łódź 2016) oraz Aleksandra Piłsudska 1882–1963 (Łódź 2021). Współredaktorka tomu Kobiety niepodległości. Wspomnienia z lat 1910– 1918 (Warszawa 2019).
politolog, historyk, zajmuje się w szczególności studiami miejskimi i badaniami elit. Dr hab., prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Ostatnio opublikował: Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością (Kraków 2021), Wyjście awaryjne. O zmianie wyobraźni politycznej (Kraków 2018), Wybory 2014–2015 a przemiany elit politycznych Trzeciej Rzeczpospolitej (Kraków–Rzeszów 2016).
historyk, badacz dziejów polskiej myśli politycznej i polskiego czynu zbrojnego w XX wieku oraz dziejów Łodzi i regionu. Prof. zw. dr hab. Pracuje w Katedrze Historii Polski Najnowszej w Instytucie Historii na Wydziale Filozoficzno- Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnio opublikował: Czwarta stolica. Kiedy Łódź rządziła Polską (1945–1949) (Łódź 2019), Polska i Polacy w latach II wojny światowej (Warszawa 2019), Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej „Zet” i ruch zetowy (1886–1996), (Łódź 2017 i 2018).
historyk, zajmuje się głównie dziejami gospodarczymi Polski w XX wieku oraz historią Łodzi i regionu. Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, pracownik Katedry Historii Polski Najnowszej Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Autor m.in. Łódź na wodach dziejów. Biografia miasta (2019), współautor m.in. Wielki przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945–2000 (2020), Łódź. Kamienice (2021).
historyk, zajmuje się przede wszystkim historią kobiet, ziemiaństwa i kościoła katolickiego na ziemiach polskich w XIX wieku. Doktor. Pracuje w Katedrze Historii Polski XIX wieku w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka książki Ruch organizacyjny ziemianek w Królestwie Polskim na początku XX wieku (Łódź 2007). Ostatnio opublikowała: Marginesy pamięci. Uwagi wokół historii pisma „Prąd” (1909–1914), „Przegląd Nauk Historycznych” 2019, R. 18, nr 1; The landed nobility family (w: Framing the Polish family in the past, ed. C. Kuklo, Routledge 2022).
etnografka i antropolożka kultury, zajmuje się problematyką miejską, kulturą robotników, studiami nad przestrzenią, codziennością, przeszłością w krajobrazie miasta i wsi. Dr hab., professor emerita Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnio opublikowała artykuły: A nexus of time and space, or on the ordinary and extraordinary everyday in a tenement courtyard („Lud” 2020, vol. 104), Culture-creating activities in the city space: examples from Lodz. Anthropological contexts („Journal of Urban Ethnology” 2020, vol. 18), Workers in an ethnographic archive: on the strategies of (re-)constructing the past („Muzeologia a Kulturne Dedicstvo” 2022, vol. 10, no 1).
historyk sztuki, specjalizuje się w badaniach nad architekturą polską XIX i XX wieku oraz sztuką Łodzi. Prof. dr hab., kierownik Katedry Historii Architektury w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego. Autor ponad 250 publikacji, ostatnio wydał książki: Henryk Hirszenberg (1885–1955) i środowisko żydowskich architektów Łodzi (Łódź 2021) oraz Łódź. Kamienice (z J. Kusińskim i M. Szymańskim, Łódź 2021).
historyczka sztuki, zainteresowania badawcze koncentruje wokół polskiej architektury i designu XX wieku. Doktor. Pracuje w Katedrze Historii i Teorii Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi. Ostatnio opublikowała książkę Socrealizm i socrealizmy. Architektura wnętrz w Polsce 1949–1956 (Łódź 2021) oraz artykuły: Socrealizm od środka. Design, sztuka wnętrza i modernizacja („Artes Questiones” 2021, t. 32), Marian Wimmer and his school. The discourse of oblivion („Art Inquiry” 2021, t. 23).
kulturoznawczyni, interesuje się dziedzictwem kulturowym, przede wszystkim problematyką ruin i zdegradowanych przestrzeni, konserwacją i rewaloryzacją architektury historycznej oraz zagadnieniami narracji w kulturze. Prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicz, Instytut Kulturoznawstwa. Niedawno opublikowała artykuły: Czy miasto jeszcze może być szczęśliwe? Na marginesie książki Charlesa Montgomery’ego („Przegląd Kulturoznawczy” 2020, nr 4/46), Podwodne muzea antropocenu. Akwatyczna wyobraźnia Jasona deCairesa Taylora („Kultura Współczesna” 2021, nr 1/113), „Z dwóch leśnych dróg wybrałem tę mniej uczęszczaną”. Stowarzyszenie Umarłych Poetów (w: Odstępstwo od wartości, red. A. Doda-Wyszyńska, M. Szulejko, Poznań 2022), „Mówi się, że giną dziesiątki tysięcy ludzi”. Retoryka epidemii w filmie „Siódma pieczęć” oraz w wybranych współczesnych narracjach medialnych (w: Filozoficzno-kulturowe aspekty nauk humanistycznych, red. E. Chodźko, P. Pomajda, Lublin 2022), Widoki i po-widoki. Ambiwalentny charakter powojennych ruin Wrocławia i Warszawy we wspomnieniach mieszkańców (w: Czyj sen miasto śni? Od Wilhelmstadt do Centrum Południowego, red. A. Zabłocka- Kos, A. Pacholak, A. Podlejska, Wrocław 2023).
literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, zajmuje się kulturą miasta i geopoetyką. Dr hab., prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych (Wydział Polonistyki UJ). Autorka książek: Formy labiryntu w prozie polskiej XX wieku (Kraków 2000), Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej (Kraków 2003), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich (Kraków 2014, Nagroda PAN).
polonista i regionalista, zajmuje się współczesną polską prozą, kulturą literacką na Dolnym Śląsku po 1945 roku, antropologicznymi problemami nowoczesności, związkami kultury i historii z przyrodą. Dr hab., prof. Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej UWr, w którym kieruje Zakładem Literatury Polskiej XX i XXI wieku oraz Pracownią Badań Regionalnych. Autor m.in. książek: Historie odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska (2019), W drodze. Wrocław śladami Tadeusza Różewicza (2021), Anatomia nowoczesnego regionu. O związkach środowiska z kulturą i pamięcią (2023) oraz wstępu i opracowania Wyboru prozy Tadeusza Różewicza w serii Biblioteki Narodowej (2021).
historyk literatury, kresoznawca, genealog, biograf. Zajmuje się – jako literaturoznawca – przede wszystkim dziewiętnastowiecznością, jako genealog i biograf – rekonstruowaniem i korygowaniem biografii głównie postaci i rodzin związanych z literaturą i historią. Prof. dr hab., kierownik Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego. Opublikowała 10 monografii i podręcznik akademicki oraz ponad 160 artykułów naukowych. Ostatnia książka to Dziewiętnastowieczne pryncypia i marginalia literackie. Studia (Łódź 2020).
historyk, zajmuje się przede wszystkim ideami politycznymi pierwszej połowy XX wieku, historią socjalizmu oraz polityką i społeczeństwem II Rzeczypospolitej. Doktor, adiunkt w Katedrze Historii Polski Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego. Redaktor naukowy m.in. Pamiętników Ignacego Daszyńskiego (Warszawa 2017) oraz pism spółdzielczych Stanisława Wojciechowskiego (Warszawa 2020). Współautor (z A. Zysiak, K. Śmiechowskim, W. Marcem, K. Kaźmierską i J. Burski) książki Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897–1994, Łódź 2021 (wersja anglojęzyczna: From cotton and smoke. Łódź – industrial city and discourses of asynchronous modernity 1897–1994, Łódź–Kraków 2018). Obecnie przygotowuje do publikacji rozprawę poświęconą ideowemu przesileniu w polskim ruchu socjalistycznym w latach 30. XX wieku.
literaturoznawca, zajmuje się głównie poezją XX wieku oraz literaturą francuską i niemieckojęzyczną (w perspektywie porównawczej). Prof. dr hab., pracuje w Zakładzie Literatury XX i XXI wieku w Instytucie Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autor książki Strona Europy. Studia o XX-wiecznej literaturze polskiej i europejskiej (Warszawa 2015).
kulturoznawca i filmoznawca. Dr hab. prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykłada historię filmu animowanego w Szkole Filmowej w Łodzi oraz historię kultury na Uniwersytecie Łódzkim. Autor książki Dialektyczne feerie. Szkoła frankfurcka i kultura popularna (2011). Redaktor tomów Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesność i kultura popularna (2009), Pamięć Shoah (2009) i Memory of the Shoah. Cultural Representations and Commemorative Pratices (2010), Migracje modernizmu. Nowoczesność i uchodźcy (2014). Publikował w „Kwartalniku Filmowym”, „Kulturze Współczesnej”, „Dialogu”, „Tekstach Drugich”. Stale współpracuje z Muzeum Sztuki w Łodzi, Centralnym Gabinetem Edukacji Filmowej, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Od 2013 roku pełni funkcję wiceprzewodniczącego Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego.
