Instytucjonalne wsparcie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną i psychiczną w województwie łódzkim

Antczak R., Grabowska I., Polańska Z. (2018), Podstawy i źródła danych statystyki osób niepełnosprawnych, „Wiadomości Statystyczne”, Rok LXIII 2 (681), s. 21–43.

Baczała D. (2012), Niepełnosprawność intelektualna a kompetencje społeczne, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Badanie sytuacji warsztatów terapii zajęciowej (2014), Raport końcowy z badania, Warszawa: PFRON.

Banaszak B. (2012), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa: Legalis.

Barnes C. (1996), Theories of disability and the origins of the oppression of disabled people in Western society, [in:] L. Barton (ed.), Disability and Society: Emerging Issues and Insights, s. 43–60, Harlow: Addison Wesley Longman.

Barnes C., Mercer G. (2008), Niepełnosprawność, Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (2019a), Zakłady aktywności zawodowej, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,73,zaklady–aktywnosci–zawodowej; [dostęp: 03.2019].

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (2019b), Zakłady pracy chronionej, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,72,zaklady–pracy–chronionej) [dostęp: 03.2019].

Bobińska K., Gałecki P. (2012), Rys historyczny, terminologia, definicja, nozologia, kryteria rozpoznawania niepełnosprawności intelektualnej, [w:] K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki (red.), Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, s. 21–40, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Bobińska K., Eichstaedt K., Gałecki P. (2011), Aspekty prawa karnego i cywilnego dotyczące zagadnienia niepełnosprawności intelektualnej, „Psychiatria i Psychologia Sądowa”, 4, s. 23–28.

Bodnar A., Śledzińska-Simon A. (2012), O potrzebie ratyfikacji Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnością, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, http://www.europapraw.org/files/2012/01/O–potrzebie–ratyfikacji–Konwencji–ONZ–o–Prawach–Os%C3%B3b-–z–Niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85.pdf [dostęp: 03.2019].

Brodniak W.A. (2000), Choroba psychiczna w świadomości społecznej, Warszawa: Oficyna Naukowa.

Bronowski P., Chotkowska K. (2016), Nowe trendy w rehabilitacji osób chorujących psychicznie, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, III (20), s. 11–20.

Bronowski P., Sawicka M., Kluczyńska S. (2009), Charakterystyka populacji objętej środowiskowym systemem rehabilitacji i wsparcia społecznego, „Psychiatria Polska”, t. XLIII, nr 4, s. 421–434.

Byra S., Parchomiuk M. (2014), Stygmatyzacja przeniesiona. Część 1: perspektywa rodziców dzieci z niepełnosprawnością i chorobą, „Niepełnosprawność”, nr 15, s. 29–46.

Chodkowska M. (2011), Drogi do integracji osób z upośledzeniem umysłowym, [w:] M. Chodkowska, D. Osik-Chudowolska (red.), Osoba z upośledzeniem umysłowym w realiach współczesnego świata, s. 33–44, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Chodkowska M., Byra S., Kazanowski Z., Osik-Chudowolska D., Parchomiuk M., Szabała B. (red.) (2010), Stereotypy niepełnosprawności. Między wykluczeniem a integracją, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Cytowska A. (2011), Ubezwłasnowolnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną w polskiej rzeczywistości prawnej – gdzie kończy się ochrona, a zaczyna ograniczenie?, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 473–502, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Ćwirynkałło K. (2013), Dlaczego koniec edukacji nie jest początkiem integracji społecznej? Osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną w lokalnej przestrzeni, [w:] Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, s. 201–220, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Daly M. (2002), Dostęp do praw społecznych w Europie, Strasburg: Europejski Komitet Spójności Społecznej, http://www.eapn.org.pl/expert/files/dostep_do_praw_spolecznych_by_M_Daly_PL.pdf [dostęp: 03.2019].

Definicja i kryteria oceny stopni niesamodzielności. Raport, http://www.aio.uksw.edu.pl/sites/default/files/ctools/css/Definicja%20i%20kryteria%20oceny%20stopni%20niesamodzielno%C5%9Bci.pdf [dostęp: 10.2019].

Dębniak A. (2001), Osoby niepełnosprawne w świetle unormowań Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] T. Jasudowicz (red.), Polska wobec europejskich standardów praw człowieka, s. 185–192, Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora TNOiK.

Diagnoza zasobów opieki psychiatrycznej w województwie łódzkim (2018), Łódź: Departament Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego, https://zdrowie.lodzkie.pl/polityka–zdrowotna/zdrowie–psychiczne–na–lata–2017–2022/diagnoza–zasobow–opieki–psychiatrycznej [dostęp: 03.2019].

Domagała-Zyśk E. (2004), Definicja niepełnosprawności intelektualnej formą społecznego wsparcia, „Nasze Forum – Kwartalnik Pedagogiczno-Terapeutyczny”, 3–4 (15–16), s. 37–42.

Dykcik W. (2009), Interkulturowe i makrospołeczne konteksty stereotypów w działalności praktycznej z osobami niepełnosprawnymi, „Niepełnosprawność”, nr 1, s. 25–57.

Eribon D. (2019), Powrót do Reims, Kraków: Wydawnictwo Karakter.

Ewles L. Simnett I. (2003), Promoting Health: A Practical Guide, Edinburgh: Baillière Tindal.

Finkelstein V. (2004), Representing disability, [in:] J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (eds), Disabling barriers – enabling environments, s. 13–20, London: SAGE Publications.

Foucault M. (2000), Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

French S., Sim J. (2004), Physiotherapy: a psychosocial approach, London: Butterworth-Heinemann.

Galderisi S., Heinz A., Kastrup M., Beezhold J., Sartorius N. (2015), Toward a new definition of mental health, „World Psychiatry”, Vol. 14, Iss. 2, June, s. 231–233.

Gałecki P., Szulc A. (2018), Psychiatria, Wrocław: Edra Urban & Partner.

Gałecki P., Pilecki M., Rymaszewska J., Szulc A., Sidorowicz S., Wciórka J. (redakcja wydania polskiego) (2013), Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5), Wrocław: Edra Urban & Partner.

