Między ideologią a utopią

Cylc, J. (25.01.2022). Co z tą deinstytucjonalizacją? https://krdo.pl/co-z-ta-deinstytucjonalizacja/ (dostęp 20.09.2022).

Dązbłaż, B. (27.08.2021). Wiceminister Szwed: system opieki nad osobami niesamodzielnymi wymaga zmian, ale nie rewolucji. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1849960 (dostęp 14.09.2022).

Domyopieki.pl (2022). https://domyopieki.pl/prezentacja/dom-pomocy-spolecznej-dom-kombatanta-,2029098.html (dostęp 13.09.2022).

Fundacja Libertatem (7.09.2021). Założenia Koalicji na Rzecz Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych. https://fundacjalibertatem.pl/panel/dokpdf/koalicja.pdf (dostęp 14.09.2022).

Fundacja Libertatem (2022). https://fundacjalibertatem.pl/#dein (dostęp 14.09.2022).

Gryboś-Chechelska, J. za: gov.pl (6.05.2021). Przeznaczono środki na centra opiekuńczo-mieszkalne. https://wartowiedziec.pl/polityka-spoleczna/59705-przeznaczono-srodki-na-centra-opiekunczo-mieszkalne (dostęp 18.09.2022).

Jeleniewska, J., Baranowski, G. (5.10.2021). Jaka deinstytucjonalizacja? Joanna Jeleniewska i Grzegorz Baranowski: Zapewniająca profesjonalną realizację usług. https://publicystyka.ngo.pl/jaka-deinstytucjonalizacja-fundacja-libertatem?fbclid=IwAR0M-CHxOqQcv8xPHAn7iCoIxVuX-lI1vMylp6MjlvFa5jcbuQi2ggHkBsc (dostęp 14.09.2022).

Jeleniewska, J., Baranowski, G. (2021). Deinstytucjonalizacja, a nowy sposób funkcjonowania domu pomocy społecznej. https://m.fundacjalibertatem.pl/panel/dokpdf/DPS%20A%20DIENSTYTUCJONALIZACJA.pdf (dostęp 14.09.2022).

Klimowicz, I. (21.07.2022). Lokalne Plany Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych – czy umożliwią rozwój usług środowiskowych?, Doradca w pomocy społecznej, 93. https://doradcawpomocyspolecznej.pl/artykul/lokalne-plany-deinstytucjonalizacji-uslug-spolecznych-czy-umozliwia-rozwoj-uslug-srodowiskowych (dostęp 2.03.2023).

Komitet ONZ – Komitet ONZ ds. Praw Osób z niepełnosprawnościami (9.11.2022). Guidelines on deinstitutionalization, including in emergencies.

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (28.05.2018). Koalicja o projekcie ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym. https://niesamodzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=229&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 13.09.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (23.08.2018). Rzecznik Praw Obywatelskich dopomina się o deinstytucjonalizację systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. https://niesamodzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=371&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 14.09.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (4.11.2021). O co chodzi z tą deinstytucjonalizacją? https://niesamodzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1472&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 14.09.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (30.11.2021). Przyszłość opieki długoterminowej w Polsce – zagrożenia i wyzwania. https://niesamodzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1502&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 14.09.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (14.12.2021). Nie ma zgody na szukanie oszczędności w opiece długoterminowej! Koalicja oczekuje wyjaśnień ostatnich decyzji w Parlamencie. https://niesamodzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1516&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 14.09.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (9.02.2022). Interpelacja w sprawie deinstytucjonalizacji w zakresie jednostek, które opiekują się i zajmują osobami niesamodzielnymi. https://niesamodzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1570&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 10.10.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (16.09.2022). Ostatnia szansa na dołączenie do programu „Centra opiekuńczo-mieszkalne”. https://niesamo-dzielnym.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1202&cntnt01origid=34&cntnt01detailtemplate=Simplex%20News%20Detail&cntnt01returnid=40 (dostęp 14.09.2022).

KPN – Koalicja na Pomoc Niesamodzielnym (2022). https://niesamodzielnym.pl/index.php?page=o-koalicji (dostęp 13.09.2022).

KRDUS – Koalicja na Rzecz Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych (7.09.2021). Założenia Koalicji na Rzecz Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych. https://fundacjalibertatem.pl/panel/dokpdf/koalicja.pdf (dostęp 14.09.2022).

MPS (2005). Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Dz. U. z 2005 r. nr 189 poz. 1597 i 1598.

MRiPS (2018). Dom pomocy społecznej. https://www.gov.pl/web/rodzina/dom-pomocy-spolecznej?fbclid=IwAR28WOZ0K3GejXUAqbXIo3wyVIWjPVTZkjlV7o97xyOTlPMAYgjVlnRv4Zs (dostęp 19.09.2022).

MRiPS (2019). Program „Centra opiekuńczo-mieszkalne”. Warszawa: Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

MRiPS (2021). Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.

MRiPS (25.06.2021). Prekonsultacje projektu „Strategii rozwoju usług społecznych”. https://www.gov.pl/web/rodzina/prekonsultacje-projektu-strategii-rozwoju-uslug-spolecznych?fbclid=IwAR1yAnEOJkK2l6ulUTF1GwE-RmuvDiStGfkUn3wAnljYzgOgsWisa5Yw1Ho (dostęp 14.09.2022).

MRiPS (1.07.2021). MRiPS: Trwają prekonsultacje projektu „Strategii rozwoju usług społecznych”. https://publicystyka.ngo.pl/mrips-trwaja-prekonsultacje-projektu-strategii-rozwoju-uslug-spolecznych (dostęp 14.09.2022).

MRiPS (17.08.2021). Uchwała Nr 105 Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 2021 r. w sprawie przyjęcia polityki publicznej pod nazwą „Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu. Aktualizacja 2021–2027, polityka publiczna z perspektywą do roku 2030”. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20210000843/O/M20210843.pdf (dostęp 14.09.2022).

MRiPS (2.03.2022). Odpowiedź na interpelację nr 31095 w sprawie opieki instytucjonalnej nad osobami niesamodzielnymi. https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=CC7E5Z (dostęp 17.09.2022).

MUWwW – Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie (2022). Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/specjalistyczne-uslugi-opiekuncze (dostęp 7.10.2022).

Nowosielska, P. (3.08.2021). Grewiński: Domy pomocy zawsze będą potrzebne [WYWIAD]. https://serwisy.gazetaprawna.pl/emerytury-i-renty/artykuly/8219990,miroslaw-grewinski-dom-pomocy-spolecznej-pomoc-spoleczna.html (dostęp 16.09.2022).

Nowosielska, P. (13.08.2020). Pacjent wypisany, rodzina pogrąża się w kryzysie. https://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/1488288,brak-opieki-dlugoterminowej-wsparcia-dla-opiekunow-rodzinnych.html (dostęp 13.09.2022).

Nowosielska, P. (28.06.2021). Szwed: Znikną wielkie DPS-y? To nie takie proste [WYWIAD]. https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/8199207,szwed-dps-pomoc-opieka-dlugoterminowa.html?fbclid=IwAR1hKfTHAQ8cuGVOD58EmFU45nSSNhi3E2zY5O2DdOlxRSZrXgcONI3MHdg (dostęp 14.09.2022).

Nowosielska, P., Topolewska, M. (17.08.2021). Szwed: Nie chcę wpisywać do strategii rzeczy niewykonalnych [WYWIAD]. https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/8227307,stanislaw-szwed-dps-opieka-uslugi-spoleczne-strategia.html (dostęp 14.09.2022).

OSDSDPS – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej (8.02.2021). Rok 2021. https://stowarzyszeniedyrektorowdps.naszastrona.net/n,rok-2021 (dostęp 2.10.2022).

OSDSDPS – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej (6.10.2021). Deinstytucjonalizacja. https://stowarzyszeniedyrektorowdps.naszastrona.net/n,deinstytucjonalizacja (dostęp 17.09.2022).

OSDSDPS – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej (21.01.2022). Rok 2021 w działaniach Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej. https://stowarzyszeniedyrektorowdps.naszastrona.net/n,rok-2021-w-dzialaniach-ogolnopolskiego-stowarzyszenia-dyrektorow-samorzadowych-domow-pomocy-spolecznej (dostęp 17.09.2022).

OSDSDPS – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej (7.12.2021). Konferencja „Opieka długoterminowa w Polsce – dzisiaj i jutro”. https://stowarzyszeniedyrektorowdps.naszastrona.net/n,konferencja-opieka-dlugoterminowa-w-polsce-dzisiaj-i-jutro (dostęp 3.10.2022).

OSDSDPS – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej (1.04.2022). Nasze sprawy w sejmie – interpelacje poselskie dotyczące domów pomocy społecznej. https://stowarzyszeniedyrektorowdps.naszastrona.net/n,nasze-sprawy-w-sejmie-interpelacje-poselskie-dotyczace-domow-pomocy-spolecznej (dostęp 17.09.2022).