historyk języka, onomasta, badaczka językowej przeszłości Łodzi, dawnych obyczajów językowych oraz języka religijnego. Prof. dr hab. Autorka książek, rozpraw naukowych, artykułów dotyczących dawnej polszczyzny, zwłaszcza XVIII i XIX wieku oraz nazw własnych. Wydała m.in.: Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne, kulturowe (z D. Bieńkowską i M. Cybulskim, Łódź 2007), Nazewnictwo miejskie Łodzi (z D. Bieńkowską, Łódź 2013), Miasto w polskich badaniach lingwistycznych (z D. Bieńkowską, Łódź 2019).
historyk sztuki oraz afrykanistka, prowadzi badania nad udostępnianiem sztuki osobom z niepełnosprawnościami. Dr hab., prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Pracuje w Katedrze Historii Malarstwa i Rzeźby w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnio wydała książki: Studia o sztuce polskiej XIX i XX wieku (Łódź 2017), Andrzej Jocz (1941–2019) – ocalić od zapomnienia (Łódź 2021).
literaturoznawca i muzeolog, zainteresowany teorią tekstu dramatycznego, creative writing i edukacją kulturową. Doktor nauk humanistycznych w Katedrze Teorii Literatury Instytutu Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnio opublikował m.in.: Nie ma standardowej interpretacji. Misreading a muzealna publiczność („Muzealnictwo” 2020, nr 61), Świat sztuki w czasach pandemii. Antologia strategii (w: Kultura i twórczość w czasach zarazy. Doświadczenie pandemii a aktywność artystyczna z punktu widzenia twórcy i obiorcy, red. M. Sasin, Łódź 2021), Więzy i więzi tożsamości. Edukacji muzealna i konserwatyzm poznawczy („Muzealnictwo” 2023, nr 64).
literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, zajmuje się m.in. polską literaturą (neo)awangardową, logowizualnością i geokrytyką. Dr hab., prof. Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek: Kolaż. Awangardowy gest kreacji. Themerson – Buczkowski – Białoszewski (2007), Proza życia (2012), Białoszewski temporalny (czerwiec 1975 – czerwiec 1976) (2023). Współredaktorka i współautorka m.in. tomu Polityki / Awangardy (red. A. Karpowicz, J. Kornhauser, M. Rakoczy, A. Wójtowicz, Kraków 2021).
historyczka sztuki, pracuje jako adiunkt w Katedrze Historii Sztuki na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka książki: Żydowscy malarze w Łodzi w latach 1880–1919 (2010) oraz kilku artykułów poświęconych twórczości artystów żydowskich w Polsce. Nadzoruje inwentaryzację cmentarzy żydowskich w Łodzi, Brzezinach, Bełchatowie. Członek Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich, Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata.
kulturoznawca i teatrolog, zajmuje się francuskim teatrem oświeceniowym, teatrem europejskim przełomu XIX i XX wieku, współczesnym dramatem. Doktor. Pracuje w Katedrze Badań Kulturowych Uniwersytetu Łódzkiego, członek redakcji miesięcznika teatralnego „Dialog”. Ostatnio opublikował artykuły: Paradoks o konwencji: „Refleksje krytyczne” Jean-Baptiste’a Dubosa („Pamiętnik Teatralny” 2020, t. 69, nr 1), Poniatowski’s National Theatre: The idea and institution of Enlightenment (w: A history of polish theatre, eds K. Fazan, M. Kobialka, B. Lease, Cambridge 2022), Les théâtres de société et les réformes de la Pologne au XVIIIe siècle („Études de Lettres” 2022, vol. 317).
teatrolożka; główne obszary badawcze: teatr i migracje, teatr niemiecki, polityka kulturalna. Kierowniczka Katedry Dramatu i Teatru na Uniwersytecie Łódzkim. Ostatnio opublikowane artykuły: Teatr społeczny, międzykulturowy, postmigrancki (z E. Szymańską, „Pamiętnik Teatralny” 2020, t. 69, nr 4), Theatre in dialogue. Imaginary on Polish theatre in German specialised media („Colloquia Germanica Stetinensia” 2022, t. 31), Galileo Galilei – zwischen Natur und Kultur (w: Bertolt Brecht in Systemkonflikten. Produktion – Rezeption – Wirkung, red. Z. Feliszewski, Andersheit – Fremdheit – Ungleichheit, vol. 12, Göttingen 2023).
kulturoznawczyni i teatrolożka, zajmuje się historią dramatu i teatru niemieckojęzycznego, zwłaszcza gatunkami teatru popularnego oraz historią teatru migranckiego. Doktor, adiunkt w Katedrze Badań Kulturowych w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnie publikacje: Propaganda des Vergessens: Auslöschung deutscher Theaterkünstler*innen im Schweizer Exil 1933–1945 (w: Lethe-Effekte. Forensik des Vergessens in Literatur, Comic, Theater und Film, Hg. G. Heidemann, Paderborn 2021), Die Internationale Ausstellung neuer Theatertechnik in Wien 1924 im Spiegel der polnischen Theaterkritik („Germanoslavica. Zeitschrift für germano-slawische Studien” 2022, nr 1).
literaturoznawczyni, zajmuje się głównie literaturą poświęconą Łodzi i literaturą popularną dwudziestolecia międzywojennego. Doktor, adiunkt w Zakładzie Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego. Współredaktorka Słownika kultury literackiej Łodzi do 1939 roku (Łódź 2022) oraz antologii Budzi się Łódź. Obrazy miasta – między literaturą a publicystyką (Łódź 2022).
filmoznawca, kulturoznawca, zajmuje się historią kina i kultury popularnej. Doktor, pracuje jako adiunkt w Katedrze Badań Kulturowych Instytutu Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego. Autor książek: Miasto atrakcji. Narodziny kultury masowej na przełomie XIX i XX wieku. Kino w systemie rozrywkowym Łodzi (2013), Prosto z ulicy. Sztuki wizualne w dobie mediów społecznościowych i kultury uczestnictwa – street art (2017), Kinofilia zaangażowana. Stowarzyszenie Miłośników Filmu Artystycznego Start i upowszechnianie kultury filmowej w latach 30. XX wieku (2018).
pisarz, nauczyciel twórczego pisania, antropolog kultury, muzealnik, historyk idei zajmujący się mitologią nowoczesnej Łodzi i ekokrytyką. Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Pracuje w Katedrze Teorii Literatury w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego oraz w Muzeum Książki Artystycznej. Autor m.in. artykułów: Łódź: genius loci i dziedzina Hermesa w przejściu nowoczesności między eklektyczną architekturą a dyskursem literackim (w: Nauka o komunikowaniu. Dyskurs artystyczny, red. G. Habrajska, Łódź 2017), Światło i ogień w kulcie Jana Pawła II na Podhalu (w: Światło w dziejach człowieka, sztuce, religii, nauce i technice, red. J. Mizołek, t. 2, Krosno 2018), Lunch na ulicy albo skrzętna swoboda – o krok od O’Hary, ale w innym mieście (w: Poeci Szkoły Nowojorskiej, red. K. Bartczak, Warszawa 2018).
Abecadło Muzeum Sztuki, red. J. Lubiak, Łódź 2010.
Anders H., Z dziejów życia artystycznego w Łodzi, Łódź 1974; maszynopis z nadtytułem: Materiały na sesję naukową „Wczoraj, dziś i jutro Łodzi”, poświęconą 550-leciu m. Łodzi 27–28 maja 1974 r.
Andrusiewicz A., Stronnictwo Pracy 1937–1950. Ze studiów nad dziejami najnowszymi chadecji w Polsce, Warszawa 1988.
Badziak K., Łapa M., Bilans rozwoju Łodzi międzywojennej na polu przemian ekonomicznych, zmian ludnościowych i kształtowania się infrastruktury miejskiej, [w:] Łódź w 1939 roku, red. T. Toborek, P. Waingertner, Łódź 2011.
Badziak K., Strzałkowski J., Silbersteinowie, Lichtenfeldowie, Birnbaumowie, Poznańscy, Eigerowie, Łódź 1994.
Badziak K., Baranowski J., Polit K., Powstanie i główne kierunki aktywności administracji województwa łódzkiego w okresie międzywojennym, [w:] Województwo łódzkie 1919–2009. Studia i materiały, red. K. Badziak, M. Łapa, Łódź 2009, s. 85–102.
Badziak K., Chylak K., Łapa M., Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Łódź 2014.
Bałuty. Legenda i rzeczywistość, red. M.J. Szymański, D. Staniszewska, T. Kochelski, Łódź 2017.
Bandurka M., Rozwój terytorialny ziem województwa łódzkiego w okresie 75-lecia, „Rocznik Łódzki” 1994, t. 41, s. 13–45.
Bandurka M., Zmiany administracyjne i terytorialne ziem województwa łódzkiego w XIX i XX wieku, Łódź 1995.