Gąciarz B. (2014a), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych jako wyzwanie dla nauki i praktyki społecznej. Wprowadzenie, „Studia Socjologiczne”, 2 (213), s. 7–14.

Gąciarz B. (2014b), Przemyśleć niepełnosprawność na nowo. Od instytucji państwa opiekuńczego do integracji i aktywizacji społecznej, „Studia Socjologiczne”, 2 (213), s. 15–42.

Gąciarz B., Kubicki P., Rudnicki S. (2014), System instytucjonalnego wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce – diagnoza dysfunkcji, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, s. 105–126, Kraków: Wydawnictwo AGH.

Giddens A. (2004), Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Giermanowska E. (2014), Zatrudniając niepełnosprawnych. Dobre praktyki i uwarunkowania zmian, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do modelu polityki społecznej, s. 157–186, Kraków: Wydawnictwo AGH.

Giermanowska E., Greniuk A. (2019), Wchodzenie w dorosłość i niezależne życie osób niepełnosprawnych na przykładzie działalności European Network on Independent Living (ENIL), [w:] B. Szluz (red.), Doświadczanie niepełnosprawności w rodzinie, s. 158–173, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Giermanowska E., Racław M. (2014), Pomiędzy polityką życia, emancypacją i jej pozorowaniem. Pytania o nowy model polityki społecznej wobec zatrudnienia osób niepełnosprawnych, „Studia Socjologiczne”, 2 (213), s. 107–127.

Gierowski J.K., Paprzycki L. (2013), Niepoczytalność i psychiatryczne środki zabezpieczające. Zagadnienia prawno-materialne, procesowe, psychiatryczne i psychologiczne, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Glinowiecki M. (2019), Chory na schizofrenię w rodzinie i w środowisku społecznym – potrzeba wsparcia. Analiza socjologiczna, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.

Głąb Z., Kurowski K. (2018), W poszukiwaniu nowego systemu orzekania o niepełnosprawności w świetle Konwencji OZN o prawach osób niepełnosprawnych i idei niezależnego życia, „Studia z Polityki Publicznej”, nr 4 (20), s. 23–43.

Goffman E. (2005), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Golinowska S. (2012), Instytucjonalne, zdrowotne i społeczne determinanty niepełnosprawności, Warszawa: IPiSS.

Gorajewska D. (2009), Fakty i mity o osobach z niepełnosprawnością, Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.

Grabusińska Z. (2013), Domy pomocy społecznej w Polsce, Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Grewiński M. (2012), System instytucjonalny pomocy społecznej w Polsce i wybrane formy wsparcia, [w:] M. Grewiński, A. Zasada-Chorab (red.), System pomocy społecznej w Polsce – wyzwania i kierunki, s. 53–62, Toruń: RCPS.

Gumienny B. (2017), Opieka – pomoc – wsparcie osoby z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] M. Zima-Parjaszewska, B.E. Abramowska (red.), Asystent osoby z niepełnosprawnością intelektualną, s. 30–48, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2017/04/Asystent–ONI.pdf [dostęp: 03.2019].

Hall T., Kakuma R., Palmer L., Minas H., Martins J., Kermode M. (2019), Social inclusion and exclusion of people with mental illness in Timor-Leste: a qualitative investigation with multiple stakeholders, BMC Public Health, Vol. 19.

Hayward P., Bright, J. A. (1997), Stigma and mental illness: A review and critique, „Journal of Mental Health”, 6 (4), s. 345–354.

Heitzman J. (2017), Niepełnosprawni intelektualnie i chorzy psychicznie w jednostkach penitencjarnych, [w:] E. Dawidziuk, M. Mazur (red.), Osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną w jednostkach penitencjarnych, s. 17–29, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

ICF, Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (2009), WHO, https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icf_polish_version_56a8f7984213a.pdf [dostęp: 06.2019].

Instytucje Orzekające – procedury orzekania, tryb i zasady (2018), Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/art,13,instytucje–orzekajace–procedury–orzekania–tryb–i–zasady [dostęp: 03.2019].

Iwanicka-Maciura A., Boratyn-Dubiel L. (2013), Wykluczenie społeczne osób chorych psychicznie, [w:] M. Pokrzywa, S. Wilk (red.), Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki działań, s. 135–151, Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.

Jachimczak B., Olszewska B., Podgórska-Jachnik D. (red.) (2011), Mój zawód – moja praca – moja przyszłość. Perspektywy osób z niepełnosprawnością, Łódź: Wydawnictwo Naukowe WSP.

Jackowska E. (2009), Stygmatyzacja i wykluczenie społeczne osób chorujących na schizofrenię – przegląd badań i mechanizmy psychologiczne, „Psychiatria Polska”, t. XLIII, nr 6, s. 655–670.

Janiszewska-Nieścioruk Z. (red.) (2003), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane problemy osobowości, rodzin i edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, t. I, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Janiszewska-Nieścioruk Z. (red.) (2004), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną. Wybrane problemy społecznego funkcjonowania oraz rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, t. II, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Janiszewska-Nieścioruk Z. (red.) (2005), Sfery życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Jankowska M. (2012), Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach prawnych, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr 2, s. 24–45.

Kaszyński H. (2004), Socjologiczna praca socjalna w trosce o zdrowie psychiczne, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

Kaszyński H. (2006), Osoby chore psychicznie jako grupa beneficjentów organizacji pozarządowych świadczących usługi na rynku pracy, Warszawa: Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności FISE.

Kawczyńska-Butrym Z. (2008), Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość, Lublin: Wydawnictwo Makmed.

Kazanowski Z. (2015), Społeczny wymiar współczesnej koncepcji niepełnosprawności intelektualnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Vol. XXVIII, 1, Sectio J, s. 33–43.

Kijak R.J. (2013), Niepełnosprawność intelektualna. Między diagnozą a działaniem, Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Kirienko J. (2012), Istota i zakres pojęcia upośledzenia umysłowego, [w:] Praca socjalna z osobami upośledzonymi umysłowo, Lublin: EFS, http://www.kpss.lublin.pl/upload/modul_uposledzenie.pdf [dostęp 03.2019].

