Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Metody i techniki prowadzenia konsultacji społecznych

Kamil Brzeziński — 2024-09-20

Trudności, z którymi zmagają się osoby odpowiedzialne za prowadzenie konsultacji społecznych, są dość powszechne. Występują niezależnie od typu instytucji, tematu konsultacji czy miejscowości, która je organizuje. Właśnie te problemy i propozycje ich rozwiązania opisane są w niniejszej publikacji. Jej autorzy są socjologami specjalizującymi się w metodologii badań społecznych, ale posiadają również doświadczenie w planowaniu i prowadzeniu konsultacji oraz opracowywaniu ich wyników we współpracy z samorządami, instytucjami państwowymi, organizacjami pozarządowymi, uczelniami, instytucjami kultury i grupami nieformalnymi.

Czytelnik zainteresowany tematyką konsultacji społecznych otrzyma nie tylko praktyczne wskazówki związane z poszczególnymi narzędziami niezbędnymi do konsultacji, lecz także wyjaśnienie, dlaczego pewne działania lepiej wykonywać w określony sposób. Dodatkowym atutem książki jest metaanaliza metod i technik konsultacyjnych oraz przegląd przykładów działań nowatorskich oraz powszechnych. Autorzy nie ograniczają się do prezentacji różnych technik i narzędzi konsultacyjnych, ale zamieszczają też swoją propozycję nowego ich podziału, grupując je ze względu na: sposób zapisu wypowiedzi uczestników konsultacji i charakter otrzymywanych wniosków, standaryzację postępowania, wymagania dotyczące organizatorów i uczestników konsultacji oraz relacje między nimi, procedury konsultacji.

Z publikacji mogą skorzystać praktycy konsultacji, mimo że ma ona charakter naukowy. Do omawianych kwestii autorzy podchodzą w sposób systematyczny, metodyczny, krytyczny i kompleksowy, co może być impulsem do dalszych refleksji, pogłębionych studiów czy projektów badawczych.

Scenariusze zajęć dla seniorów z zaburzeniami neuropoznawczymi

Weronika Pliszka — 2024-09-17

Scenariusze zajęć w dostępny i łatwy sposób pomogą w znalezieniu najlepszej formy aktywizacji seniorów z zaburzeniami neuropoznawczymi. Ułatwią nawiązanie kontaktu oraz wyjaśnią i nadadzą kierunek pracy terapeutycznej.

Autorka jasno i szczegółowo wyjaśnia, jak przeprowadzić zajęcia, aby zainteresować i zaktywizować swojego podopiecznego. Metoda Montessori Senior, której inspiracje widoczne są w treści podręcznika, jest metodą przyjazną, opartą na uważności i życzliwości, jaką należy obdarzyć seniora podczas pracy. Przedstawione pomysły sprawdzą się w pracy grupowej oraz podczas zajęć indywidualnych na przykład w zaciszu domowym.

Scenariusze zostały podzielone na trzy grupy tematyczne. Dział pierwszy Poznajmy się przedstawia zajęcia mające na celu poznanie seniorów przez prowadzącego i innych uczestników – tego, co lubią robić, jakie mają cechy osobowości, czym się zajmowali zawodowo. Dział drugi Obchodzimy święta zawiera pomysły na prace utrwalające orientację w czasie oraz zwiększające odczuwanie radości związanej z przeżywaniem świąt. Najobszerniejszy trzeci dział Praca twórcza i manualna to inspiracje na zajęcia plastyczne, służące wyrażaniu uczuć poprzez działania kreatywne, przyczyniające się do poprawy nastroju, a także wpływające na utrzymanie sprawności manualnej. Wszystkie scenariusze są proste do wykonania, dostosowane do możliwości osób z zaburzeniami neuropoznawczymi, a także wykorzystujące niedrogie i łatwo dostępne materiały. Załącznikami do części scenariuszy są szablony oraz inne potrzebne do ich realizacji pomoce, które dzięki zachowaniu odpowiednich proporcji można z łatwością skopiować.

Strategoí: early Byzantine military commanders in the times of Zeno and Anastasius (474–518)

Mirosław J. Leszka — 2024-09-13

The aim of the book is to show the reader the commanders of the early Byzantine army during the times of emperors Zeno (474–491) and Anastasius I (491–518). The authors focused on the role that selected commanders played in the empire’s military struggles with hostile peoples and states. Researchers are also interested in their role in the political life of the empire. Presenting profiles representative of the military elite of the empire from the years 474–518 gave the authors the opportunity to trace their path to the highest military positions, family connections, and involvement in religious and cultural life.

The book is divided into five basic parts. The first part addresses the topic of organization and the problem of the size of the army of the late Roman Empire and early Byzantium. The second one discusses the policy of emperors Zeno and Anastasius I regarding the appointment of magisters militum. The third one describes the most important opponents of the Byzantine Empire, with whom the leaders appointed by Zeno and Anastasius had to fight, namely the Ostrogoths, Persians and Bulgars. The fourth part shows the involvement of representatives of the military elite in usurpations and rebellions in the times of Zeno and Anastasius I. Finally, the fifth part includes ten exemplary biographies of militum magisters active in the times of Zeno and Anastasius I (Areobindus, Armatus, Hypatius, Illus, John the Scythian, Leontius, Patricius, Pharesmanes, Sabinianus Magnus, Trocundes). Texts published in this volume are organized, as far as the sources permitted, according to the following scheme: descent, education, career (civil and military), picture in the sources, family, and military duties.

The research project financed by the National Science Centre. Decision number: DEC-2018/31/B/HS3/03038 (Eastern Roman Military Elites from Theodosius II to Anastasius I (408–518). A Socio-Political Study)

Longobardzko-bizantyńskie relacje polityczne od początków VI wieku do upadku egzarchatu Rawenny

Maciej Dawczyk — 2024-09-12

Przedmiot niniejszej książki stanowią relacje polityczne między cesarstwem bizantyńskim a Longobardami w okresie od początku VI w. do upadku egzarchatu Rawenny. Nakreślenie ich obrazu dla całości tego przedziału czasowego jest zadaniem dość trudnym, na co składa się kilka czynników. Po najeździe Longobardów Konstantynopol traktował Italię jako obszar peryferyjny, a priorytet nadawano zmaganiom z Awarami, Sasanidami i Arabami. Z tego powodu intensywność relacji gwałtownie spadła wraz z początkiem VII w., co wydatnie utrudnia przedstawienie ich spójnego obrazu. Znajduje to odbicie w źródłach greckojęzycznych, w których wątki longobardzkie są obecne sporadycznie. Zachodnie źródła łacińskie są natomiast liczne i różnorodne głównie dla okresu do początku VII w., odzwierciedlają jednak głównie wewnątrzitalską perspektywę. Dla okresu późniejszego materiały są natomiast skromniejsze i pełne luk (prawie cały VII w.) lub wyjątkowo stronnicze (VIII w.).

W I połowie VI w. Longobardowie osiedlili się w Panonii, zostając sojusznikami cesarstwa. W tym okresie Bizancjum wykorzystywało ich jako element potrzebny do zachowania równowagi w regionie, ograniczający wpływy Gepidów. Sytuacja zmieniła się wraz z longobardzką inwazją na Italię. Longobardowie szybko opanowali dużą część półwyspu, pozostawiając w rękach cesarstwa tylko centrum i niektóre obszary przybrzeżne. Konstantynopol, ze względu na ograniczone możliwości, nigdy nie zaangażował dużych zasobów militarnych, by przeciwstawić się agresji. Zamiast tego uciekał się głównie do intryg, płacenia trybutów warlordom i szukania pomocy frankijskiej. W tym czasie utworzona została też struktura w postaci egzarchatu Rawenny, sprawująca kontrolę nad obszarami Italii pozostającymi jeszcze w rękach cesarstwa. Względnie pokojowy status quo ukształtował się na początku VII w., czego świadectwem były odnawiane w tym czasie rozejmy i wymiana poselstw na szczeblu centralnym w 609 r. Wydaje się, że longobardzka monarchia w Italii nie była zainteresowana ugodą w postaci choćby formalnego uznania zwierzchności cesarstwa w zamian za zaakceptowanie jej praw do władania półwyspem i zawarty w 609 r. układ stanowił potwierdzenie jej pełnej politycznej podmiotowości.

W VII w. relacje stały się mniej intensywne i napięte, odznaczyły się jednak kilkoma epizodami niezwykłej wagi. Jednym z nich jest podbój bizantyńskiej Ligurii przez Longobardów w latach 40. Drugim natomiast wyprawa italska cesarza Konstansa II, która miała na celu przede wszystkim wzmocnienie pozycji cesarstwa w basenie Morza Śródziemnego i zabezpieczenie go przed poczynaniami muzułmanów. Wprowadzając w życie tę koncepcję, cesarz chciał najprawdopodobniej dokonać podboju longobardzkiego księstwa Benewentu, jednak nie udało mu się zrealizować tego zadania. Być może ok. 680 r. zawarto natomiast układ ponownie stabilizujący sytuację w Italii, jednak dotyczące tego aktu przesłanki źródłowe są bardzo niejednoznaczne i w związku z tym jego znaczenia nie należy przeceniać, szczególnie że trudno stwierdzić, czy na pewno miał miejsce.

VIII w. odznaczył się wznowieniem longobardzkiej agresji wobec terytoriów egzarchatu. Król Liuprand wydatnie dążył do osiągnięcia w Italii niekwestionowanej hegemonii. W tym okresie wzrosła też pozycja papiestwa, które wobec postępującej bierności Konstantynopola dla spraw półwyspu i słabości egzarchy przejęło główny ciężar negocjacji z Longobardami. Agresywna polityka prowadzona przez longobardzką monarchię ostatecznie doprowadziła do zdobycia Rawenny przez króla Aistulfa i upadku egzarchatu ok. 751 r.

Archipelagi wielkomiejskiej biedy

Agnieszka Golczyńska-Grondas — 2024-09-11

Książka zawiera reanalizę dokonań zespołu socjolożek i socjologów, który w latach 1992–2016 prowadził badania dotyczące biedy i wykluczenia społecznego w Łodzi, mieście o szczególnej historii, a także wyjątkowym współczesnym charakterze. Autorki opracowania prezentują historię działalności badawczego kolektywu, w skład którego wchodziły, oraz stosowane w analizach ramy teoretyczne, wiele miejsca poświęcając metodyce realizowanych przez zespół przedsięwzięć badawczych. Uwzględniając zarówno perspektywę socjohistoryczną, makrospołeczną, jak i podejście mikrosocjologiczne, przedstawiają specyfikę wielkomiejskiego ubóstwa, charakterystyczne dla niego zjawiska, mechanizmy i procesy oraz realia życia w zubożałych sąsiedztwach. Opisują funkcjonowanie instytucji realizujących zadania polityki społecznej w „enklawach biedy”. Wskazują na aplikacyjne rezultaty badań w postaci programów kształcenia dla studentek i studentów pracy socjalnej i socjologii na Uniwersytecie Łódzkim oraz curriculów edukacyjnych przeznaczonych dla osób zatrudnionych w instytucjach i organizacjach pomocowych. W aneksach umieszczono przykłady narzędzi badawczych stosowanych w pracach zespołu.

Książka może wzbudzić zainteresowanie nie tylko naukowczyń i naukowców zajmujących się kwestiami społecznymi czy osób zainteresowanych metodologią nauk społecznych, lecz także kadr odpowiedzialnych za kształtowanie polityki społecznej oraz praktyków i praktyczek szeroko rozumianej profesjonalnej pomocy.

Ciągłe doskonalenie jakości w procesie kształcenia studentów

Elżbieta Zalewska — 2024-09-11

Jakość kształcenia jest głównym czynnikiem decydującym o konkurencyjności uczelni wyższych. Jedynie instytucje elastyczne, nowoczesne, wyspecjalizowane oraz świadczące wysokiej jakości usługi są w stanie zdobyć i utrzymać silną pozycję na rynku. Koniecznością jest monitorowanie, jak stosowane metody i narzędzia nauczania wpływają, na jakości kształcenia. Dlatego coraz częściej można spotkać próby wprowadzenia metod zarządzania jakością w proces poprawy jakości kształcenia. Metody zarządzania jakością są z sukcesem wdrażane na najlepszych światowych uczelniach, m.in. w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

Celem głównym monografii jest prezentacja i ocena efektywności wdrażania metod ciągłego doskonalenia jakości w uczelniach wyższych. W monografii przedstawiono wyniki badań empirycznych, które pozwoliły zweryfikować, czy wdrożone metody zarządzania jakością poprawiają jakość kształcenia w uczelniach wyższych. Badania empiryczne przeprowadzono wśród studentów Uniwersytetu Łódzkiego oraz wśród nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia z przedmiotów ilościowych. Wyniki badań opinii pozwoliły porównać poglądy studentów i wykładowców dotyczące oceny możliwości wdrożenia metod zarządzania jakością oraz ich efektywności w polskim szkolnictwie wyższym. Odpowiedzi respondentów opracowano z wykorzystaniem metod statystycznych.

Śmiech, humor, satyra

Jarosław Kita — 2024-09-10

W pierwszym odruchu dziewiętnaste stulecie zdaje się być pozbawione poczucia humoru. Emocjonalny odbiór epoki przywodzi skojarzenia z obrazami cierpienia, niezgody, buntu, smutku, tęsknoty. Wyobrażenie o stanie psychiki społeczeństwa polskiego pod zaborami najczęściej wiążemy z melancholią – wynikającą z poczucia utraty wolności, mienia, bliskich osób, emigracji, będącą konsekwencją braku ojczyzny. A jednak Polacy w okresie budowania swojej tożsamości narodowej, walk narodowowyzwoleńczych, represji popowstaniowych, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości pod wpływem przemian społecznych, cywilizacyjnych, modernizacyjnych, gospodarczych i demograficznych nie byli pozbawieni poczucia humoru. Przeciwnie, humor, umiejętność prowadzenia dowcipnych konwersacji i zabawnych ripost były wysoko cenioną cechą mieszkańców ziem polskich. Humor i satyra pozwalały na oswojenie trudnej rzeczywistości i nierzadko stawały się formą oporu wobec autorytarnych systemów zaborczych. Śmiech stanowił narzędzie wyrażające cały wachlarz emocji: od radości i akceptacji po ironię, kpinę, szyderstwo, negację. Był to ważny i ceniony komponent „towarzyskości”. Przez szkiełko ironii obserwowano zmieniającą się rzeczywistość: wynalazki, innowacje techniczne, rozwój kolei, przenikające z Zachodu trendy kulturowe, modę, emancypację kobiet, ruchy polityczne i społeczne. W satyrze przedstawiano również trudne warunki egzystencjalne. Śmiech niwelował strach, krzepił Polaków w obliczu trudnych sytuacji, jednoczył. W prezentowanym tomie zachęcamy do spojrzenia na życie prywatne dziewiętnastowiecznych Polaków „cum humor”. Książka ukazuje, co w dziewiętnastym stuleciu Polaków bawiło, z czego żartowano, jakie były formy i rodzaje żartu, jakie zdarzenia prezentowano w obiektywie satyry, wreszcie jaką rolę odgrywały żart, dowcip, anegdota, satyra w życiu codziennym, prywatnym i publicznym.

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Projekty zrealizowane w ramach VII edycji programu „Zdolny uczeń - świetny student” w roku akademickim 2023/2024

autor zbiorowy — 2024-08-30

Zbiór tekstów uczestników VII edycji programu Uniwersytetu Łódzkiego „Zdolny uczeń – świetny student”.

Ewolucja czasów złożonych trybu subjuntivo w języku hiszpańskim w Ameryce w latach 1701-2023.

Witold Sobczak — 2024-08-29

Głównym celem niniejszej książki jest przeanalizowanie ścieżki ewolucyjnej form haya cantado, hubiere cantado y hubiera~-se cantado w latach 1701-2023 w amerykańskich odmianach hiszpańskiego.

Praca składa się z trzech rozdziałów, z których dwa pierwsze przedstawiają historię czasów złożonych trybu subjuntivo od łaciny do hiszpańskiego w XXI wieku, podczas gdy w ostatnim z nich zostaje szczegółowo przeanalizowana frekwencja ich użycia w języku hiszpańskim w Ameryce pomiędzy XVIII a XXI wiekiem. Pierwszy rozdział, obejmujący epokę od łaciny do hiszpańskiego w Złotym Wieku, traktuje o powstaniu czasów złożonych, których pochodzenia należy szukać w łacińskiej konstrukcji epistulam scriptam habeo.

W drugim rozdziale zostaje omówione użycie czasów złożonych trybu subjuntivo w różnych odmianach hiszpańskiego na kontynencie amerykańskim pomiędzy XVIII a XXI wiekiem, a więc w okresie przypadającym na tzw. español moderno. W tej części pracy omawiane są także najbardziej typowe konteksty, w których stosowane są formy haya cantado, hubiere cantado i hubiera~-se cantado, jak i również dokonuje się pewnych obserwacji dotyczących frekwencji ich użycia w Ameryce Łacińskiej.

Trzeci i zarazem ostatni rozdział pracy został poświęcony analizie częstotliwości użycia form haya cantado, hubiere cantado i hubiera~-se cantado w latach 1701-2023 na podstawie danych dostępnych w korpusach językowych CORDE, CORDIAM, CREA y CORPES XXI. Dodatkowo autor omawia frekwencję użycia czasu copretérito de subjuntivo (cantara~-se), który, zgodnie z tym co wskazuje się w wielu źródłach, rywalizuje przede wszystkim z antepresente de subjuntivo (haya cantado).

W zakończeniu pracy autor przedstawia najważniejsze wnioski płynące z przeprowadzonej analizy.

Społeczny udział w tworzeniu miejskiej polityki klimatycznej

Kamil Brzeziński — 2024-08-29

Miasta i ich mieszkańcy odgrywają dziś kluczową rolę w kontekście antropogenicznej zmiany klimatu. Z jednej strony miasta są ogniwem problemu, ponieważ przyczyniają się do znacznych emisji gazów cieplarnianych, z drugiej zaś stanowią olbrzymią szansę, by odwrócić te negatywne procesy, gdyż mogą być i wręcz powinny być obszarem wdrażania wielu innowacyjnych rozwiązań i strategii, mających na celu redukcję emisji oraz adaptację do zmieniającego się klimatu. Mieszkańcy miast mogą pełnić aktywną rolę w budowaniu neutralności klimatycznej obszarów zurbanizowanych poprzez swoje codzienne wybory, zachowania, edukację, zaangażowanie społeczne i wpływ na procesy polityczne. Partycypacja społeczna jest kluczowa dla kreowania miejskiej polityki klimatycznej, osiągania celów związanych z nieustanną walką ze zmieniającym się klimatem i tworzeniem bardziej zrównoważonych społeczności miejskich. Jest to ważny aspekt działań na rzecz ochrony środowiska, ponieważ pozwala na uwzględnienie różnorodnych perspektyw, potrzeb i doświadczeń ludzi. Ponadto integracja lokalnej społeczności, biznesu, świata nauki i decydentów jest dziś kluczem do tworzenia efektywnej polityki miast, zmierzających w kierunku neutralności klimatycznej.

Książka “Społeczny udział w tworzeniu miejskiej polityki klimatycznej. Przykład Łodzi.” będąca efektem współpracy naukowców i praktyków z różnych ośrodków naukowych i miast oraz przedstawicieli administracji samorządowej, adresowana jest do wszystkich tych, dla których miasta są wspólnym dobrem i pomimo wielu zauważalnych mankamentów są i pozostaną przez wiele jeszcze lat jedynym środowiskiem życia.

Ewolucja

Jerzy Bańbura — 2024-08-27

Publikacja stanowi zwięzłe kompendium aktualnej wiedzy o procesach ewolucyjnych. Autor, zapraszając Czytelnika w fascynującą podróż po mapie procesów, które doprowadziły do ukształtowania się różnorodności życia, wychodzi z założenia, że jedynym prawdziwym mechanizmem napędowym ewolucji jest dobór naturalny, a inne czynniki, takie jak losowy dryf genetyczny czy migracje, mogą jego działanie jedynie maskować i ograniczać. Przedstawiając główne cechy ewolucji, takie jak np. jej historyczny i statystyczny charakter, czy też opisując przełomy ewolucyjne, wyjaśnia także nieporozumienia i mity z nią związane, jak choćby pojęcie dostosowania i przystosowania czy też ideę tzw. pramatki wszystkich ludzi.

Komu potrzebna jest turystyka?

Marzena Makowska-Iskierka — 2024-08-26

Na tytułowe pytanie publikacji: „Komu potrzebna jest turystyka?" odpowiedź została zawarta w interesującym sprawozdaniu z dyskusji na ten temat przeprowadzonej podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej pod nazwą XXXIX Seminarium terenowe „Warsztaty z geografii turyzmu", która odbyła się w Łodzi w dniach 22-23 września 2023 roku.

Uważna lektura poszczególnych artykułów prowadzi do uzyskania odpowiedzi w kontekście takich zagadnień, jak: rekreacja, przestrzeń turystyczna, narzędzia komunikacji w turystyce i atrakcje turystyczne. Publikacja przedstawia zatem różne perspektywy naukowego oraz pragmatycznego spojrzenia na problematykę turystyki.

Listy 1956–1970

Jerzy Giedroyc — 2024-08-22

Tom zawiera nie tylko korespondencję między trojgiem autorów (Jerzy Giedroyc, August Zamoyski and Hélène Zamoyska) z lat 1956-1970, lecz również pisma autobiograficzne i teoretyczne Augusta Zamoyskiego dotyczące sztuki polskiej i europejskiej z lat 1918-1939 (formizmu, awangardy artystycznej, środowiska artystów w Paryżu w pierwszej połowie XX wieku), a także estetyki modernizmu, filozofii sztuki oraz rzeźby i technik rzeźbiarskich. Ważnym wątkiem korespondencji jest publikacja książek dwóch pisarzy rosyjskich Andrieja Siniawskiego i Julija Daniela w „Kulturze” poza cenzurą sowiecką. Występowali oni na Zachodzie pod pseudonimami. Giedroyc i Zamoyska pomagali im także po ich aresztowaniu i skazaniu na pobyt w obozie pracy.

Anna Kamieńska. Wiara

Wojciech Kruszewski — 2024-08-09

Książka stanowi próbę zaprezentowania głównych linii rozwojowych oraz najistotniejszych tematów pisarstwa Anny Kamieńskiej. Przedstawione w niej zostały najważniejsze, często nieznane szerszemu kręgowi odbiorców informacje dotyczące życia i twórczości tej poetki. Ta opowieść o drodze twórczej Kamieńskiej rozwijana jest najpierw porządku chronologicznym, który w drugiej części pracy wieńczony jest syntetycznym wykładem najwyraźniejszych, kluczowych dla zrozumienia tej poezji pasm problemowych. Zwornikiem dla tej próby jest kategoria wiary. Materiał literacki, który został wykorzystany w pracy to nie tylko dzieła literackie znane z publikacji Anny Kamieńskiej, ale i dokumenty warsztatowe, przede wszystkim bruliony utworów poetyckich i teksty niedokończone przez autorkę za życia.

Anateizm

Richard Kearney — 2024-08-08

Czy odejście starego Boga utorowało drogę nowemu rodzajowi projektu religijnego, bardziej odpowiedzialnemu sposobowi poszukiwania, brzmienia i kochania tego, co nazywamy boskością? Czy zawieszenie dogmatycznych pewników i założeń otworzyło przestrzeń, w której możemy na nowo zetknąć się z cudem religijnym? Usytuowani w obliczu rozłamu między teizmem a ateizmem mamy teraz możliwość reagowania w głębszy i swobodniejszy sposób na rzeczy, których nie możemy pojąć ani udowodnić.

Wybitny filozof Richard Kearney nazywa ten stan ana-theos, czyli Bóg po Bogu, momentem twórczej „niewiedzy”, która oznacza zerwanie z dawnymi pewnikami i zaprasza nas do wykucia nowych znaczeń z najstarszych tradycji mądrościowych. Anateizm odnosi się do wydarzenia inauguracyjnego, które leży w sercu każdej wielkiej religii, zakładu pomiędzy gościnnością a wrogością wobec obcego, innego – poczucia czegoś „więcej”. Analizując źródła naszego własnego momentu anateizmu, Kearney pokazuje nie tylko, w jaki sposób powrót do Boga jest możliwy dla tych, którzy go szukają, ale także w jaki sposób może narodzić się bardziej wyzwalająca wiara.

Kearney zaczyna od umiejscowienia zwrotu w stronę sakralnej świeckości we współczesnej filozofii, koncentrując się na Maurice Merleau-Pontym i Paulu Ricoeurze. Następnie zaznacza „epifanie” w modernistycznych arcydziełach Jamesa Joyce’a, Marcela Prousta i Virginii Woolf. Kearney kończy dyskusją na temat roli teizmu i ateizmu w kontekście konfliktu i pokoju, konfrontując się z rozróżnieniem między wiarą sakramentalną a ofiarniczą, czy też Bogiem, który daje życie, i Bogiem, który je odbiera. Zaakceptowanie faktu, że nigdy nie możemy być pewni Boga – przekonuje – to jedyny sposób, aby na nowo odkryć w życiu ukrytą świętość i odzyskać codzienną boskość.

Pozarodzinna sukcesja zarządzania w przedsiębiorstwach rodzinnych

Justyna Domanowska — 2024-08-02

Badania przedstawione w ramach pracy koncentrowały się na pozarodzinnej sukcesji zarządzania. Większość przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce, założonych w latach dziewięćdziesiątych, jest w trakcie lub zbliża się do zmiany pokoleniowej.

Proces sukcesji to jeden z trudniejszych etapów przez który przechodzą firmy rodzinne. Odpowiedni wybór sukcesora zwiększa prawdopodobieństwo przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa. Najczęściej praktykowanym rozwiązaniem jest wybór sukcesora z kręgu rodziny. Jednakże występują sytuacje, gdy takie rozwiązanie jest trudne lub wręcz niemożliwe. Wskazanie pozarodzinnej sukcesji zarządzania, jako dobrej alternatywy dla sukcesji rodzinnej, może mieć duże znaczenie dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa rodzinnego na rynku.

Przedmiotem części empirycznej uczyniono analizę czynników wpływających na decyzję o przekazaniu zarządzania osobie z zewnątrz, niezwiązanej z rodziną oraz czynników decydujących o pozostawieniu przedsiębiorstwa w rękach rodziny pomimo przekazania zarządzania przedsiębiorstwem menedżerowi zewnętrznemu.

Nowogród Wielki: rozwój gospodarczo-społeczny i upadek

Natasza Duraj — 2024-08-01

Szczególna rola w rozwoju gospodarczym i społecznym państwa staroruskiego przypadła miastu o wyjątkowej historii, kulturze i gospodarce, jakim jest Nowogród Wielki. Polityczna aktywność ludności tego miasta, wyrażająca się w masowym uczestnictwie we wiecach oraz licznych burzliwych powstaniach, doprowadziła już w I połowie XII w. do całkowitego ograniczenia władzy książęcej w Nowogrodzie. Ustrój wiecowy umożliwiał Nowogrodzianom szerszy dostęp do życia politycznego i społecznego aniżeli mieszkańcom pozostałych ziem ruskich. Dlatego też mieszkańcy Nowogrodu Wielkiego mieli możliwość oddziaływania w dużej mierze na politykę i przedsięwzięcia gospodarcze władz tego miasta.

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie genezy powstania republiki feudalnej – Nowogrodu Wielkiego, szczyt jej potęgi i upadek pod naciskiem rosnącego w siłę państwa moskiewskiego, jak również opisanie rozwoju gospodarczego i społecznego tego miasta. Książka adresowana jest do szerokiego grona Czytelników, zainteresowanych zarówno historią rozwoju gospodarczego i społecznego Nowogrodu Wielkiego, jak i Rosji.

Psychologia poradnictwa terapeutycznego

Marie Percival — 2024-07-30

Co to jest poradnictwo terapeutyczne i w jaki sposób może nam pomagać? Czym różni się od rozmów o problemach, które prowadzimy z rodziną i przyjaciółmi?

Psychologia poradnictwa terapeutycznego zawiera wyjaśnienie różnych podejść do terapii i ukazuje ich zastosowanie w praktyce. Dostarcza informacji, w jakich przypadkach terapia może być pomocna, a w jakich nie. Umożliwia przyjrzenie się terapiom poznawczym i behawioralnym, psychoanalizie i psychologii humanistycznej, a także zgłębienie pozytywnej psychoterapii oraz zjawiska polegającego na rezygnacji z podejścia opartego na chorobie, by zwrócić się w kierunku terapii. Książka zawiera refleksje nad szerokim spektrum przestrzeni terapeutycznych i rozważania dotyczące takich kwestii profesjonalizmu w terapii, jak etyka, superwizja czy należyta staranność postępowania wobec klientów.

Współcześnie, kiedy głównym tematem rozmów jest zdrowie i dobre samopoczucie, prezentowana publikacja rzuca nowe światło na proces terapeutyczny. Pozwala zrozumieć, co on obejmuje i jak działa, by pomóc osobom poszukującym wsparcia w rozwiązaniu problemów natury emocjonalnej i psychicznej oraz polepszyć ich kondycję psychiczną.

Fetysze i fikcje

Rafał Stobiecki — 2024-07-30

Giedroyc był zdumiewającym przykładem emigranta łączącego w sobie wiele sprzeczności – szacunek dla zachodnich wartości i fascynację Wschodem, obawę przed ludźmi i cierpliwość oraz wyrozumiałość dla nich, wreszcie cechy „chorego na Polskę” patrioty i bezkompromisowego krytyka polskości prowincjonalnej, zaściankowej, antyeuropejskiej.

Ze Wstępu

Nie przestając być emigrantami politycznymi, to znaczy Polakami dążącymi do zmiany sytuacji w Polsce, autorzy zgromadzeni wokół pisma Giedroycia uprawiali krytykę emigracji. […] W roku 1945 wybrali rolę emigrantów, ale nie zrezygnowali z przywileju krytycznego myślenia. Antologia Aleksandry Sylburskiej i Rafała Stobieckiego doskonale tę odmienność środowiska „Kultury” paryskiej ukazuje. Syntetyczny, a jednocześnie bardzo treściwy Wstęp jest doskonałym wprowadzeniem w dzieje polskiej emigracji politycznej drugiej połowy XX wieku.

prof. dr hab. Andrzej S. Kowalczyk
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza

Bardzo potrzebne i znakomicie opracowane wydanie tekstów z paryskiej „Kultury” dedykowanych emigracji. Cenne dopełnienie tego, co dzięki wieloletniej pracy zespołu historyków kierowanych przez prof. Rafała Stobieckiego już otrzymaliśmy.

prof. dr hab. Jan Pomorski, UMCS

Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu realizowanego przez Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” nr projektu NPRH/DN/SP/495751/2021/10.

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 4: od 1945 roku

Krzysztof Lesiakowski — 2024-07-18

Publikowane w tomie teksty układają się w pięć bloków tematycznych. Pierwszy z nich traktuje o życiu politycznym. Jego celem było pokazanie kontekstu, w jakim toczyło się życie miasta. Drugi blok omawianych zagadnień to artykuły ukazujące przestrzeń miasta Łodzi. Obok kwestii planowania przestrzennego, urbanizacji i architektury, omówiono tu łódzkie pomniki i rzeźby, rzeki i parki. Część trzecia została poświęcona funkcjonowaniu przemysłu. Po wojnie miasto było wielkim ośrodkiem przemysłu, głównie włókienniczego. Jednak przestarzała struktura branżowa i organizacyjna, wysoka kosztochłonność, brak dbałości o atrakcyjne wzornictwo spowodowały, że łódzki przemysł nie przetrwał w warunkach gospodarki wolnorynkowej. Kolejna, czwarta część tomu, ukazuje zagadnienia związane z rozwojem szeroko rozumianego życia kulturalnego. Już w 1945 r. miasto stało się ważnym ośrodkiem akademickim. Bezpośrednio po wojnie tworzyli tu najwięksi polscy literaci, aktorzy, filmowcy czy dziennikarze. Przez lata Łódź wyróżniała się zwłaszcza jako siedziba rozpoznawalnej w świecie szkoły filmowej, jak i miejsce, gdzie powstawały liczne filmy fabularne i dokumentalne. W ostatniej, piątej części, scharakteryzowano życie codzienne łodzian, zaczynając od omówienia przemian demograficznych i struktury narodowościowej. Całość dopełniają informacje o zarobkach i warunkach pracy. Do tego dochodziły rozważania o braku miejsc w szkołach i niedostatki w funkcjonowaniu opieki zdrowotnej, a także o formach spędzania czasu wolnego, w tym o roli znanej w całej Polsce ul. Piotrkowskiej, jako miejscu robienia zakupów, towarzyskich spotkań czy przechadzek.

Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Łodzi.

Skazani na współpracę? Różne wymiary polityki Unii Europejskiej wobec państw azjatyckich

Tomasz Kamiński — 2024-07-16

Polityka Unii Europejskiej wobec Azji stanowi interesujący obszar analizy i refleksji na tle zmieniającej się rzeczywistości międzynarodowej. UE, od momentu swojego powstania, zyskała pozycję znaczącego gracza na arenie międzynarodowej. Azja, z kolei, od połowy lat 90. XX wieku, stała się jednym z kluczowych obszarów dla polityki zagranicznej UE. To partnerstwo przekształcało się i rozwijało w odpowiedzi na zmieniające się okoliczności i wyzwania, stając się nieodłączną częścią globalnej strategii Unii. Początkowo skupiając się na kwestiach gospodarczych, obecnie współpraca unijno-azjatycka obejmuje szerokie spektrum tematyczne od handlu, polityki i bezpieczeństwa, przez dążenie do zrównoważonego rozwoju, ochronę środowiska i klimatu, po wzmacnianie praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego. Polityka UE wobec Azji wywodzi się zarówno z praktycznego podejścia, skupiającego się na rozwijaniu wymiany handlowe, jak i z dążenia do promowania wartości, takich jak demokracja, prawa człowieka i zrównoważony rozwój. UE jako wspólnota, która zbudowana jest na fundamentach pokoju, demokracji i praworządności, stawia na promocję tych wartości na arenie międzynarodowej, co przekłada się na jej aktywną rolę w Azji. Celem niniejszej książki jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi wybranych aspektów współpracy UE z Azją, w trzech wzajemnie powiązanych obszarach: polityce rozwojowej, współpracy w zakresie ochrony środowiska i zmian klimatycznych oraz działań UE na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Azji. Tematy te łączy to, że są istotnymi elementami polityki unijnej wobec Azji, a przy tym były w niewielki tylko stopniu analizowane w polskiej literaturze przedmiotu. Stąd też książka pozwala zrozumieć kompleksowy obraz specyfiki i dynamiki relacji między UE z kontynentem azjatyckim.

Publikacja powstała w ramach projektu Jean Monnet Module „Europe as an Actor in Asia”, finansowanego przez Komisję Europejską

Projekt współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus +

Charakterystyka wad postawy ciała

Anna Makarczuk — 2024-06-28

Podręcznik zawiera podstawowe informacje na temat teorii i praktyki korekcji wad postawy a także wskazówki dotyczące ich profilaktyki i kompensacji.

W rozdziale pierwszym przedstawiono rys historyczny rozwoju gimnastyki leczniczej, najważniejsze definicje oraz uwarunkowania anatomiczne i ontogenetyczne rozwoju postawy ciała człowieka. Rozdział drugi obejmuje etiologię i charakterystykę wad postawy. Opisano w nim zmiany kształtu krzywizn fizjologicznych kręgosłupa (plecy okrągłe, plecy wklęsłe, okrągło–wklęsłe oraz płaskie), koślawość i szpotawość kolan, koślawość pięt oraz płaskostopie podłużne. W kolejnym rozdziale znaleźć można podstawowe sposoby badania układu ruchu stosowane dla potrzeb diagnozy wad postawy. Są to przede wszystkim testy o charakterze czynnościowym, dzięki którym możliwe jest odpowiednie dobranie ćwiczeń korekcyjno–kompensacyjnych. Czwarty rozdział zawiera systematykę ćwiczeń stosowanych w gimnastyce korekcyjnej, z ich dość szczegółowym opisem, warunkami stosowania i przeciwwskazaniami. W ostatnim rozdziale, który odnosi się do praktyki prowadzenia zajęć kompensacyjno–korekcyjnych, podane zostały przykłady ćwiczeń specjalnych stosowanych w poszczególnych zaburzeniach postawy ciała z omówieniem, wskazania i przeciwwskazania sportowe, zasady zapobiegania wadom oraz przykładowe konspekty lekcji gimnastyki korekcyjnej. W zakończeniu umieszczono tekst dwóch publikacji, które powstały w oparciu o badania własne autorki. Dotyczą one problematyki wad postawy – zmian jakie zachodzą w postawie ciała w wyniku uprawiania sportu wyczynowego oraz wiedzy i świadomości rodziców dzieci w wieku wczesnoszkolnym na temat wad postawy i ich profilaktyki.

Pogawędki

Dariusz Dekiert — 2024-06-27

Oddajemy do rąk czytelników kolejną publikację poświęconą artystom z kręgu łódzkiej awangardy jidysz. Tym razem są to Pogawędki. Jedna z historii, przekład poetyckiego tekstu Mojżesza Brodersona Siches chulin. Ajne fun di geszichten, opublikowanego w Moskwie w 1917 roku, nakładem Wydawnictwa Chawar. Ta adaptacja ludowej baśni Maase szel Jeruszalmi [Opowieść o jerozolimczyku], ukazała się z ilustracjami Eliezera (El) Lissitzky’ego, którego Broderson poznał podczas swojego pobytu w Moskwie w latach 1914–1918. Obu twórców oprócz przyjaźni połączyła fascynacja żydowską tradycją i folklorem oraz świadomość znaczenia języka jidysz dla kształtowania narodowej tożsamości w diasporze. Projekt pierwszego, limitowanego wydania Siches chulin nietypową formą – zamkniętego w drewnianym pudełku zwoju z tekstem i ręcznie kolorowanymi litografiami – w czytelny sposób nawiązywał do dawnych, iluminowanych zwojów Księgi Estery, a same ilustracje korespondowały stylistycznie z dziełami ludowej plastyki żydowskiej.

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 3: 1914-1945

Przemysław Waingertner — 2024-06-18

Publikacja poświęcona jest dziejom Łodzi w latach 1914–1945, czasom, kiedy wielki przemysłowy ośrodek miejski mierzył się z dramatem dwóch wojen światowych i krótkim okresem odbudowy i rozwoju w niepodległej Rzeczypospolitej. Autorzy proponują Czytelnikowi podróż w czasie z dziewiętnastowiecznej „ziemi obiecanej” do dwudziestowiecznej nowoczesności. Podróż ta okupiona wyludnieniem, zmianą oblicza narodowościowego, stratami materialnymi i dewastacją przemysłu pokazała hart ducha oraz siłę miasta i jego mieszkańców. Nie tylko odbudowywali oni zniszczone fabryki, zakładali swoje małe rodzinne firmy, tworzyli własną administrację, budowali szkoły, przedszkola, świątynie, ofiarnie pomagali najsłabszym spośród wielkomiejskiej społeczności, ale także bawili się. Tu w oparach nieustannej walki o byt tworzyli znamienici artyści znani nie tylko w Polsce ale i na świecie. Gehenna wojny zmiotła z powierzchni ziemi ten świat i ogromną rzeszę jego mieszkańców – łodzian. Tekst główny opowiada o zniszczeniu i odrodzeniu, a uzupełniają go kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje.

Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Łodzi

Rozwój zrównoważonych, inteligentnych i odpornych miejskich systemów transportowych – perspektywa mieszkańców

Aldona Podgórniak-Krzykacz — 2024-06-17

Kierunkiem działań współczesnej miejskiej polityki transportowej jest dążenie do kształtowania zrównoważonych, inteligentnych i odpornych systemów transportowych. Równocześnie, wszechobecna dominacja samochodów osobowych jako środka mobilności prowadzi do licznych negatywnych konsekwencji jak: kongestia transportowa czy zanieczyszczenie powietrza. Władze miejskie muszą mierzyć się z tymi konsekwencjami, jednocześnie zaspokajając potrzeby użytkowników miast w zakresie dostępności, niezawodności i bezpieczeństwa transportu. Generalnym celem niniejszej monografii jest zdiagnozowanie wyzwań stojących przed współczesną polityką transportową miast, zidentyfikowanie postrzegania przez użytkowników transportu tych wyzwań oraz odpowiadających im rozwiązań wdrażanych w ramach miejskich systemów transportowych.
Monografia składa się z 7 rozdziałów, w których analizowano kolejno zagadnienia: kongestii transportowej, jakości usług lokalnego transportu zbiorowego, determinant korzystania z kolei aglomeracyjnej, integracji transportu kolejowego i rowerowego w aglomeracji, wdrażania inteligentnych systemów transportowych w miastach, mobilności współdzielonej w miejskich systemach transportowych oraz rozwoju elektromobilności. We wszystkich rozdziałach zaprezentowano wyniki badań prowadzonych wśród użytkowników miejskich systemów transportowych. Umożliwiło to sformułowanie ciekawych wniosków, a w konsekwencji uczyniło monografię interesującym źródłem wiedzy dla praktyków samorządowych, studentów i naukowców zainteresowanych problematyką zrównoważonej logistyki miejskiej.

Pochwała złotego środka, czyli o rozwiązaniach pośrednich w gospodarce przestrzennej

Mariusz E. Sokołowicz — 2024-06-13

Współcześnie nie docenia się wystarczająco dobrodziejstw rozwiązań pośrednich w społeczeństwach i gospodarkach. Gdy wymaga się od nas bycia najlepszymi i gdy każde miasto czy region mają ambicje być największymi, zwiększa się ryzyko przekroczenia i tak już mocno naruszonych granic wzrostu i frustracji, znajdujących ujście w napięciach politycznych. Odpowiedzią na to może być powrót do kultury „złotego środka” i rozwiązań pośrednich (między doskonałością a bylejakością, bogactwem a biedą, centralizacją a rozproszeniem, władzą a wolnością), jako antidotum na skrajności prowadzące do napięć i kryzysów. Laboratorium dla tych zmian mogą być samorządy lokalne, oparte na wspólnotach działających na rzecz dóbr wspólnych, dyskutujących o wspólnej przyszłości. Tytułowy „złoty środek” posiada głębokie uzasadnienie ontologiczne, etyczne, aksjologiczne i pragmatyczne, oraz znajduje zastosowanie w naukach społecznych, do których należy gospodarka przestrzenna. Autor monografii przekonuje, że przeciętni ludzie w swojej masie są kluczem dla współczesnego rozwoju, w tym dla dalszego rozwoju samorządności terytorialnej. Wymaga to jednak budowania w społeczeństwie i polityce kultury akceptacji różnorodności jako immanentnej cechy gatunku ludzkiego. Aby działania były skuteczne, muszą być akceptowane przez zwykłych ludzi. Aby były akceptowane, muszą wyjść od nich, a nie być narzucone. Aby od nich wyszły, muszą wynikać z poczucia sprawczości nawet na poziomie najmniejszych, oddolnych działań zbiorowych. Aby wzmacniać takie poczucie, należy systemy terytorialno-administracyjne decentralizować de facto a nie de iure, a terytorialną różnorodność rozwiązań instytucjonalnych, rozumianych jako wiele dróg do tego samego celu, uznać za naturalną.

Krall. Tkanie

Joanna Roszak — 2024-06-06

W książce Krall. Tkanie przedstawiam, jak Krall zbiera odłamki lustra, nie tylko tego z Andersena, które zaraża złem, ale także Stendhala (jeśli powieść jest jak lustro, tym bardziej jest taki reportaż). Autorka zabiera czytelnika na drugą stronę lustra: w tekstach szuka dodatkowych wymiarów, bardziej zaawansowanego opisu rzeczywistości czy nowej perspektywy.

Opisuję procesy artystyczne porządkujące jej teksty: kolaż (historii, próba ich ustalenia po stłuczeniu lustra, odtwarzanie ze zdjęć, grafik), montaż (jako proces łączenia ich w spójną całość, ewentualnie z narracją mającą na celu być niespójne), tkanie.

Interesuje mnie (auto)biograficzne doświadczenie Hanny Krall i jego (nie)obecność w jej twórczości. Doświadczenie Krall jest oczywiście żydowskie, choć niemal przemilczała historię własnej rodziny i nie rozwinęła jej w formie reportażu w sposób bardziej szczegółowy i otwarty. Niemniej jednak z skrawki dostarczają na ten temat cennych szczegółów.

Pierwszą część książki wyobrażałam sobie jako próbę ułożenia historii rodziny – ze ścinków tekstowych i pozatekstowych. W końcowym rozdziale pt. Sa-krall-izacja opowiadanie historii – ratunek dla pamięci – wiążę ze śladami wyczerpania i amnezji.

Podczas ceremonii otwarcia United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie w 1993 roku Elie Wiesel powiedział: „To muzeum nie jest odpowiedzią, to znak zapytania”. Podobnie pytaniem jawi się dzieło Hanny Krall.

Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905-1918

Aneta Bołdyrew — 2024-05-28

Prasa masowa w Królestwie Polskim, podobnie jak periodyki w całej Europie, pełniła wszystkie funkcje typowe dla mediów w dobie nowoczesnej. Miało to zasadniczy wpływ na integrację społeczeństwa i wzmocnienie więzi społecznych. Kluczowa rola prasy w XIX i na początku XX w. związana jest z jej znaczącym udziałem w transformacji społeczeństw z tradycyjnych w nowoczesne. Tworzyła podwaliny kultury masowej, która jest fenomenem nowoczesności. Była najważniejszym środkiem masowego obiegu informacji i polskiego komunikowania się społecznego. Spełniała fundamentalną rolę w opisie rzeczywistości i upowszechnianiu nowych koncepcji ładu społecznego. Propagowała działania na rzecz rozwoju edukacji, nowe standardy kształcenia i wychowania.

Niniejsza Bibliografia adnotowana dotyczy problemu obecności problemów szeroko rozumianej edukacji i roli młodego pokolenia w prasie Królestwa Polskiego w okresie po rewolucji 1905-1907 oraz w czasie I wojny światowej. Obejmuje 155 periodyków społeczno-kulturalnych. Analizie poddano teksty publicystyczne, felietony, polemiki, korespondencje. Uzupełnieniem opisu zasadniczego jest umieszczona pod nim adnotacja. Każdy tekst został opatrzony słowami kluczowymi. Charakteryzują one tematykę analizowanych czasopism w zakresie szeroko rozumianej edukacji dzieci i młodzieży. Pracę opatrzono Indeksem słów kluczowych, który ma układ alfabetyczny. Drugim zastosowanym w bibliografii wykazem jest Indeks osobowy. W układzie alfabetycznym podano w nim nazwiska autorów przywołanych tekstów prasowych oraz osób występujących w tytułach bądź adnotacjach. Efektem niniejszej bibliografii jest ukazanie mnogości tematów związanych z edukacją, które były poruszane w debacie prasowej oraz uczestniczących w niej publicystów.

Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Szlakami Polski Niepodległej” w latach 2018–2023 nr projektu 01SPN 17 0020 18 kwota finansowania 751 222 zł Kierownik projektu – Aneta Bołdyrew

XIV Sesja Magistrantów i Doktorantów Łódzkiego Środowiska Chemików. Książka abstraktów

Mariola Brycht — 2024-05-28

W 2023 roku głównym organizatorem XIV Sesji Magistrantów i Doktorantów Łódzkiego Środowiska Chemików jest Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego. Tradycyjnie współorganizatorem Sesji jest Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Tegoroczna Sesja organizowana jest pod Patronatem Honorowym Jej Magnificencji Rektor Uniwersytetu Łódzkiego, prof. dr hab. Elżbiety Żądzińskiej. Zwyczajowo celem spotkań młodych chemików jest zarówno prezentacja rezultatów badań w obszarze chemii, wymiana doświadczeń przedstawicieli szkół wyższych i jednostek naukowych zajmujących się problematyką chemiczną na terenie Łodzi, jak też integracja łódzkiego środowiska akademickiego. Spotkania te corocznie gromadzą kilkadziesiąt studentów i doktorantów oraz ich promotorów. W tegorocznej XIV Sesji wyniki swoich badań zaprezentują przedstawiciele: Wydziału Chemii UŁ, Wydziału Chemicznego PŁ, Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności PŁ, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, Instytutu Biologii Medycznej PAN, oraz Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ.

Pod patronatem J.M. Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Prof. dr hab. Elżbiety Żądzińskiej

Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905–1918

Renata Bednarz-Grzybek — 2024-05-28

Niniejsza Bibliografia adnotowana dotyczy problemu obecności problemów szeroko rozumianej edukacji i roli młodego pokolenia w prasie Królestwa Polskiego w okresie po rewolucji 1905–1907 oraz w czasie I wojny światowej. Obejmuje 155 periodyków społeczno-kulturalnych. Analizie poddano teksty publicystyczne, felietony, polemiki, korespondencje. Uzupełnieniem opisu zasadniczego jest umieszczona pod nim adnotacja. Każdy tekst został opatrzony słowami kluczowymi. Charakteryzują one tematykę analizowanych czasopism w zakresie szeroko rozumianej edukacji dzieci i młodzieży. Pracę opatrzono Indeksem słów kluczowych, który ma układ alfabetyczny. Drugim zastosowanym w bibliografii wykazem jest Indeks osobowy. W układzie alfabetycznym podano w nim nazwiska autorów przywołanych tekstów prasowych oraz osób występujących w tytułach bądź adnotacjach. Efektem niniejszej bibliografii jest ukazanie mnogości tematów związanych z edukacją, które były poruszane w debacie prasowej oraz uczestniczących w niej publicystów. Część 2. przedstawia czasopisma ułożone alfabetycznie, od pisma „Prawda” do pisma „Życie Żydowskie”.

Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Szlakami Polski Niepodległej” w latach 2018–2023 nr projektu 01SPN 17 0020 18 – kwota finansowania 751 222 zł

I Ogólnopolska Konferencja Studencka CHeMoLuBNi

autor zbiorowy — 2024-05-24

I Ogólnopolska Konferencja Studencka CHeMoLuBNi jest wydarzeniem skierowanym do studentów studiów I oraz II stopnia z całej Polski, reprezentujących dyscyplinę nauk chemicznych. Konferencja jest otwarta dla wszystkich młodych naukowców, którzy prowadzą badania podczas studiów, m. in. w ramach prac licencjackich i magisterskich, realizują granty badawcze, Indywidualny Program Studiów lub odbywają praktyki.

Konferencja CHeMoLuBNi obejmuje różnorodne tematy, które odzwierciedlają szeroki zakres zainteresowań badawczych w dziedzinie chemii. Uczestnicy będą mieli możliwość zaprezentowania swoich prac badawczych lub popularno-naukowych w ramach sesji posterowej, a także wysłuchania wykładów plenarnych poprowadzonych przez doświadczonych naukowców.

Dla wielu uczestników konferencja CHeMoLuBNi będzie pierwszym krokiem w kierunku rozwoju naukowego. Stanowi ona doskonałą okazję do zdobycia doświadczenia w prezentowaniu wyników badań własnych czy popularno-naukowych, wymiany wiedzy i doświadczeń między młodymi naukowcami z całej Polski, a także do nawiązania cennych kontaktów naukowych. Spotkanie tego rodzaju umożliwi również nawiązywanie nowych znajomości i przyjaźni.

Jesteśmy przekonani, że I Ogólnopolska Konferencja Studencka CHeMoLuBNi stanie się stałym punktem w kalendarzu wydarzeń naukowych w Polsce dla wszystkich studentów reprezentujących dyscyplinę nauk chemicznych.

Komitet Organizacyjny I Ogólnopolskiej Konferencji Studenckiej CHEMoLuBNi

Transport accessibility and road network load in Poland when faced with flood hazards

Szymon Wiśniewski — 2024-05-24

The monograph contains the results of research devoted to determining the vulnerability of passenger road transport in Poland by identifying the nature and scale of changes in transport accessibility and changes in the network traffic load in the event of a flood (with different probabilities of occurrence), conducted under the project number 2018/29/B/HS4/01020, financed by the National Science Center in Poland. In the course of the implementation of such formulated main goal of the study, an attempt was made to achieve a group of specific objectives of a cognitive, methodological and application character. The research was conducted mainly on the basis of data on the extent of flood risk areas in Poland and their development, as well as the road network and the development of its neighborhood. The publication may be of interest to researchers dealing with the geography of transport or – more broadly – with socio-economic geography and spatial management. It can also be helpful material for students of study programs that relate to the geography of transport, transport accessibility or spatial mobility in their curriculum. The content of the thesis covers issues that can be used by specialists in crisis management or road infrastructure management in crisis situations related to the occurrence of a flood.

Elementy pragmatyki komunikatywistycznej w wykładach i ćwiczeniach

Anita Grzegorzewska — 2024-05-24

Proponowana publikacja jest podręcznikiem przeznaczonym przede wszystkim dla studentów kierunków, na których omawia się zagadnienia związane z językoznawstwem, komunikacją społeczną i dziennikarstwem. Oparta na metodologii komunikatywistycznej, opisuje ona w przystępny sposób mechanizmy i reguły rządzące każdą konwersacją. Autorka podzieliła książkę na dwie części. Zarówno w pierwszej części podręcznika, wprowadzającej w różne teorie pragmatyczne, jak i drugiej, poświęconej już wyłącznie ujęciu komunikatywistycznemu, zachowała identyczny układ, obejmujący: merytoryczny opis zjawiska zilustrowany zasłyszanymi wypowiedziami; przykładowe analizy oparte na materiale pochodzącym z dyskursów artystycznego i publicystycznego; inspiracje dla poszukujących zachęcające do lektury pominiętych w opracowaniu metod i technik badawczych; zadania pozwalające na powtórzenie i usystematyzowanie treści merytorycznych oraz ćwiczenia oparte na autentycznych tekstach literackich i dziennikarskich; literaturę pogłębiającą omówione w rozdziale zagadnienia.

Koszałki-opałki, czyli prawo karne w bajkach

Witold Kulesza — 2024-05-22

Czy szczurek Wiechetek dopuścił się kradzieży z włamaniem? Czy krasnoludek Podziomek prał brudne pieniądze? Czy zjedzenie Popiela przez myszy stanowiło zbrodnię zamachu stanu? Czy Koszałek-Opałek popełnił przestępstwo paserstwa lub urzędnicze? Dlaczego król Krak dopuścił się handlu ludźmi, a szewczykowi Dratewce nie można przypisać zabicia Smoka Wawelskiego? Czy Wanda, co nie chciała Niemca, podżegała do nienawiści na tle narodowościowym? Do czego przemocą doprowadził królewicz Kopciuszka? Czy Czerwony Kapturek przejawiała oznaki demoralizacji? Czy Jaś i Małgosia dopuścili się kradzieży szczególnie zuchwałej? Za co odpowiadała sztuczna inteligencja (Al) lustra królowej, macochy Śnieżki? Dlaczego Mały Książę odrzucił stanowisko ministra sprawiedliwości? Co kryła „praktyczna baryłeczka” Kłapouchego?

Udzielenia odpowiedzi na te i inne pytania podjęli się autorzy, analizując powszechnie znane, wybrane baśnie i legendy z punktu widzenia współczesnego polskiego prawa karnego, w tym jego podstawowych zasad, sięgających fundamentów demokratycznego państwa prawnego. Jak wskazuje praktyka dydaktyczna, metoda ta ułatwia zrozumienie nawet najtrudniejszych instytucji prawnokarnych. Na tych przykładach przedstawiono również wykład sprawiedliwości i sztuki sędziowania, gdyż to sędzia jest „mówiącą ustawą”. Wywód został wzbogacony o łacińskie paremie prawnicze, by ukazać ciągłość myśli sięgającą starożytności.

Tytuł publikacji nawiązuje do zapisów, czynionych zawsze sumiennie i w dobrej wierze, choć niekoniecznie oddających naukową prawdę, przez nadwornego kronikarza w królestwie krasnoludków Koszałka-Opałka, ujętych następnie przez Marię Konopnicką w zeznaniu O krasnoludkach i o sierotce Marysi. Wywód trzeba przeto czytać z przymrużeniem oka, tak jak uczyniłaby to grecka Temida, gdyby na chwilę uniosła zakładaną jej, według tradycji, opaskę uniemożliwiającą widzenie, lecz ułatwiającą, sine ira et studio, rozstrzyganie, co słuszne i prawe, a co niegodziwe i z prawem sprzeczne.

Plenerowa rekreacja twórcza

Aleksandra Mroczek-Żulicka — 2024-05-17

Przedmiotem badań w pracy jest organizacja miejskiej przestrzeni rekreacyjnej na potrzeby rozwoju plenerowej rekreacji twórczej. Poddane analizie zostały zorganizowane przez różnorodne podmioty aktywności w czasie wolnym, o charakterze twórczym, w otwartej przestrzeni Łodzi. Jednocześnie analizie poddano rolę organizacji łódzkiej przestrzeni rekreacyjnej dla rozwoju wskazanych aktywności. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie główne: w jaki sposób organizować przestrzeń rekreacyjną miasta na potrzeby rozwoju plenerowej rekreacji twórczej?

Postępowanie badawcze zawierało: wywiady eksperckie, kwerenda wydarzeń z zakresu plenerowej rekreacji twórczej w Łodzi w 2019 roku, sondażowe badanie uczestników plenerowej rekreacji twórczej, indywidualne wywiady swobodne z organizatorami badanych wydarzeń w Łodzi, etnograficzne badanie wizualne z wybranymi organizatorami, uzupełnione wywiadami interpretacyjnymi wskazanych przez respondentów zdjęć nt. „moich twórczych miejsc”.

Analiza zebranych wyników pozwoliła na poszerzenie dyskusji nad zrozumieniem i funkcją rekreacji w badaniach geograficznych, przy wykorzystaniu psychopedagogicznych teorii twórczości w aspekcie jej zewnętrznych uwarunkowań. Elementy organizacji miejskiej przestrzeni rekreacyjnej odniesiono do cech miasta kreatywnego, środowiska kreatogennego oraz stymulatorów i inhibitorów twórczości. Dzięki temu wyodrębniono najważniejsze determinanty rozwoju plenerowej rekreacji twórczej. Rekreacja tym samym okazała się zjawiskiem wymagającym interdyscyplinarnych studiów. Ważne jest aktualizowanie znaczenia pojęcia, dostosowywanie jego występowania oraz form do zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych.

Badania zostały przeprowadzone dzięki realizacji grantu z Narodowego Centrum Nauki (Preludium 16 NCN: UMO-2018/31/N/HS4/03479)

Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek — 2024-05-15

Monografia “Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych” prezentuje wyniki socjologicznych badań jakościowych przeprowadzonych wśród przedstawicieli zawodów neurochirurga i dyrygenta orkiestrowego. W badaniach zastosowano metodologię teorii ugruntowanej oraz szereg jakościowych technik gromadzenia danych. Książka podzielona jest na sześć rozdziałów. We Wprowadzeniu Autorka przedstawia cel i okoliczności powstania monografii, a także jej najważniejsze założenia teoretyczne. Rozdział 2. Praca w zawodzie neurochirurga prezentuje historię tego zawodu, konteksty instytucjonalny, kulturowy, grupowy jego wykonywania, a także proces pracy poprzez ciało, którego główną charakterystyką jest dostosowywanie się. Rozdział 3. Praca w zawodzie dyrygenta orkiestrowego przedstawia historię zawodu, uwarunkowania odgrywania tej społecznej roli oraz specyfikę pracy poprzez ciało w tym zawodzie, której główną charakterystyką jest uzewnętrznianie. Rozdział 4. Charakterystyka pracy poprzez ciało w badanych zawodach obejmuje analizę procesu kształcenia, realizowania przywódczych aspektów roli oraz relacji pomiędzy specyfiką wykonywanego zadania a sposobem pracy poprzez ciało. We Wnioskach autorka proponuje koncepcję społecznego konstruowania cielesności w obszarze roli zawodowej, a także szereg empirycznie ugruntowanych pojęć składających się na tę koncepcję. Monografię zamyka rozdział 6. Metodologia i naturalna historia badania, w którym opisane zostały kwestie metodologiczne badań, w tym wykorzystane techniki gromadzenia danych, problemy w trakcie prowadzenia badań, kwestie etyczne czy znaczenie roli badaczki.

Relacyjność w stosunkach Chin z Europą Środkowo-Wschodnią

Bartosz Kowalski — 2024-05-09

Przyjęta na potrzeby niniejszej książki metoda studium przypadku koncentruje się na przykładzie Czech i odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób teoria relacyjności pozwala zrozumieć, dlaczego Chiny zdołały w Czechach zbudować, a następnie stracić, istotne wpływy. Jednocześnie intencją autora było ukazanie szerszego kontekstu zmian jakie dokonały się w stosunkach Chin z państwami regionu Europy Środkowo-Wschodniej po 2012 roku. Kluczowe dla zrozumienia chińskiego podejścia relacyjnego do Europy Środkowo-Wschodniej jest wzięcie pod uwagę peryferyjności tego regionu w percepcji chińskich elit politycznych i postrzeganie jego demokratyzacji w latach 90. XX wieku jako procesu narzuconego z zewnątrz (przez Zachód) i przyporządkowanie go do zbioru relacji z państwami rozwijającymi się (Globalnego Południa).

Choć państwa Europy Środkowo-Wschodniej mają dla Chin relatywnie niewielki potencjał jako partnerzy gospodarczy, to ze względu na domniemaną słabość (powierzchowność) i egzogenny charakter demokracji i rządów prawa, postrzegane były jako podmioty podatne na prowadzenie polityki relacyjnej i budowania poparcia dla chińskiej agendy politycznej. Autor dowodzi, że percepcja regionu jako obszaru peryferyjnego, wpływa na narzędzia polityki zagranicznej (m.in. działania nieformalne i mechanizmy pozyskiwania elit) i ekonomii politycznej, wykorzystywanej przez Chiny wobec państw rozwijających się.

Uczenie się stawania się osobą starą

Marcin Muszyński — 2024-05-08

Problematyka badawcza niniejszej pracy koncentruje się na zrozumieniu tego jak człowiek uczy się stawać osobą starą, tego jak wytwarzana jest tego typu autoidentyfikacja na poziomie indywidualnym, jakie znaczenie jednostka nadaje własnej starości oraz jaki jej obraz wyłania się z narracji badanych osób. Za podstawę epistemologiczną badań posłużył konstrukcjonizm społeczny, natomiast interakcjonizm społeczny oraz podejście biograficzne uczyniono głównymi orientacjami teoretycznymi. Starano się także ukazać pozyskany materiał empiryczny w znacznie szerszych strukturach, które stanowią makroskopowe ujęcia późnej dorosłości i nawiązują do korpusu specjalistycznej wiedzy gerontologicznej. Do gromadzenia danych skorzystano z techniki wywiadu narracyjnego oraz częściowo-strukturyzowanego, techniki fotospaceru oraz obserwacji jakościowej. Badania prowadzone były w latach 2017-2022 na terenie Łodzi oraz wybranych wsiach w województwie łódzkim. W ramach niniejszego projektu łącznie przeprowadzone zostały 43 wywiady w tym 22 wywiady narracyjne i 21 częściowo-ustrukturyzowanych. W badaniu wzięło udział 43 narratorów. W wyniku przeprowadzonych badań wyłonione zostały cztery obszary sprawczości, reprezentujące różne przejawy agencyjności człowieka. Analiza pozwoliła także na wyodrębnienie wewnętrznego i zewnętrznego wymiaru doświadczania własnej starości. Wymienione wszystkie elementy posłużyły do stworzenia autorskiego modelu uczenia się stawania osobą starą, który spoczywa na ściśle określonych założeniach wywiedzionych bezpośrednio lub pośrednio z pozyskanych danych empirycznych. Uczenie to rozpatrywane jest zarówno w ujęciu statycznym jak i dynamicznym wskazując tym samym na wielowariantowość typowych scenariuszy tworzącej się identyfikacji osoby starej.

Psychologia diety

Jane Ogden — 2024-05-07

Dlaczego niektórzy przybierają zbyt dużo na wadze? Dlaczego tak trudno jest schudnąć? W jaki sposób możemy wprowadzić w życie zdrowe podejście do jedzenia?

W Psychologii diety przedstawiono obszerne i zrównoważone spojrzenie na przyczyny przyrostu masy ciała oraz wyzwania związane z dietą. Poprzez prezentację poznawczych, emocjonalnych i społecznych czynników sprawiających, że ludzie podejmują złe decyzje dotyczące jedzenia, autorka książki objaśnia, co to znaczy dobrze się odżywiać. Dzięki zrozumieniu ludzkiej psychiki pokazuje, jak możemy zmienić nasze niezdrowe przyzwyczajenia i potencjalnie schudnąć.

W czasach, kiedy wiele osób ma problemy z nadwagą i otyłością, Psychologia diety pomaga odkryć, że nie istnieje dieta-cud, ale to nasze umysły kontrolują wybory żywieniowe, jakich dokonujemy.

Kredyty zagrożone NPL oraz odpisy na straty kredytowe w sektorze bankowym

Iwona Dorota Czechowska — 2024-04-29

Działalność kredytowa to obszar działalności bankowej, stanowiący główne źródło przychodów, powiązany z ryzykiem kredytowym, którego materializacja generuje straty dla wyniku finansowego i bazy kapitałowej pojedynczych instytucji kredytowych oraz stabilności systemu bankowego i finansowania gospodarki.