Baranowicz Z., Grupa „a.r.” w świetle korespondencji, „Rocznik Historii Sztuki” 1973, t. IX, s. 285–297.
Baranowicz Z., Polska awangarda artystyczna 1918–1939, Warszawa 1975.
Baranowski K., Oddział Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi 1928–1939, Warszawa–Łódź 1977.
Barszczewska-Krupa A., Pokolenie Rajmunda Rembielińskiego na przełomie epok, [w:] Rajmund Rembieliński. Jego czasy i współcześni, red. A. Barszczewska-Krupa, Warszawa 1989.
Barszczewska-Krupa A., Rodowód oraz drogi rozwoju kultury i oświaty w Łodzi, [w:] Łódź. Dzieje miasta. Tom 1. Do 1918 roku, red. B. Baranowski, J. Fijałek, Łódź 1980.
Bartelik M., Modele wolności: artystki łódzkiej grupy Jung Idysz 1919–1921, „Midrasz” 2006, nr 5, s. 31–40.
Bartelik M., Modele wolności: kobiety w składzie łódzkiej grupy Jung Idysz w latach 1919–1921, [w:] Polak, Żyd, Artysta. Tożsamość a awangarda, red. J. Suchan, Łódź 2010.
Bartnicka-Górska H., Szczepińska-Tramer J., W poszukiwaniu światła, kształtu i barw. Artyści polscy wystawiający na salonach paryskich w latach 1884–1960, Warszawa 2005.
Bazaniak R., Przyłączenie Bałut do Łodzi – wybrane problemy, [w:] Bałuty. Legenda i rzeczywistość, red. M. Szymański, D. Staniszewska, T. Kochelski, Łódź 2017, s. 63–64.
Bezbronne miasto. Łódź 1914–1918, oprac. J. Kusiński, Łódź 2014.
Bianchini S., Eastern Europe and the challenges of modernity, 1800–2000, London–New York 2015.
Bielik-Robson A., Życie i cała reszta: Marshalla Bermana marksizm romantyczny, [wstęp w:] M. Berman, „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, przeł. M. Szuster, Kraków 2006.
Bieńkowska D., O cechach języka i stylu listów Władysława Reymonta, [w:] Inny Reymont, red. W. Książek-Bryłowa, Lublin 2002.
Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E., Językowa kreacja miasta i jego mieszkańców w łódzkich tekstach folklorystycznych, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny” 2015, t. 14, s. 43–56.
Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E., Nazewnictwo miejskie Łodzi, Łódź 2013.
Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E., O języku polskiej powieści brukowej, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny” 2020, t. 19, s. 19–37.
Bieńkowska D., Cybulski M., Umińska-Tytoń E., Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne, kulturowe, Łódź 2007.
Bijsterveld K., The diabolical symphony of the mechanical age: Technology and symbolism of sound in European and North American noise abatement campaigns 1900–40, [w:] The auditory culture reader, eds M. Bull, L. Back, New York 2003.
Biskupski Ł., Kinematograf wernakularny. Kino w kulturze popularnej Łodzi przełomu XIX i XX wieku, [w:] Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesność i kultura popularna, red. T. Majewski, Warszawa 2009, s. 290–327.
Biskupski Ł., Miasto atrakcji. Narodziny kultury masowej na przełomie XIX i XX wieku. Kino w systemie rozrywkowym Łodzi, Warszawa 2013.
Blobaum R., Rewolucja. Russian Poland 1904–1907, Ithaca–London 1995.
Boruszkowska I., Kmiecik M., Style zachowań awangardowych. Przypadek Polski, Kraków 2022.
Brodzka J., Architekci miasta Łodzi. Wiesław Lisowski, Łódź 2008.
Brukalska B., Zasady społeczne projektowania osiedli mieszkaniowych, Warszawa 1948.
Brzozowska B., Manufaktura – nowa przestrzeń konsumpcji, [w:] Sztuka – kapitał kulturowy polskich miast, red. E. Rewers, A. Skórzyńska, Poznań 2010, s. 121–132.
Budziarek M., Diaspora niemiecka w łódzkim katolicyzmie XIX wieku, [w:] Wizerunek Łodzi w literaturze, kulturze i historii Niemiec i Austrii, red. K.A. Kuczyński, Łódź 2005, s. 25–45.
Bunt, masa, maszyna. Protesty łódzkich tkaczy w kwietniu 1861 roku, red. N. Królikowska, C. Pawlak, Łódź 2011.
Brzezina M., Polszczyzna Żydów, Warszawa–Kraków 1986.
Chańko J., Łódź XIX i XX wieku – miasto prowincjonalne?, „Rocznik Łódzki” 1998, t. 45.
Chomątowska B., Lachert i Szanajca. Architekci awangardy, Wołowiec 2014.
Chróścielewski T., Łódź poetycka między wojnami, „Osnowa” 1967.
Cieślak T., Łódź. Szkice o literaturze, przestrzeni i historii, Łódź 2023.
Cieślak T., Miasto-moloch. Trwałe składowe kreacji przestrzeni Łodzi w literaturze do 1939 roku, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2021, nr 18, s. 7–32.
Cieślak T., Rewolucja 1905–1907. (Nie)obecny w literaturze Łodzi mit założycielski, [w:] Regionalizm literacki – historia i pamięć, red. Z. Chojnowski, E. Rybicka, Kraków 2017, s. 260–273.
Cieślińska-Lobkowicz N., Kunstmuseum zu Litzmannstadt i wystawa „sztuki zwyrodniałej” w okupowanej Łodzi, [w:] Muzeum Sztuki w Łodzi. Monografia, t. 1, red. A. Jach, K. Słoboda, J. Sokołowska, M. Ziółkowska, Łódź 2015, s. 202–231.
Clair J. St., Literature and sound, [w:] The Routledge companion to sound studies, ed. M. Bull, London–New York 2020.
Classen C., Podstawy antropologii zmysłów, przeł. K. Pfeifer, M. Topolski, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2021, nr 4, s. 67–74.
Conway M., Gerwarth R., Revolution and counter-revolution, [w:] Political violence in twentieth-century Europe, eds D. Bloxham, R. Gerwarth, Cambridge 2011, s. 140–175.
Coopersmith J., Electrification of Russia, New York 1992.
Corbin A., Historia ciszy i milczenia. Od renesansu do naszych dni, przeł. K. Kot-Simon, Warszawa 2019.
Crago L., The ‘Polishness’ of production: Factory politics and the reinvention of working-class national and political identities in Russian Poland’s textile industry, 1880–1910, „Slavic Review” 2000, vol. 59, no. 1, s. 16–41.
Czapliński P., Księga założycielska polskiego kapitalizmu. O „Ziemi obiecanej” Reymonta, „Teksty Drugie” 2019, nr 5, s. 309–325.
Dąbrowski S., Występy Modrzejewskiej w Łodzi i odgłosy w prasie, „Prace Polonistyczne” 1962, nr 18.
Dinter S., Dzieje wielkiej kariery. Łódź 1332–1860, Łódź 1965.
Djakin W. S., Giermańskie kapitały w Rosiji, Leningrad 1972.
Dominikowski J., Łódzkie witraże przełomu stuleci. Zagadnienia atrybucji i ikonografii,[w:] Dziedzictwo polskiej sztuki witrażowej, red. K. Pawłowska, J. Budyn-Kamykowska, Kraków 2000.
Dunin J., Moja Łódź pełna książek. O kulturze książki ze źródeł i wspomnień, Łódź 2002.
Dzieciuchowicz J., Ludność Łodzi – rozwój i przemiany strukturalne, Łódź 2014.
Dzieciuchowicz J., Ludność Łodzi od 1918 roku do lat 90. XX wieku, [w:] Łódź. Monografia miasta, red. S. Liszewski, Łódź 2009, s. 113–124.
Dziedzictwo rewolucji 1905–1907, red. A. Żarnowska, A. Kołodziejczyk, A. Stawarz, P. Tusiński, Warszawa–Radom 2007.
Dzieje Żydów w Łodzi 1820–1944. Wybrane problemy, red. W. Puś, S. Liszewski, Łódź 1991.
Ertman M., Łódzkie witraże, Łódź 1990.
Fijałek J., Instytucje pomocy materialno-zdrowotnej w Łodzi i okręgu łódzkim (wiek XIX do roku 1870), Łódź 1962.
Fijałek J., Indulski J., Opieka zdrowotna w Łodzi do roku 1945. Studium organizacyjno-historyczne, Łódź 1990.
Fiszbak J., Mity ziemi obiecanej w regionalnej literaturze Łodzi. Między grą wyobraźni, fikcją literacką a historią, Łódź 2013.
Fornalska D., Osiedle Montwiłła-Mireckiego. Opowieść mieszkańców. Przed wojną / wysiedlenia / powroty, Łódź 2018.
Frydryczak B., Świat jako kolekcja. Próba analizy estetycznej natury nowoczesności, Poznań 2002.