OSDSDPS – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej (10.06.2022). Kierunki zmian w działalności DPS – pokonferencyjne propozycje dyrektorów, członków Stowarzyszenia. https://stowarzyszeniedyrektorowdps.naszastrona.net/n,kierunki-zmian-w-dzialalnosci-dps-pokonferencyjne-propozycje-dyrektorow-czlonkow-stowarzyszenia (dostęp 17.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (6.02.2015). Projekt ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym. https://kadry.infor.pl/wiadomosci/704812,Projekt-ustawy-o-pomocy-osobom-niesamodzielnym.html (dostęp 13.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (10.10.2020). RPD: Dzieci z niepełnosprawnością intelektualną muszą czekać nawet 5 lat na miejsce w DPS. https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/1493099,dzieci-z-niepelnosprawnoscia-intelektualna-miejsce-w-dps.html?fbclid=IwAR3aVwqI4QFvPobT2k0yBgF_hFTu9F--U0GnLl6HJZlkmGipGjdv4nUVOhQ (dostęp 14.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (28.06.2021). Jest projekt strategii deinstytucjonalizacji usług opiekuńczych. https://pulsmedycyny.pl/jest-projekt-strategii-deinstytucjonalizacji-uslug-opiekunczych-1120676 (dostęp 17.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (19.09.2021). MRiPS: ponad 80 mln zł dofinansowania na centra opiekuńczo-mieszkalne. https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/mrips-ponad-80-mln-zl-dofinansowania-na-centra-opiekunczo-mieszkalne (dostęp 17.09.2022).

Pogrzebny, P., Kropiwiec, K. (23.05.2022). Maląg: Proces deinstytucjonalizacji usług społecznych chcemy przeprowadzić do 2035 r. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Malag-Proces-deinstytucjonalizacji-uslug-spolecznych-chcemy-przeprowadzic-do-2035-r-8341853.html (dostęp 14.09.2022).

Polskie Radio 24 (10.05.2021). „Mają przypominać dom”. Paweł Wdówik o centrach opiekuńczo-mieszkalnych. https://polskieradio24.pl/130/5553/Artykul/2731122 (dostęp 17.09.2022).

Projekt ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym (2018). https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/Projekty/8-020-969-2018/$file/8-020-969-2018.pdf (dostęp 14.09.2022).

Przybyszewski, T. (29.09.2015). Marek Plura: Mobilność i samodzielność. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/278885 (dostęp 21.09.2022).

PTWK (2022) – Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem. Statut Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem. http://www.twk.org.pl/wp-content/uploads/2014/12/Statut-5.11.2016-TWK-tekst-jednolity.pdf (dostęp 21.10.2022).

Różański, M. (14.01.2022). Co z deinstytucjonalizacją? Rząd ma strategie. https://publicystyka.ngo.pl/co-z-deinstytucjonalizacja-rzad-ma-strategie (dostęp 14.09.2022).

Szwed, S. (2.03.2022). Odpowiedź na interpelację nr 31095 w sprawie opieki instytucjonalnej nad osobami niesamodzielnymi. https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=CC7E5Z (dostęp 14.09.2022).

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. 1997 Nr 123 poz. 776.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz. U. 1998 Nr 162 poz. 1118.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 z późn. zm.

Wałas, A. (red.) (2020). Domy otwarte. https://poledialogu.org.pl/wp-content/uploads/2020/11/DOMY_OTWARTE_PUBLIKACJA_WWW_01.pdf (dostęp 14.09.2022).

Wdówik, P. (19.07.2021). Odpowiedź na interpelację nr 25011 w sprawie braku alternatywy dla dzieci z niepełnosprawnościami przebywających w domach pomocy społecznej. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=C54H35 (dostęp 13.09.2022).

WOK (28.08.2022). Większość chorych przewlekle nie powinna trafiać do szpitala. Są lepsze formy opieki. https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Wiekszosc-chorych-przewlekle-nie-powinna-trafiac-do-szpitala-Sa-lepsze-formy-opieki,224379,14.html (dostęp 14.09.2022).

Wyżkiewicz, D. (30.06.2021). Dla niektórych osób z niepełnosprawnościami niezbędna jest pomoc instytucjonalna. https://wiez.pl/2022/06/30/dla-niektorych-osob-z-niepelnosprawnosciami-niezbedna-jest-pomoc-instytucjonalna/ (dostęp 10.10.2022).

ZUS (2020). Standardy orzecznictwa lekarskiego ZUS, Warszawa.

Bakalarczyk, R. (4.05.2021). Czy Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami przyniesie przełom? https://klubjagiellonski.pl/2021/05/04/czy-strategia-na-rzecz-osob-z-niepelnosprawnosciami-przyniesie-przelom/ (dostęp 14.10.2022).

Berezowska, I., Grab, P. (2021). Domy pomocy społecznej. Wytyczne i zasady. Integracja, 1(165), 21–23.

Błędowski, P. (red.) (2021). Deinstytucjonalizacja opieki długoterminowej w Polsce. Cele i wyzwania. Warszawa: Koalicja „Na Pomoc Niesamodzielnym”.

Bodnar, A. (jako Rzecznik Praw Obywatelskich) (5.05.2021). Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych. Rzecznik pyta ministrę Marlenę Maląg o projekt deinstytucjonalizacji. https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/co-z-planem-deinstytucjonalizacji-rpo-pyta-mrips (dostęp 2.10.2022).

Bujalski, S. (18.06.2020). Niepełnosprawni nie chcą do DPS, ale obiecanych mieszkań brak. „Wyjdziemy na ulice”. https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,26039133,niepelnosprawni-nie-chca-do-dps-ale-obiecanych-mieszkan-brak.html (dostęp 26.09.2022).

Ciepły, A. (21.12.2021). Przywrócić poczucie godności bezdomnym, niepełnosprawnym i dzieciom z domów dziecka. Dlaczego społeczność lokalna pomoże lepiej niż państwowa instytucja? https://klubjagiellonski.pl/2021/12/21/przywrocic-poczucie-godnosci-bezdomnym-niepelnosprawnym-i-dzieciom-z-domow-dziecka-dlaczego-spolecznosc-lokalna-pomoze-lepiej-niz-panstwowa-instytucja/ (dostęp 21.09.2022).

Dąbek, M. (14.06.2017). „Za życiem” pod lupą: komu mieszkania chronione? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/576278 (dostęp 21.09.2022).

Dązbłaż, B. (11.10.2019). V Kongres: decydować, znaczy być. http://niepelnosprawni.pl/ledge/x/848559;jsessionid=FAA7658AD7927A52D8FAD7BF199A11DA?ci=document_add_comment&mid=849272&state=am (dostęp 26.09.2022).

Dązbłaż, B. (26.05.2021). Dzień Matki i 30 lat troski. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1806389 (dostęp 27.09.2022).

Dązbłaż, B. (25.06.2021). Strategia deinstytucjonalizacji i przepisy niwelujące różnicowanie opiekunów już blisko? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1820246 (dostęp 13.09.2022).

Dązbłaż, B. (11.08.2021). Mieszkanie chronione zamiast DPS-u. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1839455 (dostęp 4.10.2022).

Dązbłaż, B., Różański, M. (21.05.2021). Czego brakuje w Krajowym Planie Odbudowy? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1804019 (dostęp 27.09.2022).

Deja, A. (02.08.2021). Jeszcze tylko dziś podpisz apel w sprawie Strategii Deinstytucjonalizacji. https://publicystyka.ngo.pl/podpisz-apel-w-sprawie-strategii-deinstytucjonalizacji?fbclid=IwAR2rDG_6LVDijgiY8l22aF69hkrIdtsi13KA-cYoWphOLrTNWlAyjTYgNgE (dostęp 10.10.2022).

Deja, A. (21.09.2021). Jaka deinstytucjonalizacja? Agnieszka Deja: Przede wszystkim dostępne usługi blisko człowieka. https://publicystyka.ngo.pl/jaka-deinstytucjonalizacja-agnieszka-deja-przede-wszystkim-dostepne-uslugi-blisko-czlowieka?fbclid=IwAR2WYYo7vYiM3AJHz0iRflu5PaXjBmSNyvwHMrpp4Yw9PVRyD9B5vdTe33k (dostęp 21.09.2022).

Dudkiewicz, J. (18.01.2022). Michał Guć: Deinstytucjonalizacja jest nie tylko rozwiązaniem lepszym, ale też tańszym [wywiad]. https://publicystyka.ngo.pl/michal-guc-deinstytucjonalizacja-jest-nie-tylko-rozwiazaniem-lepszym-ale-tez-tanszym-wywiad (dostęp 22.09.2022).

Fijołek-Głowacka, K. (22.06.2021). Uspołecznienie, upodmiotowienie, personalizacja. Czas na deinstytucjonalizację. https://instytutsprawobywatelskich.pl/uspolecznienie-upodmiotowienie-personalizacja-czas-na-deinstytucjonalizacje/ (dostęp 21.09.2022).

Flieger, E. (7.09.2021). Jaka deinstytucjonalizacja? Zapraszamy do debaty. https://publicystyka.ngo.pl/jaka-deinstytucjonalizacja-zapraszamy-do-debaty (dostęp 10.10.2022).

