-
1006
-
946
-
880
-
795
-
788
Pliki do pobrania
During the years of the Polish People’s Republic, Poles were cut off from the western world. Travel was restricted, as was access to out- side culture and goods. This unique situation led to a period of great ingenuity in the realm of new media. Not only were media adapted to suit Poles’ needs, but new technology was fashioned to gain access to western television, film and video games. Bringing people together, VCRs, computers and satellite television were thus a window to the outside world and contemporary to the mobilisation of Solidarity and the end of communism. As such, their diffusion is an important but largely overlooked aspect of Poland’s history. Acutely aware of this, the authors of this book recount new media behind the Iron Curtain in a way that will appeal to scholars and non-academic readers alike. Coupling archival research with in depth interviews, they bring to life the talent and determination of the PPR’s new media pioneers, compelling others to dig further.
Feenberg, Andrew. Questioning Technology. London: Routledge, 1999.
Goehr, Lydia. The Imaginary Museum of Musical Works: An Essay in the Philosophy of Music. Revised Edition. New York: Oxford University Press, 2007.
Kirkpatrick, Graeme. “Meritums, Spectrums and Narrative Memories of ‘pre-virtual’ Computing in Cold War Europe.” Sociological Review 55, no. 2 (2007).
Kirkpatrick, Graeme. The Formation of Gaming Culture. Basingstoke: Palgrave-Macmillan, 2015.
Lean, Tom. Electronic Dreams: How 1980s Britain Learned to Love the Computer. London: Bloomsbury Sigma, 2016.
Švelch, Jaroslav. Gaming the Iron Curtain. Cambridge, MA: The MIT Press, 2018.
Švelch, Jaroslav. “Say it with a Computer Game: Hobby Computer Culture and the Non-entertainment Uses of Homebrew Games in the 1980s Czechoslovakia.” Game Studies 13, no. 2 (2013).
Swalwell, Melanie. Homebrew Gaming and the Beginnings of Vernacular Digitality. Cambridge, MA: The MIT Press, forthcoming.
Auerbach, Jerzy. “Od redakcji.” Audio-Video, no. 1 (1984).
Big’s Gaming, “Audio Mastering – VHS Worth It?” Accessed January 2, 2017. https://www.youtube.com/watch?v=7iNhzEpmz94
Caillois, Roger. Obliques. Paris: Gallimard, 1987.
Carey, James W. Communication as Culture. Essays on Media and Society. New York: Routledge, 2009.
Castells, Manuel. The Internet Galaxy. Oxford: Oxford University Press, 2001.
Castells, Manuel. The Rise of the Network Society, 2nd ed. Malden, Oxford: Wiley-Blackwell, 2010.
Catholic Church. Catechism of the Catholic Church, 2nd ed. Vatican: Libreria Editrice Vaticana, 2012.
Chojnacki, Wojciech, Marek Jastrzębski. Bibliografia publikacji podziemnych w Polsce. Tom drugi: 1 I 1986 – 31 XII 1987. Warszawa: Editions Spotkania, n.d.
Cobb Kreisberg, Jennifer. “A Globe, Clothing Itself with a Brain.” Wired 1995. Accessed December 12, 2016. https://www.wired.com/1995/06/teilhard
Cubitt, Sean. “Media Studies and New Media Studies.” In A Companion to New Media Dynamics, edited by John Hartley, Jean Burgess, and Axel Bruns. Malden: Wiley-Blackwell, 2013.
Czeszejko-Sochacka, Ewa. “Rynek wideo: ruch w interesie.” Kino, April, 1987.
Dewey, John. Democracy and education. Project Gutenberg. Accessed May 17, 2019. https://www.gutenberg.org/files/852/852-h/852-h.htm
Ellul, Jacques. Technological Society. Translated by John Wilkinson. New York: Knopf, 1964.
Feenberg, Andrew. Questioning Technology. London: Routledge, 1999.
Gajlewicz, Michał. “Nowe media.” Przekazy i Opinie, no. 41–42 (1985).
Gitelman, Lisa. Always Already New. Cambridge MA: The MIT Press, 2006.
Gitelman, Lisa, and Geoffrey B. Pingree. New Media, 1740–1915. Cambridge, MA: The MIT Press, 2003.
Goban-Klas, Tomasz. “Nowe media – stare i nowe dylematy.” Przekazy i Opinie, no. 51–52 (1988).
Greatbear audio & video digitising, “Digitising Stereo Master Hi-Fi VHS Audio Recordings.” Accessed January 2, 2017. http://www.thegreatbear.net/audio-tape/digitising-vhs-hifi-audio-recordings
Heidegger, Martin. The Question Concerning Technology And Other Essays. Translated by William Lovitt. New York: Garland Publishing, 1977.
Iwanicka, Barbara, Edmund Koprowski. Kasety magnetofonowe i magnetowidowe. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988.
Jakubowicz, Karol. “Nowe techniki informacyjno-komunikacyjne: czy mogą stworzyć nowy układ kultury.” Przekazy i Opinie, no. 51–52 (1988).
Jenkins, Henry. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York: New York University Press, 2006.
Kamińska, Józefa. Bibliografia publikacji podziemnych w Polsce, 13 XII 1981–VI 1986. Paris: Editions Spotkania, 1988.