Celem opracowania jest przedstawienie, ocena i prognozowanie strat kredytowych w sektorze bankowym w Polsce, w kontekście identyfikacji prawidłowości i trendów należności kredytowych, oraz zależności przyczynowo-skutkowych między wynikiem z tytułu oczekiwanych strat kredytowych a sytuacją gospodarczą.

Strata kredytowa wg MSSF 9 stanowi różnicę między wszystkimi, wynikającymi z umowy kredytowej przepływami pieniężnymi należnymi jednostce i wszystkimi przepływami pieniężnymi, które jednostka spodziewa się otrzymać, dyskontowaną według pierwotnej efektywnej stopy procentowej. Straty kredytowe powstają w sytuacjach pogorszenia zdolności kredytowej oraz czynników po stronie instytucji kredytowej.

Jako metodę badawczą zastosowano model prognostyczny, poprzedzony prezentacją czynników determinujących wynik ECL, a także wyznaczaniem wyniku ECL. Zidentyfikowano istotne zmienne makroekonomiczne a także określono założenia dla uwarunkowań makroekonomicznych w modelach oczekiwanych strat kredytowych. Przeprowadzona analiza wskazuje, że sektor bankowy dość skutecznie kontroluje poziom powstających strat kredytowych, na co wskazuje malejący trend wskaźnika NPL i stosunkowo łagodne przejście okresu związanego z pandemią COVID-19. Przyczynia się do tego ostrożna polityka kredytowa i zarządzanie należnościami z utratą wartości. Należy jednak zauważyć, że gwałtowne pogorszenie sytuacji makroekonomicznej w krótkim czasie będzie stanowić duży problem dla sektora bankowego.

The Woman Artist: Essays in memory of Dorota Filipczak

Tomasz Dobrogoszcz — 2024-04-25

The volume, honoring Professor Dorota Filipczak, whose energetic and fruitful academic career was cut short in 2021, offers a contribution to literary criticism and culture studies, the areas on which her own scholarly endeavors centered. The theme of “the woman artist” was of particular signiﬁcance both for Filipczak’s inquiry into the work of writers such as Alice Munro, Jane Urquhart, Michèle Roberts or Margaret Laurence, and for her own poetic practice.

Rather than focus on her achievements in various ﬁelds (as scholar, writer, teacher, poet, and translator), the texts collected in this volume go beyond remembrance and the honoring of an established scholar’s remarkable feats. Despite their undeniable commemorative role, the chapters are an attempt to carry Dorota Filipczak’s academic endeavors forward, into the future, with her own texts serving as prologue and inspiration. The contributors to the volume — representing various ﬁelds of the academia — are her friends, colleagues and collaborators, and the essays eloquently testify to her intellectual influence.

From more personal reflections and ruminations inspired by Filipczak’s life and work to articles exploring the work of a range of women artists, the volume offers an investigation of various approaches to autobiography, tensions between public personas and private selves, subversive performative personas, transcending religious frameworks of bodily discipline, as well as “toggling” between the human and the nonhuman.

Mam, jestem, mogę

Katarzyna Walęcka-Matyja — 2024-04-24

Książka porusza problematykę odporności psychicznej, rozpatrywaną zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym. W pierwszej części pracy skoncentrowano się na zagadnieniu stresu, jego obliczach ujętych w perspektywie dzieci i młodzieży, a także na zróżnicowanych sposobach radzenia sobie z nim. Zaakcentowano rolę odporności psychicznej w pokonywaniu trudności życiowych, podkreślając możliwość skutecznego wzmacniania i rozwijania jej, poprzez różnego rodzaju oddziaływania psychologiczne.

W drugiej części monografii przedstawiono scenariusze zajęć psychoedukacyjnych. Zostały one ujęte w formie modułowej i tworzą kompendium specjalistycznej wiedzy psychologicznej dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą.

Scenariusze zajęć psychoedukacyjnych rekomendowane są w celu uzupełniania działań odnoszących się do kształtowania i wzmacniania odporności psychicznej młodych ludzi. Poruszane w nich zagadnienia dotyczące m.in.: integracji, rozwijania kompetencji społecznych, radzenia sobie z wieloaspektowo ujmowanym stresem, uważa się za wyjątkowo istotne w pracy z dziećmi i młodzieżą. Scenariusze zajęć psychoedukacyjnych zostały ustrukturalizowane dzięki czemu są klarowne dla nauczycieli znajdujących się na zróżnicowanych poziomach awansu zawodowego. Zaproponowane metody aktywizujące, stwarzają możliwość pracy w oparciu o interakcję i podejście podmiotowe w psychoedukacji, tym samym mogą przyczynić się do wzmacniania motywacji dzieci i młodzieży do dokonywania zmian. Zadbano o wskazanie specjalistycznej literatury z zakresu psychologii, pomocnej w realizacji poszczególnych modułów zajęć psychoedukacyjnych.

Książka adresowana jest do osób pracujących z dziećmi i młodzieżą, psychologów, pedagogów, terapeutów. Stwarza ona przestrzeń do podejmowania kreatywnej aktywności oraz skłania do realizowania nowatorskich działań w obszarze psychologii stosowanej.

Alienacja społeczna w dobie globalizacji na przykładzie twórczości Alda Novego

Dominika Kobylska — 2024-04-23

Analiza przedstawiona w monografii ma na celu dostarczenie odpowiedzi na pytania i hipotezy badawcze dotyczące fenomenu alienacji społecznej w dobie globalizacji ukazanego w utworach prozatorskich Alda Novego, włoskiego pisarza urodzonego w 1967 w Viggiù. Na podstawie współczesnej teorii o alienacji Rahel Jaeggi oraz wcześniejszych definicji tego terminu – m.in. w rozumieniu Marksa – przeanalizowane zostały wybrane utwory, które Włoch wydał od lat 90. ubiegłego stulecia do roku 2018. Książka podzielona jest na pięć rozdziałów, z których pierwszy poświęcony jest podejściu metodologicznemu, drugi recepcji dzieł pisarza w Polsce i na świecie, a ostatnie trzy właściwej analizie tekstów, podzielonych zgodnie z kolejnymi etapami kariery pisarza. Przedstawione badanie dowodzi, iż Nove ukazuje współczesne społeczeństwo jako wyalienowane w dobie mass-mediów oraz postępującego konsumpcjonizmu. Taki stan rzeczy przejawia się nie tylko w treści jego utworów, ale i poprzez ich formę oraz konstrukcję postaci. W ostatniej fazie swojej twórczości autor, mimo pesymistycznej wizji dzisiejszego świata, podaje możliwe remedium na stan wyalienowania człowieka. Odwołuje się w tym celu do poszukiwania przez niego transcendencji w celu nawiązania relacji ze sobą i ze światem (także tym ponadmaterialnym), co z kolei sprawia, że jego teksty mogą wpisywać się w kanon literatury post-sekularnej.

Uczniowie jednego Mistrza. Klasyczne instytucje postępowania administracyjnego w dobie przemian

Agnieszka Krawczyk — 2024-04-19

Niniejsza Księga jubileuszowa powstała dzięki wsparciu Partnerów: Okręgowej Izby Radców Prawnych w Łodzi, Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi, Krajowej Izby Doradców Podatkowych i Izby Notarialnej w Łodzi. Partnerzy wydania przekazali nadto Jubilatom listy gratulacyjne z życzeniami zdrowia, wszelkiej pomyślności, a także wielu dalszych sukcesów zawodowych. Wyrażając uznanie dla stanowiącego nieocenioną pomoc w wykonywaniu zawodów prawniczych dorobku naukowego Panów Profesorów, a także dla Ich twórczego wkładu w kształtowanie orzecznictwa sądów administracyjnych, złożyli podziękowania za pasję naukową i społecznikowską, za trud nauczania młodych adeptów sztuki prawniczej, za podejmowanie działań na rzecz integrowania środowiska naukowego z ludźmi pracującymi w zawodach prawniczych i ekonomicznych, za tworzenie atmosfery sprzyjającej współpracy różnych grup prawników, za sympatię okazywaną samorządom zawodów prawniczych. Komitet Organizacyjny Jubileuszu składa Partnerom serdeczne podziękowania za okazaną pomoc i wsparcie.

Beckett. Przewodnik

Stanley E. Gontarski — 2024-04-19

Beckett. Przewodnik Stanleya Gontarskiego to pozycja krytyczna stanowiąca wyczerpujące i dogłębne wprowadzenie do twórczości dramatycznej i teatralnej Samuela Becketta. Książka podzielona została na część poświęconą większym i bardziej rozpoznawalnym dramatom (Eleutheria, Czekając na Godota, Końcówka, Ostatnia taśma i Szczęśliwe dni) oraz na część omawiającą mniejsze i krótsze dzieła dramatyczne. Analizy Gontarskiego uzupełniają również wyjątkowo dokładnie przygotowane rozdziały dotyczące reżyserskich dokonań Becketta oraz związków jego twórczości z filmem. Opracowanie to otwiera kalendarium najważniejszych dat z życia Irlandczyka, co czyni z tej pozycji wyczerpujące wprowadzenie do pisarstwa i myśli autora Czekając na Godota. Ponadto Gontarski umiejętnie wykorzystuje rozległe dostępne archiwa Becketta, a także korzysta z jego manuskryptów, których opis doskonale uzupełnia omówienia poszczególnych dzieł i pogłębia ich rozumienie. Jako całość Beckett. Przewodnik oferuje dogłębne analizy najważniejszych tematów Beckettowskiej twórczości, ukazując ją w całej złożoności problemów, które dodatkowo łączą się z niesłychanie bogatą tradycją literatury i kultury europejskiej.

Barbara Hoff

Joanna Dobkowska-Kubacka — 2024-04-15

Publikacja prezentuje życie i twórczość Barbary Hoff, polskiej projektantki mody, twórczyni marki Hoffland. Bohaterka to pochodząca z przedwojennej inteligencji pracującej, absolwentka historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jej związki z modą sięgają roku 1954, gdy podjęła stałą współpracę z tygodnikiem „Przekrój”. W piśmie tym, pracowała do 2002 r. Od lat 60. w piśmie pojawiała się jej autorska „Kolekcja Hoff”. W roku 1967, stworzone przez B. Hoff modele, uszyte przez warszawski Zakład Przemysłu Odzieżowego Cora, trafiły do sprzedaży w Centralnym Domu Towarowym w Warszawie. Był to początek tworzenia przez B. Hoff kolekcji modowych przeznaczonych dla masowego odbiorcy z czasów PRL-u. W roku 1969 r. stoisko ulokowano w CDT „Junior”, a od 1977 r. nosiło ono oficjalną nazwę „Hoffland”. W latach 70., i 80. nowoczesna i funkcjonalna a przy tym stosunkowo tania odzież, projektowana przez Hoff, odbierana była przez polskie społeczeństwo jako upragniony powiew Zachodu. Kolekcje cieszyły się niebywałym powodzeniem. Warto zaznaczyć, że do sukcesu marki przyczynił się promujący ją „Przekrój” i znakomici modele i modelki oraz fotografowie związani z przedsięwzięciem. Marka Hoffland kojarzy się do dziś z wieloma popularnymi wzorami jak kolorowe plastikowe sandały czy różnokolorowe podkoszulki czy bawełniane proste torby z dużym logo firmy. Choć stoisko przetrwało burzliwe latach transformacji ustrojowej, to jednak napór zachodnich koncernów modowych spowodował, iż w 2007 r. zamknięto Hoffland.

Książka powstała w oparciu o liczne, wywiady w prasie udzielane przez Barbarę Hoff, jej własne teksty jak też zasoby archiwów Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi oraz akt Instytutu Pamięci Narodowej.

Ponownie otworzyć możliwości: de-koincydencja i kolejne życie

François Jullien — 2024-04-15

Droga powstawania książki wiodła od wyśmienitej idei do jej znakomitej realizacji poprzez skuteczną pracę naukowo-seminaryjną i organizacyjną. Ta pierwsza zaowocowała na przykład ulokowanymi w perspektywie postkolonialnej, bardzo interesującymi rozwiązaniami problemów epistemologicznych podjętych przez Julliena (Ewa Marynowicz-Hetka nie tylko wybiera teksty tego wybitnego autora, ale i komponuje już nie tylko jego, lecz własny, skontekstualizowany polskimi realiami wywód; nie tylko teksty te tłumaczy, ale i redefiniuje je w świetle wiedzy lokalnej). Praca organizacyjna natomiast pozwoliła na oddanie do rąk czytelników opracowania unikatowego i zachwycającego, w którym – z jednej strony – fascynująco przemawia François Jullien, z drugiej zaś „Jullienem” przemawiają, zainspirowani jego myślą, inni uczestnicy tego niezwykłego doświadczenia: wspólnie przeżywanej, intelektualnej przygody.

Z recenzji prof. dr hab. Marii Mendel

Inicjatywa wydania książki jest znakomita, tekst reprezentuje znaczącą próbę naukowego (w trybie badań podstawowych) opisania – na styku historii filozofii greckiej, tradycji językowej kultury chińskiej i potrzeb rozumienia procesów rozwojowego odnoszenia się do kultury jako środowiska symbolicznego – zjawiska interesującego dla pedagogów, filozofów i kulturoznawców, szerzej wręcz – dla humanistów dokonujących refleksji metajęzykowej.

Strategia metodologiczna Julliena jest dobrze scharakteryzowana przez dobór rozdziałów odpowiadających za kluczowe kategorie badawcze. Jest ona czytelna dodatkowo w świetle Listu do polskich Przyjaciół, jakim autor poprzedził zbiór swoich artykułów. Na zasadność metodologii zwracają wprost uwagę autorzy dyskutujący z Jullienem w trybie tekstów dołączonych do publikacji.

Z recenzji prof. dra hab. Lecha Witkowskiego

Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator

Angelika Siniarska-Tuszyńska — 2024-04-09

Książka poświęcona jest kulturowym praktykom Joanny Bator — kulturoznawczyni, badaczki zajmującej się pisarstwem artystycznym. Jej teksty, wpisujące się w nurt literatury zaangażowanej, zostały poddane procedurom analitycznym z obszaru poetyki kulturowej. Poetyka kulturowa, zwana też nowym historycyzmem, została zainicjowana przez Stephena Greenblatta w latach 80. XX wieku i do dziś stanowi wiodącą metodę odczytywania dzieł kultury, z uwzględnieniem tła historycznego. Jako wiązka interdyscyplinarnych dyskursów daje badaczom nieskończone możliwości interpretacyjne w dziedzinach sztuki czy nauki. Artyści z kolei czerpią z Greenblattowskiej koncepcji, kreując utwory. W tekstach Bator poetyka kulturowa pełni funkcję budulca wypowiedzi, stając się konsekwentnie powtarzaną praktyką. Konfrontacja teorii z praktycznymi sposobami ujmowania problemów przez artystkę rzuca nowe światło na współistnienie i przenikanie się terminów: poetyka i praktyka. Ponadto pozwala przyjrzeć się współczesnym trendom pisarskim. Poetyka a praktyka Joanny Bator zawiera uzupełnienie problematyki badań w obrębie studiów kulturowych, jak również rozszerza zagadnienie creative writing. Jest to pierwsza monografia poświęcona całościowo twórczości Joanny Bator, podejmująca kulturoznawcze tropy, takie jak: feminizm, Inny i Obcy, mikronarracje, miejsce i nie-miejsce, konflikty pokoleniowe oraz społeczne, traumy transgeneratywne, determinizm kulturowy, relacje z rodzicami, psychoanaliza, somatopoetyka, język konstruujący rzeczywistość, podróż jako terapia, konstruowanie tożsamości, pisanie – sposób na przetrwanie, terapeutyczna rola smutku, antropologia, autoetnografia, postmodernizm, rana, blizna, brak, utrata, konsumpcjonizm, trendy lifestylowe (wegetarianizm, minimalizm, wabi-sabi).

Słownik samo-świato-wyrażeń

Kamila Biały — 2024-04-08

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: „Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa”.

Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt:

Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego.

W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.

Wielcy minores

Sebastian Zacharow — 2024-04-02

Antologia przekładów ośmiu miniatur teatralnych francuskojęzycznej Kanady w dobie belle époque ukazuje przemiany gatunkowe w ówczesnej dramaturgii. W historii Kanady okres ten charakteryzuje się dynamicznym rozwojem nie tylko gospodarczym i społecznym, lecz także kulturalnym. Z wybranych miniatur wyłania się obraz teatru niesłychanie różnorodnego, definiującego w pewien sposób na nowo swoją tożsamość na fali przemian społecznych i kulturowych „pięknej epoki” oraz poszukującego nowych rozwiązań dotyczących konwencjonalnej dramaturgii. Ich autorzy zaliczają się do teatralnych minores, jednak ich wkład w kulturę teatralną pozostaje wybitny. Przedstawione sztuki nigdy wcześniej nie ukazały się w języku polskim. Prezentują one kulturę teatralną pozostającą pod wpływem tradycji anglojęzycznych i francuskojęzycznych oraz odzwierciedlają nową koncepcję dramatu w teatrze frankokanadyjskim w schyłkowej fazie belle époque oraz przed Wielkim Kryzysem lat trzydziestych XX wieku, kiedy teatr francuskojęzyczny, dzięki dynamicznej obecności, tworzył niepowtarzalną atmosferę teatralną Montrealu.

Plantas medicinales y comestibles del pueblo asháninka en el Distrito de Río Tambo (Selva Central, Perú)

Monika Kujawska — 2024-03-28

Este libro es fruto de la colaboración entre las comunidades nativas asháninkas del río Tambo (prov. Satipo, dpto. Junín), la asociación asháninka Tsipana Jampi, las investigadoras de la Universidad de Lodz (Polonia), el Museo Etnográfico de Cracovia (Polonia) y el Museo de Historia Natural de la Universidad Nacional Mayor de San Marcos (Perú).

Desde 2016 hasta 2022 registramos la etnobotánica asháninka y es la síntesis de esta colaboración la que se presenta en este libro: más de 200 especies de plantas junto con sus fotos, sus nombres asháninkas, sus descripciones, su hábitat y sus usos medicinales y comestibles. El libro cuenta con información útil para los pobladores asháninkas y también para el público general interesado en la medicina tradicional y en las plantas del pueblo asháninka.

Publikacja sfinansowana ze środków przyznanych przez Narodowe Centrum Nauki na realizację projektu nr 2018/31/B/HS3/03019

Gospodarka międzynarodowa w ujęciu regionalnym. Wybrane “case studies” państw z Europy, Ameryk i Azji

Magdalena Rosińska-Bukowska — 2024-03-26

W monografii zaprezentowano, w formie dziewięciu case studies, badanie zmian zachodzących w najpotężniejszych gospodarkach, reprezentujących trzy regiony świata: Europę, Ameryki Północną i Południową oraz Azję. Uwzględniając kluczowe obszary, w tym aktywność międzynarodową, handel, inwestycje, biznes, podjęto się oceny międzynarodowej konkurencyjności wiodących gospodarek świata.

W badaniu uwzględniono: Niemcy, Francję, Wielką Brytanię wraz z Irlandią Północną, Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, Meksyk, Brazylię, Chiny, Japonię, Indie.

Zastosowano identyczny schemat badania każdej gospodarki obejmujący: analizę podstawowych wskaźników gospodarczych; określenie przynależności do organizacji międzynarodowych; analizę struktury handlu międzynarodowego; badanie przepływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych; identyfikację macierzystych korporacji transnarodowych i ocenę stopnia otwartości danej gospodarki narodowej. Każdą z analiz zwieńczono obszernym badaniem międzynarodowej konkurencyjności danej gospodarki na bazie modelu systemowego-zrównoważonego (autorstwa M. Rosińskiej-Bukowskiej). W ocenie konkurencyjności gospodarek dla każdego z 4 poziomów (mikro-, mezo-, makro- i metaekonomicznego) badano dla wybranych państw identyczne parametry, co pozwoliło na dokonywanie porównań.

Analizując ujęcie regionalne wybrano po trzy gospodarki odpowiednio z Europy, obu Ameryk oraz Azji. Na bazie wskaźników porównano tempo rozwoju gospodarczego, zmiany wartości importu, eksportu, PKB i HDI, związek ich sytuacji ekonomicznej z wahaniami wybranych parametrów jak i ich zaangażowanie w międzynarodowe inicjatywy regulujące stosunki polityczne i handlowe.

Prezentowane analizy obejmują lata 2005–2021, dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych to lata 1990–2021.

Łódź. Miasto modernistyczne

Katarzyna Badowska — 2024-03-25

Monografia składa się z 33 artykułów poświęconych Łodzi, miastu, które w XIX wieku w ciągu jednego pokolenia przekształciło się z niewielkiego ośrodka rolniczego w metropolię przemysłową. U schyłku XIX wieku było dla Europy Środkowej symbolem modernizacji i industrializacji, często porównywano je z Manchesterem i miastami przemysłowymi Stanów Zjednoczonych. Autorzy monografii analizują różne aspekty życia ekonomicznego, społecznego i kulturalnego Łodzi z okresu przed wybuchem II wojny światowej. Badają oblicza łódzkiej nowoczesności: tendencje modernizacyjne, metropolitalność i peryferyjność miasta, jego wielokulturowość i wieloetniczność, bowiem Łódź była atrakcyjnym miejscem osiedlenia dla Niemców, polskich chłopów, Żydów i przybyszy z głębi Cesarstwa Rosyjskiego. Ważne zjawiska to rozwój ruchu robotniczego, którego zwieńczeniem była rewolucja 1905–1907, oraz ruchy emancypacyjne. Analizie poddano miejską infrastrukturę i architekturę, zjawiska kulturalne (zwłaszcza literaturę i masową rozrywkę charakterystyczną dla miast przemysłowych), życie religijne i polityczne.

Rozwój lokalny a polityka mieszkaniowa w gminach wiejskich

Anna Miklaszewska — 2024-03-22

Publikacja jest pokłosiem interdyscyplinarnych badań nad identyfikacją lokalnej polityki mieszkaniowej gmin wiejskich i wypełnia lukę w literaturze z zakresu socjologii, ekonomii i geografii społeczno-ekonomicznej.

Autorzy posłużyli się metodą case study, opisując sześć podmiejskich gmin wiejskich województwa łódzkiego. Bazując na danych zastanych, przedstawili uwarunkowania i zakres polityki mieszkaniowej, jej znaczenie w dokumentach planistycznych oraz podmioty współrealizujące. Poszukiwali także informacji na temat relacji między poziomem rozwoju gmin a zakresem polityki mieszkaniowej.

Analizy dowiodły, że znaczenie polityki mieszkaniowej w planach gmin jest marginalne. Główną przesłanką na rzecz rozwoju mieszkalnictwa na tych terenach jest żywiołowy napływ mieszkańców z sąsiadującego miasta. Gminy prowadzą więc politykę reaktywną, nie planują zaś prospektywnie. Głównymi jej kreatorami są władze lokalne oraz mieszkańcy. Identyfikowany zakres polityki mieszkaniowej odnosił się do wymiaru społecznego oraz rynkowego. Dominowało zainteresowanie sferą rynkową, obserwowany byt regres zakresu społecznego. Gminy, z nielicznymi wyjątkami, nie rozwijały mieszkaniowych zasobów komunalnych pomimo diagnozowania ich braku. Inwestycje w infrastrukturę techniczną i społeczną były postrzegane jako kluczowe dla ich rozwoju. Relacje między poziomem rozwoju a zakresem polityki mieszkaniowej nie były jednoznaczne.

Partnerstwo publiczno-prywatne – dzieląc się wiedzą i doświadczeniem

Magdalena Załęczna — 2024-02-29

Partnerstwo publiczno-prywatne to jednocześnie fascynujący i frustrujący obszar badań. To nie prosta recepta na braki finansowe odczuwane przez podmioty publiczne, to skomplikowany mechanizm, który do sprawnego funkcjonowania wymaga spełnienia wielu warunków. Autorki niniejszej publikacji przedstawiają na tle istniejącego stanu wiedzy o PPP, własne przemyślenia i wnioski, dokonują także autorskiej oceny poziomu dojrzałości instytucjonalnej PPP w kontekście wsparcia publicznego tej formuły w Polsce. Monografia składa się z sześciu rozdziałów. Rozdział pierwszy i drugi stanowią podbudowę teoretyczną, opisują genezę i uwarunkowania instytucjonalne partnerstwa publiczno-prywatnego, jego przedmiot, specyfikę i znaczenie oraz finansowanie PPP. W kolejnym rozdziale przedstawiają stan rynku PPP i uwarunkowania jego rozwoju, rozpoczynając od rynków międzynarodowych, aby na tym tle analizować liczbę, wartość i obszary stosowania PPP w Polsce. Autorki zbadały także czynniki powodzenia projektów współpracy publiczno-prywatnej. Rozdział czwarty został poświęcony problematyce rewitalizacji. Autorki syntetycznie ją scharakteryzowały, a następnie przedstawiły historyczne uwarunkowania rozwoju PPP w rewitalizacji w Wielkiej Brytanii, aby przedstawić polskie rozwiązania i problemy na tym polu. Podobnie praktyczny wymiar ma rozdział piąty, opisujący rozwiązania transportowe w formule PPP. Autorki skoncentrowały się w nim na przedsięwzięciach drogowych, przewozowych i transportowych, a także na infrastrukturze okołotransportowej, sięgając ponownie do rozwiązań brytyjskich, by w szczegółach odnieść się do wybranych rozwiązań polskich. Rozbudowane podsumowanie prowadzonych w pracy rozważań znalazło się w rozdziale szóstym. Monografię zamyka syntetyczne zakończenie.

*Partnerem publikacji jest Urząd Miasta Łodzi

Gospodarka międzynarodowa. Rys teoretyczny

Magdalena Rosińska-Bukowska — 2024-02-27

„Gospodarka międzynarodowa” to pojęcie bardzo szerokie, różnorodnie definiowane, a w XXI w. coraz bardziej złożone. W niniejszym opracowaniu przyjęto, że jest to kształtujący się etapami system powiązań ekonomiczno-społeczno-kulturowych, między dynamicznie zmieniającymi się uczestnikami o coraz bardziej skomplikowanych strukturach, które stanowią ogniwa międzynarodowego procesu produkcji i wymiany dóbr, usług i idei. Proces ten obejmuje wszystkie państwa oraz regiony a realizowany jest równocześnie na wielu poziomach: mikro-, mezo-, makro- i metaekonomicznym, które wzajemnie na siebie oddziaływają.

Celem Autorek było stworzenie zwartej bazy teoretyczno-koncepcyjnej, koniecznej do kompleksowej oceny zmian zachodzących w poszczególnych gospodarkach jak i systemie gospodarki światowej. Monografia to zasób podstawowych definicji, klasyfikacji, informacji o strukturach i mechanizmach, źródłach podstaw teoretycznych, które mogą zostać wykorzystane jako baza do pogłębionych badań.

Przedstawiono definicje i koncepcje odnoszące się do: polityki handlowej i inwestycyjnej; międzynarodowej konkurencyjności gospodarek; rozwoju korporacji transnarodowych; znaczenia procesów globalizacji; ewolucji struktury instytucjonalnej gospodarki międzynarodowej (w tym: GATT-WTO, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Grupa Banku Światowego).

W opracowaniu zaprezentowano autorską koncepcję oceny międzynarodowej konkurencyjności gospodarek na bazie modelu systemowego-zrównoważonego, akcentującego znaczenie czterech poziomów budowania konkurencyjności (mikro-, mezo-, makro- i metaekonomiczny) oraz konieczność kompleksowego jej badania z uwzględnieniem konkurencyjności: bazowej (zasoby, potencjał), operacyjnej (zdolności, instrumenty), kompetencyjnej (kluczowe kompetencje, przewaga) oraz systemowej.

Humanistyczny obraz starości. Przesłanki dla gerontologii humanistycznej

Elżbieta Dubas — 2024-02-23

W opracowaniu, będącym próbą naszkicowania obrazu starości w odniesieniu do wartości humanistycznych i jej holistycznego ujęcia, uwzględniono wybrane konteksty. Jednym z nich jest perspektywa trójjedni, a więc jedności ciała, psychiki i ducha, kolejnymi – połączona przestrzeń świata wewnętrznego i świata zewnętrznego oraz obiektywnego i subiektywnego wymiaru starości. W takim oglądzie nie sposób pominąć spojrzenia na starość w kontekście wielowymiarowego rozwoju oraz w perspektywie szeroko rozumianego uczenia się. Podjęto także próbę dostrzeżenia w starości piękna, choćby dlatego, że to dziś nie częsty sposób oglądu starości. Poświęcono także miejsce trudnym doświadczeniom egzystencjalnym, jakie dla człowieka starszego bywają codziennością, w szczególności chorobie Alzheimera. Kategoria „towarzyszenie w drodze” okazała się być niezwykle celna dla opisu relacji człowieka z człowiekiem na drodze ich życia i starości. Z dramatu doświadczania trosk egzystencjalnych wyprowadzona została perspektywa traktowania starości nie tylko jako zadania i wyzwania, ale także jako daru. Na starzenie się można spojrzeć także jako na dojrzewanie, stawanie się w pełni człowiekiem. I wreszcie ostatni kontekst, silnie przemawiający aktualnie, w XXI wieku – perspektywa ery cyfrowej, i tu również próba odnalezienia humanistycznej wizji starości. Wskazane konteksty uwypuklają godność osoby starszej oraz holistyczny wymiar starości, wynikający z jednostkowego doświadczania pełnego cyklu życia, zazębiania się doświadczeń na przestrzeni całego życia i splotu jednostkowych doświadczeń z bogatym spektrum wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań starości i procesów starzenia się.

Znaczenie innowacji społecznych w gospodarce opartej na wiedzy w kontekście rozwiązań sektora obuwniczego

Robert Gajewski — 2024-02-21

The prepared scientific monograph entitled The importance of social innovations in the knowledge-based economy in the context of footwear sector solutions is an attempt to further exemplify social innovations by identifying real links between social need and a specific good, service, method and process, in the context of solutions used in the footwear industry. Poland is one of the leading European footwear manufacturers, ranking 7th in terms of production volume in the EU, with a market share of 2.5%. In addition, strong competition is observed in the industry, which is conducive to the emergence of new innovations. The work contains theoretical and practical references to innovations in the industry, such as examples of modifications of footwear materials that have been used in business practice, and their measurable effect is to improve the comfort of using footwear. The authors refer to the environmental aspects of innovation, indicating the directions of utilization of production residues of the footwear and tanning industry, including composites, granules, and biostimulants for plants. The subject matter taken up in the monograph is an important contribution to the development of further scientific research covering the footwear industry and its importance in developing social innovations in Poland and the world. Based on the obtained research results and statistical data analysis, we attempted to outline the prospects for the development of social innovations in the footwear industry until 2050. The book can be an interesting study for practitioners and theoreticians, particularly for scientists representing disciplines such as economics and finance, management sciences, materials engineering, or entrepreneurs looking for opportunities to finance innovation in various areas.

Publication was funded by the state budget under the program of the Ministry of Education and Science called “Science for Society” (Poland), project title “The impact of footwear design, materials and proper fit on the health of children and adolescents”, project number NdS/539367/2021/2021, amount of funding 796 964,00 PLN total value of the project 796 964,00 PLN

Z rękopisów: Pamiętnik (1875–1954). O poczuciu malarskim w fotografice (1953)

Włodzimierz Kirchner — 2024-02-15

Edycja pozostających w rękopisach wspomnień fotografa i malarza Włodzimierza Kirchnera (1875–1970). Jest to kontynuacja pierwszej części, która obejmowała większy szkic i inne prace o tematyce społecznej. Książka zawiera dwa dzieła: 1/ pamiętnik obejmujący dwa okresy z życia i postpamięci memuarysty – 2 połowę XIX w. oraz lata 1953–1954 z antecedencjami z międzywojnia i okresu okupacji oraz 2/ esej o fotografii, którego estetyczną ideą przewodnią jest wpływ uzdolnień plastycznych fotografa. Cenny jest zwłaszcza pamiętnik, zawiera on bowiem wspomnienia dotyczące ludzi znanych w środowiskach naukowych, a także artystycznych, m.in. Marii Skłodowskiej i jej znajomości z rodziną Żórawskich, rodziny Staffów, a także z okresu późniejszego opisy stosunków towarzyskich w Warszawie międzywojnia oraz pocz. lat 50. Dzięki współpracy z córką autora, edycja wzbogacona została w przypisy dotyczące niektórych szczegółów z życia Kirchnera.

Słowo architekta

Błażej Ciarkowski — 2024-02-13

W latach 60. i 70. człowiek siedział w domu i albo pił wódkę albo myślał. Był czas na myślenie, bo nie było co robić. Francuz, Niemiec czy Amerykanin ciągle pracował, a ten się nudził. Wobec tego robił konkursy.

W ten żartobliwy sposób architekt Stefan Müller opisywał genezę międzynarodowych sukcesów polskich projektantów. Czy rzeczywiście szarzyzna peerelowskiej codzienności zmuszała do ucieczki w sferę wyobraźni, a fantastyczne wizje nowoczesnych budynków miały być odskocznią od projektowania nudnych osiedli z wielkiej płyty? A może to zasługa organizacji wielobranżowych biur projektów i doskonałej edukacji, jaką młodzi polscy projektanci odebrali od starych mistrzów?

By spróbować odpowiedzieć na te pytania i wiele innych, autor postanowił wsłuchać się w głosy wybitnych architektów działających w latach 1945–1989. Kilkadziesiąt wywiadów, setki anegdot, różne stanowiska i wybory – to wszystko tworzy rozproszoną strukturę książki Słowo architekta. Opowieści o architekturze Polski Ludowej. Mnogość osobistych narracji i wspomnień układa się tu w wielowarstwowy obraz, w którym pojęcie „prawdy" stale podlega negocjacjom. Zamiast jednej, wiodącej ścieżki interpretacyjnej autor przedstawia wielość równoprawnych, indywidualnych mikrohistorii – fascynujących i niejednoznacznych jak architektura tamtych czasów.

Miejsce i rola Krymu w polityce rosyjskiej i międzynarodowej

Natasza Duraj — 2024-02-08

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie miejsca i roli Krymu w polityce Rosji oraz w polityce międzynarodowej. W pracy zaprezentowano także problematykę rozwoju gospodarczego i społecznego Półwyspu Krymskiego. W pracy wykorzystano źródła z takich dyscyplin, jak historia powszechna, historia gospodarcza, politologia, geografia, socjologia, archeologia oraz ekonomia polityczna.

Kobieta na rynku pracy w Polsce

Karolina Lewandowska-Gwarda — 2024-01-19

Głównym celem opisanego w książce badania była ocena funkcjonowania kobiet na rynku pracy w Polsce w aspekcie czasowym, przekrojowym i przestrzennym. Opracowanie stanowi kontynuację rozważań prezentowanych w literaturze przedmiotu. Uzupełnia je w oparciu o najnowsze informacje statystyczne, obejmujące okres pandemii COVID-19, zaczerpnięte zarówno z ogólnodostępnych, jak i niepublikowanych baz danych. W obszarach, w których jest to możliwe rozszerza je o analizy przestrzenne.
W pierwszym rozdziale książki zarysowano historię dochodzenia praw kobiet w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym. Omówiono podstawowe pojęcia związane z rynkiem pracy i zaprezentowano wybrane teorie ekonomiczne biorące pod uwagę czynnik płci. Przedstawiono również regulacje prawne określające funkcjonowanie kobiet na rynku pracy oraz sposoby wsparcia kobiet w tym obszarze w Polsce. W kolejnych rozdziałach książki dokonano analizy: zasobów rynku pracy i kapitału ludzkiego, sytuacji kobiet na regionalnych i lokalnych rynkach pracy, pracujących w poszczególnych grupach zawodowych, bezrobocia kobiet i zróżnicowania wynagrodzeń przeciętnych według płci. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że rynek pracy kobiet w Polsce nie jest w dobrej kondycji. Mimo wprowadzonych regulacji na rzecz równości na rynku pracy, kobiety nadal otrzymują niższe wynagrodzenia za pracę niż mężczyźni. Koncentracja kobiet w zawodach niżej opłacanych, z mniejszymi szansami na rozwój zawodowy oraz niska reprezentacja na najwyższych stanowiskach wpływa na mniej korzystną pozycję kobiet na rynku pracy, w stosunku do mężczyzn. Co więcej, rynek pracy kobiet jest wyraźnie zróżnicowany przestrzennie i silnie reaguje na sytuacje kryzysowe, co świadczy o tym, że jest niestabilny.

Koncepcje zajęć terenowych na różnych etapach edukacji geograficznej

Elżbieta Szkurłat — 2024-01-18

Ideą przygotowania publikacji było przekonanie o podstawowej – aczkolwiek ciągle za mało docenianej – roli obserwacji i badań terenowych na różnych etapach edukacji geograficznej. Osią przewodnią książki są różne koncepcje zajęć w terenie na przykładzie Łodzi i regionu łódzkiego. Ich szeroka tematyka i możliwość doboru miejsc realizacji oraz zróżnicowanie stopnia trudności ukazują wielość walorów poznawczych, kształcących i wychowawczych wybranych przestrzeni Łodzi i jej strefy podmiejskiej w edukacji geograficznej.

Proponowane zajęcia są przykładami odchodzenia od podającego wzorca kształcenia, nadal dominującego w dydaktyce szkolnej i akademickiej. Stanowią przeciwieństwo wykładu i narracji podczas kształcenia geograficznego, a dzięki poglądowym i sprawdzonym przykładom zachęcają do przechodzenia od biernego do aktywnego i poszukującego zdobywania wiedzy geograficznej. Ważnym założeniem metodologicznym prezentowanych zajęć terenowych jest ukazanie znaczenia wyboru tematyki, atrakcyjności sformułowania celów obserwacji oraz trafności ich dopasowania do miejsca obserwacji.

Zamierzeniem Autorów jest przedstawienie i podkreślenie wspólnej osi łączącej tematykę badań geografów, którą stanowić może eksponowanie relacji przyroda – człowiek podczas zajęć z różnych subdyscyplin geografii. Na uwagę zasługuje znaczenie publikacji w sferze kształtowania u młodego pokolenia pożądanych postaw wobec przyrody oraz dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

* Publikacja finansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki „Nauka dla Społeczeństwa”. Umowa nr NdS/542984/2021/2022 z dnia 02.05.2022 r.

Niepełnosprawność i osoby z niepełnosprawnością. Od pasywności i wykluczenia do aktywności życiowej i integracji społecznej

Jakub Niedbalski — 2024-01-17

W publikacji przedstawiono ogólną sytuację osób niepełnosprawnych w Polsce z perspektywy zmian o charakterze społecznym, gospodarczym i politycznym. Motywem przyświecającym powstaniu książki był przede wszystkim jej praktyczny i eksplanacyjny charakter. W zamyśle autora ma ona stanowić kompendium wiedzy z zakresu niepełnosprawności i osób z niepełnosprawnością, zwłaszcza w wymiarze podejmowanych przez nie różnorodnych form aktywności.

Publikacja jest skierowana zarówno do przedstawicieli nauki, w tym przede wszystkim studentów i doktorantów, jak i praktyków, zwłaszcza zatrudnionych w jednostkach pomocy społecznej, instytucjach pomocowych, a także organizacjach pozarządowych, których głównym lub jednym z zasadniczych obszarów działania jest aktywizacja oraz społeczna rehabilitacja osób niepełnosprawnych.

Teatr bliskiego kontaktu

Katarzyna Kalinowska — 2024-01-15

Książka Teatr bliskiego kontaktu. Studia przypadków grup teatralnych stanowi socjologiczną analizę działalności trzech grup teatru niezależnego: Teatru Węgajty założonego w 1986 roku przez Erdmute i Wacława Sobaszków oraz Małgorzatę i Wolfganga Niklausów; Stowarzyszenia Teatralnego Chorea zawiązanego w roku 2004 w Lublinie głównie z inicjatywy Tomasza Rodowicza, Doroty Porowskiej i Elżbiety Rojek (od 2009 roku funkcjonującego w Łodzi) oraz łódzkiego Teatru Szwalnia założonego przez Marcina Brzozowskiego, Ewę Łukasiewicz, Jacka Malarskiego i Wacława Mikłaszewskiego.

Analizy dotyczące działalności „teatrów bliskiego kontaktu”, odwołujących się do idei „intensywnej współobecności”, nawiązują do klasyków nauk społecznych (Florian Znaniecki, Bronisław Malinowski, Erving Goffman, Howard Becker), do teorii (horyzontalnego) rezonansu Hartmuta Rosy, teorii ozdrowieńczego zmęczenia Byung-Chul Hana, neotrybalizmu Michela Maffesoliego, do antykapitalistycznej krytyki Rebekki Solnit. Charakterystyki trzech teatralnych mikroświatów skonstruowane zostały w oparciu o źródła zastane i wywołane.

Działanie w alternatywnym teatrze wykracza poza sferę pracy zawodowej i wynika w dużej mierze z pasji i entuzjazmu. Twórcom i twórczyniom niezależnych grup teatralnych trudno wyznaczyć granicę pomiędzy życiem a sztuką. Dla nich sztuka to tworzenie wspólnoty. Wszystkie trzy formacje to szczególnego rodzaju ośrodki kultury realizujące swój program w szerszych działaniach niż jedynie prezentowanie przedstawień. Pragną doprowadzić do międzyludzkiego, bliskiego kontaktu. Na łamach tej książki pozwalamy się im spotkać, choć pozostają ze sobą w bliskim kontakcie ideowym, myślowym, twórczym, a niekiedy i realnym.

System zintegrowanego planowania rozwoju w warunkach polskich

Tadeusz Markowski — 2024-01-12

Praca podejmuje zagadnienia integracji planowania przestrzennego i planowania rozwoju, w kontekście postulatów wprowadzenia w Polsce systemowych reform usprawniających procedury zarządzania rozwojem przez administrację publiczną rządowa i samorządową. Podstawą do opracowania autorskiej koncepcji systemowych rozwiązań w zakresie planowania zintegrowanego były studia literaturowe z zakresu problematyki ekonomii rozwoju, zarządzania, planowania, gospodarki przestrzennej i urbanistyki, a także filozofii oraz specjalnie zorganizowany cykl seminariów i debat naukowych w gronie ekspertów zajmujących się teorią i praktyka planowania, a także doświadczenia własne autorów wynikające z realizowanych projektów badawczych oraz prac eksperckich nad krajowymi, regionalnymi i lokalnymi dokumentami strategicznymi.

Monografia została podzielona na dwie części, z których pierwszą zatytułowano: „Teoretyczne podstawy i formalne przesłanki zintegrowanego planowania rozwoju”, a drugą: „Koncepcja systemu zintegrowanego planowania rozwoju”. Na część I. składają się rozdziały 1-8 w ramach, których omówiono podstawy aksjologiczne i ustrojowe planowania, kwestię interesu publicznego w planowaniu, współczesne uwarunkowania cywilizacyjne determinujące doktrynę urbanistyczną, rozwój metod i technik planowania, zagadnienia elastyczności w planowaniu będącym instrumentem interwencji publicznej w ułomne rynki, paradygmat sustensywnego rozwoju oraz inicjatywy administracji rządowej podejmowane od roku 1989 na rzecz zreformowania systemu planowania rozwoju i planowania przestrzennego. Na część II. pracy składają się rozdziały 9-14, w których omówiono założenia ogólne rekomendowanych zmian, a następnie dokonano szczegółowej charakterystyki nowych typów dokumentów planistycznych i strategicznych postulowanych do wprowadzenia do sytemu planowania na wszystkich szczeblach podziału terytorialnego kraju. W dalszej części pracy omówiono rolę i możliwą organizację publicznych służb planowania, ogólne zasady partycypacji społecznej w planowaniu oraz warunki wyjściowe i rozwiązania przejściowe związane z wprowadzeniem rekomendowanego system planowania zintegrowanego.

Sociologie des mondes ruraux en Pologne et en France : terrains et études

Josette Debroux — 2024-01-02

La publication présentée au lecteur est le résultat d’une collaboration entre des sociologues de l’Université de Lyon II et de l’Université de Lodz. Toutefois, des sociologues ruraux reconnus représentant les centres universitaires de Varsovie, Cracovie et Torun ont été invités à travailler conjointement. L’analyse des problèmes sociaux du milieu rural dans les sociétés françaises et polonaises contemporaines découle à la fois de l’importance de cet élément structurel pour les deux pays et de la volonté de poursuivre la longue tradition de coopération.

Le volume s’ouvre sur des textes évoquant les principaux courants de recherche entreprise sur le long terme en matière d’environnement rural, tant en France qu’en Pologne. Ensuite ce sont des présentations synthétiques de la dynamique de la structure sociale dans les zones rurales de Pologne entre 1991 et 2015, ainsi que des problèmes sociaux des zones périurbaines en France. Les textes suivants présentent une dimension empirique de la qualité de vie des agriculteurs polonais à l’ère de la mondialisation; et abordent la transformation des relations de voisinage dans les communes rurales françaises situées en zone périurbaine. Ensuite, des activités innovantes des ONG au sein des structures socio-spatiales locales; ainsi que les transformations de la culture folklorique au centre de la Pologne, sont présentés. Le volume se termine par un texte consacré à l’analyse de la participation civique des habitants des zones rurales en Pologne et en France sur la base des données issues de l’Enquête sociale européenne.

Les textes réunis dans cette monographie concernent la situation sociale actuelle en France et en Pologne, vu des perspectives de territoire, structure sociale, culture et l‘organisations de vie.

Narzędzia wojny

Magdalena Pogońska-Pol — 2023-12-31

Dziesiąty tom serii wydawniczej Oblicza Wojny zawiera 12 artykułów, których autorami są archeolodzy i historycy z Czech, Grecji, Kanady, Niemiec, Polski, Węgier i Włoch. Taki zespół badaczy zapewnia nie tylko interdyscyplinarne podejście do omawianych zagadnień, ale również wielowątkowość ujęcia.

Wszystkie studia podejmują tytułowy problem: Narzędzia wojny. Można wyodrębnić kilka płaszczyzn badawczych, na których skupiają się Autorzy – wątki związane z uzbrojeniem poszczególnych armii oraz systemami fortyfikacji; odniesienia do formacji wojskowych i wpływu ich rozwoju na pole walki; dyplomacja jako narzędzie podczas wojny – oraz mniej oczywiste tematy: pieniądz, rower, a nawet lekyt.

Stosowanie nietypowych form zatrudnienia z naruszeniem prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych – diagnoza oraz perspektywy na przyszłość

Tomasz Duraj — 2023-12-30

Monografia stanowi podsumowanie jubileuszowej V Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia” zorganizowanej na Wydziale Prawa UŁ z inicjatywy prof. UŁ dra hab. Tomasza Duraja w dniach 1–2 grudnia 2022 r. przez Centrum Naukowe Nietypowych Stosunków Zatrudnienia oraz Studenckie Forum Naukowe Nietypowych Stosunków Zatrudnienia WPiA UŁ, a także Okręgowy Inspektorat Pracy w Łodzi.

Dynamiczny rozwój nietypowych form zatrudnienia prowadzi do prekaryzacji rynku pracy, generując niepewność i brak stabilności zatrudnienia wykonawców pracy zarobkowej. Skutkuje to znacznym obniżeniem standardów w zakresie: ochrony życia i zdrowia, ochrony wynagrodzenia za pracę, ochrony godności i dóbr osobistych czy ochrony przed dyskryminacją i nierównym traktowaniem. Mając na uwadze tę sytuację, a także uwzględniając fakt, że bardzo często nietypowe formy zatrudnienia wykorzystywane są z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych, autorzy publikacji zastanawiają się nad przyczynami tego stanu rzeczy. Celem monografii jest próba sformułowania konstruktywnych wniosków de lege ferenda, które pozwolą na skuteczną egzekucję przepisów prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych. Istnieje bowiem pilna potrzeba podjęcia przez polskiego ustawodawcę konkretnych działań służących wzmocnieniu mechanizmów prawnych w zakresie przeciwdziałania naruszeniom prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych w związku ze stosowaniem nietypowych form zatrudnienia.

Zdaniem prof. WSAiB dr hab. Joanny Unterschütz „niezaprzeczalny walor proponowanej publikacji stanowi próba wychwycenia nieprawidłowości, czy wręcz naruszeń prawa związanych ze stosowaniem szeroko rozumianych nietypowych form zatrudnienia (…). Dobrą decyzją Redaktora jest uzupełnienie tekstów dotyczących prawa pracy i ubezpieczeń społecznych o te, związane z karnym prawem zatrudnienia, w ramach którego ustawodawca ingeruje w stosunki zatrudnienia w celu ochrony praw osób pracujących”. Z kolei prof. UR dr hab. Aneta Kowalczyk wskazuje, że o wyjątkowości monografii „przesądza wieloaspektowość prezentowanych rozważań. Dzięki temu porządkuje ona ugruntowaną już wiedzę oraz ukazuje innowacyjne podejście do omawianej problematyki, dając jednocześnie przyczynek do dalszych rozważań i otwartej dyskusji”.

Zagadnienia prawa konstytucyjnego

Aldona Domańska — 2023-12-30

Profesor Krzysztof Skotnicki jest cenionym i uznanym znawcą prawa konstytucyjnego, autorem licznych publikacji, nauczycielem akademickim, wychowawcą wielu pokoleń prawników. W roku 2023 mieliśmy zaszczyt i przyjemność świętować rocznicę siedemdziesięciolecia urodzin Pana Profesora. Święto to stało się okazją do uhonorowania Pana Profesora, czego wyrazem jest niniejsza publikacja.

Księga dedykowana Panu Profesorowi, przygotowana została przez przyjaciół i współpracowników z polskich i zagranicznych ośrodków badawczych. Składa się z dwóch tomów, a ich struktura podyktowana została różnorodnością tematyczną tekstów nadesłanych przez ponad stu autorów. Artykuły poświęcone zostały podstawowym instytucjom ustrojowym i ich organom, demokracji, wolności, prawom człowieka i obywatela, prawu wyborczemu oraz sądownictwu. Odrębny rozdział stanowią teksty zagranicznych przyjaciół Pana Profesora opublikowane, w znacznej części, w ojczystym języku autorów.

Życzymy Panu Profesorowi dalszych sukcesów!

Narzędzia wojny

Tadeusz Grabarczyk — 2023-12-30

Tematem dziewiątego tomu z serii Oblicza Wojny są narzędzia wojny. Jest to pojęcie szerokie, co znajduje odzwierciedlenie w problematyce poruszanej w publikowanych tu artykułach. Mówiąc o narzędziach wykorzystywanych podczas wojen, na myśl nasuwa się przede wszystkim różnego rodzaju broń czy uzbrojenie i to właśnie tych zagadnień dotyczy część tekstów, które oddajemy do rąk czytelników. Prezentowane przez autorów wyniki badań dotyczą różnych epok. Omówione zostało uzbrojenie jeźdźców z nadwornych oddziałów Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta oraz broń zgromadzona w arsenałach krakowskich w XVII w. Jest też artykuł dotyczący użycia pociągów pancernych przez polskie wojsko w walce a bolszewikami w latach 1919–1921. W kolejnym opracowaniu zebrano opinie pilotów o samolotach jakimi posługiwali się w latach II wojny światowej.

W tomie znalazł się również artykuł dotyczący rzadko dotychczas poruszanego przez historyków zagadnienia, jakim jest wyposażenie wojska polskiego w okresie PRL. Omówiono także kwestię produkcji uzbrojenia w Polsce okresie międzywojennym. Bez wątpienia narzędziem wojny były także fortyfikacje. Tej problematyce poświęcono tekst omawiający umocnienia wzniesione przez walczących pod Dyrrachium w 48 r. p.n.e.

W problematykę tomu wpisują się również opracowania dotyczące formacjom wojskowym. To im dedykowane są artykuły omawiające losy 1 pułku czołgów stacjonującego w Łodzi po I wojnie światowej, irlandzkiej partyzantce z lat 1919–1921 oraz armii Ligi Państw Arabskich. Kolejnym z narzędzi wykorzystywanych w związku z wojnami była propaganda, dlatego w tym tomie znalazł się artykuł dotyczący rosyjskiej propagandy z okresu poprzedzającego wybuch I wojny światowej oraz radzieckiej – z lat II wojny światowej.

Miasto mozaika

Aleksandra Krupa-Ławrynowicz — 2023-12-30

Książka jest zbiorem tekstów o mieście. Miasto występuje w nich jako dynamiczna figura przestrzenna i wielowymiarowa kulturowo-społeczna idea. Autorzy – etnografowie, antropolodzy kultury, socjolodzy, historycy – układają miejską mozaikę, prezentując sąsiadujące ze sobą, przenikające się, a czasem i spierające się ze sobą różne strategie poznawania miasta i obejmowania go naukową refleksją. Niekiedy czynią to np. na marginesie dyskusji na temat mariażu antropologii kultury i historii. Miasto jako inspiracja jest dla nich wyzwaniem, któremu próbują sprostać, opisując i interpretując zmieniające się miejskie krajobrazy i lokalną historię budującą lokalne dziedzictwo, oraz tropiąc „miejskie wątki” w rozmaitych tekstach kultury.

Publikacja dedykowana jest Profesor Grażynie Ewie Karpińskiej – etnografce i antropolożce kultury związanej z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. MIASTO – różnorako opisywane i interpretowane w niniejszym tomie – jest bowiem dominującym tematem oraz terenem badawczej, publikacyjnej, dydaktycznej i eksperckiej działalności tej badaczki. Jej dorobek naukowy obejmuje m.in. studia nad kulturą robotników przemysłowych, a także etnograficzne eksploracje oraz antropologiczny namysł nad takimi kategoriami, jak miejska codzienność czy przeszłość w krajobrazie miast i miasteczek.

Przestrzenie kultury książki w publikacjach z zakresu savoir-vivre’u

Stanisława Kurek-Kokocińska — 2023-12-30

W humanistyce problematyka książki stanowi przedmiot wieloaspektowych badań. Usytuowanie książki w systemie społecznym skierowało spojrzenie na normy zachowania się w życiu - codziennym, towarzyskim i innych, które wchodzą w zakres norm obyczajowych, przybierających również formę piśmienniczą poradników savoir-vivre. Celem ogólnym prezentowanego opracowania jest odkrycie publikacji o tematyce savoir-vivre jako lektury zawierającej treści z zakresu kultury w obszarze książki. Myślą przewodnią podjętych badań było zwrócenie uwagi na całościowość kultury osobistej, w rozumieniu której mieści się czynny kontakt z książką. Celem właściwym stało się ustalenie istnienia i rozpoznanie rodzajów wzorów zachowań związanych z książką, które zostały zaliczone do kanonu savoir-vivre. W wyniku przeprowadzonych analiz obszar wiedzy odnoszący się do relacji człowiek (czytelnik, użytkownik) – książka zostaje poszerzony i uzupełniony o zasób wiedzy na temat miejsca i sposobów obecności książki w życiu człowieka w odniesieniu do ustalonych norm obyczajowych w okresie od PRL do Facebooka.

Zagadnienia prawa konstytucyjnego

Aldona Domańska — 2023-12-30

Życzymy Panu Profesorowi dalszych sukcesów!

Contemporary Concepts of Administrative Procedure Between Legalism and Pragmatism

Zbigniew Kmieciak — 2023-12-30

The aim of this volume is to compare various types of administrative procedure and show their similarities and differences in national, European and global dimensions. The Authors’ intention is also to capture the regularities governing the development of law on administrative proceedings, including answers to the following questions:

1) is there a genetic relationship between the three generations of procedures, or do they derive from the separate ideas of national legislatives (genetic peculiarities)?

2) to what extent did modern procedures become the subject of national codifications?

3) what are the characteristics of national participatory procedures?

4) what are the national experiences in the field of “coexistence” of the three generations of administrative procedures?

5) where is the boundary between pragmatism and legalism of administrative procedures, for example in the case of urgent or simplified, automated and mass procedures?

6) does the increasing complexity of social life necessitate new solutions to integrate standards of the Rule of Law (traditional procedural values) with requirements of procedural pragmatism and efficiency?

7) are the new solutions in contradiction with the idea of multi-aspect protection of interests in administrative procedure?

ItaliAMO

Justyna Groblińska — 2023-12-29

W 2022 roku łódzka italianistyka oraz działające przy niej Studenckie Koło Naukowe ItaliAMO świętowali jubileusze swojej aktywności. W ramach obchodów tych dwóch ważnych rocznic (odpowiednio – jedenastej i dziesiątej) zorganizowany został cykl wydarzeń kulturalnych i naukowych związanych z językiem włoskim i kulturą Włoch, między innymi międzynarodowa konferencja, owocem której jest niniejsza monografia.

Nawiązując do misji SKN ItaliAMO, jako temat przewodni konferencji wybraliśmy Upowszechnianie wiedzy italianistycznej w środowisku akademickim i pozaakademickim. Tom zawiera teksty naukowe z zakresu językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa. Te pierwsze poświęcone są szczególnie nauczaniu języka włoskiego w różnych kontekstach, a także wpływowi języka polskiego na język włoski czy językowej polityce faszyzmu. Te z zakresu dwóch pozostałych dyscyplin zaś dotyczą między innymi takich pisarzy jak Dante, Leopardi, Artusi, Calvino, Svevo czy Romano oraz sztuki renesansowej.

Liderki gospodarki społecznej. Studia przypadków

Janusz Reichel — 2023-12-28

Monografia jest pokłosiem zainteresowania autora problematyką gospodarki społecznej i organizacji pozarządowych, które często bywają animatorami powstawania podmiotów gospodarki społecznej. W niniejszej pracy skupiono uwagę badawczą na liderkach prowadzących podmioty gospodarki społecznej, ich stylach zarządzania i częściowo także modelach biznesu. Po wstępnych uwagach dotyczących samej gospodarki społecznej oraz spółdzielni socjalnych uwagę skupiono na osobach liderek, w tym w kontekście dyskutowanej w literaturze kwestii cech osób na menedżerskich stanowiskach i prezentowanych przez nie stylach zarządzania. Główną częścią pracy jest prezentacja zebranych studiów przypadku. Badanie miało na celu zidentyfikowanie problemów i wyzwań zarządzania podmiotem gospodarki społecznej przez kobiety, zarówno w kontekście relacji z klientami i otoczeniem jak i zarządzania personelem. Zwrócono uwagę na czynniki sukcesu, przeszkody stojące na drodze do rozwoju organizacji, cechy liderek i ich samoocenę. Przeprowadzone wywiady skupiły się na poznaniu osobistej opinii kobiet zarządzających przedsiębiorstwem społecznym i/lub zakładających to przedsiębiorstwo społeczne oraz ich historii (herstorii). Najpierw przedstawiono serię pojedynczych studiów przypadku opartych o materiał z wywiadów a następnie dokonano ich syntezy jako wielokrotnego studium przypadku i na tej bazie sformułowano uwagi końcowe.

Łódzkie geobiografie zamieszkiwania

Małgorzata Rejter — 2023-12-28

Przestrzeń jest tym co łączy tę pracę z dyscypliną naukową, w tym badania opisujące społeczeństwa w relacji z przestrzenią. Jako główny cel badawczy przyjęto zidentyfikowanie charakteru przemieszczeń wewnętrznych dotyczących zmian miejsc zamieszkiwania, a następnie wyjaśnienie co było powodem, jak często i dlaczego poddane badaniom osoby przeprowadzały się. Postawiono hipotezę, mówiącą, że dobrowolna i świadoma zmiana miejsca zamieszkiwania wynika z dążenia do poprawy jakości życia, a każde kolejne miejsce zamieszkiwania wpływa na zachowania i postawy ludzi. W pracy starano się wyjaśnić, zrozumieć, a nade wszystko ukazać, najważniejsze miejsce człowieka w przestrzeni, jakim jest jego miejsce zamieszkiwania. Z perspektywy geograficznej interesowano się konkretnym, fizycznym miejscem, które jednak nabrało nie tylko funkcjonalnych czy historycznych treści, ale również ontologicznych, a na chwilę zatrzymany czas w przestrzeni, ukazał to co nieuchwytne. Analizując historie życia starano się przedstawić jakimi powodami rządziły się poszczególne przypadki w swoich motywacjach przemieszczania się w przestrzeni. Analiza społecznego wymiaru biografii opierała się na rozpoznaniu powiązań, jakie zachodzą pomiędzy indywidualnymi losami a społecznym kontekstem opisywanych zdarzeń czy zasadami instytucjonalnymi i ogólnymi mechanizmami życia społecznego przypisanymi do konkretnych okresów historycznych. Biograficzne opowieści niczym lustro odzwierciedlają prawdziwość życia jednostek, zatem należy je traktować jako rzeczywistość społeczną widzianą z subiektywnej perspektywy.

Zofia Lipecka. Labirynty sztuki

Eleonora Jedlińska — 2023-12-28

Książka Zofia Lipecka. Labirynty sztuki prezentuje niezwykle bogatą, wieloletnią twórczość malarki. Prace artystki przedstawione zostały w układzie chronologiczno-problemowym, począwszy od lat 80. po dzieła najnowsze. Polsko-francuska artystka, urodzona w Łęczycy, całe dorosłe życie spędziła w Paryżu. W stolicy Francji zdobyła wykształcenie historyczno-artystyczne na paryskiej Sorbonie, studiowała malarstwo w École des Beaux Arts. Sztuka Lipeckiej, której wybrane acz znaczące dla całość jej dorobku dzieła zostały w niniejszym opracowaniu przedstawione, stała się przyczyną by wniknąć w twórczość, którą określić można by jak twórczość odpowiedzialności etycznej i artystycznej. Idąc śladami dociekań intelektualnych artystki, światopoglądowych, ale także fascynacji, inspiracji, na które składa się tak samo sztuka – w jej najszerszym spectrum – jak filozofia, wydarzenia polityczne i społeczne, kwestie degradacji środowiska naturalnego, pamięć, historia i ostatnio wojna w Ukrainie – znajdujemy obraz w miarę kompletny postawy twórcy nieobojętnego, głęboko zaangażowanego. Artystka, której poświęcona jest książka zainteresowana jest kondycją człowieka współczesnego – traumie post-pamięci wojny i Holocaustu oraz uwikłaniu w aktualne scenariusze polityczne. W kolejnych rozdziałach przedstawione są najważniejsze punkty „zwrotne” twórczości Zofii Lipeckiej, punkty, które sytuują jej sztukę w zmiennych zależnościach teoretyczno-filozoficznych. Obrazy – tak jak ujęła ten problem autorka książki – są analizowane niejako poprzez myśl artystki, określone fakty historyczne, polityczne czy społeczne. W nich powstają znaczenia i dzieją się motywujące je wydarzenia. Jest to książka – owoc ścisłej więzi intelektualnej i emocjonalnej między krytykiem sztuki i artystą.

Etyka w systemie edukacji w wybranych krajach świata zachodniego (Francja, Hiszpania, Portugalia)

Joanna Miksa — 2023-12-28

Książka zawiera prezentację ministerialnych programów nauczania dla przedmiotów z zakresu edukacji etycznej we Francji, Hiszpanii i Portugalii. Edukacja etyczna we wspomnianych krajach przeprowadzana jest w formie edukacji obywatelskiej. Wspólny mianownik programów nauczania dla przedmiotów przedstawionych w książce jest przekonanie, że sama instytucja obywatelstwa oraz idea praw człowieka wyrażona w kolejnych deklaracjach od Deklaracji praw człowieka i obywatela z 1789 roku po Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 roku jest źródłem wartości etycznych, które warto upowszechniać w edukacji szkolnej. Praca składa się z trzech części. W każdej z nich znajduje się część, w której omawiana jest krótko historia systemu szkolnictwa w danym kraju oraz historia edukacji etycznej. W tej części można znaleźć też zwięzłe omówienie historii debat prowadzonych w przestrzeni publicznej, które towarzyszyły wprowadzaniu kolejnych form edukacji etycznej w wybranych krajach. W drugiej części każdego z rozdziałów znajdują się tłumaczenia dokumentów z podstawami programowymi dla przedmiotów z zakresu edukacji etyczno-obywatelskiej realizowanych odpowiednio we Francji, Hiszpanii i Portugalii.

Publikacja powstała jako część projektu naukowego „Etyka w systemie edukacji w Polsce i wybranych krajach świata zachodniego (Niemcy, Wielka Brytania, Hiszpania, Portugalia, Francja, USA, Norwegia, Finlandia)”. Projekt sﬁnansowano ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Współczesne wyzwania transportu, spedycji oraz logistyki – wybrane aspekty

Łukasz Jarosław Kozar — 2023-12-27

Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym obserwujemy kolejne wyzwania, na które muszą reagować zarządzający przedsiębiorstwami w różnych obszarach gospodarki. Zmiany te wynikają nie tylko z postępującego upowszechniania nowych technologii, lecz także z ogólnoświatowych kryzysów i trendów. Coraz częściej podkreśla się konieczność respektowania zasad zrównoważonego rozwoju w całym łańcuchu dostaw. Z tego powodu prezentowana publikacja została poświęcona wybranym współczesnym wyzwaniom związanym z transportem, spedycją oraz logistyką właśnie w tym kontekście. Monografia stanowi owoc współpracy pracowników Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego ze studentami oraz absolwentami kierunków: logistyka i logistyka w gospodarce. Dzięki temu powstało opracowanie uwzględniające doświadczenia najmłodszych generacji wchodzących na rynek pracy bądź stawiających pierwsze kroki w profesjach związanych z logistyką. Współdziałanie studentów z pracownikami pozwoliło na wyciągnięcie szeregu wniosków, które mogą stanowić cenne wskazówki zarówno dla przyszłych badaczy, jak i praktyków wdrażających różnego rodzaju rozwiązania w obszarach działalności gospodarczych związanych z transportem, spedycją oraz logistyką.