Gmiterek-Zabłocka, A. (11.07.2021). Opracowali strategię ws. zmian w DPS-ach, ale resort rodziny odłożył ją na półkę. „Stracimy kolejne 20 lat”. https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,27314454,opracowali-strategie-ws-zmian-w-dps-ach-ale-resort-rodziny.html?fbclid=IwAR0Cg_QGypSU5GRU5c9nJEL9-mqCmbweKoirTvdim-9zCSpGsZD2eKvS0y0 (dostęp 22.09.2022).

Grabowska, I., Wójcik, S. (2021). Analiza skali potrzeb i niezbędnych zmian w ramach procesu deinstytucjonalizacji. https://www.wrzos.org.pl/wp-content/uploads/2021/07/ekspertyza-deinstytucjonalizacja-szacunek-skali-potrzeb.pdf (dostęp 22.09.2022).

Greniuk, A. (12.08.2020). „Przyzwolenie na segregację i łamanie praw”. Polska zaskarżona do Komisji Europejskiej. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1149037 (dostęp 27.09.2022).

Greniuk, A. (26.03.2021). Czym jest niezależne życie? Wyjaśniamy. Krok po kroku. http://niepelnosprawni.pl/ledge/x/1772310 (dostęp 22.09.2021).

Jaśkowiak, J. (29.06.2021). Interpelacja nr 25011 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie braku alternatywy dla dzieci z niepełnosprawnościami przebywających w domach pomocy społecznej. https://sejm.gov.pl/sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=C4JBPU&view=5 (dostęp 27.09.2022).

Jezioro-Braś, M. (2015). Deinstytucjonalizacja opieki nad osobami niesamodzielnymi w oparciu o Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych – wywiad z panią Barbarą Imiołczyk – dyrektorem Centrum Projektów Społecznych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie, 4, 8–10.

Jordan, P. (17.03.2021). Planowanie skoncentrowane na Osobie z niepełnosprawnością – ważny filar środowiskowego wsparcia. https://publicystyka.ngo.pl/planowanie-skoncentrowane-na-osobie-z-niepelnosprawnoscia-wazny-filar-srodowiskowego-wsparcia (dostęp 22.09.2022).

Kocejko, M. (26.05.2020). Prawa człowieka mieszkańców DPS to zapomniana sprawa [opinia]. https://publicystyka.ngo.pl/magdalena-kocejko-prawa-czlowieka-mieszkancow-dps-to-zapomniana-sprawa-opinia (dostęp 22.09.2022).

Komentarz generalny nr 5 (27.10.2017) sporządzony przez Komitet ONZ ds. Praw Osób Niepełnosprawnych, polskie tłumaczenie K. Krzyżanowska (2019). Warszawa: Fundacja Centrum Praw Osób Niepełnosprawnych. https://niezaleznezycie.pl/wp-content/uploads/Komentarz_og%C3%B3lny_ONZ_5_PL.pdf (dostęp 22.09.2022).

Kowalski, R. (26.10.2020). Jak przekonać polityków, żeby do deinstytucjonalizacji podeszli poważnie. https://publicystyka.ngo.pl/jak-przekonac-politykow-zeby-do-deinstytucjonalizacji-podeszli-powaznie (dostęp 21.09.2022).

Kowalski, R. (23.01.2021). Dwunaste posiedzenie RDPP. Rada chciałaby lepiej komunikować o swoich pracach. https://publicystyka.ngo.pl/dwunaste-posiedzenie-rdpp-rada-chcialaby-lepiej-komunikowac-o-swoich-pracach (dostęp 10.10.2022).

Kramkowska, K. (2021). Deinstytucjonalizacja w opiece długoterminowej. Forum Opieki Długoterminowej Medi, 1(86), 9-13.

Kubicki, P. (2021). Cele deinstytucjonalizacji w kontekście oczekiwań osób z niepełnosprawnościami, polityki społecznej i dokumentów międzynarodowych. https://niesamodzielnym.pl/uploads/RAPORT_DEINSTYTUCJONALIZACJA_OD.pdf (dostęp 22.09.2022).

Kubicki, P., Kocejko, M. (20.10.2020). Czy istnieje alternatywa dla domów pomocy społecznej? O deinstytucjonalizacji, włączających społecznościach lokalnych i niezależnym życiu osób z niepełnosprawnościami. https://publicystyka.ngo.pl/czy-istnieje-alternatywa-dla-domow-pomocy-spolecznej-o-deinstytucjonalizacji-wlaczajacych-spolecznosciach-lokalnych-i-niezaleznym-zyciu-osob-z-niepelnosprawnosciami?fbclid=IwAR01wCuo4kPNpsdSW1Le46a_kb6531VLufixTI4QKWfvfVxds-P6DNlIbF4 (dostęp 21.09.2022).

Kurowski, K. (2014). Przestrzeganie wolności i praw człowieka i obywatela w domach pomocy społecznej. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, 2(11), 157‒181.

Kurowski, K. (13.07.2022). Rodzina czy DPS? Jest trzecia droga. https://wiez.pl/2022/07/13/rodzina-czy-dps-jest-trzecia-droga/ (dostęp 27.09.2022).

Libura, M. (12.10.2021). Jaka deinstytucjonalizacja? Podsumowujemy debatę. https://publicystyka.ngo.pl/jaka-deinstytucjonalizacja-podsumowujemy-debate (dostęp 27.09.2022).

List aktywistów (9.11.2020). List aktywistów do Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów RP. https://www.wrzos.org.pl/wp-content/uploads/2020/11/listdopremieraiprezydentastrategiideinstytucjonalizacji.pdf (dostęp 27.09.2022).

List aktywistów (1.04.2021). List aktywistów do Tadeusza Kościńskiego, Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej. https://docs.google.com/document/d/1V1mLLL9EJ0BjbEORCla7NHzXIXDUZlm-/edit?fbclid=IwAR3upVnhqy0zGa337vxARju_EIR8CEEyoixest-MHFguR9m-wHqji25JIYM (dostęp 27.09.2022).

Mierzejewski, C. (12.08.2021). Dlaczego straszy się nas groźbą likwidacji domów pomocy społecznej. https://www.deinstytucjonalizacja.info/blog/dlaczego-straszy-sie-nas-grozba-likwidacji-domow-pomocy-spolecznej (dostęp 2.10.2022).

Mierzejewski, C. (7.09.2021). Jaka deinstytucjonalizacja? Cezary Miżejewski: Chodzi o realne prawo wyboru człowieka, jak ma spędzić swoje życie. https://publicystyka.ngo.pl/jaka-deinstytucjonalizacja-cezary-mizejewski-chodzi-o-realne-prawo-wyboru-czlowieka-jak-ma-spedzic-swoje-zycie (dostęp 22.09.2022).

Mika, T. (red.) (2021). Asystencja osobista osób z niepełnosprawnością w świetle analiz wybranych rozwiązań zagranicznych oraz systemu i doświadczeń krajowych. Raport zbiorczy. Puszczykowo: Fundacja im. Królowej Polski św. Jadwigi.

Niepelnosprawni.pl (21.09.2015). Ponad 100 organizacji pozarządowych działających dla osób z niepełnosprawnością pisze do prezydenta. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/277786 (dostęp 21.09.2022).

Nowosielska, P. (27.07.2021). Deinstytucjonalizacja. Pieśń odległej przyszłości [OPINIA]. https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Ya-9f8HUOvYJ:https://serwisy.gazetaprawna.pl/emerytury-i-renty/artykuly/8216027,wdowik-ustawa-deinstytucjonalizacja-strategia-na-rzecz-godnego-zycia.html+&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl&client=safari (dostęp 15.10.2022).

Nowosielska, P. (28.07.2021). Wdówik: Deinstytucjonalizacja to konieczność [WYWIAD]. https://serwisy.gazetaprawna.pl/emerytury-i-renty/artykuly/8216860,pawel-wdowik-dps-deinstytucjonalizacja-to-koniecznosc.html (dostęp 22.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (25.10.2017). Eksperci: System wsparcia osób z niepełnosprawnościami wymaga pilnych zmian. https://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/1080832,system-wsparcia-osob-z-niepelnosprawnosciami-wymaga-zmian.html (dostęp 2.10.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (1.05.2018). RPO: powinniśmy zaufać osobom z niepełnosprawnością ws. Dysponowania środkami. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/651850 (dostęp 12.10.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (3.12.2019). RPO apeluje do minister rodziny o zmiany we wsparciu osób niepełnosprawnych. https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1442822,rpo-apeluje-o-zmiany-we-wsparciu-osob-niepelnosprawnych.html (dostęp 22.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (16.11.2021). Asystencja osobista osób niepełnosprawnych: w połowie grudnia „twarde założenia” legislacyjne. https://pulsmedycyny.pl/asystencja-osobista-osob-niepelnosprawnych-w-polowie-grudnia-twarde-zalozenia-legislacyjne-1133408 (dostęp 14.09.2022).

PAP – Polska Agencja Prasowa (19.08.2022). Wiceminister Wdówik dla „DGP”: DPS-y przypominają dziś kolonie karne. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C918551%2Cwiceminister-wdowik-dla-dgp-dps-y-przypominaja-dzis-kolonie-karne.html (dostęp 27.09.2022).