Klinger K. (2010), Zlikwidować szpitale. Psychiatryczne placówki zamknięte to przeżytek. Wywiad z Silvaną Galderisi, Gazeta Prawna 1–3 marca, nr 43.

Kmiecik Z.R. (2017), Losy wariata i głupka w państwie i społeczeństwie, Warszawa: Wolters Kluwer.

Konarska J. (2008), Inny – nie znaczy gorszy, [w:] L. Frąckiewicz (red.), Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, s. 134–144, Warszawa: IPiSS.

Kondycja psychiczna mieszkańców Polski (2012), Raport z badań „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska”, Warszawa: Instytut of Psychiatrii i Neurologii, https://ezop.edu.pl/wp–content/uploads/2019/07/EZOP–I_Raport_min.pdf [dostęp 03.2019].

Korybski T. (2013), Europejska Unia Zatrudnienia Wspomaganego, Broszura Informacyjna i Standardy Jakości. Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfon.org/images/dodatki/20131114_broszura.pdf [dostęp 06.2019].

Korzeniowska R. (2018), Inkluzja społeczna dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie wsparcia społecznego, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr III (28), s. 97–118.

Kowalik S. (2011), Funkcjonowanie domów pomocy społecznej w świetle nowych koncepcji rehabilitacji osób niepełnosprawnych, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 267–290, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Kotzampopoulou I. (2015), Quality of life in families having children with disabilities: The parents” perspective, Oslo: University of Oslo.

Kozłowski J. (2005), Postrzeganie praw osób chorych psychicznie i upośledzonych umysłowo w postanowieniach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i podstawowych wolności, [w:] Cz. Kosakowski, A. Krause (red.), Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, s. 84–89, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Kubicki P. (2017), Polityka publiczna wobec osób z niepełnosprawnościami, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.

Kurowski K. (2010), Ewolucja regulacji prawnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie problematyki osób niepełnosprawnych, [w:] D. Podgórska-Jachnik (red.), Problemy rzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych, t. 2, Ruch na rzecz lepszej przyszłości osób niepełnosprawnych, s. 53–71, Łódź: Wydawnictwo WSP/EGP.

Kurowski K. (2014a), Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Kurowski K. (2014b), Przestrzeganie wolności i praw człowieka i obywatela w domach pomocy społecznej, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr II(11), s. 157–181.

Kusideł E., Podgórska-Jachnik D., Potoczna M. (2017), Osoby niesamodzielne w województwie łódzkim, Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej.

Lawson A. (2006), The EU Rights Based Approach to Disability: Some Strategies for Shapingan Inclusive Society, Cornell University ILR School, http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article =1312&context=gladnetcollect [dostęp: 03.2019].

Leszkowicz-Baczyńska Ż. (2001), Samostygmatyzacja rodzin z dzieckiem upośledzonym umysłowo i jej społeczne konsekwencje, [w:] Z. Kawczyńska-Butrym (red.), Problemy opieki i środowisko życia osób niepełnosprawnych, s. 81–95, Olsztyn: Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego.

Lindyberg I. (2009), Pytanie o specyfikę systemu instytucjonalnego wsparcia dorosłych osób z niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność”, nr 2, s. 13–22.

Lubiszewski M. (2005), Kodyfikacja ochrony praw człowieka w systemach regionalnych, [w:] B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski (red.), Prawa człowieka i ich ochrona, s. 68–79, Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora TNOiK.

Mabbett D. (2005), The Development of Rights–based Social Policy in the European Union: The Example of Disability Rights, „Journal of Common Market Studies”, Vol. 43, No. 1, s. 97–120.

Maciarz A., Janiszewska-Nieścioruk Z., Ochonczenko H. (red.) (2001), Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i w środowisku lokalnym, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.

Marciniak-Madejska N. (2014), Wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektualną. cele i zadania instytucji wspierających, [w:] Obiektywna i subiektywna jakość życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną zamieszkujących województwo wielkopolskie. Uwarunkowania środowiskowe oraz poziom wsparcia realizatorów polityki społecznej. Raport z badania, s. 13–20, Poznań: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu.

Marszałek L. (2009), Systemy wsparcia społecznego w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych, „SEMINARE”, 26, s. 201–213.

Michalska-Olek A., Zaremba J. (2017), Status prawny osób z niepełnosprawnością w Polsce na podstawie obowiązujących regulacji prawnych z uwzględnieniem porównania strategii w tym zakresie w Republice Austriackiej oraz Republice Czeskiej, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr II (23), s. 7–28.

Mikołajczyk-Lerman G. (2011), Kobiety i ich niepełnosprawne dzieci, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, 39, s. 73–90.

Mikołajczyk-Lerman G. (2013), Między wykluczeniem a integracją – realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Mikołajczyk-Lerman G. (2018), Rodzina jako naturalny i (nie)jedyny system wsparcia dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, [w:] K. Juszczyk-Frelkiewicz, G. Libor, A. Górny, A. Zygmunt (red.), Rodzina niejedno ma oblicze – refleksja o współczesnej rodzinie, s. 23–34, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Mikołajczyk-Lerman G., Potoczna M. (2019), Enhancing Autonomy through the Occupational Engagement of Adults with Intellectual Disabilities: Supported Employment Model Applied by the Polish Association for Persons with Intellectual Disabilities (Branch in Zgierz), „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 15, nr 4, s. 184–203.

Moskalewicz J., Kiejna A., Wojtyniak B. (2012), Kondycja psychiczna mieszkańców Polski, Raport z badań „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska”, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Möller H.-J. (2018), Możliwości i ograniczenia DSM-5 w polepszeniu klasyfikacji i diagnozy zaburzeń psychicznych, „Psychiatria Polska”, 52 (4), s. 611–628.