Keen, Andrew. The Cult of the Amateur: How Today’s Internet is Killing Our Culture. New York: Doubleday/Currency, 2007.
Klopfenstein, Bruce C. “The Diffusion of the VCR in the United States.” In The VCR Age. Home Video and Mass Communication, edited by Mark R. Levy. Newbury Park: Sage Publications, 1989.
Kołakowski, Leszek. Main Currents of Marxism. Its Rise, Growth and Dissolution, Volume I: The Founders. Translated by P.S. Falla. Oxford: Clarendon Press, 1978.
Kossak, Jerzy. “Innowacje elektroniczne i hipotezy zmian kulturalnych.” Przekazy i Opinie, no. 1 (1975).
Liu, Yuping, and L. J. Shrum. “What is Interactivity and is it Always Such a Good Thing? Implications of Definition, Person, and Situation for the Influence of Interactivity on Advertising Effectiveness.” Journal of Advertising 31, no. 4 (2002).
Lobato, Ramon. Shadow Economies of Cinema. Mapping Informal Film Distribution. London: BFI and Palgrave Macmillan, 2012.
Manovich, Lev. The Language of New Media. Cambridge, MA: The MIT Press, 2001.
Marciniak, Wiesław. “Mikroelektronika – sprostać wyzwaniu.” Audio-Video, no. 3 (1986).
McLuhan, Marshall. Understanding Media. New York: Signet Books, 1964.
Musiał, Filip. “Dyskusja o końcu PRL.” Horyzonty Polityki 5, no. 11 (2014).
Noll, A. Michael. “Videotex: Anatomy of a Failure.” Information & Management 9, no. 2 (September 1985).
Pęczak, Mirosław. “Kilka uwag o trzech obiegach.” Więź 31, no. 2 (1988).
Pęczak, Mirosław. “O wybranych formach komunikowania alternatywnego w Polsce.” Kultura i Społeczeństwo 32, no. 3 (1988).
Pinch, Trevor J., and Wiebe E. Bijker. “The Social Construction of Facts and Artifacts: Or How the Sociology of Science and the Sociology of Technology Might Benefit Each Other.” In The Social Construction of Technological Systems, edited by Wiebe E. Bijker, Thomas P. Hughes and Trevor Pinch. Cambridge, MA: The MIT Press, 2012.
Pontifical Council for Justice and Peace. Compendium of the Social Doctrine of the Church. Accessed January 6, 2017. https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/justpeace/documents/rc_pc_justpeace_doc_20060526_compendio-dott-soc_en.html
ProQuest. Accessed January 15, 2017. http://www.proquest.com/products-services/ProQuest-Dialog.html
Prószyńska, Krystyna, and Marek Błachut. “Teletekst.” Radioelektronik 123 (1989).
Rheingold, Howard. Virtual Reality. London: Mandarin, 1991.
Rice, Ronald E. “Development of New Media Research.” In Ronald E. Rice & Associates, The New Media. Communication, Research and Technology. Beverly Hills: Sage Publications, 1984.
Rice, Ronald E. “New Media Technology: Growth and Integration.” In Ronald E. Rice & Associates, The New Media. Communication, Research and Technology. Beverly Hills: Sage Publications, 1984.
Rice, Ronald E., and Frederick Williams. “Theories Old and New: The Study of New Media.” In Ronald E. Rice & Associates, The New Media. Communication, Research and Technology. Beverly Hills: Sage Publications, 1984.
Rogers, Everett M. Communication Technology. The New Media in Society. New York: The Free Press, 1986.
Rogers, Everett M. Diffusion of Innovations, 5th ed. New York: Free Press, 2003.
Rogers, Everett M. Diffusion of Innovations. New York: Free Press of Glencoe, 1962.
Roszkowski, Jerzy. “Dyskusja nad sprawą ‘nowych mediów’.” Przekazy i Opinie, no. 22 (1980).
Roth, Regina. “Marx on technical change in the critical edition.” The European Journal of the History of Economic Thought 17, no. 5 (2010).
Sowa, Andrzej Leon. Historia polityczna Polski 1944–1991. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011. mobi ebook.
Teilhard de Chardin, Pierre. The Future of Man. Translated by Norman Denny. New York: Image Books/Doubleday, 2004.
Thompson, Paul. The Voice of the Past. Oral History. Oxford, New York: Oxford University Press, 2000.
Vatican Council. Pastoral constitution on the Church in the modern world: Gaudium et spes; promulgated by His Holiness Pope Paul VI on December 7, 1965. Boston: Pauline Books & Media, 1998.
Wikipedia. “Teletekst.” Accessed January 20, 2017. https://pl.wikipedia.org/wiki/Teletekst
Żebrowska, Halina. “Nowości techniczne.” Przekazy i Opinie, no. 2 (1975).
Afanasjew, Jerzy. Okno Zbyszka Cybulskiego. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
Bachmann, Gideon. “Czy będziemy kupować filmy w sklepach.” Film, May 2, 1965.
Białek, Irena. “W Katowicach nowe kino.” Ekran, January 21, 1988.
Bugajski, Ryszard. Jak powstało Przesłuchanie. Warszawa: Świat Książki, 2010.