Pawłowska, E. (21.05.2021). W walce z pandemią potrzeby niepełnosprawnych przestały istnieć. https://pulsmedycyny.pl/w-walce-z-pandemia-potrzeby-niepelnosprawnych-przestaly-istniec-1117347?fbclid=IwAR0PqTwxoTXDn-AVVlOHOVKA6TzwYU2BsuQbJe1-NF9vrPy-EdqzuT-ArgI (dostęp 27.09.2021).

PFON – Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami (19.10.2021). Program VII Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami. https://pfon.org/aktualnosci/program-vii-kongresu-osob-z-niepelnosprawnosciami-z-linkiem-do-formularza-zgloszeniowego/ (dostęp 24.10.2022).

PFON – Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami (3.11.2021). Uwagi PFON do projektu Strategii Rozwoju Usług Społecznych na lata 2021–2035. https://pfon.org/aktualnosci/tabela-uwag-pfon-do-projektu-dokumentu-strategia-rozwoju-uslug-spolecznych-polityka-publiczna-na-lata-2021-2035/ (dostęp 4.10.2022).

Porozumienie Autyzm Polska (2021). Koncepcja Wspólnot Domowych dla Dorosłych Osób z Autyzmem. https://autyzmpolska.org.pl/wp-content/uploads/2021/05/00-Koncepcja-Wsp%C3%B3lnoty-Domowej-dla-Doros%C5%82ych-Os%C3%B3b-z-Autyzmem.pdf (dostęp 21.09.2022).

Próchniewicz, D. (2.07.2021). Przywrócić pamięć o sobie. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1823132?fbclid=IwAR1KVCW65vapWbPXUu0P3tu1lMDp4NEAV24TxDzoTW2puN_VjQF7pBjtgwU (dostęp 4.10.2022).

Przybyszewski, T. (3.09.2020). Zapis wideoczatu z Pawłem Wdówikiem, Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1165206;jsessionid=E3F428E581FE9F515E0F3140029033B9?fbclid=IwAR27feMqWdVlOQ-IYZV2XDybJzb5tVnTRUqiiLfyHp4AF6qLfcUkWqhQ-Xo (dostęp 15.10.2022).

Rędziak, B. (30.09.2013). Usługi na poziomie lokalnym zastąpią opiekę instytucjonalną? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/172560 (dostęp 4.10.2022).

Rędziak, B. (22.07.2015). 10 lat w DPS wbrew swej woli. Wyrok: Polska winna. I nic się nie zmienia. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/268303 (dostęp 27.09.2022).

Różański, M. (14.12.2015). Czas obalić wielkie instytucje. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/301530 (dostęp 4.10.2022).

Różański, M. (20.06.2016). Komisarz Rady Europy: domy opieki łamią prawa człowieka. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/344562 (dostęp 22.09.2022).

Różański, M. (21.09.2016). Przeciwko systemowi wsparcia bierności. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/344713 (dostęp 21.09.2022).

Różański, M. (28.09.2017). Chcemy praw, nie łaski. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/586353 (dostęp 22.09.2022).

Różański, M. (12.10.2017). Bądźcie dumni, silni i widoczni. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/587924 (dostęp 10.10.2022).

Różański, M. (26.10.2017). Za godnym i niezależnym życiem. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/604967 (dostęp 4.10.2022).

Różański, M. (17.01.2018). Instytucje lecznicze i opiekuńcze odbierają wolność. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/638736 (dostęp 21.09.2022).

Różański, M. (7.08.2018). Walka z dyskryminacją i ubóstwem obowiązkiem państwa. RPO przedstawił swoje rekomendacje dla ONZ. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/669249 (dostęp 26.09.2022).

Różański, M. (6.09.2018). Trudne pytania w Genewie. Jak Polska radzi sobie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/673395 (dostęp 4.10.2022).

Różański, M. (26.10.2018). Krytyczna stagnacja czy czas nadziei? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/684988 (dostęp 2.10.2022).

Różański, M. (2020). Najwyższa pora na reformę DPS-ów. Integracja, 2, 36–39.

Różański, M. (4.03.2020). Likwidacja barier, dostępny transport i dofinansowanie WTZ i ZAZ. PFRON wspiera samorządy. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/933650 (dostęp 21.09.2022).

Różański, M. (12.03.2020). Zrównanie świadczeń dla opiekunów. Senatorzy podejmą prace nad realizacją wyroku TK. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/939748 (dostęp 2.10.2020).

Różański, M. (9.06.2020). Pełnomocnik Rządu odpowiadał na pytania Czytelników naszego portalu. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1065960 (dostęp 10.10.2022).

Różański, M. (8.07.2020). Niezależne życie po łódzku. Mieszkania chronione czy jednak DPS? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1112401 (dostęp 2.10.2022).

Różański, M. (15.07.2020). Rządowa strategia deinstytucjonalizacji już we wrześniu? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1116084 (dostęp 27.09.2022).

Różański, M. (2.09.2020). Pełnomocnik obiecuje m.in. rozwiązanie problemu pułapki rentowej. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1164683 (dostęp 2.10.2022).

Różański, M. (15.03.2021). Niezależne życie zamiast wielkich instytucji. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1771571 (dostęp 21.09.2022).

Różański, M. (29.04.2021). Pełnomocnik Rządu zapowiada plan mieszkalnictwa dla osób z niepełnosprawnościami. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1793943 (dostęp 10.10.2022).

Różański, M. (4.05.2021). Kręgi wsparcia zamiast ubezwłasnowolnienia i nowy program mieszkalnictwa – Pełnomocnik zapowiada kolejne zmiany. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1795940 (dostęp 22.09.2022).

Różański, M. (28.06.2021). Niezależne życie dziecka to niezależne życie rodzica. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1821562;jsessionid=58297C16F673CBDC2F4D2445DE67A890?fbclid=IwAR3klWWNhNNOzpBe_5oFlZTDO7OJZxaC_VQciuxlaHfzFosiIaZwtjtIpWM (dostęp 22.09.2022).

Różański, M. (14.07.2021). Stagnacja zamiast zmiany. Eksperci o Strategii rozwoju usług społecznych. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1827896?fbclid=IwAR32sP5t1jvcqdFb8zkgcAV4P0ZlsodDJgNCXu2F_7A3xKL-899MH7973nk (dostęp 27.09.2022).

Różański, M. (20.07.2021). „Nie umieszczenie w DPS, a pozostanie w miejscu zamieszkania”. RPO zabrał głos w sprawie deinstytucjonalizacji. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1830341 (dostęp 22.09.2022).

Różański, M. (9.09.2021). Czy reforma DPS oznacza ich likwidację? http://niepelnosprawni.pl/ledge/x/1859709?fbclid=IwAR1_2yyc9S3H9dcQqkzwg8fD0mlSOXnIbJLM2Cv_NaoCtqCavpLp7EPVU0M (dostęp 22.09.2021).

Różański, M. (30.09.2021). Zapowiedzi Pełnomocnika: wspieranie mieszkalnictwa i asystencji. Środki dla dorosłej osoby z niepełnosprawnością, a nie opiekuna. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1865440 (dostęp 27.09.2022).

Siemaszko, A. (9.08.2017). Komentarz do artykułu B. Dązbłaż: Co po śmierci opiekunów? http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/581747 (dostęp 27.09.2022).

Starzewski, Ł. (3.11.2021). Jak wprowadzać deinstytucjonalizację. Uwagi RPO do „Strategii rozwoju usług społecznych na lata 2021-2035”. https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-deinstytucjonalizacja-strategia-rozwoju-uslug-spolecznych-mrips?fbclid=IwAR2eIe6bi0v0735hRAsuc5YrCV5y6p6_EQJbexop9tzo8Bs3N3jwcxYqGWk (dostęp 22.09.2022).

Strategia DI (2021). Usługi społeczne i zdrowotne na rzecz niezależnego i bezpiecznego życia. Strategia deinstytucjonalizacji usług w Polsce 2021-2035 oraz Mapa drogowa wdrażania Strategii deinstytucjonalizacji do 2023 r. Projekt. https://uploads.strikinglycdn.com/files/b48d8627-e028-48d4-bfdb-ee4e629344fb/Strategia%20Deinstytucjonalizacji%20us%C5%82ug%20w%20Polsce%20i%20Mapa%20Drogowa%20do%202023.pdf (dostęp 22.09.2022).

Szacki, R., Rybicka, M., Bolak, E. (21.07.2021). Strategia usług społecznych. Rozczarowania i oczekiwania. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1830794?fbclid=IwAR2jZ0-sFNygwzUGn6zDynZ2mWckq8qszqaFhiq5vfmInJde_P5Qs0zNpg4 (dostęp 21.09.2022).

WSM (2021). Wspomagane społeczności mieszkaniowe. https://synapsis.org.pl/wp-content/uploads/2021/10/Wspomagane-spolecznosci-mieszkaniowe_koncepcja.pdf (dostęp 29.09.2022).

Za niezależnym życiem (11.05.2018). „Za Niezależnym Życiem”. Założenia dla projektów ustaw dla Nowego Systemu Wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Wersja 3.0, po konsultacjach społecznych. https://api.ngo.pl/media/get/5728 (dostęp 4.10.2022).

