Słownik samo-świato-wyrażeń: Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Kamila Biały; Piotr F. Piasek; Paweł Pieniążek

doi:10.18778/8331-377-1

Słownik samo-świato-wyrażeń

Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Kamila Biały

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Sztuki

https://orcid.org/0000-0003-4933-3570

Piotr F. Piasek

Central China Normal University, College of International Cultural Exchange152

https://orcid.org/0000-0003-0707-4435

Paweł Pieniążek

Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Filozofii Współczesnej

https://orcid.org/0000-0002-5258-7005

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15): 978-83-8331-377-1

DOI: https://doi.org/10.18778/8331-377-1

Słowa kluczowe: pokolenie Z, pokolenie Y, pokolenie X, wywiad biograficzny, podmiotowość, ponowoczesność, samorozumienie, trauma

Opublikowane: 8 kwietnia 2024

Kategorie: Filozofia, Socjologia, Otwarty dostęp,

Pliki do pobrania

PDF

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: „Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa”.

Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt:

Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego.

W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.

Kamila Biały - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Sztuki

– psychoterapeutka Gestalt, socjolożka, jej obszar zainteresowań to inspirowane współczesną fenomenologią epistemologiczne, metodologiczne i etyczne problemy socjologicznego oglądu.

Piotr F. Piasek - Central China Normal University, College of International Cultural Exchange152

– socjolog i filozof, jego zainteresowania naukowe obejmują problemy ontologiczne i epistemologiczne nauk społecznych (fenomenologia, teorie systemów). Obecnie przebywa na stypendium wyjazdowym rządu chińskiego w Central China Normal University, Wuhan.

Paweł Pieniążek - Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Filozofii Współczesnej

– filozof, zajmuje się filozofią współczesną i późnonowożytną (francuską i niemiecką) w szeroko rozumianej perspektywie egzystencjalnej oraz filozoficzno-kulturowych aspektów nowoczesności.

Bargiela S., Steward R., Mandy W., The Experiences of Late-diagnosed Women with Autism Spectrum Conditions: An Investigation of the Female Phenotype, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2016, t. 46, nr 10, s. 3281–3294.

Bauman Z., Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne” 1993, nr 2(129), s. 7–31.

Bauman Z., Zindywidualizowane społeczeństwo, przeł. O. i W. Kubińscy, Gdańsk 2008.

Beck J.S., Lundwall R.A., Gabrielsen T., Cox J.C., South M., Looking good but feeling bad. „Camouflaging” behaviors and mental health in women with autistic traits, „Autism” 2020, vol. 24, nr 4, s. 809–821.

Beck U., Społeczeństwo ryzyka, przeł. S. Cieśla, Warszawa 2002.

Béhague D., The Domains of Psychiatric Practice: From Centre to Periphery, „Cultural Medical Psychiatry” 2008, nr 32(2), s. 140–151.

Bell D., The Cultural Contradictions of Capitalism, New York 1976.

Bergey M.R. i in., Global Perspectives on ADHD. Social Dimensions of Diagnosis and Treatment in Sixteen Countries, Baltimore 2018.

Biały K., Haratyk K., Outline of the Concept of Order-Generating Dimensions: A Case of Hypermodernity in Polish Society of Late Capitalism, „Kultura i Społeczeństwo” 2018, nr 62(4), s. 47–67.

Biały K., Piasek P.F., Towards Non-Dichotomous Sociology: A Phenomenologically Inspired Epistemological Analysis, „Avant” 2022, nr 13(2), s. 1–20.

Biały K., Piasek P.F., On Social Emergence. A Non-dichotomous Approach to Qualitative Tool Design, art. złożony do druku w „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”.

Biały K., Piasek P.F., On Social Emergence. A Non-dichotomous Approach to Qualitative Data Analysis, art. złożony do druku w „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”.

Bristow J., The Sociology of Generations. New Directions and Challenges, London 2016.