Cendrowicz, Paweł. “Fonica w świecie CD, czyli ‘dyskofony’ z Łodzi.” Accessed November 7, 2018. http://www.technique.pl/mediawiki/index.php/Fonica_w_%C5%9Bwie- cie_CD,_czyli_%E2%80%9Edyskofony%E2%80%9D_z_%C5%81odzi#Podsu- mowanie.2C_ocena_lub_rachunek_sumienia
Currie, Tony. A Concise History of British Television, 1930 – 2000, 2nd ed. Tiverton: Kelly Publications, 2004.
Maciej Przepiera, interview, February 3, 2015.
“Film w kasecie – kino w domu” (discussion). Film, July 26, 1970.
Gaweł, Piotr. “Rynek video w Polsce. Próba analizy,” Zeszyty Prasoznawcze 26, no. 3 (1985).
Gaweł, Piotr. “Rynek wideo w Polsce.” Film na Świecie, no. 334–335 (1986).
Gaweł, Piotr. “Zasięg video w Polsce.” Zeszyty Prasoznawcze 25, no. 3 (1984).
Greenberg, Joshua M. From Betamax to Blockbuster. Video Stores and the Invention of Movies on Video. Cambridge, MA: The MIT Press, 2008.
GUS. Mały rocznik statystyczny 1967. Warszawa: GUS, 1967.
Infor. “Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wlatach 1950–2008.” Accessed December 13, 2019. https://www.infor.pl/prawo/zarobki/zarobki-w-polsce/686166,Przecietne-miesieczne-wynagrawał-w-latach-19502008.htmlf
Jakubowicz, Karol. “Video: wróg czy przyjaciel telewizji.” Ekran, April 14, 1988.
“Kronika klubowa.” Fikcje, no. 11 (1984).
Krzemiński, Ireneusz. “System społeczny epoki gierkowskiej.” In Społeczeństwo polskie czasu kryzysu, edited by Stefan Nowak. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2004.
Kuźmicz, Marika, and Łukasz Ronduda, eds. Warsztat Formy Filmowej / Workshop of Film Form. Warszawa: Arton Foundation / Fundacja Arton; Berlin: Sternberg Press, 2017.
Lesiak, Lilla. “Co? gdzie? kiedy? za ile?” Ekran, January 8, 1987.
MAKLER. “Co. Gdzie. Za ile?” TOP, December 1, 1989.
Mallinson, John C. “The Ampex Quadruplex Recorders.” In Magnetic Recording. The Frist 100 Years, edited by Eric D. Daniel, C. Denis Mee, Mark H. Clark. New York: IEEE Press, 1999.
Neurobot, “Unitra.” Accessed June 27, 2018. http://neurobot.art.pl/03/n-files/unitra/unitra.html
“Ofertę Warner Bros przedstawia dyr. Andrew Somper.” Ekran, October 29, 1987.
Papierkowski, Krzysztof, ed. Informator I Konwentu Klubów S-F Polski Północnej Nordcon’86. N.p., 1986.
Ramach, Mariusz, and Tomasz Szczepański. “Mały leksykon filmów fantastycznych.” In Silcon85. Informator konwentowy. N.p., 1985.
Robakowski, Józef. “Video Art – Szansa podejścia rzeczywistości.” Gazeta Szkolna PWSFTViT, 1976. Accessed January 2, 2017. http://repozytorium.fundacjaarton.pl/index.php?action=view/object&objid=3173&colid=75&catid=18&lang=pl
Rodek, Jacek. “Seks, kłamstwa i kasety wideo.” In Hybrydy. Zawsze piękni, zawsze dwudziestoletni, edited by Sławomir Rogowski. Warszawa: Fundacja Universitatis Varsoviensis, 2013.
Rondo, Krzysztof. “Rodzinny interes. Rozmowa z Krzysztofem Rondo.” Cinema Press Video, no. 8 (1990).
RTV. Radio i Telewizja, April 8, 1979.
Stempel, Wiesław. “Film w kasecie – co nowego? Mówi dyrektor Wiesław Stempel.” Interview by Elżbieta Smoleń-Wasilewska. Film, November 22, 1970.
Stempel, Wiesław. “Pierwsze słowo techniki.” Film, August 9, 1970.
Sugaya, Hiroshi. “Consumer Video Recorders.” In Magnetic Recording. The Frist 100 Years, edited by Eric D. Daniel, C. Denis Mee, Mark H. Clark. New York: IEEE Press, 1999.
Sugaya, Hiroshi. “Helican-Scan Recorders for Broadcasting.” In Magnetic Recording. The Frist 100 Years, edited by Eric D. Daniel, C. Denis Mee, Mark H. Clark. New York: IEEE Press, 1999.
Szlachtycz, Stefan, “Bufety na Woronicza.” Interview by Jacek Szczerba. Gazeta Wyborcza. Accessed March 14, 2019. http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127291,7717056,Bufety_na_Woronicza.html
tl. “Video.” TOP, March 4, 1988.
Terramedia. “TeD video disc.” Accessed December 12, 2016. http://www.terramedia.co.uk/media/video/ted_video_disc.htm
TOP, February, 1987.
Tosi, Virgilio. “Kiedy umrze kino.” Film, January 11, 1970.
Unitra-klub. “Magnetowidy.” Accessed April 12, 2019. http://unitraklub.pl/magnetowidy Unitra-klub. “ZRK MTV-10.” Accessed April 12, 2019. http://unitraklub.pl/node/1365
Urbański, Bolesław. Telewizja kasetowa. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1972.