Zadrożny J. (red.) (2015). Społeczny Raport Alternatywny z realizacji Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Warszawa: Fundacja KSK. http://monitoringobywatelski.firr.org.pl/wp-content/uploads/2015/09/Spo%C5%82eczny-Raport-Alternatywny_ostateczny.pdf (dostęp 2.03.2023).

Zawisny, A. (7.09.2021). Międzynarodowa perspektywa deinstytucjonalizacji, a polska stagnacja. Dlaczego potrzebujemy pilnych, systemowych zmian, a nie niewielkich poprawek obecnego systemu. https://fundacjalibertatem.pl/panel/dokpdf/prezent.pdf (dostęp 22.09.2022).

Zima-Parjaszewska, M., Abramowska, B.E. (2017). Asystent osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik metodyczny dla profesjonalistów. Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną.

MRiPS (15.06.2022). Uchwała Nr 135 Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2022 r. w sprawie przyjęcia polityki publicznej pod nazwą Strategia rozwoju usług społecznych, polityka publiczna do roku 2030 (z perspektywą do 2035 r.).

Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami 2021-2030, Uchwała nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021.

WRZOS (30.05.2022). Rekomendacje krajowe w zakresie wdrażania strategii rozwoju usług społecznych i deinstytucjonalizacji – uruchamiania stabilnych fundamentów do dalszego rozwoju usług społecznych oraz udziału w nich na zasadach partnerskich sektora społecznego. https://uploads.strikinglycdn.com/files/e88d6d57-50a0-48f3-b303-75054d9c1c50/rekomendacje_final.pdf (dostęp 14.09.2022).

Abramowska, B.E. (red.) (2014). Wpływ ruchu rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną na rozwój nauki i życie społeczne. Raport z badań. Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.

Abrams, T. (2014). The Ontological Politics of Disablement: Heidegger, Disability, and the Ontological Difference. Ontario: Carleton University Ottawa.

Aleksander, A. (2008). Pojęcie identyfikacji pracownika z organizacją w świetle badań literaturowych oraz w praktyce działalności przedsiębiorstw. Organizacja i Zarządzanie: Kwartalnik naukowy, 4, 143–157.

AOON (2023). Batorska, M., Bartnik, N., Besowski, S., Cwojdzińska, J., Franczak, M., Głąb, Z., Gołębiewska, L., Jeżowska-Siwek, A., Kocejko, M., Mądry, M., Ołdak, M., Orylski, Ł., Piętal-Pyrek, W., Sałkowska, M., Wnuk, A., Zajączkowska, E., Zawisny, A., Członkini Zespołu Horyzontalnego: dr Monika Zima-Parjaszewska. Standard asystencji osobistej osoby z niepełnosprawnością. Warszawa: opracowanie przygotowane w ramach projektu „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych” przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną oraz Fundację św. Jadwigi Królowej Polski (partnerzy projektu). https://psoni.org.pl/aoon/ (dostęp 3.01.2024).

Apanowicz, J. (2002). Metodologia ogólna. Gdynia: Wydawnictwo Diecezji Pelpińskiej Bernardinum.

Babbie, E. (2006). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bakalarczyk, R. (2018). Deinstytucjonalizacja opieki długoterminowej w Szwecji – inspiracje dla Polski. Polityka Społeczna. Niesamodzielność – nowe ryzyko socjalne, 2, 34–40.

Bakalarczyk, R. (2021). Rys historyczny i doświadczenia deinstytucjonalizacji w wybranych krajach. W: P. Błędowski (red.), Deinstytucjonalizacja opieki długoterminowej w Polsce. Cele i wyzwania (17–23). Warszawa: Koalicja na pomoc niesamodzielnym.

Barnes, C., Mercer, G. (2008). Niepełnosprawność. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Bauman, Z. (1992). Intimations of Postmodernity. London–New York: Routledge.

Berger, P.L., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Besowski, S., Orylski, Ł. (2021). Analiza funkcjonującego w wybranych krajach systemu wspierania osób z niepełnosprawnościami pod kątem asystencji osobistej. W: Asystencja osobista osób z niepełnosprawnością w świetle analiz wybranych rozwiązań zagranicznych oraz systemu i doświadczeń krajowych. Raport zbiorczy. Puszczykowo: Fundacja im. Królowej Polski św. Jadwigi. https://www.malopolska.uw.gov.pl/doc/Asystencja%20osobista%20os%C3%B3b%20z%20niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85.pdf (dostęp 2.03.2023).

Besowski, S., Cwojdzińska, J., Orylski, Ł., Sałkowska, M., Zawisny, A. (2022). Standard usługi asystencja osobista osoby z niepełnosprawnością. Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. https://wlaczeniespoleczne.pl/uploads/docs/opis-aoon-2.pdf (dostęp 2.03.2023).

Besowski, S., Mądry, M., Mika, T., Orylski, Ł., Wójcik, E. (2021). Wprowadzenie do asystencji osobistej osoby z niepełnosprawnością. Przyjęta perspektywa i podstawowe informacje. W: Asystencja osobista osób z niepełnosprawnością w świetle analiz wybranych rozwiązań zagranicznych oraz systemu i doświadczeń krajowych. Raport zbiorczy. Puszczykowo: Fundacja im. Królowej Polski św. Jadwigi. https://www.malopolska.uw.gov.pl/doc/Asystencja%20osobista%20os%C3%B3b%20z%20niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85.pdf (dostęp 2.03.2023).

Bińczyk, E. (2003). Socjologia wiedzy w Biblii. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.

Bogacz-Wojtanowska, E. (2014). Partycypacja polityczna i społeczna. Niepełnosprawni obywatele w Polsce. W: B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej (235–274). Kraków: Wydawnictwa AGH.

Buchner, T. (2009). Deinstitutionalisation and community living for people with intellectual disabilities in Austria: History, policies, implementation and research. Tizard Learning Disability Review, 14(1), 4–13.

Bytniewski, P. (2017). Utopie i heterotopie. Mannheimowska i Foucaultowska analiza wiedzy społecznie zobiektywizowanej W: T.M. Korczyński (red.), Współczesne problemy socjologii wiedzy. W 80-lecie „Ideologii i utopii” Karla Mannheima (49–66). Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.

Campbell, J., Oliver, M. (1996). Disability Politics. Understanding Our Past, Changing Our Future. London–New York: Routledge.

Carling-Jenkins, R. (2014). Disability and Social Movements. Learning from Australian Experiences. New York: Routledge.

Carrier, M., Roggenhofer, J., Küppers, G., Blanchard, P. (2004). Introduction: Knowledge and the world: Challenges beyond the science wars. W: M. Carrier, J. Roggenhofer,

G. Küppers, P. Blanchard (red.), Knowledge and the World: Challenges Beyond the Science Wars. Berlin–Heidelberg–New York: Bielefeld University, Springer Verlag.

CEG (2012). Common European Guidelines on the Transition from Institutional to Community-based Care. European Expert Group on the Transition from Institutional to Community-based Care. Brussels.

Chenoweth, L. (1998). Disability, Deinstitutionalisation and Discourse: An Analysis of Institutional Reform Policies in Queensland 1994–1996. Queensland: Queensland University of Technology.

Czajkowski, W. (2017). Socjologia wiedzy: między epistemologią a zarządzaniem wiedzy. W: T.M. Korczyński (red.), Współczesne problemy socjologii wiedzy. W 80-lecie „Ideologii i utopii” Karla Mannheima (23–48). Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.

Czyżewski, M. (2008a). Elementy i całości. O niektórych dylematach analizy dyskursu. W: A. Horolets (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii. Toruń: Adam Marszałek.

Czyżewski, M. (2008b). Debata na temat Jedwabnego oraz spór o „politykę historyczną” z punktu widzenia analizy dyskursu publicznego. W: S.M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki (red.), Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów (117–140). Łódź: Instytut Pamięci Narodowej.

Czyżewski, M. (2009a). Polski spór o Strach Jana Tomasza Grossa w perspektywie „pośredniczącej” analizy dyskursu. Studia Socjologiczne, 3(194), 5–26.

Czyżewski, M. (2009b). Działania „neopozorne”. Uwagi na temat przeobrażeń komunikowania publicznego i życia naukowego. Przegląd Socjologiczny, 58(1), 9–13.

Czyżewski, M. (2013). Teorie dyskursu i dyskursy teorii. Kultura i Społeczeństwo, 2, 3–25.

Czyżewski, M. (2014). Praca pośrednicząca w debatach publicznych. W: M. Czyżewski, K. Franczak, M. Nowicka, J. Stachowiak (red.), Dyskurs elit symbolicznych: próba diagnozy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.

Czyżewski, M. (2020). Ossowskiego socjologia wiedzy, czyli Mannheim bez Mannheima. W: A. Sułek (red.), Spotkania z Ossowskim. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Czyżewski, M., Otrocki, M., Piekot, T., Stachowiak, J. (2017). Wprowadzenie. W: M. Czyżewski, M. Otrocki, T. Piekot, J. Stachowiak (red.), Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.