Mrugalska K. (2015), Wstęp. Myślenie konwencyjne jako droga do innowacyjności w obszarze aktywności zawodowej, [w:] Indywidualizacja i kompleksowość, s. 5–8, Raport podsumowujący realizację projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie – Centrum DZWONI” realizowanego w ramach zadania publicznego „Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną”, Warszawa: Centrum DZWONI, http://pfzw.pl/wp–content/uploads/2015/11/ic1raport.pdf [dostęp: 05.2019].

NIK (2012), Organizacja systemów orzecznictwa lekarskiego ZUS dla celów rentowych oraz orzekania o niepełnosprawności, Warszawa: NIK, https://www.nik.gov.pl/plik/id,4996,vp,6483.pdf [dostęp: 04.2019].

NIK (2019), Pomoc państwa realizowana w formie środowiskowych domów samopomocy udzielana osobom z zaburzeniami psychicznym, Warszawa: NIK, https://www.nik.gov.pl/plik/id,21405,vp,24046.pdf [dostęp: 11.2019].

NIK (2020), Działania podejmowane przez wojewodów wobec placówek udzielających całodobowej opieki bez wymaganego zezwolenia, Warszawa: NIK, https://www.nik.gov.pl/plik/id,21939,vp,24606.pdf [dostęp: 04.2020].

Niczyporuk J. i in. (2016), Strategia wdrażania woluntarystycznego modelu środowiskowej opieki psychiatrycznej, Lublin: Instytut Spraw Administracji Publicznej.

Niedbalski J. (2013), Między kontrolą a autonomią – instytucjonalne uwarunkowania życia niepełnosprawnych intelektualnie mieszkańców domu pomocy społecznej, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr IV (9), s. 47–64.

Niepełnosprawni w województwie łódzkim (2014), Łódź: Urząd Statystyczny w Łodzi www.lodz.stat.gov.pl [dostęp: 06.2019].

Nizińska G., Perlak P. (2015), Praca w przestrzeni życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] M. Bosak (red.), Prawo a niepełnosprawność. Wybrane aspekty, s. 259–266, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Obiektywna i subiektywna jakość życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną zamieszkujących województwo wielkopolskie. Uwarunkowania środowiskowe oraz poziom wsparcia realizatorów polityki społecznej. Raport z badania (2014), Poznań: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, http://www.wrot.umww.pl/wp–content/uploads/2016/02/Jako%C5%9B%C4%87–%C5%BCycia–doros%C5%82ych–os%C3%B3b–z–niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85–intelektualn%C4%85–raport–2014.pdf [dostęp: 10.2019].

Ocena zasobów pomocy społecznej województwa łódzkiego za rok 2018 (2019), Łódź: Wydział ds. Badań i Analiz Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, http://www.rcpslodz.pl/images/Pobieranie/2019/2019–11–21–ocena–zasobow–ef/Ocena_zasobow_pomocy_spolecznej_2018.pdf [dostęp: 12.2019].

Odoj G. (2015). Problemy integracji społecznej osób niepełnosprawnych intelektualnie, [w:] E. Górnikowska-Zwolak, W. Walkowska (red.), Dzieło Lucyny Frąckiewicz inspiracją dla współczesnej polityki społecznej, s. 199–212, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Ogryzko-Wiewiórkowska M. (2008), Społeczna kondycja polskiej rodziny zmagającej się z niepełnosprawnością, [w:] B. Skrętowicz, M. Komorska (red.), Osoby niepełnosprawne w społeczeństwie polskim okresu transformacji, s. 101–118, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej.

Ogryzko-Wiewiórkowska M. (2019), Role rodzinne a niepełnosprawność, [w:] B. Szluz (red.), Doświadczanie niepełnosprawności w rodzinie, s. 28–39, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Oliver M. (1996), Understanding Disability: From Theory to Practise, Basingstoke: Macmillan.

Oliver M. (2004), If I had a hammer: the social model in action, [in:] J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (eds), Disabling Barriers – Enabling Environments, s. 7–12, London: SAGE Publications.

Omyła-Rudzka M (2012), Stosunek do osób chorych psychicznie, Warszawa: CBOS.

Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualna. Dostęp do edukacji i zatrudnienia. Raport (2005), Open Society Institute EU Monitoring and Advocacy Program, Mental Health Initiative, http://www.psouu.org.pl/sites/default/files/publikacje/Report_ID_PolishVersion.PDF [dostęp: 01.2019].

Ostrowska A. (2015), Niepełnosprawni w społeczeństwie 1993–2013, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Ostrowska A., Sikorska J. (1996), Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Paluszkiewicz M. (2019), Wolność pracy osób z niepełnosprawnościami jako wartość prawnie chroniona, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Parchomiuk M. (2010), Stygmatyzacja przeniesiona – analiza zjawiska w odniesieniu do rodzin osób niepełnosprawnych i chorych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”, Vol. XXIII, s. 55–69.

Penczek M. (2017), Indywidualistyczne i relacyjne koncepcje autonomii w dyskursie dotyczącym osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] K. Moczia (red.), Edukacyjno-terapeutyczna podróż w lepszą stronę, s. 103–121, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Perzanowski A. (2013), Antropologia i psychiatria: społeczny wymiar deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej, [w:] M. Ząbek (red.), Antropologia stosowana, s. 257–275, Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW, http://www.cyfrowaetnografia.pl/Content/5111/12_Andrzej%20Perzanowski.pdf [dostęp: 03.2019].

Perzanowski A. (2017), Środowisko. Wykluczenie i reintegracja społeczna w praktyce psychiatrii środowiskowej, „Lud”, t. 101, s. 203–229, https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/LUD/article/view/lud101.2017.06/14479 [dostęp: 03.2019].

Pietrzykowska B. (2011), Psychiatria środowiskowa i organizacja psychiatrycznej opieki zdrowotnej, [w:] A. Bilikiewicz (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, s. 605–617, Warszawa: PZWL.

Piron L.-H. (2004), Rights-based approached to social protection, London: ODI.

Pisula E. (2008), Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną – szanse i zagrożenia, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.