Wajdowicz, Roman. Historia magnetycznego zapisu obrazów. Wrocław: Ossolineum, 1972.
Wajdowicz, Roman. Nowoczesne metody rejestracji obrazów. Warszawa: Komitet do Spraw Radia i Telewizji, 1975.
“Wakacyjna poczta A–Z Video.” Ekran, August 20, 1987.
Wasser, Frederick. Veni, Vidi, Video. The Hollywood Empire and the VCR. Austin: University of Texas Press, 2001.
Wielage, Marc, and Rod Woodcock. The Rise and Fall of Beta. Accessed 11 December 2016. http://www.betainfoguide.net/RiseandFall.htm
Wikipedia. “Videotape Format War.” Accessed December 12, 2016. https://en.wikipe- dia.org/wiki/Videotape_format_war
Wojtasik, Lesław. “Videodywersja. Rozmowa z prof. dr hab. Lesławem Wojtasikiem.” Ekran, August 3, 1986.
“Wypożyczalnie video.” Ekran, March 23, 1988.
ZAR. “Polskie video w Bułgarii.” Ekran, January 21, 1988.
Zajiček, Edward. Poza ekranem. Polska kinematografia w latach 1896–2005. Warszawa: Stowarzyszenie Filmowców Polskich i Studio Filmowe Montevideo, 2009.
Zajiček, Edward. “Rozwój organizacyjno-gospodarczy kinematografii.” In Historia filmu polskiego, vol. 5, edited by Rafał Marszałek. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1985.
Bałtowski, Maciej, and Szymon Żminda. “Sektor nowych prywatnych przedsiębiorstw w gospodarce polskiej – jego geneza i struktura.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 39, no. 4 (2005).
Bar, François, Matthew S. Weber, and Francis Pisani. “Mobile Technology Appropriation in a Distant Mirror: Baroquization, Creolization, and Cannibalism.” New Media & Society 18, no. 4 (2016).
Barbrook, Richard, and Andy Cameron. “The Californian Ideology.” Mute 1, no. 3 (1995). Accessed May 21, 2020. http://www.metamute.org/editorial/articles/californian-ideology
Barelkowski, Matthias. “Hobby bez granic? Rzecz o krótkofalarstwie w Polsce w latach 1925–1990.” Przegląd Historyczny 109, no. 4 (2018).
Bellows, Anne C. “One Hundred Years of Allotment Gardens in Poland.” Food & Foodways 12, no. 4 (2004).
Bieszki, Mirosław, and Marian Pianowski. “Luka technologiczna,” Przegląd Techniczny, no. 44 (1985).
Boukharaeva, Louiza M., and Marcel Marloie. Family Urban Agriculture in Russia: Lessons and Prospects. Cham: Springer, 2015.
Cellary, Wojciech, and Paweł Krzysztofiak. “Historia polskiego komputera edukacyjnego,” December 22, 2015. Accessed January 30, 2020. www.computerworld.pl/news/404071_1/Historia.polskiego.komputera.Edukacyjnego.html
Ceruzzi, Paul E. Computing: A Concise History. Cambridge, MA: MIT Press, 2012.
Coppa, Francesca. “A Brief History of Media Fandom.” In Fan Fiction and Fan Communities in the Age of the Internet, edited by Karen Hellekson and Kristina Busse. Jefferson, NC: McFarland, 2006.
Drachal, Halina. “Flirt z komputerem.” Głos Nauczycielski, no. 1 (1987).
Empacher, Adam B. Maszyny liczą same? Warszawa: Wiedza Powszechna, 1960.
Fidelis, Małgorzata. Women, Communism, and Industrialization in Postwar Poland. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
Florczyk, Andrzej. “Ile komputerów jest w naszych domach.” Komputer, no. 1, 1989.
Garda, Maria B., and Paweł Grabarczyk. “Technologiczna wzniosłość demosceny.” In Sztuka ma znaczenie, edited by Dagmara Rode, Maciej Ożóg, Marcin Składanek. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, in print.
Garda, Maria B., and Paweł Grabarczyk. “‘The Last Cassette’ and the Local Chronology of 8-Bit Video Games in Poland.” In Games and the Local, edited by Melanie Swalwell, in print.
Gazzard, Alison. Now the Chips Are Down: The BBC Micro. Cambridge, MA: MIT Press, 2016.
Graczyk, Roman. Tropem SB. Jak czytać teczki? Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007.
Hård, Mikael, and Andrew Jamison. Hubris and Hybrids: A Cultural History of Technology and Science. New York: Routledge, 2005.
Hughes, Thomas P., Trevor J. Pinch, and Wiebe E. Bijker, eds. The Social Construction of Technological Systems: New Directions in the Sociology and History of Technology. Cambridge, MA: MIT Press, 1989.
Informatyka, no. 1, 1986. IPN Po 06/281/27.
IPN_Sz_00_11_1711.
j.r. “Komputeryzujemy się.” Komputer no. 8 (1986).
JŁ. Sargon II (game review). TOP 11 (I), December 18, 1987.