Degener, T. (2016). Disability in a human rights context. Laws, 5(35).

Drabarz A., Kubalski M., Kurowski K., Szeroczyńska M., Zima-Parjaszewska M. (2023). Asysta prawa jako element systemu wsparcia korzystania ze zdolności do czynności prawnych. Opracowanie zostało przygotowane w ramach projektu: „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych” przez Polskie Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (partner projektu). https://wlaczeniespoleczne.pl/idi-fgi-warsztaty/asysta-prawna-2 (dostęp 10.01.2024).

Encyclopedia of Disability (2006). G.L. Albrecht (red.). T. I–V. Thousand Oaks–London–New Delhi: SAGE Publications.

ESN (b.d.). Independent living: Making choice and control a reality. An ESN report on how social services in Europe are promoting choice and control alongside people with disabilities. European Social Network.

Europejska Grupa Ekspertów ds. Przejścia od Opieki Instytucjonalnej do Opieki, świadczonej na poziomie Lokalnych Społeczności (2012). Ogólnoeuropejskie wytyczne dotyczące przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności. Bruksela. https://www.power.gov.pl/media/70778/ogolnoeuropejskie_wytyczne_deinstytucjonalizacja.pdf (dostęp 2.03.2023).

Feder Kittay, E. (2011). The ethics of care, dependence, and disability. Ratio Juris, 24(1), 49–58.

Finkelstein, V. (1980). Attitudes and Disabled People. London: Milton Keynes.

Foucault, M. (1987). Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Foucault, M. (2002). Porządek dyskursu. Gdańsk: Minerwa. Biblioteka Filozofii i Historii Filozofii.

Foucault, M. (2009). Nadzorować i karać. Warszawa: Aletheia.

Frysztacki, K. (2009). Socjologia problemów społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Gąciarz, B. (2014). Przemyśleć niepełnosprawność na nowo. Od instytucji państwa opiekuńczego do integracji i aktywizacji społecznej. Studia Socjologiczne, 2(213), 15–42.

Gąciarz, B., Piróg, T. (2014). Od państwa opiekuńczego do społeczeństwa opiekuńczego. Dylematy wokół partycypacji obywateli na przykładzie polityki społecznej wobec niepełnosprawności. Studia Socjologiczne, 2(213), 85–106.

Gibbs Boneff, E. (2010). Mannheim’s critical theory?: Reflections on the relationship between Max Horkheimer and Karl Mannheim. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2331150 (dostęp 2.03.2023).

Giermanowska, E., Racław, M., Szawarska, D. (2020). Institutionalized chaos instead of independent living. Forced modernization and assistant services in Poland. Studia Humanistyczne AGH, 19, 73–92.

Giermanowska, E., Racław, M., Szawarska, D. (2022). Cień, który pozwala wyjść z cienia. Asystencja osobista dla osób z niepełnosprawnościami w Polsce i Norwegii. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Głąb, Z. (2020). Badania nad społeczną historią niepełnosprawności w Polsce – kierunki, metody, wyzwania. Historyka. Studia metodologiczne, 50, 321–349.

Głąb, Z. (2021a). Wirtualizacja działań społecznych i obywatelskich – szanse i zagrożenia – na przykładzie Kongresu osób z niepełnosprawnościami. W: G. Całek, J. Niedbalski, M. Racław, D. Żuchowska-Skiba (red.), Wirtualizacja życia osób z niepełnosprawnością (113–128). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Głąb, Z. (2021b). From institutionalisation to (de)institutionalisation – Transferring isolation practices from nursing home care to supported housing in Poland. Przegląd Socjologiczny, 70, 129–156.

Głąb, Z., Kocejko, M. (2021). Polityka wobec niepełnosprawności w Polsce w perspektywie okrutnego optymizmu. Rzecz o niespełnianych obietnicach. W: G. Całek, J. Niedbalski, M. Racław, D. Żuchowska-Skiba (red.), Zrozumieć niepełnosprawność. Problemy, badania, refleksje (291–314). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Głąb, Z., Kocejko, M. (2022). Between safety and isolation: The governmental-ministerial approach to care homes in Poland during the COVID-19 pandemic. Disability & Society. https://doi.org/10.1080/09687599.2022.2147418

GUS – Główny Urząd Statystyczny (2021). Zakłady stacjonarne pomocy społecznej w 2020 r.

GUS – Główny Urząd Statystyczny (2022). Zakłady stacjonarne pomocy społecznej w 2021 r.

Goffman, E. (1991). Asylums. Essays on the Social Situation of Mental Patients and Other Inmates. London: Penguin Books.

Goodley, D. (2017). Disability Studies. An Interdisciplinary Introduction. SAGE.

Grabusińska, Z. (2013). Domy pomocy społecznej w Polsce. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Grewiński, M., Zasada-Chorab, A. (2012). System pomocy społecznej w Polsce – wyzwania i kierunki. Toruń: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu.

Hornidge, A.K., Keller, R., Schünemann, W.J. (2018). Introduction: The sociology of knowledge approach to discourse in an interdependent world. W: A.K. Hornidge, R. Keller, W.J. Schünemann (red.), The Sociology of Knowledge Approach to Discourse. Investigating the Politics of Knowledge and Meaning-Making. London: Routledge.

Howarth, D. (2008). Dyskurs. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Hunt, P. (1981). Settling accounts with the parasite people: A critique of „A Life Apart” by E.J. Miller and G.V. Gwynn. Disability Challenge, 1, 37–50.

III Kongres Osób z Niepełnosprawnościami (2017). Założenia dla projektów ustaw dla Nowego Systemu Wsparcia osób z niepełnosprawnościami. https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/III%20Kongres%20ON%20-%20Za%C5%82o%C5%BCenia%20dla%20projekt%C3%B3w%20ustaw%20dla%20Nowego%20Systemu%20Wsparcia%20os%C3%B3b%20z%20niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bciami%20v2.0%202017.10.23.pdf (dostęp 2.03.2023).

Internetowy słownik synonimów języka polskiego online (2020). https://synonim.net/ (dostęp 2.03.2023).

INŻ (2018). Odpowiedzi na Listę pytań Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami w ramach ewaluacji polskiego raportu nt. wdrażania Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami. Stowarzyszenie Instytut Niezależnego Życia. https://niezaleznezycie.pl/wp-content/uploads/Odpowiedzi_Lista_pytan_KPON_Instytut_Niezaleznego_Zycia.pdf (dostęp 2.03.2023).

Jabłońska, B. (2012). Władza i wiedza w krytycznych studiach nad dyskursem – szkic teoretyczny. Studia Socjologiczne, 1, 75–92.

Keller, R. (2011). The Sociology of Knowledge Approach to Discourse (SKAD). Human Studies, 34, 43–65.

Keller, R. (2012). Entering discourses: A new agenda for qualitative research and sociology of knowledge. Qualitative Sociology Review, 8, 46–75.

Keller, R. (2018a). The sociology of knowledge approach to discourse. An introduction. W: R. Keller, A.K. Hornidge, W. Schünemann (red.), The Sociology of Knowledge Approach to Discourse. Investigating the Politics of Knowledge and Meaning-Making. London: Routledge.

Keller, R. (2018b). The social construction of value. A comparative SKAD analysis of public discourses on waste in France and Germany. W: R. Keller, A.K. Hornidge, W. Schünemann (red.), The Sociology of Knowledge Approach to Discourse. Investigating the Politics of Knowledge and Meaning-Making. London: Routledge.

Kochmańska, A. (2019). Elementy wpływające na podstawę identyfikacji pracownika z organizacją. Wymiary identyfikacji. Etyka Biznesu i Zrównoważony Rozwój. Interdyscyplinarne studia teoretyczno-empiryczne, 1, 50–59.

Korczyński, T.M. (2016). Religijność a stereotypy narodowe. Analiza socjologiczna badań polskiej młodzieży w paradygmacie fenomenologicznej socjologii wiedzy. Journal of Modern Science, 3, 11–32.

Korczyński, T.M. (2017). Wprowadzenie. W: T.M. Korczyński (red.), Współczesne problemy socjologii wiedzy. W 80-lecie „Ideologii i utopii” Karla Mannheima. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.

Koyanagi, C. (2007). Learning from History: Deinstitutionalization of People with Mental Illness As Precursor to Long-Term Care Reform. Henry J. Kaiser Family Foundation.

Kozubowski, J. (2021). Socjologia wiedzy społeczeństwa cyfrowego – „praca cyfrowa” a ideologia mediów społecznościowych. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 66(2), 67–79.

Kubicki, P. (2017). Polityka publiczna wobec osób z niepełnosprawnościami. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

Kuhn, T.S. (2001). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Kurowski, K. (2014). Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Kusideł, E., Podgórska-Jachnik, D., Potoczna, M. (2018). Osoby niesamodzielne w województwie łódzkim. Łódź: Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi Jednostka Organizacyjna Samorządu Województwa Łódzkiego.