Podgórska-Jachnik D. (2018), (Nie)pełnosprawność a (nie)samodzielność w kontekście autonomii relacyjnej, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 32, s. 57–71.

Podogrodzka-Niell M., Tyszkowska M. (2014), Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych – czynniki związane z funkcjonowaniem społecznym, „Psychiatria Polska”, 48 (6), s. 1201–1211.

Polityka Społeczna 2020+ dla Miasta Łodzi – Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych (2016), Załącznik do uchwały nr XXIV/570/16 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 3 lutego 2016 r., https://uml.lodz.pl/files/public/user_upload/Polityka_Spoleczna_2020_.pdf [dostęp: 03.2019].

Prawa mieszkańców domów pomocy społecznej, Jak wspólnie zadbać o godne życie osób starszych, chorych i z niepełnosprawnościami? Naruszenia – Dobre praktyki – Problemy systemowe, Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (2017), Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/KMPT%20raport%20o%20domach%20pomocy%20spolecznej.pdf [dostęp: 11.2019].

Program edukacyjno-rehabilitacyjny w zaburzeniach nerwicowych, związanych ze stresem i pod postacią somatyczną dla mieszkańców województwa łódzkiego na lata 2019–2022 (2018), Łódź: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, https://rpo.lodzkie.pl/images/2018/749–nabor–10.3.1/zal15.pdf [dostęp: 12.2019].

Prot-Klinger K. (2013), Psychiatria środowiskowa między romantyzmem a pozytywizmem – próba integracji podejść, „Psychiatria”, 10, 3–4, s. 101–108.

Przybysz P. (2011), Prawa człowieka a prawa niepełnosprawnych, http://www.idn.org.pl/sonnszz/prawa_niepelno–spraw n1.htm [dostęp: 10.2019].

Pużyński S., Langiewicz W., Pietrzykowska B. (1997), Wybrane zagadnienia psychiatrycznej opieki zdrowotnej, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 6, s. 489–497.

Pużyński S. (red.) (1993), Leksykon psychiatrii, Warszawa: PZWL.

Rasmus P., Nowaczyńska E., Stetkiewicz-Lewandowicz A., Sobów T. (2013), Jakość życia osób przewlekle chorych psychicznie w województwie łódzkim, [w:] M. Synowiec-Piłat, A. Łaska-Formejster (red.), Społeczne konteksty chorób przewlekłych, s. 123–136, Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Report of the Special Rapporteur on the right of everyone to the enjoyment of the highest attainable standard of physical and mental health (A/HRC/35/21); thirty-fifth session of the United Nations (UN) Human Rights Council, 2017 6–23 June, https://www.right–docs.org/doc/a–hrc–35–21/ [dostęp: 10.2019].

Regulska A. (2015), Pomoc społeczna wobec zjawiska wykluczenia społecznego osób z chorobami psychicznymi, „Forum Pedagogiczne”, nr 1, s. 187–194.

Roczne sprawdzanie merytoryczne z działalności organizacji pożytku publicznego, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2015/09/Sprawozdanie–merytoryczne–OPP–za–2017.pdf [dostęp 06.2019].

RPO (2019), Niezależne życie i system orzekania o potrzebie wsparcia – perspektywa osób z niepełnosprawnościami i osób starszych, Sesja 43 III KPO, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/panel/sesja–43KPO–potrzeba–solidarnosci–miedzypokoleniowej [dostęp: 01.2020].

Sawicka M., Meder J. (2008), Znaczenie punktu konsultacyjnego doradztwa zawodowego w przełamywaniu niepełnosprawności psychicznej, „Psychiatria Polska”, t. XLII, nr 6, s. 959–967.

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019a), Nabór wniosków w ramach Programu „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2019, https://www.gov.pl/web/rodzina/instytucje–pomocy–spolecznej [dostęp: 12.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019b), Rodzina. Instytucje pomocy społecznej, https://www.gov.pl/web/rodzina/instytucje–pomocy–spolecznej [dostęp: 05.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019c), Rodzina, Środowiskowe domy samopomocy, https://www.gov.pl/web/rodzina/srodowiskowe–domy–samopomocy–informato [dostęp: 03.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019d), Rodzina, Warsztaty Terapii Zajęciowej, https://www.gov.pl/web/rodzina/warsztaty–terapii–zajeciowej–pomoc–dla–niepelnosprawnych [dostęp: 03.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019e), Rodzina. Spółdzielnie socjalne, https://www.gov.pl/web/rodzina/spoldzielnie–socjalne [dostęp: 03.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019f), Informacja o KIS i CIS, https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/Informacja,o,KIS,i,CIS,4107.html [dostęp: 03.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019g), Rodzina. Mieszkanie chronione, https://www.gov.pl/web/rodzina/mieszkanie–chronione [dostęp: 03.2019].

Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2019h), Psychiatryczne zakłady opiekuńczo-lecznicze, https://www.gov.pl/web/rpp/psychiatryczne–zaklady–opiekunczo–lecznicze [dostęp: 03.2019].

Shakespeare T. (2008), Disability Rights and Wrongs, New York: Routledge.

Shakespeare T., Watson N. (2002), The social model of disability: an outdated ideology?, „Journal Research in Social Science and Disability”, Vol. 2, s. 9–28.

Sochańska-Kawiecka M. (2017), Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych, Raport końcowy, Warszawa: PFRON, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/Badania_i_analizy/Badanie_potrzeb_ON/Raport_koncowy_badanie_potrzeb_ON.pdf?utm_campaign=pfron&utm_source=df&utm_medium=download [dostęp: 06.2019].

Społeczny Raport Alternatywny z realizacji Konwencji oprawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce (2015), http://monitoringobywatelski.firr.org.pl/wp–content/uploads/2015/09/Spo%C5%82eczny–Raport–Alternatywny_ostateczny.pdf [dostęp: 11.2019].

Statut Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, https://psoni.org.pl/statut–stowarzyszenia/ [dostęp: 06.2019].