Fukumoto K., Reconstruction of a narrative on factory workers in Łódź, 1864–1914. Drinking alcohol, struggle for survive, and praying, [w:] K. Śmiechowski, M. Sikorska-Kowalska, K. Fukumoto, Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze, Łódź 2016, s. 87–110.
Gadowska I., Żydowscy malarze w Łodzi w latach 1880–1919, Warszawa 2010.
Gawiński R., Dewastacja przemysłu włókienniczego okręgu łódzkiego w czasie pierwszej wojny światowej i sprawa odszkodowania, „Przegląd Historyczny” 1964, nr 1, s. 62–72.
Ginsbert A., Łódź. Studium monograficzne, Łódź 1962.
Ginsbert-Gebert A., Polityka komunalna, Warszawa 1984.
Gładysz R., Wodociągi łódzkie, „Kronika Miasta Łodzi” 1993, nr 2, s. 33–35.
Głowacka M., Lechowicz M., Więzienie przy Długiej (Gdańskiej) 1885–1953, Łódź 2009.
Górecki A., Mariawici i mariawityzm – narodziny i pierwsze lata istnienia, Warszawa 2011.
Grata P., Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania, Rzeszów 2013.
Graves-Brown P., Reanimation or danse macabre? Discussing the future of industrial spaces, [w:] Reanimating industrial spaces. Conducting memory work in post-industrial societies, ed. H. Ornage, Walnut Creek (CA) 2015.
Gronczewska A., Andrzej Wajda i Łódź, czyli historia niezwykle trudnej miłości..., „Dziennik Łódzki” 2016, nr z 19.10., https://dzienniklodzki.pl/andrzej-wajda-i-lodz-czyli-historia-niezwykle-trudnej-milosci/ar/10760048 [dostęp: 1.06.2023].
Grzejszczak Ł., Czy w złym mieście można promować sztukę. Łódzkie salony artystycznowystawiennicze XIX/XX wieku, [w:] Sztuka w Łodzi (6). Złe miasto – dobre miasto, red. M. Wróblewska Markiewicz i in., Łódź 2014, s. 35–50.
Grzejszczak Ł., Konstanty Mackiewicz. Od futuryzmu do gotyckich katedr, [w:] Sztuka w Łodzi (3). Sztuka obok awangardy, red. Ł. Grzejszczak i in., Łódź 2005, s. 109–122.
Grzejszczak Ł., Od tradycji do awangardy: z dziejów Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi, „Kronika Miasta Łodzi” 2011, nr 1, s. 171–177.
Grzejszczak Ł., Pozaawangardowe środowisko plastyków łódzkich w latach 1890–1939, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. K. Stefańskiego, Łódź 2009.
Habrajska G., Derywaty polskie od podstaw niemieckich w słownictwie włókienniczym, „Rozprawy Komisji Języka Polskiego ŁTN” 1988, t. XXXIV, s. 69–74.
Hansen M., Masowe wytwarzanie doświadczenia zmysłowego: klasyczne kino hollywoodzkie jako modernizm wernakularny, przeł. Ł. Biskupski i in. [w:] Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesność i kultura popularna, red. T. Majewski, Warszawa 2009.
Hejmej A., Słyszeć poprzez język. Pogłosy awangardy, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2019, nr 2, s. 11–29.
Hemer A., Twarz lodzermenscha, czyli wizerunek człowieka łódzkiego w „Ziemi obiecanej” Władysława Stanisława Reymonta, „Czytanie Literatury” 2014, nr 3, s. 309–328.
Hofmann A.R., The Biedermanns in the 1905 Revolution: A Case study in entrepreneurs’ responses to social turmoil in Łódź, „The Slavonic and East European Review” 2004, vol. 82, no. 1, s. 27–49.
Holliday S., Sonic modernity. Representing sound in literature, culture and arts, Edinburgh 2013.
Ilnicki D., Miasta polskie jako potencjalne metropolie o znaczeniu kontynentalnym (próba identyfikacji), [w:] Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni, red. I. Jażdżewski, Łódź 2003.
Ilustrowana encyklopedia historii Łodzi. Od pradziejów do końca XX wieku, red. i oprac. A. Grzegorczyk, Łódź 2015; wersja wcześniejsza, ukazująca się od 2009 roku jako suplement historyczny do miesięcznika Urzędu Miasta Łodzi „Piotrkowska 104” dostępna online: https://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wydawnictwa-o-lodzi/ilustrowana-encyklopedia-historii-lodzi/ [dostęp 27.07.2023].
Iwańska M., Inteligencja i rewolucja w Łodzi w latach 1905–1907, „Studia z Historii Społeczno-
Gospodarczej XIX i XX wieku” 2015, t. XV, s. 65–98.
Iwańska M., W poszukiwaniu inteligenckiej tożsamości w XIX wieku. Przykład łódzki, [w:] Historia – mentalność – tożsamość. Studia z historii, historii historiografii i metodologii historii, red. K. Polasik-Wrzosek, W. Wrzosek, L. Zaszkilniak, Poznań 2010, s. 261–273.
Jabłońska A., Ślady buntu łódzkich tkaczy obecne w dzisiejszej Łodzi – miasto, ludzie, wydarzenia, [w:] Bunt, masa, maszyna. Protesty łódzkich tkaczy w kwietniu 1861 roku, red. N. Królikowska, C. Pawlak, Łódź 2011, s. 32–42.
Jagla J., Stefański K., Łódź – miasto idealne? Historia pewnej utopii, „TECHNE/TEXNH. Pismo Łódzkich Historyków Sztuki” 2014, nr 4, s. 51–60.
Jałmużna T., Łódzkie czasopisma szkolne w latach międzywojennych, Łódź 1998.
Jałowiecki B., Szczepański M.S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2006.
Janczak J., Ludność, [w:] Łódź. Dzieje miasta. Tom 1. Do 1918 roku, red. B. Baranowski, J. Fijałek, Warszawa–Łódź 1980, s. 192–220.
Janczak J., Ludność Łodzi przemysłowej 1820–1914, Łódź 1982.
Jarno W., Waingertner P., Gmachy terytorialnych władz wojskowych szczebla okręgowego Wojska Polskiego w Łodzi, „Przegląd Nauk Historycznych” 2015, nr 14/1, s. 33–57.
Jarzyński E.A., Tajemnice starych kamienic, Łódź 1972.
Jaskulski M., Piwo, flaki garnuszkowe, petersburskie bliny i kawior astrachański, czyli z dziejów gastronomii łódzkiej do 1918 roku, Łódź 2012.
Jaworowski H., Walczak W., Planowanie przestrzenne w procesie rozwoju Łodzi w latach 1918–1939, „Miscellanea Łódzkie” 1984, z. 1, s. 109–135.
Jewtuchowicz A., Suliborski A., Struktura gospodarcza Łodzi w latach 1918–1939, [w:] Łódź. Monografia miasta, red. S. Liszewski, Łódź 2009.
Kacprzak D., Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880–1939, Warszawa 2015.
Kacprzak D., Pamięć fabrykanckiej Atlantydy, „Herito” 2012, nr 8, s. 204–219.
Kacprzak D. Silbersteinowie i ich kolekcja dzieł sztuki. Z badań nad kolekcjonerstwem żydowskiej burżuazji wielkoprzemysłowej w Łodzi końca XIX i pierwszych dziesięcioleci XX w., [w:] Adlojada. Szczecińskie pasaże, red. J. Brejdak, D. Kacprzak, B.M. Wolska, Szczecin 2012, s. 125–146.
Kamińska M., Polszczyzna mówiona mieszkańców Łodzi i okolic w ujęciu socjolingwistycznym, Łódź 2005.
Karpińska G.E., Kopczyńska-Jaworska B., Woźniak A., Pracować żeby żyć, żyć żeby pracować, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, 1992, t. 31.
Karwacka H., Wokół „Ziemi obiecanej”, „Przegląd Humanistyczny” 2000, nr 4, s. 33–58.
Karwacki W.L., Łódzka organizacja PPS-Lewicy 1906–1918, Łódź 1964.
Karwacki W. L., Łódź w latach rewolucji 1905–1907, Łódź 1975.
Karwacki W.L., Związki zawodowe i stowarzyszenia pracodawców w Łodzi (do 1914 r.), Łódź 1972.
Kaźmierska K., Śmiechowski K., Zysiak A., Wprowadzenie, [w:] A. Zysiak, K. Śmiechowski, K. Piskała, W. Marzec, K. Kaźmierska, J. Burski, Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności, Łódź 2021, s. 7–29.
Każdą iskrą rozpaleni… Żydowscy artyści w kręgu nowej sztuki. Idee – postawy – relacje, red. I. Gadowska, K. Radziszewska, A. Świętosławska, Łódź 2022.
Kempa A., Niemcy w Łodzi, Łódź 1992.
Kędzierski D., Ulice Łodzi, Łódź 2009.