Lach, D.E. (2018). Niesamodzielność jako ryzyko socjalne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Linde, C. (2001). Narrative in institutions. W: D. Schiffrin, D. Tannen, H.E. Hamilton (red.), The Handbook of Discourse Analysis (518–534). Oxford: Blackwell Publishers.

Litvak, S., Zukas H., Heuman J.E. (1987). Attending to America: Personal Assistance for Independent Living. A Survey of Attendant Service Programs in the United States for People of All Ages with Disabilities. Berkeley: Word Institute on Disability.

Machnikowski, R. (2017). O przydatności myśli Mannheimowskiej dzisiaj. W: T. M. Korczyński (red.), Współczesne problemy socjologii wiedzy. W 80-lecie „Ideologii i utopii” Karla Mannheima. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.

Mannheim, K. (1952). The problem of a sociology of knowledge. W: K. Mannheim, Essays on the Sociology of Knowledge (134–190). London: Routledge & Kegan Paul LTD.

Mannheim, K. (1986). Myśl konserwatywna. Warszawa: Kolegium Otryckie.

Mannheim, K. (1992). Ideologia i utopia. Lublin: Test.

Mannheim, K. (2003). Towards the sociology of the mind. An introduction. W: K. Mannheim (red.), Essays on the Sociology of Culture (15–91). New York: Routledge.

Mannheim, K. (2008). Ideologia i utopia. Warszawa: Aletheia.

Mansell, J. (2009). Building new systems in the community. Tizard Learning Disability Review, 14(1), 2–3.

Marczewska-Rytko, M. (2015). Kategoria nowych ruchów społecznych w ujęciu Manuela Castellsa. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Lublin – Polonia, 22, 43–53.

Masłyk, T., Migaczewska, E. (2016). Disabled citizens ‒ Defining their own role in the political process. An empirical analysis of the attitudes of disabled people in Poland in 2002–2014. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica, 59, 43–58.

Masłyk, T., Migaczewska, E., Stojkow, M., Żuchowska-Skiba, D. (2016). Aktywni niepełnosprawni? Obywatelski i społeczny potencjał środowiska osób niepełnosprawnych. Kraków: Wydawnictwa AGH.

Maternicki, J. (1970). Niektóre problemy teorii i metodologii historii. Studia Źródłoznawcze, 15, 151–166.

Mayr, A. (2015). Institutional discourse. W: D. Tannen, H.E. Hamilton, D. Schiffrin (red.), The Handbook of Discourse Analysis (755–774). Oxford: John Wiley & Sons, Inc. except for Chapter 16 © Bloomsbury Publishing Plc.

Merton, R.K. (2002). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Mikołajczyk-Lerman, G. (2013). Między wykluczeniem a integracją – realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Miłkowski, M. (2001). Klasyczna socjologia wiedzy a relatywizm teoriopoznawczy. W: T. Ciecierski, L.N. Nijakowski (red.), Oblicza relatywizmu teoriopoznawczego. Warszawa: Koło Filozoficzne przy MISH.

Miśkiewicz, B. (1988). Wstęp do badań historycznych. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Mizińska, J. (1986). Status socjologii wiedzy jako koncepcji „nowej obiektywności”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia, 1(11), 103–120.

Mladenov, T. (2017). Postsocialist disability matrix. Scandinavian Journal of Disability Research, 19, 104–117.

Mladenov, T. (2022). The social model of disability, the independent living and the idea of „care”. Critique and Humanism Journal, 55(3), 9–24.

Mladenov, T., Petri, G. (2020a). Critique of deinstitutionalisation in postsocialist Central and Eastern Europe. Disability & Society, 35(8), 1203–1226. https://doi.org/10.1080/09687599.2019.1680341

Mladenov, T., Petri, G. (2020b). Independent living in Central and Eastern Europe? The challenges of post-socialist deinstitutionalization. Top-down and bottom-up perspectives on implementation. W: I. Fylling, E. Baciu, J. Breimo (red.), EU Social Inclusion Policies in Post-Socialist Countries. Routledge.

MOPRwG – Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku (2016). Gdański program mieszkalnictwa społecznego (GPMS) dla osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym na lata 2016–2023. https://download.cloudgdansk.pl/gdansk-pl/d/20170285820/gdanski-program-mieszkalnictwa.pdf (dostęp 1.09.2022).

MRiPS – Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (2021). Program Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej.

Niedbalski, J. (2023). Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Niedbalski, J., Racław, M. (2020). Wstęp. Aktywność, podmiotowość, tożsamość – osoby z niepełnosprawnościami w społecznych przestrzeniach życia codziennego. Studia Humanistyczne AGH, 19, 7–13.

Niedbalski, J., Racław, M., Żuchowska-Skiba, D. (2017). Wstęp. W kierunku nowego paradygmatu niepełnosprawności. Acta Universitatis Lodziensis, Folica Sociologica, 60, 5–12.

NIK (2019). Zatrudnianie osób niepełnosprawnych przez administrację publiczną i państwowe osoby prawne. Białystok: Najwyższa Izba Kontroli, Delegatura w Białymstoku.

Niżnik, J. (1983). Słowo wstępne. W: P.L. Berger, T. Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Niżnik, J. (1989). Socjologia wiedzy. Warszawa: Książka i Wiedza.

Niżnik, J. (2017). Czy socjologia wiedzy ma przyszłość? W: T.M. Korczyński (red.), Współczesne problemy socjologii wiedzy. W 80-lecie „Ideologii i utopii” Karla Mannheima. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.

Nowak, J. (2012). Globalne usieciowienie aktywizmu: nowe media a rozwój nowych ruchów społecznych. Kultura i Historia, 21, 2–24.

Nowak, S. (2007). Metodologia badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Nowosielski, M. (2011). Socjologiczna refleksja na temat ruchów społecznych. Przegląd Zachodni, 4, 3–28.

Oliver, M. (1997). Emancipatory research: Realistic goal or impossible dream? W: C. Barnes, G. Mercer (red.), Doing Disability Research. Leeds: Disability Press.

Ostrowska, A. (2015). Niepełnosprawni w społeczeństwie. 1993–2013. Warszawa: IFiS PAN.

Paleczny, T. (2010). Nowe ruchy społeczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pamuła, N. (2019). „Maternal impressions”. Disability memoirs in socialist Poland. Aspasia, 13, 95–112.

PFRON – Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (2022). Program „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe. https://www.pfron.org.pl/aktualnosci/szczegoly-aktualnosci/news/program-samodzielnosc-aktywnosc-mobilnosc-wspomagane-spolecznosci-mieszkaniow/ (dostęp 12.12.2022).

Philips, S.D. (2009). „There are no invalids in the USSR!”: A missing Soviet chapter in the new disability history. Disability Studies Quarterly, 29(3).

Pieliński, B. (2013). Instytucjonalizm historyczny w kontekście polityki społecznej. Problemy Polityki Społecznej. Studia i dyskusje, 22, 45–63.

Pieliński, B. (2016). Instytucjonalizmy w analizach polityki społecznej. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej UW.

Podgórska-Jachnik, D. (2008). Emancypacja ofensywna a perspektywy integracji osób niepełnosprawnych. W: U. Bartnikowska, C. Kosakowski, A. Krause (red.), Współczesne problemy pedagogiki specjalnej (55–61). Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.

Podgórska-Jachnik, D. (2018). (Nie)pełnosprawność a (nie)samodzielność w kontekście autonomii relacyjnej. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 32.

Popper, K.R. (1993). Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Prouty, R.W., Smith, G., Lakin, K.C. (red.) (2005). Residential Services for Persons with Developmental Disabilities: Status and Trends Through 2004. Research and Training Center on Community Living Institute on Community Integration/UCEDD. College of Education and Human Development University of Minnesota.

Radlińska, I. (2017). Ochrona podmiotowości prawnej osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym w prawie polskim. Pomeranian Journal of Life Sciences, 63, 69–77.

Rakusa-Suszczewski, M. (2023). Deinstytucjonalizacja jako ruch społeczny. Studia Polityczne, 1, 35–62.

Ravasi, D., Schultz, M. (2006). Responding to organizational identity threats: Exploring the role of organizational culture. Academy of Management Journal, 49(3), 433–458.

Remmling, G.W. (1975). The Sociology of Karl Mannheim: With a Bibliographical Guide to the Sociology of Knowledge, Ideological Analysis, and Social Planning. London: Routledge & Kegan Paul.

Różański M. (2023). Pogrzeb nadziei na niezależne życie. Protestujący chcą ustawy o asystencji osobistej. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2108455 (dostęp 31.01.2024).

Runswick-Cole, K., Goodley, D. (2015). Disability, austerity and cruel optimism in big society: Resistance and „the disability commons”. Canadian Journal of Disability Studies, 4, 163–186.

Rutkowski, M. (2016). Dyskurs urzędowy w ramach dyskursu instytucjonalnego. W: B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek (red.), Dyskurs i jego odmiany (43–53). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Rzeźnicka-Krupa, J. (2019). Społeczne ontologie niepełnosprawności. Ciało, tożsamość, performatywność. Kraków: Impuls.

Sadowski, I. (2014). Współczesne spojrzenie na instytucje: ewolucja pojęć, problem modelu aktora i poziomy analizy instytucjonalnej. Przegląd Socjologiczny, 3, 89–114.