Jachnicki, Tomasz, and Sebastian Stecewicz, “‘Komputeryzujmy się.’ Wywiad z Ryszardem Kajkowskim,” June 13, 2016. Accessed May 19, 2020. https://savethefloppy.com/2016/06/13/komputeryzujmy-sie-wywiad-z-ryszardem-kajkowskim-czesc-i.html
Kaczyński, Jarosław. “Mikrokomputer w lesie.” Przegląd Techniczny, no. 42 (1985).
Karwicka, Krystyna. “Artyści i rzemieślnicy.” Accessed January 30, 2020. http://www. computerworld.pl/news/315398/Artysci.i.rzemieslnicy.html
Karwicka, Krystyna. “Hobbyści z konieczności.” Przegląd Techniczny, no. 41 (1985).
Kirkpatrick, Graeme. “Meritums, Spectrums and Narrative Memories of ‘Pre-Virtual’ Computing in Cold War Europe.” The Sociological Review 55, no. 2 (2007).
Kitov, Vladimir, and Nikolay Krotov. “The Main Computer Center of the USSR State Planning Committee (MCC of Gosplan).” Selected Papers: 2017 Fourth International Conference on Computer Technology in Russia and in the Former Soviet Union (SORUCOM), edited by Irena Krayneva and Alexander Tomilin. Piscataway: 2017.
Klawiński, Jerzy. “Jeden pasterz.” Informik, no. 1 (1987).
Kluska, Bartłomiej. Automaty liczą. Komputery PRL. Gdynia: Novaeres, 2013.
Kluska, Bartłomiej. “‘Komputeryzacja jakby od końca’ obywateli, przedsiębiorstw i uczelni PRL-u.” In High-tech za żelazną kurtyną. Elektronika, komputery i systemy sterowania w PRL, edited by Mirosław Sikora with Piotr Fuglewicz, Katowice: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
Kluska, Bartłomiej. PESEL w PRL: informacja czy inwigilacja?. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019.
Kluska, Bartłomiej, and Mariusz Rozwadowski. Bajty polskie, 2nd ed., revised and updated. Self-published, 2014.
Kluska, Bartłomiej, and Mariusz Rozwadowski. Bajty polskie. Łódź: Samizdat Orka, 2011.
Kłos, Andrzej. “Rys historyczny rozwoju informatyki w polskiej elektroenergetyce.” Paper presented at the conference “50 lat zastosowań informatyki w polskiej energetyce.” Warszawa, April 21, 2009. Accessed January 30, 2020. http://apw.ee.pw.edu.pl/sep-ow/PLI/konf/zipe’09/klos/RysHist-InfwEE-AK.htm
“Komputer dla przemysłu.” Przegląd Techniczny, no. 47 (1986).
Kordiukiewicz, Aleksy. “Cudowne mikrokomputery.” Przegląd Techniczny, no. 1 (1987).
Koselleck, Reinhardt. Semantyka historyczna. Translated by Wojciech Kunicki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2001.
Kosman, Marcin. Nie tylko Wiedźmin. Historia polskich gier komputerowych. Warszawa: Open Beta, 2015.
Krawczyk, Stanisław. “Gust i prestiż. O tworzeniu pola prozy fantastycznej w Polsce.” PhD diss., University of Warsaw, 2019.
Kulisiewicz, Tomasz. “Polskie komputery 1948–1989. Produkcja i zastosowania na tle geopolitycznym i gospodarczym.” In High-tech za żelazną kurtyną. Elektronika, komputery i systemy sterowania w PRL, edited by Mirosław Sikora with Piotr Fuglewicz. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
Lenoir, Tim, and Henry Lowood. “Theaters of War: The Military-Entertainment Complex.” In Collection – Laboratory – Theater: Scenes of Knowledge in the 17th Century, edited by Helmar Schramm, Ludger Schwarte, and Jan Lazardzig, Berlin: Walter de Gruyter, 2005.
Liszka, Michał. “Opol-1 i co dalej.” Komputer, no. 1 (1986).
Loguidice, Bill, and Matt Barton. Vintage Game Consoles: An Inside Look at Apple, Atari, Commodore, Nintendo, and the Greatest Gaming Platforms of All Time. New York: Focal Press, 2014.
Łukasik-Makowska, Barbara. “Sprzężenie zwrotne: Mikrokomputery, wystąp!” Przegląd Techniczny, no. 20 (1985).
Magier, Dariusz, and Michał Mroczek. “Program ‘Awangarda XXI wieku’ – w poszukiwaniu nowego modelu pasa transmisyjnego.” In To idzie młodość. Młodzież w ideologii i praktyce komunizmu, edited by Dariusz Magier. Lublin – Radzyń Podlaski: Archiwum Państwowe, Towarzystwo Nauki i Kultury Libra, 2016.
Majczak, Grzegorz. “Nowości z mikroświata.” TOP, October 16, 1987.
Majewski, Władysław. “Z czego lepić komputery? Rozmowa z Henrykiem Piłko.” Przegląd Techniczny, no. 10 (1985).
Mańkiewicz-Cudny, Ewa, and Roman Dawidson. “Kto kocha komputery?” Przegląd Techniczny, no. 10 (1984).
Mańkowski, Piotr. Cyfrowe marzenia. Historia gier komputerowych i wideo. Warszawa: Wydawnictwo Trio – Collegium Civitas, 2010.