Planowanie lekcji języka angielskiego, czyli to plan or not to plan

Anna Parr-Modrzejewska — 2023-12-27

Podręcznik 'PLANOWANIE LEKCJI JĘZYKA ANGIELSKIEGO' stanowi cenne wsparcie dla wykładowców, studentów i praktykujących nauczycieli. Skupia się na projektowaniu skutecznych lekcji, uwzględniających cele nauczania, potrzeby uczniów i różnorodność metod dydaktycznych. Zawiera praktyczne wskazówki dotyczące wyznaczania celów, doboru metod, przewidywania problemów lekcyjnych, projektowania zadań domowych i budowania konspektu. Publikacja składa się z dwóch części: kart pracy do praktycznego ćwiczenia planowania lekcji oraz szczegółowego poradnika z gotowymi rozwiązaniami i modelowymi odpowiedziami. Wskazówki i porady w podręczniku są oparte na solidnych podstawach teoretycznych oraz wynikają z praktycznych obserwacji rzeczywistych sytuacji lekcyjnych. Podręcznik jest efektem projektu "Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim". Projekt ten został współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (Nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18).

Publikacja współfinasowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Projekt „Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim”Nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18, na podstawie umowy POWR.03.01.00-00-KN55/18-00 z dnia 12.12.2018.

Planowanie lekcji języka angielskiego, czyli to plan or not to plan

Anna Parr-Modrzejewska — 2023-12-27

Podręcznik jest efektem projektu "Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim". Projekt ten został współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (Nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18).

Granice i obszary wpływów w polityce wewnętrznej i relacjach międzynarodowych

Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska — 2023-12-27

We współczesnym świecie zdominowanym przez rozwój technologiczny granice pomiędzy obszarami geograficznymi, państwami i kulturami zdają się zacierać oraz przybierać umowny charakter. Jednocześnie przywiązanie do określonej przestrzeni zmusza nas do odpowiedzi na pytanie o jej zakres, ramy czy zmiany. W publikacji Granice i obszary wpływów w polityce wewnętrznej i relacjach międzynarodowych młodzi badacze i badaczki analizują rezultaty oddziaływania politycznego i społecznego, bazując na przykładach pochodzących z różnych kręgów kulturowych. Badane wpływy dotyczą najważniejszych zjawisk zachodzących obecnie w polityce międzynarodowej, problemu terroryzmu, dezinformacji czy walki o prawa człowieka.

Ciało i społeczeństwo. Socjologia ciała w badaniach i koncepcjach teoretycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek — 2023-12-21

Książka prezentuje zagadnienia socjologii ciała w odniesieniu do różnych sfer życia społecznego, w których procesy, wartości, normy i inne zjawiska społeczne wpływają na ludzkie ciało. Książka prezentuje założenia i najważniejsze klasyczne oraz współczesne teorie socjologiczne w odniesieniu do ciała ludzkiego. Zawiera dwanaście rozdziałów obejmujących różne obszary substantywne socjologii ciała takie jak praca, sport, piękno, media, płeć, seksualność, żywność i jedzenie, medycyna, choroba i niepełna sprawność, czas oraz religia. Każdy z rozdziałów przedstawia: najważniejsze koncepcje teoretyczne odnoszące się do omawianej tematyki, dorobek badaczy i badaczek zajmujących się danym obszarem socjologii ciała, najważniejsze, w tym klasyczne badania oraz kluczowe pojęcia.

„Ciało i społeczeństwo. Socjologia ciała w badaniach i koncepcjach teoretycznych” to książka skierowana do socjologów różnych specjalności, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę nt. socjologii ciała lub też uzupełnić informacje dotyczące roli cielesności m.in. w obszarze sportu, pracy, religii czy mediów. Została ona przygotowana przez specjalistki i specjalistów z zakresu omawianych zagadnień w ramach prac Sekcji Socjologii Ciała Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Publikacja dofinansowana ze środków Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

The Biographical Experience of Entering the Academic Profession

Kamil Łuczaj — 2023-12-21

This book is devoted to upwardly mobile university lecturers or people who “escaped the collective fate of their class”. The upward mobility of the academic faculty is under-researched in the peripheries of global knowledge production, although there is a significant interest in the social mobility of students. Up until now, no author has explicitly raised the question of how mobility is possible in a post-socialist higher education system, what emotional mechanisms it involves, and how mobility translates into cultural practices of upwardly mobile individuals. Translating Western working-class studies into the post-socialist context poses some particular challenges because of fundamental differences between Poland and the countries where theories of class experience were coined. I draw on Bourdieusian understanding of social class, stressing that rather than analyzing narrowly understood social classes from a transhistorical perspective, sociology should investigate multidimensional social space in which power struggles take place in a particular place within a particular time. The non-reproduction under study was facilitated by some historical and structural factors (e.g. the rapid expansion of the higher education sector in the 1990s, and socialist egalitarianism), but at the same time, the declining prestige of the academic profession made interviewees question whether their career is, indeed, a typical instance of social advancement. In the book, I discuss “social anatomy” (factors facilitating mobility and turning points of the career path), “physiology” (mechanisms associated with social functioning in a new class culture), and “vivisection” of upward mobility in academic settings (cultural practices of class-mobile academics).

Klasyczne i nieklasyczne metody analizy nierówności dochodowych

Alina Jędrzejczak — 2023-12-20

Praca podejmuje szeroko rozumianą metodologię statystyczną dotyczącą analizy rozkładu dochodów i nierówności dochodowych. W ostatnim czasie obserwuje się wzrost zainteresowanie badaniami nierówności, niesprawiedliwości i ubóstwa, a także wymiarem praktycznym tych badań. W monografii prezentowana jest szeroka gama mierników nierówności, wywodzących się z różnych podejść: opisowego, aksjomatycznego oraz normatywnego, w tym współczynnik Giniego, Theila i Zengi. Przeanalizowane zostały ich wzajemne związki i specyfika każdego z nich. Podkreślone została ważność i wartość mierników punktowych (w odróżnieniu od syntetycznych). Koncepcja analizy nierówności dochodowych została także rozszerzona na nierówności między rozkładami. Przedstawiona jest również szeroka gama podejść, z możliwością koncentrowania się na wybranych aspektach różnic między rozkładami – na przykład, na deprywacji wyróżnionej grupy. Opisywane są podejścia oparte na rozkładzie względnym oraz uogólnione miary dominacji ekonomicznej, a także rodzina miar nierówności między dochodami oparta na kwantylach. Obok rozważań teoretycznych przeprowadzono także empiryczne analizy oparte na danych indywidualnych, dotyczących rozkładzie dochodów gospodarstw domowych w Polsce w różnych przekrojach. Analiza ta obejmowała okres 2014–2020, co pozwoliło ocenić wpływ na nierówności dochodowe z jednej strony pandemii Covid-19, a z drugiej szybkiego wzrostu gospodarczego i programów społecznych. Przeprowadzono również analizy porównawcze rozkładów dochodów w Polsce i we Włoszech, w tym analizy luki płci.

Rethinking Asia in World Politics

Joanna Ciesielska-Klikowska — 2023-12-20

Książka bada dynamiczny i wieloaspektowy krajobraz roli Azji w sprawach światowych, ze szczególnym uwzględnieniem redystrybucji władzy i jej konsekwencji dla relacji między Azją a Europą. Jako największy kontynent na świecie, Azja zajmuje kluczowe miejsce jako globalny węzeł komunikacyjny, łączący różnorodne regiony i odgrywający kluczową rolę w międzynarodowym handlu i żegludze. Jej ogromna powierzchnia lądowa i rozległe wybrzeże sprawiają, że jest niezbędnym centrum aktywności gospodarczej i strategicznym połączeniem między Oceanem Spokojnym a Indyjskim.

Książka zagłębia się w rosnącą ekonomiczną i militarną potęgę państw azjatyckich, co spowodowało wzmożoną rywalizację o wpływy w kwestiach politycznych i ekonomicznych, znacznie wpływając na globalne bezpieczeństwo i stabilność. Rewaluacja Azji w polityce światowej przekształciła ją z odbiorcy lub obserwatora w centralnego gracza kształtującego dynamikę regionalną i globalną. Książka bada tę transformację w różnych organizacjach międzynarodowych, gdzie kraje azjatyckie aktywnie uczestniczą w procesach podejmowania decyzji, przyczyniają się do współpracy regionalnej i promują integrację.

Książka omawia implikacje sporów terytorialnych w Morzu Południowochińskim i wpływu głównych mocarstw, takich jak Chiny i Japonia, które zintensyfikowały rywalizację geopolityczną w regionie. Ponadto, porusza aktualne konflikty i wyzwania, którym stawia czoła Azja, takie jak ruchy separatystyczne i kryzysy humanitarne, mające dalekosiężne konsekwencje dla regionalnej stabilności i przyciągające uwagę społeczności międzynarodowej.

Książka wykorzystuje kompleksowe podejście badawcze, w tym przeglądy literatury, zbieranie danych, studia przypadków, analizę porównawczą i perspektywę interdyscyplinarną. Te metody zapewniają solidne podstawy do zrozumienia ewoluującego krajobrazu roli Azji w sprawach światowych oraz złożoności jej relacji z krajami europejskimi.

Publikacja oferuje cenne spostrzeżenia na temat dynamicznych zmian w znaczeniu Azji na arenie międzynarodowej. Celem książki jest wnoszenie wkładu w dyskusję naukową, poprzez dostarczenie wszechstronnej analizy omawianego tematu i zachęcanie czytelników do dalszego zgłębiania złożoności i implikacji ewoluującej roli Azji w stosunkach międzynarodowych.

Sztuka dostępna dla niewidomych i niedowidzących odbiorców w londyńskich muzeach

Anna Wendorff — 2023-12-20

Po raz pierwszy w Polsce zaprezentowano doświadczenia w dziedzinie nauczania niepełnosprawnych w muzeach brytyjskich. Książka jest przykładem profesjonalizmu badacza i znajomości zagadnienia w skali światowej.

Z recenzji prof. dr. hab. Waldemara Delugi

Ciekawe jest zestawienie w publikacji tematów, które zazwyczaj podejmowane są oddzielnie, dotyczących audiodeskrypcji, antropologii zmysłów czy dostępności w muzeum. Interesujące jest omówienie tych trzech komponentów i niejako skonfrontowanie ich ze sobą w jednej książce. Na uwagę zasługuje również studium przypadku londyńskich muzeów, które może być szczególnie absorbujące dla polskich czytelników: historyków sztuki, muzealników, osób zajmujących się dostępnością w placówkach muzealnych. Monografia ma charakter interdyscyplinarny, czerpie z badań z zakresu historii sztuki, translatoryki czy antropologii, co uważam za jej największą zaletę. Wysoko oceniam również przedstawione studium przypadku londyńskich muzeów, które może stać się przykładem dobrych praktyk dla polskich artystów, kuratorów i muzealników.

Z recenzji dr. hab. Łukasza Chmielewskiego

Dekodowanie konstrukcji słowotwórczych przez dzieci w wieku przedszkolnym z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na tle normy rozwojowej

Mateusz Szurek — 2023-12-19

Publikacja, stanowiąca część rozprawy doktorskiej Autora, pozostaje w kręgu zainteresowania zarówno pedagogiki specjalnej, psycholingwistyki, jak i logopedii. Podjęte kroki badawcze służyły obiektywnemu zdiagnozowaniu i deskrypcji powiązanych ze sobą właściwości mowy dzieci, w tym w szczególności kompetencji słowotwórczej przejawiającej się w procesach rozumienia konstrukcji słowotwórczych, w odniesieniu do ich globalnego rozwoju i rozwoju ich rówieśników w normie. Analiza językoznawcza dotycząca dekodowania (rozumienia) konstrukcji słowotwórczych przez dzieci pięcio- i sześcioletnie z lekką niepełnosprawnością intelektualną została odniesiona do materiału zebranego wśród dzieci o typowym rozwoju, w tym samym bądź zbliżonym wieku umysłowym oraz metrykalnym. Aby odpowiedzieć na nurtujące pytania, m.in. o dynamikę rozwoju słowotwórstwa u dzieci z LNI, ewentualne opóźnienia, tożsamość bądź odmienność jakościową i ilościową w przyswajaniu reguł słowotwórczych w stosunku do dzieci o typowym rozwoju, przedmiotem badań objęto rzeczowniki stanowiące najliczniejszą klasę części mowy oraz tworzące trzon słownika. Szczegółowej analizie poddano wyłącznie derywaty mutacyjne, ze względu na dużą liczbę zebranych odpowiedzi podczas prowadzonych badań.

Niniejsza praca stanowi próbę ukazania rozwoju umiejętności słowotwórczych w sytuacji wystąpienia u dziecka ograniczeń poznawczych w postaci LNI na etapie kształtowania się całego systemu językowego – tj. w okresie interlingwalnym – wyłącznie w zakresie dekodowania konstrukcji słowotwórczych. Stanowi zatem część cyklu publikacji Autora dotyczących pogłębionych badań nad rozwojem umiejętności słowotwórczych dzieci w wieku przedszkolnym z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.

Umysł uzewnętrzniony w komunikacji. Podstawy teoretyczne

Aleksy Awdiejew — 2023-12-18

Publikacja to interdyscyplinarny traktat lingwistyczno-filozoficzny zgłębiający złożone relacje na osi: umysł – język – społeczeństwo. Wywód jest prowadzony w sposób niezwykle zdyscyplinowany, a przy tym klarowny. Książka zawiera zupełnie nowe podejście do pragmatyki językowej. Nie jest poświęcona wyłącznie opisowi tego, czym dysponujemy – na ten temat wylano morze atramentu – lecz poszukiwaniu odpowiedzi na dużo ważniejsze pytania: „dlaczego?” i „po co?”.

Niezwykła erudycja Autorów wskazuje na inspiracje wieloma ujęciami problemu: gramatyką funkcjonalną, kognitywną, szkołą Tartu, radykalnym konstruktywizmem. Powstała publikacja bezprecedensowa, przemyślana, niemająca konkurencji. Jej niezaprzeczalny atut stanowi bardzo spójna i czytelna metodologia, rozwijana od lat w kolejnych pracach Autorów. Dawna, pierwotna „mgiełka umysłowa” sprzed kilkudziesięciu lat doczekała się werbalizacji, precyzyjnie oddającej najważniejsze idee i założenia komunikatywizmu.

Z recenzji dr. hab. Jana Pleszczyńskiego, prof. UMCS

Wodzowie Zenona (474–491) i Anastazjusza I (491–518)

Mirosław J. Leszka — 2023-12-18

Prezentowana książka nie stanowi studium prozopograficznego, poświęconego wszystkim znanym wodzom działającym za czasów cesarzy Zenona i Anastazjusza. Jej cel jest zdecydowanie skromniejszy – ukazanie Czytelnikowi, nie tylko profesjonaliście , sylwetek piętnastu dowódców bizantyńskich z lat 474–518, którzy z różnych względów przyciągnęli uwagę jej autorów.

Publikacja składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono armię bizantyńską, której oddziałami dowodzili omawiani bohaterowie tej książki. W drugiej, w ogólnym zarysie, scharakteryzowani zostali przeciwnicy, z którymi się oni potykali, a więc Persowie, Goci i Izauryjczycy. Wreszcie część trzecią poświęcono tytułowym wodzom. Na ile pozwoliła na to baza źródłowa, opisano ich pochodzenie, wykształcenie, karierę (wojskową, cywilną), wizerunek w źródłach, rodzinę, ocenę dokonań w sferze militarnej.

W pracy jest wiele propozycji nowego spojrzenia na badany materiał. Autorzy nie unikają polemiki ze współczesnymi badaczami, a ich postulaty są najczęściej przekonujące.

Z recenzji prof. Rafała Kosińskiego
Uniwersytet w Białymstoku

Poczynione w wyniku przeprowadzonych badań ustalenia zostały przedstawione profesjonalnie, a przy tym w formie „przystępnej” dla szerszego grona odbiorców.

Z recenzji prof. Ireneusza Milewskiego
Uniwersytet Gdański

Wychowanie fizyczne, sport i olimpizm w perspektywie pedagogicznej

Jolanta E. Kowalska — 2023-12-18

Monografia zawierającą 16 tekstów autorów z różnych ośrodków akademickich, które swoimi treściami wpisują się w obszar problemów społecznej teorii i praktyki wychowania fizycznego, sportu i olimpizmu. Traktują tym samym aktywność fizyczną wraz z promocją zdrowia realizowaną m.in. w szkolnym wychowaniu fizycznym, na zajęciach pozaszkolnych, a także w ramach dodatkowej działalności człowieka jako istotny czynnik jego holistycznego, wielowymiarowego rozwoju w różnych uwarunkowaniach. Kilku autorów zwraca szczególną uwagę na ten aspekt w warunkach trwania pandemii COVID-19, a także problematykę wad postawy wynikającą przede wszystkim z sedenteryjnego trybu życia. Przedstawione wyniki badań autorów diagnozują pedagogiczną rzeczywistość wychowania fizycznego, sportowego i olimpizmu, wskazując możliwe kierunki ich zmian, a także stawiając nowe pytania.

Nazwy roślin jako zwierciadło wiejskiego świata (na materiale gwary kujawskiej)

Agnieszka Wierzbicka — 2023-12-15

Monografia prezentuje nazwy roślin funkcjonujące w gwarze kujawskiej. Autorka podjęła się trudu odtworzenia procesu nominacyjnego dla 108 gatunków roślin: dziko rosnących, hodowlanych, wodnych, krzewów i krzewinek oraz drzew. Poprzez szczegółowe analizy etymologiczne i semantyczne nazw zgromadzonych podczas badań terenowych oraz odtworzenie językowego obrazu świata ukazała niezwykle bogaty i barwny świat Kujawiaków. W swoim opracowaniu udowodniła, iż sposoby tworzenia nazw, ich kategoryzowania są dla Kujawiaków odbiciem bliskiego człowiekowi świata przyrody, zwracają uwagę na jego odnawialność oraz czynią świat uporządkowanym, często na zasadzie antynomii (uprawny — nieuprawny, użyteczny — bezużyteczny, szkodliwy — nieszkodliwy, leczniczy — nieleczniczy, pachnący — śmierdzący, twardy — miękki, wielki — mały, magiczny — zwyczajny itp.). Analizowane w monografii fitonimy odkrywają czytelnikowi swoje znaczenia, ale także emocje, wierzenia ludu kujawskiego i są zwierciadłem swoistego, antropocentrycznego, utrwalonego w tradycji spojrzenia na świat i często naiwnych etymologii. Taka wizja znacznie odbiega od naukowego postrzegania rzeczywistości i wprowadza badaczy w sferę nieznaną, często trudno podlegającą jednoznacznej klasyfikacji.

Narzędzia wojny

Tadeusz Grabarczyk — 2023-12-15

Kolejny, ósmy tom z serii Oblicza Wojny w całości dedykowany jest Ukrainie. Publikowane studia obejmują okres od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne. Prezentowane tu artykuły dotyczą przede wszystkim historii ziem dzisiejszej Ukrainy, a ich autorami są historycy, historycy sztuki i politolodzy z Polski, Ukrainy i Wielkiej Brytanii. Podejmowane wątki to m.in. uzbrojenie, propaganda, losy jeńców oraz trwająca od 24 lutego 2022 r. wojna rosyjsko-ukraińska. Artykuły bazują na solidnej podstawie źródłowej oraz prezentują oryginalne poglądy autorów.

Kombinatoryczne konfiguracje punktów i politopy

Sergiy Yakovlev — 2023-12-15

Monografia poświęcona jest badaniu kombinatorycznych konfiguracji punktowych uzyskanych z odwzorowania zbioru konfiguracji kombinatorycznych na przestrzeń euklidesową. Przedstawiono różne metody tego mapowania, wraz z typologią i właściwościami powstałych konfiguracji. Ponadto badanie dotyczy wielotopów kombinatorycznych zdefiniowanych jako wypukłe kadłuby kombinatorycznych konfiguracji punktowych. Główny nacisk położony jest na badanie konfiguracji punktów multipermutacji i częściowych punktów multipermutacji wraz z powiązanymi z nimi kombinatorycznymi politopami, znanymi jako multipermutoedry i częściowe multipermutoedry. Nasz wkład teoretyczny jest uzasadniony dowodem twierdzeń i wspierającymi je stwierdzeniami pomocniczymi. Aby ułatwić zrozumienie materiału, załączono przykłady i ilustracje.

Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej: Nr 21/2023

Bartosz Wojciechowski — 2023-12-13

Książka dotyczy dyskutowanego współcześnie w licznych kontekstach zagadnienia tożsamości, którego zrozumienie, zdaniem Autora, ma doniosłe konsekwencje m.in. dla prawnych aspektów naszego życia, gdyż dotyczy na przykład praw osób LGBTQ+ czy podmiotów marginalizowanych bądź wykluczonych z różnorodnych powodów. Tytułowa tożsamość narracyjna autentycznego podmiotu prawnego związana jest z otworzeniem się nas na innych, ale też na nas samych. Przyjęta w książce interdyscyplinarna perspektywa badawcza łączy w sobie aspekty literackie, rozważania filozoficzne, socjologiczne oraz teoretycznoprawne z analizą orzecznictwa trybunałów europejskich. Książka jest próbą ukazania tego, jak opowieść o własnym życiu jest ważna dla refleksyjnego samorozpoznania, (re)konfigurowania, (re)konstruowania czy zaakceptowania samego siebie. W przyjętej koncepcji narracji dokonuje ona syntezy różnorodnych i wieloaspektowych doświadczeń czasowych, które otwierają zarówno opowiadającego, jak i słuchającego na pluralistyczny obraz otaczającego nas świata społecznego. Ideałem demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa jest akceptacja istnienia wielu sposobów życia, przy czym wybór jest determinowany zarówno indywidualnymi preferencjami, jak również kulturowymi uwarunkowaniami, w które wpisana jest jednostka. Tożsamość narracyjna pozwala nam odkryć i wysłowić samego siebie, a owa artykulacja jest doniosła, ponieważ w dalszej perspektywie ułatwia pozostanie wiernym sobie, odnalezienie własnej drogi życia i autentycznej, pełnej podmiotowości prawnej. Książka skierowana jest do szerokiego kręgu odbiorców, m. in. do prawników, psychologów, socjologów, filozofów, antropologów.

Publikacja powstała jako rezultat projektu badawczego nr 2017/27/L/HS5/03245, „Świadomość konstytucyjna jako remedium na kryzys dyskursu i deficyt demokracji w Unii Europejskiej”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (dec. nr DEC-2017/27/L/HS5/03245).

Dziennik 1943

Wacław Grubiński — 2023-12-12

Prezentowana praca jest edycją krytyczną Dziennika Wacława Grubińskiego za rok 1943. W zapisie diarystycznym autor utrwala koleje swego losu po zwolnieniu z łagrów północnego Uralu i opuszczeniu razem z armią Andersa ZSRS; stamtąd przez Persję (Iran), Indie, afrykański Durban i Cape Town (Kapsztad) przedostał się do Szkocji i Anglii, a w maju 1943 r. zamieszkał na stałe w Londynie. Lektura dziennika dostarcza nowej wiedzy na temat wojennej biografii jego autora, oświetlając w subiektywnej perspektywie wydarzenia, przedsięwzięcia twórcze, kręgi środowiskowe, relacje osobowe, jakie nawiązał w pierwszych miesiącach po przybyciu do Wielkiej Brytanii, reprezentatywne dla czasu historycznego postawy i opinie. Tekst dziennika, obudowany komentarzem tekstologicznym oraz aparatem przypisów, poprzedza przedmowa, będąca syntetyczną prezentacją całokształtu biografii i dzieła Grubińskiego (1883–1973) — dramaturga, prozaika i publicysty — którego postać, znana dobrze w kręgach artystycznych młodopolskiej, a później także międzywojennej Warszawy, uległa po drugiej wojnie światowej powolnemu zapomnieniu. W oparciu o teksty wspomnieniowe, recenzje, wypowiedzi samego Grubińskiego przedstawiono podstawowe fakty z jego biografii i dorobku pisarskiego, jak również dzieje recepcji jego utworów w kraju i za granicą. Relacjonowanie dialogu Grubińskiego z literacką publicznością poprowadzono aż po ostatnie dni życia pisarza, który doczekał sędziwych lat i zmarł na emigracji w Londynie, a także zasygnalizowano pojawienie się zainteresowania jego twórczością w ostatnich dziesięcioleciach.

Publikacja została przygotowana w ramach grantu wewnętrznego pt. Twórczość Wacława Grubińskiego w świetle nowych źródeł Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego oraz stypendium Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej NAWA Lektorzy 2021/2022 i 2022/2023, realizowanego w ośrodku Uniwersytet Sorbona IV w Paryżu.

Res publica est res populi

Tomasz Banach — 2023-12-12

Celem pracy jest analiza myśli polityczno-prawnej Cycerona w ujęciu holistycznym, a więc ujęciu uwzględniającym współzależność kluczowych kategorii Cycerońskiej refleksji konstytucyjnej oraz wykazanie, że zależności te mają fundamentalne znaczenia dla zrozumienia refleksji ustrojowej Cycerona. Autor dokonał analizy tych zależności w twórczości Cycerona ze szczególnym uwzględnieniem dialogów polityczno-filozoficznych – De re publica i De legibus. W Cycerońskiej refleksji trudno mówić o podziale na sferę instytucjonalną i moralną, ponieważ polityka i prawo publiczne rzeczypospolitej są sprzężone z moralnością. W konstytucyjnej refleksji Cycerona tylko w warunkach ścisłego związku (jedności) prawa i moralności realizowane może być dobro wspólne. Virtus, dobro wspólne, sprawiedliwość, ustrój, prawo to kategorie, które w refleksji Cycerona są głęboko współzależne. Tylko oparta na tej współzależności organizacja-konstytucja wspólnoty może uczynić tę wspólnotę wolną – wolną od tyrana.

Nauczyciele akademiccy wobec systemu oceniania okresowego pracowników

Anna Michałkiewicz — 2023-12-11

W monografii poruszono ważną z punktu widzenia funkcjonowania szkoły wyższej kwestię okresowych ocen pracowniczych. Podjęto próbę zidentyfikowania czynników związanych z prezentowanymi przez nauczycieli akademickich postawami wobec oceniania, dokonano analizy problemów występujących w systemach oceniania, a także przedstawiono rekomendacje w zakresie budowania, wdrażania i wykorzystania systemów oceniania okresowego na uczelniach.

W dobie zmian, jakim obecnie podlega szkolnictwo wyższe, publikacja może być szczególnie interesująca dla pracowników uczelni, a zwłaszcza osób odpowiedzialnych za wprowadzenie systemów oceniania okresowego nauczycieli akademickich.

Różne oblicza pracy w czwartej rewolucji przemysłowej

Agnieszka Lipińska-Grobelny — 2023-12-07

Żyjemy w czasach czwartej rewolucji przemysłowej, do niedawna walki
z pandemią SARS-CoV-2 i trwającego konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Wszystkie te zdarzenia mają ogromny wpływ na pracę i rynek pracy. Zatrudnienie świadczone przez całe życie dla jednego pracodawcy staje się archaicznym modelem kariery, tak jak aktywność zawodowa realizowana stacjonarnie w siedzibie firmy. Celem publikacji jest szczegółowe przedstawienie modyfikacji, jakie zachodzą w obszarze pracy w czasach tzw. Industry 4.0. Nie tylko chodzi o omówienie, ale również pokazanie psychologicznej perspektywy tych przeobrażeń. Poświęcanie uwagi powyższym zagadnieniom jest ważne z naukowego i praktycznego punktu widzenia. Jesteśmy bowiem u progu piątej rewolucji przemysłowej, a to oznacza kolejne wyzwania w obszarze pracy, zawodu i kariery. Co pojawi się w miejsce kariery hybrydowej, wielopracy i gigerów? Czy faktycznie obserwujemy dualizację rynku pracy i zmierzch średniego poziomu kompetencji? Niniejsze opracowanie jest adresowane zarówno do psychologów biznesu, badaczy pracy i praktyków zarządzania, jak również do wszystkich osób aktywnych zawodowo, osobiście doświadczających tych przekształceń. Tym samym wnosi wkład w problematykę zmian pracy i stanowi punkt wyjścia do dalszych poszukiwań z uwzględnieniem jej interdyscyplinarności i wielowymiarowości.

Wielojęzyczność

John C. Maher — 2023-12-07

Autor przedstawia kwestię języka i wielojęzyczności w odniesieniu do coraz bardziej wielokulturowych społeczności. Omawia nie tylko rolę języków w podróżach, pracy czy migracji w globalnym świecie, lecz także w kształtowaniu tożsamości. Pokazuje ponadto, że wielojęzyczność może prowadzić do konfliktów społecznych i politycznych, nierównych stosunków władzy i dyskusji na temat języków narodowych lub urzędowych, a nawet do walk o prawa językowe społeczności lokalnych i tubylczych. Czytelnik znajdzie tu również przegląd losów wielu zagrożonych języków, które znikają ze świata, oraz rozważania dotyczące przyczyn rozwoju lub upadku języków.

Translation: A Very Short Introduction was originally published in English in 2016. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon.

Psychologia teorii spiskowych

Jan-Willem van Prooijenis — 2023-12-05

Kto wierzy w teorie spiskowe i dlaczego niektórzy ludzie są bardziej podatni na wiarę w nie niż inni? Jakie są konsekwencje tego typu przekonań? Czy jakakolwiek teoria spiskowa okazała się kiedykolwiek być prawdą?

Psychologia teorii spiskowych obala mit, jakoby teorie spiskowe były zjawiskiem nowoczesnym poprzez zbadanie szerokiego kontekstu społecznego, w jakim powstają – od polityki po miejsce pracy. W książce tej autor wyjaśnia dlaczego niektórzy ludzie są bardziej podatni na wiarę w teorie spiskowe niż inni oraz jakie procesy psychologiczne, które możemy rozpoznać i przewidzieć leżą u podstaw powstawania tego typu przekonań.

Poprzez przytoczenie przykładów takich jak zamachy terrorystyczne z 11 września i zmiana klimatu, Psychologia Teorii Spiskowych pokazuje, że, podczas gdy tego typu przekonania nie zawsze są nieuzasadnione i posiadanie ich nie jest cechą patologiczną, mogą również wyrządzać wiele szkód zarówno jednostkom jak i społeczeństwu.

Słowianie

Marcello Garzaniti — 2023-12-05

Tom prezentuje historię kulturową Słowian, ukazując zarówno siły odśrodkowe, które doprowadziły do powstania największej liczby ludów, jaka narodziła się w obrębie jednej z europejskich grup etnicznych, jak i rozwój kulturowy świata słowiańskiego, zorientowanego po części ku łacińskiemu Zachodowi, a po części – bizantyńskiemu Wschodowi. Po krótkim zarysie sytuacji współczesnej opisano wspólne początki Słowian, śledząc ich losy w toku wielowiekowego procesu akulturacji, który wyniósł ich do pozycji bohaterów historii w dwóch ostatnich stuleciach. Tekst, wzbogacony szeregiem spostrzeżeń naukowców z różnych dziedzin i o zróżnicowanych kompetencjach, stanowi syntezę adresowaną do badaczy Europy Wschodniej, a szerzej dla tych, którzy chcą poznać świat słowiański, jego kultury i języki, zwłaszcza zaś ich średniowieczne i nowożytne korzenie.

Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości

Aneta Bołdyrew — 2023-12-01

W Królestwie Polskim na początku XX w. edukacji przypisywano ważną rolę w procesie modernizacji społecznej. W październiku 1905 r. władze rosyjskie zezwoliły na zakładanie prywatnych szkół elementarnych i średnich z polskim językiem wykładowym. Rozpoczęło to okres intensywnego rozwoju oświaty szkolnej i pozaszkolnej. Intensywnie rozwijały się także instytucje oświatowe dla dorosłych.

Niniejszy słownik poświęcony jest działaczkom i działaczom uczestniczącym w różnych formach upowszechniania oświaty i wiedzy w Królestwie Polskim u schyłku XIX i na początku XX w. Obejmuje kobiety i mężczyzn różnego pochodzenia społecznego, narodowości i wyznania. Byli wśród nich przedstawiciele i przedstawicielki inteligencji zawodowej – lekarze, prawnicy, uczeni i wykładowcy akademiccy, nauczyciele, pedagodzy, psycholodzy etc., działaczki ruchu kobiecego, duchowni, osoby prowadzące działalność oświatową w środowiskach chłopskich i robotniczych, popularyzatorzy wiedzy, czytelnictwa i samokształcenie, uczestnicy debat o edukacji i polityce oświatowej. W sumie w obu tomach zamieszczono 676 haseł. Biogram zawierają także bibliografię przedmiotową i podmiotową. Wykorzystano wiele źródeł archiwalnych i drukowanych.

Arthur Greiser

Dieter Schenk — 2023-12-01

Artur Greiser był modelowym funkcjonariuszem narodowosocjalistycznej partii, kierownikiem politycznym (gauleiter) tzw. Kraju Warty i namiestnikiem państwa (Reichsstatthalter) w części okupowanej Polski, włączonej do Rzeszy. Jego kariera rozpoczęła się od wstąpienia do NSDAP – jak sam powiedział – dla „chleba i pracy”. Przeszedł wszystkie szczeble awansu, do kręgu zaufanych Hitlera, wykazując własną inicjatywę w realizacji zbrodniczego planu likwidacji wszystkiego, co świadczyło o polskości ziemi, którą miał zniemczyć.

Książka ukazuje szczegółowo etapy rozpoczętej w Gdańsku kariery oraz kształtowanie się osobowości nazistowskiego władcy, odpowiedzialnego za ludobójstwo dokonane na Polakach i Żydach. Przedstawione zostały w niej dowody zbrodni oraz złożone zagadnienia historyczne i prawne.

Proces Greisera był pierwszym, jaki przeprowadzony został przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w 1946 r. Prekursorko określone zostały w nim zasady odpowiedzialności karnej ludobójcy, który sam, własnoręcznie nikogo nie uśmiercił. Przed Trybunałem oskarżony nie przyznał się do winy twierdząc, że nie wiedział o zarzucanych mu zbrodniach, za których dokonanie – wywodził – odpowiedzialni byli tylko Hitler i Himmler. W uczciwym procesie ważną rolę odegrał prokurator, dr Mieczysław Siewierski, profesor UŁ.”

Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości

Aneta Bołdyrew — 2023-12-01

Zjawiska niepożądane w zatrudnieniu z perspektywy prawa pracy – wybrane zagadnienia

Magdalena Paluszkiewicz — 2023-11-27

Monografia „Zjawiska niepożądane w zatrudnieniu z perspektywy prawa pracy – wybrane zagadnienia” została przygotowana przez studentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego – członków Studenckiego Koła Naukowego Prawa Pracy działającego przy Katedrze Prawa Pracy UŁ. Publikacja zawiera zbiór opracowań dotyczących niepożądanych zjawisk w środowisku pracy, w ramach których Autorzy poddają analizie rozwiązania prawne dotyczące m.in. mobbingu czy dyskryminacji, zwracając przy tym uwagę na ich niedoskonałość oraz formułując postulaty de lege ferenda. Rozważania osadzone są nie tylko na gruncie polskiego prawa pracy, ale uwzględniają także dokumenty międzynarodowe – w tym zwłaszcza Konwencję nr 190 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 2019 r. dotyczącą eliminacji przemocy i molestowania w świecie pracy, wokół której toczą się w ostatnim czasie ożywione dyskusje naukowe. Nie umknęło uwadze Autorów również zagrożenie pojawienia się nowych niepożądanych zjawisk w zatrudnieniu, mogących być konsekwencją m.in. rozwoju nowoczesnych technologii. Przygotowanie opracowania przez najmłodszych badaczy prawa pracy, pozwala na nieco inną perspektywę postrzegania przedmiotowej problematyki, co może ożywić dyskurs naukowy w tym obszarze.

Publikacja współfinansowana przez Okręgowy Inspektorat Pracy w Łodzi

W metropolii i poza metropolią

Agnieszka Michalska-Żyła — 2023-11-24

W metropolii i poza metropolią. Społeczny potencjał odrodzenia i rozwoju społeczności lokalnych to monografia naukowa, na którą złożyły się teksty znakomitych polskich socjologów. Ukazuje się w charakterze Księgi Jubileuszowej dedykowanej Profesorowi Pawłowi Staroście z okazji pięćdziesięciolecia Jego pracy zawodowej w Uniwersytecie Łódzkim.. Jej tytuł nawiązuje do tytułów najbardziej znanych dzieł Profesora- habilitacyjnej rozprawy Poza metropolią. Wiejskie i małomiasteczkowe zbiorowości lokalne a wzory porządku makrospołecznego oraz książki profesorskiej Społeczny potencjał odrodzenia miast poprzemysłowych- a zarazem określa ramy tematyczne publikacji.
Zebrane teksty odwołują się do zainteresowań naukowych dostojnego Jubilata i dotyczą problemów poruszanych na gruncie socjologii miasta i socjologii wsi. Odnoszą się do kwestii rozwoju lokalnego, przemian miejskich i wiejskich społeczności lokalnych, teorii i badań kapitału społecznego, partycypacji i integracji społecznej oraz problemów społecznych. W monografii czytelnik odnajdzie socjologiczną refleksję na temat mechanizmów, szans i zagrożeń rozwoju współczesnych miast, miejskiej rezyliencji, wspólnotowości oraz obywatelstwa. Rozważania socjologów wsi oscylują wokół znaczenia prowincji, cech i postaw mieszkańców wsi, dotykających ich problemów społecznych, kryteriów podziału na „swoich” i „obcych” oraz specyfiki rozwoju zrównoważonego.

Accents 2023. Accent perception and production. 16th International Conference on Native and Non-native Accents of English, Łódź, 30 Nov – 2 Dec, 2023. The Book of Abstracts

Aleksandra Matysiak — 2023-11-21

"Accents" to odbywająca się corocznie konferencja organizowana przez Zakład Języka Angielskiego i Językoznawstwa Stosowanego w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwsza edycja konferencji "Accents" odbyła się w 2007 roku.

Wydarzenie to co roku licznie gromadzi badaczy i nauczycieli zainteresowanych rodzimymi i nierodzimymi akcentami języka angielskiego, rozpatrywanymi z różnych perspektyw teoretycznych i/lub praktycznych. Kluczowe zagadnienia omawiane każdego roku obejmują indywidualną charakterystykę akcentu, dynamikę użycia akcentu, nauczanie i uczenie się akcentu/wymowy oraz metody i narzędzia do badań nad wymową.

Motywem przewodnim tegorocznej edycji konferencji Accents (2023) są liczne odmiany akcentu i ich wpływ na percepcję i tożsamość, a także rodzima i nierodzima produkcja akcentu,

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 2: 1820-1914

Jarosław Kita — 2023-11-17

Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne publikacje przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji – jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch – status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii.

Monografia będąca efektem pracy ponad 20 autorów poświęcona jest dziejom Łodzi w latach 1820–1914, a więc czasom, kiedy niewielkie rolnicze miasteczko przekształciło się w wielki przemysłowy ośrodek miejski. Można w nim odnaleźć także informacje o przeszłości podłódzkich wsi, obecnie dzielnic miasta, w których wówczas zamieszkiwały dziesiątki tysięcy ludzi. Historia Łodzi przemysłowej cieszyła się od lat największym zainteresowaniem badaczy, dlatego autorzy stanęli przed trudnym zadaniem innego, nowatorskiego jej ujęcia. Porządkują zatem dotychczasowe ustalenia, ale również odkrywają przed Czytelnikiem nowe fakty. Narracja podporządkowana jest przede wszystkim przybliżeniu wieloaspektowego życia kształtującej się nowoczesnej społeczności miasta. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, która stała się „ziemią obiecaną”.

Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Łodzi

Biała Księga

Ewa Bluszcz — 2023-11-15

Projekt zatytułowany Biała Księga wydawnictw naukowych w Polsce został zainicjowany przez Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) oraz Sekcję Wydawców Akademickich i Naukowych (SWAiN) Polskiej Izby Książki (PIK) w 2021 r. w związku z organizacją corocznej konferencji poświęconej problematyce publikowania naukowego w Polsce. Cel tego przedsięwzięcia stanowi zebranie i coroczne aktualizowanie danych, które umożliwi diagnozowanie problemów, formułowanie wniosków i proponowanie rozwiązań dotyczących rynku wydawnictw naukowych w Polsce. Zamiarem zespołu, który opracowuje dokument, jest – oprócz systematycznego gromadzenia danych ogólnych o rynku – syntetyczne podsumowanie zebranych za pomocą formularza ankietowego opinii i uwag środowiska wydawców dotyczących wybranych zagadnień. Zakładamy, że ankieta będzie aktywowana co roku przy okazji kolejnej konferencji, zaś jej wiodący temat będzie w tym samym cyklu – w zależności od bieżących potrzeb – modyfikowany.

Raport 2023 przygotowany został przez specjalistów pracujących w branży wydawniczej, którzy wydają publikacje naukowe polskich autorów, oraz ekspertów ze środowisk naukowych. Uważamy, że ich doświadczenie gwarantuje kompetencje niezbędne przy opisywaniu zjawisk, potrzebne do wychwycenia aktualnych trendów, problemów, potrzeb i wyzwań.

Dane do raportu za rok 2023 pochodzą z ankiety ICI Journals Master List 2022 przygotowanej przez Index Copernicus w 2023 r., corocznego raportu Biblioteki Narodowej (Ruch wydawniczy w liczbach 2022) oraz komentarzy ekspertów.

CALL. Nauka języków wspomagana komputerowo

Marek Molenda — 2023-11-09

Książka ta pełni rolę podręcznego leksykonu najważniejszych pojęć związanych z nauczaniem języków wspomaganym komputerowo (CALL). Jest ona skierowana przede wszystkim do osób nauczających języków obcych, ale wiele opisanych w niej rozwiązań można z powodzeniem zastosować w nauczaniu języka rodzimego. Każde z uporządkowanych alfabetycznie haseł zawiera krótkie wyjaśnienie wybranego pojęcia oraz – tam, gdzie było to możliwe – informacje o wynikach badań z zakresu skuteczności zastosowania danego rozwiązania do nauczania języka. Wiele haseł zawiera propozycje darmowych narzędzi oraz pomysły na ćwiczenia do wdrożenia w klasie lub w samodzielnym nauczaniu opisane w sekcji „Jak zacząć?”.

Publikacja współfinasowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Projekt „Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim” Nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18

Kompetencje emerytalne polskich pracowników migrujących do państw objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej

Monika Gzik — 2023-11-09

Monografia dotyczy jednego z najbardziej złożonych zagadnień we współczesnej debacie na temat mobilności międzynarodowej, a jednocześnie takiego, które wciąż nie doczekało się pogłębionej analizy zarówno na gruncie europejskim, jak i polskim. Celem pracy jest diagnoza kompetencji emerytalnych polskich pracowników migrujących do państw objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej. Pytania stawiane w pracy – nie tylko o poziom wiedzy, ale przede wszystkim wykorzystanie jej na poziomie praktycznym oraz o postawy wobec własnej przyszłości – mają fundamentalne znaczenie dla samych migrantów. Kompetencje, o których pisze Autorka, mogą być rozumiane w dwóch kontekstach: jako niezbędne umiejętności, doświadczenie i wiedza, które dziś sygnalizowane, w przyszłości będą niezbędne, i jako te o charakterze uniwersalnym, właściwe dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej. W książce znajdują się wyniki badań własnych – jakościowych i ilościowych, a wypracowane przez Autorkę rekomendacje stanowią wkład w dyskusję naukową na temat ekonomicznego i prawnego wymiaru migracji zagranicznych.

Publikacja jest adresowana do praktyków zajmujących się koordynacją systemów emerytalnych, studentów i pracowników naukowych badających problematykę rynku pracy i migracji, ale przede wszystkim zainteresuje osoby obecnie mieszkające w jednym z państw objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej oraz te, które po okresie pracy za granicą wróciły do Polski.

Kapitał intelektualny a konkurencyjność banków w Polsce

Karolina Anielak-Sobczak — 2023-10-31

Współczesne banki działające w gospodarce opartej na wiedzy nieustannie poszukują źródeł poprawy swojej konkurencyjności i atrakcyjności w stosunku do sektora bankowego. Niezbędna staje się zatem umiejętność elastycznego reagowania na zmiany zachodzące w otoczeniu rynkowym oraz kreatywne wykorzystywanie posiadanych zasobów i doświadczeń. Współcześnie na rynku usług bankowych występuje zbliżona oferta produktowa, podobna funkcjonalność dostępnych kanałów dystrybucji, co powoduje zwrócenie uwagi zarządzających na tzw. miękkie czynniki przewagi konkurencyjnej. Kapitał intelektualny jest źródłem zasobów niematerialnych banku, takich jak wiedza, umiejętności pracowników, jakość obsługi, relacje i wizerunek społeczny oraz innowacje.

W niniejszej monografii skupiono się na strukturze kapitału intelektualnego, a także jego wpływu na konkurencyjność banków. Przedstawiono koncepcję podziału kapitału intelektualnego banku na trzy podsystemy: kapitał organizacyjny (KORG), kapitał innowacyjny (KINN) oraz kapitał instytucjonalny (KINS). Autorka w monografii wykorzystała wielowymiarową analizę statyczną, w ramach której zbudowany został autorski miernik syntetyczny konkurencyjności banków. Obliczony został na podstawie 26 wskaźników diagnostycznych, związanych z oceną kapitału intelektualnego i ekonomicznego, które według autorki najbardziej wpływają na konkurencyjność. Dzięki temu stworzyła rankingi pod względem ich konkurencyjności, dla grupy 10 giełdowych banków komercyjnych w Polsce w latach 2009–2020.

Przed bitwą

Tadeusz Grabarczyk — 2023-10-30

W siódmym tomie serii wydawniczej Oblicza Wojny pt. Przed bitwą znalazło się 14 artykułów. Ich autorami się archeolodzy i historycy z Polski, Rumunii, Ukrainy i Węgier. Międzynarodowa obsada badaczy gwarantuje różnorodne ujęcia tematyki związanej z przygotowaniami do zmagań wojennych.

Publikowane studia obejmują okres od wczesnego średniowiecza po II wojnę światową. Dotyczą one szeroko rozumianych przygotowań wojennych, m.in. mobilizacji i szkolenia wojsk, przez budowę fortyfikacji, po działania koncepcyjne i dyplomatyczne. Jest to publikacja godna polecenia nie tylko tym, którzy profesjonalnie zajmują się historią, ale wszystkim zainteresowanym problematyką militarną.

Dorosłe dzieci więźniów

Angelika Cieślikowska-Ryczko — 2023-10-25

W monografii zatytułowanej "Dorosłe dzieci więźniów. Analiza doświadczeń biograficznych" podjęto problematykę kryzysu penitencjarnego rodzin. Na podstawie rekonstrukcji biografii osób dorosłych, które doświadczyły uwięzienia rodzica, scharakteryzowano różne strategie odbudowy relacji rodzinnych, a także trudności i niepowodzenia związane z przerwaniem oraz utratą więzi. Przyjmując, że inkarceracja rodzica rzutuje na różne sfery funkcjonowania dorosłych dzieci więźniów skoncentrowano się na procesualnym i wielowymiarowym charakterze tego wydarzenia w życiu narratorów. Głównym celem pracy było rozpoznanie i scharakteryzowanie znaczenia izolacji penitencjarnej rodzica w doświadczeniach życiowych osób badanych. Do realizacji celu wykorzystano potencjał badań biograficznych, a w szczególności założenia socjologii biografistycznej Fritza Schützego. Na drodze gromadzenia i analizowania danych empirycznych posłużono się metodą autobiograficznego wywiadu narracyjnego. W rezultacie monografia składa się z czterech zasadniczych części: (1) przeglądu literatury przedmiotu na temat sytuacji, miejsca i roli rodzin więźniów w procesie izolacji penitencjarnej; (2) opracowania teoretyczno-metodologicznego zorientowanego na interakcyjnej perspektywie badawczej; (3) analizie wyników badań własnych ujmujących rekonstrukcję biografii narratorów oraz (4) poszerzonego komentarza na temat analizy struktur lingwistycznych.

Rola i efekty funkcjonowania centrów usług wspólnych w Polsce

Tomasz Motowidlak — 2023-10-24

Monografia poświęcona jest sektorowi nowoczesnych usług biznesowych (NUB), który stanowi jeden z ważniejszych i bardzo dynamicznie rozwijających się działów gospodarek, w tym gospodarki Polski. Ta kategoria usług stała się istotnym elementem poprawy efektywności przedsiębiorstw. Nowy potencjał w tym zakresie pojawił się wraz z równoległym funkcjonowaniem wielu filii przedsiębiorstw międzynarodowych i wynikającym stąd powielaniem niektórych działań i procesów, zwłaszcza o charakterze pomocniczym. Zagospodarowanie tego potencjału było bezpośrednim motywem rozwoju usług biznesowych, świadczonych m.in. przez centra usług wspólnych (CUW).

Celem badań opisanych w publikacji jest ocena korzyści ekonomicznych, jakie odnoszą CUW funkcjonujące w Polsce ze świadczenia nowoczesnych usług biznesowych. Świadczenie tych usług ma bowiem, z jednej strony, zapewnić poprawę efektywności działania przedsiębiorstw, zaś z drugiej – (zakładaną) efektywność podmiotom decydującym się podjąć ten typ działalności gospodarczej, w tym w szczególności CUW. Podmioty te, posiadające osobowość prawną i własne zarządy, traktują bowiem świadczenie omawianych usług jako pomysł na prowadzenie działalności gospodarczej i oczekują w związku z tym określonych korzyści ekonomicznych. Strategicznym motywem podjęcia się realizacji tego pomysłu jest maksymalizacja wolumenu przychodów ze sprzedaży i dochodów, co jest istotną determinantą stabilnej sytuacji finansowej.

Polska zajmuje jedną z czołowych pozycji w światowym rankingu najbardziej rozwiniętych sektorów NUB. Głównie ze względu na wykwalifikowane kadry, w Polsce podejmowane są strategiczne zadania lub elementy procesów. Prezentowana publikacja osadzona jest w problematyce zagadnień z zakresu analiz finansowych, ekonomiki przedsiębiorstw oraz nowych modeli biznesowych w łańcuchach dostaw.

Badania problemów społecznych w (przed)pandemicznej rzeczywistości

Paulina Bunio-Mroczek — 2023-10-23

Artykuły, które włączono do książki, zostały pierwotnie zaprezentowane jako referaty wygłoszone w czasie konferencji naukowej zatytułowanej „Współczesne problemy społeczne w dynamicznej rzeczywistości”, będącej jubileuszem prof. Jolanty Grotowskiej-Leder. Konferencja odbyła się w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego w październiku 2021 r. Na książkę składa się dziewięć tekstów naukowych. Większość z nich odnosi się do rzeczywistości pandemicznej, kierując naszą uwagę w stronę nowych sposobów konceptualizacji i doświadczania problemów społecznych, a także organizowania przeciwdziałania im po marcu 2020 r.

Psychologia prześladowań w szkole

Peter K. Smith — 2023-10-20

Dlaczego dzieci stają się częścią zjawiska, jakim jest prześladowanie? Czy cyberprzemoc różni się od tradycyjnego prześladowania? W jaki sposób można zapobiegać prześladowaniu w szkole?

W Psychologii prześladowań w szkole zgłębiamy, czym jest prześladowanie i jakie czynniki prowadzą do tego, że dzieci wchodzą w role prześladowców, ofiar, obrońców, świadków czy też nawet kombinacje tych ról. Książka zawiera omówienie strategii zapobiegawczych zmniejszających prawdopodobieństwo wystąpienia prześladowania w szkole, a także przegląd działań, jakie placówka może podjąć, jeśli będą w niej miały miejsce incydenty związane z prześladowaniem.

Prześladowanie ma daleko idące konsekwencje, a jego skutki są czasami tragiczne, więc niezbędne jest zrozumienie, dlaczego i w jaki sposób do niego dochodzi. Psychologia prześladowań w szkole umożliwia poszerzenie wiedzy na ten temat w celu podejmowania efektywnych interwencji.

Aus dem evangelischen Pfarrhaus in Lodz und Umgebung

Monika Kucner — 2023-10-19

W ciągu kilkudziesięciu lat powstało w Łodzi społeczeństwo o skrajnych kontrastach społecznych, w którym wiodącą rolę odgrywała obca etnicznie (niemiecka i żydowska) burżuazja. W mieście dominowały dwie warstwy, wspomniana burżuazja i robotnicy. Gdzieś na marginesie społeczeństwa istniała jeszcze ograniczona liczba inteligencji. W niewielkim stopniu była również klasa średnia, do której należeli drobni przemysłowcy, urzędnicy państwowi oraz przedstawiciele tzw. wolnych zawodów, jak lekarze, nauczyciele, dziennikarze, prawnicy, pisarze. Łódź potrzebowała takich ludzi, którzy byliby ważnym nośnikiem rozwoju społecznego i siłą stabilizującą. Do tej grupy należą osoby, którym zależy na duchowym i moralnym rozwoju społeczeństwa. Ich rola opiera się na podtrzymywaniu kultury, tradycji i wierzeń oraz wpajaniu wartości etycznych.
Społeczeństwo łódzkie, które kształtowało się w warunkach kapitalizmu, gdzie najważniejszą wartością był pieniądz, wymagało szczególnej opieki duchowej. Z tego powodu duchowieństwo odgrywało ważną rolę w mieście. Ich celem było przede wszystkim szerzyć wiarę w społeczeństwie i troszczyć się o wartości moralne. Duchowieństwo łódzkie nie tylko nauczało wiary czy pełniło rolę autorytetu moralnego, często pełniło rolę mediatorów i inicjatorów w sferze kultury. Duchowni często chwytali za pióro, aby przelać swoje myśli na papier. Pisali teksty literackie i publicystyczne w języku niemieckim lub polskim i publikowali je w lokalnych gazetach i czasopismach lub rzadziej w formie książkowej. Dziennikarstwo i twórczość literacka cieszyły się szczególną popularnością wśród duchowieństwa luterańskiego. Pozwoliły one rozwinąć poczucie estetyczne w innej formie niż tylko niedzielne kazanie, rozbudzić zamiłowanie do piękna i doprowadzić wiernych do przyswojenia wartości estetycznych i duchowych.
Niniejsza antologia przedstawia niewielki wycinek obszerniejszego dorobku pastorów ewangelicko-augsburskich z Łodzi i okolic w latach 1839-1939. Główną część tomu stanowi zbiór tekstów niemieckojęzycznych pastorów-poetów, w tym Philippa Kreutza, Rudolfa Gundlacha czy Augusta Hermanna Müllera. Publikacja jest antologią opatrzoną w rozbudowany komentarz dotyczący dziejów miasta, rozwoju parafii ewangelicko-augsburskich w Łodzi i okolicach w XIX i na początku XX wieku oraz działalności duszpasterskiej wybranych pastorów.

Pogranicze folkloru i kultury popularnej w wielkomiejskiej Łodzi

Przemysław Owczarek — 2023-10-18

Zamieszczone w antologii publikacje na temat łódzkiego folkloru robotniczego, powieści odcinkowych i satyry z prasy codziennej i okolicznościowej dotyczą materiałów gromadzonych i interpretowanych w latach 60., 70. i 80. XX w. Oprócz zbiorów piosenek robotniczych i popularnych wśród szerszych mas społecznych, antologia zawiera także teksty satyryczne, gazetowe powieści odcinkowe i opowieści rysunkowe, oraz teksty reklam zamieszczanych w prasie. Towarzyszące tym treściom artykuły specjalistów i badaczy tworzą niezbędne poznawcze konteksty, dzięki którym niniejsza pozycja stara się zapełnić niezbyt spenetrowaną, kilkudziesięcioletnią lukę w refleksji nad tą sferą słabo przebadanej wielkomiejskiej kultury Łodzi. Jednocześnie jest to książka w pewnej mierze popularnonaukowa i nie rości pretensji do całościowych ujęć, nie stanowi także przykładu ujednoliconego teoretycznie podejścia opartego na ambicji stosowania najbardziej nowoczesnych strategii, metod i założeń interpretacyjnych. Jest raczej próbą mapowania dynamicznego i płynnego zjawiska, jakim w nowoczesnej Łodzi było pogranicze między robotniczym folklorem a kulturą popularną. Dlatego też stanowi przyczynek do dalszych badań dla różnych dziedzin humanistyki oraz materiał twórczy i edukacyjny, także rodzaj inspirującej bazy tekstów, z której mogą korzystać animatorzy kultury miejskiej. Antologia prezentuje zatem materiał służący dalszym odkrywczym interpretacjom.

Wpływ korupcji na podstawowe zmienne makroekonomiczne na przykładzie państw europejskich

Anna Maria Pluskota — 2023-10-18

W pracy omówiono teorie wpływu przekupstwa na wybrane wielkości makroekonomiczne. Zaprezentowane zostały najważniejsze poglądy na temat oddziaływania łapownictwa na gospodarkę. Przedstawiono kluczowe argumenty za pozytywnym jak i negatywnym wpływem korupcji na gospodarkę. Autorka omówiła również temat optymalnego poziomu przekupstwa. Teoretyczne argumenty za wpływem łapownictwa na gospodarkę zostały poparte przeglądem badań przeprowadzonych nad wpływem korupcji na wybrane zmienne makroekonomiczne. Koncepcja nieliniowego wpływu korupcji na podstawowe wielkości makroekonomiczne może dobrze godzić teoretyczne argumenty postulujące negatywne oddziaływanie przekupstwo na gospodarkę oraz możliwość wystąpienia pozytywnych skutków łapownictwa w gospodarce. Z jednej strony istotny jest fakt, że kontrola łapownictwa sprzyja wzrostowi gospodarczemu, zachęca do inwestowania, przyciąga nowe technologie, a w konsekwencji prowadzi do ograniczenia ubóstwa. Z drugiej strony, faktem jest, że całkowite wyeliminowanie korupcji nie jest możliwe, a teorie o możliwości wystąpienia pozytywnych skutków pod względem ekonomicznym korupcji są racjonalne. Spór o to, czy przekupstwo szkodzi czy wspiera gospodarkę jest bodajże najistotniejszym sporem prezentowanym w literaturze dotyczącej oddziaływania korupcji.

Łódź

Tomasz Cieślak — 2023-10-16

Książka to zbiór studiów prezentujących specyfikę łódzkiego doświadczenia nowoczesności na tle innych miast – centrów wytwórczych doby drugiej rewolucji przemysłowej w Europie. Publikacja analizuje reprezentację przestrzeni Łodzi w literaturze, począwszy od lat 80. XIX wieku po rok 1939, w utworach napisanych po polsku, w jidysz, po niemiecku i rosyjsku, co wynika z wielokulturowości miasta. Autor uwzględnia, w mniejszym stopniu, wybraną twórczość najnowszą. Korzysta zarówno z tekstów najwybitniejszych, jak i zapomnianych, sięga także po teksty publicystyczne i literaturę popularną. Głównym celem publikacji jest rekonstrukcja składowych „tekstu łódzkiego” (na wzór „tekstu petersburskiego” Władimira Toporowa). Rozwój „tekstu łódzkiego” wiąże się z przedstawionymi chronologicznie najistotniejszymi wydarzeniami z historii miasta: rewolucji 1905–1907, I wojny światowej, Wielkiego Kryzysu, ponieważ miały one decydujący wpływ na budowanie tożsamości lokalnej. Ukształtowany na przełomie XIX i XX wieku „tekst łódzki” okazuje się być, w świetle analiz, nadal obecny i produktywny dla kolejnych generacji twórców.

Nadmierny optymizm analityków sporządzających rekomendacje giełdowe w wycenach przedsiębiorstw

Michał Radke — 2023-10-13

Monografia ma interdyscyplinarny charakter. Umiejscowiona jest bowiem na granicy dwóch obszarów badawczych finansów – finansów behawioralnych oraz bankowości inwestycyjnej. W przypadku tej ostatniej chodzi głównie o działalność instytucji finansowych w zakresie wyceny przedsiębiorstw w wydawanych rekomendacjach giełdowych zarówno ujęciu teoretyczno-prawnym, jak i praktycznym podejściu uwypuklając najczęściej popełniane błędy w wycenach.

Główny cel monografii stanowi analiza psychologicznych uwarunkowań procesów decyzyjnych na rynku kapitałowym, które dotyczą nie tylko racjonalnych przesłanek postrzegania wartości aktywów finansowych poprzez pryzmat formalnych modeli ich wyceny, ale również postaw, w szczególności optymizmu, który zniekształca obiektywne postrzeganie wartości, ukazując jednocześnie „ludzką naturę” finansistów. Dostarczone przez Autora wyniki analiz pozwoliły na wzbogacenie zakresu wiedzy na temat mechanizmów decyzyjnych w procesach inwestycji finansowych i ich uwarunkowań. Uzyskane wyniki mają znaczenie praktyczne zarówno dla inwestorów indywidualnych, jak i instytucjonalnych tj. odbiorców rekomendacji inwestycyjnych oraz samych ich autorów, co niewątpliwie stanowi jej duży walor.

Formy mocarstwowości we współczesnym świecie – studium przypadków

Magdalena Marczuk-Karbownik — 2023-10-12

Monografia analizuje mocarstwowość wybranych krajów – militarną, gospodarczą oraz polityczną. Zawiera studia przypadków poświęcone zwłaszcza tym aktorom stosunków międzynarodowych, którzy albo aspirują do roli wielkich mocarstw, albo pogodziły się ze swoją rangą „średniej potęgi”. Potencjał Unii Europejskiej czy Indii predestynuje je do zabiegania o miejsce pośród najbardziej znaczących aktorów na arenie międzynarodowej. Z kolei Japonia, Kanada czy Korea Południowa, zdając sobie sprawę z ograniczeń swojej potęgi, skupiają się raczej na wzmacnianiu istniejącego ładu międzynarodowego bądź balansowaniu między wielkimi mocarstwami.

Wybrane metody ilościowe w finansach

Dorota Witkowska — 2023-10-12

Zaawansowane analizy finansowe wymagają stosowania adekwatnych metod ilościowych. Dlatego w monografii omówiono wybrane zagadnienia statystyki opisowej i matematycznej, modelowania ekonometrycznego i wielowymiarowej analizy porównawczej. Większość przedstawionych metod została zilustrowana rzeczywistymi przykładami z zakresu finansów, z podkreśleniem problemów i ograniczeń stosowalności tych metod. Kolejność rozdziałów podporządkowano systematyzacji prezentowanych zagadnień.

W rozdziale pierwszym omówiono zagadnienia związane z pomiarem zjawisk społeczno-gospodarczych, metody pozyskiwania danych oraz ich właściwą prezentację. Rozdział drugi poświęcono opisom struktury danych, wskazując na ograniczenia stosowanych metod. Kolejna części pokazuje, jak uogólniać wyniki uzyskane na podstawie badania niepełnego. Czwarty rozdział dotyczy analizy współzależności. Następnie omówiono metody analiz dynamiki zjawisk. Rozdział 6. dedykowany jest klasycznym modelom ekonometrycznym, modelom zmiennych binarnych i modelom szeregów czasowych. Rozdział siódmy stanowi wprowadzenie do prognozowania, a ósmy – do wielowymiarowej analizy porównawczej. Ostatnie trzy rozdziały stanowią pogłębioną ilustrację aplikacji większości omówionych metod w finansach. Tak więc rozdział dziewiąty to opis analiz finansowych szeregów czasowych na przykładzie szeregu notowań cen akcji wybranej spółki giełdowej. Dziesiąty dotyczy dwóch zagadnień – zastosowania wybranych metod klasyfikacji do oceny wiarygodności kredytowej klientów banku oraz oceny kondycji ekonomiczno-finansowej spółek z uwzględnieniem różnych aspektów ich funkcjonowania, przy zastosowaniu mierników taksonomicznych. Ostatni rozdział poświęcono budowie hedonicznych indeksów cen dzieł sztuki, które uwzględniają ich charakterystyki jakościowe.

Transhumanizm

Jennifer Huberman — 2023-10-10

Transhumaniści argumentują, że nauka i technologia umożliwią nam pokonanie naszych biologicznych ograniczeń, zarówno psychicznych, jak i fizycznych, oraz stworzenie radykalnie udoskonalonego gatunku i społeczeństwa postludzkiego. Książka analizuje wartości i wizje ożywiające dzisiejszy ruch transhumanistyczny w Stanach Zjednoczonych, jednocześnie wykorzystując badania nad transhumanizmem jako sposób na wprowadzenie nowego pokolenia studentów w dyscyplinę antropologii kulturowej. Bada transhumanistyczne koncepcje rewitalizacji, nieśmiertelności, dobrego życia, jaźni, ciała, pokrewieństwa i ekonomii oraz porównuje je z systemami wierzeń ludzi żyjących w innych czasach i miejscach.