Bröckling U., The entrepreneurial self. Fabricating a New Type of Subject, Los Angeles, London, New Delhi 2016.

Chrzanowska B., Święcicka J., Oswoić ADHD. Przewodnik dla rodziców i nauczycieli dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, Warszawa 2011.

Critchley S., Infinitely Demanding. Ethics of Commitment, Politics of Resistance, London, New York 2012.

Debord G., Commentaires sur la société du spectacle, Paris 1988.

Erikson E.H., Dzieciństwo i społeczeństwo, przeł. P. Hejmej, Poznań 1997.

Erlandsson S., Hornborg C., Sorbring E., Dauman N., Is ADHD a way of conceptualizing long-term emotional stress and social disadvantage?, „Front. Public Health” 2022, vol. 10, (online:) https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.966900.

Francesetti G., From individual symptoms to psychopathological fields. Towards a field perspective on clinical suffering, „British Gestalt Journal” 2015, nr 24(1), s. 5–19.

Francesetti G., Roubal J., Field Theory in Contemporary Gestalt Therapy, Part 1: Modulating the Therapist’s Presence in Clinical Practice, „Gestalt Review” 2020, t. 24, nr 2, s. 113–136; https://www.jstor.org/stable/10.5325/gestaltreview.24.2.0113.

Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Warszawa 2002.

Han B.-Ch., Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje, przeł. R. Pokrywka, M. Sutowski, Warszawa 2022.

Hanć T., Dzieciństwo i dorastanie z ADHD, Kraków 2009.

Honneth A., Organized Self-Realization. Some Paradoxes of Individualization, „European Journal of Social Theory” 2004, nr 7(4).

Jacoby M., Okraszewski M., Czemu Chiny chcą wysyłać studentów na wieś, https://www.youtube.com/watch?v=4UO48EQwNNY, [dostęp: 15.06.2023].

Jacyno M., Kultura indywidualizmu, Warszawa 2007.

Lasch Ch., The Culture of Narcissism: American Life in an Age of Diminishing Expectations, New York 1979.

Leedham A., Thompson A.R., Smith R., Freeth M., ‘I was exhausted trying to figure it out’”. The experiences of females receiving an autism diagnosis in middle to late adulthood, „Autism” 2020, t. 24, nr 1, s. 138–139, https://doi.org/10.1177%2F1362361319853442 [dostęp: 05.01.2023].

Lyotard J.-F., Postmodernizm dla dzieci, przeł. J. Migasiński, Warszawa 1998.

Marcuse H., One-Dimensional Man, Boston 1964.

Marks K., 18 brumaire’a Ludwika Bonaparte, Łódź 1946.

Meillassoux Q., Potencjalność i wirtualność, przeł. P. Herbich, „Kronos” 2012, nr 1, 2012.

Perls F., Hefferline R., Goodman P., Gestalt Therapy: Excitement and Growth in the Human Personality, New York 1951.

Philippson P., The ‘Active Principle’ in Gestalt Therapy and Other Essays, Manchester 2022.

Pieniążek P., Indywidualizacja ponowoczesna w świetle teorii krytycznej (teoria krytyczna), artykuł złożony do druku w „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”.

Pieniążek P., Projektowość ponowoczesna i egzystencjalizm, artykuł złożony do druku w „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”.

Richert S., Podmiotowość ponowoczesna: wieloznaczność tożsamości czy tożsamość wieloznaczności. Propozycja Zygmunta Baumana, „Acta Univeristatis Lodziensis. Folia Philosophica” 2010, nr 23, s. 103–118.

Robine J.-M., Lęk wewnątrz sytuacji: zaburzenia tworzenia gestaltu, [w:] (red.) G. Francesetti i in., Psychoterapia Gestalt w praktyce klinicznej, Gdańsk 2016.

Rosa H., Resonance. A Sociology of Our Relationship to the World, Cambridge 2019.