Stelter Ż. (2006), Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej. Zagadnienia szczegółowe, [w:] Poradnik usługodawcy osób niepełnosprawnych, s. 89–100. file:///C:/Users/user/AppData/Local/Temp/poradnik10.pdf [dostęp: 03.2019].

Szczepańska A. (2020), Pilotaż wpisany do ustawy, Dziennik Gazeta Prawna 12 lutego, nr 29.

Szczupał B. (2015), Aktywizacja społeczno-zawodowa i zatrudnienie osób z zaburzeniami psychicznymi – wybrane uwarunkowania i rozwiązania praktyczne, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin–Polonia”, Vol. XXVIII, 1 Sectio J, s. 179–193.

Szluz B. (2007), Wsparcie społeczne rodziny osoby niepełnosprawnej, „Roczniki Teologiczne”, t. LIV, z. 10, s. 201–214.

Sztobryn-Giercuszkiewicz J. (2018), Szanse i ograniczenia kształcenia akademickiego osób z niepełnosprawnościami w Polsce – perspektywa socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.

Szumski G. (2006), Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Świątkowski A. P. (2006), Prawo socjalne Europy, Kraków: Universitas.

Świtaj P. (2008), Doświadczenie piętna społecznego i dyskryminacji u pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Świtaj P., Wciórka J. (2012), Stygmatyzacja osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki (red.), Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, s. 399–416, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Tobiasz-Adamczyk B. (2015), Wybrane aspekty relacji pomiędzy socjologią medycyny a socjologią choroby, „Studia Sociologica”, VII, Vol. 1, s. 78–96.

Topolewska M. (2020), Na razie wytchnienia brak, Gazeta Prawna, 5 lutego, nr24.

Tylewska-Nowak B. (2011), Wypełnianie zadań rozwojowych przez osoby dorosłe z umiarkowana i znaczną niepełnosprawnością intelektualną, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 17–43, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

UNICEF (2019), Niepełnosprawność, http://www.unic.un.org.pl/niepelnosprawnosc/definicja.php [dostęp: 09.2019].

Uramowska-Żyto B. (2010), Socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby, [w:] A. Ostrowska (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, s. 65–86, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Wapiennik E. (oprac.) (2005), Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dostęp do edukacji i zatrudnienia. Polska (raport), Open Society Institute, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2015/09/Report_ID_PolishVersion.pdf [dostęp: 07.2012).

Wciórka B., Wciórka J. (2008), Osoby chore psychicznie w społeczeństwie. Komunikat z badań, Warszawa: CBOS.

Wciórka J. (2000), Psychiatria środowiskowa: idea, system, metoda i tło, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 9, s. 319–337.

Wertheimer A. (1981), People with mental handicaps, [w:] A. Walker, P. Townsend (eds), Disability in Britain: a manifesto of rights, s. 156–174, Oxford: Martin Robertson.

Wojewódzki Program Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych i Przeciwdziałania ich Wykluczeniu Społecznemu oraz Pomocy w Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych na lata 2014–2020 (2014), Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, http://www.rcpslodz.pl/images/Pobieranie/2017_03_27_WPWSONiPIWSoPwZON_2014_2020.pdf [dostęp: 10.2019].

Wolan-Nowakowska M. (2015), Indywidualizacja w procesie doradztwa zawodowego jako niezbędny element skutecznego dostosowania stanowisk pracy, [w:] Indywidualizacja i kompleksowość, s. 19–24, Raport podsumowujący realizację projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie – Centrum DZWONI” realizowanego w ramach zadania publicznego „Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną”, Warszawa: Centrum DZWONI, http://pfzw.pl/wp–content/uploads/2015/11/ic1raport.pdf [dostęp: 05.2019].

Wolska R. (2011), Wpływ prawidłowego przystosowania społecznego na jakość życia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 44–71, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Wołowicz-Ruszkowska A. (2017), Niepełnosprawność intelektualna w ujęciu psychospołecznym. Aktualny stan wiedzy, [w:] M. Zima-Parjaszewska, B.E. Abramowska (red.), Asystent osoby z niepełnosprawnością intelektualną, s. 13–30, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, https://psoni.org.pl/wp–content/uploads/2017/04/Asystent–ONI.pdf [dostęp: 03.2019].

Wołowicz-Ruszkowska A. (oprac.) (2012), Wsparcie osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym (w tym z zespołem Downa i/lub niepełnosprawnościami sprzężonymi) oraz głębokim stopniem upośledzenia umysłowego – podręcznik dobrych praktyk, Warszawa: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfron.org.pl/fileadmin/files/p/2393_P_D_P__Wsparcie_osob_z_uposledzeniem_umyslowym.pdf [dostęp: 05.2019).

Woźniak Z. (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej – społeczny kontekst medycznego problemu, Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.

W kierunku reintegracji społecznej – system pracy z osobami niepełnosprawnymi na terenie województwa łódzkiego, mający na celu ich aktywizację społeczną, Raport z badania (2012), Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, http://www.rcpslodz.pl/images/Pobieranie/2014_01_29_W_kierunku_reintegracji_spolecznej.pdf [dostęp: 06.2019].

Wsparcie trenera pracy w procesie zatrudnienia wspomaganego osób niepełnosprawnych (2018), Raport podsumowujący realizację projektu realizowanego w ramach dwudziestego konkursu o zlecania zadań zlecanych w ramach art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, Warszawa: Centrum DZWONI, http://www.centrumdzwoni.pl/wp–content/uploads/2019/05/Raport_z_realizacji_projektu_2018.pdf [dostęp: 06.2019].

Wyrozumska A. (2010), Źródła prawa Unii Europejskiej, [w:] J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska (red.), Instytucje i prawo Unii Europejskiej, s. 263–292, Warszawa: LexisNexis.

Zakrzewska M. (2015), Centrum DZWONI – wymiar praktyczny, [w:] Indywidualizacja i kompleksowość, s. 27–30, Raport podsumowujący realizację projektu pn. „Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie – Centrum DZWONI” realizowanego w ramach zadania publicznego „Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną”, Warszawa: Centrum DZWONI, http://pfzw.pl/wp–content/uploads/2015/11/ic1raport.pdf [dostęp: 05.2019].