Nienawiść do literatury

William Marx — 2023-10-06

Literatura budzi zgorszenie. Zawsze budziła. To właśnie ją określa. Czytelniku, zostałeś uprzedzony: jeżeli nie chcesz się zgorszyć, wyrzuć tę książkę, nim będzie za późno. W przeciwnym razie – witaj i wiedz. To, o czym myślisz, że jest gorszące, nie zawsze takie jest. Literaturę atakowano, opluwano, potępiano pod rozmait

Perspektywa stołu

Jarosław Kita — 2023-10-06

Prezentowany, jedenasty tom z serii Życie prywatne Polaków w XIX wieku, opatrzony podtytułem „Perspektywa stołu”, przenosi uwagę na kulturowe i społeczne kwestie spożywania i jedzenia. Stanowi próbę oglądu życia prywatnego i życia codziennego epoki przez pryzmat praktyk i nawyków żywieniowych oraz szeroko pojętej kultury jedzenia. Analiza życia prywatnego dziewiętnastowiecznych Polaków „z perspektywy stołu” – w kontekście kultury kulinarnej, rytuałów konsumpcyjnych oraz społecznych uwarunkowań wyżywienia nie była do tej pory podejmowana przez badaczy. Zdecydowanie lepiej opracowane są tradycje żywieniowe w epoce nowożytnej (kuchnia staropolska) czy w dobie wieków średnich. Wiek XIX, oglądany przez pryzmat kuchni, wydaje się szczególnie interesujący. Znamionował go szybki rozwój przemysłu i komunikacji (kolej), co dało początek stopniowej niwelacji zjawiska głodu na kontynencie europejskim. Na ziemiach polskich nastąpiło zetknięcie „kuchni polskiej” z „kuchnią zaborców”. Kulturowy i społeczny kontekst wyżywienia odsłania nie tylko warunki życia codziennego, ale stwarza też grunt pod refleksje na temat przemian cywilizacyjnych, gospodarczych i kulturowych społeczeństwa polskiego. Obrazuje procesy i kierunki modernizacji oraz obszary zacofania i środowiska spauperyzowane. „Pogoń za chlebem” była głównym motywem migracji ze wsi do miast. W realiach zaborowych „kultura stołu” może być odczytywana jako kultura „własna” – narodowa i „obca”, przenikająca ze struktur o odmiennej tradycji. Praktyki kulinarne i konwenanse związane ze spożywaniem przynoszą informacje również o mentalności Polaków. Doświadczenia kulinarne podczas podróży, na emigracji czy na zesłaniu, były często ważnym wątkiem literatury wspomnieniowej, dzienników i korespondencji. Tematyka dziewiętnastowiecznej kuchni i kultury przygotowywania oraz spożywania posiłków stwarza wiele możliwości interpretacyjnych i otwiera nowe perspektywy w badaniach nad społeczeństwem polskim w dobie zaborów.

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Zdarzenia artystyczne jako impuls transformujący miasto na przykładzie Łodzi po 1989 r.

Błażej Filanowski — 2023-10-06

W pracy problematyzowana jest rola wiedzy ukrytej w działaniach artystycznych jako impulsu transformującego miasto. Problem ten rozpatrywany jest w odniesieniu do czterech przypadków zdarzeń artystycznych, które stanowią wyzwanie dla miejskiej codzienności i norm regulujących życie zbiorowości. Stanowią próby upodmiotowienia się jednostek i grup w obliczu globalnej władzy performansu, opisanej przez performatyka Jona McKenziego. Praca składa się z dwóch części; rozdziały części I omawiają ramy metodologiczne użyte do opisu przypadków. Artystyczne próby wpływu na zbiorowość miejską podzielone zostały na dwa modele: antycypująco-wdrożeniowy, gdzie artysta planuje zorganizowaną na nowo miejską codzienność, i diagnozująco-interwencyjny, gdzie identyfikowanie i problematyzowanie sytuacji miejskiej zbiorowości ma prowadzić do zmiany norm. Przedstawione przypadki są reprezentatywne dla drugiego modelu. Kluczowe pytania dotyczą wiedzy o procesach miejskich, jaką możemy zdobyć poprzez uczestnictwo w działaniach artystycznych, oraz tego, jak tego rodzaju wiedza może wpływać na miasto i stawać się impulsem do jego zmiany. Część II pracy to opis i analiza czterech przypadków zdarzeń artystycznych realizowanych na terenie Łodzi zmagającej się z nową społeczno-ekonomiczną sytuacją po upadku przemysłu w 1989 roku: Pomnik Kamienicy 2011, Focus Łódź Biennale 2010 / Tautologie Śródmiejskie, akcja Spüren zespołu Jude (2003) i performans 18 rzek duetu Przepraszam. Ostatnim rozdziałem jest podsumowanie, które ukazuje działania artystyczne jako formy dystrybucji wiedzy, a rolę artystów w miejskiej zbiorowości opisuje w kontekście figury challengera rzucającego wyzwanie performatywnej władzy i działającego w cieniu katastrofy.

Od realności do wyobraźni. Ćwiczenia i warsztaty z uważności dla dzieci, młodzieży i dorosłych

Wiesław Karolak — 2023-10-05

Książka Od realności do wyobraźni. Ćwiczenia i warsztaty z uważności dla dzieci, młodzieży i dorosłych może stanowić cenną pomoc dla nauczycieli, metodyków, studentów wielu specjalności pedagogicznych, edukacji artystycznej i arteterapii. Będzie przydatna dla wszystkich, którzy prowadząc zajęcia grupowe poszukują atrakcyjnych metod pracy, dających uczestnikom radość tworzenia i zwiększających efektywność działań twórczych.

Autorzy skupiają się na świecie realnym, na przedmiotach, aby poprzez pracę z wyobraźnią dojść do podmiotowości. W sensie teoretycznym i praktycznym, proponują aktywności związane z twórczym rozwojem głównie dzieci i młodzieży ale również dorosłych. Książka zawiera szereg scenariuszy do realizacji działań profilaktycznych i interwencyjnych przy użyciu twórczego samorozwoju, twórczej terapii. Są to obszary związane z komunikowaniem się zarówno ze sobą, jak i z innymi.

Publikacja składa się z czterech części.

Pierwsza część to rozważania teoretyczne. Druga część Niecodzienna codzienność poświęcona jest istocie piękna łączącego się z subtelnością, wdziękiem i wytwornością.

Trzecia część Przedmioty omawia świadome postrzeganie i istotę uwagi.

Część czwarta publikacji to Poszukiwanie piękna. W tej części autorzy zachęcają do zbaczania z przyzwyczajeń percepcyjnych i instrumentalnego rozumowania. To odejście od postrzegania rzeczy i świata w sposób jednowymiarowy.

Słowo architekta

Błażej Ciarkowski — 2023-10-04

LINK DO NOWEGO WYDANIA: https://doi.org/10.18778/8331-424-2

Monografia Słowo architekta. Opowieści o architekturze Polski Ludowej przedstawia obraz przemian polskiej architektury lat 1945-1989 w szerokim kontekście kulturowym, społecznym, politycznym. Materiałem źródłowym były nie tylko źródła historyczne, ale przede wszystkim wywiady przeprowadzone z “budowniczymi” PRL – architektami, którzy aktywnie działali w tamtych czasach. Kilkadziesiąt głosów, wspomnienia, anegdoty, próby oceny “tamtych” czasów, różne stanowiska, różne wybory – to wszystko tworzy rozproszoną strukturę książki.
Poszczególne rozdziały książki opierają się na mikrohistoriach, które czasem wchodzą ze sobą w dialog, odsłaniają różne aspekty tego samego problemu, bywają wspomnienia bardzo osobiste i chłodne relacje zdarzeń. Zależało mi na utkaniu tej opowieści poza klasycznym wzorcem narracji historycznych, w którym dąży się do pewnej “wersji” historii. Jednocześnie książka ma podbudowę metodologiczną, która uprawomocnia i porządkuje taką właśnie strukturę.

Mądrość. Psychologia mądrych myśli, słów i czynów

Robert J. Sternberg — 2023-10-04

Tłumaczenie publikacji czołowego badacza inteligencji, twórczości i mądrości, Roberta J. Sternberga z Uniwersytetu Cornella w USA oraz austriackiej badaczki z Uniwersytetu w Klagenfurcie, Judith Glück.

Czytelnicy, szukający mądrych odpowiedzi na trudne pytania, znajdą tu pełen zestaw zagadnień związanych z mądrością: od uzasadnienia, dlaczego w dzisiejszych trudnych czasach ta tematyka jest ważna, poprzez przegląd głównych podejść teoretycznych, aż po postulaty jak rozwijać kompetencje mądrościowe, a także jak je rozpoznawać i kultywować u siebie. Lekturą z pewnością zainteresują się nie tylko badacze zdolności poznawczych i mądrości, profesjonalni psychologowie i pedagodzy oraz studenci tych kierunków, filozofowie i edukatorzy, ale także wszyscy, którzy pragną wieść mądre życie.

Umykanie

Wojciech Józef Burszta — 2023-10-03

Praca jest dwuautorskim przedsięwzięciem zorientowanym wokół konceptu „etnografii życia”, zaproponowanego przez Wojciecha J. Bursztę, następnie podjętego i rozwiniętego przez Marcina Kafara. Etnografia życia jest hermeneutycznym narzędziem służącym do pracy nad własną pamięcią (ujmowana jest ona za pomocą metafory „katastru”), która w procesie myślenia i pisania o niej, pozwala autorowi/autorom docierać do zdarzeń doświadczonych niegdyś, dziś natomiast ponawianych w nieustającym procesie poszukiwania znaczeń. Jego zasadniczym celem jest próba nadawania sensu własnemu życiu jako narracyjnej jedności (Paul Ricoeur), w prezentowanym dziele rozpiętej między dwoma nawzajem dopełniającymi się biegunami: życia prywatnego i życia zawodowego/naukowego (związanego z aktywnością podejmowaną w świecie Akademii).

Wyróżnikiem publikacji jest „otwarta forma” (Umberto Eco), wymuszona specyficznymi okolicznościami jej powstawania. Podczas gdy zasadnicza część pisana była przez Wojciecha J. Bursztę, reszta tekstu przygotowana została po jego śmierci w 2021. Formuła „otwartości” nasycona została wówczas dopowiedzeniami o charakterze „gatunków zmąconych” (Clifford Geertz), przyjmujących postać auto/biograficznie zorientowanych objaśnień ukazujących wielorakie aspekty „życia i twórczości” Wojciecha J. Burszty. Obejmują one m.in. (i) ścieżkę wytrącania się konceptu „etnografii życia”, uwzględniającą jego antropologiczny i edukacyjny charakter, (ii) zaplecze formatywne dochodzenia do kluczowych zagadnień wariantu humanistyki polskiej przełomu wieków XX i XXI, ukazane za pomocą dialogowo skonstruowanych ustępów, a także (iii) wysoce osobiste, uwarunkowane kulturowo i społecznie, podłoże rozumienia siebie-człowieka jako stającego w obliczu nieuchronności własnej skończoności.

Transparentność dokonań uczelni wyższej

Jacek Kalinowski — 2023-09-29

Transparentność to pojęcie, które jest nieodłącznym elementem zarówno języka potocznego, jak i wielu teorii zarządzania (choć nie zawsze jest ona wskazywana wprost jako ich odrębny element, cecha czy funkcja). Można ją utożsamiać z dwoma aspektami: decyzjami, które są podejmowane zazwyczaj wewnątrz organizacji, oraz ze skutkami tych decyzji, czyli z dokonaniami organizacji. W niniejszej monografii skupiono się na transparentności dokonań uczelni wyższej z perspektywy jej zewnętrznych interesariuszy, co ukierunkowało prowadzone badania na aspekt informowania ich o skutkach prowadzonych przez uczelnię działań. Warto również podkreślić, że oprócz tradycyjnego utożsamiania transparentności z przejrzystością, zaufaniem i wiarygodnością, może ona być w przypadku uczelni narzędziem stymulowania i wspierania ich rozwoju oraz uwiarygodnienia pozycji lidera i mentora dla otoczenia zewnętrznego. Monografia została podzielona na wstęp, pięć rozdziałów oraz zakończenie. Celem rozdziału pierwszego było przedstawienie źródeł tradycji i kultury uniwersytetów na świecie, ich wpływu na społeczeństwo w różnych epokach historycznych oraz zrozumienie na tej podstawie specyfiki funkcjonowania tych organizacji. Rozdział drugi dotyczy podstaw teoretycznych transparentności w zarządzaniu. Kolejna część monografii miała na celu przybliżenie czytelnikowi zakresu raportowania zewnętrznego polskich uczelni wyższych. Rozdział czwarty to rozdział empiryczny, prezentujący wyniki badań przeprowadzonych na potrzeby niniejszej monografii. Ostatni, piąty rozdział monografii, zawiera autorską propozycję struktury informacyjnej sprawozdania uczelni – w postaci zintegrowanego raportu o jej dokonaniach - obejmującego ustandaryzowany zakres informacji, mających na celu zapewnić pełną transparentność dokonań uczelni w Polsce.

Danuta i Daniel Olędzcy

Błażej Ciarkowski — 2023-09-28

Biografia pary trójmiejskich architektów, Danuty i Daniela Olędzkich przedstawia obraz twórców o ponadprzeciętnych dokonaniach zawodowych, autorów obiektów, które trwale zapisały się w historii architektury polskiej XX wieku. Takie realizacje jak Grunwaldzka Dzielnica Mieszkaniowa w Gdańsku, falowce na Przymorzu, gmachy Teatru Wybrzeże czy Kieleckiego Centrum Kultury stanowią jedne z najważniejszych przykładów rodzimego budownictwa czasów Polski Ludowej. Każdy z projektów stanowi jednocześnie odrębna historię ukazującą niuanse PRL-owskiej codzienności.

Książka poświęcona Danucie i Danielowi Olędzkim to nie tylko historia ich projektów i realizacji. Losy obojga są reprezentatywne dla całej generacji twórców, którzy urodzili się jeszcze w II Rzeczypospolitej, a w dorosłość wkraczali w nowych realiach powojennej Polski. Pełnię potencjału twórczego mogli ukazać w czasach Gomułkowskiej i Gierkowskiej stabilizacji, by finalnie mierzyć się z post-transformacyjną rzeczywistością.

Historia dokonań Olędzkich wydaje się także ważna w świetle współczesnych losów architektonicznego dziedzictwa PRL-u. Obraz okoliczności warunkujących powstanie poszczególnych obiektów pozwala na ich pełniejszą, bardziej obiektywną ocenę, a w konsekwencji – waloryzację umożliwiającą ochronę ich szczególnych wartości.

Prognozowanie upadłości przedsiębiorstw

Paweł Kopczyński — 2023-09-27

Zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem wymaga stałego dopływu informacji. Są one niezbędne do podejmowania decyzji i monitorowania sytuacji firmy oraz analizowania kondycji jej interesariuszy. Bardzo duże znaczenie mają informacje dotyczące zagrożenia upadłością. Firma, która chce utrzymać się na rynku, powinna analizować swoją sytuację finansową w celu identyfikacji pojawiających się problemów i jak najszybciej je rozwiązywać. W przypadku pojawienia się ryzyka upadłości, należy je jak najszybciej określić i podjąć skuteczne działania zapobiegawcze.

Znajomość metod prognozowania upadłości ułatwia zarządzanie przedsiębiorstwem, pozwala też inwestorom unikać strat związanych z nieświadomym inwestowaniem w akcje zagrożonych przedsiębiorstw. Publikacja poświęcona jest problematyce upadłości, pokazano w niej m.in. genezę i rozwój prawa upadłościowego, przedstawione zostało znaczenie tego terminu oraz terminów pokrewnych.

Prognozowanie upadłości wymaga stałego dopływu informacji, dlatego omówiono także znaczenie i rolę systemów informacyjnych przedsiębiorstw. Ich efektywne funkcjonowanie nie pozwoli całkowicie wyeliminować ryzyka bankructwa, ale ułatwi jego identyfikację, a tym samym umożliwi podejmowanie działań naprawczych i restrukturyzacyjnych. Od ich skuteczności zależało będzie przetrwanie przedsiębiorstwa i jego sukces rynkowy. Kryzys dotykający firmę wymusza reorganizację, której często nie chciałoby się przeprowadzić menedżerom. Głębokie zmiany wprowadzone w przedsiębiorstwie przekładają się często na jego sukces rynkowy w przyszłości.

Publikacja zawiera szczegółowe omówienie wskaźników finansowych pozwalających przewidywać upadłość firm. Pokazano w niej rozwój nowoczesnych metod prognozowania bankructwa, takich jak wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna, a także ich skuteczność. Zaprezentowano wybrane modele, które można wykorzystać w praktyce. Pokazano też model wielowymiarowej analizy dyskryminacyjnej, opracowany przez autora, który liczy na jego wykorzystanie przez przedsiębiorców. Zastosowanie tego typu metody do oceny ryzyka upadłości nie wymaga zaawansowanych umiejętności ze strony finalnego użytkownika, sprowadza się do przeprowadzenia kilku prostych obliczeń, a może przyczynić się do znaczącego usprawnienia procesu zarządzania firmą.

Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie. Tom II

Paulina Czarnek-Wnuk — 2023-09-26

Zjawiska propagandy, perswazji czy manipulacji cały czas silnie oddziałują w przestrzeni medialnej. Celem publikacji jest wskazanie mechanizmów wykorzystywanych w różnych obszarach mediasfery służących celowemu kształtowaniu sposobu myślenia i działania odbiorców masowej komunikacji zarówno współcześnie, jak i z perspektywy historycznej. W tomie wykorzystywane są różnorodne metody badawcze z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych m.in. analiza zawartości, analiza treści, studium przypadku czy analiza lingwistyczna z użyciem narzędzi cyfrowych. Autorzy poszczególnych opracowań wskazują m.in. cechy bohatera wiarygodnego w przekazach reklamowych instytucji bankowych opublikowanych w I fazie pandemii COVID-19, obserwują, jak silnie w okresie pandemii ujawnia się oddziaływanie fake newsów czy też jakie cechy posiadają tego rodzaju fałszywe informacje. Kolejne rozdziały pokazują także różnice w sposobie relacjonowania przebiegu operacji mającej na celu zniszczenie tzw. Żelaznego Trójkąta przez media amerykańskie, północnowietnamskie oraz polskie, metody kreowania wizerunku Józefa Piłsudskiego przez prasę w Polsce i za granicą w latach 1920–1939, skalę wzmagającej się indoktrynacji młodego pokolenia w Rosji w kontekście postaci Sergieja Połunia czy wreszcie narzędzia „call to action” wykorzystywane w działalności marketingowej na kontach Meta Business Suite. Z przeprowadzonych badań wynika, że repertuar środków wykorzystywanych w działaniach propagandowych, perswazyjnych czy manipulacyjnych w odniesieniu do mediów ulega ciągłym przekształceniom, dopasowując się do zmieniających się okoliczności.

Więź mieszkańców z miastem. Studium socjologiczne poprzemysłowej Łodzi

Kamil Brzeziński — 2023-09-25

Monografia poświęcona została tematyce więzi mieszkańców z miastem. Stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: czy w kształtującej się, nowej, globalizującej się rzeczywistości społecznej skazani jesteśmy na mniej lub bardziej przymusowe wykorzenienie z „małych ojczyzn” – miast i miasteczek? Rozważania prowadzone są w odniesieniu do Łodzi, która jest interesującym miejscem do zbadania poziomu miejskich więzi ze względu na swój poprzemysłowy charakter oraz krótką, acz dość intensywną przeszłość. Począwszy od procesu intensywnej industrializacji i urbanizacji, przez doświadczenia gospodarki centralnie planowanej, a skończywszy na transformacji ustrojowej oraz wolnorynkowej weryfikacji i oddziaływaniu sił globalnych.

Uzyskane wyniki, poza walorem czysto poznawczym, mogą stanowić także cenną inspirację dla przedstawicieli władz miast do kształtowania polityk miejskich w ośrodkach, które podobnie jak Łódź pełniły rolę centrum przemysłowego, a w wyniku transformacji utraciły tą funkcję. Rezultaty badania mogą wskazywać kierunki działań, które przyczynią się do wzrostu poziomu przywiązania mieszkańców do miasta, a w rezultacie ograniczą tendecje migracyjne.

Elektrochemia: wybrane zagadnienia z ćwiczeniami

Paweł Krzyczmonik — 2023-09-22

Ostatnie ćwierć wieku to bardzo szybki rozwój elektrochemii we wszystkich jej obszarach. Nowoczesne elektrochemiczne źródła energii, nowe materiały, polimery przewodzące, nanomateriały, sensory i biosensory, rozwój technik pomiarowych, miniaturyzacja sprzętu wszystko to prowadzi do coraz szerszego zastosowania technologii związanych z elektrochemią we wszelkich dziedzinach życia i nauki. Wymaga to od nas ciągłego poszerzania wiedzy i zdobywania nowych umiejętności praktycznych. W związku z tym zagadnienia dotyczące elektrochemii i jej zastosowań są poważną częścią programów dydaktycznych współczesnych studiów chemicznych. Chcielibyśmy, aby ten podręcznik był naszym wkładem w doskonalenie procesu nauczania elektrochemii. Ma to być swego rodzaju przewodnik po wybranych zagadnieniach współczesnej elektrochemii. Z jednej strony chcemy przybliżyć teoretyczne podstawy wybranych zagadnień, tak, aby studenci w jednej publikacji dostali podstawowe informacje dotyczące wybranych zagadnień elektrochemicznych i metod pomiarowych. Z drugiej strony skrypt ma stanowić zbiór instrukcji do ćwiczeń eksperymentalnych wykonywanych w ramach Laboratorium z Elektrochemii.

Skrypt składa się z ośmiu rozdziałów, w których opisano teoretyczne podstawy wybranych zagadnień elektrochemicznych. I tak rozdziały 1, 2 i 3 poświęcone zostały opisowi metod woltamperometrycznych: woltamperometrii liniowej, cyklicznej, metodom pulsowym oraz woltamperometrii strippingowej. W rozdziale 4 przedstawiono podstawowe definicje związane z korozją chemiczną i elektrochemiczną. Scharakteryzowane zostały metody badań korozji elektrochemicznej, w tym przyspieszone badania korozyjne, techniki stało- i zmiennoprądowe. Opisano sposób przeprowadzania pomiarów i możliwe sposoby interpretacji uzyskiwanych wyników. Przedstawione zostały również sposoby zapobiegania korozji takie, jak modyfikacja środowiska korozyjnego, ochrona elektrochemiczna, nakładanie powłok i zastosowanie inhibitorów. W rozdziale 5 opisano podstawy elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej. Rozdział 6 został poświęcony procesom elektropolimeryzacji i właściwościom polimerów przewodzących. W rozdziale 7 przedstawione zostały podstawy teoretyczne pracy ogniw fotowoltaicznych, zasady ich konstrukcji oraz charakterystyka prądowo-napięciowa i sprawność ogniw. W rozdziale 8 autorzy opisali budowę i działanie wodorowych ogniw paliwowych. Omówione zostały zasady budowy, pracy, sposoby przeprowadzania elektrochemicznej charakterystyki i właściwości oraz zastosowanie ogniw paliwowych z membraną wymiany protonów, alkalicznych ogniw paliwowych, ogniw paliwowych z kwasem fosforowym, ogniw paliwowych ze stałym elektrolitem tlenkowym oraz ogniw paliwowych ze stopionym węglanem.

We współczesnym świecie, język angielski stał się podstawowym narzędziem komunikacji dla naukowców, dlatego każdy rozdział opisujący zagadnienia teoretyczne (od 1 do 8) został zakończony słowniczkiem angielsko-polskim zawierającym specjalistyczne angielskie określenia i zwroty dotyczące tematyki opisanej w danym rozdziale. Autorzy mają nadzieję, że ułatwi to czytelnikom pracę z podręcznikami i innymi publikacjami w języku angielskim.

Drugą część skryptu stanowi rozdział 9, w którym zebrane zostały szczegółowe instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych tematycznie bezpośrednio związanych z treściami przedstawionymi w rozdziałach 1-8. Zakończenie skryptu to rozdział 10 poświęcony oprogramowaniu pomiarowemu używanemu na Laboratorium z Elektrochemii, oraz spis literatury.

Fonetyka i ortografia dźwięku języka francuskiego

Mieczysław Gajos — 2023-09-20

Język francuski jest postrzegany jako trudny ze względu na różnice występujące pomiędzy wymową a pisownią. Słyszymy [boku], a widzimy beaucoup. Piszemy femme, a czytamy [fam]. Systematyczne prześledzenie reguł przejścia od języka mówionego do języka pisanego pozwala jednak dostrzec, że istnieją ścisłe relacje między głoskami języka francuskiego a literami, czy grupami liter, których używamy do ich zapisu. Optymalne opanowanie systemu fonetycznego języka obcego oraz jego systemu ortograficznego sprzyja efektywnej komunikacji w mowie i piśmie. Warto więc sięgnąć po tę książkę i przekonać się, że uczenie się relacji fonogramicznych może być tak samo przyjemne, jak rozwiązywanie krzyżówek.

Publikacja zawiera przystępny opis funkcjonowania podsystemów fonicznego i ortograficznego we współczesnej francuszczyźnie. Autor proponuje także konkretne rozwiązania metodyczne ułatwiające nauczanie oraz uczenie się fonetyki i ortografii języka obcego.

Czy mamy wolną wolę?

Mark Balaguer — 2023-09-15

Czy naukowe i filozoficzne argumenty przeciwko wolnej woli są wystarczające, by porzucić wiarę w jej istnienie? Przeważnie wydaje nam się, że kontrolujemy nasze działania i decyzje. A jednak najnowsze odkrycia naukowe sugerują, że wolna wola to złudzenie i jesteśmy całkowicie zdeterminowani przez zdarzenia z przeszłości. W tej książce Balaguer wciąga czytelnika w intrygujące polemiki z przeciwnikami teorii o wolnej woli, analizuje rozmaite odkrycia naukowe, przypatruje się problemowi z różnych perspektyw: neuronaukowej, filozoficznej, religijnej i psychologicznej.

Pisma poradnikowe dla kobiet na polskim rynku prasowym. Perspektywa retoryczna

Monika Worsowicz — 2023-09-14

Publikacja jest interdyscyplinarną monografią prezentującą zastosowanie narzędzi retorycznych i prasoznawczych do badania polskiej prasy poradnikowej dla kobiet. Wykorzystano również językoznawczą i antropologiczną perspektywę widzenia oraz wyeksponowano szczegółowe problemy z obszaru etyki dziennikarskiej związane z komodyfikacją sfery przekazów medialnych.

Monografia synchronicznie dokumentuje zjawisko współczesnego poradnictwa prasowego dla kobiet, a także wyjaśnia jego znaczenie wobec zjawisk nowoczesnej komunikacji medialnej. Analizy obejmują wszystkie numery wydanych w 2019 roku dwutygodników: „Naj”, „Przyjaciółka”, „Pani Domu”, „Tina” i miesięczników: „Claudia”, „Dobre Rady”, „Kobieta i Życie”, „Olivia”, „Poradnik Domowy”, „Świat Kobiety”.

Eksplikacja i uzasadnienie zastosowania koncepcji aktu retorycznego do badania wieloelementowego zbioru wydań czasopism znajduje się w rozdziale pierwszym. Trzy kolejne rozdziały skoncentrowane są wokół zagadnień konstruowania wizerunku nadawcy, strukturowania zawartości przekazu i modelowania kobiecego odbiorcy. Rozważania wypełniają lukę badawczą w zakresie analizowania związków między przekazem dziennikarskim i reklamowym (promocyjnym) w odniesieniu do treści poradnikowych oraz znaczenia takich afiliacji dla czytelników. Autorskie badania zawartości przynoszą szczegółowe dane na temat specyfiki tytułów, a zarazem pozwalają na rekonstrukcję dwóch schematów redagowania pism. Istotną część monografii stanowią analizy i konkluzje odnoszące się do roli, jaką czasopisma poradnikowe mogą odgrywać w procesie kształtowania obrazu świata oraz zbioru wartości istotnych dla czytelniczek. Wskazano przyczyny oraz możliwe skutki bardzo spójnej i konsekwentnie propagowanej na łamach periodyków koncepcji „bycia kobietą”.

Nocne konteksty miejskiej kultury

Krystian Darmach — 2023-09-12

Prezentowana książka stanowi wynik kilkuletnich badań nocnych aspektów miejskiej kultury i życia nocnego. Obserwacji, uczestnictwa, wywiadów, rozmów, narracji, refleksji. Jest nawiązaniem do poprzedniej propozycji (Miasto w zwierciadle nocy, WUŁ 2020), jej rozwinięciem, korespondencją, ale także dziełem osobnym, pomysłem zrealizowanym w inny sposób, w innej formie, w inny sposób akcentującej przedmiot badawczych zainteresowań, interpretacyjne wybory i styl opisu. Nocne miasto wydaje się obszarem niewyczerpanym, wciąż nieopisanym, zagadkowym, czekającym na odkrycie. Tym bardziej, że (w tym m.in. upatruję największy walor prezentowanej pracy) w polskiej literaturze przedmiotu brak na ten temat systematycznej refleksji, nie prowadzono przekrojowych badań w tym obszarze, nie podejmowano także dyskusji związanych z nocnymi kontekstami miejskiej kultury.

Materiały do naukowych rozważań zbierałem przez kilka lat, podróżując, systematycznie obserwując, metodyczne rozpatrując, rozmawiając, stosując rozmaite, dobrze znane etnograficzne strategie w nowych kontekstach, przyglądając się miejskim zjawiskom z dystansu teoretycznych koncepcji i pojęciowych kategorii, i odwrotnie przyglądając się z perspektywy miejskiego, własnego doświadczenia teoriom i badawczym koncepcjom, wreszcie uczestnicząc w nocnym życiu wybranych przeze mnie miast (Łodzi, Lizbony, San Franscisco, Nowego Jorku). Miejsc i miast, które pojawiły się w mej biografii nieprzypadkowo, w których dobrze się czuję, które znam i na nowo odkrywam, rozpoznaję, i które z wielu powodów mnie wciąż zaskakują. Są wyjątkowe dla mnie samego i dla światowej kultury.

Poruszyć miliony

Marek Cieśliński — 2023-09-12

Książka Marka Cieślińskiego jest przykładem autorskich przemyśleń na temat człowieka – instytucji polskiego kina Jerzego Bossaka. Autor w oparciu o źródła archiwalne, filmy, teksty drukowane i wypowiedzi samego Bossaka, prasę filmową, literacko-kulturalną, wybrane tygodniki opinii i dzienniki ogólnopolskie, wywiady i wspomnienia przygotował ciekawą i oryginalną biografię tego niezapomnianego współtwórcy Polskiej Kroniki Filmowej, Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski”, Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Zespołu Filmowego „Kamera”, dokumentalisty, publicysty, krytyka i recenzenta (…), animatora i ambasadora polskiej kultury filmowej, ale przede wszystkim profesora łódzkiej Filmówki i mentora.

dr hab. Barbara Lena Gierszewska, prof. UJK

Na kartach książki co rusz zostają przywołane mniej lub bardziej znane osoby z historii polskiego kina, których pojawienie się dopełnia nierzadko portret Bossaka, ale też same w sobie stają się istotnymi bohaterami, choć w tej akurat opowieści siłą rzeczy drugoplanowymi. Otrzymujemy więc książkę nie tylko o jednej z ważnych postaci polskiego kina, ale także o nim samym, o jego wielowymiarowości i skomplikowaniu.
Z pewnością książka ta w pełni uświadamia przestrzenie obecności Bossaka w polskim kinie, ale także jej intensywność. Nie chodzi bowiem tylko o funkcje, które sprawował (…), ale także piętno, które odcisnął zarówno na instytucjach, jak i na ludziach, z którymi przyszło mu pracować bądź ich uczyć.

prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski

Wprowadzenie do analizy wariancji z czynnikami losowymi

Katarzyna Grzeszkiewicz-Radulska — 2023-09-04

Książka ta jest poświęcona problemom analizy wariancji (ANOVA) z czynnikami losowymi. Choć nie jest to problematyka nowa, jako że od lat jest obecna w piśmiennictwie statystycznym, to jednak jest względnie słabo wyeksponowana, szczególnie w wymiarze praktycznym. Z kolei w refleksji metodologicznej prowadzonej w naukach społecznych nad badaniami eksperymentalnymi jest ona praktycznie nieobecna. Celem książki jest wypełnienie tej luki i dostarczenie niezbędnej wiedzy na temat planowania eksperymentów z czynnikami losowymi, a także analizowania otrzymanych danych.

Pierwsza część książki poświęcona jest roli czynników losowych w planach eksperymentalnych. Autorka przywołuje wiele przykładów pytań problemowych pochodzących z nauk społecznych i uzasadnia, dlaczego rozwiązanie określonych problemów badawczych powinno nastąpić poprzez włączenie czynników losowych do planu eksperymentalnego. Omawia też niepoprawnie pod tym względem skonstruowane schematy badawcze, wskazując, że ich wady prowadzą do ustaleń o niskiej trafności, a nawet do ustaleń fałszywie pozytywnych.

W drugiej części książki omawiane są procedury analityczne dla modeli ANOVA uwzględniających czynniki stałe i czynniki losowe jednocześnie. To właśnie te modele będą w wielu przypadkach poprawną alternatywą dla tak powszechnie wykorzystywanych modeli uwzględniających jedynie czynniki stałe. Prezentowana wiedza pozwoli też badaczom dowiedzieć się, jak uogólniać wnioski na kilka populacji jednocześnie – nie tylko na populację jednostek, osób, czy respondentów, ale także na inne zbiorowości, którymi równolegle mogą być populacja reklam, słów, ankieterów, itd.

Podjęte w książce zagadnienie jest złożone, przede wszystkim od strony analitycznej. Zgodnie z tendencjami w literaturze światowej, autorka podejmuje szczególne starania, by przedstawiane treści wyłożyć w możliwie przystępny sposób.

Turystyka w badaniach podstawowych

Marzena Makowska-Iskierka — 2023-08-29

Na trzynasty tom „Warsztatów z Geografii Turyzmu” składają się prace prezentujące ciekawy zestaw metod oraz narzędzi stosowanych w badaniach podstawowych z zakresu turystyki. Dobór metod przedstawionych przez autorów wynika z tego, że dobrze znają oni teren i przedmiot badań, dostępne raporty dotyczące korzystania z atrakcji turystycznych czy uzdrowiskowych, a także są świadomi wpływu technologii (np. aplikacji mobilności), która przenika i nasyca różne sfery kultury, w tym naukę.

Standing finansowy a zrównoważony rozwój przedsiębiorstw w Polsce

Magdalena Kowalska — 2023-08-28

Zrównoważony rozwój przedsiębiorstw to proces zmian ilościowych i jakościowych ukierunkowany na osiąganie korzystnych wyników w wymiarze ekonomicznym, społecznym oraz środowiskowym. Jednym z kluczowych czynników wpływających na zrównoważony rozwój przedsiębiorstw jest standing finansowy, utożsamiany z ogólną sytuacją finansowo-majątkową przedsiębiorstwa, jego wiarygodnością i zdolnością do regulowania zobowiązań.

Podstawowym celem monografii jest ocena wpływu standingu finansowego na zrównoważony rozwój przedsiębiorstw wg sekcji PKD2007 w latach 2008-2019. Realizacja celu badawczego wymagała zastosowania metody krytycznego i retrospektywnego przeglądu wyselekcjonowanej literatury przedmiotu, polskiej i zagranicznej, analizy przyczynowo-skutkowej, opracowania modeli ekonometrycznych.

Układ pracy podporządkowany został weryfikacji przyjętej hipotezy głównej – „Standing finansowy ma istotny statystycznie wpływ na zrównoważony rozwój przedsiębiorstw wg sekcji PKD2007 w latach 2008-2019”.

Monografia składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów, zakończenia, bibliografii, spisu rysunków, tabel i wykresów. Wstęp zawiera syntetyczne wprowadzenie w analizowaną problematykę, hipotezę główną oraz hipotezy pomocnicze. Pierwsze dwa rozdziały stanowią próbę omówienia podstawowych zagadnień teoretycznych związanych ze zrównoważonym rozwojem przedsiębiorstw oraz standingiem finansowym jako jego determinantą. W rozdziale trzecim zaprezentowano szczegółowy opis zastosowanej metodyki badawczej. Trzy kolejne rozdziały poświęcone zostały analizie empirycznej. W zakończeniu przedstawiono podsumowanie przeprowadzonych analiz oraz wnioski wynikające z całokształtu badań.

Inny świat?

Marcin Radomski — 2023-08-25

Celem monografii jest analiza twórczości Doroty Kędzierzawskiej, a jeśli ubocznym skutkiem będzie przywrócenie reżyserce należnego jej miejsca w historii polskiej kinematografii, to niewątpliwie będzie to dodatkową satysfakcją. Łącząc perspektywę badań filmoznawczych, biograficznych, antropologicznych i kobiecych, zamierzam uzupełnić lukę w polskich studiach filmoznawczych. Oprócz próby interpretacji i analizy każdego z filmów podjąłem się również zadania całościowej oceny twórczości Doroty Kędzierzawskiej, biorąc pod uwagę tematykę i estetykę jej kina.

Językowe, literackie i kulturowe refleksje na temat jedności w różnorodności

Justyna Braszka — 2023-08-25

Publikacja Językowe, literackie i kulturowe refleksje na temat jedności w różnorodności zawiera przemyślenia młodych naukowców i naukowczyń dotyczące aktualnie podejmowanych przez nich badań. Jej szczególny charakter objawia się w niezwykle szerokim zakresie tematycznym, który został w niej przedstawiony. Zamieszczone w książce artykuły można podzielić na trzy kategorie, obejmujące językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz kulturoznawstwo. Ich wielowymiarowość i różnorodność sprawiają, że czytelnicy i czytelniczki mogą poznać nieodkryte dotąd meandry nauki.

Mamy nadzieję, że monografia spotka się z zainteresowaniem odbiorców i odbiorczyń oraz będzie inspirować kolejnych młodych badaczy i badaczki do prezentowania swoich przemyśleń szerszemu gronu.

Nie(do)rzeczy

Byung-Chul Han — 2023-08-24

Przyszło nam żyć w czasach postępującej cyfryzacji i – co za tym idzie – natłoku informacji. Byung-Chul Han wychodzi z przeświadczenia, że nie zamieszkujemy już ziemi, ale Google Earth i Cloud. Informacje wyparły rzeczy – i jest to zmiana fundamentalna. Niegdyś rzeczy ze względu na swoją stałość dawały człowiekowi oparcie, miały swoją historię i budziły wspomnienia, z kolei informacje (i inne „nie(do)rzeczy”: smartfon, selfie, zdjęcie cyfrowe, chmura, sztuczna inteligencja) za sprawą swej ulotności i chwilowości zdestabilizowały ludzkie życie. W tym sensie niniejsza książka stanowi krytykę digitalizacji świata i apologię rzeczy.

RODO – GDPR. Ocena ryzyka, ocena skutków naruszenia ochrony danych osobowych

Jakub Rzymowski — 2023-08-22

Redystrybucja dochodów w świecie nierówności

Anna Krajewska — 2023-08-21

Przez wiele lat w dyskusjach nad przemianami w polskiej gospodarce skupiano się przede wszystkim na wzroście gospodarczym a relatywnie mało uwagi przywiązywano do rosnącego zróżnicowania dochodów. Wzrost zainteresowania w światowej literaturze problemem nierówności oraz zwiększenie zróżnicowania dochodów w Polsce skłaniają jednak do zwrócenia uwagi na sposoby przeciwdziałania temu zjawisku na tle doświadczeń innych krajów Unii Europejskiej. Z tego względu w monografii dokonano analizy nierówności dochodowych w Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki polskiej, a także ukazano mechanizmy, poprzez które redystrybucja wpływa na obniżenie nierówności dochodowych we współczesnych gospodarkach. Z przeprowadzonych w monografii analiz wynika, że redystrybucja dochodów odbywająca się poprzez kształtowanie podatków i wydatków publicznych może stanowić skuteczne narzędzie niwelowania nierówności dochodowych w krajach Unii Europejskiej. Na podstawie dokonanych porównań międzynarodowych zaobserwować przy tym można, że instrumenty te w niejednakowym stopniu wykorzystywane były w różnych modelach polityki społecznej. W szczególności, przeprowadzone analizy wskazują, że podatki w niewystarczającym stopniu oddziałują na redystrybucję dochodów w Polsce. W celu skuteczniejszego niwelowania nierówności dochodowych w gospodarce polskiej wskazana jest zatem znaczna reforma systemu podatkowego, obejmująca m.in. wzrost udziału wpływów z podatków dochodowych i majątkowych w dochodach budżetowych, czy ujednolicenie zasad dotyczących stosowania progresji w ramach opodatkowania dochodów.

Rytuał tabu w języku potocznym

Ewa Urbaniak — 2023-08-11

Przedmiotem monografii jest zjawisko rytuału tabu stosowanego przez uczestników podczas sekwencji traktujących o tematach tabu. Analiza opiera się na danych empirycznych pozyskanych z transkrypcji codziennych rozmów młodych użytkowników języka polskiego. Prezentowane rozważania mają charakter konwersacyjno-interakcyjny i opierają się na założeniu, że poruszając kwestię tabu, rozmówcy stosują rytuał, o konkretnej strukturze, organizacji i bazujący na określonych mechanizmach językowych. Rytuał tabu umożliwia zatem przeprowadzenie rozmowy zgodnie z powszechnie obowiązującymi normami społeczno-kulturowymi nie zagrażając harmonii interakcyjnej. Cel badania stanowi omówienie poszczególnych elementów na poziomie konwersacyjnym oraz interakcyjnym, takich jak typy granic rytuału, jego wewnętrzny układ czy określone mechanizmy pragmatyczne. W ten sposób rytuał tabu traktowany jest jako szczególny rodzaj sekwencji, wyróżniający się określonymi strukturami i pełniący konkretne funkcje socjopragmatyczne i interpersonalne.

Publikacja finansowana w ramach funduszu rozwoju naukowego Wydziału Filologicznego UŁ

Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach

Georgi Minczew — 2023-08-04

Dualistyczne herezje ukryte w tytule tego zbioru to przede wszystkim bogomilswo i, w mniejszym stopniu, paulicjanizm, obecne w historii państw bałkańskich od VII wieku do końca średniowiecza. Siedem lat temu ukazał się tom źródeł słowiańskich. Niniejsza książka stanowi kolejny krok w przybliżaniu ich historii i doktryny polskiemu czytelnikowi. Zdecydowaliśmy się opublikować pierwszą polską edycję najważniejszych tekstów antyheretyckich, aby przybliżyć badaczom pokrewnych dyscyplin humanistycznych - a także szerszej publiczności - złożoność sporów dogmatycznych we wspólnocie bizantyńsko-słowiańskiej doby średniowiecza. Niektóre z tych zabytków są już dobrze znane specjalistom, na przykład list patriarchy Teofilakta do cara Piotra; traktat polemiczny (a raczej pamflet) mnicha Eutymiusza z klasztoru Peribleptos; rozdział 27 z Panoplia dogmatica Eutymiusza Zigabenosa zatytułowany Przeciw bogomiłom czy fragment dzieła Pseudo-Psellosa O demonach. Książka zawiera również mniej znane teksty: fragmenty XII-wiecznej anonimowej homilii na Niedzielę Wszystkich Świętych, komentarz do Boskiej Liturgii autorstwa Teodora (Mikołaja?) z Andydy, akta synodów, wyroki, przysięgi skruszonych heretyków i inne.

Monografia powstała w ramach projektu sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2016/22/M/HS3/00212 (Herezje dualistyczne w dziejach Europy Południowo-Wschodniej IX–XV w.)

Teorie i praktyki komunikacji

Anna Barańska-Szmitko — 2023-08-04

Merytoryczna i metodologiczna różnorodność zawartości tomu tworzą bogatą i spójną mozaikę dzisiejszej komunikologii jako dyscypliny i jako wiedzy o komunikacji rozwijanej w innych dyscyplinach. W tomie znajdują się rozdziały, których autorzy podejmują problematykę rudymentów nauk o komunikacji i mediach, a obok nich usytuowane są teksty analizujące różne przestrzenie komunikacji.

Znakomicie zrealizowano funkcję poznawczą: poszczególne opracowania są nowatorskie, innowacyjne, dobrze balansują między tradycją naukową a poszukiwaniem nowych dróg, rozwiązań, ujęć. Nie sposób pominąć ich funkcji edukacyjnej, oddziaływania formacyjnego na studentów i młodych badaczy.

Prezentacje multimedialne w wystąpieniach naukowych

Mariola Antczak — 2023-07-31

Wystąpienia na konferencjach naukowych to stały element działalności każdego badacza, ściśle związany z niezbędnym obszarem jego pracy, polegającej między innymi na komunikowaniu wyników swoich badań środowisku. Jakość komunikacji naukowej jest podstawą efektywnego przepływu informacji, w XXI wieku połączenie jej z wizualizacją danych i wniosków staje się wręcz niezbędne i oczekiwane przez odbiorców. Jednym ze sposobów przetwarzania informacji naukowej w postać multimedialną są prezentacje, które wzbogacają komunikację ustną i umożliwiają odbiorcom przekazu uruchamianie jednocześnie dwóch kanałów sensorycznych: słuchu i wzroku. W książce sformułowano odpowiedzi na dwa podstawowe pytania: „Jak przygotować dobre wystąpienie naukowe?” i „Jak przygotować dobrą prezentację wzbogacającą wystąpienie naukowe?” Publikacja ma charakter naukowy i praktyczny. Całość została podzielona na trzy części. Pierwsza dotyczy wystąpień na konferencjach naukowych, druga prezentacji multimedialnych wykorzystywanych podczas nich, natomiast w trzeciej omówiono na konkretnych przykładach zmiany, które wprowadzili autorzy do swoich prezentacji, aby je udoskonalić i sprostać wymaganiom wystąpienia naukowego. W monografii omówiono również szereg innych zagadnień związanych z wystąpieniami publicznymi, takich jak: ubiór, savoir vivre, emisja głosu. Głównymi celami, które realizowali autorzy poszczególnych tekstów, były: poznanie i opis, ale również cel praktyczno-wdrożeniowy. Studia naukowe w zakresie tematu przewodniego zostały przeprowadzone z wykorzystaniem metod: bibliograficznej, analizy i krytyki piśmiennictwa, dedukcyjnej, porównawczej, heurystycznej i case studies. W książce wykorzystano bogatą literaturę przedmiotu i odwołano się do aktualnego stanu badań na temat omawianej problematyki. Publikacja może zostać wykorzystana przez praktykujących i początkujących naukowców, doktorantów oraz studentów reprezentujących różne dyscypliny naukowe.

Kompetencja onomastyczna w nauczaniu i użyciu języka włoskiego jako obcego. Kontekst polski

Artur Gałkowski — 2023-07-31

Monografia prezentuje wyniki badań przeprowadzonych dla celów glottodydaktycznych w perspektywie nauczania i uczenia się/stosowania języka włoskiego jako obcego przez użytkowników polskich. Autor rozwija i aktualizuje dyskusję naukową na temat zintegrowania kompetencji onomastycznej z innymi kompetencjami w procesie nauczania języka i kultury włoskiej. Wykazuje tezę o potrzebie wprowadzenia i bardziej aktywnego oraz świadomego wykorzystania nazw własnych w praktyce glottodydaktycznej. Kompetencja onomastyczna jest punktem wyjścia do aktywacji operacji wzbogacających znajomość języka obcego, w tym wypadku języka włoskiego – na poziomie leksykalnym (słowotwórczym i kognitywnym), strukturalnym, komunikacyjno-kulturowym oraz pragmatycznym. Eseje tematyczne w części teoretycznej stanowią źródło zaawansowanych obserwacji glottodydaktyczno-onomastycznych oraz kluczowych informacji na temat systemu nazw własnych w języku, tym samym onomastyki jako subdyscypliny językoznawstwa zajmującej się powstawaniem i funkcjonowaniem onimów w rejestrze ustnym i pisanym języka. W części aplikatywnej znalazły się materiały onomastyczne zgromadzone w heterogenicznym korpusie, reprezentatywnym dla bogatego uniwersum nazw własnych, wyekscerpowanych i tabelarycznie skatalogowanych w odniesieniu języka-kultury włoskiej: antroponimy (imiona i nazwiska), toponimy (nazwy miejscowe/geograficzne), markonimy (nazwy marek) oraz instytucjonimy (nazwy instytucji i organizacji). Imiona, toponimy i instytucjonimy w wersji włoskiej zestawiono z ekwiwalentami w języku polskim. Całość uzupełniono zestawem zadań dydaktycznych oraz listami postaci kultury włoskiej i glosariuszem podstawowych terminów onomastycznych. Postulat wyodrębnienia glottodydaktyki onomastycznej jako działu edukacji językowej prowadzi do wniosku, że ten dział glottodydaktyki jest wynikiem współdziałania i częścią szerszej perspektywy humanistycznej, polegającej na wprowadzeniu i zintegrowaniu onomastyki z interdyscyplinarnymi obszarami nauki i dydaktyki, w tym dydaktyki języków obcych.

Wydanie elektroniczne finansowane w ramach projektu „Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; realizowanego przez Uniwersytet Łódzki w ramach konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18 na podstawie umowy nr POWR.03.01.00-00-KN55/18 z dn. 12.12.2018 Correzione linguistica ed edizione cartacea cofinanziata dall’Associazione degli insegnanti universitari per la promozione delle culture delle lingue europee

Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868

Justyna Bieda — 2023-07-28

Myśl Oświecenia uznająca wolność człowieka za jedno z podstawowych praw jednostki zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad stosowania i wykonywania tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII/XIX w. Jednym z głównych postulatów było wprowadzenie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Realizacją tej idei było stopniowe wprowadzanie oddzielnych ośrodków penitencjarnych przeznaczonych jedynie dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek.

W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęły pojawiać się głosy apelujące o stworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdziału miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. W Księstwie Warszawskim ostatecznie nie udało się wprowadzić w życie reformy więziennictwa.

Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Zadanie to jednakże nie było łatwe, gdyż brak było zasadniczo jakichkolwiek regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych.

W pracy podjęto próbę pokazania na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych problemów, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia od podstaw zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym budowy struktur administracyjnych. Była to z jednej strony próba wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych, z drugiej jednak było to działanie w warunkach ograniczeń wynikających z realnej sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Japonia wobec kryzysu humanitarnego w Ukrainie: raport Ośrodka Studiów Azjatyckich UŁ i Centrum Studiów Migracyjnych UŁ

Marcin Socha — 2023-07-27

Celem raportu jest analiza dotychczasowych działań japońskiego rządu dotyczących wsparcia dla uciekinierów wojennych z Ukrainy po agresji Rosji na ten kraj w lutym 2022 r. oraz zestawienie tych aktywności z sytuacją Ukraińców na terenie Polski, czyli kraju który przyjął największą ich grupę. Dzięki identyfikacji najważniejszych potrzeb uciekinierów, organizacji pomocowych i podmiotów przyjmujących, w raporcie wskazano rekomendacje dla japońskich instytucji politycznych i humanitarnych. Ich celem ma być bardziej precyzyjne kierowanie pomocy humanitarnej do miejsc i organizacji w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, które najbardziej jej potrzebują. Raport został sporządzony na podstawie analizy informacji płynących ze strony podmiotów zaangażowanych w pomoc osobom uciekającym z Ukrainy na terenie Polski i Japonii, deklaracji pomocowych płynących ze strony organów rządowych, kręgów biznesowych i organizacji pozarządowych. Znaczną uwagę poświęcono również aktywności japońskich placówek dyplomatycznych działających na terenie państw przyjmujących największą liczbę migrantów przymusowych.

Publikacja sfinansowana ze środków Rektor Uniwersytetu Łódzkiego oraz Ośrodka Spraw Azjatyckich UŁ

Przekład

Matthew Reynolds — 2023-07-27

Autor prezentuje najważniejsze zagadnienia związane z przekładem, posługując się przykładami z różnych języków. Argumentuje, dlaczego przekład jest tak ważny i ukazuje, jak zmienia się on w epoce cyfrowej. Zabiera Czytelnika w podróż – od starożytnych języków po światową angielszczyznę, od św. Hieronima po tłumacza Google. Dowodzi, że przekład znacząco wpływa na nasze życie – zapewnia dostęp do zagranicznych wiadomości, dubbingowanych filmów i instrukcji korzystania z kuchenki mikrofalowej, ale również oddziałuje na światowe religie, literaturę, kulturę i języki.

Psychologia sztuki

George Mather — 2023-07-26

Psychologia sztuki zapewnia eklektyczny wstęp do niezliczonych metod, dzięki którym psychologia może pomóc w pojmowaniu i docenieniu działalności twórczej. Odkrywając, w jaki sposób postrzegamy wszystko, co nas otacza, od koloru po ruch, prezentowana książka umożliwia przyjrzenie się tworzeniu sztuki jako formie ludzkiego zachowania, które czerpie z historii jako nieustannego źródła inspiracji, konfliktu i dyskusji. Ukazuje też, jak oszustwo, technologia reprodukcji i seksizm wpływają na naszą ocenę sztuki.

Szkoła dla każdego od idei do realizacji. Z doświadczeń pierwszego Łódzkiego Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą

Beata Jachimczak — 2023-07-25

„W poniższej publikacji przedstawimy założenia teoretyczne edukacji dla wszystkich oraz działania, doświadczenia i dobre praktyki pierwszego, łódzkiego SCWEW-u, który powstał przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 6 w Łodzi, czyli Łódzkiej Szkole dla Niewidomych i Słabowidzących „Na Dziewanny”. […] Niniejsza monografia, w pierwszej części prezentuje teoretyczne zagadnienia związane z szeroko rozumianą inkluzją: od oceny funkcjonalnej, poprzez dostępność w przestrzeni szkolnej i publicznej, do pracy w grupie zróżnicowanej, z wykorzystaniem projektowania uniwersalnego. W drugiej części Zespół łódzkiego SCWEW zaprezentował realizowane działania, doświadczenia, dobre praktyki, które podejmował we współpracy z siedmioma placówkami ogólnodostępnymi z województwa łódzkiego, w tym: dwoma przedszkolami, dwiema szkołami podstawowymi, liceum ogólnokształcącym, technikum i szkołą branżową. Przedstawione zostały także wnioski ze współpracy międzysektorowej z partnerami projektu, w tym uczelniami wyższymi, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, ośrodkiem doskonalenia nauczycieli oraz centrum polityki społecznej” – Ze Wstępu

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 1: do 1820 roku

Tadeusz Grabarczyk — 2023-07-19

Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne, często obszerne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji – jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Popularność badań nad przeszłością i współczesnością miast wynika także z refleksji świadomej znaczenia miejskości jako ważnego czynnika postępu cywilizacyjnego i nowoczesności. Powyższe konstatacje odnoszą się także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch stuleci status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby różnego typu publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi.

Pierwszy tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi do 1820 r., a więc czasom, gdy była ona niewielkim miasteczkiem rolniczym. Opisana w nim została również przeszłość osad, które kiedyś stanowiły odrębne wioski, a obecnie znajdują się w granicach miasta. Dziś przypominają o nich jedynie nazwy poszczególnych części miasta, osiedli czy ulic. Autorzy, którzy wykorzystali wiele nieprzebadanych dotąd źródeł, nie tylko porządkują dotychczasowe ustalenia badaczy, ale również odkrywają przed Czytelnikiem wiele nowych faktów. Ta publikacja pozwala poznać przeszłość administracyjną i gospodarczą miasta, ukazuje życie codzienne jego mieszkańców w okresie staropolskim i przednowoczesnym. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, nim stała się ona „ziemią obiecaną”.

Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Łodzi

Utile e traducibile 2. Esercizi di lessico settoriale e quotidiano

Agnieszka Woch — 2023-07-17

Niniejsza publikacja jest podręcznikiem akademickim stworzonym przez wykładowczynie współpracujące z Zakładem Italianistyki UŁ na potrzeby zajęć z przekładu włoskich języków specjalistycznych prowadzonych dla studentów na poziomie B2+/C1 lub wyższym. Książka może służyć także innym osobom uczącym się języka włoskiego w ramach zajęć zorganizowanych lub indywidualnych. Podręcznik pozwala pogłębić wiedzę z zakresu języka związanego z urządzaniem wnętrz, modą, uczestnictwem w kulturze, sportem, rynkiem pracy i medycznym. Wprowadza elementy kultury i życia codziennego we Włoszech oraz rozwija umiejętność wyszukiwania informacji, stosowania technik redakcyjnych oraz dokonywania przekładu tekstów użytkowych ze sfery branżowej i codziennej w ramach języków włoskiego i polskiego.

Pubblicato dalla Casa Editrice dell’Università di Łódź con il sostegno finanziario del progetto „Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; realizowanego przez Uniwersytet Łódzki w ramach konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18, na podstawie umowy nr POWR.03.01.00-00-KN55/18 z dn. 12.12.2018

Controlling działań marketingowych – pojęcie, narzędzia, etapy

Wojciech Grzegorczyk — 2023-07-17

Celem prezentowanej pracy jest przedstawienie podstawowych informacji o controllingu marketingowym, jego funkcjach, narzędziach i etapach, a także zaprezentowanie niezbędnych analiz controllingowych odnoszących się do działań marketingowych przedsiębiorstwa. Praca składa się z dwóch części. W pierwszej zaprezentowano pojęcie kontroli, controllingu oraz controllingu marketingowego. Przyjęto założenie, że warunkiem koniecznym stosowania controllingu marketingowego przez przedsiębiorstwo jest posiadanie przez nie Systemu Informacji Marketingowej. W części drugiej przedstawiono analizy controllingowe odnoszące się do otoczenia przedsiębiorstwa, jego zasobów personalnych, sytuacji finansowej, strategii marketingowej i stosowanych narzędzi marketingu-mix.

Przedsiębiorstwo realizuje strategię marketingową, a jej wykonanie powinno podlegać kontroli. Podczas realizacji tej strategii gromadzone są więc informacje o stopniu osiągania celów marketingowych, stosowanych instrumentach marketingu-mix oraz pozycji przedsiębiorstwa na rynku. Są one poddawane analizom controllingowym, co umożliwia podjęcie decyzji o pozostaniu na dotychczasowym rynku, obsłudze doczasowych segmentów, ewentualnych korekt strategii marketingowej lub ekspansji na nowe rynki. zaplanowanych. Na tej podstawie przygotowuje skorygowaną strategię na następny okres lub podejmuje decyzje o wycofaniu się z dotychczasowego rynku i ekspansji na nowe rynki. Analizy controllingowe są wykonywane podczas realizacji strategii marketingowej i mogą być także realizowane po wykonaniu strategii w ramach audytu marketingu. Ich zakres jest wtedy znacznie szerszy i obejmuje także branżę, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo i zakres geograficzny jego działania.

Edukacja włączająca w perspektywie i zadaniach samorządu terytorialnego

Beata Jachimczak — 2023-07-07

W naszym opracowaniu chcemy z jednej strony dostarczyć i uporządkować wiedzę z omawianego zakresu, z drugiej – zaprezentować praktyczne rozwiązania wdrożeniowe, które mogą zainspirować samorządowców do podejmowania działań w kierunku pożądanych zmian. Publikacja może zostać wykorzystana podczas szkoleń i w procesie doradztwa adresowanego do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, realizujących w nich zadania oświatowe, jednak nie kierujemy jej wyłącznie do pracowników samorządowych. Edukacja włączająca widziana jako część szerszego ruchu włączającego w społeczeństwie jest bowiem zadaniem i wyzwaniem wieloresortowym oraz wielosektorowym. Wymaga tworzenia partnerstw, ale osią porozumienia są przede wszystkim wspólne modele myślowe, pomagające w rozwiązywaniu wyłaniających się problemów. Tych z pewnością nie zabraknie, jednak spojrzenie na nie z wielu perspektyw – w tym ze szczególnej perspektywy samorządowej – na pewno jest istotne dla wspólnych poszukiwań partnerskich instytucji.

Publikacja powstała w ramach projektu „Wsparcie kadry jednostek samorządu terytorialnego w zarządzaniu oświatą ukierunkowanym na rozwój szkół i kompetencji kluczowych uczniów – II etap”. Projekt pozakonkursowy o charakterze koncepcyjnym, współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowany w partnerstwie ze Związkiem Miast Polskich, w ramach Osi Priorytetowej II, Działania 2.10, Program Operacyjny WIEDZA EDUKACJA ROZWÓJ na lata 2014–2020

Italiano vero. Leksyka włoska w polszczyźnie XXI wieku

Łukasz Jan Berezowski — 2023-06-30

Italiano vero. Leksyka włoska w polszczyźnie XXI wieku […] jest obszerną pracą naukową […] poświęconą zapożyczeniom z języka i kultury włoskiej pojawiającym się na różnych poziomach – łącznie z popularnym i niekontrolowanym – w polszczyźnie ostatnich dekad. Jest to zjawisko, z którym stykamy się w literaturze, środkach masowego przekazu, podczas robienia zakupów czy wizyty w kawiarni. Autorzy wzięli więc na warsztat zjawisko częste i znaczące zarówno z perspektywy funkcjonowania społecznego, jak i na płaszczyźnie kulturowej. Dokładne porównanie z kilkoma wcześniejszymi publikacjami o podobnym profilu – przedstawione w części teoretycznej opracowania – dowodzi wyraźnie, że jest to monografia nowatorska zarówno pod względem doboru materiału, wcześniej niezarejestrowanego, jak i sposobu jego ujęcia.

Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Salwy

Mimo licznych prac na temat italianizmów w języku polskim, brakuje wśród nich opracowania tak wszechstronnego, jak prezentowana publikacja. Autorzy podsumowują dotychczasowe badania w tym zakresie, uwzględniając opracowania nie tylko leksykograficzne, lecz także z socjolingwistyki, etnolingwistyki, stylistyki, kultury języka, glottodydaktyki oraz ze studiów nad dwujęzycznością […]. Na tle dostępnej literatury przedmiotu książka stanowi wyjątkowe, bo całościowe ujęcie na temat wpływów języka włoskiego na polszczyznę – nie ma w nim braków, nie ma też powtórzeń. […] W dobie dużego oddziaływania szeroko rozumianej „włoskości” na życie codzienne w Polsce, ale również w innych krajach publikacja jest więc ze wszech miar potrzebna na polskim rynku wydawniczym.

Z recenzji dr hab. Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej, prof. UW

Publikacja sfinansowana ze środków Funduszu Rozwoju Naukowego Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego oraz Dyrektora Instytutu Romanistyki UŁ

Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii. Sąsiedzi cesarstwa wschodniorzymskiego z Półwyspu Arabskiego i ich wizerunek w źródłach. Okres przedislamski

Teresa Wolińska — 2023-06-29

Książka poświęcona została kształtowaniu się i ewolucji wizerunku mieszkańców Arabii w źródłach starożytnych i wczesnośredniowiecznych. Punktem wyjścia dla Autorki jest próba ustalenia, jaki obszar był w omawianej epoce traktowany jako Arabia, które etnosy uznawano za arabskie i jakimi nazwami je określano.

Drugą część monografii otwiera rozdział na temat źródeł wiedzy Greków i Rzymian o Arabii i jej mieszkańcach. Następnie zaprezentowane zostały państwa i plemiona uznawane (słusznie lub nie) przez autorów starożytnych za arabskie oraz opinie tych ostatnich na temat mieszkańców Półwyspu Arabskiego. Autorka stara się wyjaśnić, z jakimi grupami plemiennymi i w jakich okolicznościach Grecy i Rzymianie utrzymywali kontakty i w jaki sposób płynęło to na sposób, w jaki postrzegali swych arabskich sąsiadów.

Powyższe ustalenia stanowią bazę dla trzeciej części książki, poświęconej wizerunkowi Arabów w źródłach późnoantycznych i wczesnobizantyńskich. Nakreśliwszy przemiany sytuacji geopolitycznej w pierwszych wiekach naszej ery Autorka prezentuje kształtowanie się nowej sieci sojuszy ówczesnych mocarstw – cesarstwa wschodniorzymskiego (bizantyńskiego) i imperium perskiego – z plemionami arabskimi. Sporo uwagi poświęca kwestiom religijnym, wskazując na współistnienie wierzeń pogańskich, judaizmu i różnych nurtów chrześcijaństwa na Półwyspie Arabskim przed islamem. W obszernym rozdziale omawia wizerunek jego mieszkańców w różnojęzycznych tekstach autorów piszących w cesarstwie bizantyńskim. Wskazuje na trwałość niektórych opinii, mających często charakter stereotypów i powielanych przez Bizantyńczyków w ślad za autorami antycznymi, ale też na odmienne spojrzenie na arabskich sąsiadów, będące wynikiem chrystianizacji wielu spośród nich. Książkę uzupełniają biogramy wybranych przywódców arabskich.