Mańkowski, Piotr. “Polak z Doliny Krzemowej. Wywiad z Lucjanem Wenclem.” Pixel, no. 1/55 (2020).
Marecki, Piotr, and Tomasz „Tdc” Cieślewicz. Oni migają tymi kolorami w sposób profesjonalny: narodziny gamedevu z ducha demosceny w Polsce, Kraków: Korporacja Ha!art, 2020.
Margolis, Jane, and Allan Fisher. Unlocking the Clubhouse: Women in Computing. Cambridge, MA: MIT Press, 2002.
Marx, Leo. The Machine in the Garden: Technology and the Pastoral Ideal in America. New York: Oxford University Press, 1964.
Mastanduno, Michael. Economic Containment: CoCom and the Politics of East-West Trade. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1992.
Mazierska, Ewa. “The Politics of Space in Polish Communist Cinema.” In Via Transversa: Lost Cinema of the Former Eastern Bloc, edited by Eva Näripea and Andreas Trossek. Tallinn: Eesti Kunstiakadeemia, 2008.
Ministerstwo Edukacji Narodowej. Projekt resortowego programu badawczo-rozwojowego RRI.14 „Informatyzacja procesów dydaktycznych i naukowo-badawczych w szkołach wyższych.” Wrocław, 1988.
Moore, Gordon E. “Cramming More Components onto Integrated Circuits.” Electronics 38, no. 8 (April 19, 1965).
Motywy, May 20, 1987.
Nye, David E. American Technological Sublime. Cambridge, MA: MIT Press, 1994.
Onichimowski, Grzegorz, and Roman Poznański. “Generacja z komputera. Rozmowa z Aleksandrem Kwaśniewskim – ministrem d/s młodzieży.” Bajtek 4, 1987.
Paśko, Jan Rajmund. “Fotograficzne wydawnictwa seryjne a ruch amatorski w XX wieku.” Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 3, no. 112 (2014). “Polskie Komputery,” accessed January 30, 2020. https://www.facebook.com/polskie-komputery/
Posner, Michael V. “International Trade and Technical Change,” Oxford Economic Papers 13, no. 3 (1961).
Poznański, Roman. “Drążek sterowy.” Bajtek, no. 1 (1985).
R.D. [Roman Dawidson]. Przegląd Techniczny, no. 40 (1985).
RetroKomp. “Rozmowa z założycielem KOMBI Sławomirem Łosowskim po koncercie na RetroKomp 2016.” Accessed January 30, 2020. https://www.youtube.com/watch?v=jsEWsJull5k&t=487s
“Rynek komputerowy.” TOP, February, 1987.
Saarikoski, Petri. “Computer Courses in Finnish Schools, 1980–1995.” In History of Nordic Computing 3. Third IFIP WG 9.7 Conference, HiNC 2010, Stockholm, Sweden, October 18–20, 2010, edited by John Impagliazzo, Per Lundin, and Benkt Wangler. Berlin–Heidelberg: Springer, 2011.
Siedlecki, Zbigniew, and Waldemar Siwiński. “RUN czyli zaczynamy.” Bajtek, no. 1 (1985).
Sikora, Mirosław, and Piotr Fuglewicz, eds. High-tech za żelazną kurtyną. Elektronika, komputery i systemy sterowania w PRL. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
Singh, Sanjay K. “The Diffusion of Mobile Phones in India.” Telecommunications Policy 32, no. 9–10 (2008).
Smith-Shomade, Beretta E. “Appropriation.” In Keywords for Media Studies, edited by Laurie Ouellette and Jonathan Grey. New York: New York University Press, 2017.
Sommer, Vítězslav. “Scientists of the World, Unite! Radovan Richta’s Theory of Scientific and Technological Revolution.” In Science Studies during the Cold War and Beyond, edited by Elena Aronova and Simone Turchetti. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2016.
Sonda, Czynnik Si special, Part 3, min. 8:05. Source: TVP archives.
Stachniak, Zbigniew. “Red Clones: The Soviet Computer Hobby Movement of the 1980s.” IEEE Annals of the History of Computing 37, no. 1 (2015).
Staszenko-Chojnacka, Dominika. “Narodziny medium. Gry wideo w polskiej prasie hobbystycznej końca XX wieku.” PhD diss., University of Łódź, 2020.
Stawowy, Adam. “Komputery w instytucjach.” Przegląd Techniczny, no. 1 (1987).
Suominen, Jaakko, and Jussi Parikka. “Sublimated Attractions: The Introduction of Early Computers in Finland in the Late 1950s as a Mediated Experience.” Media History 16, no. 3 (2010).
Švelch, Jaroslav. Gaming the Iron Curtain: How Teenagers and Amateurs in Communist Czechoslovakia Claimed the Medium of Computer Games. Cambridge, MA: MIT Press, 2018.
Švelch, Jaroslav. “Indiana Jones Fights the Communist Police: Local Appropriation of the Text Adventure Genre in the 1980s Czechoslovakia.” In Gaming Globally: Production, Play, and Place, edited by Nina B. Huntemann and Ben Aslinger. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2013.
Švelch, Jaroslav. “Tall Tales and Murky Memories of Computer Gaming in 1980s Czechoslovakia.” Filmed October 18, 2019 at the 1st Collaborative Game Histories seminar in Tampere. Video. Accessed January 30, 2020, https://youtu.be/A8OcXwpMQcY?t=5858, 1:37:38.