Kita J., Uwarunkowania gospodarcze i społeczne rozwoju Łodzi w XIX–XX wieku (do 1945 r.), [w:] Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej, t. 1: Historia i tożsamość miasta przemysłowego, red. K. Śmiechowski, Łódź 2022, s. 41–82.
Kizwalter T., „Nowatorstwo i rutyny”. Społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec procesów modernizacji (1840–1863), Warszawa 1991.
Kizwalter T., Polska nowoczesność: genealogia, Warszawa 2020.
Kmiecik M., Władysław Strzemiński – powieściopisarz?, [w:] (Dy)fuzje. Związki literatury i sztuki w Polsce po 1945 roku, red. M. Lachman, P. Polit, Łódź 2019.
Koc B., O „Ziemi obiecanej” Reymonta, Wrocław–Warszawa 1990.
Koc B., Reymont. Opowieść biograficzna, Warszawa 2000.
Koliński M., Łódź między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918–1939, Łódź 2007 i wyd. nast.
Kołodziej K., Obraz Łodzi w piśmiennictwie pozytywistyczno-młodopolskim, Łódź 2009.
Konarska-Pabiniak B., Rajmund Rembieliński – wybitna postać epoki księstwa warszawskiego i królestwa polskiego: zasłużony dla ziemi płockiej i gostynińskiej, „Notatki Płockie” 2013, nr 58/1 (234), s. 3–15.
Konicki Z., Ulice Łodzi. Ulice w szachownicę, Łódź 1995.
Kopczyńska-Jaworska B., Woźniak K., Luteranie łódzcy. Społeczność i jej organizacja, Łódź 2002.
Kossert A., ‘Promised land’? Urban myth and the shaping of modernity in industrial cities: Manchester and Lodz, [w:] Imagining the city, eds C. Emden, C. Keen, D. Midgley, vol. 2: The politics of urban space, Bern 2006, s. 169–191.
Koter M., Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, Warszawa 1970.
Koter M., Rozwój przestrzenny i zabudowa miasta, [w:] Łódź. Dzieje miasta. Tom 1. Do 1918 r., red. B. Baranowski, J. Fijałek, Warszawa–Łódź 1988, s. 148–173.
Koter M., Tkanka miejska Łodzi w latach 1918–1989, [w:] Łódź. Monografia miasta, red. S. Liszewski, Łódź 2009, s. 218–264.
Koter M., Kulesza M., Puś W., Pytlas S., Wpływ wielonarodowego dziedzictwa kulturowego Łodzi na współczesne oblicze miasta, Łódź 2005.
Kowalczyński K.R., Łódź 1905. Kulisy rewolucji, Łódź 2018.
Kowalczyński K.R., Łódź, której nie ma, Łódź 2015.
Kowalczyński K.R., Łódź przełomu wieków XIX i XX, Łódź 2008.
Kowalski K., Matera R., Sokołowicz M., Cotton matters. A recognition and comparison of the cottonopolises in Central-Eastern Europe during the industrial revolution, „Fibres & Textiles in Eastern Europe” 2018, no. 132, s. 16–23.
Kowalska B., Kataryna Kobro. Szkic o prekursorstwie, [w:] Katarzyna Kobro. Nika Strzemińska, red. E. Rydlewska, Warszawa 2004, s. 3–12.
Kowalski W., Łodzi dawnej lamus, Łódź 2008.
Krajewska H., Protestanci w Łodzi 1815–1914. Między edukacją a ewangelizacją, Warszawa 2014.
Krajewska H., Życie filmowe Łodzi w latach 1896–1939, Warszawa 1992.
Krupa-Ławrynowicz A., Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część I: koncepcja i metodologia badań nad dysonansem dziedzictwa, „Journal of Urban Ethnology” 2022, vol. 20, s. 9–19.
Krzemiński W., Zapomniany poemat o Łodzi (Józefa Jeremskiego „Włókniarze”), „Osnowa” 1980.
Książyk Ł, „Ziemia obiecana” jako schopenhauerowska powieść o nudzie, [w:] „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, red. M. Bourkane, R. Okulicz-Kozaryn, A. Sell, M. Wedemann, Poznań 2017.
Kulesza M., Ze studiów nad rolą protestantów w kształtowaniu krajobrazu kulturowego Łodzi, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2012, nr 1, s. 167–192.
Kulesza P., Michalska A., Koliński M., Łódzkie kina: od Bałtyku do Tatr, Łódź 2015.
Kuligowska-Korzeniewska A., Scena obiecana. Teatr polski w Łodzi 1844–1918, Łódź 1995.
Kurc-Maj P., Jakie muzeum? – uwagi na temat historii Muzeum Sztuki w Łodzi do 1950 roku, [w:] Muzeum Sztuki w Łodzi. Monografia, t. 1, red. A. Jach, K. Słoboda, J. Sokołowska, M. Ziółkowska, Łódź 2015, s. 124–175.
Kurc-Maj P., Saciuk-Gąsowska A., Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.” – parę słów o historii, [w:] Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.”, red. P. Kurc-Maj, A. Saciuk-Gąsowska, Łódź, 2019.
Kuźma I., Łodzianki a Rewolucja 1905 roku – migawki z naukowego archiwum etnograficznego, „Władza Sądzenia” 2013, nr 2, s. 34–43.
Latocha S., Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część II: wyniki badań nad dysonansem dziedzictwa, „Journal of Urban Ethnology” 2022, vol. 20, s. 21–38.
Lesiakowski K., Strajki robotnicze w Łodzi 1945–1976, Łódź 2008.
Leszczyńska C., Województwo w II Rzeczpospolitej, [w:] Polskie województwo. Doświadczenia i perspektywy, red. A. Kukliński, P. Swianiewicz, Warszawa 1990.
Leszczyński R., Łódzki homeryda – Józef Jatczyk (Jeremski), „Listy Bibliofilskie” 1974, t. 2, s. 61–70.
Lichański S., Władysław Stanisław Reymont, Warszawa 1984.
Lipiec W., Kultura i oświata w Łodzi w okresie międzywojennym, Łódź 1973.
Liszewski S., Rola społeczności żydowskiej w organizacji przestrzeni miejskiej Łodzi, [w:] Dzieje Żydów w Łodzi 1820–1944. Wybrane problemy, red. W. Puś, S. Liszewski, Łódź 1991, s. 30–41.
Lodzermensch – historia i mit, rozmowy oprac. L. Skawińska i Z. Skibiński, „Tygiel Kultury” 2005, nr 1–3, s. 37–48.
Luba I., Utworzenie Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej „a.r” – kontekst polski, [w:] Muzeum Sztuki w Łodzi. Monografia, t. 1, red. A. Jach, K. Słoboda, J. Sokołowska, M. Ziółkowska, Łódź 2015, s. 17–35.
Łódzcy bohaterowie 1918 roku, red. W. Jarno, P. Waingertner, Łódź 2018.
Łódzkie sceny żydowskie, red. M. Leyko, Łódź 2000.
„Łódź czerwona” – prawda czy mit?, red. T. Toborek, Łódź–Warszawa 2020.
Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 1: do 1820 roku, red. T. Grabarczyk, Łódź 2023.
Łódź w 1939 roku, red. T. Toborek, P. Waingertner, Łódź 2011.
Łódź w drodze do niepodległości, red. J.A. Daszyńska, Łódź 2013.
Łódź w latach 1945–1960, red. E. Rosset, Łódź 1963.
Łódź, która przeminęła w publicystyce i prozie (antologia), red. P. Boczkowski, Łódź 2008.
Łódź. Dzieje miasta. Tom 1. Do 1918 roku, red. B. Baranowski, J. Fijałek, Warszawa–Łódź 1980.
Łódź. Monografia miasta, red. S. Liszewski, Łódź 2009.
Łukoś L., Cztery osiedla społeczne zabudowy jednorodzinnej z czasów międzywojennych w Łodzi w oczekiwaniu na rewitalizację, [w:] Budownictwo społeczne I poł. XX wieku w Europie. Problemy ochrony i rewitalizacji, red. R. Cielątkowska, Gdańsk 2000, s. 107–115.
Łukowska M., Mit Lodzermenscha a rzeczywistość dawnej i współczesnej Łodzi, [w:] Symbole kulturowe, komunikacja społeczna, społeczności regionalne. Studia, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 1995, s. 119–133.
Madejska M., Aleja Włókniarek, Wołowiec 2018.
Madejska M., Maria Przedborska. Poetka z inspekcji pracy, „Herito” 2019, nr 19, https://www.academia.edu/44793903/Maria_Przedborska_Poetka_z_inspekcji_pracy [dostęp: 1.07.2023].
Malinowski J., Grupa „Jung Idysz” i żydowskie środowisko „nowej sztuki” w Polsce 1918–1923, Warszawa 1987.
Malinowski J., Malarstwo i rzeźba Żydów Polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2000.
Malinowski J., Tradycje Jung Idysz, [w:] יונג-יידיש / Jung-Idisz / Yung-Yidish / 1919, red. I. Gadowska, A. Klimczak, T. Śmiechowska, Łódź 2019, s. 9–12.