Niniejsza książka powstała w ramach projektu sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2016/23/B/HS3/01891 (Mahomet i narodziny islamu – stereotypy, wiedza i wyobrażenia w kręgu kultury bizantyńsko-ruskiej)

Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi

Ewa M. Boryczka — 2023-06-29

W roku 2020 Łódź obchodziła dwusetlecie swojej historii przemysłowej. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań przygotowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich jest niniejsza, druga już publikacja.

Podczas debaty postawiliśmy wiele istotnych pytań. Jak kształtowała się przestrzeń miasta przemysłowego? Jak zmieniła się Łódź w okresie transformacji? W jakim kierunku zmierza dziś polityka przestrzenna miasta? Co wpływa na jej przeobrażenia i co zmienia Łódź współcześnie? Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość miasta? Jak zmieniła się Łódź i dokąd podąża?

W książce zostały podjęte dwa główne wątki rozważań dotyczące transformacji oraz przestrzeni Łodzi – jej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Pierwsza część obejmuje procesy transformacji miasta – od wolno rozwijającej się małej wsi z okresu do XV wieku, przez czas prosperity miasta przemysłowego w XIX stuleciu, po miasto poprzemysłowe, zmierzające ku dalszej transformacji i regeneracji. Druga część koncentruje się na przestrzeni miasta Łodzi i jej przeobrażeniach, a także na czynnikach i uwarunkowaniach tych przekształceń. Spoglądając na Łódź głównie z perspektywy planowania przestrzennego, gospodarki przestrzennej, geografii społeczno-ekonomicznej, zarządzania, ochrony środowiska, architektury i urbanistyki, chcieliśmy wzbogacić nowe interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich.

Polska literatura obozowa. Rekonesans

Arkadiusz Morawiec — 2023-06-28

Prezentowana książka poszerza granice polskiej literatury obozowej. Ujmowano ją dotąd nazbyt wąsko. Zadecydowały o tym: polityka, ideologia, deficyt wiedzy historycznej, brak kwerend literaturoznawczych oraz emocje, a nierzadko manipulacje, związane z określeniami obóz koncentracyjny i obóz zagłady. Literaturę obozową ograniczano początkowo do literatury lagrowej (dotyczącej niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i ośrodków zagłady), z czasem włączono do niej literaturę łagrową (odnoszącą się do obozów sowieckich, zwłaszcza obozów pracy przymusowej). Okazuje się jednak, że polska literatura obozowa jest znacznie obszerniejsza i bogatsza.

Na niniejszą rozprawę składają się minimonografie piśmiennictwa polskiego tyczące się konkretnego obozu lub typu obozów. Rozdziały poświęcone literaturze łagrowej (Sołowieckiemu Obozowi Specjalnego Przeznaczenia) i lagrowej (Buchenwaldowi i obozom dla sowieckich jeńców wojennych) poszerzają istniejące ustalenia. Kolejne dotyczą sfer nieprzebadanych: literatury odnoszącej się do obozów polskich – sanacyjnego Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej i komunistycznego Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie, hiszpańskiego (frankistowskiego) Campo de Concentración de Miranda de Ebro oraz japońskiej Jednostki 731 i jej ośrodka badawczego w Pingfang, obejmującego, oprócz laboratoriów i oddziałów produkcji broni chemicznej i bakteriologicznej, więzienie, komorę gazową, krematoria.

Książka ta stanowić ma impuls do dalszego penetrowania nieznanych i niewystarczająco rozpoznanych obszarów polskiej literatury obozowej, zestawiania ich ze sobą, porównywania, a następnie, poprzez usytuowanie rodzimych dokonań w kontekście innych literatur narodowych, do wykreślenia mapy światowej literatury obozowej…

Acercamientos a las poéticas de Oliverio Girondo: Estudio específico sobre un poeta de la vanguardia argentina

Anna Wendorff — 2023-06-28

Acercamientos a las poéticas de Oliverio Girondo: Estudio específico sobre un poeta de la vanguardia argentina (Analiza poezji Oliveria Girondo z różnych perspektyw. Szczegółowe studium poety awangardy argentyńskiej) to tekst analizujący twórczość poetycką pisarza z dwóch perspektyw: jednej, która odwołuje się i ukazuje poezję Oliveria Girondo w ramach awangardy argentyńskiej, której był pionierem w swoim kraju i kontynencie, oraz drugiej – fenomenologicznej – która próbuje wyjaśnić imaginarium poety, opierając się na modelu analizy poetyk literackich Gastona Bachelarda. W pierwszej części książki analizie zostaje poddana poezja awangardy argentyńskiej w celu pokazania jej elementów charakterystycznych z formalnego i językowego punktu widzenia. W drugiej części natomiast dokonano pogłębionej analizy tekstów poetyckich Girondo, ale tym razem obierając za punkt wyjścia podejście Bachelarda. Analiza ta ma na celu zbadanie twórczej wyobraźni poety i określenia kształtu jego poetyckiego uniwersum oraz tworzących je elementów. Inne aspekty, które zostały poruszone w książce – oprócz tych wspomnianych powyżej – dotyczą języka, polisemicznego charakteru nadanego mu przez poetę, jak również głębokiej wartości, jaką Girondo przypisał obrazowi: elementów świadczących o tym, że prawdziwie odnowił poezję. Choć te próby odczytania czy spojrzenia na twórczość poetycką Girondo mogą początkowo wydawać się odległe od siebie, są wzajemnie uzupełniające, tworząc spójną i zróżnicowaną wizję twórczości argentyńskiego autora, otwierając jednocześnie przed czytelnikiem przestrzeń ukazującą różnorodność aspektów, z perspektywy których można odczytywać jego poezję.

Kreatywność

Vlad Glăveanu — 2023-06-28

Autor prezentuje historię, teorię i praktykę kreatywności. Zastanawia się nad naturą i rozwojem procesu twórczego oraz analizuje przyczyny, dla których tworzymy. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób możemy zrozumieć kreatywnych ludzi i ich twórczość w kontekście społecznym, materialnym i historycznym. Koncentruje się też na przyszłości kreatywności i badań nad kreatywnością, zastanawiając się nad rozwojem technologicznym, ewolucją społeczeństwa i ostatecznie nad naszym miejscem w świecie wypełnionym przez kreatywne istoty, twórcze idee i spotkania.

Creativity: A Very Short Introduction was originally published in English in 2021 This translation is published by arrangement with Oxford University Press Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon.

Rozwój gospodarczy i społeczny republik Kaukazu Południowego

Natasza Duraj — 2023-06-20

Głównym celem monografii jest przedstawienie problematyki, dotyczącej rozwoju gospodarczego i społecznego republik Kaukazu Południowego. Zamysłem pracy była chęć ukazania procesów historycznych, mających miejsce w Gruzji, Armenii i Azerbejdżanie. Przedstawiono w niej zagadnienia, dotyczące rozwoju gospodarczego i społecznego Kaukazu Południowego na tle wydarzeń, jakie rozgrywały się przede wszystkim w państwie rosyjskim, a także problematykę kształtowania się relacji gospodarczych między Rosją a obszarem Zakaukazia.

Glosy

Andrzej Marciniak — 2023-06-15

Książka zawiera wyczerpujący zbiór glos profesora Witolda Broniewicza do orzeczeń Sądu Najwyższego, zamieszczanych dotychczas w wielu różnych ogólnopolskich czasopismach prawniczych, które są dzisiaj trudno dostępne ze względu na ich publikację w latach 1961–2005.

Wartość naukowa zaprezentowanych glos jest w znakomitej części nadal aktualna, mimo zmieniającego się ustawodawstwa. Wypływająca z nich ogólna wiedza teoretyczna z dziedziny procesualistyki cywilnej ma ciągle zasadniczy wpływ na poglądy kolejnych pokoleń prawników. Ponadto urzekają one pięknem języka, przenikliwością rozważań, dużym wyczuciem potrzeb praktyki sądowej oraz umiarem w głoszeniu poglądów. Dla wielu procesualistów cywilnych – zarówno teoretyków, jak i praktyków wymiaru sprawiedliwości – mogą stanowić wzór do naśladowania w ich pracach badawczych i działalności zawodowej.

Korporacyjne raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju

Katarzyna Jelska — 2023-06-15

Perspektywa wdrażania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 grudnia 2022 r. w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), strategii ESG (ang. environment, social, governance) oraz raportowania CSR (ang. corporate sustainability reporting) wymaga nowego podejścia do ujawniania informacji niefinansowych i tworzenia systemów informacyjnych. W monografii przedstawiono koncepcję korporacyjnego raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju, uzasadniając wykorzystanie indeksu strategicznego i strategicznej karty wyników jako narzędzi CSR.

Zaprezentowane podejście metodyczne tworzenia indeksu strategicznego ESG z komponentami (sub-indeksami) – służącymi do integrowania środowiskowej i społecznej odpowiedzialności – wyznacza założenia do formułowania oraz realizacji strategii ESG i raportowania. Wyniki badań uzasadniają rozwój indeksu strategicznego Green Real Estate Ecosystem Health, tworzącego ramy systemu informacyjnego i raportowania zgodne z założeniami CSRD i wymaganiami standaryzacji ujawniania informacji o jakości środowiska zabudowanego i kapitału naturalnego o znaczeniu dla zdrowia publicznego w koncepcji Environmental Health.

Sytuacja dochodowa gospodarstw domowych w województwie łódzkim

Alina Jędrzejczak — 2023-06-07

Analiza sytuacji ekonomicznej w oparciu o nierówności dochodowe i ubóstwo jest bardzo ważnym zagadnieniem, które wymaga ciągłego monitoringu. W Polsce dużo uwagi poświęca się tworzeniu licznych programów mających na celu wzrost jakości życia, co prowadzi między innymi do wzrostu dochodów różnych grup społecznych; brakuje jednak systemowej oceny efektów prowadzonej polityki. Publikacja w pewnym stopniu wypełnia tę lukę. Analiza zmian w rozkładzie dochodów przeprowadzona została dla województwa łódzkiego, które w badanym okresie, 2016-2020, było narażone z jednej strony na wpływ pandemii Covid’19, a z drugiej na szybki wzrost gospodarczy i działanie licznych programów społecznych. Pogłębiona analiza rozkładów dochodów w województwie łódzkim, oparta na porównaniach zarówno w czasie jak i w podziale na grupy społeczno-ekonomiczne gospodarstw domowych, była możliwa dzięki zastosowaniu metod statystycznych opartych na rozkładach empirycznych oraz teoretycznych. Do opisu rozkładu dochodów zaprezentowane zostały wszystkie najczęściej wykorzystywane rozkłady teoretyczne: rozkład logarytmiczno-normalny, Daguma, Singha-Maddali i Pareta. Do analizy nierówności w rozkładzie dochodów wykorzystano krzywe koncentracji oraz współczynnik Giniego, Zengi, zróżnicowania kwintylowego, decylowego i skrajnych części rozkładu oraz wskaźnik maksymalnego wyrównania. Spośród miar ubóstwa do analizy zaproponowano: wskaźnik zagrożenia ubóstwem, indeks luki dochodowej ubogich, wskaźnik dotkliwości ubóstwa. Zamożność teoretycznie została opisana za pomocą granicy zamożności oraz opartego na niej wskaźnika zamożności. Analiza uzupełniona została prezentacją graficzną wyników, która pozwoliła na ocenę zmian, jakie zaszły w całym rozkładzie dochodów w województwie łódzkim na tle kraju.

W-obec śmierci

Anna Walczak — 2023-05-30

W-obec śmierci. Studium intymności sytuacji granicznej jest naukową monografią wpisującą się w reaktywujący się nurt dyskursu egzystencjalnego (z akcentem na kwestie tanatyczne) w szeroko rozumianej humanistyce jak i naukach społecznych.

Monografia prezentuje autorski styl myślowy o dwóch kluczowych osobach, które znalazły się w egzystencjalnej sytuacji granicznej jaką jest bycie wobec śmierci. Osobami tymi w książce są Pierwszy w-obec śmierci (przede wszystkim osoba w stanie terminalnym) i Drugi w-obec przemijania Pierwszego jako jego towarzysz z wyboru. Konotacja sytuacji granicznej została rozszerzona w stosunku do tej nadanej przez Karla Jaspersa. Dzięki temu uwypuklono przede wszystkim jej intymną „materię” w jej osobliwej dyskretności zawsze jednorazowej i kruchej, co implikuje konieczność uważnej cielesnej obecności w niej Drugiego. W odwołaniu do współczesnej myśli o ciele i cielesności, również i tym kategoriom zostały nadane inne niż zwyczajowo przyjęte znaczenia. Ma to służyć wydobyciu wielowymiarowej istotowości bycia Pierwszego w-obec śmierci i odsłonięciu architektoniki uważnej cielesnej obecności Drugiego obok niego, z nim i przy nim, a może i dla niego. W monografii wykorzystano fenomenologiczną redukcję do „żywego” doświadcze(a)nia sytuacji granicznej przez Pierwszego i Drugiego. Jej celem jest właśnie odsłonięcie spod kolejnych warstw oczywistości jej istotowych znaczeń.

PolEnglish Revisited. Leksyka angielska w polszczyźnie XXI wieku

Łukasz Jan Berezowski — 2023-05-29

Przedmiotem niniejszej publikacji jest wpływ jednostek leksykalnych wywodzących się z angielskiego obszaru kulturowo-językowego na polszczyznę obecnych w dyskursie internetowym i nowych mediach ze szczególnym uwzględnieniem najnowszych anglicyzmów – zarówno leksykalnych, jak i semantycznych, które trafiły do języka polskiego na przełomie wieków XX i XXI.

Celem pracy jest ustalenie skali tego zjawiska poprzez stworzenie leksykonu zawierającego 1600 haseł opatrzonych definicjami i przykładami użycia zaczerpniętymi ze stron internetowych, mediów społecznościowych, forów i współczesnego piśmiennictwa. Istotnym elementem publikacji jest eksperymentalne badanie wpływu anglicyzmów przeprowadzone na próbie złożonej z przedstawicieli najmłodszego pokolenia użytkowników języka polskiego.

Publikacja sfinansowana ze środków Funduszu Rozwoju Naukowego Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego

Skazani na przestępczość? Wykluczenie społeczne i reintegracja społeczna w doświadczeniu biograficznym byłych więźniów

Andrzej Kacprzak — 2023-05-29

Książka powstała w oparciu o wywiady biograficzne z byłymi i aktualnymi więźniami. Jej celem jest ukazanie procesualnego charakteru wykluczania społecznego osób z doświadczeniem pobytu/ów w więzieniu na różnych etapach biografii: przed trafieniem do więzienia i w trakcie odbywania kary, a także ich losów po opuszczeniu placówki. Książka analizuje całościowo wszystkie elementy związane z kwestiami społecznej reintegracji więźniów – włączając do niej wszystkie etapy życia i pokazując ich związek oraz wpływ na procesy odchodzenia od przestępczości i powrotu/ów do funkcjonowania w społeczeństwie.

Książka jest adresowana zarówno do akademików reprezentujących takie dziedziny, jak socjologia, kryminologia, praca socjalna, pedagogika społeczna, polityka społeczna, jak również do praktyków zajmujących się profesjonalnym wspieraniem osób opuszczających zakłady karne. Książka obejmuje krytyczną analizę systemu resocjalizacji przestępców, który – jak wskazują prezentowane w niniejszym tomie analizy – reprodukuje przestępczość zamiast jej przeciwdziałać.

The Shields of the Empire: Eastern Roman Military Elites during the Reigns of the Emperors Theodosius II, Marcian and Leo I.

Łukasz Pigoński — 2023-05-26

Przedmiotem rozważań tej monografii są wschodniorzymskie elity wojskowe i ich wpływ na funkcjonowanie Imperium za czasów panowania Teodozjusza II, Marcjana i Leona I (408–471).

Autor bada proces odtworzenia się elit wojskowych po buncie Gainasa, wzrostu ich znaczenia dzięki wojnom z początku panowania Teodozjusza II, oraz rosnącego niezadowolenia wodzów z polityki zagranicznej cesarza pod koniec jego rządów. To właśnie ta opozycja była czynnikiem zjednującym tak różne postacie jak Flawiusz Zenon, Aspar czy Apolloniusz, w wyniku czego ostatecznie doszło do wykształcenia się jednolitej grupy, jaką były elity wojskowe. Następujące po rządach Teodozjusza II panowanie cesarza Marcjana było pod wieloma względami urzeczywistnieniem ich politycznych ambicji. W ciągu tych wydarzeń, Aspar, dzięki temu, że przeżył pozostałych znaczących dowódców stał się najpotężniejszą osobą w Imperium. W wyniku tego mógł samodzielnie wybrać następcę tronu - Leona. Autor bada, w jaki sposób władza Aspara i jego rodziny przejawiała się podczas panowania cesarza, a także jak doszło do kłótni się pomiędzy cesarzem i wodzem, a następnie eskalacji ich konfliktu.

Praca krytycznie podchodzi do wielu założeń przyjętych w nauce, zwłaszcza powszechnego w starszej literaturze wyjaśniania konfliktów między cesarzami a wodzami jako motywowanych czynnikami etnicznymi, a także przewartościowuje współczesne koncepcje, które próbują wyjaśnić dynamikę opisywanych wydarzeń w kontekście sporów dynastycznych lub religijnych.

Autor twierdzi, że motywacje elit wojskowych należy przede wszystkim rozumieć w kategoriach politycznych, zaś wodzom zależało na tym by skutecznie chronić Imperium przed zagrożeniami. Konflikty między wodzami a cesarzami wynikały głównie z różnicy zdań co do tego, jak ten cel osiągnąć. Przedstawiciele elit wojskowych byli, co do zasady, przeciwni angażowaniu ograniczonych możliwości militarnych w ryzykowne ekspedycje wojskowe, wydaje się też, że nie poczuwali się w obowiązku do pomocy Cesarstwu Zachodniorzymskiemu, czując się odpowiedzialnymi wyłącznie za bezpieczeństwo ich własnej ojczyzny - części cesarstwa podległej władzy Konstantynopola.

Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia o mieście młodości

Dariusz Dekiert — 2023-05-25

Łódź była miastem barwnym i pełnym kontrastów. Odzwierciedlał to już choćby sam układ ulic: na Piotrkowskiej obok cztero-, pięciopiętrowych kompleksów domów stały drewniane parterowe chatki, obok fabryk z najnowocześniejszymi systemami maszyn [...] – prymitywne tkalnie ręczne, obok wyjątkowego dobrobytu i luksusu – biedne kwartały w północnej części miasta, na czele z Bałutami.

Tę barwną rozmaitość widać było również w strukturze społecznej, przede wszystkim na żydowskich ulicach: bogacze, którzy dorobili się majątku w jedną noc, obok żebraków z dziada pradziada. Rozgałęzione i mocno zakorzenione żydowskie życie religijne, z rabinami, uczonymi w Piśmie i instytucjami religijnymi: jesziwami, szkołami, beit midraszami, chasydzkimi sztyblami, sąsiadowało z centrami sceptycyzmu i herezji. W opozycji do praktycznego i energicznego świata fabrykantów, kupców i komiwojażerów – artystyczna warstwa literatów, malarzy, muzykantów żyła w świecie, w którym dzień zamieniał się w noc, a noc w dzień. To tam właśnie, w warsztatach ducha i wyobraźni, tkano błękitną przędzę snów, tam w małych mansardach z wysokimi oknami wyczarowywano światy z kolorów i dźwięków. Tam artystyczna jednostka czuła się wolna.

Icchak Goldkorn, Łódzkie portrety

Publikacja powstała w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2015–2023 nr 0100/NPRH4/H1a/83/2015

Zagadnienia kodyfikacji rosyjskich wyrazów funkcyjnych

Aleksandr Tsoi — 2023-05-25

Słowniki języka rosyjskiego są głównym naukowym źródłem informacji o jego leksyce. Stanowią normatywną podstawę leksykograficzną dotyczącą morfologii, składni, semantyki, stylistyki, funkcjonowania wyrazów, terminów i pojęć. Określenie problemów kodyfikacji wyrazów funkcyjnych – partykuł, przyimków i spójników – umożliwia więc teoretykom i praktykom leksykografii prowadzenie bardziej ukierunkowanej pracy w zakresie przedruku istniejących słowników, a także projektowania i opracowywania nowych.

W książce przedstawiono analizę zagadnień związanych z normatywnym opisem wyrazów funkcyjnych w słownikach objaśniających i specjalistycznych. Na podstawie zebranych faktów językowych i leksykograficznych zaproponowano nowe rozwiązania, a także zasady kodyfikacji przyimków, spójników i partykuł w zależności od typu słownika.

Dobro dziecka w ujęciu indywidualistycznym i wspólnotowym

Karolina Mendecka — 2023-05-23

Próba ustalenia jednoznacznej, uniwersalnej i niebudzącej definicji dobra dziecka jest skazana na niepowodzenie. Jednocześnie, jest to zwrot powszechnie stosowany w aktach stanowienia i stosowania prawa.

Książka koncentruje się na usystematyzowaniu najważniejszych kwestii oraz dostarczeniu niezbędnych wskazówek dotyczących tytułowego pojęcia. Soczewką dla rozważań jest Nietzscheańska opozycja apollińsko-dionizyjska, która stanowi wszechstronną propozycję ujęcia przedstawionych w pracy filozoficzno- i teoretycznoprawnych zagadnień. Pierwiastek apolliński symbolizuje intelekt, prawo i jednostkę, natomiast dionizyjski – siłę natury, instynkt oraz wspólnotę.

Formuła oparta na przeciwstawieniu dwóch żywiołów jest optyką przyjętą w pracy w nawiązaniu do wielu przeciwieństw: począwszy od wspólnotowego i indywidualistycznego spojrzenia na dobro i dobro dziecka, przez filozofie liberalną i komunitariańską, czy wreszcie teoretycznoprawnego omówienia koncepcji dobra dziecka jako klauzuli oraz zasady prawnej w świetle orzecznictwa sądów oraz trybunałów krajowych i międzynarodowych.

Publikacja jest wyrazem chęci zainicjowania pogłębionej debaty dotyczącej znaczenia dobra dziecka, gdyż pojęcie to często bywa używany niedbale i nieprecyzyjnie. Chociaż nie sposób zamknąć tego terminu w ścisłe ramy, to niewątpliwie istnieje szereg czynników, które każdorazowo należy rozważyć przy dokonywaniu oceny dobra dziecka. Intencją tekstu nie jest jednak wskazanie gotowych rozwiązań czy przygotowanie recepty na ten istotny i skomplikowany proces ustalania treści pojęcia dobra dziecka przez organy stosujące prawo. Monografia ma na celu jedynie ukazanie dwoistej natury dziecka – zarówno wspólnotowej, jak i indywidualistycznej – którą to należy wziąć zawsze pod uwagę, dokonując interpretacji tego pojęcia.

Settlement studies on Orłów County until the 16th century

Łukasz Ćwikła — 2023-05-19

The book presents the territorial-administrative past, the settlement landscape, and the ownership structure in the area of former Orłów County until the 16th century. On the basis of the so far unexplored manuscript sources from the Central Archives of Historical Records in Warsaw, and the records of the metropolitan chapter in Gniezno, the landscape of medieval settlement in Orłów County has been reconstructed and the estates of the most important local noble families have been discussed. In the course of the research, it was possible to identify new settlement sites and shift the metrics of some of them. The annexes include a list of all identifiable settlement points and genealogical tables. The iconographic section and the geographical index also constitute an important element of the publication.

Internacjonalizacja przedsiębiorstw a procesy innowacyjne w globalnej gospodarce

Jerzy Ryszard Różański — 2023-05-18

Innowacje są jednym z czynników, które decydują o rozwoju współczesnej gospodarki.

Innowacyjne przedsiębiorstwa charakteryzują się wyższą konkurencyjnością na rynku krajowym, ale przede wszystkim na rynkach międzynarodowych. Jednocześnie, w gospodarce światowej zachodzą procesy internacjonalizacji przedsiębiorstw, co jest związane z liberalizacją światowej gospodarki.

W literaturze krajowej, ale również zagranicznej, dość rzadko podejmowany jest problem wzajemnych związków między internacjonalizacją i innowacyjnością przedsiębiorstw. Dlatego też, przeprowadzono rozpoznanie literaturowe oraz badania, które koncentrowały się na problematyce wzajemnych związków między internacjonalizacją przedsiębiorstw, a ich innowacyjnością, na podstawie danych makroekonomicznych z 27 krajów UE.

Występowanie tych relacji ma duże znaczenie dla gospodarek poszczególnych krajów i samych przedsiębiorstw, bowiem można przyjąć hipotezę, że te dwa zjawiska wzajemnie się wspierają, w istotny sposób wpływając na tempo rozwoju światowej gospodarki i funkcjonujących w niej przedsiębiorstw.

Przeprowadzone badania wykazały występowanie istotności statystycznej, między internacjonalizacją, a innowacjami. Jednocześnie udowodniły, że nadal występują duże różnice między poziomem innowacyjności poszczególnych krajów należących do UE.

Polska jest wciąż krajem o relatywnie niskiej innowacyjności, chociaż niektóre wskaźniki innowacyjności stopniowo poprawia.

Niestety, może to też wpływać na możliwości internacjonalizacji działalności polskich przedsiębiorstw.

Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc — 2023-05-18

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego.

Kontrola przepływu kapitału we współczesnej gospodarce światowej

Iwona Maciejczyk-Bujnowicz — 2023-05-15

Zarządzanie międzynarodowymi przepływami kapitału stanowi nowe zjawisko w międzynarodowych stosunkach finansowych. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego odnośnie kontroli kapitału jest nową koncepcją w stosunkach międzynarodowych. W polskiej literaturze po raz pierwszy zebrane w jednolitym opracowaniu. Celem monografii jest przegląd wybranych podejść i badań na temat uwarunkowań zastosowania kontroli kapitału w gospodarce światowej z perspektywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Rewolucja finansowa, której początek sięga XX wieku, globalizacja gospodarki światowej oraz rozwój technologii stwarzają z jednej strony szanse na rozwój poszczególnych krajów, z drugiej niosą zagrożenia niespotykane w dotychczasowej historii gospodarczej świata. Nagłe zatrzymania, kryzysy finansowe lat 90. ubiegłego wieku oraz na początku XXI wieku wywołane często przepływami kapitału dały asumpt do podjęcia ich instytucjonalnego usytuowania. Po raz pierwszy w 2012 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w następstwie wybuchu światowego kryzysu finansowego, przyjął Pogląd instytucjonalny, w którym zawarto, że możliwe jest zastosowanie przez władze danych państw środków kontroli międzynarodowego przepływu kapitału.

Pandemia COVID19 oraz wybuch wojny w Ukrainie w 2022 roku wpłynęły na ponowną rewizję poglądów w Międzynarodowym Funduszu Walutowym na temat zarządzania międzynarodowymi przepływami kapitału. Dokonana w 2022 roku w MFW aktualizacja Poglądu instytucjonalnego stanowi, że problem kontroli kapitału jest aktualny, ważny i pilny do rozwiązania w kontekście utrzymania stabilności finansowej gospodarki światowej.

Przedsiębiorczość akademicka – istota, znaczenie, uwarunkowania rozwoju

Dorota Łochnicka — 2023-05-15

Celem głównym monografii jest określenie i przeanalizowanie aktualnych uwarunkowań przedsiębiorczości akademickiej, a także identyfikacja działań podejmowanych przez polskie uniwersytety na rzecz jej wspierania. W monografii podjęto próbę oceny szerokiego kontekstu funkcjonowania uniwersytetów w Polsce, na który składa się otoczenie społeczno-kulturowe, gospodarcze oraz działania podejmowane przez same uniwersytety.

Nazwa – styl – tekst

Anetta Gajda — 2023-05-12

Monografia zawiera artykuły z zakresu językoznawstwa synchronicznego, językoznawstwa diachronicznego (tekstologia, onomastyka, stylistyka) i biblistyki. W opisie i analizie zróżnicowanego materiału zastosowano rozmaite metodologie badawcze, które korespondują z zainteresowaniami autorów zebranych tekstów i te zainteresowania odzwierciedlają. Celem monografii było wskazanie różnorodności zainteresowań naukowych Jubilatki. Cel ten udało się w pełni zrealizować.

Na szlakach dawnej i współczesnej polszczyzny

Danuta Kowalska — 2023-05-12

Na publikację składają się teksty bardzo zróżnicowane pod względem podejmowanych tematów i stosowanej metodologii. Jest to specyfiką tomów jubileuszowych, które w pewien sposób scala odniesienie do osoby jubilata. W tym przypadku wszystkie teksty dobrze wkomponowują się w całość, tworzą zbiór niejednorodny, lecz ciekawy i oryginalny. Autorzy nawiązują do poruszanych przez jubilata tematów, twórczo je rozwijając lub z nimi polemizując. Pod tym względem osoba Jubilatki, Profesor Danuty Bieńkowskiej, jest gwarantem, że opisywane w publikacji zagadnienia nie mają marginalnego dla nauki charakteru. Tomem zainteresują się przede wszystkim badacze Biblii, jednak krąg potencjalnych odbiorców będzie oczywiście zdecydowanie szerszy ze względu na inne poruszane tu zagadnienia: kwestie normatywne, językoznawczo zorientowaną stylistykę, synchroniczne i diachroniczne badania nad polszczyzną. Z recenzji dr hab. Anetty Luto-Kamińskiej

Niepełnosprawność i edukacja

Grzegorz Całek — 2023-05-09

Kolejna czwarta z serii monografii Sekcji Socjologii Niepełnosprawności PTS poświęcona została edukacji osób z niepełnosprawnościami. Znalazły się w niej teksty dotyczące m.in.: funkcjonowania przedszkoli i szkół integracyjnych, szkolnictwa specjalnego, orzecznictwa poradni psychologiczno-pedagogicznych, edukacji ustawicznej dorosłych osób z niepełnosprawnością, barier edukacyjnych osób z niepełnosprawnościami czy prawa osób z niepełnosprawnością w wymiarze edukacyjnym. Tematyka ta ma dziś istotne znaczenie. Z jednej strony wynika to z problemów, jakie dotknęły uczniów, nauczycieli oraz szkoły w dobie pandemii COVID-19. Z drugiej strony kształcenie osób z niepełnosprawnościami stanowi istotny element polityki społecznej. Z tego względu w niniejszej monografii zaprezentowano diagnozy i ukazano problemy związane z kształceniem osób z niepełnosprawnościami, realizacją ich potrzeb oraz wspieraniem w rozwoju. Dzięki tekstom przedstawiającym najnowszy stan wiedzy i wyniki prowadzonych badań możliwe stało się również wskazanie pożądanych kierunków w kształceniu osób z niepełnosprawnościami z uwzględnieniem potencjału, jaki do edukacji mogą wnieść najnowsze technologie.

Publikacja dofinansowana ze środków Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Autyzm

Uta Frith — 2023-04-28

Co powoduje autyzm? Czy jest to zaburzenie genetyczne, a może nieznane zagrożenie środowiskowe? Jakie są jego główne objawy i jaki ma to związek z zespołem Aspergera? Autorka w przystępny sposób relacjonuje, co obecnie wiadomo na temat autyzmu i zespołu Aspergera. Odnosząc się do różnych schorzeń, które kryją się za tymi etykietami, oraz przyglądając się objawom zaburzeń autystycznych, bada przyczyny wzrostu zachorowań na autyzm. Przedstawia jego powiązania z neuronauką, psychologią, rozwojem mózgu, genetyką i przyczynami środowiskowymi. Nie pomija także kwestii psychologicznych związanych z upośledzeniem społecznym i sawantyzmem. Próbuje przybliżyć czytelnikom, jak działa umysł osoby z autyzmem.

Autism: A Very Short Introduction was originally published in English in 2008 This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon.

Państwo wobec grup dominujących w gospodarce – perspektywa instytucjonalnej ekonomii politycznej

Anna Ząbkowicz — 2023-04-28

Autorka przywołuje poglądy i aparat pojęciowy w pewnym nurcie nauki o społeczeństwie, przywiązującym znaczenie do działań zbiorowych i aktywności grup interesów. Ten sposób teoretyzowania, jej zdaniem, pomaga rozumieć istotę gospodarowania w otaczającym nas świecie pełniej niż metodyczny indywidualizm.

Zawartość książki adekwatnie można streścić za pomocą kilku stanowisk badawczych, a zakres wykorzystanego w niej dorobku naukowego - objaśnić dzięki przypisanym do tych stanowisk wielkim nazwiskom. Po pierwsze, aby zrozumieć efekty gospodarowania, co podkreśla między innymi Douglas C. North, trzeba razem rozważać i gospodarkę, i proces polityczny (polity), który ostatecznie określa prawa własności i generalną strukturę bodźców stanowiących klucz do wyników gospodarczych.

Po drugie, polityka publiczna nie jest wyłączną domeną współczesnych państw, lecz do pewnego stopnia jest też rezultatem rzecznictwa interesów. Jak to ujął Wolfgang Streeck, "kapitalizm podlega renegocjacji". W strukturach współczesnego demokratycznego państwa własne reprezentacje mają interesy pracownicze, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i inne. Niemniej, co podkreśla na przykład w niektórych pracach John K. Galbraith, główna linia napięcia przebiega w historii kapitalizmu między nowożytnym państwem i zgrupowaniami prywatnych firm („korporacjami”). Grupy finansowo-przemysłowo-handlowe mają nie tylko zdolność uzyskiwania wyników w postaci sprzedaży czy zysków, lecz także zdolność wpływania na wyniki ekonomiczne. To oznacza, że mają szczególną władzę. Wielopodmiotowe organizacje zaangażowane w działalność zarobkową, jak wskazuje politolożka Susan Strange, wywierają wpływ bezwiednie z racji strukturalnej władzy w gospodarce lub w sposób intencjonalny i zorganizowany w strefie publicznego wyboru. Z tego powodu zgrupowania firm penetrują społeczeństwo - a nie wyłącznie stosunki gospodarcze. To za ich sprawą w dużej mierze transakcyjne aspekty i dążenie do akumulacji nadwyżki górują nad innym przejawami aktywności społecznej.

Kontekst rozważań tworzą odniesienia do procesów zachodzących w rzeczywistym świecie. W odnośnych fragmentach przedmiotem studiów jest finansjeryzacja, rzecznictwo wąskich interesów oraz transformacja demokratycznego państwa socjalnego, które coraz bardziej zasługuje na miano państwa długu. Stare teorie rzucają światło na nowe konfiguracje.

Komunikacja we wspinaczce – analiza pragmatyczno-leksykalna

Krzysztof Sakowski — 2023-04-27

W wyniku rosnącego zainteresowania alpinizmem, a w szczególności wspinaczką, które w ostatniej dekadzie można zaobserwować nie tylko na całym świecie, ale również w Niemczech i w Polsce, rozpowszechniła się również związana z tą dziedziną komunikacja. Celem niniejszej pracy jest zbadanie socjolektu wspinaczy zarówno pod względem pragmatycznym, jak i leksykalnym. Analiza wskazuje na występujące konteksty komunikacyjne, analizuje standaryzowane protokoły komunikacyjne, przedstawia jakościowe i ilościowe badanie leksyki wspinaczkowej, a także ujawnia motywacje nazewnicze stojące za badanymi terminami i omawia mechanizmy zapożyczeń, dzięki którym elementy te trafiły do języka niemieckiego i polskiego. W aneksie zamieszczono polsko-niemiecki glosariusz terminów wspinaczkowych.

Underground za drutami. Nieformalne ruchy młodzieżowe w PRL i wybranych krajach bloku wschodniego (1980-1989)

Andrzej Kobus — 2023-04-21

Książka jest poświęcona nieformalnym ruchom młodzieżowym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 80. XX wieku. Autor skoncentrował się na takich państwach, jak: Polska, Czechosłowacja, Niemiecka Republika Demokratyczna i Związek Radziecki. Ukazał powstanie i rozwój subkultur muzycznych oraz młodzieżowych środowisk proekologicznych i pacyfistycznych w tych państwach. Opisał także progres nieformalnych młodzieżowych ruchów religijnych – zarówno powiązanych z wyznaniami chrześcijańskimi, jak i religiami Wschodu. Szczególny akcent położył na kwestie kontaktów i współpracy między wspomnianymi środowiskami podczas kryzysu i erozji systemu komunistycznego w krajach bloku wschodniego. Naświetlił też sytuację subkultur młodzieżowych w okresie transformacji ustrojowej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 90. XX wieku.

Podejście autora jest oryginalne, a badania nad zagadnieniami poruszanymi w książce są dopiero zapoczątkowane. Ambitna jest próba ujęcia kwestii nieformalnych środowisk młodzieżowych nie tylko w perspektywie jednego państwa narodowego, lecz także w szerszym kontekście – krajów bloku sowieckiego.

Włodzimierz Kirchner. Walka z nędzą na Bałutach i inne pisma o dobroczynności

Jadwiga Goniewicz — 2023-04-21

Na zawartość edycji składają się rozproszone, publikowane w gazetach codziennych i czasopismach (m.in. „Rozwój”, „Kurier Warszawski”, „Bluszcz”, „Słowo”, „Tygodnik Ilustrowany”) oraz broszurach prace księdza Włodzimierza Kirchnera, działającego w organizacjach dobroczynnych Łodzi i Warszawy przełomu XIX i XX wieku. Ich tematyka związana jest zasadniczo z kwestiami jałmużny, którą Kirchner uważa za szczególnie demoralizującą. Jako teoretyk filantropii proponuje w jej miejsce rozważne rozpatrywanie indywidualnych przypadków, zwłaszcza zastępowanie jej konkretnymi propozycjami pracy zarobkowej, mającej wpływać nie tylko na poprawę sytuacji ekonomicznej, ale i moralnej. Myśl filantropijna Kirchnera krąży wokół innych, ale bliskich głównego nurtu zagadnień: włóczęgostwa, przestępstw młodocianych (nożownictwa), prostytucji, przemocy domowej, zadań szkół zawodowych dla kobiet etc. Dzięki erudycji, doświadczeniu i koncepcjom autora jego szkice filantropijne stanowić mogą rodzaj paradygmatu teorii dobroczynności przełomu XIX i XX wieku. Edycja zawiera również dwa wstępy: naukowy – D. Samborskiej-Kukuć oraz wspomnieniowy – córki Kirchnera, prof. Hanny Kirchner.

Gracze w kulturze

Kamil Jędrasiak — 2023-04-20

Książka „Gracze w kulturze” to propozycja wskazania i przyjrzenia się wybranym aspektom funkcjonowania kultury współczesnej, w których przejawia się wyraźnie rosnące znaczenie gier (zwłaszcza gier wideo) i szeroko rozumianej ludyczności, tudzież „growości”. Kluczowym punktem odniesienia dla podjętych rozważań są gracze, rozumiani jako specyficzny typ uczestników kultury.
Fundamentem wywodu jest rozpoznanie przykładów i nakreślenie pola refleksji akademickiej wokół powiązań pomiędzy grami a kulturą. Następnie omówione zostają kwestie związane ze specyfiką doświadczania gier wideom (głównie w kontekście technologicznym), ale też z kompetencjami graczy oraz ich zróżnicowaniem i taksonomią. Dalej perspektywa poszerza się, zwracając w stronę kultury gier/graczy, a więc m.in. przeznaczonych dla graczy miejsc, mediów specjalistycznych, wydarzeń i innych fenomenów kształtujących tzw. „gaming”. Wywód wieńczy próba spojrzenia na kulturę (jako całość) przez pryzmat jej „ugrowienia”. Omówione są zatem przejawy „growości” poza ścisłym „gamingiem” – wpływy gier na inne gałęzie kultury (w tym przemysły rozrywkowe czy sztukę), protokoły kulturowe, życie codzienne itd., a zatem i na kompetencje służące uczestnictwu kulturowemu.

Stosunki przemysłowe w Europie Środkowo-Wschodniej

Katarzyna Skorupińska-Cieślak — 2023-04-19

Celem niniejszej monografii jest określenie zmian w stosunkach przemysłowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru przedstawicielskiej partycypacji pracowniczej. Realizacji powyższego celu podporządkowana została struktura pracy. W rozdziale 1 omówiono najważniejsze etapy procesu tworzenia europejskiego wymiaru stosunków przemysłowych oraz zaprezentowano główne modele tych stosunków występujące w Europie. Dokonano także analizy wybranych elementów składowych stosunków pracy w krajach Europy Środowo-Wschodniej (EŚW) przed przystąpieniem do Unii i kilka lat po tych wydarzeniu. Rozdział 2 poświecono dwóm głównym formom przedstawicielskiej partycypacji pracowniczej w krajach EŚW. W pierwszej części tego rozdziału przedstawiono trudny proces "wykształcania się" rad pracowników w Europie Środkowo-Wschodniej oraz zasady działania tych instytucji partycypacji pracowniczej. Kolejna część rozdziału, opierając się na wynikach badań przeprowadzonych w ramach projektu NCN, prezentuje główne źródła słabości rad pracowników w polskich przedsiębiorstwach. W ostatniej części tego rozdziału skupiono się na omówieniu pracowniczej reprezentacji w organach nadzoru korporacyjnego zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim. W 3 rozdziale książki podjęta jest analiza oddziaływania na stosunki przemysłowe trzech następujących zjawisk: globalizacji, kryzysu ekonomicznego z 2008 r. oraz pandemii koronawirusa.

Problem wolności i konieczności w filozofii Nietzschego. Nietzsche wobec tradycji niemieckiej mistyki panteistycznej

Marcin Dżugaj — 2023-04-19

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie problemu wolności i konieczności w filozofii Nietzschego w kontekście wpływu niemieckiej mistyki panteistycznej i niemieckiego idealizmu na filozofię niemieckiego myśliciela. Aby to osiągnąć, wykorzystano w pracy metodę historyczno-analityczną, analityczno-porównawczą oraz hermeneutyczną.

Doświadczanie międzykulturowości

Agnieszka Krawczyk — 2023-04-18

W książce zostały zaprezentowane badania prowadzone w orientacji jakościowej. Przedmiot badań stanowiło doświadczanie międzykulturowości odtwarzane na podstawie narracji młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego. Punktem wyjścia dla prowadzonych rozważań była kultura, ujmowana jako całokształt warunków życia człowieka, tworzonych przez społeczność. Z kolei przebywanie w dwóch (lub więcej) kulturach polega na doświadczaniu różnic, z którymi człowiek musi sobie radzić.

Głównym celem badań była rekonstrukcja międzykulturowych doświadczeń młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego. W badaniach wzięło udział 12 młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego. Dane były zbierane za pomocą wywiadów swobodnych z elementami narracji. Na potrzeby analizy opracowana została językowo-narracyjna metoda, która składa się z zasad polskiej gramatyki, gramatyki komunikacyjnej i narratologii.

Poszczególne rozdziały budowane są przez trzy warstwy: teoretyczną, teoretyczno-metodologiczną i analityczną. Kwestie omówione w pierwszym rozdziale stanowią źródło założeń konstytuujących przedmiot badań i możliwości jego poznania. W drugim rozdziale przedstawione zostały założenia metodologiczne badań. W trzecim rozdziale zaprezentowane zostały cztery przypadki kluczowe, czyli losy tych narratorów, których doświadczenia były najbardziej charakterystyczne dla omawianych zagadnień. W czwartym rozdziale przedstawiona została rekonstrukcja międzykulturowych doświadczeń młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego.

Prezentowane w rozdziale czwartym analizy prowadziły do wyróżnienia czterech typów radzenia sobie z doświadczaniem różnic w kontekście międzykulturowości. Analiza zaprezentowana w podsumowaniu stanowi najwyższy poziom uogólnienia, a także odnosi się bezpośrednio do przyjętego celu badań.

Krajowa Konferencja EkoBioTox - Znaczenie ekotoksykologii, bioindykacji, biodegradacji w identyfikacji i rozwiązywaniu problemów środowiskowych w dobie antropocenu i zmiany klimatu od skali molekularnej do krajobrazowej, Łódź 19–21.04.2023

praca zbiorowa — 2023-04-18

Konferencja EkoBioTox jest kontynuacją cyklicznej Krajowej Konferencji Bioindykacyjnej, która odbywała się w latach 2011–2021, w różnych miastach. Od 2023 zapraszamy Państwa do uczestnictwa w nowej odsłonie wydarzenia, związanej z umiejscowieniem konferencji na stałe w Łodzi, a przede wszystkim rozszerzeniem tematyki o zagadnienia degradacji, biotransformacji zanieczyszczeń, aspektów istotnych dla poszukiwania optymalnych rozwiązań dla poprawy jakości środowiska w dobie antropocenu i zmiany klimatu.

Celem EkoBioTox jest promowanie najnowszych osiągnięć naukowych oraz zwiększanie wiedzy i kompetencji poprzez prezentację wyników badań, dyskusję oraz wymianę doświadczeń. W wystąpieniach ustnych i plakatowych uwzględniono aspekty wykorzystania szerokiego spektrum narzędzi bioindykacyjnych w monitoringu jakości środowiska i zdrowia człowieka od skali molekularnej do krajobrazowej. Drugim ważnym elementem konferencji jest prezentacja wszelkich rozwiązań biotechnologicznych oraz działań prowadzących do biodegradacji, bioremediacji zanieczyszczeń, aspektów istotnych dla poszukiwania optymalnych rozwiązań m.in. opartych na przyrodzie (ang. NBS – nature-based solutions).

Wiodącymi tematami konferencji są:

Zastosowanie biotestów oraz metod biologicznych do monitoringu i oceny jakości środowiska oraz szacowania ryzyka środowiskowego i zdrowotnego.
Wykorzystanie mikroorganizmów oraz narzędzi molekularnych w badaniach ekotoksykologicznych, w tym: oznaczanie mutagenności i genotoksyczności, oznaczanie aktywności enzymatycznej i hormonalnej, markery genetyczne dla systemów wczesnego ostrzegania.
Zastosowania systemów bioindykacyjnych w praktycznej analizie i ocenie toksyczności ścieków, wód powierzchniowych i podziemnych, osadów i substancji w fazie stałej oraz w powietrzu – wyzwania w dobie antropopresji i zmiany klimatu.
Biodegradacja i detoksykacja zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego i naturalnego.
Bioremediacja skażonych środowisk wodnych i glebowych.
Administracyjne i prawne aspekty wykorzystywania metod bioindykacyjnych i biotestów.
Procedury oceny ryzyka w zarządzaniu środowiskiem.

Niestabilne parlamenty. Chwiejność wewnątrzparlamentarna w Serbii i Wojwodinie w latach 2016–2020

Katarzyna Domagała — 2023-04-12

Głównym celem niniejszej monografii było przeanalizowanie genezy skali oraz dynamiki zjawiska fluktuacji w wykonywaniu mandatu deputowanego do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii oraz Zgromadzenia Autonomicznej Prowincji Wojwodiny. Analizie poddane zostały parlamenty na poziomie centralnym i regionalnym, chcąc dowiedzieć się, na ile fluktuacje w sprawowaniu mandatu deputowanych interferują w Serbii na tych dwóch poziomach (innymi słowy: jak często deputowani regionalni „przechodzą” do parlamentu krajowego – i na odwrót). Celem dodatkowym pracy było także prześledzenie dynamiki w ewolucji systemów partyjnych Serbii i Wojwodiny, by wykazać, że w istocie systemy te pozostają sfragmentaryzowane i ekstremalnie spolaryzowane, co ma znaczenie dla skali i dynamiki fluktuacji w wykonywaniu mandatów deputowanych.

Analizując fluktuacje wewnątrzparlamentarne na poziomie osobowym, zbadane zostały zarówno zmiany afiliacji partyjnych (party-switching), jak i zastąpienia deputowanych wynikłe z wygaśnięcia mandatu przed upływem kadencji (replacement). Dotychczasowe ustalenia badaczy – skupione wokół systemów demokracji skonsolidowanej oraz parlamentów na poziomie krajowym – odniesione zostały do przypadku demokracji nieskonsolidowanej oraz do parlamentów na różnych poziomach: centralnym i regionalnym.

Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego nr 2017/27/B/HS5/00507 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki

„Cud, że ręka jeszcze pisze…”. Świadectwa z łódzkiego getta z materiałami dydaktycznymi dla uczniów i studentów

Krystyna Radziszewska — 2023-04-12

Innowacyjność publikacji polega nie tylko na przygotowaniu antologii literackich tekstów gettowych, które w oryginalnej wersji są rozproszone po licznych publikacjach, oraz przygotowaniu gotowych scenariuszy do pracy z młodzieżą, lecz także na poszerzeniu praktycznych propozycji dydaktycznych o konteksty historyczne – historię szkolnictwa w Łodzi, w tym szkolnictwa żydowskiego, losy dzieci w Łodzi podczas wojny oraz losy dzieci żydowskich w łódzkim getcie. To naukowe wprowadzenie pozwoli nauczycielom lub osobom pracującym z młodymi ludźmi przybliżyć realia świata, o którym opowiada literatura piękna i wspomnieniowa.

Z recenzji prof. Magdaleny Ruty

Publikacja powstała w ramach funduszu rozwoju naukowego Wydziału Filologicznego w latach 2020–2021

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej w ramach Copernicus Award COP/01/2022

Czeska edukacja i myśl społeczna. Studia i szkice pedagogiczne

Bogusław Śliwerski — 2023-04-12

Studia i szkice pedagoga współpracującego z uczonymi i pedagogami z Czeskiej Republiki są analizą transformacji w naukach społecznych i humanistycznych tego kraju oraz przemian i wyzwań oświatowych. Autor przybliża mało obecną w polskiej humanistyce myśl pedagogiczną i społeczną sąsiedniego kraju, która jest niezwykle bliska polskiej kulturze i tradycji badawczej. Nieznajomość języka czeskiego w Polsce jest jedynie kompensowana przekładami dzieł literatury pięknej. Brakuje jednak wglądu w pedagogiczne badania naukowe, znakomite publikacje i projekty reform szkolnych, które stanowią przykład kierowania się w ich realizacji uniwersalizmem i racjonalnością pedagogiczną. Niniejsze studia są zarazem zachętą dla polskich nauczycieli, polityków i władz oświatowych, samorządowców oraz badaczy do konfrontowania własnych podejść, orientacji czy paradygmatów badawczych z kulturotwórczą myślą i profesjonalną pragmatyką Czechów. Czytelnicy znajdą tu rekonstrukcję czeskich rozpraw z antropologii kulturowej, etnologii, filozofii, socjologii, które to nauki stanowią cenne źródło dla rozwoju idei kształcenia i wychowania młodych pokoleń. Pedagodzy poznają najnowsze podejścia teoretyczne z filozofii edukacji, dydaktyki ogólnej, pedagogiki społecznej, porównawczej i pedagogiki szkolnej. Z uwagi na silny związek w tym kraju między nauką a praktyką edukacyjną nie pominięto dokonań pedagogiki szkolnictwa wyższego, w tym etycznych warunków prowadzenia badań empirycznych. Badania myśli pedagogicznej wymagają interpretacji, poznania tkwiących w nich zapożyczeń i podobieństw, kontekstów kulturowych, by można było lepiej zrozumieć założenia reform szkolnych twórców doktryn i kierunków pedagogicznych w Czechach. Całość wieńczą studia z prognostyki pedagogicznej i politycznej.

Kontrasty w humanistyce: literatura, język, kultura

Eliza Sasin — 2023-04-06

Publikacja stanowi próbę opisania (bez ambicji do wyczerpania tematu) zjawiska kontrastu w języku, literaturze i kulturze. Tak szerokie ujęcie wspomnianej problematyki pozwala na wykazanie wielości możliwych interpretacji, zapewniając jednocześnie interdyscyplinarne podejście do zagadnienia.

O naukowym charakterze publikacji decyduje dobór i układ treści, analizujących opisaną problematykę w oparciu o szeroki korpus tekstów z różnych epok i krajów, przy zastosowaniu wielu metodologii i wykorzystaniu obszernej, starannie dobranej bibliografii.

Publikacja skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: studentów, literaturoznawców, filologów, miłośników literatury i znawców języka francuskiego, w którym częściowo jest zredagowana. Stwarza to możliwość wywarcia znaczącego wpływu społecznego.

Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy

Dorota Skotarczak — 2023-04-03

"Stanisława Bareję można uznać chyba za najbardziej konsekwentnego reżysera działającego w okresie PRL. Realizował wyłącznie filmy i seriale należące do gatunków rozrywkowych. W jego dorobku są przede wszystkim komedie, ale też kryminały. Brak dramatów społecznych, wojennych, historycznych… Już ta niezwykła konsekwencja jest wystarczającym powodem, aby przyjrzeć się bliżej Stanisławowi Barei. Gdyby bowiem żył i tworzył w tym samym okresie historycznym, lecz w jakimś innym zachodnim kraju, nie byłoby niczego dziwnego w tym, że specjalizował się on w kinie rozrywkowym, które w dodatku przynosi zyski. Jednak w PRL niekoniecznie musiało to być najłatwiejsze i oczywiste. Od sztuki i jej twórców wymagano zaangażowania i stosownej powagi. Gatunków rozrywkowych – w filmie, ale również w literaturze – nie ceniono. Jednocześnie nieustannie apelowano i nawoływano do tworzenia socjalistycznej kultury masowej, do produkcji utworów rozrywkowych, które jednak będą wierne ideologicznym pryncypiom. Później, jakże często, narzekano na gotowe już komedie czy kryminały".

Ze Wstępu

Stanisław Brzozowski w kręgu „Kultury” paryskiej

Monika Anna Noga — 2023-03-30

Od przeszło stu lat liczni polscy intelektualiści (pisarze, krytycy, filozofowie i historycy, kulturo- i literaturoznawcy) odwołują się do młodopolskiego krytyka literackiego, filozofa kultury i pisarza Stanisława Brzozowskiego (1878-1911).
Po II wojnie światowej wielu polskich intelektualistów na obczyźnie wybrało go za wzór sposobu patrzenia na świat, a zwłaszcza na Polskę.
Na łamach paryskiej „Kultury” nazwisko Brzozowskiego pojawiło się już w pierwszym numerze pisma. Pojawiło się także w ostatnim 637 numerze. To dość symboliczne. Można powiedzieć, że ramy rozpoczęcia i zakończenia działalności pisma to również ramy obecności w nim Brzozowskiego. A obecność ta była intensywna. W roku 1948, w numerze piątym „Kultury”, opublikowane zostały fragmenty „Pamiętnika” Brzozowskiego i niemal w każdym kolejnym roku, z wyjątkiem lat 1955, 1957, 1990, w „Kulturze” publikowane były teksty, w których pojawiał się lub przynajmniej był wspomniany autor „Idei”.
Biorąc pod uwagę tę regularną obecność Brzozowskiego w istniejącej przeszło pół wieku „Kulturze”, nie sposób oceniać działalności skupionych wokół niej ludzi, określanych dalej w tej pracy mianem ‘kręgu „Kultury” paryskiej’, bez zbadania wpływu, jaki wywarł na nich Brzozowski. W czym tkwiła specyficzna siła przyciągania postaci i myśli Brzozowskiego dla tego kręgu „Kultury”? Nadal rośnie liczba opracowań dotyczących „Kultury”. Niemniej jednak dotychczas nie powstała praca na temat recepcji Brzozowskiego w kręgu „Kultury” paryskiej. Wyzwanie to podejmuje ta książka, która bada szczególne zainteresowanie niektórych najważniejszych postaci z kręgu „Kultury” osobą i twórczością Brzozowskiego takich, jak: Jerzy Giedroyc (1906-2000), Józef Czapski (1896-1993), Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) i Czesław Miłosz (1911-2004).

Jan Brzechwa, Wiersze o śmierci

Monika Urbańska — 2023-03-30

Ostatni tom Brzechwy, Liryka mego życia, ma interesujący układ, odwrotnie chronologiczny. Rozpoczynają go liryki pisane przed śmiercią i z nią związane, kończą wiersze młodzieńcze. Tym samym czytelnik rozpoczyna lekturę od ,,ostatniego słowa” – tekstów, które traktować można jako próbę rozrachunku i poetyckiego podsumowania.

Między filozofią życia Brzechwy a Bergsonowskim élan vital istnieje wiele powiązań, eksponujących się silnie w wierszach o śmierci. Poeta żył intensywnie, nawet choroba kardiologiczna nie udaremniła jego działań. Także jego bohater poetycki podlegał nieustannemu rozwojowi i dynamizmowi, godząc się z przemijaniem. Poezja i miłość stały się jego literackim testamentem.

Śmierć, silnie wypierana już w XX wieku z życia społecznego, została tam przez Brzechwę przywrócona poprzez materię poetycką, jako fenomen należący do ciągłości praw fizycznych. Poeta nie monumentalizuje jej, pisze o niej ironicznie i dowcipnie. Testament poetycki nie pomieścił moralnego przesłania, a jedynie krótkie, żartobliwe dyspozycje, dotyczące ceremonii pogrzebowej, która powinna być krótka i niekłopotliwa dla żałobników. Jako odpowiedź na myśl o śmierci pojawia się poetycka praca do ostatniej chwili. Literackie trwanie przezwycięża niejako śmierć — dzieło utrwala to, co śmierć dematerializuje. Tak rozumiana literatura wpisuje się w kosmologię życia, trwania oraz przemijania. Miejsce melancholii zajmuje budujące tworzenie. Za fenomenologami można przyjąć, że wobec niedostępności śmierci jako doświadczenia bezpośredniego, mamy do czynienia w hermeneutyką umierania, z ,,jeszcze-nie” śmieci. W lirykach Brzechwy trudny smutek odchodzenia przekuwa się w liryczny uśmiech, wypełnione czułością i miłością wspomnienia:

Widzisz, sam sobie przeczę. I ty sobie przecz,

Gdy serce moje nagle o północy uśnie;

Pomyśl: „To taka zwykła, naturalna rzecz”.

I liryka się zmieni w obopólny uśmiech. (Liryczny uśmiech).

Zdolność sądowa i legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Anna Górska — 2023-03-29

Zdolność sądowa i legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym stanowi kompleksowe opracowanie o charakterze monograficznym zagadnień związanych z wykładnią i stosowaniem przepisów prawa wyznaczających kształt tych konstrukcji prawnych. Publikacja powstała na bazie rozprawy doktorskiej obronionej przez Autorkę na Uniwersytecie Jagiellońskim i posiada istotne walory naukowe. Jej zakres tematyczny jest bardzo interesujący, budzący liczne kontrowersje zarówno w doktrynie, jak i w judykaturze oraz aktualny. Oprócz przedstawienia stanu dyskursu prawnego oraz orzecznictwa, Autorka formułuje propozycje szczegółowych rozwiązań normatywnych. W związku z rosnącą na przestrzeni lat potrzebą szerszej partycypacji społecznej w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym poszukuje odpowiedzi na pytanie o aktualny standard dostępu do sądu administracyjnego. W monografii przedstawia propozycję współczesnej formy ochrony grup interesów w ramach modelu legitymacji skargowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zaprezentowane w publikacji spostrzeżenia stanowią wkład zarówno w rozwój nauki, jak i potencjalnie praktyki orzeczniczej.

Szkoła jutra? Tradycja i (r)ewolucje w edukacji

Klaudia Jeznach — 2023-03-29

Niniejsza publikacja jest owocem pogłębionych refleksji, efektem bogatych obserwacji szkoły i uczniów, ukazaniem różnych perspektyw badawczych. Wielowymiarowość zagadnień zaprezentowanych przez Autorów uświadamia, jak wiele wyzwań, ale też możliwości, pojawia się przed każdą osobą pracującą z dziećmi i młodzieżą. Tematyka artykułów dotyczy elementów psychologii i terapii w edukacji, nauczania zdalnego wywołanego pandemią koronawirusa, przestrzeni w szkole, praktycznych rozwiązań dydaktycznych czy weryfikowania kompetencji.

W kręgu geografii politycznej i dyscyplin „okolicznych”. Studia dedykowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu

Andrzej Rykała — 2023-03-27

Geografia polityczna, pomimo propagowania u swojego zarania dogmatycznych i abstrakcyjnych teorii, dźwigania brzemienia grzechów będącej jej praktycznym zastosowaniem geopolityki oraz wtłaczania w ideologiczny gorset przez pozbawione demokratycznego mandatu rządy, to dziś pełnoprawna, uznana i nieustannie poszukująca kolejnych wyzwań naukowych członkini rodziny geograficznej.

Na to wabiące, choć nieokreślone, grząskie i nie dość bezpieczne pole badawcze wkroczył kilkadziesiąt lat temu z niepohamowaną skłonnością do jego dalszej penetracji – przy zachowaniu pokory wobec dokonań poprzedników i szacunku dla nie zawsze chwalebnej tradycji – Profesor Marek Sobczyński. Liczne strumyki refleksji poznawczej i badawczej przenoszone przez pokolenia geografów politycznych ujął on w indywidualny nurt naukowej eksploracji.

Materialnym wyrazem docenienia ogromnego i niezwykle cennego wkładu Profesora w rozwój tej dyscypliny naukowej jest niniejsza jubileuszowa książka. Jej struktura odzwierciedla spektrum zainteresowań badawczych autorów zamieszczonych w niej tekstów. Różnorodność podjętych tematów jest zarazem ilustracją wszechstronności naukowej Jubilata.

Opowiedzieć historię

Joanna Królikowska — 2023-03-23

Publikacja Opowiedzieć historię. Polska dramaturgia współczesna po 2006 roku stanowi próbę analizy narracji historycznych w polskim teatrze i dramacie najnowszym. Wychodząc od klasycznego kanonu badań nad pamięcią, ukształtowanego przez badaczy takich jak Pierre Nora, Marianne Hirsch, Jan i Aleida Assmannowie czy Maurice Halbwachs, młode badaczki teatru przyglądają się metodom, przyczynom, celom i efektom włączania historyczno-pamięciowych narracji do przedstawień teatralnych oraz tekstów dramatycznych. W powodu różnorodności ujęć badawczych i tematów podejmowanych zarówno przez autorki artykułów, jak i twórców teatralnych, temat opowiadania historii w polskim teatrze i dramacie został potraktowany przekrojowo. W tomie poruszane są m.in. wątki historii ludowych, historii związanych z miejscem, pamięci dziedziczonej przez kolejne pokolenia, a także feministyczne rewizji historii. Na przykładach wybranych tekstów dramatycznych oraz spektakli (nie tylko reprezentujących teatr dramatyczny, ale także muzyczny, lalkowy czy fizyczny) analizowane są konwencje dramaturgiczne i strategie narracyjne zastosowane przez twórców teatralnych, wpływające na konstrukcję opowieści o przeszłości.

Terapia poznawczo-behawioralna

Freda McManus — 2023-03-20

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest formą terapii psychologicznej. To "Krótkie Wprowadzenie" zawiera przegląd tego, czym jest CBT, skąd się wzięła, czym się zajmuje i kiedy może być stosowana. Analizuje również, jak musi się ona nadal rozwijać, aby sprostać przyszłym wyzwaniom. Patrząc w przyszłość, Freda McManus omawia również, w jaki sposób skala problemów ze zdrowiem psychicznym i koszty tradycyjnych form terapii skłoniły ją do badań alternatywnych form CBT, które mają potencjał dotarcia do szerszej publiczności na całym świecie.

Cognitive Behavioural Therapy: A Very Short Introduction was originally published in English in 2022. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is solely responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Technologie informacyjno-komunikacyjne w wojewódzkich bibliotekach pedagogicznych w Polsce

Monika Wachowicz — 2023-03-17

Wojewódzkie biblioteki pedagogiczne to regionalne biblioteki specjalne, które odgrywają istotną rolę w upowszechnianiu technologii informacyjnokomunikacyjnych w oświacie, inspirowaniu i organizowaniu edukacji czytelniczej i medialnej, prowadzeniu działalności informacyjno-bibliograficznej, a także gromadzeniu literatury naukowej i fachowej dla nauczycieli oraz innych pracowników pedagogicznych. W publikacji omówiono wykorzystani e technologii informacyjno-komunikacyjnych do realizacji zadań bibliotek pedagogicznych na przykładzie dużych regionalnych książnic w latach 2019–2020. Ponadto uporządkowano i zebrano kwestie terminologiczne oraz prawne związane z funkcjonowaniem nowych technologii w tego typu bibliotekach. Dodatkową wartość monografii stanowi autorska analiza struktury organizacyjnej wojewódzkich książnic pedagogicznych na terenie kraju.

Transcendentne kino Darrena Aronofsky’ego

Marcin Kępiński — 2023-03-13

Książka o transcendentnym kinie Darrena Aronofsky’ego zabiera czytelnika w podróż po wybranej filmografii tego wybitnego amerykańskiego reżysera. Monografia, poświęcona w całości jego niezwykłej twórczości, mającej pośród filmoznawców oraz publiczności filmowej tak grono oddanych wielbicieli, jak i krytyków. Mocny, wręcz anarchistyczny akcent pada tu na typ przedstawianego bohatera filmowego, żyjącego na marginesie społeczeństwa i świadomie odrzucającego jego normatywne struktury. Filmy, jak również literatura, do której książka się odwołuje, są wyrazem postawy krytycznej wobec przemocy symbolicznej i narzucania jednostce ograniczających ją twórczo norm kulturowych, nakazujących takie, a nie inne rozumienie i przeżywanie otaczającego świata. Wnikliwy obserwator twórczości Darrena Aronofsky’ego dostrzeże istnienie w niej problematyki metafizycznej, niekiedy wprost zwróconej w stronę zagadnień religijnych. Taki rodzaj kina możemy nazwać transcendentnym. To kino tylko pozornie pesymistyczne w swej wymowie. Warto szukać mitycznych opowieści, by próbować usłyszeć i zrozumieć to, co mają nam one do zaoferowania. Warto zwrócić się ku transcendencji i próbować wyrażać niewyrażalne, także w sztuce filmowej, tak jak czyni to Darren Aronofsky, który pragnie być powiernikiem wielkich narracji mitycznych. Te cechy, tak charakterystyczne dla reżysera, dają się dostrzec, w mniejszym lub większym stopniu, we wszystkich jego filmach, a zwłaszcza tych, przywoływanych w niniejszej monografii. Będzie ona interesująca dla czytelnika oczekującego od współczesnego kina czegoś więcej, niż niewyszukanej rozrywki i pragnącego wyjść poza jego ludyczny wymiar.