Zakrzewska-Manterys E. (2010), Upośledzeni umysłowo. Poza granicami człowieczeństwa, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Zakrzewska-Manterys E. (2018a), Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną jako zjawisko społeczne, „SOCIETAS/COMMUNITAS”, 2–2 (26–2), s. 27–38.

Zakrzewska-Manterys E. (2018b), Zatrudnienie wspomagane – przejście od WZT do zatrudnienia w firmach na otwartym rynku pracy, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”, nr IV (29), s. 51–63.

Zakrzewska-Manterys E. (2018c), Praca. Co to znaczy? Doświadczenia osób upośledzonych umysłowo związane z zatrudnieniem, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 14, nr 3, s. 126–156.

Załuska M. (2000), Funkcjonowanie społeczne i zapotrzebowanie na opiekę środowiskową w schizofrenii, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Załuska M. (2006), Środowiskowy model leczenia psychiatrycznego a zmiany w strukturze lecznictwa w ostatnich latach w Polsce, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 15 (4), s. 285–276.

Załuska M. (2015), Opieka zdrowotna i wsparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Informator dla chorujących, ich rodzin i przyjaciół, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Opieka_zdrowotna_i_wsparcie_spo%C5%82eczne.pdf [dostęp: 03.2019].

Zdrowie Psychiczne. Informator o dostępnych w województwie łódzkim formach pomocy (2018), Łódź: Departament Polityki Zdrowotnej Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego.

Zdrowie psychiczne w Unii Europejskiej (2019), Opracowania tematyczne OT – 674, Warszawa: Kancelaria Senatu, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/175/plik/ot–674_zdrowie_psychiczne.pdf [dostęp: 03.2020].

Zima-Parjaszewska M. (2012), Niepełnosprawność intelektualna jako przesłanka dyskryminacji, https://www.tea.org.pl/userfiles/file/Seminaria/Niepelnosprawnosc_%20Intelektualna_MZima_TEA.pdf [dostęp: 05.2019].

Żaroń A. (2018), Psychiatria środowiskowa z punktu widzenia wybranych potrzeb psychologicznych, „Psychiatria”, t. 15, nr 1, s. 45–49.

Żuraw H. (1998), Obraz osób upośledzonych umysłowo w opiniach ludzi pełnosprawnych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 4, s. 346–352.

Żyta A. (2009), Dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną w województwie warmińsko-mazurskim. Ograniczenia i możliwości w świetle relacji społecznych, „Niepełnosprawność”, nr 2, 85–92.

Żyta A. (2011), Rodzice i rodzeństwo pełnosprawne a planowanie przyszłości dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań, s. 151–174, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Decyzja Ustanawiająca Wspólnotowy Program Działania w Zakresie Zwalczania Dyskryminacji na lata 2001–2006 (2000), Dz. Urz. UE, L 303, http://eur–lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000D0750:PL:HTML [dostęp 03.2019].

Decyzja o ustanowieniu roku 2003 Europejskim Rokiem Osób Niepełnosprawnych (2001), Rada Unii Europejskiej, 2001/903/WE, www.mpips.gov.pl/userfiles/File/mps/DECYZJAUE2003.rtf [dostęp: 03.2019].

Deklaracja madrycka (2002), Europejski Kongres na rzecz Osób Niepełnosprawnych, Madryt 20–24 marca, http://www.disabilityworld.org/09–10_02/news/madrid.shtml [dostęp: 03.2019].

Deklaracja Praw Dziecka (deklaracja genewska) (1924), przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Ligi Narodów w 1924 r., www.unicef.pl/Co–robimy/Prawa–dziecka/Akty–prawne [dostęp: 03.2019].

Deklaracja Praw Dziecka (1959), http://www.unicef.pl/Co–robimy/Prawa–dziecka/Akty–prawne [dostęp: 03.2019].

Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych (1975), ONZ, Rezolucja 3437 (XXX).

Deklaracja Praw Osób Upośledzonych Umysłowo (1971), Rezolucja 2856 (XXVI).

Europejska Karta Społeczna (1961), http://www.mpips.gov.pl/spoleczne–prawa–czlowieka/rada–europy–europejska–karta–spoleczna/ [dostęp: 03.2019].

Europejska Karta Społeczna (zrewidowana) (1996), Strasbourg, http://www.coe.int/t/dGHl/monitoring/Socialcharter/Presentation/ESCRBooklet/Polishpdf [dostęp: 03.2019].

European Commission (2010), Study of Disability in EC Development Cooperation, http://ec.europa.eu/europeaid/what/social–protection/documents/223185_disability_study_en.pdf [dostęp: 03.2019].

European Commission Communication, Towards a United Nations legally binding instrument to promote and protect the rights and dignity of persons with disabilities, COM (2003) 16 final of 24.01.2003.

European Commission (2002), Definitions of Disability in Europe. A Comparative Analysis, Brussels: Directorate–General for Employment and Social Affairs, Unit E. 4.

Karta Narodów Zjednoczonych (1945), http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/Karta_Narodow_Zjednoczonych.pdf [dostęp: 03.2019].

Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (1997), M.P. 1997, Nr 50, poz. 475.

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2007), 2007/C 303/01, http://eur–lex.europa.eu/pl/treaties/dat/32007X1214/htm/C2007303PL.01000101.htm [dostęp: 03.2019].

Komunikat Komisji Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier (2010), http://eurex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0636:FIN:PL:PDF [dostęp: 03.2019].

Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie równych szans osób niepełnosprawnych, Nowa strategia Wspólnoty Europejskiej w odniesieniu do osób niepełnosprawnych (1996).

Komunikat W kierunku Europy bez barier dla osób z niepełnosprawnością (2000), COM (2000) 284, www.euronet.ffm.pl/html/docs/13.html [dostęp: 03.2019].

Komunikat rządowy z dn. 25 września 2012 r., poz. 1170.

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Europejska Konwencja Praw Człowieka) (1950).