Marshall H., Stock M., Ira Aldridge, przeł. I. Tarłowska, Warszawa 1989.
Marzec W., Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Łódź–Kraków 2016.
Marzec W., Rising subjects. The 1905 Revolution and the origins of modern Polish politics, Pittsburgh 2020.
Marzec W., What bears witness of the failed revolution? The rise of political antisemitism during the 1905–1907 Revolution in the Kingdom of Poland, „East European Politics and Societes” 2016, vol. 30, issue 1.
Marzec W., Zysiak A., Miasto, morderstwo, maszyna. Osobliwe przypadki we wczesnonowoczesnej Łodzi, [w:] Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesność i kultura popularna, red. T. Majewski, Warszawa 2009, s. 180–201.
Marzec W., Zysiak A., Młyn biopolityki. Topografie władzy peryferyjnego kapitalizmu na łódzkim osiedlu robotniczym, „Praktyka Teoretyczna” 2011, nr 2, s. 65–86.
Marzec W., Śmiechowski K., Zysiak A., Wkroczenie do przemysłowego świata (1897–1914), [w:] A. Zysiak, K. Śmiechowski, K. Piskała, W. Marzec, K. Kaźmierska, J. Burski, Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897–1994, Łódź 2021.
Matera R., Kowalski K., Dzionek-Kozłowska J., Geography matters. Environmental factors that affected the ‘take-off’ of Łódź, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2017, t. 78, s. 223–248.
Matuszak G., Zasługi Przecława Smolika. Łódzki promotor awangardy, „Kronika Miasta Łodzi” 2017, nr 2, s. 25–45.
Matyja R., Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością, Kraków 2021.
Mazower D., Farlag Achrid – nota bibliograficzna, [w:] Tańczymy zaczarowani taniec młodości. Łódzka awangarda żydowska – publikacje artystyczne wydawnictwa Achrid, 1921 / Enchanted we whirl in the dance of youth. The Jewish avant-garde in Łódź and the artist books of Farlag Achrid, 1921, red. D. Dekiert, I. Gadowska, K. Radziszewska, Łódź 2022, s. 43–49.
Mazurek M., From welfare state to self-welfare: Everyday opposition among female textile workers in Łódź, 1971–81, [w:] Gender politics and mass dictatorship global perspectives, eds J.-H. Lim, K. Petrone, London 2010, s. 278–300.
Michalska I., Życie łódzkich rodzin w czasach kryzysu ekonomicznego lat trzydziestych XX wieku w przekazie gazety „Ilustrowana Republika”, „Wychowanie w Rodzinie” 2016, t. 14, nr 2, s. 195–208.
Michel A., Słownictwo włókiennicze w „Ziemi obiecanej” Władysława Stanisława Reymonta i „Bawełnie” Wincentego Kosiakiewicza, „Poradnik Językowy” 1997, nr 1, s. 29–37.
Michlic J., Lodz in the post-communist era: In search of a new identity, [w:] Post-communist cities: New cultural reorientations and identities, eds J. Czaplicka, N. Gelasis, B. Ruble, Washington 2008, s. 281–304.
Millati P., „Ziemia obiecana” Władysława Reymonta a polskie sny o potędze, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2017, nr 9, s. 109–123.
Minich M., Muzeum Sztuki w Łodzi, [w:] Rocznik Muzeum Sztuki w Łodzi. 1930–1962, red. M. Minich, M. Rubczyńska, J. Ładnowska, Łódź 1965.
Monasterska T., Narodowy Związek Robotniczy 1905–1920, Warszawa 1973.
Muzeum Sztuki w Łodzi. Monografia, t. 1, red. A. Jach, K. Słoboda, J. Sokołowska, M. Ziółkowska, Łódź 2015.
Nartonowicz-Kot M., Nagroda Łodzi w latach 1926–1937, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1982, nr 9, s. 3–20.
Nartonowicz-Kot M., Oblicze polityczne samorządu miejskiego Łodzi w latach 1919–1939, „Rocznik Łódzki” 1982, t. 31.
Nartonowicz-Kot M., Samorząd łódzki wobec problemów kultury w latach 1919–1939, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1985, nr 21, s. 94–98.
Nartonowicz-Kot M., Zapominani społecznicy, https://archive.ph/2nMT [dostęp: 26.05.2022].
Nartonowicz-Kot M., Zarys dziejów Łodzi w latach 1918–1989, [w:] Łódź. Monografia miasta, red. S. Liszewski, Łódź 2009, s. 171–217.
Niemcy w dziejach Łodzi do 1945 roku. Zagadnienia wybrane, red. K.A. Kuczyński, B. Ratecka, Łódź 2001.
Niemcy w Łodzi do 1939 roku, red. M. Wilk, Łódź 1996.
Niemierowska-Szczepańczyk B.J., Niezapomniana szkoła łódzka Z. Pętkowskiej (1901–1950), Łódź 1995.
Okulicz-Kozaryn R., „Ziemia obiecana” jako epos nerwowy, [w:] „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, red. M. Bourkane, R. Okulicz-Kozaryn, A. Sell, M. Wedemann, Poznań 2017.
Olenderek J., Architekci realizujący w Łodzi hasła europejskiego ruchu reformy mieszkaniowej w okresie II Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1990, nr 3–4, s. 197–205.
Olenderek J., Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa, t. 1: Obiekty użyteczności publicznej, Łódź 2011.
Olenderek J., Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa, t. 2: Osiedla i obiekty mieszkalne, Łódź 2012.
Olenderek J., Proces kształtowania przestrzeni w Łodzi II Rzeczypospolitej a awans administracyjny miasta. W poszukiwaniu przesłanek rozwoju Łodzi III Rzeczypospolitej, „Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej. Rozprawy naukowe” 2004, t. 325.
Pakuła R., Działalność architektoniczna Czesława Przybylskiego w Łodzi. Niezrealizowane projekty Teatru Miejskiego i Gmachu Reprezentacyjnego, [w:] Sztuka nowożytna i nowoczesna, red. P. Gryglewski, E. Kubiak, K. Stefański, Łódź 2011, seria Sztuka Polski Środkowej. Studia V, s. 149–156.
Pawlak C., Łódź jak Drezno, Drezno jak Halifax, Halifax jak Łódź. Łódzkie zespoły fabryczno-mieszkalne a europejskie dziedzictwo przemysłowe, „Kronika Miasta Łodzi” 2020, nr 1 (88), s. 36–48.
Pawlak W., Na łódzkim bruku. 1901–1914, Łódź 1986.
Pawlak W., W rytmie fabrycznych syren. Łódź między wojnami, Łódź 1984.
Pawłowska A., A concise history of women originating from the city of Lodz acting either as flâneuses or women artists, at the beginning of modern era until the end of World War II. An attempt of re-interpretation of the literary and art history canon, „West Bohemian Historical Review” 2018, vol. 8, no. 2, s. 239–252.
Pawłowska A., Nie tylko muzeum. O początkach plastyki w Łodzi, [w:] Sztuka nowożytna i nowoczesna, red. E. Kubiak, K. Stefański, P. Gryglewski, Łódź 2007, seria: Sztuka Polski Środkowej. Studia, Łódź, 2007, s. 139–150.
Pawłowska A., Plastyka łódzka u schyłku XIX i na początku XX wieku, „Przegląd Nauk Humanistycznych” 2017, nr 1, s. 167–192.
Piechota D., Przestrzeń Łodzi w zwierciadle dyskursu toksyczności. Na marginesie „Ziemi obiecanej” Władysława Stanisława Reymonta, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2020, nr 26, s. 113–130.
Piskała K., Polityka demokratyczna i wizja nowoczesnego miasta (1918–1923), [w:] A. Zysiak, K. Śmiechowski, K. Piskała, W. Marzec, K. Kaźmierska, J. Burski, Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności, Łódź 2021, s. 93–156.
Piskała K., 1905 – rok z dziejów polskiego Manchesteru, [w:] Rewolucja 1905. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. K. Piskała, W. Marzec, Warszawa 2013, s. 211–244.
Pod jednym dachem. Niemcy oraz ich polscy i żydowscy sąsiedzi w Łodzi w XIX i XX wieku, red. K. Radziszewska, K. Woźniak, Łódź 2000.
Podgórska E., Szkolnictwo elementarne w Łodzi w latach 1808–1914, Łódź 1966.
Polak, Żyd, artysta. Tożsamość a awangarda, red. J. Suchan, K. Szymaniak, Łódź 2010.
Popiel M., Brzydota i patos cywilizacji, [w:] taż, Oblicza wzniosłości. Estetyka powieści młodopolskiej, Kraków 2003, s. 119–154.
Popiel M., Wstęp, [w:] W.S. Reymont, Ziemia obiecana, oprac. M. Popiel. Wrocław 2014.
Popławska I., Architektura mieszkaniowa Łodzi w XIX w., Łódź 1982.