Logika

Graham Priest — 2023-03-02

Może się wydawać, że logika nie ma wiele wspólnego z filozofią, a tym bardziej z prawdziwym życiem. Graham Priest pokazuje, jak bardzo ta koncepcja jest błędna. Bada filozoficzne korzenie, pokazuje, jak współczesna logika formalna radzi sobie z takimi zagadnieniami, jak istnienie Boga, rzeczywistość, paradoksy teorii prawdopodobieństwa i decyzji. W przystępny sposób wyjaśnia jej podstawy, pokazując, że logika jest ważną częścią współczesnej filozofii, a także jak może być przydatna w codziennym życiu i komunikacji – pozwala klarownie i skutecznie argumentować. Priest podejmuje również tematy związane z algorytmami i aksjomatami oraz dowodami matematycznymi.

Logic: A Very Short Introduction was originally published in English in 2017. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is solely responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Łódzki remake poematu Aleksandra Puszkina "Eugeniusz Oniegin"

Anna Warda — 2023-02-27

Przedmiotem badań w niniejszej monografii jest utwór N.G. Kuzmicza „Mój wujek”, który został opublikowany w gazecie „Łodzinskij Listok” w 1896 r. Jest to remake odwołujący się do poematu „Eugeniusz Oniegin” Aleksandra Puszkina.

Utwór został omówiony pod kątem formy gatunkowej – remake’u i konfrontacji z Puszkinowskim prototypem. Autor osadził akcję utworu w Łodzi, a bohaterami są postaci znane z poematu Puszkina, ale różniące się od swych prototypów charakterem, wyglądem i funkcją. Utwór Kuzmicza stanowi jedną z regionalnych przeróbek „Eugeniusza Oniegina”, która w tym przypadku jest związana z wielokulturową, industrialną Łodzią końca XIX wieku. W monografii zaprezentowana została też najbardziej poczytna i najdłużej wydawana w Łodzi rosyjskojęzyczna gazeta – „Łodzinskij Listok” (1894-1914), w której opublikowany był utwór Kuzmicza. Omówiony został gatenek remake’u jako forma nawiązania do klasyki oraz przeróbki i kontynuacje dzieła Aleksandra Puszkina „Eugeniusz Oniegin”. Analizie została też poddana rama literacka utworu „Mój wujek” oraz adekwatne cząstki wstępne obecne w pierwowzorze Puszkina. Rozpatrzono też przedstawiony w utworze Kuzmicza oraz w felietonach gazety „Łodzinskij Listok” obraz Łodzi. W analityczno-opisowej części monografii uwaga została skupiona na trzech głównych bohaterach utworu Kuzmicza: wujku, Tatianie i Eugeniuszu oraz ich prototypach wykreowanych przez Puszkina. Odrębny rozdział został poświęcony postaci narratora, który pełni w utworze zarówno rolę tradycyjnego, wszechwiedzącego narratora, ale też, podobnie jak bohaterowie, uczestniczy w ich świecie i nie zawsze ujawnia swą wiedzę na ich temat. Pracę finalizuje aneks zawierający oryginalny tekst „Mojego wujka” N. G. Kuzmicza oraz jego tłumaczenie na język polski.

Podzielone społeczeństwo w obrazie mediów III i IV RP

Marcin Kotras — 2023-02-27

Książka dotyczy podziałów społecznych, w szczególności procesu ich konstruowania we współczesnych polskich tożsamościowych mediach. Wytwarzane w środkach masowego przekazu obrazy odnoszące się do stron politycznego sporu wzmacniają upraszczający, dychotomiczny wizerunek spolaryzowanego społeczeństwa. W publikacji znajdują się analizy prezentujące mechanizmy wykorzystywane w procesie dyskursywnego wytwarzania podziałów społecznych. Na przykładzie artykułów z polskich tygodników opinii omówiono stosowane w tożsamościowej prasie narracje, praktyki ramowania oraz kategoryzacje, służące do legitymizowania własnych opisów rzeczywistości i odmowy prawomocności dla wypowiedzi politycznych i medialnych oponentów. Dominacja dyskursu polaryzacyjnego w mediach skutkuje powstaniem obrazu podzielonego społeczeństwa, dla którego coraz bliższy wydaje się scenariusz długotrwałego rozłamu.

Publikacja jest adresowana do badaczy społecznych, a przede wszystkim socjologów i studentów socjologii zainteresowanych dyskursywnie konstruowanymi podziałami w polskim społeczeństwie, a także do osób, które chcą poznać mechanizmy wytwarzania podziałów społecznych w mediach.

Biologia medyczna w ćwiczeniach

Joanna Kaźmierczak — 2023-02-24

Biologia medyczna w ćwiczeniach to podręcznik przeznaczony dla cudzoziemców chcących studiować w Polsce na kierunkach medycznych i biologicznych, przede wszystkim dla słuchaczy kursów medycznych prowadzonych w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców UŁ.

Składa się z dwunastu rozdziałów, których tematyka jest skorelowana z przyjętym w tej jednostce autorskim programem nauczania. Zawarte w książce informacje umożliwiają utrwalenie wiedzy z zakresu biologii przy jednoczesnym rozwijaniu umiejętności językowych. Zaprezentowane zadania dotyczą zagadnień związanych z cytologią, histologią, odpornością, narządami zmysłów czy genetyką klasyczną, a także układami: ruchu, oddechowym, krążenia, pokarmowym, nerwowym, hormonalnym, moczowym i rozrodczym.

Ćwiczenia reprezentują różny poziom trudności i kształtują takie umiejętności, jak: tworzenie krótkich wypowiedzi na zadany temat, czytanie ze zrozumieniem, odczytywanie informacji z wykresów lub tabel czy wybór poprawnej odpowiedzi z kilku podanych możliwości. W każdym rozdziale znajduje się też co najmniej jedno zadanie o charakterze typowo językowym (oznaczone gwiazdkami).

Celem podręcznika jest podniesienie umiejętności językowych korzystających z niego słuchaczy do poziomu B2 z elementami C1, co jest warunkiem podjęcia studiów w języku polskim na uczelniach medycznych.

Zarys pedagogiki sportu

Arkadiusz Kaźmierczak — 2023-02-17

Podręcznik podejmuje zagadnienia z zakresu pedagogiki sportu mające na celu pogłębienie wiedzy podstawowej z tego , przydatnej zwłaszcza dla studentów nauk społecznych i medycznych, ze szczególnym wskazaniem kierunków i specjalności pedagogicznych oraz wychowania fizycznego. Treści pierwszego wydania podręcznika odnosiły się do zagadnień pedagogiki sportu w kontekście jej historycznych, społeczno-kulturowych, inkluzyjnych, resocjalizacyjnych oraz etycznych uwarunkowań oraz do znaczenia idei olimpizmu, a także zasady fair play w sporcie i życiu społecznym. Natomiast wydanie drugie podręcznika, opracowane przez autora i jego współpracowników z Centrum Kształcenia Pedagogów Sportu Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego zostało udoskonalone o zagadnienia odnoszące się do perspektywy historycznego rozwoju sportu na tle jego zmian w środowisku łódzkim, roli trenera jako nauczyciela/wychowawcy w procesie treningu sportowego, społecznych wartości uczestnictwa kobiet w aktywności sportowej, zdrowotnych kontekstów wysiłku fizycznego i jego wpływu na ludzki organizm oraz społecznej potrzeby wychowania do odbioru wydarzeń sportowych.

Drugie wydanie podręcznika, rozszerzone o wskazaną tematykę, zapewne umożliwi studentom pełniejsze zrozumienie znaczenia sportu w przestrzeni społecznej, ze szczególnym wskazaniem jego pedagogicznych wartości.

Reinhardt, Schlemmer i inni. Studia i szkice o dramacie i teatrze niemieckojęzycznym

Małgorzata Leyko — 2023-02-14

Główna wartość książki leży nie tyle w oryginalności stawianych tez, ile w prezentacji nieznanych faktów i ich powiązań, w rysowaniu zapoznanego pejzażu kulturowego, którego obecność była niezwykłe ważna także dla polskiego teatru XX wieku. [...] Jest to bardzo cenna publikacja. Autorka opisuje zarówno twórczość pierwszorzędnych postaci dwudziestowiecznego teatru, wciąż słabo u nas znanych (Reinhardt Schlemmer), jak i proponuje nowe spojrzenie na zjawiska i osoby prezentowane u nas wielokrotnie (Brecht, Turrini). Ponadto ukazuje mało dotąd poznane wątki polsko-niemieckie – wczesne role Poli Negri, niemieckie interakcje Leona Schillera czy Ryszarda Ordyńskiego. Prof. dr hab. Tomasz Kubikowski

Książka składa się z trzech logicznie skomponowanych części. Pierwsza dotyczy aktywności Maxa Reinhardta jako wybitnego artysty i skutecznego menedżera. W zakres tego kręgu tematycznego wchodzą wyjątkowo cenne artykuły dotyczące kontekstów polskich. […] Drugi korpus tekstów składa się z dogłębnych analiz twórczości Oskara Schlemmera połączonych z doskonałymi opisami rekreacji Baletu triadycznego i Tańców Bauhausu. Trzecia część ma charakter „eklektyczny” (Piscator, Wolf, Brecht, Bausch, Jonke, Turrini, Nestroy). [...] Atrakcyjność publikacji wynika z nowego naświetlenia wielu aspektów historii teatru niemieckojęzycznego oraz wprowadzenia do polskiego dyskursu naukowego działalności artystycznej takich twórców, jak Reinhardt, Schlemmer czy Gert Jonke. Dr hab. Marek Podlasiak, prof. UMK

Le Romanesque ténébreux d’Étienne-Léon de Lamothe-Langon

Łukasz Szkopiński — 2023-02-10

Étienne-Léon de Lamothe-Langon (1786-1864) to bez wątpienia prawdziwy gigant literatury popularnej pierwszej połowy XIX wieku. Jako jeden z najpłodniejszych autorów swoich czasów potrafił on dostosować się do gustów literackich publiczności od schyłku epoki napoleońskiej do upadku monarchii lipcowej. Pierwszy rozdział niniejszej książki przedstawia biografię tego w dużej mierze zapomnianego pisarza, co stanowi kluczowy czynnik dla zrozumienia jego kariery literackiej, oraz ogólny zarys jego twórczości. Szczególny nacisk położony został w tej części książki na pamiętnik pisarza z 1809 roku, po przedstawieniu którego analizie poddano recepcję powieści Lamothe’a-Langona w prasie tego okresu, a także literacką spuściznę autora. Kolejny rozdział skupia się na analizie paratekstu, istotnego czynnika rzucającego światło na wiele ukrytych aspektów wybranego korpusu, na który składa się jedenaście utworów Lamothe’a-Langon należących do gatunku powieści gotyckiej. Trzecia część książki poświęcona jest mrocznemu, ale fascynującemu światu powieści Lamothe’a-Langona charakteryzującego się bardzo zróżnicowanym doborem postaci poruszających się w ramach czasoprzestrzeni, na którą składa się cały szereg zjawisk typowych dla literatury gotyckiej. Ostatnia część monografii poświęcona jest hybrydyczności badanych utworów, zarówno pod względem formalnym, jak i gatunkowym. Analizie poddane zostają także liczne związki istniejące pomiędzy powieściami należącymi do korpusu a dominującymi w okresie ich powstania gatunkami literackimi, takimi jak fantastyka, powieść gotycka, powieść sentymentalna czy powieść historyczna.

Smaki życia razem. Metafory wizualne w dyskursie dziecięcym

Aleksander Gemel — 2023-02-06

Celem pracy jest stworzenie przestrzeni teoretycznej dla działań w zakresie krytycznej rewizji założeń obecnie dominującego systemu edukacji. Pierwsza część ma charakter teoretyczny i poświęcona jest omówieniu głównych założeń oraz ścieżki rozwój językoznawstwa kognitywnego z którego wyrasta kognitywna teoria metafory. Rozdział pierwszy wprowadza w problematykę metafory. Rozdział drugi wprowadza w założenia językoznawstwa kognitywnego oraz w proces jego rozwoju na tle dwóch wielkich szkół filozofii języka: behawioryzmu Leonarda Bloomfielda i generatywizmu Noama Chomsky’ego. Trzeci rozdział omawia główne założenia i podstawowe problemy kognitywnej teorii metafory, która w dalszej części pracy zostaje użyta w roli teoretycznego paradygmatu prowadzonych badań. Druga część ma charakter empiryczny. Jej naczelnym celem była analiza dziecięcych predyspozycji metaforyzacyjnych, w tym zwłaszcza procesów rozumienia, rozpoznawania i kreacji metafor, na przykładzie procesu konceptualizacji pojęcia wspólnoty. Podjęta w badaniach rekonstrukcja dziecięcych wyidealizowanych modeli poznawczych zmierzała do rozpoznania kulturowo uwarunkowanych wzorców konceptualizacji doświadczenia wspólnoty, zawartych implicite w metaforycznych strukturach językowych. Modele te określają – zazwyczaj poza świadomością mówiącego – sposoby jego myślenia i działania. Rekonstrukcja tych społeczno-kulturowych form symbolicznych miała na celu ich dalsze zestawienie z naturalnymi i spontanicznymi sposobami metaforycznej twórczości dzieci. Czwarty rozdział pracy ma na celu określenie założeń metodologicznych pozyskiwania materiału badawczego, w tym zwłaszcza określeniu metod, technik i narzędzi badawczych oraz opracowanie organizacji i przebiegu samego badania, któremu poświęcony jest rozdział piąty.

Uwarunkowania rozwoju gospodarczego rosyjskiego Dalekiego Wschodu

Natasza Duraj — 2023-02-06

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie problematyki, dotyczącej rozwoju gospodarczego rosyjskiego Dalekiego Wschodu.

Monografia adresowana jest dla szerokiego kręgu odbiorców, interesujących się problematyką rozwoju gospodarczego Rosji i rosyjskiego Dalekiego Wschodu.

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnego

Jakub Niedbalski — 2023-01-18

Przejście w dorosłość dla młodych osób jest powszechnie kojarzone z przesunięciem relacji społecznych z rodzin pochodzenia do relacji intymnych i własnej rodziny; przejście ze szkoły do pracy; przejście od zależności ekonomicznej do niezależności ekonomicznej; oraz przejście w kierunku przejmowania odpowiedzialności. Dla młodych osób z niepełnosprawnością intelektualną takie ‘kamienie milowe’ są jednak często trudne do osiągnięcia, a status osoby dorosłej pozostaje iluzoryczny.

W związku z tym przedmiotem badań uczyniono doświadczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz członków ich rodzin (głównie rodziców) dotyczące procesu usamodzielniania się i osiągania przez te osoby życiowej autonomii i niezależności, a także bariery i przeszkody, które stały na drodze do ich osiągnięcia. Na tej podstawie starano się określić, co owe doświadczenia oznaczają dla poszczególnych osób i jak je rozumieją. Zainteresowania badawcze skupiono wokół działań i codziennych praktyk osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin, podejmowanych w ramach interakcji dotyczących sytuacji życiowych w drodze ku dorosłości. Tym samym analizie poddano procesualny charakter przemian dokonujących się w rodzinach generacyjnych związanych z dorastaniem dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.

Wyniki tego badania poszerzają wiedzę na temat wchodzenia w dorosłość młodych osób z niepełnosprawnością intelektualną poprzez badanie procesu negocjowania autonomii w rodzinie z perspektywy samych młodych dorosłych i ich rodziców. W ten sposób niniejsze badanie wykazało, że młodzi ludzie z niepełnosprawnością intelektualną nie tylko mają określone potrzeby, ale też poglądy na temat swoich relacji z rodzicami. Dzięki temu wyniki badań mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia potrzeb osób z niepełnosprawnością w rodzinie, zapewniając wgląd w to, w jaki sposób i w jakim stopniu młodzi dorośli z niepełnosprawnością intelektualną potrzebują wsparcia w niezwykle istotnym momencie ich życia, jakim jest okres dorastania. Może mieć to szczególne znaczenie nie tylko dla samych rodziców, ale też określonych instytucji oraz służb społecznych, które zostały powołane do udzielania wsparcia tych osób i ich rodzin.

Środki na publikację pochodzą z dofinansowania Dziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego, Dyrektora Instytutu Socjologii UŁ oraz Kierownika Katedry Socjologii Organizacji i Zarządzania

A Vocabulary Companion to Practical English 1

Anna Ewa Wieczorek — 2023-01-10

A Vocabulary Companion to Practical English 1 stanowi zbiór ćwiczeń leksykalnych stworzony na potrzeby kursu Praktyczna Nauka Języka Angielskiego oferowanego studentom studiów magisterskich w semestrze zimowym przez Instytut Anglistyki Uniwersytetu Łódzkiego. Jego celem jest zapewnienie uczestnikom kursu materiałów przeznaczonych do pracy własnej, które wspomogą ich w procesie wzbogacania słownictwa i utrwalania treści omawianych w czasie zajęć.

Zagadnienia leksykalne na poziomie zaawansowanym zebrane w niniejszej publikacji dotyczą pięciu bloków tematycznych: Prejudice and Discrimination, The Culture of The Image, Marketing, Work and Success oraz Demography. Ćwiczenia koncentrują się na wykształceniu umiejętności praktycznego zastosowania kolokacji, idiomów, wyrażeń przyimkowych, słowotwórstwa oraz czasowników frazalnych.

A Vocabulary Companion to Practical English 2

Anna Ewa Wieczorek — 2023-01-10

A Vocabulary Companion to Practical English 2 stanowi zbiór ćwiczeń leksykalnych stworzony na potrzeby kursu Praktyczna Nauka Języka Angielskiego oferowanego studentom studiów magisterskich w semestrze letnim przez Instytut Anglistyki Uniwersytetu Łódzkiego. Jego celem jest zapewnienie uczestnikom kursu materiałów przeznaczonych do pracy własnej, które wspomogą ich w procesie wzbogacania słownictwa i utrwalania treści omawianych w czasie zajęć.

Zagadnienia leksykalne na poziomie zaawansowanym zebrane w niniejszej publikacji dotyczą pięciu bloków tematycznych: Health and Fitness, Politeness, Sociobiology, Gender Issues, and Happiness. Ćwiczenia koncentrują się na wykształceniu umiejętności praktycznego zastosowania kolokacji, idiomów, wyrażeń przyimkowych, słowotwórstwa oraz czasowników frazalnych.

Podstawy biolingwistyki

Piotr Stalmaszczyk — 2023-01-01

Najnowsza pozycja w serii Łódzkie Studia z Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego poświęcona jest biolingwistyce – dziedzinie, która współcześnie ma charakter interdyscyplinarny, wpływają na nią lingwistyka i psycholingwistyka, neuronauka i psychologia poznawcza, eksperymentalne badania nad poznaniem i komunikacją (również zwierząt), badania nad ewolucją języka oraz szereg innych dyscyplin i dokonań. W takim szerokim, interdyscyplinarnym ujęciu biolingwistyka bada przede wszystkim biologiczne podstawy języka. Możliwe jest również węższe, bardziej lingwistyczne spojrzenie na biolingwistykę jako realizację paradygmatu mentalistycznego we współczesnym językoznawstwie, paradygmatu związanego przede wszystkim z dokonaniami Noama Chomsky’ego i językoznawstwem generatywnym. W tak rozumianej biolingwistyce głównym celem badań są swoiste właściwości języka i kompetencji językowej. Prace zebrane w niniejszym tomie prezentują autorskie spojrzenia na to węższe rozumienie biolingwistyki i mogą mieć ważne implikacje dla zrozumienia współczesnego językoznawstwa, a także dla teorii języka oraz filozofii językoznawstwa.

Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów

Katarzyna Ossowska-Kulińska — 2022-12-30

Ziemia Święta to obszar traktowany przede wszystkim jako miejsce wydarzeń opisanych w Biblii i w tym właśnie charakterze poznawany i przedstawiany już od połowy II wieku. Żaden inny region nie może pochwalić się tyloma geograficznymi, historycznymi oraz literackimi reprezentacjami. Do jednych z ciekawszych źródeł obrazów tego obszaru należą deskrypcje, będące piśmienniczą pamiątką z peregrynacji do miejsc świętych. Diariusze, relacje, chorografie czy też przewodniki dla pielgrzymów stanowią pokaźną część zachodnioeuropejskiej, późnośredniowiecznej literatury podróżniczej. Do tej grupy należą również cztery, wyjątkowe deskrypcje Ziemi Świętej pióra polskich autorów: Terrae sancte et urbis Hierusalem descriptio fratris Anzelmi ordinis Minorum de observantia Anzelma Polaka, itinerarium Jana Tarnowskiego, diariusz Jana Goryńskiego oraz opis podroży do Ziemi Świętej Syrii i Egiptu Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki. Wszystkie ukazały się dopiero w XVI wieku, więc w porównaniu do dzieł włoskich czy niemieckich są dość późne, tak więc czy rodzime deskrypcje znacząco odbiegają od zachodnioeuropejskiej tradycji prezentowania obszaru Palestyny? W jaki sposób polscy autorzy opisali Ziemię Świętą, co było dla nich interesujące? Na czym polega wyjątkowość polskich zabytków traktujących o eksploracji miejsc świętych? Czy są one jedynie nośnikami sakralnego oblicza Palestyny, czy może ujęto w nich również naturalny charakter orientalnego obszaru?

W książce podjęto próbę odpowiedzi na te i inne pytania, które rodzą się w kontekście wąskiej, ale jakże oryginalnej grupy pierwszych opisów Ziemi Świętej sporządzonych przez Polaków – pielgrzymów – eksploratorów bliskowschodniej kultury i natury.

Filozofia

Edward Craig — 2022-12-30

Jak powinniśmy żyć? Co naprawdę istnieje? Skąd wiemy to, co wiemy? Autor omawia kluczowe pytania, którymi zajmuje się filozofia. Pokazuje wybrane ważne tematy dotyczące etyki, natury bytu oraz wiedzy za pomocą lektury Platona, Hume’a, Kartezjusza, Kanta, a także pisarzy buddyjskich. Tomik stanowi wprowadzenie do filozofii rozumianej nie tylko jako profesjonalne, naukowe badania, lecz także jako codzienne doświadczenie egzystencjalne każdego człowieka. Autor zaprasza czytelnika do filozofowania, zachęcając, by nie bał się stawiać pytań czy być krytycznym – filozofia pokazana w tym tomiku jest blisko codziennego doświadczenia.

Philosophy: A Very Short Introduction was originally published in English in 2020 This translation is published by arrangement with Oxford University Press Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Eseje o Szekspirze

Krystyna Kujawińska Courtney — 2022-12-30

The book examines the reception of Shakespeare and his works in Poland and worldwide in the context of literature, theater, cinema, culture, history, and politics. It draws attention to the significance of national sources of his works, the sixteenth-century cult of Lucrece in Poland and in Europe, and selected aspects of Shakespeare’s presence in Poland during World War II and under the communist regime. Some space is devoted to Ira Aldridge and Helena Modrzejewska, two eminent performers, who greatly contributed to Shakespeare’s promotion in the 19th century and who built their careers upon his fame. The work also presents the question of the authorship of his works in the context of ongoing debates over centuries. The book demonstrates the poet’s relevance to contemporary cultural and socio-political issues, ranging widely across his plays and poems, and their presentations in the theater. It points toward new directions in Shakespeare’s studies while uniting human experiences in various places, spaces, and times.

Saga rodzinna w literaturze polskiej XXI wieku. Konwencja czy kontestacja?

Anna Zatora — 2022-12-30

Publikacja redefiniuje gatunek sagi rodzinnej, konfrontując najnowsze reprezentacje literackie z modelem tradycyjnej powieści rodzinnej, i bada zależności między ewolucją gatunku a przeobrażeniami zachodzącymi w modelu rodziny. Funkcjonujące w nauce definicje sagi rodzinnej (powieści rodzinnej) są niewystarczające, by określać najnowszy materiał literacki, czyli powieści o tematyce rodzinnej powstające na początku XXI w. Saga rodzinna jako gatunek silnie związany z życiem pozaliterackim rozwija się wraz ze zmianami zachodzącymi w modelu rodziny – stanowią one kulturowy kontekst badań, w których wykorzystano metodologię literaturoznawczą (genologia, poetyka), z zakresu studiów kulturowych i nauk społecznych (m.in. feminizm i gender studies). Analizie poddane zostały wybrane polskie utwory literackie powstałe w latach 2005–2015: Piaskowa Góra (Joanna Bator), Saturn (Jacek Dehnel), Stulecie Winnych (trylogia; Ałbena Grabowska), Dom na rozlewiskiem (trylogia mazurska; Małgorzata Kalicińska), Rodzina O. (Ewa Madeyska), Chochoły (Wit Szostak), Włoskie szpilki i Szum (Magdalena Tulli). Badania te wskazują na dwie drogi ewolucji gatunku: pierwsza stanowi kontynuację tradycyjnego modelu sagi rodzinnej, a należące do niej reprezentacje literackie (sagi konwencjonalne) zachowują wierność wypracowanemu wówczas modelowi rodziny i powielają większość elementów z zakresu poetyki; na drugiej drodze znalazły się utwory (sagi kontestacyjne), które czerpią z tradycji genologicznej, ale dokonują jej krytycznej reinterpretacji. W zakończeniu zaproponowano wprowadzenie dla nich terminu „antysaga”, dotąd niefunkcjonującego w dyskursie naukowym. Analiza materiału literackiego pozwala wykazać związek między rozwojem badań kulturowych i ewolucją modelu rodziny a sagą rodzinną.

Odczarowanie talentu. Socjografia stawania się uznanym artystą

Piotr Szenajch — 2022-12-30

Jak się zostaje wybitnym artystą?

Ta książka to portret zbiorowy nowych klasyków współczesnych sztuk wizualnych – ikon polskiej sztuki lat 90. i 2000. Powstał na podstawie wielogodzinnych opowieści autobiograficznych takich postaci, jak Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra czy Wilhelm Sasnal.

Autor szuka nowych sposobów na opowiadanie o społecznych, kulturowych i ekonomicznych uwikłaniach pracy artystycznej. Proponuje też zestaw pojęć przydatnych w analizie historii życia, światów społecznych i pracy konceptualnej związanej z produkcją kulturową. Podważa przy tym modernistyczne wyobrażenia o twórcy jako samotnym geniuszu.

Wśród rozmówców odnajdziemy kilka przypadków spektakularnego społecznego awansu, dlatego w książce ważne miejsce ma problematyka klasowa oraz motyw wielowymiarowej biograficznej mobilności. Kluczowe rozdziały dotyczą poza-indywidualnych, poza-cielesnych, nie-ludzkich i materialnych pokładów kształtującej się artystycznej podmiotowości.

Badanie zostało sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/N/HS2/05085

"Nowe Ateny" ks. Benedykta Chmielowskiego – kompendium wiedzy barokowej

Maria Wichowa — 2022-12-30

Publikacja stanowi wszechstronną prezentację pierwszej polskiej encyklopedii późnobarokowej, czterotomowego dzieła Benedykta Chmielowskiego Nowe Ateny. Ponieważ to kompendium było przyjęte przez współczesnych z uznaniem, zaś przez potomnych, a w szczególności badaczy, oceniane lekceważąco, autorka podjęła próbę pokazania jego rzeczywistej wartości, zaprezentowania go w wielu aspektach, przeprowadzenia jego wielokierunkowej analizy i na tej podstawie przywrócenia mu należnego miejsca na kartach historii literatury polskiej. Autorka pokazuje encyklopedię jako kompendium wiedzy późnobarokowej, a także przedstawia Chmielowskiego jako uczonego rzetelnie prezentującego stan nauki swoich czasów i polihistora.

Asesor sądowy w polskim systemie wymiaru sprawiedliwości

Anna Chmielarz-Grochal — 2022-12-30

Monografia traktuje o ustrojowo-prawnych podstawach funkcjonowania asesora sądowego w polskim wymiarze sprawiedliwości po przywróceniu tego urzędu w 2016 r. Obecny model asesury sądowej jest efektem prac legislacyjnych będących następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego o sygn. SK 7/06, w którym orzeczono o niekonstytucyjności instytucji asesury w ówczesnym kształcie. Autorzy poszukują odpowiedzi na pytanie, czy założony przez polskiego ustawodawcę model ustrojowo-prawny asesury sądowej odpowiada standardom konstytucyjnym. W publikacji przeanalizowano ustrojowe zasady funkcjonowania asesorów sądowych, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności przyjętych rozwiązań z konstytucyjną zasadą sądowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości oraz realizacji prawa do sądu z art. 45 Konstytucji RP.

Wydanie publikacji współfinansowane przez Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu i Uniwersytet Łódzki

Każdą iskrą rozpaleni…

Irmina Gadowska — 2022-12-30

Pojęcie żydowskiej „nowej sztuki” określa dokonania twórców reprezentujących różne środowiska, działających w drugiej i trzeciej dekadzie XX wieku, którzy poszukując oryginalnych form artystycznej wypowiedzi, sięgali z jednej strony do tradycji, z drugiej – do aktualnych nurtów sztuki zachodnioeuropejskiej. W Łodzi pierwszym przejawem zachodzących zmian była działalność grupy Jung Idysz. Książka stanowi próbę podsumowania i poszerzenia wiedzy o znaczeniu tej grupy dla żydowskiego środowiska artystycznego. Zebrane w tomie artykuły obejmują różnorodny zakres tematyczny, reprezentują zróżnicowane metody badawcze i interdyscyplinarne sposoby ujęcia zjawisk: od osadzonych w szerokim kontekście przemian społeczno-politycznych rozważań o drogach rozwoju nowej kultury żydowskiej, przez refleksje nad kwestią tożsamości i narodowości, po charakterystykę wybranych aspektów twórczości poszczególnych artystów. Autorzy tekstów prezentują nowe ustalenia i interpretacje, wysuwają hipotezy i stawiają postulaty, które pozwalają z nowej perspektywy spojrzeć na barwny okres tworzenia żydowskiej „nowej sztuki”.

Publikacja powstała w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2018–2023 nr 0376/NPRH7/H11/86/2018

Arktyka

Klaus Dodds — 2022-12-30

Arktyka domaga się uwagi. Ogrzewa się, topnieje i rozmraża, co stanowi śmiertelne zagrożenie dla społeczności, które ją nazywają domem. O wpływy na Arktyce rywalizują mocarstwa: USA, Chiny, Rosja. Arktyka to złożona przestrzeń. W publikacji omówione są najważniejsze problemy regionu w różnych aspektach – od geopolitycznego po środowiskowy. Autorzy badają przyczyny, czynniki napędzające i skutki zmian kulturowych, fizycznych, politycznych i gospodarczych oraz zastanawiają się nad przyszłością Arktyki. Jest to przyszłość nie tylko bieguna północnego, lecz także nas wszystkich.

The Arctic: A Very Short Introduction was originally published in English in 2021. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is solely responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Międzymorze – wizja, iluzja, czy… racja stanu? Z dziejów polskiej myśli i praktyki politycznej

Andrzej Waingertner — 2022-12-30

Próby budowy bezpieczeństwa politycznego i militarnego oraz korzystnych warunków gospodarczego rozwoju Polski poprzez konstruowanie szerszego ładu politycznego w Europie Środkowo-Wschodniej, sięgają okresu późnego średniowiecza. Piastowie budowali bezpieczeństwo swej domeny przez zwycięskie wojny, poszerzanie granic i traktaty z sąsiadami. Schyłek panowania tej dynastii naznaczony został próbą zbudowania personalnej unii polsko-węgierskiej. W 1385 r. została zrealizowana idea personalnej unii polsko-litewskiej. W 1569 r. została ona zastąpiona unią realną i budową Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po okresie rozbiorów Polska międzywojenna próbowała zrealizować ideę federacji Polski z Ukrainą, Białorusią i Litwą; związku państw pomiędzy Bałtykiem, Morzem Czarnym i Adriatykiem; wreszcie propozycję tzw. Trzeciej Europy. W latach II wojny światowej i powojennego podziału Starego Kontynentu, polska emigracja polityczna nie rezygnowała z koncepcji integracyjnych dla Europy Środkowo-Wschodniej. Bankructwo komunizmu, upadek i rozpad ZSRS oraz Bloku Wschodniego sprzyjały restytucji podmiotowości Polski i państw Europy Wschodniej i obraniu przez region wspólnego, zakończonego sukcesem, kursu na przyłączenie się do NATO i UE. W 1991 r. powstała Grupa Wyszehradzka. Od 2015 r. Rzeczpospolita realizuje projekt Trójmorza (ABC). U jego podstaw legła realna wspólnota interesów ekonomicznych, politycznych i obronnych regionu. „Międzymorze” to trwała, ambitna, geopolityczna wizja. Bywało również iluzją, weryfikowaną negatywnie przez historię. Nade wszystko jednak to koncepcja wynikająca z stanu Rzeczypospolitej, prowadząca do wzmocnienia jej bezpieczeństwa, podmiotowości i potencjału gospodarczego na arenie międzynarodowej.

Władysław Bieńkowski – krytyk „realnego socjalizmu” (1906-1991)

Bartłomiej Kapica — 2022-12-30

Zapalczywy, ugnieciony jakby z siarki i saletry, duch wiecznej Negacji w ciele satyra (był ogromnie brzydki, ale tą typową brzydotą, o której się mówi, że jest „fascynująca”). Wolność była dla niego bogiem. Najulubieńszym fragmentem Żeromskiego był dla niego monolog Czarowica „Puśćcie mnie kraty…” […]. Bieńkowskiego mi szczerze żal, bo wiem, jaki jest zdolny, wiem, jaki żywy, godny Odrodzenia, umysł się zmarnował.

J. Kowalewski, Gdy ministrowie byli wywrotowcami [cz. II], „Kultura” 1949, nr 9/26, s. 132

Obecnie Władysława Bieńkowskiego, poza historykami zajmującymi się PRL, nikt nie kojarzy. Najczęściej w opisie jego działalności podaje się, że był ministrem oświaty oraz współpracownikiem Władysława Gomułki. W pełnym paradoksów życiu Bieńkowskiego zawiera się jednak przede wszystkim opowieść o dwudziestowiecznej historii Polski. Z jakich powodów wspierał nauczanie religii w PRL-owskich szkołach? Czy jako komunista mógł być krytykiem komunizmu w Polsce? Dlaczego wreszcie były współpracownik Gomułki wspierał opozycję demokratyczną?

Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji nr UMO-2016/20/S/HS3/00311

Wybrane źródła finansowania mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Joanna Fila — 2022-12-30

Przedsiębiorstwa funkcjonują w konkurencyjnym i niestabilnym otoczeniu, co w gospodarce wolnokonkurencyjnej jest uznawane za normalne zjawisko. Nieustannie poszukują coraz to lepszych rozwiązań dla efektywnego funkcjonowania działalności. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (MMSP) to kluczowy element każdej gospodarki rynkowej. Podmioty te postrzegane są jako grupa napotykająca na liczne bariery, występujące zarówno w momencie ich tworzenia jak i dalszego funkcjonowaniu. Jednym z kluczowych ograniczeń, często warunkujących powstanie lub kontynuowanie działalności, jest utrudniony dostęp do źródeł finansowania. Niniejsza publikacja skupiła się zatem wokół wybranych, współcześnie dogodnych dla sektora MMSP metod pozyskania kapitału. Analizie i ocenie poddane zostały instrumenty takie jak: crowdfunding skierowany do przedsiębiorstw, pożyczki i kredyty, rozważane z perspektywy mikrofinansów, a także kredyt hipoteczny jako sposób na finansowanie projektów inwestycyjnych. Wszystkie wymienione formy łączy wspólna idea – wsparcia finansowego sektora MMSP w dostępie do kapitału. Celem głównym opracowania było wzbogacenie wiedzy na temat wskazanych instrumentów finansowych, zwarte przedstawienie ich funkcjonowania w Polsce oraz weryfikacja ich bieżącej struktury i dostępności dla przedsiębiorstw. Należy również podkreślić, że wszystkie omawiane instrumenty mogą być wykorzystywane w okresie rozkwitu gospodarki, lecz nabierają szczególnego znaczenia w okresie dekoniunktury. Okres objęty analizą to perspektywa ostatnich kilkunastu lat, zaś zakres geograficzny obejmuje Polskę, z odwołaniem do przykładów występujących w innych krajach.

Przysłówkowe wyrażenia frazeologiczne o budowie fraz przyimkowych, kwantyfikujące w stopniu najwyższym dodatnim

Monika Lisowska — 2022-12-30

Monografia jest poświęcona semantyce i składni hiszpańskich frazeologicznych wyrażeń przysłówkowych wprowadzanych przez przyimki i kwantyfikujących w stopniu najwyższym dodatnim. Są one określane w pracy skrótem LACSP-FP, pochodzącym od nazwy w języku hiszpańskim.

Książka składa się z czterech rozdziałów, z których trzy pierwsze przedstawiają i porządkują zagadnienia istotne dla podjętego tematu oraz późniejszego przebiegu analizy badanych wyrażeń. I tak, rozdział pierwszy dotyczy pojęcia wyrażenie frazeologiczne w językoznawstwie hiszpańskim i prezentuje jego definicje oraz klasyfikacje tego typu wyrażeń, jak również ich charakterystykę formalną, cechy składniowe i semantyczne.

W rozdziale drugim omawiane są cechy formalne, składniowe i semantyczne zarówno przysłówka jak i frazeologicznych wyrażeń przysłówkowych w języku hiszpańskim. Natomiast rozdział trzeci jest poświęcony zjawisku kwantyfikacji i porównuje się w nim ‘kwantyfikację językową’ z innymi terminami bliskoznacznymi, jak również przedstawiane są typy kwantyfikacji według kryteriów morfologicznych, semantycznych, składniowych oraz modelu referencyjnego kwantyfikacji.

Czwarty rozdział książki jest poświęcony analizie stu dwudziestu siedmiu LACSP-FP wyekscerpowanych z sześciu współczesnych słowników hiszpańskojęzycznych. Analiza składa się z dwóch części: w pierwszej omawiane są cechy leksykalno-semantyczne badanych jednostek w ujęciu kognitywistycznym, natomiast druga część traktuje o ich cechach składniowych.

Publikacja sfinansowana przez Uniwersytet Szczeciński

Mistyczne marzenie. O „Pieśniach sobie śpiewanych” Konstancji Benisławskiej na tle kobiecej literatury dawnej

Kamila Żukowska — 2022-12-30

Książka poświęcona jest utworom Konstancji Benisławskiej (1747-1806), osiemnastowiecznej poetki z Inflant Polskich. Jej zbiór poetycki „Pieśni sobie śpiewane” stanowi przykład religijnej literatury autorstwa kobiety świeckiej, należącej do jednego z pierwszych pokoleń nieanonimowych pisarek. Analiza utworów Benisławskiej została przeprowadzona na tle staropolskiej literatury kobiecej ze szczególnym uwzględnieniem twórczości dawnych mistyczek oraz klimatu światopoglądowego, w którym kobieca twórczość literacka się kształtowała.
Szczegółowej analizie poddano tu tradycję literacką, na której „Pieśni” się ukształtowały, obraz świata przedstawionego oraz charakter drogi mistycznej, której doświadcza podmiot utworów Benisławskiej.

Co najmniej od lat dziewięćdziesiątych XX wieku podkreśla się potrzebę bardziej szczegółowych badań nad staropolską twórczością kobiet, w większości na lata została zupełnie „zapomnianej”. Niniejsza monografia wpisuje się w nurt badań rewizjonistycznych i zarazem hermeneutycznych nad dawną literaturą kobiecą, a jej celem jest poszerzenie wiedzy nie tylko o poezji Benisławskiej, ale także o kulturowym pejzażu, na którym poezja ta powstała.

„Małe rewitalizacje podwórek”. Społeczno-pedagogiczne badania-działania

Anita Gulczyńska — 2022-12-30

Książka powstała w efekcie teoretyzacji procesu trójstronnego (akademia /studenci + młodzi mieszkańcy miejskich defaworyzowanych sąsiedztw + pracownicy instytucji zaangażowanych w system wsparcia mieszkańców takich miejsc) współtworzenia przestrzeni miejsca życia w przebiegu partycypacyjnego badania-działania (PAR) prowadzonego w latach 2018-2021. W jego genezie uwidacznia się związek prac teoretycznych z klinicznym praktykowaniem i edukacją akademicką, charakterystyczny dla działań teoriotwórczych w łódzkim modelu rozwoju pracy społecznej.

Książka prezentuje złożone uzasadnienia i bogate w empiryczne ilustracje, rezultaty tego badania.

Trzy pierwsze rozdziały obejmują teoretyczne uzasadnienia społeczno-pedagogicznie zorientowanego PAR z dziećmi i młodzieżą z defaworyzowanych miejskich sąsiedztw. Czwarty wyjaśnia metodologiczne założenia pracy ze szczególną dbałością uzasadnia wybór metody, problematykę badawczą, techniki zbierania danych w badaniu jakościowym regulowanym prawidłowościami partycypacyjnej strategii badawczej. Wprowadza w teren badań oraz w ich przebieg.

Kolejne obejmują rezultaty badania:

typologiczny opis sąsiedztw;
siły ludzkie, społeczne, historyczne i ekonomiczne zdiagnozowane w tych miejscach;
rekonstrukcję procesu współtworzenia społeczno-pedagogicznej rewitalizacji środowiska życia śródmiejskich sąsiedztw (nazwaną przez Autorów „małą rewitalizacją podwórek”).

W końcowej części pracy Czytelnik/czka znajdzie elementy refleksji na temat zmian opracowanych odrębnie dla wybranych grup podmiotów uczestniczących w tym kolektywnym akcie poznania i działania organizowanego w formacie partycypacyjnie konstruowanej zmiany rewitalizacyjnej czerpiącej inspiracje z źródłowej tożsamości pedagogiki społecznej oraz refleksję krytyczną.

Strategie komunikacyjne i procesy twórcze

Mariusz Bartosiak — 2022-12-30

Zebrane w inicjującej serię monografii teksty obejmują zróżnicowaną problematykę teoretyczną i metodologiczną – ich wspólnym motywem jest szeroko rozumiana korelacja nauki i sztuki. Sztuka nie jest traktowana jedynie jako przedmiot naukowego badania, ale również jako przestrzeń doświadczania procesu twórczego i komunikacyjnego. Tak pomyślane forum wymiany obejmuje wzajemne uzupełnianie się humanistycznych badań naukowych z twórczą praktyką artystyczną i komunikacyjną w kształtowaniu szerokiej perspektywy poznawczej.

Influencer Marketing. Potencjał cyfrowych twórców w kształtowaniu relacji konsumentów z markami

Anna Łaszkiewicz — 2022-12-30

Z uwagi na rosnące zainteresowanie influencer marketingiem i rolą influencerów w budowaniu relacji pomiędzy markami i ich potencjalnymi odbiorcami umiejętność oceny potencjału cyfrowych i wirtualnych twórców stała się niezwykle pożądana. W monografii omówiono zagadnienia tradycyjnych influencerów i twórców cyfrowych a także influencerów wirtualnych, których aktywność generowana jest komputerowo, między innymi z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i algorytmów. Publikacja podsumowuje aktualny stan wiedzy w obu obszarach a także wskazuje skuteczne praktyki pomocne w przygotowywaniu strategii komunikacji z wykorzystaniem cyfrowych i wirtualnych influencerów. Autorka systematyzuje zagadnienia związane z konsumentem i marką w gospodarce cyfrowej, co stanowi punkt wyjścia do zaprezentowania istoty i charakteru influencer marketingu oraz obszarów niezbędnych do opracowania strategii influencer marketingu. Książka adresowana jest do każdego, kto chce poznać, ugruntować i pogłębić wiedzę i kompetencje związane z influencer marketingiem.

Słownik tańca współczesnego

Małgorzata Leyko — 2022-12-30

Słownik tańca współczesnego to znakomita inicjatywa naukowa i redakcyjna. Zrealizowany projekt jest właściwym odpowiednikiem europejskich wydawnictw z różnych dziedzin sztuki, mogącym śmiało z nimi dialogować. Spowodowana wieloletnim historycznym opóźnieniem luka ma szansę zapełnić się pracą kumulującą wiedzę zarówno o czasach przeszłych, jak i zjawiskach bieżących, często wypływających z tradycji. Zaproponowany układ tematyczny haseł pozwala na wnikliwe dotarcie do treści poznawczych, często dotyczących zagadnień dotąd w Polsce niedefiniowanych. Tym większa odpowiedzialność stanęła przed zespołem redakcyjnym, który musiał podjąć kluczowe decyzje nie tylko na etapie redagowania haseł, ale już podczas wstępnego wyboru i selekcji uwzględnianych informacji.

Prof. dr hab. Ewa Wycichowska

W minionych dwóch dekadach sztuka tańca współczesnego w Polsce zaczęła się dynamicznie rozwijać, czemu towarzyszy także rozwój badań nad tańcem. Świetnym efektem tego zjawiska jest Słownik tańca współczesnego zrealizowany w ramach zespołowego projektu naukowego. Jest to publikacja niezmiernie potrzebna praktykom – tancerzom i choreografom, adeptom sztuki tańca – oraz badaczom, ale zapewne spotka się też z zainteresowaniem studentów kierunków humanistycznych i artystycznych oraz szerokiego grona miłośników tańca. Zespół autorów gwarantuje wysoki poziom tej publikacji, gdyż tworzą go doświadczeni badacze teatru/tańca, redaktorzy, którzy dowiedli już swoich kompetencji wydawniczych oraz osoby posiadające przygotowanie praktyczne. Doskonałym rozwiązaniem wydaje mi się także opublikowanie wersji elektronicznej Słownika, co przedłuży jego żywot i poszerzy krąg odbiorców.

Prof. dr hab. Dobrochna Ratajczakowa

Celowość wydania Słownika tańca współczesnego jest poza wszelką dyskusją. Jest to przedsięwzięcie ze wszech miar pionierskie, nie ma bowiem w Polsce tego typu publikacji. W ogóle opracowań dotyczących tańca współczesnego, głównych jego nurtów, kierunków rozwoju, a przede wszystkim biogramów najważniejszych artystów, charakterystyki ośrodków sztuki tanecznej, szkół artystycznych sprofilowanych pod kątem tańca i instytucji wspierających jego rozwój nie tylko w Polsce, lecz także na świecie po prostu brak. Książka ta, ze względu na proponowane w niej ujęcie tańca od początku XX wieku, zarówno wypełnia poważną lukę w badaniach nad tańcem w Polsce, inspirując do ich rozwoju, jak i bez wątpienia przyczyni się do wzrostu świadomości na temat sztuki tanecznej w szerokich kręgach.

Dr hab. Dorota Fox, prof. UŚ

Publikacja dofinansowana z budżetu Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego

Rozmowa z Turczynem o wierze krześcijańskiej i o tajności Trójce Świętej, która w Alkoranie stoi napisana

Bartłomiej Georgiewicz — 2022-12-30

W XVI wieku chrześcijańska Europa przeżywała coraz większe niepokoje związane z postępującą w głąb kontynentu ekspansją Imperium Osmańskiego. Odpowiedzią na zagrożenie ze strony azjatyckiej potęgi była obfita literatura antyturecka.
Jednym z autorów pism tego rodzaju (tzw. turcyków), był Bartłomiej Georgiewicz, z pochodzenia Chorwat, poddany węgierski. Po bitwie pod Mohaczem został pojmany i sprzedany do pracy w głąb Azji. Po ryzykownej ucieczce, kończącej blisko dziesięć lat niewoli, powrócił do Europy i poświęcił się całkowicie antytureckiej propagandzie.
Opisywał orientalną rzeczywistość Imperium Osmańskiego, którą oglądał na własne oczy, a zarazem surowo oceniał. Podawał Europejczykom wiadomości o ustroju, armii, religii, obyczajach i podstawowym słownictwie tureckim. Najoryginalniejszy koncept to analiza arabskiej basmali jako znaku trynitarnego, ukrytego w Koranie.
Pisma Georgiewicza, publikowane w całej Europie po łacinie i w językach narodowych, zostały wydane również w Krakowie w 1548 roku, w wersji łacińskiej i polskiej; zawładnęły wyobraźnią polskich czytelników i naszych rodzimych twórców.
Niniejsza edycja zabytku polskiego piśmiennictwa zawiera wstęp, objaśnienia i słowniki. Adresatami publikacji są filolodzy (nie tylko polscy i tureccy), językoznawcy, bibliolodzy, bibliotekarze i bibliotekoznawcy, edytorzy, religioznawcy, historycy.

Narodowe kultury biznesowe i korporacyjne Polski i Ukrainy

Beata Glinkowska-Krauze — 2022-12-30

Znaczna część monografii została opracowana w kontekście realizacji przez autorów złożonego projektu badawczego o temacie: „Narodowe kultury biznesowe Polski i Ukrainy: doskonalenie naukowych i praktycznych podstaw współpracy na rynkach europejskich i światowych”; w ramach projektu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej NAWA oraz Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy jako wspólnego polsko-ukraińskiego projektu w latach 2020–2021. Poszczególne części monografii zostały opracowane w kontekście realizacji współpracy obu krajów na polu naukowym, edukacyjnym i innowacyjnym. Podrozdział 4.5. tej monografii wpisuje się w realizację tematu „Teoria i praktyka analizy porównawczej profili przedsiębiorców (na przykładzie Polski i Ukrainy)”, w ramach projektu Konkurs na stypendium dla Ukrainy IDUB „Inicjatywa Doskonałości - Uczelnia Badawcza ”, realizowanym na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Podrozdział 3.3. został opracowany jako element tematu „Kultura korporacyjna w czasach kryzysu: treść przemian transformacyjnych jako podstawa modyfikacji zarządzania” w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki dla Ukrainy na kontynuowanie badań w Polsce po 24.02.2022 r.

Książka ta powstała jako rezultat wielostronnych działań Centrum Współpracy Naukowo-Badawczej: Polska-Ukraina, utworzonego przez autorów w 2016 roku na bazie Katedry Zarządzania Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego i Katedry Ekonomiki, Marketingu i Przedsiębiorczości Narodowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki (monografia ta jest w pewnym stopniu logiczną kontynuacją monografii B. Glinkowska-Krauze, B. Kaczmarek, V. Chebotarov, Współczesne problemy zarządzania. Teoria i praktyka, Łódź 2020).

Migrations in the Slavic Cultural Space. From the Middle Ages to the Present Day

Zofia A. Brzozowska — 2022-12-30

The volume consists of materials that were presented during the international scientific conference entitled Migrations in the Slavic Cultural Space, held at the Department of Slavic Philology of the University of Lodz on May 6, 2022, in cooperation with researchers from the Institute of History Belgrade.

This symposium received an extraordinary amount of attention in the circles of specialists representing various disciplines of the humanities and social sciences. The volume has a three-part structure. The first, which has a strictly monographic character, is comprised of five articles addressing the issue of migration of the Serbian ethnos in the 16th–13th centuries. The texts included in the other two sections provide a historical, cultural, and literary background for the topic explored in the first part, broadening the reader’ s knowledge about the hi story of Southern, Western and Eastern Slavs from the Middle Ages to the 21 st century.

The phenomenon of migration has been interpreted here on many semantic levels, situated in various discourses, and examined in diverse categories, such as historical and political, economic and social, religious and cultural. It has been studied directly and indirectly in the ideological, spiritual, emotional, and intellectual spaces. It is from such a wide-ranging perspective that this monograph presents the phenomenon of migration, referred to and identified within the boundaries of the entire Slavic region, defined through the prism of fixed and variable, universal and local categories and cultural implications.

Part of the research project financed by the National Science Centre Decision number: DEC-2019/32/C/HS2/00452 (Cultural implications of the migrations of Serbs in the early modern era)

Aktywizacja – innowacja – inspiracja w (glotto)dydaktyce

Beata Grochala — 2022-12-30

Artykuły w tomie umieszczono w obrębie dwóch części. Pierwsza, pt. Aktywizacja i innowacja a nauczanie zdalne, zawiera sześć artykułów poświęconych różnorodnym aspektom nauczania zdalnego: aplikacjom, kanałom na YouTube, portalom edukacyjnym pomocnym w nauce języka polskiego jako obcego lub języków obcych oraz opisom cennych doświadczeń nauczycieli w pracy zdalnej. […] W części drugiej, pt. Inspiracje a metody nauczania, znajduje się osiem artykułów o rozmaitym charakterze. Autorzy prezentują w nich różnorodne inspiracje (psychologię pozytywną, warsztaty z dociekań filozoficznych), strategie, metody aktywizacji i samooceny, a także analizy materiałów dydaktycznych oraz propozycje metodyczne do zwrócenia uwagi na trudności nauki w Polsce dzieci reemigrantów.

Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi. Tom 1

Kamil Śmiechowski — 2022-12-30

Mija właśnie 200 lat, od kiedy Łódź przeistoczyła się z zapomnianego miasteczka w osadę przemysłową, która miała z czasem wyrosnąć na największy ośrodek włókiennictwa w tej części Europy. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań zorganizowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich w roku jubileuszowym jest niniejsza publikacja.

W podtekście debaty postawiliśmy sobie kilka pytań. Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość? W jaki sposób jest ona przenoszona do przyszłości? Jak wygląda pamięć społeczna i pisana? Jaką rolę odgrywa stereotyp i co z tego wynika dla przyszłości miasta?

Nie jest to całkiem spójna narracja, ale nie jest to także celem publikacji, bowiem spoglądając na miasto z różnych perspektyw chcieliśmy, aby każde spojrzenie odbywało się poprzez pryzmat dyscypliny naukowej autora. Dzięki temu uważamy, że prezentujemy – tak potrzebne – nowe, interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich i przekazujemy bogatszą wiedzę mieszkańcom Łodzi i wszystkim zainteresowanym jej rozwojem.

Branża TSL wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju – wybrane aspekty

Łukasz Jarosław Kozar — 2022-12-30

Monografia porusza wybrane społeczne, gospodarcze i środowiskowe aspekty koncepcji zrównoważonego rozwoju w branży TSL. Wpisuje się w rozważania na temat takiego wychodzenia naprzeciw potrzebom współczesnych pokoleń, aby nie ograniczać możliwości ich zaspokojenia przez przyszłe generacje. Publikacja złożona jest z dziewięciu rozdziałów oraz suplementu. Zawiera rozwiązania ukierunkowane na zrównoważony rozwój, inicjowane oraz wdrażane w życie przez instytucje publiczne, a także przez przedsiębiorstwa związane z branżą TSL. Zamieszczono w niej również przekrojowe analizy dotyczące całej branży TSL.

Zaprezentowane wyniki badań pozwalają na sformułowanie wniosku, iż ze względu na strategiczne znaczenie branży TSL w gospodarce istnieje pilna potrzeba zaangażowania decydentów z tego sektora w inicjatywy ukierunkowane na zrównoważony rozwój. Transformacja podmiotów z branży TSL w kierunku zrównoważonego rozwoju jest jednak niemożliwa bez odpowiedniego, wielowymiarowego zaangażowani a w ten proces ich pracowników. Oprócz wdrażania wewnątrzorganizacyjnych regulacji prośrodowiskowych czy rozwiązań o charakterze technicznym oraz technologicznym istotne staje się zwrócenie uwagi na odpowiednie zarządzanie kapitałem ludzkim w poszczególnych organizacjach z branży TSL.

Tańczymy zaczarowani taniec młodości

Dariusz Dekiert — 2022-12-30

Trzy publikacje: Ojf wajtkajten krajznde fal ich Dawida Zytmana, Himlen in opgrunt Chaima Króla i Zwischen dem Abend- und Morgenrot Rahel Lipstein to niezwykłe tomiki poetyckie, które ukazały się w 1921 roku w łódzkim efemerycznym wydawnictwie Achrid. Ich wyjątkowość wiąże się nie tylko z literackimi poszukiwaniami autorów, ale bardziej jeszcze z techniką publikacji: tomiki zostały opracowane graficznie przez trzy młode artystki żydowskie, Idę Brauner, Esterę Karp i Dinę Matus, które wykonały linoryty poszczególnych stron opatrując tekst poetycki bogatymi elementami graficznymi, strony te następnie, po wykonaniu odbitek, były ręcznie kolorowane. Niezwykły zamysł typograficzny wynikał z powiązań twórców tych publikacji z żydowską awangardową grupą Jung Idysz, której aktywność, choć krótkotrwała, bo obejmująca lata 1918–1921, była swoistym „okresem burzy i naporu” w młodej twórczości żydowskiej na terenie Łodzi.

Niniejsze wydawnictwo jest próbą wydobycia z niepamięci i zaprezentowania współczesnym czytelnikom twórczości przedstawicieli łódzkiej awangardy żydowskiej z początku okresu międzywojennego. Upamiętnia setną rocznicę opublikowania przez wydawnictwo Achrid niezwykłych tomików, które dzisiaj są już bibliofilskimi „białymi krukami”.

Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2018–2023 nr 0376/NPRH7/H11/86/2018

Poezje i przekłady

Antoni Korwin Kossakowski — 2022-12-30

Twórczość Antoniego Korwina Kossakowskiego do tej pory pozostawała nieznana szerszemu gronu odbiorców. Literacka spuścizna poety – sekretarza gabinetu Stanisława Augusta Poniatowskiego – obfituje w wiersze laudacyjne apologizujące panowanie ostatniego władcy Rzeczpospolitej. Zawiera także utwory okolicznościowe, nierzadko panegiryczne, dedykowane przedstawicielom ówczesnych rodów magnackich, z którymi poeta był w jakimś stopniu związany.
Twórczość poety zwanego Moliwdą zachowała się głównie pod postacią druczków ulotnych oraz publikacji na łamach „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych”, które mieszczą niektóre jego wiersze oryginalne i przekłady z autorów antycznych. W niewielkim stopniu jego dzieła znane są z przekazów rękopiśmiennych.
Oddawany do rąk czytelników tom zawiera zarówno wyrosłe z tradycji barokowej rymowania, jak też utrzymane w innych estetykach utwory autora: oryginalne, tłumaczone i parafrazowane, wśród których szczególne miejsce zajmuje przekład komedii Katarzyny II Obmanszczik (Oszukaniec). Prezentowane wydanie krytyczne utworów Kossakowskiego wzbogaca wiedzę o kulturze literackiej epoki, zwłaszcza czasów stanisławowskich.

Polityka, kultura i społeczeństwo w czasach pandemii

Michał Sędkowski — 2022-12-30

Pandemia koronawirusa wywołała daleko idące zmiany w funkcjonowaniu świata na każdej płaszczyźnie. Obostrzenia wymuszające modyfikację zachowań zwykłych obywateli, przerwane łańcuchy dostaw powodujące problemy z dostępnością towarów i usług czy głębokie zmiany w sferze polityki krajowej oraz międzynarodowej to tylko niektóre skutki pandemii.

Książka jest efektem prac interdyscyplinarnego zespołu badawczego, który przeprowadził dogłębną analizę współczesnego świata z różnych perspektyw. Składa się z dziesięciu rozdziałów opisujących zmiany, jakie zaszły w krajach Ameryki Łacińskiej, Azji i Europy w obrębie dyplomacji, polityki oraz kwestii społecznych. Zasygnalizowano w niej także perspektywę środowisk lokalnych na przykładzie miasta Łodzi.

Publikacja jest skierowana do osób, które szukają rzetelnej i zwięzłej analizy przemian, które zaszły w ostatnich latach w wyniku pandemii koronawirusa. Otrzymują one szerokie spektrum wiedzy zaprezentowanej w przejrzysty i zrozumiały sposób.

Dynamika procesów rewitalizacji na przykładzie Łódzkiego Centrum Wsparcia i Rozwoju

Andrzej Kacprzak — 2022-12-30

Monografia wieloautorska Dynamika procesów rewitalizacji na przykładzie Łódzkiego Centrum Wsparcia i Rozwoju. Szanse i ograniczenia realizacji reprezentuje podejście interdyscyplinarne, łącząc różne perspektywy naukowe reprezentowane przez pedagogikę społeczną, socjologię i antropologię kulturową.

Publikacja jest wynikiem prac badawczych autorów na zamówienie Urzędu Miasta Łodzi. Projekt ten dotyczył modelowania nowo powstającej jednostki, świadczącej specjalistyczne usługi społeczne na obszarze poddawanym rewitalizacji.

Założeniem publikacji jest przyjrzenie się procesom rewitalizacyjnym oraz ich realizacji na przykładzie projektu, w jaki byli zaangażowani autorzy. W książce znajdują się więc analizy i interpretacje materiałów po badaniach projektowych, gdzie uwzględnione zostały m.in. warunki przestrzenno-społeczne wpływające na projektowaną instytucję, różnorodność jej przyszłych beneficjentów i aktorów społecznych z terenu nowo powoływanej jednostki. Praca podejmuje także kwestię innowacyjności w polityce społecznej miasta.

Publikacja powstała w ramach działań badawczych Centrum Innowacji Społecznych UŁ

Data science: najseksowniejszy zawód XXI wieku w Polsce. Big data, sztuczna inteligencja i PowerPoint

Remigiusz Żulicki — 2022-12-30

Czy sztuczna inteligencja pozbawia nas pracy? Algorytmy przejmują władzę nad światem? Czy big data sprawia, że jesteśmy bezustannie inwigilowani? Czy ogromna ilość danych zastępuje ekspertów i naukowców? Cokolwiek sądzimy na te tematy, jedno jest pewne – istnieje heterogeniczne środowisko ludzi, zajmujących się tzw. „sztuczną inteligencją” czy tzw. „big data” od strony technicznej i metodologicznej. Pole ich działania nazywane jest data science, a oni data scientists. Ta książka poświęcona jest właśnie im, polskiemu środowisku data science. Jest to pierwsza monografia socjologiczna dotycząca data science i pierwsza praca w naukach społecznych, w której data science zostało zbadane jako społeczny świat w rozumieniu Adele E. Clarke. To podejście pozwala spojrzeć na data science, nazwane dekadę wstecz w Harvard Business Review „najseksowniejszym zawodem XXI w.”, zarówno z perspektywy jego uczestników jak i z lotu ptaka, w relacji do akademii, biznesu, prawa, mediów czy polityki.

W zwierciadle rzeczy

Jarosław Kita — 2022-12-30

Kolejny, jubileuszowy już, dziesiąty tom serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku, podobnie jak wcześniejsze tomy, również zrodził się z potrzeby innego opowiadania o przeszłości. Tym razem proponujemy nową perspektywę poznawczą życia prywatnego i życia codziennego epoki – jego ogląd – przez pryzmat materialnego otoczenia ludzi. Prywatność „w zwierciadle rzeczy”, czyli skoncentrowanie uwagi na środowisku materialnym, w którym upływało życie Polaków pod zaborami, pozwoliło na przybliżenie indywidualnych, prywatnych światów, ukazanie scen i rytmu życia codziennego, krajobrazów kulturowych, przestrzeni życia, które pozostawały w cieniu. Przedmioty otaczające człowieka można analizować przez pryzmat ich użyteczności, typologii, genezy, zasięgu terytorialnego. Tradycyjne badania kultury materialnej gubiły często kontekst społeczny artefaktów. Warto przyjrzeć się ich roli w szerszej perspektywie. Z pozoru bezgłośne przedmioty, gromadzone przez życie, otaczające człowieka, selekcjonowane, chronione, odrzucane stanowią zwierciadło, które przy odpowiednim zestawie pytań potrafi przemówić. Świat rzeczy otaczających człowieka odzwierciedla realia jego codziennej egzystencji, jego mentalność, standard życia, wyznawane wartości, upodobania estetyczne, więzi rodzinne, charakter codziennych zajęć, sposoby spędzania wolnego czasu, przynależność grupową, stosunek do mody, religii, przemian cywilizacyjnych.

Redaktorzy mają świadomość, że prezentowany tom nie wyczerpuje tematyki i prowokuje jedynie do dalszego dyskursu nad życiem prywatnym Polaków w XIX stuleciu. Pryzmat „rzeczy” otworzył dodatkowe spektrum możliwości badawczych sfery życia codziennego i intymnego społeczeństwa polskiego pod zaborami. W artykułach nie zabrakło refleksji dotyczących mentalności ludzi epoki, do której drzwi otwierały właśnie źródła materialne. Otaczające Polaków w XIX wieku formy dały możliwość obserwacji zmian w obrębie kultury, umożliwiły wniknięcie do niedostępnych środowisk społecznych, a ukazanie biografii poprzez „rzeczy” rzuciło nowe światło na postaci badane dotychczas wyłącznie za pośrednictwem źródeł pisanych. „Zwierciadło rzeczy” może stać się inspiracją do dalszych studiów nad społeczeństwem polskim w dobie rozbiorów.

Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Współwydawcą jest Instytut Historii UWM

Contemporary challenges of spatial planning in tourism destinations

Tomasz Napierała — 2022-12-30

Celem anglojęzycznej książki zatytułowanej “Contemporary challenges of spatial planning in tourism destinations” (Współczesne wyzwania planowania przestrzennego destynacji turystycznych) jest porównanie różnych kontekstów planowania przestrzennego ważnych z perspektywy rozwoju turystyki w wybranych krajach europejskich (Włoszech, Norwegii, Polsce, Portugalii i Turcji). Każdy z rozdziałów rozpoczyna się prezentacją najważniejszych informacji na temat badanego kraju. W dalszej kolejności omawiane są różne wymiary planowania przestrzennego destynacji turystycznych: regulacje prawne planowania przestrzennego, długookresowa strategia planowania przestrzennego, znaczenie partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym oraz główne wyzwania planowania przestrzennego destynacji turystycznych. Całą publikację podsumowuje ogólna dyskusja nad czynnikami, które współcześnie mają największy wpływ na zrównoważone planowanie przestrzenne destynacji turystycznych w badanych krajach. Książkę zredagowali Tomasz Napierała i Katarzyna Leśniewska-Napierała (oboje z Uniwersytetu Łódzkiego) oraz Giancarlo Cotella (Politecnico di Torino). Publikacja powstała w efekcie realizacji międzynarodowego projektu SPOT – Sustainable Spatial Planning of Tourism Destinations, dofinansowanego przez Komisję Europejską w ramach programu Erasmus+ (2019-1-PL01-KA203-064946).

Leksykon zintegrowanego planowania rozwoju

Tadeusz Markowski — 2022-12-29

Konieczność zintegrowanego podejścia do współczesnej polityki rozwoju narzuca potrzebę wprowadzenia do języka naukowego i praktyki planistycznej nowych pojęć, pozostających dotychczas poza bezpośrednią sferą praktyki planistycznej i decyzyjnej lub wykorzystywanych tylko w wąskich ujęciach sektorowych. Szybkie zmiany paradygmatów i koncepcji współczesnego planowania rozwoju zaowocowały rozbieżną interpretacją stosowanych pojęć, wynikającą między innymi z dość dowolnej i różnorodnej lingwistycznej interpretacji terminów wprowadzonych przez liderujące kraje Unii Europejskiej w dziedzinie doskonalenia publicznych polityk na rzecz rozwoju. Konieczność jednoznacznego rozumienia pojęć i zjawisk jest niezbędnym warunkiem sprawnego procesu planistycznego, wpływa nie tylko na budowanie konsensusu społecznego i podejmowanie trafniejszych decyzji, lecz także na poprawę działania instytucji publicznych, rządowych i samorządowych, odpowiedzialnych za rozwój zrównoważony.

Leksykon jest pierwszym opracowaniem mającym na celu uporządkowanie terminologii związanej ze zintegrowanym planowaniem rozwoju. Wyodrębniono w nim ponad sto pojęć budzących pewne wątpliwości interpretacyjne oraz zaproponowano sposoby ich rozumienia nawiązujące do najnowszych badań z zakresu teorii rozwoju regionalnego i lokalnego. W publikacji zaprezentowano nie tylko podstawowe znaczenie poszczególnych terminów, lecz także ukazano fundamentalne zasady oraz wyzwania współczesnej polityki rozwoju i pragmatyki planistycznej.

Odbiorcami leksykonu mogą być pracownicy samorządowi i rządowi, nauczyciele akademiccy czy studenci, szczególnie kierunków związanych z gospodarką przestrzenną, geografią ekonomiczną, urbanistyką, administracją i prawem, a także nauk z zakresu polityki i zarządzania publicznego. Książka jest również adresowana do szkół średnich ekonomicznych i firm doradczych specjalizujących się w przygotowywaniu koncepcji, planów oraz strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych.

Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych

Wojciech Woźniak — 2022-12-29

Książka „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych” podsumowuje kilka lat badań autora dotyczących różnych aspektów funkcjonowania fińskiego państwa, ukazując je w szerokiej, historyczno-kulturowej perspektywie.

Celem książki jest omówienie i analiza przede wszystkim wewnętrznych czynników związanych z procesami politycznymi oraz planowaniem polityk publicznych, które umożliwiły Finlandii bezprecedensowy rozwój i awans do grupy najbardziej rozwiniętych gospodarczo i technologicznie krajów świata. Udało się to osiągnąć, pomimo, że jeszcze w połowie XX wieku, Finlandia była państwem peryferyjnym z gospodarką opartą o prostą produkcję i eksport drewna, jedynego masowo dostępnego surowca naturalnego.

We wprowadzeniu autor omawia problematykę kluczowych geograficznych, historycznych i kulturowych czynników determinujących budowanie instytucji oraz sytuację fińskiego społeczeństwa w czasach poprzedzających uzyskanie niepodległości w 1917 roku oraz w pierwszych dekadach suwerennego państwa fińskiego.

W kolejnych częściach poświęconych polityce gospodarczej, edukacyjnej i społecznej autor opisuje proces polityczny oraz konkretne rozwiązania przyjęte w tych obszarach, które na przełomie XX i XXI wieku umożliwiły osiągnięcie wspomnianego sukcesu oraz podniesienie zamożności oraz jakości życia fińskiego społeczeństwa.

W kończącym książkę rozdziale autor zwraca szczególną uwagę na rolę edukacji, wiedzy i nauki w planowaniu i wdrażaniu polityk publicznych w Finlandii jako kluczowych czynników umożliwiających radykalną transformację fińskiej gospodarki i społeczeństwa. Książka kończy się rozważaniami o najważniejszych współczesnych wyzwaniach stojących przed fińskim państwem i społeczeństwem oraz najbardziej obiecujących polach badawczych dotyczących tej problematyki.

Materiał dowodowy. Szkice drugie

Roman Zimand — 2022-12-29

Reedycja tomu zawierającego szkice Romana Zimanda wydane w wyborze i z przedmową Doroty Siwickiej nakładem Instytutu Literackiego w Paryżu w 1992 roku. Czytelnik znajdzie tu autobiograficzny zapis prywatnej historii myślenia Zimanda i zarazem dokument do dziejów kształtowania się świadomości inteligencji polskiej w PRL, intelektualnego formowania się antytotalitarnej opozycji. W posłowiu Jan Olaszek przedstawia zarys historii współpracy Zimanda z Instytutem Literackim w Paryżu, okoliczności powstania tego zbioru, a także naświetla problem stosunku Zimanda do jego komunistycznej przeszłości.

Verba volant, scripta manent

Małgorzata Karkocha — 2022-12-28

Książka jest zbiorem dwudziestu jeden wartościowych merytorycznie i nowatorskich studiów opartych na obszernej bazie źródłowej i piśmienniczej. Zawiera wyniki najnowszych badań z historii Polski i dziejów powszechnych w czasach nowożytnych. W kręgu zainteresowań Autorów znalazły się zagadnienia polityczne, militarne, społeczne i gospodarcze. Nie zabrakło również prac dotyczących szeroko pojętej dyplomacji, prasoznawstwa oraz kultury i obyczajowości. Publikacja skierowana jest nie tylko do specjalistów – znawców dziejów Rzeczypospolitej i powszechnych doby nowożytnej, lecz także do doktorantów, studentów oraz wszystkich zainteresowanych historią. Ciekawa problematyka, jasność przekazu i barwny język narracji pozwalają żywić nadzieję, że książka znajdzie uznanie u wielu odbiorców.

O twórczości Andrzeja Zimniaka

Adam Mazurkiewicz — 2022-12-20

Zarys monograficzny poświęcony jest twórczości Andrzeja Zimniaka. Jest to pisarz aktywny twórczo od 1980 roku. Uwzględniono nie tylko najbardziej znany aspekt jego pisarstwa, tj. fantastykę naukową; przypomniano również eseistykę popularnonaukową twórcy, która łączy się z twórczością beletrystyczną oraz niezbyt znaną poezję (Zimniak jest autorem jednego tomiku, zatytułowanego Fraszki rubaszne, 2012). Nadrzędnym celem monografii było ukazanie ewolucji wybranych motywów, najbardziej charakterystycznych dla prozy Zimniaka, które jednocześnie znajdują odzwierciedlenie w refleksji popularnonaukowej tego pisarza (należą do nich m.in możliwość kontaktu z pozaziemską cywilizacją, potencjalne drogi autoewolucji człowieka do poziomu homo superior, wątki ekologiczne i namysł nad wyzwaniami, które stawia przed współczesnością ekspansywny – a jednocześnie w coraz mniejszym stopniu możliwy do kontroli – postęp technologiczny. Wyszczególnione tu zagadnienia zostały omówione w szerokim kontekście przemian cywilizacyjnych, społecznych i politycznych, w istotny sposób wpływających na Zimniaka jako pisarza i popularyzatora nauki, aktywnego od 1980 roku do dziś. Kontekstowi temu towarzyszy rekonstrukcja ewolucji poglądów filozoficznych i antropologicznych pisarza, będących odzwierciedleniem czasów, w których tworzył.

Do monografii dołączono bibliografię skonstruowaną w taki sposób, aby nie tylko poświadczała przywoływane w rozważaniach prace. Przede wszystkim ma ona stanowić punkt wyjścia dla własnych poszukiwań lekturowych czytelnika zainteresowanego pogłębieniem wiedzy na tematy poruszane w opracowaniu.

Censorship of Literature in Post-War Poland

Anna Wiśniewska-Grabarczyk — 2022-12-19

The author’s focus on a relatively neglected field of censorship research – the bulletins – and attempt to provide a systematic account of their role and nature marks the key innovative aspect of the work. I deeply appreciate and admire the colossal labour that the author has undertaken to produce the text, especially in the extremely difficult circumstances that we have had to endure these past two years.

Miasto i wojna

Tadeusz Grabarczyk — 2022-12-14

Oblicza Wojny to interdyscyplinarna seria poświęcona różnym aspektom konfliktów zbrojnych. Niniejszy tom pod tytułem Miasto i wojna, zawiera artykuły naukowców z Węgier, Polski i Rumunii – historyków, archeologów i muzealników. Teksty te dotyczą funkcjonowania formacji wojskowych w miastach, a także ich roli jako zaplecza bądź teatru działań wojennych. Omówiono również powinności wojskowe mieszczan i ich zasoby uzbrojenia. Pod względem chronologicznym opracowania zamieszczone w tym tomie obejmują okres od średniowiecza po czasy współczesne.

Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej

Elżbieta Płóciennik — 2022-12-09

Edukacja dla mądrości, przykłady sytuacji edukacyjnych służących rozwijaniu mądrości, scenariusze zajęć sprzyjających rozwojowi mądrości na początkowych etapach kształcenia.

Kolejna publikacja w ramach serii „Edukacja dla Mądrości”, inspirowanej koncepcją i dokonaniami Roberta J. Sternberga (Teaching for Wisdom) - praktyczny poradnik metodyczny dla nauczycieli, wychowawców i pedagogów, pracujących w różnych instytucjach oświatowych, dla konsultantów i doradców metodycznych, a także rodziców. Zawiera wprowadzenie teoretyczne oraz przykłady sytuacji edukacyjnych, służących rozwijaniu inteligencji analitycznej, twórczej, praktycznej, refleksyjności, myślenia dialogicznego i dialektycznego oraz propozycje konkretnych ćwiczeń. Czytelnik znajdzie również zestaw scenariuszy zajęć do pracy z dziećmi w przedszkolu i szkole podstawowej. Poradnik uzupełniają gotowe do powielenia karty pracy.

Umysł, mózg i wolna wola

Richard Swinburne — 2022-12-09

Czy ludzkie zachowanie jest całkowicie zdeterminowane? Czym jest substancja mentalna? Co czyni nasze przekonania prawdziwymi?

Richard Swinburne broni dualizmu substancji, czyli poglądu, że dusza i ciało to dwie różne i oddzielne – na poziomie metafizycznym (bytowym) – substancje. W książce Umysł, mózg i wolna wola rozważa, czy człowiek jest jedynie skomplikowaną maszyną, a może duszą wchodzącą w interakcje z ciałami. Czy mamy więc wolną wolę, która czyni nas moralnie odpowiedzialnymi za własne czyny? Wielu muzułmanów i znacznie mniejsza liczba chrześcijan wierzy, że ludzkie czyny są całkowicie zdeterminowane przez Boga, a wielu z nich mogłoby zgodzić się z tezą, że Bóg z góry zdeterminował nasze czyny poprzez działanie przyczyn naturalnych (na przykład przez spowodowanie, że zdarzenia mózgowe są przyczynami tych czynów zgodnie z prawami natury). Kilku wczesnych myślicie/i greckich i rzymskich, a także wielu naukowców i filozofów od XVI/ wieku twierdziło, że ludzie są tylko bytami fizycznymi działającymi zgodnie z prawami fizycznymi, nie bardziej moralnie odpowiedzialnymi za swoje działania niż maszyna jest moralnie odpowiedzialna za swoje ruchy. Jednak, pomimo tych przeciwnych poglądów, podejrzewam, że większość zwykłych ludzi, przynajmniej w krajach zachodnich, nadal wyznaje założony w prawie karnym pogląd, że (z pewnymi wyjątkami) ludzie nie są w pełni zdeterminowani do popełniania czynów, które popełniają, oraz są moralnie odpowiedzialni za swoje działania; a także wyznają pogląd, że ludzie składają się z dwóch części – duszy i ciała, więc nawet jeśli w rzeczywistości nie ma życia po śmierci, założenie, że nasze dusze (istotowa część nas) mogą przetrwać śmierć, nie jest niespójne. W tej książce argumentuję, że tradycyjne spojrzenie większości mieszkańców Zachodu na te kwestie jest poglądem słusznym. Fragment książki Umysł, mózg i wolna wola.

Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne

Elżbieta Płóciennik — 2022-12-09

Autorka przedstawia rozwiązania edukacyjne, które od wczesnych etapów życia dziecka pozwolą w optymalny sposób rozwinąć jego zdolności i osobowość, żeby potrafiło sobie radzić z wyzwaniami cywilizacyjnymi XXI w. Czytelnik zapozna się z próbami poszukiwania, weryfikacji i wdrażania innowacyjnych rozwiązań metodycznych, pomocnych w procesie rozwijania refleksyjności, samodzielności działania dzieci, ich kompetencji społecznych i umiejętności rozwiązywania problemów, szczególnie o charakterze twórczym. Znajdzie ponadto propozycje konkretnych ćwiczeń oraz sytuacji edukacyjnych, możliwych do zastosowania w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej (choć Czytelnik zapewne dostrzeże ich uniwersalność). Książka z pewnością zainteresuje studentów i nauczycieli akademickich, wychowawców i pedagogów pracujących w różnych instytucjach oświatowych, konsultantów i doradców metodycznych, a także rodziców, którym zależy na efektywnej edukacji dzieci. W kolejnych tomach zostaną przedstawione scenariusze zajęć dla poszczególnych grup wiekowych.

Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Scenariusze zajęć

Aldona Pobojewska — 2022-12-09

Publikacja ta jest zapowiadaną trzecią częścią monografii metody edukacyjnej, tzw. warsztatów z dociekań filozoficznych (dalej WDF). O ile dwie pierwsze części wydane w jednym tomie pt. „Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka” (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019, 283 s.) traktują o podstawach teoretycznych i metodycznych przywołanych zajęć, to ta część zawiera ich opatrzone szczegółowymi informacjami scenariusze.

„Warsztaty z dociekań filozoficznych” są dla polskiego czytelnika relatywnie nowym narzędziem. Mówiąc najogólniej, służy ono do wyrabiania umiejętności, motywacji oraz społecznych i poznawczych postaw związanych ze zdobyciem intelektualnej i moralnej samodzielności ({j. umiejętność stawiania pytań problemowych, formułowania własnego stanowiska i jego argumentacji, krytycznego myślenia, wrażliwość, wyobraźni, kreatywności i wielu innych).

Badania wskazują, że polska młodzież przejawia niedostatki w zakresie wymienionych powyżej kompetencji miękkich, co istotnie zmniejsza jej zdolności przystosowania się do realiów współczesnego świata. Zdalne nauczanie w okresie pandemii pogłębiło te deficyty i nauczyciele potrzebują środków do zaradzenia tej sytuacji. Wykorzystanie WDF w edukacji może przyczynić się do poprawy tego stanu rzeczy.

WDF są narzędziem uniwersalnym w dwojakim sensie. Raz – można je stosować na każdym poziomie nauczania (od przedszkola do uniwersytetu III wieku) w różnych placówkach kształceniowych i wychowawczych. Pełnią bowiem swoją rolę niezależnie od wieku i poziomu intelektualnego uczestników. Dwa – nadają się do pracy na wszystkich przedmiotach, a szczególnie sprawdzają się na lekcjach etyki.

Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży

Elżbieta Płóciennik — 2022-12-09

Prezentowana publikacja stanowi praktyczny przewodnik metodyczny dla nauczycieli gimnazjów i liceów zakresie rozwijania mądrości dzieci. Kolejny tom po publikacji dla przedszkoli i szkół podstawowych. W książce zaprezentowano syntetycznie koncepcję edukacji dla mądrości oraz dostarczono nauczycielom konkretnych narzędzi do wykorzystania w pracy edukacyjnej i wychowawczej z młodzieżą w postaci ćwiczeń proponowanych w codziennych sytuacjach edukacyjnych oraz scenariuszy zajęć. Ćwiczenia i scenariusze służą: doskonaleniu kompetencji nauczycieli i wychowawców, wyzwalaniu aktywności i refleksyjności; praktycznemu przygotowaniu ucznia do życia; wsparciu w procesie dojrzewania do samodzielności; autorefleksji, samopoznaniu, podejmowaniu wyborów również odnośnie do przyszłej drogi zawodowej; integracji; profilaktyce negatywnych zjawisk w środowisku rówieśniczym uczniów; terapii nacechowanych agresją oraz negatywnymi emocjami relacji i modyfikowaniu pracy szkoły w kierunku właściwego realizowania funkcji wychowawczej i edukacyjnej.

Przekształcenia współczesnych miast

Ewa M. Boryczka — 2022-12-08

Współczesny świat jest zdominowany przez miasta, które są motorem jego rozwoju. Ulegają one jednak ciągłym przemianom, a współcześnie – w okresie intensywnych, dynamicznych zmian geopolitycznych i społeczno-gospodarczych – borykają się z wieloma trudnościami. Problemy rozwoju miast są poważnym wyzwaniem, wymagają interdyscyplinarnego podejścia oraz umiejętności zintegrowanego zarządzania i sterowania.

Celem monografii jest przedstawienie wybranych nurtów, metod, narzędzi oraz działań determinujących przekształcenia współczesnych miast, które traktuje się tutaj jako złożone systemy powiązań gospodarki, społeczeństwa, środowiska i przestrzeni. W publikacji wyróżniono przede wszystkim te kwestie, które służą polepszeniu funkcjonowania współczesnych miast, poprawie jakości życia ich mieszkańców oraz przyczyniają się do rozwiązania wielu złożonych problemów.

Książka adresowana jest do teoretyków i praktyków zajmujących się zagadnieniami rozwoju i rewitalizacji miast, planowania przestrzennego i urbanistyki. Do jej lektury zaproszeni są również studenci oraz absolwenci w szczególności takich kierunków, jak: gospodarka przestrzenna, studia miejskie, ekomiasto, prawo, geografia urbanistyczna, ekonomia, urbanistyka, socjologia miast czy ochrona środowiska. Monografia dedykowana jest więc osobom, które interesują się miastami i procesami ich rozwoju.

Filozofia fizyki

Dawid Wallace — 2022-11-29

Filozofia fizyki zajmuje się najważniejszymi teoriami współczesnej fizyki – teorią kwantów, teoriami przestrzeni, czasu i symetrii oraz fizyką termiczną – i ich zadziwiającymi implikacjami pojęciowymi. Głębsze zrozumienie tych teorii pomaga nie tylko fizyce, wskazując drogę do nowych teorii i nowych zastosowań, lecz także filozofii, dostrzegając, jak zmienia się nasz światopogląd w świetle tego, czego uczymy się z fizyki.

Philosophy of Physics: A Very Short Introduction was originally published in English in 2021. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is solely responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Biblia jako miejsce spotkania wyznań chrześcijańskich

Grażyna Habrajska — 2022-11-28

Tom Biblia jako miejsce spotkania wyznań chrześcijańskich jest efektem rozważań przedstawicieli różnych dyscyplin nad Biblią i jej ekumenicznym wymiarem. Otwiera nowe perspektywy badawcze, ukazuje pewne aspekty tłumaczenia tekstu biblijnego, które miałoby spełniać funkcję ekumeniczną, ilustruje przejawy idei ekumenizmu w aspekcie historycznym i regionalnym. Przedmiotem szczególnego zainteresowania jest Biblia Ekumeniczna jako dzieło realizujące potrzebę tłumaczenia Pisma Świętego wspólnego dla wszystkich chrześcijan, niezależnie od przynależności konfesyjnej.

Krzysztof Koehler. Uczestnictwo

Jakub Beczek — 2022-11-17

Autor odkrywa postawę twórczą Krzysztofa Koehlera jako kogoś, kto rozpoznaje rzeczywistość, tłumaczy ją i koryguje – przybliża do prawdy, piękna i dobra. Pokazuje przy tym Jakub Beczek narodziny autorskiej formuły klasycyzmu rozumianej jako odpowiedzialne uczestnictwo w kulturze. Podróż przez kolejne etapy życia i twórczości Koehlera to także odsłanianie przyjmowanych przez poetę ról: od estetyzującego turysty z wczesnych utworów, przez podejmującego metafizyczne ryzyko pielgrzyma i „partyzanta prawdy”, aż po uważnego rekonstruktora wspólnotowości. Autor śledzi stałość i zmienność formuły klasycyzmu, a także pokazuje towarzyszące im przemiany poetyki. W wędrówce tej kreśli również historię publicznej działalności poety i buduje jego wiarygodny portret – pełnego pasji pisarza, publicysty, naukowca, nieustannie porządkującego chaos nowoczesnego Sarmaty.

Zatrudnienie tymczasowe jako nietypowa forma świadczenia pracy

Tomasz Duraj — 2022-11-14

Niniejsza monografia stanowi podsumowanie III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia” zorganizowanej dnia 3 grudnia 2020 r. przez Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia pod kierunkiem prof. UŁ dra hab. Tomasza Duraja na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Praca tymczasowa to jedna z najlepiej rozwijających się nietypowych form aktywności zarobkowej na polskim rynku pracy. Tematem książki jest ocena prawnej regulacji zatrudnienia tymczasowego po nowelizacji obowiązującej od 1 czerwca 2017 r., dokonana zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia. Doniosłość, złożoność, wielowątkowość i aktualność tego zagadnienia potwierdza zestaw artykułów składających się na monografię. Dotykają one fundamentalnych dla tej tematyki problemów prawnych. Zdaniem dra hab. Marcina Wujczyka (Uniwersytet Jagielloński) „praca z pewnością stanowi istotny wkład w rozwój nauki w tym zakresie. Jest ona cennym źródłem informacji zarówno dla teoretyków, jak i praktyków prawa zainteresowanych problematyką zatrudnienia tymczasowego. […] Tezy sformułowane w analizowanym opracowaniu są ciekawe i nowatorskie. Autorzy trafnie identyfikują istotne problemy oraz określają najważniejsze obszary badawcze. Dzięki temu recenzowana książka wyróżnia się na tle innych opracowań poruszających zagadnienia pracy tymczasowej. […] Nie znajduję na rynku publikacji, która tak wieloaspektowo, jak niniejsza monografia traktowałaby o pracy tymczasowej w Polsce”.

Francuski teatr kontestacji społecznej na przełomie XIX i XX wieku

Tomasz Kaczmarek — 2022-11-03

W przedstawianej monografii autor analizuje dramaty francuskiego teatru sprzeciwu społecznego, który tworzony był również przez kobiety walczące o swoje prawa obywatelskie. Antologia poświęcona jest trzem autorkom (Louise Michel, Véra Starkoff, Nelly Roussel), których dramaty zostały po raz pierwszy przełożone na język polski. Większość jest przekonana, że teatr feministyczny pojawił się na początku lat 1970, kiedy nastąpiła rewolucja obyczajowa, tymczasem kobiety już sto lat temu próbowały przebić się przez mieszczańską cenzurę. Zainspirowana Tołstojem, Zolą i Ibsenem, Starkoff napisała kilka sztuk dydaktycznych, w których poruszała problem nierówności między mężczyznami i kobietami. W przeciwieństwie do tej pisarki Roussel obnaża w bezwzględny sposób ówczesne społeczeństwo, wyśmiewa rzekome wartości wpajane przez Kościół katolicki, które zniewalają nie tylko kobiety, a każde indywidualne myślenie, Michel zaś opisuje opresyjny system kapitalistyczny, który opiera się przede wszystkim na przemocy.

W poszukiwaniu zielonego ładu

Małgorzata Burchard-Dziubińska — 2022-10-24

Powstała w ramach inicjatywy EKOEkSoc książka W poszukiwaniu zielonego ładu jest efektem pracy autorów związanych zawodowo z Wydziałem Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, którzy w swej aktywności badawczej i dydaktycznej podejmują zagadnienia związane z problemami wyrastającymi na styku systemów społeczno-gospodarczych i środowiska przyrodniczego. Jak zazieleniać zarządzanie zasobami czynników produkcji? Jak koegzystować z innymi gatunkami? Dlaczego warto poznawać ekologiczne uwarunkowania funkcjonowania miast, sektorów gospodarczych, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych? Do czego mogą się przydać zielone podatki? Jak policzyć ślad węglowy i finansować proekologiczne rozwiązania? Czy wzrost PKB zawsze jest miarą sukcesu, a zwrot w kierunku zielonej gospodarki będzie inkluzywny? To przykładowe pytania, które postawiliśmy w publikacji. Znalezienie odpowiedzi wymagało wyjścia poza utarte schematy myślenia, o których już wiemy, że zbyt często prowadzą do praktyk destrukcyjnych nie tylko wobec przyrody, lecz także nas samych. Zapraszamy do lektury i aktywnego poszukiwania sposobów bar dziej harmonijnego układania relacji z naturą.

Wybrane zagadnienia z frazeologii rosyjskiej wraz ze słownikiem rosyjskich jednostek stałych

Agata Piasecka — 2022-10-11

Niniejsza publikacja w bezpośredni sposób nawiązuje do problemów poruszonych w Zarysie frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne), który w 2021 roku ukazał się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Niektóre kwestie były we wspomnianym opracowaniu zaledwie zasygnalizowane. Teraz postanowiłam zaprezentować je w sposób bardziej pogłębiony, sięgając po wybrane teorie frazeologiczne. Są to następujące zagadnienia: wąskie i szerokie rozumienie frazeologii, znaczenie frazeologii w nauczaniu języka, relacja między przysłowiem a klasycznym frazeologizmem w różnych teoriach frazeologicznych, synonimy i warianty leksykalne.

Praca łączy cechy monografii i podręcznika, a zatem jest dobrą pomocą podczas realizacji wszelkiego typu kursów akademickich o profilu językoznawczym lub kulturologicznym i wraz z Zarysem frazeologii... tworzy kompendium, po które powinien sięgnąć każdy student filologii rosyjskiej. Opracowanie może być pomocne podczas zajęć z gramatyki opisowej języka rosyjskiego. Część teoretyczna została przygotowana w dwóch wariantach językowych i pozwala na zapoznanie się z niełatwymi problemami lingwistycznymi zarówno początkującym studentom-rusycystom, jak i tym, którzy zdecydują się kontynuować studia na poziomie magisterskim. W Zarysie frazeologii... umieściłam kilkadziesiąt ćwiczeń sprawdzających umiejętności wykorzystywania różnych frazeologizmów w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Teraz natomiast, oprócz nie tak już licznego zestawu ćwiczeń, przygotowałam słownik zawierający 1000 popularnych i często używanych stałych związków wyrazowych, po które użytkownicy języka rosyjskiego chętnie sięgają, by dodać swoim wypowiedziom kolorytu i ekspresji.

Brak zagrożenia dla dobra prawnego a przestępstwa abstrakcyjnego narażenia dóbr prawnych na niebezpieczeństwo

Mateusz Filipczak — 2022-09-28

Przestępstwa abstrakcyjnego narażenia odnoszą się do zachowań, których kryminalizacja budzić wątpliwości, ponieważ obejmują czyny jedynie potencjalnie prowadzące do powstania negatywnych następstw dla dóbr prawnych. Dlatego w doktrynie prawa karnego podkreśla się, że przestępstwa te stanowią przejaw kryminalizacji na tzw. przedpolu naruszenia dóbr prawnych. Relatywnie prosta konstrukcja przestępstw formalnych budzi jednak wątpliwości natury teoretycznej, czy brak zagrożenia dla dobra prawnego może być rozpatrywany w ramach kategorii przestępstw abstrakcyjnego narażenia o charakterze formalnym. W pracy udzielono na nie odpowiedzi pozytywnej, przedstawiając model teoretyczny podstaw odpowiedzialności karnej za przestępstwa abstrakcyjnego narażenia, dla których konieczne jest uwzględnienie kontekstu aksjologiczno-normatywnego przy wykorzystaniu figur zagrożenia dla dobra prawnego i reguł postępowania z dobrem prawnym. W odniesieniu do przestępstw formalnych abstrakcyjnego narażenia dóbr konkretno-indywidualnych kauzalnie rozumiana możliwość (zdatność) naruszenia dobra jest koniecznym elementem zastosowania normy sankcjonującej, a którego weryfikacja sprowadza się do dokonania zawężającej wykładni funkcjonalnej (prokonstytucyjnej) znamion ustawowych i oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu realizującego znamiona ustawowe. Pogłębiona analiza z wykorzystaniem dobra prawnego, pozwoliła na przedstawianie konkluzji dotyczących podziału dóbr na dobra konkretno-indywidualne, dobra kolektywny i agregat dóbr konkretno-indywidualnych, które mają znaczenie nie tylko dla zasad odpowiedzialności karnej za przestępstwa abstrakcyjnego narażenia, ale stanowi wkład w ogólną analizę podstaw teoretycznych odpowiedzialności karnej.

Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w przekazach "Chronografii" Teofanesa Wyznawcy

Błażej Cecota — 2022-09-28

„Chronografia” Teofanesa Wyznawcy jest z pewnością jednym z najważniejszych źródeł bizantyńskich zawierających informacje na temat historii początków muzułmańskiej państwowości, kalifatu, w bizantyńskim kręgu kulturowym. Praca zawiera wiele bardzo istotnych passusów skupiających się wokół postaci Muhammada, twórcy islamu, muzułmanów, a także osób reprezentujących kalifat, z jego władcami na czele. W kontekście informacji przekazanych przez Teofanesa na temat Proroka starałem się konfrontować je z wynikami współczesnych badań nad początkami islamu. W ten sposób, o ile to możliwe, mogłem spojrzeć na tę narrację z nieco szerszej perspektywy, nie ograniczając się jedynie do wyliczenia oczywistych oskarżeń formułowanych wobec Muhammada przez bizantyńskiego kronikarza. W drugim rozdziale postanowiłem omówić też zagadnienia, w których wierni Allahowi posłużyli Teofanesowi za punkt odniesienia dla opisów wewnętrznej historii cesarstwa bizantyńskiego temat monofizyckiej, syryjskiej i koptyjskiej współpracy z muzułmanami podczas pierwszej inwazji, zagadnienie ikonoklastyczne, czy kwestia muzułmańskich prześladowań chrześcijan. W trzecim rozdziale podjąłem się omówienia w jaki sposób Teofanes sportretował poszczególnych kalifów. Podzieliłem ten materiał zgodnie z obowiązującą obecnie chronologią, zauważyłem jednak te elementy w „Chronografii”, które nie zgadzają się z powszechnie przyjętymi schematami.

Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r.

Katarzyna Badowska — 2022-09-20

Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 roku jest kompendium wiedzy o literaturze i życiu literackim Łodzi sprzed 1939 roku. Prezentuje kulturę literacką Łodzi w jej językowej i tematycznej różnorodności, od początków Łodzi przemysłowej w XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, która radykalnie i nieodwracalnie zmieniła życie społeczne i stosunki narodowościowe w mieście. Tom zawiera hasła dotyczące licznych postaci (pisarzy, poetów i dramaturgów, krytyków literackich, redaktorów czasopism, dziennikarzy, animatorów życia literackiego), instytucji (wydawnictw, czasopism periodycznych i efemerycznych, bibliotek, teatrów, kabaretów, kawiarń literackich), charakterystycznych zjawisk literackich i pojedynczych najważniejszych dzieł związanych z Łodzią, mieszczących się zarówno w kręgu wysoko artystycznym, jak i popularnym. Obejmuje zjawiska polskojęzyczne, niemieckojęzyczne, w jidysz i po hebrajsku oraz rosyjskojęzyczne – zarówno te stale obecne we współczesnej świadomości społecznej, jak i te obecnie zapomniane. Hasła słownikowe są efektem szerokich kwerend, polskich i zagranicznych, których owocem jest odnalezienie wielu rozproszonych źródeł i tekstów, w tym niepublikowanych przez ostatnie dziesięciolecia, a czasem ponad stulecie. Hasła Słownika mają charakter autorski, ich twórcami są literaturoznawcy poloniści, germaniści, jidyszyści i hebraiści, rusycyści, historycy teatru, bibliotekoznawcy i prasoznawcy, historycy.

Publikacja powstała w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2015–2021 nr 0100/NPRH4/H1a/83/2015

Unia Europejska w procesie zrównoważonego rozwoju w warunkach pandemii COVID-19

Zofia Wysokińska — 2022-09-19

W monografii p.t. Unia Europejska w Gospodarce światowej zaprezentowane zostały wyniki analizy i oceny pozycji Unii Europejskiej (UE) we współczesnej gospodarce światowej w kontekście dynamicznych zmian zachodzących w procesach globalizacji i międzynarodowej integracji gospodarczej. Gospodarka światowa definiowana jest tu jako system trwałych powiązań ekonomicznych, włączających gospodarki narodowe poszczególnych krajów w procesy produkcji i wymiany o zasięgu globalnym.

W ostatnim 20-leciu należy podkreślić szczególnie silną pozycję UE we współczesnym świecie z punktu widzenia wspierania przez nią koncepcji zrównoważonego rozwoju, a także jej roli jako prekursora we wdrażaniu Agendy Organizacji Narodów Zjednoczonych 2030. Komisja Europejska, jako główny organ wykonawczy UE promuje rozwój ukierunkowany na zwiększenie wykorzystania technologii niskoemisyjnych i źródeł czystej energii oraz aktualizuje przepisy, aby ułatwić niezbędne inwestycje prywatne i publiczne w tych dziedzinach. Jest to bowiem korzystne nie tylko dla planety jako całości, lecz również dla poszczególnych gospodarek oraz konsumentów.

Idea zrównoważonego rozwoju stała się punktem wyjścia na drodze do gospodarki cyrkularnej, jako tej koncepcji, która odchodzi od dotychczasowego modelu gospodarczego, opierającego się na stałym wzroście i czerpie z wzorca rozwoju, w ramach którego nic się nie marnuje, a odpady, jeśli powstają, są wykorzystywane jako surowiec.

Publikacja dofinansowana przez Dziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego

W kręgu zagadnień języka, literatury i kultury

Krystyna Ratajczyk — 2022-09-16

Księga ma charakter szczególny, związany z jubileuszem naukowym Profesora Jarosława Wierzbińskiego – rusycysty, językoznawcy, wieloletniego Dyrektora Instytutu Rusycystyki, Kierownika Zakładu Językoznawstwa. Jest ona wyrazem uznania środowiska naukowego dla osiągnięć Jubilata, którego dorobek obejmuje badania, między innymi, z zakresu lingwistyki tekstu, lingwistyki kulturowej, lingwistyki kognitywnej, semantyki i stylistyki, językowej organizacji tekstu literackiego, funkcjonowania kategorii semantyki leksykalnej, stylu artystycznego, dyskursu politycznego.

Autorami poszczególnych rozdziałów są przyjaciele, koledzy i współpracownicy Profesora – rusycyści, poloniści, slawiści, angliści z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego oraz innych ośrodków w kraju i za granicą, którzy tekstami zechcieli wyrazić Jubilatowi swój szacunek, uznanie, sympatię, życzliwość, wdzięczność.

W Księdze znalazły się prace językoznawcze, literaturoznawcze i kulturoznawcze. Pomimo różnorodnej problematyki łączy je temat przewodni oraz osoba Adresata, któremu Autorzy dedykowali efekty swoich badań.

Logistyka zaopatrzenia

Małgorzata Matusiak — 2022-09-14

Skrypt zawiera treści dotyczące pozyskiwania dóbr niezbędnych do bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Procesy zaopatrzenia przedsiębiorstw aktualnie są bardzo złożone. Krótki cykl życia wielu produktów z jednej strony i konieczność zachowania minimalnych kosztów z drugiej potęgują tę trudność. Identyfikacja potrzeb, wybór dostawców, negocjacje warunków zakupu, wybór rodzaju transportu, czy koszty zaopatrzenia, tworzenia i utrzymania zapasów, to liczne składowe procesu zaopatrzenia. Jego efektywność przekłada się na konkurencyjność przedsiębiorstwa na rynku. Oszczędności poczynione na początkowym etapie, ale także popełnione wtedy błędy – rzutują na wszystkie kolejne etapy produkcji czy świadczenia usług. Aby zrównoważyć podaż i popyt na produkty przedsiębiorstwa, należy przeanalizować wiele informacji pochodzących z różnych źródeł, a do tego niezbędne są wykwalifikowane kadry o wysokich kompetencjach analitycznych. W ich dyspozycji pozostają narzędzia w postaci systemów informatycznych wspomagających planowanie potrzeb materiałowych i innych zasobów przedsiębiorstwa.

L’art de vivre, de survivre, de revivre. Approches linguistiques. Le 50e anniversaire des études romanes à l’Université de Łódź

Magdalena Lipińska — 2022-08-23

Le volume que voici a été conçu pour commémorer le 50e anniver-saire de la réactivation des études romanes à l’Université de Łódź, menées aujourd’hui au sein de l’Institut d’Études Romanes. Fondée en 1945, la première unité de recherche dans le domaine de la langue et de la littérature françaises dans notre université a été suspendue en 1951 à l’époque de la guerre froide, par les instances communistes. Si la recherche dans le domaine de la littérature française a été autorisée et poursuivie dans le cadre administratif du Département de Théorie de la Littérature, la formation de futurs enseignants de français (et plus tard d’italien et d’espagnol) n’a repris que vingt ans plus tard, en 1971. Signalons que l’année 2021 offre encore une autre occasion de célébrer, car c’est également le 10e anniversaire de la création, au sein de l’Institut d’Études Romanes, du Département de Philologie Italienne.

Notre dessin de fêter ce double anniversaire par l’organisation d’un colloque scientifique, réunissant nos collègues et amis, a été, on le sait, brutalement freiné par la pandémie de Covid-19 qui a profondément bouleversé non seulement nos projets, mais qui a eu un impact significatif sur l’ensemble de la planète.

La rupture opérée par cet événement sans précédent dans notre monde globalisé du 21e siècle, avec le confinement en tant que mode de fonctionnement obligatoire pendant de longues semaines, voire des mois, a sans doute entraîné une nouvelle perception de la vie et de ce que représente le fait de vivre. Pour plus d’un, ce tracé épais qui sépare notre existence d’avant et d’après le Covid-19 constitue un memento incitant à se demander comment vivre la pandémie et pendant la pandémie, comment y survivre et s’il sera possible de (re)vivre « normalement » quand elle aura pris sa fin.

Geopolityka

Klaus Dodds — 2022-08-19

Geopolityka pozwala zrozumieć sens aktualnych zdarzeń i zjawisk, w tym konfliktów, kryzysów, porozumień i projektów, zarówno w skali lokalnej, jak i międzynarodowej. W jaki sposób rozumienie geografii kształtuje politykę i ekonomię? Skąd bierze się populizm? Jak kino, Internet i media społecznościowe wpływają na mapy świata? Odpowiedzi na te pytania Czytelnik znajdzie w tej publikacji.

Geopolitics: A Very Short Introduction was originally published in English in 2019. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is solely responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Rzeczywistość Włoch pozjednoczeniowych w dziełach Alfreda Orianiego. Analiza historycznoliteracka przypadku recepcji autora zawłaszczonego przez reżim polityczny

Katarzyna Kowalik — 2022-08-19

Monografia La realtà dell’Italia post-unitaria nelle opere di Alfredo Oriani. L’analisi storicoletteraria del caso della ricezione di un autore preteso dal regime politico podejmuje rzadko opisywany do tej pory na gruncie studiów italianistycznych temat wyjątkowego zjawiska w dziejach literatury włoskiej, jakim była ewoluująca recepcja twórczości pisarza, dziennikarza i historyka Alfreda Orianiego (Faenza, 1852 – Casola Valsenio, 1909). Mało znany nawet wśród włoskich czytelników i nieczęsto wspominany w podręcznikach literatury, ignorowany przez krytykę literacką w trakcie swojego życia, zmuszany do wydawania kolejnych tekstów za własne środki i w nielicznych recenzjach określany jako twórca obsceniczny i grafoman, w okresie dwudziestolecia międzywojennego został otoczony kultem prekursora ideologii faszystowskiej i dzięki osobistemu zaangażowaniu Benita Mussoliniego wywyższony do rangi jednego z najwybitniejszych literatów w historii Włoch.

W rozprawie podjęte zostały dwa wątki. Pierwszy z nich stanowi analiza pięciu powieści Orianiego pod kątem ukazanego w nich obrazu włoskiej rzeczywistości po 1861 r. Drugim poruszanym w pracy zagadnieniem jest niezwykły literacki casus pisarza, którego zmieniająca się na przestrzeni dziesięcioleci recepcja silnie powiązana była z przywłaszczeniem sobie jego dorobku przez reżim faszystowski, poszukujący intelektualnych podstaw dla swojej ideologiczno-politycznej działalności. Założenia metodologiczne dysertacji opierają się na refleksji na temat pozycji autora w recepcji dzieła literackiego i kwestii intencjonalności w jego interpretacji.

Percepcja turystyki w przestrzeni i w czasie pandemii COVID-19

Marzena Makowska-Iskierka — 2022-08-19

Prace opublikowane w 12. Tomie monografii „Warsztaty z Geografii Turyzmu” poszerzają perspektywę dla co najmniej kilku zagadnień badawczych podejmowanych w turystyce. Tymi zagadnieniami wyznaczonymi przez osiem oryginalnych prac są:

– aktywność fizyczna mieszkańców Polski w czasie pandemii COVID-19;

– rozwój bazy noclegowej w Kołobrzegu i jego najbliższym zapleczu podczas dwóch lat trwania pandemii;

– kreowanie w okresie pandemii turystyki w Łodzi poprzez medialny przekaz;

– świadomość zrównoważonego rozwoju wśród studentów na kierunku turystyka i rekreacja;

– turystyczny wizerunek Polski w percepcji studentów programu Erasmus+;

– międzynarodowe systemy hotelowe w polskiej i zagranicznej literaturze naukowej;

– lokalne i regionalne produkty żywnościowe w pięciogwiazdkowych hotelach w Polsce;

– groundspotting w przestrzeni turystycznej Łodzi.

Najogólniej problematykę badawczą zaprezentowaną w niniejszym tomie można odnieść do takich trzech nurtów, jak: pandemia COVID-19, percepcja turystyki oraz hotele i groundspotting w przestrzeni turystycznej Łodzi. Stanowią one tytuły dla trzech wyznaczonych w monografii części. Opublikowane prace zachęcają do namysłu, a także niejednokrotnie prowokują do zastanowienia się nad postawieniem kolejnych, czy nawet nowych, pytań badawczych.

Estetyka sprawczości w grach wideo

Marcin M. Chojnacki — 2022-08-17

Dlaczego gramy w gry wideo? Bez wątpienia jednym z potencjalnych powodów jest towarzyszące nam wówczas satysfakcjonujące poczucie sprawczości. To właśnie temu, silnie związanemu z uczestnictwem w rozgrywce fenomenowi poświęcono niniejszą publikację. Jej zadaniem jest przybliżenie, za pośrednictwem groznawczej perspektywy, estetycznego wymiaru sprawstwa gracza, omówienie czynników wzmacniających i osłabiających jego odczuwanie, a także wskazanie oraz przeanalizowanie na wybranych przykładach, ujawniających się podczas rozgrywki, warstw sprawczości kształtujących nasze doświadczenie odbiorcze.

Książka bardzo udanie łączy pracę teoretyczną wysokiej próby (bo co do świetnej orientacji autora we współczesnych studiach nad grami nie można mieć żadnych wątpliwości) ze studiami przypadku ilustrującymi przydatność wypracowanego modelu badań. To dobra książka naukowa, jak w wypadku większości publikacji dotyczących gier potencjalnie interesująca także dla ambitnych miłośników spoza kręgów akademickich.

Z recenzji prof. dr. hab. Mirosława Filiciaka

Praca to przejaw nowego, świeżego spojrzenia na naukową refleksję nad sprawczością w grach wideo, a właściwie nie tylko naukową, ponieważ ujęcie autora ma też pewne walory przydatne w procesie projektowania gier. Monografia jest świadectwem udanego koncepcyjnego mariażu sprawczości i estetyki w grach.

Z recenzji prof. dr. hab. Jana Stasieńki

Problemy społeczne

Andrzej Kacprzak — 2022-08-11

Do udziału w tworzeniu prezentowanej księgi pamiątkowej zaproszono znamienite grono polskich socjologów, polityków społecznych, ekonomistów i demografów. Koleżanki i koledzy Profesor Jolanty Grotowskiej-Leder z różnych ośrodków akademickich nawiązują w swych tekstach do tematyki badawczej podejmowanej przez Jubilatkę. Wskazują na trwałość, ale jednocześnie zmienność problemów społecznych w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości.

Komentowana bibliografia polskich przekładów literatury ludowej kręgu Slavia Orthodoxa

Agata Kawecka — 2022-08-11

Jednym z podstawowych składników historii recepcji literatury ludowej kręgu Slavia Orthodoxa w Polsce jest rozwijana na przestrzeni wieków – z różną dynamiką – twórczość przekładowa. Jej całościowy opis i szczegółowa analiza wymaga zebrania, zaprezentowania i skomentowania danych bibliograficznych na temat istniejących tłumaczeń przedmiotowej literatury. Temu właśnie poświęcona jest niniejsza publikacja.

Bibliografia porządkuje polskie przekłady tekstów ludowych, powstałych na terenie obszaru Slavia Orthodoxa. Pierwotny podział materiału źródłowego warunkuje terytorium geograficzne, z jakiego pochodzą: Słowiańszczyzna Południowa oraz Słowiańszczyzna Wschodnia. Wewnątrz tych dwóch grup utwory zostały podzielone według sposobu ich przekazu lub wykonania na utwory prozatorskie, przeznaczone do opowiadania (bajki, legendy, podania itd.) oraz utwory o charakterze poetyckim, przeznaczone do śpiewu lub recytacji (pieśni, w tym także pieśni epickie, ballady, dumy, byliny i in.). Informacja bibliograficzna na temat istniejących tłumaczeń została uporządkowana w kolejności chronologicznej. Bibliografii towarzyszą analityczno-opisowe studia szczegółowe.

20 lat Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego

Tomasz Domański — 2022-08-11

Celem publikacji jest ukazanie dorobku naukowego, dydaktycznego oraz organizacyjnego Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Opracowanie zostało przygotowane z okazji jubileuszu 20-lecia — przypadającego w roku 2020. Wydział jest unikatową interdyscyplinarną jednostką akademicką, kształcącą studentów polskich i zagranicznych z blisko 50 różnych krajów. Wyróżnia się bardzo silną orientacją międzynarodową — widoczną na wszystkich polach działalności naukowej oraz dydaktycznej. Prowadzi też unikatowe programy kształcenia studentów w językach obcych: angielskim i francuskim na studiach dziennych i podyplomowych typu MBA. Kształci studentów w zakresie stosunków międzynarodowych, politologii, bezpieczeństwa narodowego, międzynarodowych studiów kulturowych, International and Political Studies, International Marketing.

W zakresie badań naukowych pracownicy Wydziału zajmują się szeroko rozumianą problematyką stosunków międzynarodowych w odniesieniu do relacji politycznych, ekonomicznych i społecznych w przekroju różnych obszarów geograficznych (Europy, Azji, Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej, Rosji i krajów byłego ZSRR, Ameryki Północnej i Łacińskiej, Australii) oraz w odniesieniu do problematyki bezpieczeństwa międzynarodowego i międzynarodowego biznesu. Wydział prowadzi również studia doktoranckie w zakresie nauki o polityce i administracji. WSMiP posiada również szeroką sieć kontaktów partnerskich z uczelniami na całym świecie. Celem jednostki jest świadczenie szerokiego wachlarza usług doradczych i eksperckich w zakresie stosunków międzynarodowych na rzecz otoczenia lokalnego, regionalnego i centralnego.

An Interreligious Dialogue: Portrayal of Jews in Dutch French-Language Periodicals (1680–1715)

Michael Green — 2022-08-11

Jews begun settling in the United Province around the same time as the Huguenots, who fled from the persecution of the Catholic authorities of their native France in the late sixteenth century. For most of these French refugees, it was their first encounter with Jews. This book discusses, how they perceived Jews in French-language periodicals published from just before the Revocation of the Edict of Nantes (1685) and until 1715, which is the time, when the assimilation process of the Huguenots was becoming more and more prominent. The two categories of periodicals analysed here are scholarly journals, focused on historical and theological ideas, and lay gazettes, which dealt primarily with current events around Europe and beyond. The book focuses on classification of different types of Jews in these sources, and the attitudes expressed by their authors and editors towards Jews. By publishing in French, the editors of these periodicals not only reached local refugees and the Dutch elite, who read French, but also readers beyond Dutch borders, in their native France and everywhere else, as French was the lingua franca of the time. Finally, a comparison is made with the attitude towards Muslims and Ottoman Turks, as well as the Siamese. Special attention is given to the way that the private lives of the different groups were dealt with and how these details shaped the attitude towards them.

Jakub Przyłuski (1512–1554)

Michał Kuran — 2022-08-01

W tomie nakreślono biografię Jakuba Przyłuskiego. Powiązano z nią charakterystykę jego twórczości poetyckiej. Na tle stanu badań dokonano prezentacji wybranych elementów głównego dzieła pisarza i prawnika, czyli Leges seu statuta ac privilegia Regni Poloniae. Badaniami objęto także działalność autora w roli pisarza grodzkiego w Przemyślu z uwzględnieniem jako tła, funkcjonowania sprawowanego przez niego urzędu. Omówiono także korespondencję Przyłuskiego ze Stanisławem Orzechowskim w kontekście środowiska Piotra Kmity, w którego kręgu mecenasowskim pozostawał, oraz związki z Reformacją. Dokonano także analiz fragmentów Mowy do szlachty polskiej Orzechowskiego pełniącej rolę swego rodzaju wstępu do dzieła Przyłuskiego Ustawy, statuty i przywileje Królestwa Polskiego. W tomie przybliżono też dzieje jeżowskiego klasztoru benedyktynów, który ukazano jako tło kulturowe lat dzieciństwa i młodości późniejszego pisarza przemyskiego i krakowskiego.

Publikacja powstała we współpracy z Łódzkim Towarzystwem Naukowym i przy wsparciu finansowym gminy Jeżów oraz firmy Ege Food Sp. z o.o.

Republika Rzymska i Wielka Brytania – kilka uwag na temat konstytucji niepisanej

Tomasz Tulejski — 2022-07-13

Autorzy proponują nowe spojrzenie na temat niepisanej konstytucji. Analizując historyczne przykłady Republiki Rzymskiej i Anglii (Wielkiej Brytanii) wskazują, że konstytucja niepisana charakteryzuje się trzema istotnymi cechami. Po pierwsze ma charakter konstytucji historycznej. Oznacza to, że głównym sposobem jej legitymizacji jest starożytne pochodzenie. Po drugie, konstytucja niepisana ma charakter polityczny, a zatem wywodzi się z praktyki danego systemu politycznego. Zmiany konstytucyjne wymuszane są przez wystąpienie kryzysu politycznego lub społecznego lub istotne zmiany społeczne, których nie da się rozwiązać w ramach obecnego konstytucyjnego status quo. Po trzecie konsekwencją wspomnianych cech jest niepowtarzalność źródeł niepisanej konstytucji, na którą składają się normy o różnym charakterze, zwykle niejednolite ontologicznie.

Rozwój gospodarczy i społeczny Syberii

Natasza Duraj — 2022-07-06

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie problematyki, dotyczącej rozwoju gospodarczego i społecznego Syberii. Praca składa się z pięciu rozdziałów, w których zaprezentowano historię gospodarek poszczególnych syberyjskich jednostek administracyjnych oraz ukazano obecną sytuację w każdej z nich.

Najlepsze praktyki zarządzania marketingowego w polskich i międzynarodowych przedsiębiorstwach

Kamila Szymańska — 2022-07-01

Książka stanowi prezentację teoretycznych założeń dobrych i najlepszych praktyk zarządzania marketingowego oraz przykładów ich implementacji w biznesie. Dobrane przykłady stanowią ilustrację aktualnych wyzwań, jakie stoją przed organizacjami polskimi i międzynarodowymi, a także odpowiedzi organizacji for profit i non profit, które mogą stanowić wzór do naśladowania dla innych podmiotów. Publikacja stanowi kontynuację podręcznika wydanego pod redakcją Grażyny Golik-Góreckiej pod tytułem Mariaż nauki z praktyką. Najlepsze praktyki zarządzania marketingowego w polskich i międzynarodowych przedsiębiorstwach. Studia przypadków (Wyd. UŁ, Łódź 2020). Niniejszy podręcznik powstał dzięki współpracy pracowników naukowych z Katedry Marketingu na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, praktyków biznesu oraz byłych już studentów programów Erasmus i Mobility, którzy uczestniczyli w warsztatach „Marketing Management in Practice” na Wydziale Zarządzania UŁ.

Practica et Speculativa

Marek Gensler — 2022-06-29

Ofiarowany Profesorowi Andrzejowi M. Kaniowskiemu z okazji siedemdziesiątych urodzin tom nosi tytuł Practica et Speculativa. Głównym przedmiotem zainteresowania Jubilata jest wprawdzie filozofia praktyczna – etyka, filozofia państwa i prawa, filozofia polityczna i społeczna – jednakże Jego refleksja nad praxis osadzona jest zawsze w szerszym, teoretycznym kontekście. Artykuły zamieszczone w książce dotyczą różnorodnej tematyki i także o nich można powiedzieć, że obejmują dwa przenikające się pola refleksji: praktyczne i teoretyczne. Niemal oczywistymi bohaterami tak zarysowanego zderzenia ludzkich aktywności są Immanuel Kant i Jürgen Habermas, których koncepcjom poświęcono tu najwięcej uwagi.

Śmierć krytyka

Alicja Górska — 2022-06-23

Teza o zmierzchu krytyki powraca od końca lat 90., czyli od zmiany paradygmatu kultury z analogowego na cyfrowy, która doprowadziła też do zmian w obiegu krytycznym na rzecz elektronicznego i amatorskiego, co odbyło się kosztem obiegu tradycyjnego (prasowego) i elitarności zawodu krytyka. Początek XXI wieku zaowocował diagnozami stanu krytyki literackiej, filmowej, teatralnej, ale nie znajduję żadnej publikacji, która ukazałaby to zjawisko w tak szerokiej gamie: od ujęcia językoznawczego, przez krytykę literacką i filmową, kuratorsko-artystyczną i krytyki instytucji, po krytykę gier planszowych.

Z recenzji prof. dr hab. Moniki Talarczyk

A frequency dictionary of Old English prose for learners of Old English and historical linguists

Anna Cichosz — 2022-06-08

A Frequency Dictionary of Old English Prose is a list of Old English words arranged according to their frequency, covering the whole York–Toronto–Helsinki Parsed Corpus of Old English Prose (Taylor et al. 2003), i.e. an electronic collection of all prose texts written in Old English. Thus, if you want to get a quick insight into a prose text written in Old English, you should start your study with the first entries. The dictionary includes all the words which occur at least 25 times in the corpus (over 2,700 entries altogether). Each lexical item is accompanied by its part of speech classification, translation into Modem English, an authentic example from the corpus (carefully handpicked to include the most basic words and thus be understandable even to beginners), the absolute frequency of the word in the corpus and the number of texts where it appears at least once.

This book was financially supported by the National Science Centre (Narodowe Centrum Nauki)

Safe assets w międzynarodowym systemie finansowym

Joanna Bogołębska — 2022-06-08

Monografia stanowi pierwsze na polskim rynku opracowanie poświęcone problematyce funkcjonowania aktywów bezpiecznych (ang. safe assets) w międzynarodowym systemie finansowym. Pojęcie safe assets jest coraz powszechniej wykorzystywane w odniesieniu do zjawisk zachodzących na rynkach finansowych, w tym na rynkach długu, jednakże nie podjęto dotychczas próby kompleksowego wytłumaczenia jego złożonej, wielowątkowej natury.

Autorki monografii podejmują pionierską próbę usystematyzowania pojęcia safe assets, osadzenia go w polskiej literaturze przedmiotu poprzez wskazanie atrybutów i funkcji tej kategorii aktywów. Przyjmują dwie perspektywy badawcze: popytową i podażową. Perspektywa podażowa, stanowiącą obszerniejszą część monografii, podkreśla dominującą pozycję publicznych aktywów bezpiecznych w stosunku do instrumentów emitowanych przez sektor prywatny. Perspektywa popytowa ukazuje główne podmioty akumulujące safe assets - ich motywy, zakres wykorzystania, tendencje.

Ze względu na ograniczoną możliwość podaży bezpiecznego długu publicznego oraz rosnący popyt, powstaje kluczowe pytanie o alternatywne źródła dostarczania tych aktywów. Mając świadomość, że niedopasowania popytowo-podażowe na rynku aktywów bezpiecznych stanowią jedno z kluczowych wyzwań dla stabilności międzynarodowego systemu finansowego, Autorki wskazują na szczególny potencjał do zwiększania puli safe assets w ramach europejskiej unii walutowej oraz w Chinach.

Publikacja jest niezbędnym źródłem wiedzy dla ekonomistów, doktorantów i studentów na kierunkach: finanse, ekonomia, międzynarodowe stosunki gospodarcze, a także dla praktyków rynku finansowego, zainteresowanych tą kategorią aktywów.

Ekonomiczna wartość przestrzeni publicznych

Jagoda Adamus — 2022-06-07

Ekonomiczna wartość przestrzeni publicznych. Kapitał, wycena, zarządzanie to pozycja wpisująca się w szeroki nurt badań nad przestrzenią miejską. Autorzy wychodzą jednak poza prowadzone dotychczas badania na gruncie architektury i socjologii. W książce przedstawiona została bowiem perspektywa ekonomiczna w badaniach przestrzeni publicznych, która potraktowana została jako dobro ekonomiczne. Celem książki jest identyfikacja:

obszarów kumulacji kapitałów, które posiadają wymierną, ekonomiczną wartość i znaczenie w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego;
sposobów szacowania wartości przestrzeni publicznych w celu ekonomicznego dowodzenia ich znaczenia i wagi w procesach rozwoju;
technik i sposobów koordynacji procesów zarządzania, czyli modeli efektywnego gospodarowania przestrzeniami publicznymi.

W publikacji zidentyfikowano podstawowe kapitały zawarte w przestrzeniach publicznych (marki, dziedzictwa kulturowego, sieci, społeczny, kreatywny i rzeczowy), które determinują jej wartość ekonomiczną. Logiczną konsekwencją rozważań jest druga część książki, poświęcona metodom ekonomicznej wyceny wartości przestrzeni publicznych. Świadomość ekonomicznej wartości przestrzeni publicznych jest podstawowym warunkiem skutecznego zarządzania. Stąd w trzeciej części czytelnik znajdzie szczegółowo zaprezentowane i zilustrowane przykładami biznesowe modele efektywnego zarządzania przestrzeniami publicznymi.

Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie

Paulina Czarnek-Wnuk — 2022-06-01

Monografia Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie jest zbiorem tekstów uczestników konferencji, którzy omawiali tematy związane m.in. z manipulacją wizerunkiem, prozodycznością operatorów oraz przekazywaniem informacji na portalach społecznościowych. Publikacja ma na celu zwrócenie uwagi na pogłębiającą się utratę zaufania wobec mediów masowych ze względu na działania o charakterze manipulacyjnym, a także problem doszukiwania się sedna prawdy w świecie fake newsów.

Religion, Reim und Regiment. Germanica der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts in der Lodzer Universitätsbibliothek. Ausstellungskatalog / Religia, rym i regiment. Germanica z pierwszej połowy XVII wieku w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. Katalog wystawy

Cora Dietl — 2022-05-31

Niniejszy tom jest katalogiem wystawy, która zostanie zaprezentowana w Łodzi na przełomie czerwca i lipca 2022 roku oraz w Gießen na przełomie lutego i marca 2023 roku. Wystawa jest podsumowaniem projektu mającego na celu udostępnienie zbiorów wczesnych druków niemieckojęzycznych z pierwszej połowy XVII wieku, które po II wojnie światowej zostały zabezpieczone ze zbiorów pomorskich i pruskich i znajdują się obecnie w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. Przykładowe woluminy z kolekcji służą do przedstawienia ważnych tendencji w niemieckiej historii literatury i druku z tego okresu. Czy to w opisach historii i krajobrazów regionalnych, literaturze konfesyjnej, nowej kulturze świątecznej, nowej duchowości, emblematyce, pracy towarzystw językowych, rozkwicie przekładów czy literaturze medycznej: wszędzie widać dynamizację dialogu między starymi i nowymi tradycjami, na co wpływ miały nie tylko doświadczenia wojny trzydziestoletniej i towarzyszące jej epidemie, ale także wynalazki techniczne. Katalog nie jest jednak poświęcony literaturze, pyta również o właścicieli prezentowanych w nim woluminów i ich zainteresowania kolekcjonerskie.

Organizacje wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju – wybrane aspekty

Łukasz Jarosław Kozar — 2022-05-30

Monografia wpisuje się w nurt rozważań na temat aktualnych procesów i zjawisk związanych z wdrażaniem w organizacjach idei zrównoważonego rozwoju. W prezentowanej książce autorzy podkreślają, iż w kontekście zrównoważonego rozwoju organizacji dochodzi na gruncie naukowym do ścierania się licznych poglądów oraz powstawania nowych teorii. Stąd też książkę należy traktować nie jako wyczerpującą swoją treścią analizę omawianych aspektów, a jako przyczynek do dyskusji dotyczącej problematyki zmian we współczesnych organizacjach wobec stawianych przed nimi wyzwań zrównoważonego rozwoju. Jej podstawowym celem jest identyfikacja rozwiązań organizacyjnych w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi ukierunkowanych na wspieranie zrównoważonego rozwoju organizacji.

Na postawie przeanalizowanych wybranych aspektów przedstawiono jakie zmiany dokonywać może współczesna organizacja chcąc wejść na drogę zrównoważonego rozwoju. Istotne miejsce w podjętych rozważaniach zostało poświęcone problematyce zrównoważonego zarządzania zasobami ludzkimi. Autorzy zwracają uwagę, iż transformacja organizacji w kierunku zrównoważonego rozwoju jest niemożliwa bez zaangażowania w ten proces jej pracowników. Tym osoby zarządzające organizacjami powinny swoją uwagę ukierunkować na kreowanie zielonych kompetencji pracowników.

Współczesne trendy bezpieczeństwa biznesu

Beata Glinkowska-Krauze — 2022-05-26

Książka Współczesne trendy bezpieczeństwa biznesu. Problemy i wyzwania gospodarek wschodnich jest opracowaniem naukowym, które zostało poparte badaniami empirycznymi i studiami przypadków. Monografia ta jest rezultatem wspólnych i indywidualnych międzynarodowych prac badających trendy, problemy i wyzwania stojące przed gospodarkami wschodnimi, zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa biznesu. Cykliczność publikowania wyników badań zapewnia ciągłość i aktualność uczestniczenia w problematyce funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw w międzynarodowym, turbulentnym otoczeniu. Poprzednie publikacje, które powstały w ramach współpracy studentów, doktorantów, pracowników naukowobadawczych, przedstawicieli samorządów i biznesu, były koordynowane przez Centrum Współpracy NaukowoBadawczej: Polska–Ukraina, istniejące na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego i w Ługańskim Narodowym Uniwersytecie im. T. Szewczenki na Ukrainie. W aktualną koordynację bardzo aktywnie włączyło się Studenckie Koło Naukowe ManageTeam oraz Katedra Grup Dyspozycyjnych z Uniwersytetu Wrocławskiego. W realizacji kompleksowych badań pomógł międzynarodowy projekt NAWA, dotyczący mobilności naukowej Polska–Ukraina na lata 2020/2021. Monografia zawiera tylko część rezultatów badań w postaci popularnonaukowych artykułów. Pozostała część zaprezentowana została na III Międzynarodowej Konferencji NaukowoBadawczej w obszarze Zarządzania, Ekonomii, Marketingu i Socjologii w perspektywie wielokulturowości w dniu 27 kwietnia 2021 roku oraz na VI Międzynarodowym Seminarium Naukowym „Współczesne trendy bezpieczeństwa biznesu międzynarodowego” w dniu 1 czerwca 2021 roku w Kijowie.