Swalwell, Melanie. “Questions about the Usefulness of Microcomputers in 1980s Australia.” Media International Australia, no. 143 (2012).
Swalwell, Melanie, and Maria B. Garda. “Art, Maths, Electronics and Micros: The Late Work of Stan Ostoja-Kotkowski.” Arts 8, no. 1 (2019).
Sysło, Maciej M. “Zasługi PRL dla edukacji informatycznej.” In High-tech za żelazną kurtyną. Elektronika, komputery i systemy sterowania w PRL, edited by Mirosław Sikora with Piotr Fuglewicz. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
Świdziński, Jacek. “Krzemowe wyzwanie.” Związkowiec. Tygodnik Popularny, no. 27 (85), July 6, 1986.
Tok. “Komputer nie śledź,” Świat Młodych, no. 151 (1986).
Toffler, Alvin. Trzecia fala [The Third Wave]. Translated by Ewa Woydyłło. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
Tokatli, Nebahat. “A comparative report on the profiles of retailing in the emerging markets of Europe: Turkey, Poland, Hungary, Portugal, and Greece.” Journal of Euromarketing 8, no. 4 (2000).
Turkle, Sherry. The Second Self: Computers and the Human Spirit. Cambridge, MA: MIT Press, 2005.
W.M. Przegląd Techniczny, no. 42 (1985).
Wacławek, Roland. “Mikrokomputery w natarciu.” Młody Technik, no. 7 (1983).
Wacławek, Roland. Z mikrokomputerem na co dzień. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1987.
Wasiak, Patryk. “‘Grali i kopiowali’ – Gry komputerowe w PRL jako problem badawczy.” In Kultura popularna w Polsce w latach 1944–1989: problemy i perspektywy badawcze, edited by Katarzyna Stańczak-Wiślicz. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2012.
Wasiak, Patryk. “Playing and copying: Social practices of home computer users in Poland during the 1980s.” In Hacking Europe. From Computer Cultures to Demoscenes. London: Springer, 2014.
Wasilewska, Karolina. Cyfrodziewczyny. Pionierki polskiej informatyki. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2020.
Wierzbicki, Marek, Jerzy Eisler, Joanna Sadowska, and Łukasz Kamiński. “Młodzież w PRL. Dyskusja.” Pamięć i Sprawiedliwość 10, no. 1 (2011).
Wierzchowska, Aleksandra. “SF jest ulubioną rozrywką informatyków. Polski fandom a popularyzacja elektroniki.” In High-tech za żelazną kurtyną. Elektronika, komputery i systemy sterowania w PRL, edited by Mirosław Sikora with Piotr Fuglewicz. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
Wróblewska, Agnieszka. “Bilion do podziału.” Przegląd Techniczny, no. 45 (1986).
Zalot, Grzegorz. “Kluby Mikrokomputerowe: ‘Informik’.” Przegląd Techniczny, no. 10 (1985).
Baczyński, Jerzy. “Przeciąganie kabla.” Polityka, supplement: Polityka – Eksport – Import, April, 1986.
de Certeau, Michel. The Practice of Everyday Life. Translated by Steven Rendall. Berkeley: University of California Press, 1984.
Ciski, Henryk. “Między nami…” TV-Sat-Magazyn, May, 1989.
“co – gdzie – za ile?” Top, October 9, 1987.
DJB. “Kluby TV-SAT.” Audio-Video, no. 1 (1989).
Dolecki, Józef. “Centrum łączności satelitarnej w Psarach.” Audio-Video, no. 1 (1985).
“Drodzy czytelnicy!” TV-Sat-Magazyn, April 1989.
Dulemba, Anna. “Skok na antenę.” Polityka, supplement: Polityka – Eksport – Import, August, 1986.
Fiske, John. Understanding Popular Culture. Second Edition. New York: Routledge, 2010.
Fryszkiewicz, Andrzej, Marian Grabski, and Janusz Sarosiek. Gość czy intruz z kosmosu? Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987.
Gorbachev, Mikhail S. Perestroika: new thinking for our country and the world. New York: Harper & Row, 1987.
Gorzym, Andrzej. “Jestem dobrej myśli… Rozmowa z Markiem Czajkowskim, właścicielem szwedzkiej firmy PORION AB.” Pasmo, January 23, 1988.
Grala, Dariusz T. Reformy gospodarcze w PRL (1982–1989). Próba uratowania socjalizmu. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2005.
Henzler, Marek. “U wrót satelitarnego raju.” Polityka, May 3, 1986.
IBIS. “PIR robi pomiary.” Pasmo, March 12, 1988.
“Inwazja z kosmosu.” TOP, December 25, 1987.
Jajko, Krzysztof. “Skrzynki, talerze i transformacja. Młodzieńcze lata telewizji satelitarnej nad Wisłą.” Panoptikum, no. 15 (2016).
Jamiłowski, A. “Program z satelity.” Pan, October, 1987. Kasz, Marek. “Satysfakcja.” Pasmo, January 30, 1988.
Kobyliński, Seweryn J. “Przygotowanie zestawu odbiorczego.” Ekran, June 15, 1989.
Kochanowski, Jerzy. Tylnymi drzwiami. „Czarny rynek” w Polsce 1944–1989. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2015.