Powalska I., Wokół „Tańczącego Ognia”. Kobiety artystki w grupie Jung Idysz, „Pamiętnik Sztuk Pięknych” 2018, nr 13, s. 95–104.
Prykowska-Michalak K., Teatr niemiecki w Łodzi. Sceny, wykonawcy, repertuar (1867–1939), Łódź 2005.
Przeszłość, przyszłość i teraźniejszość Łodzi. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej, t. 1: Historia i tożsamość miasta przemysłowego, red. K. Śmiechowski, Łódź 2022.
Puś W., Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793–1914, Łódź 2001.
Pytlas S., Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864–1914, Łódź 1994.
Pytlas S., Struktura społeczności łódzkiej w XIX–XX wieku (do 1939 r.), [w:] Rola nauczycieli łódzkich w tworzeniu dziedzictwa kulturowego Łodzi, red. S. Gala, Łódź, 1998, s. 59–70.
Radziszewska K., Literackie obrazy łódzkich osiedli robotniczych, „Journal of Urban Ethnology” 2015, no. 13, s. 135–146.
Rajmund Rembieliński. Jego czasy i współcześni, red. A. Barszczewska-Krupa, Warszawa 1989.
Rewolucja 1905. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. K. Piskała, W. Marzec, Warszawa 2013.
Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, red. M. Przeniosło, S. Wiech, Kielce 2005.
Rola wspólnot wyznaniowych w historii miasta Łodzi, red. M. Kulesza, M. Łapa, J. Walicki, Łódź 2010.
Romankówna M., „Ziemia obiecana” Reymonta a rzeczywistość łódzka, „Prace Polonistyczne” 1937, [nr 1], s. 85–108.
Romanowski G., Osamotniony i zapomniany. 70. rocznica śmierci Karola Hillera, „Kronika Miasta Łodzi” 2009, nr 3, s. 71–84.
Różańska G., Obrazy miasta w „Ziemi obiecanej” Władysława Stanisława Reymonta, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria: Filologia Polska” 2002, nr 1, s. 141–147.
Różański M., Organizacja terytorialna diecezji łódzkiej w latach 1920–1925, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2015, nr 24 (2), s. 85–106.
Rozier G., Jung Idysz: banda kpiarzy z polskiego Manchesteru [w:] Polak, Żyd, artysta. Tożsamość a awangarda, red. J. Suchan, Łódź 2010, s. 30–39.
Rozier G., Mojżesz Broderson. Od Jung Idysz do Araratu, przeł. J. Ritt, Łódź [2008].
Rybicka E., Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków, 2003.
Rynkowska A., Ulica Piotrkowska, Łódź 1970.
Rypson P., „Tańczymy zaczarowani taniec młodości”. Trzy książki awangardowe zaprojektowane przez żydowskie artystki w Łodzi w 1921 roku, [w:] Tańczymy zaczarowani taniec młodości. Łódzka awangarda żydowska – publikacje artystyczne wydawnictwa Achrid, 1921 / Enchanted we whirl in the dance of youth. The Jewish avant-garde in Łódź and the artist books of Farlag Achrid, 1921, red. D. Dekiert, I. Gadowska, K. Radziszewska, Łódź 2022, s. 15–28.
Rzepkowski A., Ludność Łodzi w okresie I wojny światowej, [w:] Łódź w drodze do niepodległości, red. J.A. Daszyńska, Łódź 2013, s. 131–136.
Samuś P., Dzieje SDKPiL w Łodzi 1893–1918, Łódź 1984.
Samuś P., „Wasza kartka wyborcza jest silniejsza niż karabin, niż armata…”. Z dziejów kultury politycznej na ziemiach polskich pod zaborami, Łódź 2013.
Saryusz-Wolska M., Łódzka Manufaktura – przemiany przestrzeni publicznej i muzealnej, [w:] Sztuka – kapitał kulturowy polskich miast, red. E. Rewers, A. Skórzyńska, Poznań 2010, s. 103–120.
Shmeruk Ch., Mojżesz Broderson a teatr żydowski w języku jidysz w Łodzi (przyczynek do monografii), [w:] Łódzkie sceny żydowskie, red. M. Leyko, Łódź 2000, s. 61–74.
Sikorska-Kowalska M., „Armia nowoczesnych niewolnic”. Robotnice w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, [w:] K. Śmiechowski, M. Sikorska-Kowalska, K. Fukumoto, Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze, Łódź 2016, s. 49–85.
Sikorska-Kowalska M., Kierunki i formy działalności dobroczynnej na rzecz kobiet w wielkich miastach Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Od dobroczynności do wsparcia społecznego, [w:] Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, red. M. i M. Przeniosło, t. II, Kielce 2010, s. 53–67.
Sikorska-Kowalska M., Polskie „Marianny”. Udział kobiet w rewolucji 1905–1907 roku w świetle wydarzeń w Łodzi, [w:] Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, red. M. Przeniosło, M. Wiech, Kielce 2005.
Sikorska-Kowalska M., Stowarzyszenia kobiece w Łodzi 1906–1918, „Rocznik Łódzki” 2007, t. LIV, s. 45–62.
Sikorska-Kowalska M., W „nowoczesnej niewoli”. Służba domowa na przełomie XIX i XX w., „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku” 2004, t. II, s. 30–33.
Sikorska-Kowalska M., Wizerunek kobiety łódzkiej przełomu XIX i XX wieku, Łódź 2001.
Sikorska-Kowalska M., Żydowskie organizacje kobiece w Warszawie i Łodzi na początku XX wieku, [w:] Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2008, s. 448–456.
Sitkiewicz P., Gorączka filmowa. Kinomania w międzywojennej Polsce, Gdańsk 2019.
Skwarczyńska S., Prawda o pierwszej w Polsce Katedrze Teorii Literatury, „Teksty” 1981, nr 1 (55), s. 158–163.
Skwarczyńska S., U źródeł autobiografii naukowej, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1987, nr 2, s. 279–312.
Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r., red. K. Badowska, T. Cieślak, D. Dekiert, K. Kołodziej, M. Kucner, K. Pietrych, K. Radziszewska, A. Warda, E. Wiatr, Łódź 2022.
Sosnowska J., Działalność socjalna i opiekuńczo-wychowawcza Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności (1885–1940), Łódź 2011.
Spodenkiewicz P., Zaginiona dzielnica. Łódź żydowska – ludzie i miejsca, Łódź 1998.
Stanisławski R., W czterdziestolecie łódzkich zbiorów sztuki nowoczesnej,” [w:] Grupa „a.r.”. 40-lecie Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej w Łodzi, [katalog wystawy], Łódź 1971.
Stawiszyńska A., Łódź w latach I wojny światowej, Oświęcim 2016.
Stefański K., Architekt Józef Kaban, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1990, z. 3–4, s. 207–215.
Stefański K., Architektura sakralna w Łodzi w okresie przemysłowego rozwoju miasta 1821–1914, Łódź 1995.
Stefański K., Gmachy użyteczności publicznej dawnej Łodzi. Banki, hotele, szpitale, szkoły, teatry, Łódź 2000.
Stefański K., Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka miasta w latach 1821–1914, Łódź 2001.
Stefański K., Ludzie, którzy zbudowali Łódź. Leksykon architektów i budowniczych miasta (do 1939 roku), Łódź 2009.
Stefański K., Wiesław Lisowski – architekt Łodzi międzywojennej, „Miscellanea Łódzkie” 1995, nr 2 (14), s. 68–78.
Stefański K., Ciarkowski B., Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Łódź 2018.
Bibliografia
Stefański K., Szrajber R., Łódzkie synagogi. Wirtualne dziedzictwo „zaginionej dzielnicy”, Łódź 2009.
Stolarzewicz L., Literatura Łodzi w ciągu jej istnienia. Szkic literacki i antologia, Łódź [1935].
Strzałkowski J., Architekci i budowniczowie w Łodzi do 1944 roku, Łódź 1997.
Sumorok A., Łódzkie budownictwo spółdzielcze, przegląd wybranych realizacji, [w:] Sztuka nowożytna i nowoczesna, red. P. Gryglewski, E. Kubiak, K. Stefański, Łódź 2011, seria Sztuka Polski Środkowej. Studia V, s. 177–182.
Sztuka w Łodzi (3). Sztuka obok awangardy, red. Ł. Grzejszczak i in., Łódź 2005.
Sztuka w Łodzi (6). Złe miasto – dobre miasto, red M. Wróblewska Markiewicz i in., Łódź 2014.
Szuster E., Nad starą blizną. Notatki dyletanta, Warszawa 1987.
Szymański M., Nazwy dźwięków jako wyznaczniki przestrzeni industrialnej w „Ziemi obiecanej” Władysława Reymonta, „Prace Filologiczne. Seria Językoznawcza” 2008, nr 4,
s. 387–412; dostęp online: https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=174517 [dostęp: 1.06.2023].
Szymański M.J., Łódzka elektrownia i gazownia do 1939 roku, Łódź 2016.
Szymański M.J., Łódź na wodach dziejów. Biografia miasta, Łódź 2019.