Dołożono starań, aby książka miała kompleksowy charakter i stanowiła istotny wkład teorii i praktyki w kształtowanie bezpieczeństwa biznesu w gospodarkach wschodnich.

Decentralizacja fiskalna jako ograniczenie zjawiska Lewiatana

Beata Guziejewska — 2022-05-26

Monografia zawiera problematykę poświęconą decentralizacji fiskalnej i jej ograniczającej roli w zjawisku rozrastania się sektora publicznego, które określa się Lewiatanem. Nawiązano w niej do tzw. hipotezy Lewiatana sformułowanej przez J.M Buchanana w odniesieniu do zdecentralizowanych struktur finansów publicznych. Przedmiotem rozważań są procesy decentralizacji fiskalnej w szerokim ujęciu: ekonomicznym, politycznym, administracyjnym, socjologicznym i przestrzennym. Analizy oparto w dużym stopniu na dorobku federalizmu fiskalnego.

Celem monografii jest pogłębienie dorobku teoretycznego w zakresie wykorzystania procesów decentralizacji fiskalnej jako mechanizmu ograniczania i hamowania niebezpiecznego zjawiska Lewiatana. Dokonano przeglądu dotychczasowych badań empirycznych oraz zweryfikowano pozytywnie następujące hipotezy badawcze:

Decentralizacja fiskalna oparta na wypracowanych w doktrynie założeniach jakościowych ma pozytywny wpływ na efektywność sektora publicznego oraz ogranicza zjawisko Lewiatana.
W warunkach tendencji centralizujących państwo, będących efektem działań pokryzysowych zawiązanych z konsekwencjami pandemii, decentralizacja i decentralizacja fiskalna mogą być mechanizmami ograniczającymi zjawisko Lewiatana.
Wielowymiarowy charakter decentralizacji fiskalnej powoduje, że jej ograniczający wpływ na zjawisko Lewiatana nie jest potwierdzany empirycznie w każdych warunkach miejsca i czasu.
Decentralizacja fiskalna jest istotnym elementem formułowania nowego paradygmatu finansów zrównoważonych w okresie po pandemii.

W opracowaniu uwzględniono współczesne wyzwania procesów decentralizacji fiskalnej, takie koncepcję ESG (Environmental-Social-Governance) oraz konsekwencje pandemii. Rozważania mają charakter interdyscyplinarny i kończą się propozycją włączenia procesów decentralizacji fiskalnej do nowego paradygmatu finansów zrównoważonych.

Jacek Hugo-Bader. Włóczęga

Izabella Adamczewska-Baranowska — 2022-05-20

Reporterów podzielić można na poważnych i niepoważnych, salonowych i trotuarowych. Jacek Hugo-Bader to najbardziej znany polski przedstawiciel dziennikarstwa awanturniczego. Król reportażu wcieleniowego, dowcipny kronikarz polskiej transformacji i niestrudzony eksplorator rozkładającego się Imperium. Surwiwalowiec i żartowniś. Przez lata dorobił się stalkerów, szukających w jego tekstach pomyłek i nieścisłości, oraz wielkich fanów, porwanych szczerością i bezkompromisowością autora niebojącego się wchodzić w cudze buty i przyglądającego się światu „z perspektywy mrówki”. „Jeśli reportaż uznać za owoc mezaliansu literatury z brukowcem, to akurat to dziecko bardzo niewiele odziedziczyło po swoim brutalnym ojcu w klapkach, bokserkach i podkoszulku” – pisał Hugo-Bader o reportażu Remigiusza Ryzińskiego Foucault w Warszawie. Jego własne reporterskie dzieci byłyby krzyżówką nonszalanckiego backpackersa z Ryszardem Kapuścińskim po wypiciu kilku szklanek rosyjskiej wódki.

Topos włóczęgi jako dominanty interpretacyjnej swojego życiopisania autor podrzucił czytelnikom sam, w wielu tekstach odwołując się do motywu „wałęsającego się psa”. Badając pisarski potencjał drzemiący w włóczędze i trampowaniu, autorka sięga m.in. do tekstów Rebekki Solnit oraz tradycji literatury plebejskiej i pikareski, wykorzystując narzędzia wypracowane w literaturoznawstwie w konsekwencji tzw. zwrotu przestrzennego. Pomysł na kompozycję książki oparty jest na wektorach (centrum/prowincja, Wschód/Zachód, „podziemie”/„odloty”). To nie tylko pierwsza całościowa próba prezentacji dokonań reporterskich Hugo-Badera, również cząstkowa biografia autora, który nie lubi o sobie mówić i skąpi czytelnikom wypisów z życiorysu, choć odpryski życia rodzinnego przedostają się niekiedy do jego tekstów. Autorka nie przeprowadza śledztwa, jak Artur Domosławski, gdy „sprawdzał” Kapuścińskiego czy Bill Steigerwald, wyruszający tropem Steinbecka. Jej intencją nie jest ani audyt, ani skupianie się na reporterskich czy życiowych „skuchach”. To prezentacja tekstowego show ioculatora, wędrownego aktora i sztukmistrza, trickstera polskiego reportażu.

Życie z niepełnosprawnością w świecie VUCA

Grażyna Mikołajczyk-Lerman — 2022-05-20

W prezentowanej monografii skupiamy się przede wszystkim na wpływie, jaki zachodzące obecnie procesy i ich dynamika mają na osoby z niepełnosprawnościami. Jakie jest życie z niepełnosprawnością w świecie VUCA? Czy doświadczenia izolacji, niepewności jutra i utraty kontroli w trakcie pandemii zmieniły coś w funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością i w ich rzeczywistościach? Czy na skutek pandemii mamy do czynienia z kolejnymi wymiarami wykluczenia? Jakie są sposoby rozwiązywania dylematów codzienności i strategie radzenia sobie osób z niepełnosprawnością z elementami świata VUCA? Jak definiują siebie, tworzą tożsamości i odnajdują swoje miejsce w „płynnej nowoczesności”?

Autorzy poszczególnych rozdziałów – naukowcy, praktycy i osoby z niepełnosprawnościami – próbują odpowiedzieć na te pytania.

Nazwy organizacji non profit we Włoszech w perspektywie chrematonomastycznej

Justyna Groblińska — 2022-05-19

Książka Nomi delle organizzazioni non profit in Italia nella prospettiva crematonomastica [Nazwy organizacji non profit we Włoszech w perspektywie chrematonomastycznej] składa się z dwóch głównych części. Pierwsza jest o charakterze teoretycznym (początkowe rozdziały, rozważania na temat funkcji marketingowej nazw organizacji non profit oraz rozdział końcowy), a druga analityczna, stanowiąca centralną część monografii (rozdział Analisi del corpus), podzielona na 5 części (onomastyczną, formalną, retoryczną, semantyczną i tematyczną).

Do najważniejszych wniosków należy zaliczyć: ustalenie funkcji marketingowej nazw organizacji non profit i – ogólniej – chrematonimów społecznościowych, a co za tym idzie ich podobieństwo w tym aspekcie do chrematonimów marketingowych; potwierdzenie chrematonomastycznej użyteczności w dydaktyce języka obcego (choćby na podstawie szerokiej gamy typów semantycznych, ale i tych formalnych); bogaty zasób kreacji nazewniczej i – ogólniej – językowej twórców włoskich nazw organizacji non profit, wpisującej się w obecne tendencje współczesnego języka włoskiego; wykazanie ogólnych tendencji nazewniczych w badanym materiale, a wraz z nimi podanie ilościowych danych szczególnie częstych (np. tych opartych na przysłówku insieme, na imionach Jana Pawła II) lub rzadkich (np. oronim Appennini) użyć niektórych typów nazewniczych; ustalenie istotnych wskazówek w procesie tworzenia nowego chrematonimu społecznościowego, w szczególności nazwy organizacji non profit; potwierdzenie istoty badań chrematonomastycznych, jej równorzędności względem antroponomastyki i toponomastyki, szczególnie w dobie współczesnych zmian cywilizacyjnych oraz zaprzeczenie konceptowi chrematonomastycznego „kosza na śmieci” w badaniach onomastycznych formalną, retoryczną, semantyczną i tematyczną).

To, co naturalne. Eseje antropologiczne

Robert Spaemann — 2022-05-18

Książka Roberta Spaemanna To, co naturalne składa się z czterech, powiązanych ze sobą tematycznie esejów: „O pojęciu natury człowieka”, „Bycie i stawanie się. Co wyjaśnia teoria ewolucji?”, „O pojęciu godności człowieka” oraz „To, co naturalne, i to, co rozumne”. Pojęciem, które łączy wszystkie te eseje, jest pojęcie natury. Nie jest ono rozumiane w sensie przyjętym w nowożytnych naukach przyrodniczych jako czysta dana, która może być materiałem dla działania człowieka, lecz w Arystotelesowskim sensie wyposażonej we własną celowość „fizis”. Według Spaemanna w naszym pojmowaniu rzeczywistości stoimy przed alternatywą: albo będziemy ją pojmowali antropomorficznie jako podobne do naszego ludzkiego istnienia bycie w sobie, albo będziemy ją pojmować antropocentrycznie jako otoczenie człowieka. Nowożytność i rozwijana w jej ramach nauka są antropocentryczne w tym sensie, że nie pytają o to, czym rzeczy są same w sobie, lecz o to, czym są dla człowieka, a przede wszystkim o to, co możemy z nimi zrobić. Rzeczywistość traci wówczas charakter bytu wsobnego, a widziana jest wyłącznie jako przedmiot dla nas, jej bytowość wyczerpuje się w tym, że jest przedmiotem aktów ludzkiego poznania i działania. Antropomorficzne pojmowanie rzeczywistości oznacza natomiast, że za paradygmat tego, czym jest byt, przyjmuje się bycie bytu świadomego. Możemy zrozumieć, czym jest bycie tylko wówczas, gdy za punkt wyjścia i za model obierzemy ten rodzaj bycia, który jako jedyny przeżywamy od wewnątrz, tj. nasze własne bycie. Życiu pozaludzkiemu, a także przedmiotom nieożywionym, możemy oddać sprawiedliwość tylko wówczas, gdy pojmiemy je jako bycie analogiczne do bycia świadomego – z tym tylko, że pozbawione świadomości.

"Przez zarzuconą subtelną bawełnicę…" – cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania i konteksty)

Magdalena Kuran — 2022-05-13

Przedmiotem rozprawy jest cognitio symbolica obecna w twórczości kaznodziejskiej reformata Antoniego Węgrzynowicza. Przejawia się ona w posługiwaniu się przez autora strukturami symbolicznymi (tu senso largo, obejmującymi alegorię, metaforę i inne struktury oparte na analogii). W tytule pracy pojawiają się trzy terminy: źródła, zastosowania, konteksty. Tak więc „myślenie symboliczne” pokazane zostaje nie tylko jako technika twórcza (zastosowania), ale opisane zostają także jego geneza (źródła) i towarzyszące mu, nie zawsze oczywiste, konteksty. Na początku przybliżono sylwetkę Węgrzynowicza. Jego postać ukazano w nieco szerszym kontekście, m.in. rodu, z którego się wywodził, miasta, w którym się wychował, licznych umiejętności, które zdobył, oraz podejmowanych przez niego aktywności. W charakterystyce wykorzystano jego kazania, a także opinie współczesnych.

Adaptacyjność łańcuchów dostaw we współczesnej gospodarce

Agnieszka Bukowska-Piestrzyńska — 2022-05-11

Monografia podejmuje ważna i aktualną tematykę skuteczności tworzenia i funkcjonowania łańcuchów dostaw w zmiennej, niepewnej i złożonej rzeczywistości. Przedstawia wyniki analiz dotyczące zwiększania adaptacyjności łańcuchów dostaw. Autorzy koncentrują się na poszukiwaniu odpowiedzi na główne pytanie badawcze dotyczące budowania odporności przy zachowaniu efektywności operacyjnej i racjonalności kosztowej z jednej strony, z drugiej zaś, będąc przygotowanym na zawirowania w dłuższej perspektywie. Co istotne, nie chodzi o kolejną ewentualną falę pandemii, ale o klęski żywiołowe, zmiana klimatyczne, cyberataki czy ograniczony dostęp do niektórych zasobów, które wpływają na efektywność łańcuchów dostaw obsługujących procesy społeczno-gospodarcze.

Wyniki badań ujęto w czterech rozdziałach i dotyczą one:

teoriopoznawczych rozważań zmierzających do zbadania ewolucji łańcuchów dostaw w warunkach zakłóceń oraz kształtowania głównych filarów adaptacyjności łańcuchów w turbulentnym otoczeniu,
ekonomicznych aspektów adaptacyjności łańcuchów dostaw wraz z jego podatnością determinowaną odgórnie (m.in. za sprawa czynnika politycznego),

doskonalenia łańcuchów dostaw w branży farmaceutycznej, w kontekście wzrostu adaptacyjnych relacji w obliczu nasilającej się niestabilności otoczenia,
uwarunkowań prawnych regulujących funkcjonowanie adaptacyjnych łańcuchów dostaw produktów leczniczych, w tym m.in. szczepionek przeciw COVID-19 oraz problematyki ryzyka zakłóceń w odniesieniu do substancji czynnych.

Poruszana problematyka powinna zainteresować nie tylko uczelnie wyższe i instytucje badawcze, ale także menedżerów odpowiedzialnych za funkcjonowanie łańcuchów dostaw, podmioty ochrony zdrowia i jednostki medyczne obsługujące dostawy oraz osoby zainteresowane logistyką, transportem i innowacjami.

Język widowisk artystycznych

Tomasz Kaczmarek — 2022-05-04

Publikacja stanowi kompendium wiedzy z dziedziny szeroko pojętego widowiska artystycznego, które zostało ujęte i opracowane w swoich różnorodnych formach, a mianowicie jako teatr, kino, telewizja i radio, jak również: taniec, muzyka, cyrk, prasa, sztuka. O naukowym charakterze pracy decyduje nie tylko część teoretyczna, która wprowadza czytelnika w świat widowisk artystycznych nakreślając jednocześnie ich rys historyczny, ale również interdyscyplinarny i kompleksowy charakter prezentowanego korpusu i bardzo skrupulatnie dobrana, wyczerpująca i bogata bibliografia. Publikacja skierowana jest do niezwykle szerokiego grona odbiorców (tłumaczy, studentów, literaturoznawców, językoznawców, miłośników różnego typu widowisk artystycznych) i dzięki temu ma potencjał, aby wywrzeć znaczący wpływ społeczny.

Publikacja sfinansowana w ramach projektu badawczego z Funduszu Rozwoju Naukowego Wydziału Filologicznego UŁ

Russia pivot to (Southeast) Asia. Polityka Rosji wobec Azji Południowo-Wschodniej w XXI wieku

Małgorzata Pietrasiak — 2022-04-12

Tytuł książki nawiązuje do hasła, które pojawiło się w debacie politycznej na początku drugiej dekady XXI w. Hasło jest prowokacyjne bowiem z jednej strony parafrazuje amerykański powrót do Azji (US pivot to Asia), a z drugiej strony przypomina nie tylko o geograficznej ale i politycznej obecności Rosji w Azji. Dla Rosji, ze względu na jej bezpieczeństwo najważniejszym pozostaje region Azji Północno-Wschodniej, ale w drugiej dekadzie XXI wieku coraz aktywniej FR działała w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Państwa ASEAN zaczęły rozwijać się szybko i podjęły szereg działań sprzyjających ściślejszej integracji. Rosnące znaczenie Azji Południowo-Wschodniej skłoniło Rosję do wypracowania strategii wobec tego subregionu. Jest on elementem szerszej gry geopolitycznej Rosji i należy postrzegać go przez pryzmat budowania równowagi między najważniejszymi mocarstwami regionalnymi: USA, Chinami, Japonią i Indiami z jednej strony a poszukiwaniem własnego miejsca na tej „szachownicy”. Najbardziej znaczące dziedziny współpracy z ASEAN to kwestie bezpieczeństwa i handel bronią, energetyka i surowce energetyczne. Pomimo deklaracji współpraca gospodarcza i handlowa rozwija się wolno. Przykładem ostatniej inicjatywy, która została zgłoszona przez prezydenta Władimira Putina jest Wielkie Partnerstwo Eurazjatyckie. Oceniam, że na tym etapie inicjatywa jest mało realna, zwłaszcza ze względu na ekonomiczne ograniczenia ze strony Rosji, choć działania dyplomatyczne trwają. Pewną niewiadomą pozostaje w tym wypadku czynnik chiński, bowiem Wielka Eurazja odwołuje się geograficznie do chińskiego projektu Pasa i Szlaku. Najważniejszym partnerem Rosji w regionie pozostaje Wietnam, a oprócz niego do grona większych partnerów handlowych należy Singapur, Indonezja, Tajlandia i Malezja.

Specyfika języka światów Iwana Bunina

Ivan Smirnov — 2022-04-11

W monografii autor analizuje twórczość klasyka literatury rosyjskiej I. Bunina z punktu widzenia mediacji. Wbrew obiegowej opinii, że pisarz w swej twórczości skupiał się tylko na dwóch głównych tematach miłości i śmierci, autor kwestionuje kategoryczne sądy i przekonuje, że za prekursory mediacji należy uznać przyjęte przez artystę literackie zasady przeciwstawiania się rewolucyjnemu rozlewowi krwi. Myśli pisarza, odzwierciedlone w jego pamiętnikach, poezji i prozie, przesiąknięte są chęcią zapobieżenia zniszczeniu państwa, znalezienia kompromisu, zachowania rosyjskiej kultury, czystości języka, więc samej Rosji. Opublikowane na początku ubiegłego wieku prace filozoficzne Rozanova o ludziach „trzeciej płci” pozwalają nam przemyśleć naturę psychologicznych, estetycznych i erotycznych składników pociągu seksualnego w dziełach rosyjskiej literatury klasycznej, w szczególności krótkiej Bunina opowiadanie „Łatwy oddech”.

Bizancjum

Peter Sarris — 2022-04-08

Publikacja stanowi syntezę dziejów i znaczenia Bizancjum, które po przetrwaniu upadku zachodnioeuropejskiego Cesarstwa Rzymskiego w V w. rozkwitało jako jedna z najpotężniejszych sił gospodarczych, kulturalnych i militarnych w Europie przez tysiąc lat. Peter Sarris przedstawia wyjątkowe połączenie rzymskiej kultury politycznej, greckiej tradycji intelektualnej i wiary chrześcijańskiej, które złączyły się w cesarskiej stolicy Bizancjum za panowania cesarza Konstantyna i jego spadkobierców. Analizując wpływ wojny ze światami perskimi i islamskimi, bada kreatywność bizantyńskiego państwa i jego strategii.

Byzantium: A Very Short Introduction was originally published in English in 2015. This translation is published by arrangement with Oxford University Press. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego is solely responsible for this translation from the original work and Oxford University Press shall have no liability for any errors, omissions or inaccuracies or ambiguities in such translation or for any losses caused by reliance thereon

Komes Marcellin, vir clarissimus. Historyk i jego dzieło

Mirosław J. Leszka — 2022-03-16

Książka poświęcona jest komesowi Marcellinowi i jego „Kronice”. „Kronika” komesa Marcellina, pochodząca z pierwszej połowy wieku VI, a obejmująca okres od 379 do 534 r. i uzupełniona przez anonimowego autora po rok 548, stanowi dzieło ważne dla badaczy zajmujących się dziejami wczesnego Bizancjum. Choć Marcellin pisał swoją „Kronikę” w Konstantynopolu, w środowisku, którego podstawowym językiem była greka, to napisał ją po łacinie, w swym języku ojczystym. Swoją narrację ogniskował wokół spraw wschodniej części Imperium Romanum, na świat patrzył w dużej mierze oczyma mieszkańca Miasta i z pewnością można uznać go za konstantynopolitańskiego pisarza.

Książka podzielona została na trzy podstawowe części. Pierwsza z nich („Autor”) poświęcona jest samemu komesowi Marcellinowi. Druga część książki („Kronika”) poświęcona jest „Kronice” Marcellina. W jej pierwszej partii przedstawione zostały informacje dotyczące m.in. zasad jej kompozycji, źródeł czy głównych tematów. Drugą partię stanowi szeroko komentowany przekład Kroniki na język polski, poprzedzony tekstem łacińskim. Trzecia część książki („Kontynuacja Kroniki Marcellina Komesa”) poświęcona jest anonimowej kontynuacji „Kroniki” Marcellina, obejmującej okres od 534 po 548 r. Zamieszczono w niej charakterystykę tego dziełka, tekst łaciński i tłumaczenie na język polski wraz z komentarzem.

Niniejsza książka powstała w ramach projektu sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2018/31/B/HS3/03038

Kierunki ewolucji procesów integracyjnych we współczesnej gospodarce światowej

Joanna Bogołębska — 2022-03-16

O unikatowości publikacji świadczy jej tematyka. Monografia wskazuje bowiem na najważniejsze kierunki ewolucji i zjawiska w procesach integracyjnych w XXI w., koncentrując się głównie na ostatniej dekadzie. Na rynku wydawniczym brakuje obecnie pozycji, która w sposób tak kompleksowy przedstawiałaby aktualne problemy i wyzwania (m.in. Brexit, pandemia COVID-19, rozpad NAFTA) stojące przez integrującymi się gospodarczo regionami na całym świecie. Treść publikacji zawiera nie tylko typowo akademickie rozważania, ale stanowi źródło licznych przykładów i odwołań do rzeczywistych procesów integracyjnych. Tym samym uwiarygadnia przedstawione w opracowaniu teorie i poglądy, omawiane w literaturze przedmiotu.

W monografii dokonano krytycznego przeglądu teorii, dokumentów źródłowych i badań empirycznych dotyczących omawianego zagadnienia. Przegląd ten ma charakter interdyscyplinarny, gdyż w odniesieniu do procesów integracyjnych konieczne jest badanie zarówno kwestii politycznych, jak i gospodarczych, społecznych oraz prawnych.

Praktyczne ujęcie tematu sprawia, że odbiorcą książki może być szerokie grono Czytelników, m.in. akademicy, studenci kierunków ekonomicznych, w tym specjalności o profilu międzynarodowym, czy każdy zainteresowany problematyką integracji gospodarczej we współczesnym świecie. Publikacja jest zatem przydatna zarówno dla teoretyków, jak i praktyków zajmujących się badaniem zjawisk i skutków procesów integracyjnych, może być również wykorzystana jako podręcznik akademicki.

Czytanie interaktywnych obrazów

Katarzyna Prajzner — 2022-03-08

Gry komputerowe są obecnie jednymi z najgwałtowniej i najciekawiej rozwijających się mediów. Książka łączy w sobie perspektywy badawcze teorii gier, filmu i literatury, groznawstwa aby dyskutować o tym, czym gry komputerowe są, w jaki sposób tworzą się relacje między nimi a graczami, a przede wszystkim jak funkcjonują one jak teksty i tworzą znaczenia. Są w niej również zaproponowane narzędzia analityczne dotyczące zarówno ich warstwy tekstowej, jak i procesu recepcji, ukazując w jaki sposób na styku tych strategii badawczych rodzi się bardziej zrozumiały obraz grywalnych tekstów oraz kultur, które się wokół nich tworzą. Jednym z problemów poruszanych w książce jest kwestia przestrzennych własności gier, które mogą ewokować opowiadania ze względu na angażujące oraz interpretacyjne procesy, którym podlega gracz oraz że możliwym jest postrzeganie środowiska gry nie tylko jako wizualnego spektaklu, ale lokacji, która generuje znaczenie. W książce pojawia się także zagadnienie tworzenia medialnych reprezentacji światów, które generują opowiadania oraz dostarczają różnorodnych sposobów ich doświadczania, będąc głosem w dyskusji wokół problematyki związanej ze świadomą medialnie narratologią.

Budzi się Łódź…

Monika Kucner — 2022-03-03

Antologia ukazuje niezwykle dynamiczny i różnorodny obraz Łodzi, począwszy od pierwszej połowy XIX wieku aż do wybuchu II wojny światowej – okresu, kiedy miasto przestało być wieloetniczną i wielokulturową metropolią, w której główną rolę odgrywał przemysł tekstylny.

Znajdują się tu utwory pisane po polsku, niemiecku, rosyjsku oraz w jidysz. Tom zawiera teksty publicystyczne, utwory z pogranicza literatury i publicystyki, szkice społeczno-obyczajowe, obrazki, fragmenty korespondencji, jak również wspomnienia i druki ulotne.

Znaczna część tych utworów przez wiele dziesięcioleci pozostawała nieznana czytelnikom. Ich przypomnienie pozwala pokazać ówczesne życie miasta i jego mieszkańców, kontrasty społeczne, dynamiczny rozwój oraz napięcia w obrębie łódzkiej społeczności.

Publikacja powstała w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2015–2021 nr 0100/NPRH4/H1a/83/2015

Poeta ze średniowiecznej ekstazy

Katarzyna Badowska — 2022-02-24

Książka zawiera rozprawy i szkice o życiu i twórczości młodopolskiego poety i dramatopisarza Antoniego Szandlerowskiego (1878-1911). To twórca nietuzinkowy i pełen sprzeczności. Był księdzem, ale – zgodnie z duchem modernizmu katolickiego, zdecydowanie potępianego przez Kościół – nad dogmatyzm przedkładał myślenie o teologii i religii jako o ekspresji uczuć ludzi wierzących. Talent literacki realizował nie w twórczości religijnej, lecz – wywołując tym dezaprobatę władz kościelnych – w utworach beletrystycznych, na dodatek silnie inspirowanych dziełami Stanisława Przybyszewskiego, uznawanego za gorszyciela, erotomana i satanistę. Nad środowiska duszpasterskie przedkładał towarzystwo ludzi sztuki. Złożył śluby czystości, lecz złamał celibat. Żył na plebanii z kobietą (i to Żydówką), lecz nie zrzucił sutanny. Skonfliktowany z przełożonymi, zamiast okazać im posłuszeństwo, wystąpił przeciw nim z paszkwilem. Został pochowany bez krzyża, ponieważ taka była jego ostatnia wola, w przypadku księdza – niewątpliwie skandalizująca. I co najważniejsze – jednym z dominujących tematów twórczości Szandlerowskiego stała się miłość zmysłowa, ujmowana jako doznanie sakralne i mistyczne.

Twórczość księdza-poety oraz jej recepcja rozpięta między uwielbieniem a zapomnieniem to interesujące zagadnienie badawcze. Zwłaszcza w Łodzi, gdzie Szandlerowski – jako wikary w kościele Podwyższenia Świętego Krzyża – odnosił pierwsze, i od razu znaczące, sukcesy literacko-dramaturgiczne.

Rozwój gospodarczy Azji Środkowej

Natasza Duraj — 2022-02-15

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie problematyki, dotyczącej rozwoju gospodarczego i społecznego pięciu państw: Kazachstanu, Uzbekistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu oraz Kirgistanu. Praca składa się z siedmiu rozdziałów, w których zaprezentowano historię gospodarek poszczególnych republik oraz ukazano obecną sytuację w każdym z analizowanych krajów.

Rehabilitacja społeczna i zawodowa oraz reintegracja osób z niepełnosprawnościami w województwie łódzkim

Dorota Podgórska-Jachnik — 2022-02-14

Publikacja została opracowana w ramach projektu „Plan Realizacji Działań w ramach PT RPO WŁ na lata 2014–2020 na rok 2022”, podprojektu pn. „Funkcjonowanie regionalnych obserwatoriów terytorialnych” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014–2020, Osi priorytetowej XII Pomoc Techniczna, Działania XII.2 System realizacji.

Opracowanie przygotowane na podstawie wyników uzyskanych w ramach umowy nr 5/RPOPT.ROIS/2021 na wykonanie prac naukowo-badawczych celem przeprowadzenia badania naukowego pn. Reintegracja i rehabilitacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnościami w województwie łódzkim zrealizowanej przez ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o. na zlecenie Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi. W publikacji wykorzystano fragmenty raportu końcowego z badania autorstwa Eweliny Dąbrowskiej-Nowak, Malwiny Pietrzyk i Eweliny Baryły-Zapały.

Publikacja została opracowana w ramach projektu „Plan Realizacji Działań w ramach PT RPO WŁ na lata 2014-2020 na rok 2022”, podprojektu pn. „Funkcjonowanie regionalnych obserwatoriów terytorialnych” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020, Osi priorytetowej XII Pomoc Techniczna, Działania XII.2 System realizacji.

„Już nie Żydowica, a ocalona”

Joanna Bachura-Wojtasik — 2022-01-18

Monografia „»Już nie Żydowica, a ocalona«. Kobiety w Holocauście z perspektywy radiowych narracji artystycznych stanowi konsekwencję wniosków i refleksji obecnych w poprzedniej publikacji Brzmienie Holocaustu. O reprezentacjach Zagłady w sztuce radiowej. Przedmiot badawczych zainteresowań – artystyczne opowieści audialne poświęcone Shoah – otworzył pole analiz będące dotychczas białą plamą na gruncie badań radioznawczych i medioznawczych. Radiowe reportaże artystyczne oraz teatr wyobraźni skupiające w swym centrum Zagładę stanowią doskonały sposób do intymnego opowiadania o „epoce pieców”. Niniejsza publikacja w centrum zainteresowania stawia kobietę i sposób, w jaki kobiety ukazywane są w artystycznych opowieściach zagładowych – jakie konteksty dominują w opowieściach, z jakimi przymiotami bohaterki zostają scalone, jakie są ich role i w historii, i w samej audycji. Dla dogłębnego opowiedzenia o kobietach Shoah w sztuce dźwięku obligatoryjne stało się włączenie w obszar badań women studies. Książka powstała w oparciu o metodę badań jakościowych – analizę zawartości i treści. Literatura audialna poddana deskrypcji pochodzi z lat 1950-2021 z archiwów Polskiego Radia w Warszawie oraz rozgłośni regionalnych – Radia Lublin i Radia Łódź.

Pogłosy

Agnieszka Kłosińska-Nachin — 2022-01-16

Autorka książki Pogłosy. Polska i hiszpańska proza potransformacyjna z perspektywy postzależnościowej prezentuje zastosowanie wspólnej perspektywy badawczej dla polskiej i hiszpańskiej prozy powstającej po 1989 i 1975 roku, czyli od momentu rozpoczęcia procesów transformacyjnych w obydwu krajach. Wspomniana perspektywa zaproponowana została przez polskich badaczy z kręgu studiów postzależnościowych. Postzależność została wypracowana, aby uwidocznić i zrozumieć kondycję podporządkowania, cechującą rozległe peryferie Europy Wschodniej. Autorka przywołuje argumenty historyczne i historiograficzne, które uzasadniają możliwość zastosowania metodologii studiów postzależnościowych do badania kultury współczesnej Hiszpanii. Istotnym punktem odniesienia dla kultury polskiej i hiszpańskiej jest doświadczenie rządów autorytarnych – frankizmu w Hiszpanii i komunizmu w Polsce. Zasadniczą część publikacji stanowi dwanaście komparatystycznych analiz prozy polskiej i hiszpańskiej, która została pogrupowana w trzy bloki tematyczne: panoptyzm i przemoc, kapitalizm oraz dyskursywne strategie emancypacyjne kobiet. Szczegółowej analizie poddane zostały wybrane dzieła takich twórców, jak: Antonio Muñoz Molina, Juan José Millás, Andrzej Stasiuk, Tadeusz Konwicki, Marek Nowakowski, Piotr Siemion, Manuel Vázquez Montalbán, Rosa Montero, Carmen Martín Gaite, Montserrat Roig, Izabela Filipiak i Dorota Masłowska. Przeprowadzone analizy są z jednej strony propozycją uzupełnienia polskiej mapy postzależności, z drugiej zaś – wstępnym rozpoznaniem topografii hiszpańskiego dyskursu postzależnościowego.

Książka powstała w ramach dofinansowania projektu badawczego z Funduszu Rozwoju Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego.

Die sprachliche Interferenz als vielschichtige Ursache für Fehler in der Übersetzung

Tomasz Maras — 2022-01-14

Die Arbeit ist insofern attraktiv für die Translationsdidaktik, als sie den Forschungsstand im Bereich der Translatorik ordnet und auf die aktuellen Forschungsrichtungen beim Evaluationsprozess des Translationsproduktes hinweist, in die sich das vom Autor präsentierte und geprüfte Modell zur Evaluation von Übersetzungen einreiht. Viele Publikationen auf dem Gebiet deuten oft auf die Notwendigkeit, die Translationsdidaktik je nach der Translationsart zu modellieren, aber ganz wenige bieten dazu entsprechende Modelle an.

(Aus der Rezension von Dr. habil. Joanna Pędzisz)

Medaliony Igora Siewierianina

Anna Bednarczyk — 2022-01-14

Ja – geniusz, Igor-Siewierianin,
Zwycięstwem swoim upojony:
Wszechmiejsko oekranowany!
I we wszechsercach zatwierdzony!
Igor Siewierianin

Książka jest atrakcyjną pozycją, która niejako odkrywa poezję Igora Siewierianina na polskim gruncie kulturowym, a aż stu czternastu sonetom towarzyszą ich przekłady. Same w sobie są już wartością, a ponadto w przyszłości stanowią bazę do licznych analiz, stwarzają możliwość dyskusji naukowych, tworzenia serii przekładowych. Nietypowa konwencja – towarzyszące sonetom przekłady wzbogacone o analizę pretranslatorską, interpretację i wyjaśnienie chyba wszelkich możliwych kontekstów – to nieczęsto spotykane ujęcie, które ma oczywistą wartość naukową i dydaktyczną, ale również poznawczą.

Z recenzji Edyty Manasterskiej-Wiącek

Róża Luksemburg a rewolucja rosyjska

Adam Ciołkosz — 2022-01-03

Książka jest reedycją tomu wydanego przez Adama Ciołkosza w paryskim Instytucie Literackim w 1961 r. Polemika polskiego socjalisty z polsko-niemiecką rewolucjonistką to fragment sporu toczonego w obrębie twórców myśli i ruchu socjalistycznego w XX wieku. Praca składa się z trzech części: komentarza A. Ciołkosza, tekstu R. Luksemburg, posłowia oraz wyboru uaktualnionej bibliografii.

Samoorganizacja i samoświadczenie usług w organizacjach publicznych

Jacek Chądzyński — 2021-12-31

Współczesne organizacje należące do sektora publicznego, realizując cele dla których zostały powołane, działają w bardzo dynamicznym i zmiennym otoczeniu. Ze względu na pojawianie się coraz to nowych wyzwań i wynikających z nich szans i zagrożeń, zmianom ulega również sposób organizacji i dostarczania usług publicznych.

Przedmiotem rozważań podejmowanych w publikacji jest problematyka samozarządzania w strukturach organizacyjnych instytucji publicznych oraz wykorzystywania alternatywnych form dostarczania usług publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem, tych, które angażują w te procesy samych obywateli. Jej celem jest przede wszystkim usystematyzowanie wiedzy w tych dwóch obszarach, zdefiniowanie powiązanych z nimi podstawowych pojęć i procesów oraz klasyfikacja opisywanych rozwiązań.

Logika prowadzonych w publikacji analiz ma charakter ewolucyjny, wskazujący w ujęciu chronologicznym stopniowe zmiany zachodzące w ramach poszczególnych koncepcji zarządzania organizacjami publicznymi oraz zapewniania dostępu do usług publicznych. Takie podejście pozwala wyeksponować pojawiające się przewagi i korzyści innowacyjnych praktyk zarządzania w instytucjach publicznych oraz nowoczesnych, włączających form świadczenia usług publicznych. W praktyce, procesy samoorganizacji w zarządzaniu zespołowym oraz samoświadczenia w usługach publicznych mogą w istotny sposób wpływać na rezyliencję lokalnych wspólnot oraz zrównoważony charakter procesów ich rozwoju.

Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców. Po pierwsze, do środowiska praktyków z sektora publicznego (przedstawicieli władz oraz pracowników administracji publicznej). Po drugie, przyszłych praktyków – studentów wybranych kierunków szkół wyższych. Po trzecie zaś, mieszkańców, jako prosumentów usług publicznych.

Wirtualizacja życia osób z niepełnosprawnością

Grzegorz Całek — 2021-12-30

Artykuły zaprezentowane w monografii są odpowiedzią na sytuację, jaka zaistniała w związku z pandemią COVID-19 i jej konsekwencjami odnoszącymi się zarówno do obecności technologii informatycznych we wszystkich obszarach życia społecznego, jak i powszechności ich wykorzystania. Celem publikacji jest więc zobrazowanie złożoności i dynamiki zachodzących procesów wirtualizacji życia społecznego i ich wpływu na funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami, także z uwzględnieniem ostatnich wydarzeń związanych ze światową epidemią.

Poszczególne rozdziały książki koncentrują się m.in. na: sposobach wykorzystania Internetu przez osoby z niepełnosprawnościami, edukacji online i kompetencjach cyfrowych osób z niepełnosprawnościami, wirtualnej aktywności obywatelskiej oraz aktywności społecznej i politycznej osób z niepełnosprawnościami.

Istotny nacisk został też położony na wymiar aplikacyjny przygotowywanych tekstów. Publikacja łączy w sobie zarówno cechy opracowania naukowego, opartego na badaniach własnych poszczególnych autorów, jak i wnioski mające charakter rekomendacji.

Publikacja dofinansowana ze środków Polskiego towarzystwa Socjologicznego

Aleksandra Piłsudska (1882–1963)

Marta Sikorska — 2021-12-30

[…] historia nie zapomni Aleksandry Piłsudskiej, a nie zapomni z wielu przeróżnych racyj. Jeśli kiedyś pisać się będzie dzieje kobiety polskiej, te dzieje, które rozpoczną na poły święte księżne-ksienie polskiego średniowiecza – Jolanty, Kingi, Jadwigi, przez które przejdą renesansowe cienie mądrej Bony i kochliwej Barbary, barokowe, sarmackie Reginy Żółkiewskiej, Barbary Chrzanowskiej, jeśli znajdą się tu i wielkie damy romantyzmu polskiego z tą, która była „polskim mariażem” Napoleona i z tą, dla której zrzekł się największej korony świata kałmucki cesarzewicz z Belwederu, jeśli zapamięta się kobiety w czerni 1863 roku i te, co za zesłańcami ciągnęły na Sybir, to historia do tego wspaniałego albumu, tak wspaniałego, że nie posiada takiego niejeden wielki naród, wniesie jeszcze wizerunek czarno ubranej pani Aleksandry Piłsudskiej.

Diabeł Boruta w dawnej kulturze polskiej

Maria Wichowa — 2021-12-30

Tom oddawany do rąk czytelników powstał w wyniku współpracy Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Uniwersytetu Łódzkiego, Muzeum w Łęczycy, Towarzystwa Naukowego Płockiego i Towarzystwa Miłośników Ziemi Łęczyckiej. Należy żywić nadzieję, że wzbogaci on w sposób znaczący wiedzę o diable Borucie w dawnej kulturze polskiej, rozpatrywanej w różnych aspektach, przede wszystkim zaś w twórczości literackiej autorów XIX stulecia i początku wieku XX. Analizowane tutaj teksty długo czekały na swych badaczy, skupiających uwagę na postaci i sposobie kreacji ich głównego bohatera – Boruty (Maria Wichowa, UŁ).

Zarys frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne)

Agata Piasecka — 2021-12-30

Publikacja ma charakter zarówno teoretyczny, jak i praktyczny. Zawiera zarys wiadomości związanych z frazeologią rosyjską. Znalazły się w niej informacje dotyczące rozwoju frazeologii na gruncie rosyjskim, pokrótce omówiono aparat terminologiczny stosowany w tej dyscyplinie naukowej, przedstawiono relacje między frazeologizmem a słowem, cechy stylistyczne, strukturalne, morfologiczne i semantyczne frazeologizmów rosyjskich, ich pochodzenie i związki z kulturą. Każde zagadnienie zostało zilustrowane bogatym materiałem językowym wyekscerpowanym z najnowszych opracowań leksykograficznych, naukowych oraz z publicystyki. Składają się na niego przysłowia, porzekadła, skrzydlate słowa, idiomy, wyrażenia terminologiczne i inne jednostki frazeologiczne.

Kompendium może być przydatne podczas zajęć ze współczesnego języka rosyjskiego o profilu językoznawczym na każdym etapie nauki na kierunku filologia rosyjska, a także na lektoratach czy kursach języka rosyjskiego. Zostało pomyślane w taki sposób, aby zarówno studenci z podstawową znajomością języka rosyjskiego, jak i ci bardziej zaawansowani byli w stanie samodzielnie zorientować się w prezentowanej problematyce badawczej. Celowi temu służy opracowanie części teoretycznej w dwóch wariantach językowych. O ile bowiem takie działy językoznawstwa rosyjskiego, jak fonetyka, morfologia czy składnia doczekały się opracowań napisanych w języku polskim, o tyle frazeologia niekoniecznie.

Dodatkowo w książce zamieszczono wykaz prac poświęconych frazeologii rosyjskiej i polskiej. Zawiera on monografie naukowe, opracowania zbiorowe, słowniki i podręczniki. Część ta może być z powodzeniem wykorzystana przez studentów podczas pisania prac licencjackich czy magisterskich.

Łódzkie festiwale teatralne

Irena Jajte-Lewkowicz — 2021-12-30

Książka dotyczy łódzkich festiwali teatralnych i obejmuje wydarzenia organizowane w teatrach dramatycznych, offowych, lalkowych, dziecięcych i młodzieżowych oraz w teatrze operowym, a także w innych instytucjach kultury. Przeglądy te odbywały się w Łodzi od lat 60. XX wieku po rok 2016.

Festiwalom, powstałym z inicjatywy regionalnych środowisk artystycznych i wpisującym się w dzieje łódzkiej i polskiej kultury, przyglądają się studenci/studentki – dziś absolwenci/absolwentki – specjalności teatrologicznej na kierunku kulturoznawstwo, prowadzonym w Instytucie Kultury Współczesnej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego.

Rzym a Półwysep Iberyjski

Adriana Grzelak-Krzymianowska — 2021-12-30

The monograph book Rome and Iberia. Inspirations and Connections throughout History tries to fill a gap in the market of scientific publications, showing the connections between ancient Rome and the Iberian Peninsula. These relations still interest researchers representing various scientific disciplines, both in Poland and abroad. The book opens with a part devoted to linguistic issues, focused on the heritage of Latin in Spanish. The second part deals with literature in its broadest sense, from the works of authors such as Martialis and Pliny, through the Latin love songs of Ripoll, the fifteenth-century work of John of Stobnica, to the ancient ekphrasis present in the literature of seventeenth-century Spain. Also represented is the literature of Portugal, which looked to ancient mythology for the origins of the country. Subsequent chapters of the book deal with history and archaeology, introducing - on the basis of literary texts and archaeological remains, inscriptions or coins - studies of the imperial cult in the Spanish provinces of Rome, military issues, political coalitions, Roman law, as well as contemporary evocations of ancient figures as personal models for later European leaders. The monograph also includes chapters on amphorae and temples, which are tangible traces of the relationships studied, left over from ancient cultural and commercial exchanges.

Bauhaus – nauczanie / nowy człowiek

Małgorzata Leyko — 2021-12-30

Książka Bauhaus –nauczanie/nowy człowiek zawiera wystąpienia prezentowane podczas seminarium naukowego, które odbyło się 16 listopada 2019 r. w Łodzi. Jego organizatorami było Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Katedra Dramatu i Teatru Uniwersytetu Łódzkiego. Pod koniec roku 2019, kiedy niemal cały świat artystyczny i naukowy obchodził szumnie 100-lecie Bauhausu i kiedy odbyły się setki wystaw, seminariów i konferencji poświęconych tej wyjątkowej instytucji artystycznoedukacyjnej, także w Łodzi chcieliśmy włączyć się w te obchody i – może na mniejszą skalę – dać sygnał o związkach naszej awangardy z praktyką i teorią sztuki wypracowaną w Bauhausie. […] Artyści związani z tą uczelnią nie tylko byli nauczycielami eksperymentującymi z nowymi metodami kształcenia, ale także wychowywali kolejne pokolenia twórców, którzy zakładali ośrodki edukacyjne zarówno w Europie, jak i na całym świecie. Dlatego nasze seminarium poświęciliśmy refleksji nad tą częścią spuścizny Bauhausu, rozumianego jako szkoła projektowania działająca w określonym czasie, ale też jako ośrodek, którego wpływ manifestował się także w edukacji.

Publikacja powstała przy współpracy z Goethe-Institut w Warszawie.

Analizy i prognozy polskiego rynku pracy

Iwona Laskowska — 2021-12-30

Rynek pracy jest konglomeratem wielu subrynków, a jednym z kluczowych kryteriów podziału jest kryterium przestrzenne. Problematyka niniejszej monografii obejmuje szerokie spektrum zagadnień związanych z ilościową analizą rynku pracy w Polsce w ujęciu powiatowym. Badania przeprowadzone z zastosowaniem zróżnicowanych metod ilościowych (m.in. eksploracyjna analiza danych przestrzennych, metody wielokryterialnej klasyfikacji obiektów, niestrukturalne metody prognozowania) pozwoliły na identyfikację homogenicznych pod względem profilu gospodarczego klastrów powiatów oraz krótkookresową prognozę zatrudnienia w wyodrębnionych klastrach. Poszczególne działy gospodarki charakteryzują się odmiennymi prawidłowościami rozwojowymi i odmienną wrażliwością na zmiany koniunkturalne. Perspektywy rozwoju nie są jednakowe dla wszystkich rodzajów działalności gospodarczej, co determinuje sytuację na rynku pracy.

Monografia stanowi nowatorskie oraz rzetelne opracowanie dotyczące modelowania sytuacji na regionalnych rynkach pracy. […] Podjęta w pracy problematyka jest istotna nie tylko dla rozważań teoretycznych prowadzących do nowych rozwiązań dla funkcjonowania rynku pracy, ale przede wszystkim dla przestrzennych badań ekonomicznych.

Język(i) w czasie i przestrzeni

Piotr Stalmaszczyk — 2021-12-30

Tematyce języka, czasu i przestrzeni poświęcono w literaturze polskiej i światowej bardzo dużo uwagi, zwłaszcza w ujęciu interdyscyplinarnym. Prace zebrane w niniejszym tomie wskazują na różne, nierzadko bardzo metaforyczne, sposoby pojmowania czasu i przestrzeni w szerokiej perspektywie lingwistycznej. Poszczególne rozdziały koncentrują się na wybranych aspektach użycia języka w przestrzeni internetowej i multimedialnej, na języku w przestrzeni miejskiej i państwowej. Kolejne teksty analizują język w różnych perspektywach czasowych, związanych z ewolucją języka i kontaktami międzyjęzykowymi, a także badają relacje zachodzące pomiędzy językiem a pamięcią, przedstawiają uwarunkowania zmian językowych w procesie afazji, przyglądają się przestrzeni teoretycznej, w której uprawiane jest językoznawstwo, oraz proponują rozważania o charakterze ogólnohumanistycznym.

Autorzy koncentrują się na badaniach poszczególnych interesujących zjawisk i jednostkowych przypadków, a rozważania teoretyczno-metodologiczne splatają się z analizami zagadnień bardziej praktycznych. W niektórych tekstach pojawia się nawiązanie do aktualnych wydarzeń i ograniczeń, ale także nowych możliwości spowodowanych pandemią.

Zrozumieć niepełnosprawność

Grzegorz Całek — 2021-12-30

W książce ukazano niepełnosprawność jako zagadnienie o charakterze interdyscyplinarnym, pozostające w polu zainteresowań przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych. Znalazły się w niej rozdziały poświęcone: rozwiązaniom systemowym i politykom w obszarze niepełnosprawności, roli i znaczeniu instytucji w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych, społeczeństwu i społecznościom wobec niepełnosprawności i osób niepełnosprawnych, interakcyjnemu wymiarowi niepełnosprawności, a także niepełnosprawności jako doświadczeniu osobistemu.

Publikacja, poza jej wymiarem naukowym, ma również istotny walor społeczny poprzez jej praktyczny i aplikacyjny charakter. Proponowana książka jest zatem skierowana zarówno do przedstawicieli środowiska akademickiego, przede wszystkim socjologów i pedagogów zainteresowanych problematyką niepełnosprawności, jak i praktyków zaangażowanych w udzielanie pomocy i wsparcia tej grupie klientów pomocy społecznej, a także tych wszystkich, którzy w życiu codziennym stykają się z ludźmi z niepełnosprawnościami, ich bliskimi oraz członkami rodzin.

Publikacja dofinansowana ze środków Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Traduttologia e Traduzioni, vol. II

Joanna Ciesielka — 2021-12-30

“Questo volume […] offre un ricco panorama di contributi su un tema di grande attualità: l’identità linguistica e culturale nel campo delle traduzioni. Il libro offre aggiornamenti preziosi e stimolanti sia per gli studiosi di linguistica, sia per i traduttologi più interessati airambito letterario. Chi in futuro si occuperà del tema deU’identità linguistica e culturale non potrà non tenere conto delle ricerche raccolte in questo volume”.

Cyfryzacja w działaniach na rzecz efektywności energetycznej w firmach sektora MŚP

Anna Pamuła — 2021-12-30

Transformacja cyfrowa to kierunek, który zmienia nie tylko biznesowy sposób funkcjonowania, ale ma wpływ na wzrost efektywności energetycznej w organizacjach.

W monografii zawarto rozważania teoretyczne dotyczące potencjału przedsiębiorstw sektora MŚP w zakresie efektywności energetycznej oraz wpływu cyfryzacji na jego wykorzystanie. W sposób holistyczny przedstawiono w niej zagadnienia związane z cyfryzacją energetyki w powiązaniu z działaniami, jakie na rzecz efektywności mogą podejmować mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa o różnym rodzaju działalności. Oprócz rozważań teoretycznych autorka przedstawia wyniki badań dotyczące zainteresowania i stopnia zaangażowania polskich przedsiębiorstw sektora MŚP w działania na rzecz EE. Monografia jest przeznaczona dla środowiska naukowego, ale szeroki zakres wiedzy znajdą w niej właściciele firm lub menadżerowie zainteresowani wprowadzaniem działań na rzecz EE.

Jędrzej Moraczewski. Wspomnienia. Ludzie, czasy i zdarzenia. Część pierwsza. Młodość i praca inżynierska

Jędrzej Moraczewski — 2021-12-30

Jędrzej Moraczewski został zapamiętany jako premier pierwszego rządu II Rzeczypospolitej. Jego droga do objęcia jednego z najważniejszych urzędów w państwie jest często pomijana w literaturze przedmiotu. Tymczasem w listopadzie 1918 r. Moraczewski był już doświadczonym politykiem, z dużym bagażem doświadczeń w działalności społecznej i politycznej. Od 1907 r. sprawował mandat posła do parlamentu monarchii austro-węgierskiej, był członkiem władz naczelnych galicyjskiej Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej oraz znanym działaczem tamtejszego ruchu robotniczego i spółdzielczego. Prezentowany trzeci tom pierwszej części Wspomnień ukazuje, na tle barwnie opisywanych wydarzeń z początku XX w., proces dojrzewania Moraczewskiego do podjęcia decyzji o czynnym zaangażowaniu w życie polityczne Galicji. Jest on nieco odmienny od poprzednich części, w których przeważały opisy życia prywatnego. W tomie trzecim autor skupił się na analizie wydarzeń politycznych na ziemiach polskich, wiele miejsca poświęcił rozwijającym się polskim partiom politycznym i ich działaczom, nie szczędząc przykrych uwag wobec adwersarzy politycznych.

Wydanie publikacji zostało sfinansowane ze środków budżetu miasta Sulejówek

Prozodia jako składnik sensu

Anita Grzegorzewska — 2021-12-30

Odkrywanie mechanizmów rządzących komponowaniem sensu w procesie odbioru komunikatów znalazło się w kręgu zainteresowań badawczych twórców polskiej szkoły gramatyki komunikacyjnej – Aleksego Awdiejewa i Grażyny Habrajskiej. Wśród opisanych etapów uzyskiwania sensu interakcyjnego zabrakło rozważań dotyczących prozodii. Celem publikacji jest uzupełnienie owej luki w badaniach.

Autorka, odwołując się do założeń metodologicznych wypracowanych w ramach komunikatywizmu, przygląda się procesowi konfigurowania sensu przy użyciu elementów suprasegmentalnych (akcent, intonacja) i segmentalnych (pauza). Jednostkę materiałową wyabstrahowaną z szesnastu audiobooków poddaje analizie audytywnej. Opracowanie znaków wizualizujących elementy prozodyczne pozwala na uchwycenie i utrwalenie wartości brzmieniowej komunikatów. Aplikacja systemu prozodycznego nie stanowi celu samego w sobie, lecz służy do przeprowadzenia kompleksowej analizy ramy prozodycznej.

Ujęcie komunikatywistyczne prozodii przyczyniło się do zainicjowania nowej dziedziny badań – pragmatyki prozodii. W jej ramach Autorka opisuje prozodię nieingerującą w moc interakcyjną aktu (prozodia odczytana), wyostrzającą, osłabiającą bądź modyfikującą moc interakcyjną aktu mowy (prozodia wywiedziona lub wyinterpretowana); wyodrębnia i klasyfikuje poszczególne cechy prozodyczne w ramach tworzonych przez nie grup operatorów interakcyjnych; odtwarza proces wspomagania komponowania sensu przy użyciu prozodii, kontrastując ze sobą pierwotną (autor) i wtórną (aktor) interpretację prozodyczną tekstu; wyznacza klasy zjawisk, przy pomocy których odbiorcy budują w swojej wyobraźni pewien obszar sensu.

Ochrona sygnalistów w miejscu pracy w państwach Grupy Wyszehradzkiej, Francji i Słowenii – propozycje zmian

Zbigniew Hajn — 2021-12-30

Monografia przedstawia wyniki badań przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół ekspertów prawnych w ramach Grantu Wyszehradzkiego (Nr 21930021) nt. „Ochrona sygnalistów w miejscu pracy w państwach Grupy Wyszehradzkiej, Francji i Słowenii (WhistlePro)” finansowanego przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. Głównym celem projektu było zbadanie uregulowania prawnego ochrony osób ujawniających nieprawidłowości i naruszenia prawa w przedsiębiorstwach oraz innych podmiotach prywatnych i publicznych w państwach objętych badaniem, a następnie ukazanie problemów i zaproponowanie rozwiązań prawnych związanych z transpozycją do przepisów krajowych dyrektywy Unii Europejskiej 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Publikacja zawiera między innymi analizę dotyczącą zakresu spraw mogących stanowić przedmiot sygnalizacji, osób, które mogą zostać uznane za sygnalistów i korzystać z ochrony związanej z ujawnianiem naruszeń, a także innych podmiotów objętych ochroną ze względu na powiązanie z sygnalistą, wewnętrznych i zewnętrznych procedur i kanałów sygnalizowania naruszeń, prawnych środków wspierania sygnalistów w ich działaniach, ich ochrony przed odwetem za ujawnianie informacji, zapewnienia poufności tych działań, a także prawnej odpowiedzialności za stosowanie odwetu bądź naruszanie obowiązków wobec sygnalistów.

Powyższe badania były koordynowane przez Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji we współpracy z Uniwersytetem Karola w Pradze, Uniwersytetem Kościoła Reformowanego im. Gáspára Károliego na Węgrzech, Uniwersytetem w Mariborze, Uniwersytetem w Tours i Uniwersytetem Trnawskim w Trnawie oraz z udziałem przedstawicieli innych ośrodków naukowych, instytucji publicznych, partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstw i praktyków prawa.

Pełny obraz badań przeprowadzonych w ramach projektu czytelnicy znajdą w książce pt. „Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia” opublikowanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Publikacja adresowana jest do wszystkich zainteresowanych działaniami mającymi na celu poprawę sytuacji prawnej osób sygnalizujących naruszenia prawa w miejscu pracy.

Publikacja sfinansowana przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki w ramach Grantu Wyszehradzkiego (Nr 21930021) nt. Ochrona sygnalistów w miejscu pracy w państwach Grupy Wyszehradzkiej, Francji i Słowenii (WhistlePro)

Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia

Dagmara Skupień — 2021-12-30

This monograph is an outcome of research completed within the Visegrad Grant “Workplace Whistleblower Protection in the V4 Countries, France and Slovenia” – WhistlePro (2020–2021), financed from the International Visegrad Fund. The project aims to contribute to the improvement of the legal framework in the Visegrad countries concerning the protection of workplace whistleblowers and, indirectly, to the change of workers’ attitudes towards whistleblowing.

Contributions prepared by legal experts from various countries and universities concern matters of universal importance such as freedom of expression relative to whistleblowing, personal scope of the EU Whistleblower Protection Directive (2019/1937) or personal data protection. They also discuss the legal situation concerning whistleblower protection in the Visegrad countries, France and Slovenia and present recommendations for changes in the respective countries. The monograph culminates with a summary of proposals for the improvement of the legal situation of persons disclosing breaches of law in the work-related context.

Given its topicality and in-depth analysis of legal problems related to adequate whistleblower protection, the book may be of interest to academics, practitioners, social partners, non-governmental organisations (NGOs) and policy makers in the process of the EU Whistleblower Protection Directive transposition in Member States.

This publication was made possible through Visegrad Grant (No. 21930021) Workplace Whistleblower Protection in the V4 Countries, France and Slovenia (WhistlePro) from the International Visegrad Fund

Długowieczność w zdrowiu

Piotr Błajet — 2021-12-30

Droga do zachowania sprawności w wieku senioralnym nie jest łatwa, ale możliwa. Piotr Błajet zwraca uwagę na trzy aspekty życia, które warto pielęgnować mimo upływających lat – radość, sport i seks. Poza rozważaniami teoretycznymi proponuje proste ćwiczenia i praktyki, które na długo pozwalają zachować aktywność fizyczną, a także psychiczną i duchową. Publikacja jest kierowana do seniorów i ich rodzin oraz do instytucji opiekuńczych, by pomóc w zrozumieniu, czym jest zdrowie i w jaki sposób o nie dbać, aby cieszyć się nim jak najdłużej.

„Historio, historio, cóżeś ty za pani”

Rafał Stobiecki — 2021-12-30

Tytuł książki świadomie nawiązuje do wiersza Agnieszki Osieckiej. Poetka odsłania przed nami tę twarz historii, której często nie chcemy widzieć, którą podświadomie odrzucamy. Nie dostojnej muzy Klio, ale historii będącej ciężarem, obezwładniającej, pretensjonalnej, bezwzględnej, oskarżającej.

Ale jest jeszcze inna twarz przeszłości. To historia pokrzepiająca, przeszłość jako bajka opowiadana przez zwycięzców i moralistów, w gruncie rzeczy niewiele znacząca poza samą sobą. Zdając sobie sprawę z pewnej przewrotności, która towarzyszy naszym zmaganiom z historią, w niniejszej pracy chciałbym upomnieć się o ten rodzaj historii, który przeciwstawia się dwóm wcześniej wymienionym, zwrócić uwagę na potrzebę historii refleksyjnej, krytycznej, świadomej swoich ograniczeń. Zebrane w książce teksty zdecydowałem się podzielić na trzy dopełniające się części.

Pierwsza z nich dotyczy historiografii, druga koncentruje się na zjawisku pamięci zbiorowej/pamięci historycznej, trzecia grupuje wypowiedzi na temat szeroko dyskutowanej ostatnio kategorii „polityki historycznej”, tej dawnej i tej współczesnej. Ideą spajającą zebrane w tej książce szkice jest przeświadczenie o różnych formach obecności przeszłości w kulturze. W zależności od kontekstu może ona służyć celom poznawczym, emancypacyjnym, ludycznym czy propagandowym. Ów nadmiar historii i różne użytki, które z niej czynimy, są znakiem epoki.

Współczesne oblicza medialnych rozmów o sporcie

Beata Kacperska — 2021-12-30

Celem monografii jest scharakteryzowanie gatunków i subgatunków medialnych opartych na interakcji między dziennikarzem a sportowcem oraz przedstawienie ich konkretnych realizacji na przykładzie rozmów z siatkarzami. W analizie wykorzystano metodologię genologii lingwistycznej opracowaną przez Marię Wojtak. Na podstawie 71 wymian werbalnych ze sportowcami wyróżniono najważniejsze cechy współczesnej rozmowy medialnej z uwzględnieniem takich czynników, jak: tematyka, struktura, styl wypowiedzi rozmówców czy funkcjonalność. Pierwszy rozdział publikacji stanowi próbę usystematyzowania badań na temat rozmowy jako gatunku wypowiedzi. Przedstawiono w nim główne problemy związane z rozróżnieniem pokrewnych gatunków mowy opartych na wymianie: rozmowy, konwersacji, dialogu i dyskusji. Dokonano przeglądu definicji tych terminów występujących w literaturze, ukazano podstawowe klasyfikacje rozmowy, a także scharakteryzowano rozmowę medialną. Rozdział drugi to przegląd publikacji naukowych (psychologicznych, socjologicznych, medioznawczych, lingwistycznych), w których sport jest tematem wiodącym. Rozdział trzeci poświęcono z kolei językowokomunikacyjnej analizie medialnych rozmów z siatkarzami — wywiadu w postaci klasycznej (wywiad prasowy, radiowy i internetowy), rozmowy typowej dla dziennikarstwa sportowego (mikrowywiad pomeczowy) oraz najnowszych form komunikacji z zawodnikami (wywiad kwestionariuszowy w formie wideo, rozmowa w talk show, rozmowa prywatno-publiczna w wideoblogu). W ten sposób przedstawiono współczesne oblicza medialnych rozmów o sporcie.

Analizy i prognozy polskiego rynku pracy

Barbara Dańska-Borsiak — 2021-12-30

Monografia stanowi próbę wszechstronnego omówienia sytuacji na wojewódzkich rynkach pracy w Polsce. Opracowanie naukowe oferuje przegląd istniejących badań, umiejscawiając wyniki pracy naukowej autorów w szerokim kontekście. Szczegółowe analizy przestrzenne i czasowe poziomu zatrudnienia, a także powiązanych zmiennych ekonomicznych opisują sytuację na wojewódzkich rynkach pracy. Głównym celem monografii jest jednak modelowanie liczby pracujących w województwach w latach 1995–2018. Zbudowano modele ekonometryczne badanego zjawiska: model panelowy oraz model o równaniach pozornie niezależnych. Pozwala to nie tylko na opis powiązań ekonomicznych pomiędzy analizowanymi zmiennymi, ale także opracowanie możliwych trajektorii kształtowania się poziomu zatrudnienia w województwach do roku 2050.

Ze względu na przeprowadzone badania na poziomie regionalnym publikacja wypada niezwykle atrakcyjnie na tle konkurencji. Dodatkowo publikacja ma bardzo wysoki poziom merytoryczny, co również wyróżnia ją pod względem monografii naukowych.

Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka

Piotr Stalmaszczyk — 2021-12-30

Niniejsze szkice podejmują problematykę splotu językoznawstwa i filozofii języka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dokonania generatywizmu w językoznawstwie (w duchu Noama Chomsky’ego i Raya Jackendoffa) oraz analitycznej filozofii języka (nawiązującej do tradycji sięgającej Gottloba Fregego, Ludwiga Wittgensteina i Bertranda Russella).

Pierwszy rozdział przywołuje trylemat Gorgiasza i wskazuje na jego konsekwencje dla typologii nauk oraz dla zrozumienia uniwersalności języka. Po omówieniu zagadnienia postępu w filozofii, w drugim rozdziale przedstawione zostaje pojęcie paradygmatu i jego użyteczność w naukach humanistycznych i społecznych, a przede wszystkim w językoznawstwie. Paradygmat jest tu postrzegany jako sposób porządkowania i opisywania świata. Kolejne rozdziały poświęcone są paradygmatom językoznawstwa generatywnego (zwłaszcza przejściu od paradygmatu formalnego do mentalistycznego), podstawowym pojęciom z zakresu filozofii języka i językoznawstwa, a także rozwojowi współczesnej pragmatyki. Dalsze rozdziały proponują rozszerzenie semantyki pojęciowej o element pragmatyczny, a także elementarną semantykę kategorialną dla predykacji.

Pracę zamykają uwagi na temat rozszerzenia pola badań w kognitywno-analitycznej tradycji filozofii nowożytnej. Jednym z celów książki jest historiograficzny i porządkujący przegląd wybranych idei i teorii, co pociąga za sobą obfitość cytatów i omówień literatury źródłowej, a także obszerna końcowa bibliografia (ze szczególnym uwzględnieniem istotnych, a nierzadko wymagających przypomnienia, pozycji w języku polskim). Tak obszerna bibliografia pozwala również na umieszczenie prowadzonych rozważań w odpowiednim kontekście historycznym i metodologicznym.