Konwencja o Prawach Dziecka (1989) ONZ, Dz.U. z dn. 23 grudnia 1991 r., Nr 120, poz. 526.

Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (2006), Rezolucja 61/106 A/RES/61/106.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483.

Krajowy program „Zabezpieczenie społeczne i integracja społeczna na lata 2008–2010” (2008), Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ec.europa.eu/social/ajax/BlobServlet?docId=2561&langId=pl] [dostęp: 03.2019].

Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights) (1977), Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167 i 169.

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR) (1077), Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167 i 169.

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010–2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier, COM(2010) 636, wersja ostateczna (2011/C 376/15).

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 marca 1988, U 7/87, OTK 1988, Nr 1, poz. 1.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948), http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf [dostęp: 03.2019].

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010–2020 (2010/2272 (INI)).

Rezolucja Rady Wspólnot Europejskich (Rady Ministrów) z dn. 27 czerwca 1974 r. ustanawiająca pierwszy wspólnoty program działania na rzecz readaptacji zawodowej osób niepełnosprawnych.

Rezolucja Rady Wspólnot Europejskich z 21 dn. grudnia 1981 roku w sprawie integracji społecznej osób niepełnosprawnych na szczeblu wspólnotowym.

Rezolucja w sprawie równouprawnienia niepełnosprawnych uczniów i studentów w dostępie do edukacji (2003).

Rezolucja w sprawie sytuacji osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej: Europejski Plan Działania na lata 2006–2007 (2006), 30 listopada 2006 r., Parlament Europejski (2006/2105 (INI)).

Rezolucja w sprawie sytuacji niepełnosprawnych kobiet w Unii Europejskiej (2007), Parlament Europejski, 26 kwietnia 2007 r.

Rezolucja (2008/C 75/01) w sprawie sytuacji osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej (2008) przyjęta 17 marca 2008 r. przez Radę Unii Europejskiej.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dn. 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełno­sprawności i stopniu niepełnosprawności, Dz.U. 2015, poz. 110 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, Dz.U. 2019 poz. 1285, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001285 [dostęp: 12.2019].

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, Dz.U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, Dz.U. Nr 238, poz. 1586 z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 23 czerwca 2014 r. w sprawie rodzaju placówek uprawnionych do uzyskania karty parkingowej, Dz.U. 2014, poz. 818.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 30 czerwca 2014 r. w sprawie wzoru oraz trybu wydawania i zwrotu kart parkingowych, Dz.U. 2016, poz. 1438.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 25 czerwca 2012 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, Dz.U. 2012, poz. 731.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej, Dz.U. 2013, poz. 1480.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 27 kwietnia 2018 r. w sprawie programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego (2018), https://czp.org.pl/wp–content/uploads/docs/Rozporz%C4%85dzenie%20pilota%C5%BCowe%20Ministra%20Zdrowia%20tekst%20ujednolicony%20na%20dzie%C5%84%201%20kwietnia%202020.pdf [dostęp: 04.2020].

Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022, Dz.U. 2017, poz. 458.

The Salamanca Statement and Framework For Action On Special Needs Education (1994), World Conference on Special Needs Education: Access And Quality, Salamanca, Spain, 7–10 June (paper), UNESCO.

Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (1994), Rezolucja 48/96, http://www.pfon.org/index.php?option=com_content&view=article&id=110:standardowe–zasady–wyrownywania–szans–rezolucja–onz&catid=9:dokumenty–midzynarodowe&Itemid=51 [dostęp: 03.2019].

Study of Disability in EC Development Cooperation (2010), Framework Contract Commission 2007 Lot nr 4 Contract Nr 2009/212558, European Union: European Commission.

Światowy Program Działań na rzecz Osób Niepełnosprawnych (The World Programme of Action Concerning Disabled Persons), ONZ, Rezolucja 31/123.

Traktat amsterdamski (1997), http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/8295 [dostęp: 03.2019].

Uchwała Rady Wspólnot Europejskich z dn. 27 czerwca 1974 r. ustanawiająca wspólny program działań Wspólnot w dziedzinie reintegracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, UN Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR), Draft Guidelines: A Human Rights Approach to Poverty Reduction Strategies, 10 September 2002, http://www.unhcr.org/refworld/docid/3f8298544.html [dostęp: 03.2019].

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 7 grudnia 2012 r. w sprawie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, M.P. 2012 poz. 991, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20120000991 [dostęp: 01.2019].

UNESCO (1990), Edukacja dla wszystkich, http://www.unesco.pl/edukacja/edukacja–dla–wszystkich/ [dostęp: 03.2019].

Ustawa z dn. 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. Nr 111, poz. 535.2255, z późn. zm.

Ustawa z dn. 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. 2011, Nr 127, poz. 721 z późn. zm.

Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz.U. 2016, poz. 239 i 395.

Ustawa z dn. 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, Dz.U. 2011, Nr 43, poz. 225 z późn. zm.

Ustawa z dn. 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, Dz.U. 2003, Nr 228, poz. 2255.

Ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. 2004, Nr 64, poz. 593.

Ustawa z dn. 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. 2006, Nr 94, poz. 651 z późn. zm.

Ustawa z dn. 15 czerwca 2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. 2012, Nr 0, poz. 882.

Wytyczne dla Działań z Rozwoju Zasobów Ludzkich w Dziedzinie Niepełnosprawności (1990), Zgromadzenie Ogólne ONZ, 15 marca 1990, uchwała 44/70.

Zasady Ochrony Osób z Chorobą Psychiczną i Poprawa Opieki Chorych Psychicznie (1991), Zgromadzenie Ogólne ONZ, 17 grudnia 1991 roku, uchwała 46/119.

Zalecenie nr REC(2006)5 Komitetu Ministrów dla państw członkowskich Plan działań Rady Europy w celu promocji praw i pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w społeczeństwie: podnoszenie jakości życia osób niepełnosprawnych w Europie 2006–2015, https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1073507 [dostęp: 03.2019].

Zalecenie w sprawie spójnej polityki wobec osób z niepełnosprawnością (1992), Rada Europy.