Śmiechowski K., Endeckie postrzeganie miasta. Ewolucja tematyki miejskiej na łamach „Przeglądu Wszechpolskiego” i „Przeglądu Narodowego”, „Studia Podlaskie” 2018, t. 26, s. 7–26.
Śmiechowski K., Historyczne dziedzictwo a tożsamość współczesnej Łodzi. Wyzwania w procesie regeneracji miasta, [w:] Przeszłość, przyszłość i teraźniejszość Łodzi. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej, t. 1: Historia i tożsamość miasta przemysłowego, red. K. Śmiechowski, Łódź 2022, s. 247–269
Śmiechowski K., Kwestie miejskie. Dyskusja o problemach i przyszłości miast w Królestwie Polskim 1905–1915, Łódź 2020.
Śmiechowski K., Łódzka wizja postępu. Oblicze społeczno-ideowe „Gońca Łódzkiego”, „Kuriera Łódzkiego”, „Nowego Kuriera Łódzkiego” w latach 1898–1914, Łódź 2014.
Śmiechowski K., Niczym panna posażna a szpetna, czyli dyskursy przemysłowej Łodzi, „Kronika Miasta Łodzi” 2020, nr 1 (88), s. 65–72.
Śmiechowski K., Warunki mieszkaniowe robotników na łamach „Gońca Łódzkiego” (1898–1906), „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2012, t. X, s. 105–120.
Śmiechowski K., Z perspektywy stolicy. Łódź okiem warszawskich tygodników społeczno-kulturalnych (1881–1905), Łódź 2012.
Śmiechowski K., Sikorska-Kowalska M., Fukumoto K., Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze, Łódź 2016.
Taszycka M., Miasto awangardy? Kolekcjonerskie strategie Władysława Strzemińskiego, „Communicare. Almanach antropologiczny” 2018, t. 7: Miasta / Awangardy, red. A. Karpowicz, W. Parfianowicz, A. Wandzel, s. 83–91.
Trzynadlowski J., Z dziejów „Prac Polonistycznych”, „Prace Polonistyczne” 1954, nr 10, s. 402–409.
Umińska-Tytoń E., Język mieszkańców Lodzi w utworach literackich, [w:] Miasto. Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie, red. M. Święcicka, Bydgoszcz 2006, s. 248–266.
Umińska-Tytoń E., „Łódzka mowa” oczami Juliana Tuwima (na podstawie „Kwiatów polskich”), [w:] Julian Tuwim. Biografia, twórczość, recepcja, red. K. Ratajska, T. Cieślak, Łódź 2007, s. 165–175.
Umińska-Tytoń E., Popularne imiona w Łodzi, „Acta Universitatis Lodzensis. Folia Linguistica” 1987, nr 15, s. 61–91.
Urbanik-Kopeć A., Anioł w domu, mrówka w fabryce, Warszawa 2018.
W obliczu przemian i nowej rzeczywistości. Sztuka 1919–1939. Studia z historii sztuki, red. D. Rutkowska-Siuda, O. Tuszyńska-Szczepaniak, A. Lorenc-Karczewska, M. Wróblewska Markiewicz, Łódź–Warszawa 2021.
Wachowska B., Łódzka spółdzielczość mieszkaniowa (do 1939 roku), Łódź 1988.
Wachowska B., Miejskie budownictwo mieszkaniowe Łodzi (1918–1939), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1987, t. 30, s. 85–112.
Wachowska B., Życie gospodarcze Łodzi w okresie międzywojennym, Łódź 1973.
Wachowska B., Życie polityczne Łodzi w okresie Drugiej Rzeczypospolitej, Łódź 1973.
Waingertner P., „Czerwona Łódź”? Z dziejów łódzkiego samorządu w II Rzeczypospolitej, [w:] „Łódź czerwona” – prawda czy mit?, red. T. Toborek, Łódź–Warszawa 2020.
Waingertner P., Fenomen Łodzi w XX wieku, „Biuletyn IPN. Pismo o najnowszej historii Polski” 2018, nr 6 (151).
Waingertner P., Leopold Skulski (1877–1940). „Negocjator łódzkiej niepodległości” i premier polskiego rządu, [w:] Łódzcy bohaterowie 1918 roku, red. W. Jarno, P. Waingertner, Łódź 2018.
Walicki J., Łódzka gmina żydowska w XIX w., [w:] Rola wspólnot wyznaniowych w historii miasta Łodzi, red. M. Kulesza, M. Łapa, J. Walicki, Łódź 2010.
Walicki J., Synagogi i domy modlitwy w Łodzi, Łódź 2000.
Wisłocka I., Awangardowa architektura polska 1918–1939, Warszawa 1968.
Wizerunek Łodzi w literaturze, kulturze i historii Niemiec i Austrii, red. K.A. Kuczyński, Łódź 2005.
Władysław Strzemiński. Czytelność obrazów. Materiały z międzynarodowej konferencji poświęconej twórczości Władysława Strzemińskiego. Muzeum Sztuki w Łodzi, 13–14 października 2011 r., red. P. Polit, J. Suchan, Łódź 2012.
Władysław Strzemiński. In memoriam, red. J. Zagrodzki, Łódź 1988.
Województwo łódzkie 1919–2009. Studia i materiały, red. K. Badziak, M. Łapa, Łódź 2009.
Woźniak K., Ojciec. Rajmund Rembieliński jako inicjator założenia osady fabrycznej, „Kronika Miasta Łodzi” 2020, nr 1 (88), s. 5–14.
Woźniak K., Życie kulturalne i oświatowe w Łodzi w XIX–XX w. (do 1939 r.), [w:] Rola nauczycieli łódzkich w tworzeniu dziedzictwa kulturowego Łodzi, red. S. Gala, Łódź, 1998, s. 71–108.
Woźniak K.P., Rajmund Rembieliński. Wizjoner i menedżer Łodzi przemysłowej. Raporty z lat 1824–1830, Łódź 2016.
Zagrodzki J., Artyści niepokorni. Sztuka nowoczesna XX wieku w przemysłowej Łodzi, t. 1, Łódź 2017; t. 2, Łódź 2021.
Bibliografia
Zagrodzki J., Grupa Jung Idysz w poszukiwaniu sztuki uniwersalnej, [w:] יונג-יידיש / Jung-Idisz / Yung-Yidish / 1919, red. I. Gadowska, A. Klimczak, T. Śmiechowska, Łódź 2019, s. 27–32.
Załuski T., Futerał na ciało. Tayloryzm i biopolityka w koncepcji architektury funkcjonalistycznej Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, [w:] Architektura przymusu, red. T. Ferenc, M. Domański, Łódź 2013, s. 21–37.
Załuski T., Sztuka jako czynnik modernizacji: Władysława Strzemińskiego podwójna polityka zmiany społecznej i idea Muzeum Kultury Artystycznej, przeł. M. Wawrzyńczak, [w:] Awangardowe muzeum, koncepcja i red. A. Pindera, J. Suchan, Łódź 2020, s. 217–233.
Zybura M., Niemcy w Polsce – imaginaria i fakty, [w:] Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, red. A. Gall, J. Grębowiec, J. Kalicińska, K. Kończal, C. Pletzing, I. Surynt, t. 2, Wrocław 2015, s. 21–30.
Zysiak A., The desire for fullness. The fantasmatic logic of modernization discourses in the turn of the 19th century in Łódź, „Praktyka Teoretyczna” 2014, t. 13, nr 3, s. 41–69.
Zysiak A., Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Kraków 2016.
Zysiak A., Śmiechowski K., Piskała K., Marzec W., Kaźmierska K., Burski J., Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897–1994, Łódź 2021; wersja anglojęzyczna: A. Zysiak, K. Śmiechowski, K. Piskała, W. Marzec, K. Kaźmierska, J. Burski, From cotton and smoke. Łódź – industrial city and discourses of asynchronous modernity 1897–1994, Łódź–Kraków 2018.
Żarnowska A., Rewolucja 1905 roku w opinii polskich historyków: wczoraj i dziś – próba podsumowania, [w:] Dziedzictwo rewolucji 1905–1907, red. A. Żarnowska, A. Kołodziejczyk, A. Stawarz, P. Tusiński, Warszawa–Radom 2007.
Żarnowska A., Working family at the Kingdom of Poland at the end of the 19th century, „Polish Population Review” 1997, vol. 10: Household and family on the Polish territories in historical perspective, s. 50–75.
Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, red. A. Kempa, M. Szukalak, t. 1–4, Łódź 2001–2004.
Opublikowane: 30 stycznia 2025
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest kluczowym tematem w działaniach profilaktycznych skierowanych do młodych ludzi.
Opublikowane: 16 stycznia 2025
Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone przekształceniom Placu Wolności, planowaniu miast dawniej i dziś oraz aktualnej polityce miejskiej.
Opublikowane: 2 stycznia 2025
Zapraszamy na spotkanie z prof. Wojciechem Woźniakiem – autorem książki „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych”.