Kurek, Tadeusz. Prawie wszystko o telewizji satelitarnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Techniczne, 1991.
Ładyński, Sylweriusz. “Jak zorganizować osiedlową telewizję satelitarną (3).” TV-Sat-Magazyn, July, 1989.
Ładyński, Sylweriusz. “Jak zorganizować osiedlową telewizję satelitarną (5).” TV-Sat-Magazyn, September, 1989.
Ładyński, Sylweriusz. “Jak zorganizować własną telewizję osiedlową (6).” TV-Sat-Magazyn, October, 1989.
Ładyński, Sylweriusz. “Łódzkie doświadczenia.” TV-Sat-Magazyn, May, 1989.
MAJ. “Wolno, wolno, wolno.” TV SAT Magazyn, April, 1989.
Machejek, Jerzy. “Odmówić, odmówić, odmówić…?” TV-Sat-Magazyn, March 15, 1989.
Marciniak, A. “Satelitarne vademecum.” TV-Sat-Magazyn, April, 1989.
Matlak, Krzysztof. “Sława, pieniądze i…” Głos Szczeciński, July 18–19, 1987.
Michalewicz, Kazimierz. “Ziemia, kosmos, ziemia. W stacji satelitarnej w Psarach.” Studio, no. 5 (1975): 32–33.
Misiak, Władysław. System kulturowy miasta uprzemysłowionego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1982.
Mojkowski, Jacek. “Świat w talerzu.” Polityka, suplement: Polityka – Eksport – Import, March, 1987.
Myjak, Józef. “Bilans w kulturze.” Tygodnik Nadwiślański, January 6, 1989.
Pawlak, Janusz. “Komu program z satelity.” Nowiny, September 27, 1988.
Peisert, Arkadiusz. Spółdzielnie mieszkaniowe: pomiędzy wspólnotą obywatelską a alienacją. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
Pudlik, Bożena, and Stefan Świętochowski. Zrozumiesz TV-Sat. Sport. Gdańsk: Wydawnictwo Mariol, 1992.
SAM. “Telewizja satelitarna: strzał w dziesiątkę.” Pasmo, February 6, 1988.
SAM. “Telewizja satelitarna w próbach.” Pasmo, February 27, 1988.
SAM. “Twórca TV-SAT na Ursynowie. Rozmowa z inż. Wacławem Tylawskim.” Pasmo, June 11, 1988.
SAM. “URSYNAT’ zwycieża!” Pasmo, May 28, 1988.
SAM. “Wiadomości z frontu TV-SAT.” Pasmo, June 25, 1988.
SAM. “Wśród serdecznych przyjaciół.” Pasmo, March 5, 1988.
Sandomierski, Tomasz. “Parada kolosów.” Polityka, supplement: Polityka – Eksport – Import, February, 1985.
“Satelitarna i kablowa TV dla regionu tarnobrzeskiego.” TV-Sat-Magazyn, August, 1989.
Skwierawski, Franciszek. “Kowalski i komplikacje satelitarne.” Rzeczpospolita, August 31–September 1, 1991.
Skwierawski, Franciszek. “Ta bariera językowa…” Rzeczpospolita, October 12–13, 1991.
Skwierawski, Franciszek. “Telewizja satelitarna ruszyła…” Ekran, June 18, 1987.
Sowińska, Magda. “Pod górkę.” TOP, October 13, 1989.
Taw. “Wielki kabel na Ursynowie.” Pasmo, January 9, 1988.
Tł. “Inwazja z kosmosu (1).” TOP, December 11, 1987.
Tarkowski, Jacek. Władza i społeczeństwo w systemie autorytarnym. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 1994.
“Telewizja z orbity: Krótki informator TV satelitarnej.” TOP, September 30, 1988.
Toeplitz, Krzysztof T. “My i nasz system.” Polityka, June 20, 1987.
“TV-Sat-Magazyn także w CSRS!” TV-Sat-Magazyn, June, 1989.
“TV-SAT w Tarnobrzegu.” Ekran, June 23, 1988.
“TV z orbity.” TOP, October 7, 1988.
“TV z orbity.” TOP, December 2, 1988.
“TV z orbity.” TOP, February 10, 1989.
“TV z orbity.” TOP, May 19, 1989.
“TV z orbity.” TOP, June 2, 1989.
Widelski, Konrad T. Mój telewizor. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1989.
Zięcina, Radosław. “Mimo braku zasilania studio URSYNAT nadaje.” Pasmo, May 21, 1988.
Zięcina, Radosław. “Tu studio URSYNAT.” Pasmo, March 19, 1988.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 11 kwietnia 2025
„Czasopisma naukowe wobec wyzwań cyfrowego świata: lokalność, cytowalność, umiędzynarodowienie”
Opublikowane: 11 kwietnia 2025
Czy Twoje dziecko potrafi radzić sobie z porażką, stresem lub trudnymi emocjami? Zastanawiasz się, jak skutecznie wspierać dzieci i młodzież w budowaniu odporności psychicznej w klasie i w domu?
Opublikowane: 6 marca 2025
Monografia „Łódź poprzez wieki. Historia miasta” redagowana przez naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego zdobyła już rzeszę oddanych czytelników. Tymczasem w Wydawnictwie UŁ ukazała się kolejna książka o naszym mieście...