Sayal K., Chudal R., Hinkka-Yli-Salomäki S., Joelsson P., Sourander A., Relative age within the school year and diagnosis of attention-deficit hyperactivity disorder: a nationwide population-based study, „Lancet Psychiatry” 2017 (online): https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS22150366(17)30394-2/fulltext, doi: 10.1016/S2215-0366(17)30394-2.

Scheff T.J., Microsociology: Discourse, Emotions, and Social Structure, Chicago, London 1990.

Schütze F., Biography Analysis on the Empirical Base of Autobiographical Narratives: How to Analyse Autobiographical Narrative Interviews – Part I, 2016, http://www.uni-magdeburg.de/zsm/projekt/biographical/1/B2.1.pdf [dostęp: 20.03.2023].

Spagnuolo Lobb M., From losses of ego functions to the dance steps between psychotherapist and client. Phenomenology and aesthetics of contact in the psychotherapeutic field, „British Gestalt Journal” 2017, nr 26(1), s. 28–37.

Waldenfels B., Podstawowe motywy fenomenologii obcego, przeł. J. Sidorek, seria: Terminus-Akademia, t. 51, Warszawa 2009.

Welsch W., Nasza postmodernistyczna moderna, przeł. Z. Kubicki, A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1998.

Witeska-Młynarczyk, A., Dziecięce doświadczenia ADHD. Etnografia spornej jednostki diagnostycznej, Warszawa 2019.

Zhang W., Liu M., Tired of Running in Place, Young Chinese ‘Lie Down’, Sixth Tone 2021; https://www.sixthtone.com/news/1007589, [dostęp: 01.09.2023].

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Prawa autorskie (c) 2023 Copyright © Kamila Biały, Piotr F. Piasek, Paweł Pieniążek, 2023; Copyright © for this edition by Oficyna Związek Otwarty, 2023; Copyright © for this edition by Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2023

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Inne prace tego samego autora

Janusz Maciaszek, Andrzej Indrzejczak, Jacek Jadacki, Stanisław Judycki, Janusz Kaczmarek, Piotr M. Sękowski, Peter Simons, Tadeusz Szubka, Monika Walczak, Jan Woleński, Anna Brożek, Andrzej Dąbrowski, Adam Grobler, Marek Hetmański, Anna Jedynak, Andrzej Maciej Kaniowski, Dariusz Łukasiewicz, Bogdan Dziobkowski, Marek Gensler, Piotr Gutowski, Jacek Kwaśniewski, Marek Lechniak, Ryszard Mordarski, Paweł Pieniążek, Dorota Rybarkiewicz, Analiza, racjonalność, filozofia religii
Marek Gensler, Agnieszka Gralińska-Toborek, Wioletta Kazimierska-Jerzyk, Krzysztof Kędziora, Joanna Miksa, Monika Mansfeld, Włodzimierz Galewicz, Artur Banaszkiewicz, Leon Miodoński, Paweł Pieniążek, Andrzej Szahaj, Tadeusz Szubka, Józef Piórczyński, Ryszard Kleszcz, Janusz Maciaszek, Joanna Madalińska-Michalak, Marek Nikodem Jakubowski, Joanna Jabłkowska, Christoph Horn, Rainer Adolphi, Georg Lohmann, Jan C. Joerden, Manfred Stöckler, Winfried Franzen, Matthias Kaufmann, Florian Steger, Marcin Orzechowski, Stephan Grätzel, Aldona Pobojewska, Ryszard Panasiuk, Paul Guyer, Alessandro Pinzani, Ewa Wyrębska-Đermanović, Dariusz Aleksandrowicz, Gunnar Skirbekk, Ewa Nowak, Kinga Ciereszko, Alicja Dłużewicz, Karolina Napiwodzka, Practica et Speculativa
Kamila Biały, Piotr F. Piasek, Paweł Pieniążek, Słownik samo-świato-wyrażeń