Schünemann, W.J. (2018). SKAD analysis of European multi-level political debates. W: A.K. Hornidge, R. Keller, W.J. Schünemann (red.), The Sociology of Knowledge Approach to Discourse. Investigating the Politics of Knowledge and Meaning-Making. London: Routledge.

Schütz, A. (1984). Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania. W: E. Mokrzycki (red.), Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej (137–192). T. I. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Shakespeare, T. (1993). Disabled people’s self-organisation: A new social movement? Disability, Handicap and Society, 8, 249–264.

Shakespeare, T. (2016). The social model of disability. W: L.J. Davis (red.), The Disability Studies Reader (195–202). New York: Routledge.

Sieciński, W. (2016). Tradycje i współczesność pomocy społecznej w Polsce. Studia Administracyjne, 8, 61–78. https://doi.org/10.18276/sa.2016.8-05

Silverman, D. (2012). Interpretacja danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sobiesiak-Penszko, P. (2018). Relacje społeczne i aktywność obywatelska rodziców z niepełnosprawnościami. W: D. Wiszejko-Wierzbicka, M. Racław, A. Wołowicz-Ruszkowska (red.), Byliśmy jak z kosmosu. Między (nie)wydolnością środowiska a potrzebami rodziców z niepełnosprawnościami (115–128). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Sojak, R. (2004). Paradoks antropologiczny. Socjologia wiedzy jako perspektywa ogólnej teorii społeczeństwa. Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.

Sojak, R. (2011). Radosny koniec socjologii wiedzy. W: P. Bytniewski, M. Chałubiński (red.), Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy. Studia z Podstaw Socjologii Wiedzy. T. III (13–26). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Sojak, R. (2014). Socjologia wiedzy jako terapia dyskursu publicznego. Stan Rzeczy, 1, 255–273.

Stachowiak, J. (2016). Czy władza jest wszędzie?: krytyka dwóch uzasadnień Foucaultowskiej tezy o powszechności władzy. Przegląd Socjologii Jakościowej, 12(1), 128–150.

Standard usług mieszkalnictwa wspomaganego dla osób z niepełnosprawnością fizyczną. Załącznik nr 2 do ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację zadań Samorządu Województwa Pomorskiego w roku 2022 w sferze działalności pożytku publicznego w zakresie pomocy społecznej, w tym w obszarze wsparcia dla osób niepełnosprawnych (2018).

Statut Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami. Tekst jednolity przyjęty na XVII Zwyczajnym Kongresie Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych w dniu 15 czerwca 2019 r. (2019). https://pfon.org/o-pfon/statut-pfon/ (dostęp 2.03.2023).

Stiker, H.J. (1999). A History of Disability. Michigan: University of Michigan Press.

Stojkow, M., Żuchowska, D. (2014). W kierunku nowej tożsamości – osoby niepełnosprawne w drodze ku emancypacji. Studia Socjologiczne, 2, 153–174.

Stolińska-Pobralska, N. (2014). Dom pomocy społecznej jako instytucja polskiego systemu zabezpieczenia społecznego osób starszych. Pedagogika Rodziny, 4, 101–118.

Strategia rozwoju usług społecznych – Etap Pierwszy. Okres programowania 2021–2040. Projekt (2021).

Sujecki, J. (2006). Socjologia wiedzy jako perspektywa badawcza w analizie interpretacji wzorca programowego. Świat Idei i Polityki. Prace Naukowe Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 6, 53–66.

Sutherland, E. (2015). Shifting burdens: The failures of the deinstitutionalization movement from the 1940s to the 1960s in American society. Constellations, 6(2), 35–42. https://doi.org/10.29173/cons25593

Szacki, J. (2012). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szarfenberg, R. (2009). Modele polityki społecznej w teorii i praktyce. Problemy Polityki Społecznej. Studia i dyskusje, 12, 15–55.

Szluz, B. (2007). Wsparcie społeczne rodziny osoby niepełnosprawnej. Roczniki Teologiczne, 54, 201–214.

Szluz, K., Szluz, B. (2022). Familizacja i deinstytucjonalizacja. Opieka nad osobą starszą w miejscu zamieszkania w ujęciu socjologiczno-prawnym. Seminare, 43, 55–66.

Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.

Świątek-Barylska, I. (2013). Lojalność pracowników współczesnych organizacji. Istota i elementy składowe. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Touraine, A. (2004). On the frontier of social movements. Current Sociology, 52(4): 717–825. https://doi.org/10.1177/0011392104043498

Turner, J.H. (2006). Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Turner, T. (2004). The history of deinstitutionalization and reinstitutionalization. Psychiatry, 3(9), 1–4.

Ustawa KPON (2023). Projekt pt. „Opracowanie projektu ustawy wdrażającej Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych o proponowanej nazwie: Ustawa o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami wraz z Oceną Skutków Regulacji i uzasadnieniem, jak też propozycji zmian legislacyjnych podążających za nową ustawą”, realizowany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014–2020, Oś Priorytetowa II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działanie 2.6 Wysoka jakość polityki na rzecz włączenia społecznego i zawodowego osób niepełnosprawnych, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego. https://wyrownywanieszans.mrips.gov.pl/wp-content/uploads/2023/12/Zadanie_4_Produkt_1_Projekt_Ustawy_o_wyrownywaniu_szans_29_11_2023.pdf (dostęp 3.01.2024).

van Dijk, T.A. (2001). Multidisciplinary CDA: A plea for diversity. W: R. Wodak, M. Meyer (red.), Methods of Critical Discourse Analysis (95–120). London–Thousand Oaks–New Delhi: SAGE Publications.

Vernon, A. (1999). The dialectics of multiple identities and the disabled people’s movement. Disability & Society, 14, 385–398.

Wiesel, I., Bigby, C. (2015). Movement on shifting sands: Deinstitutionalisation and people with intellectual disability in Australia, 1974–2014. Urban Policy and Research 33, 178–194.

Więcław, M. (2019). O tym, co z relatywizmu nie wynika. Perspektywa współczesnej socjologii wiedzy naukowej. Filozoficzne Problemy Edukacji, 2, 67–91.

Wirth, L. (2008). Przedmowa do wydania angielskiego. W: K. Mannheim, Ideologia i utopia (9–29). Warszawa: Aletheia.

Wołowicz-Ruszkowska, A. (2014). Metodologia badania. W: B.E. Abramowska (red.), Wpływ ruchu rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną na rozwój nauki i życie społeczne. Raport z badań (11–13). Warszawa: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.

Woźniak, Z. (2008). Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst medycznego problemu. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS.

Woźniak, Z. (2013). Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych –Zobowiązaniem dla wszystkich (!?). Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXV(3), 281–295.

Wytyczne (2016). Wytyczne w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014–2020.

Young, R., Reeve, M., Grills, N. (2016). The functions of Disabled People’s Organisations (DPOs) in low and middle-income countries: A literature review. Disability, CBR and Inclusive Development, 27, 45–71.

Zakrzewska-Manterys, E. (2015). Upośledzenie umysłowe jako niepełnosprawność i jako sposób bycia człowiekiem. Przegląd Socjologii Jakościowej, 3, 14–24.

Zakrzewska-Manterys, E. (2017). Ogólnopolskie Forum Warsztatów Terapii Zajęciowej – anatomia rodzącego się ruchu społecznego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 60, 47–56.

Zdrodowska, M. (2016). Między aktywizmem a akademią. Studia nad niepełnosprawnością. Teksty Drugie, 5, 384–403.

Ziółkowski, M. (1989). Wiedza – Jednostka – Społeczeństwo. Zarys koncepcji socjologii wiedzy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Żółkowska, T. (2014). Dlaczego emancypacja osób niepełnosprawnych powinna być „pustym znaczącym”? Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 5, 9–16.

Żyta, A. (2013). Samostanowienie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnej Polsce – pozory czy rzeczywistość? Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4, 117–130.

ENIL (2022). https://enil.eu/ (dostęp 9.09.2022).

ESN (2024). https://www.esn-eu.org/about/mission-values-and-vision (dostęp 1.02.2024).

FIRR (2022a). https://firr.org.pl/wydarzenia-cykliczne/1-kongres-osob-z-niepelnosprawnosciami/ (dostęp 9.09.2022).

FIRR (2022b). https://firr.org.pl/wydarzenia-cykliczne/2-kongres-osob-z-niepelnosprawnosciami/ (dostęp 9.09.2022).

MSN (2022). https://artmuseum.pl/pl/cykle/studia-o-niepelnosprawnosci-badania-opor-zmiana-cykl (dostęp 4.01.2024).

NHS (2022). https://www.nhs.uk/conditions/social-care-and-support-guide/money-work-and-benefits/personal-budgets/ (dostęp 4.01.2024).

NR (2022). https://naszrzecznik.pl/inicjatywa-nasz-rzecznik-co-dalej/ (dostęp 3.11.2022).

PSONI (2022). https://psoni.org.pl/historia-stowarzyszenia/ (dostęp 9.09.2022).

Włączenie społeczne (2023). https://wlaczeniespoleczne.pl/idi-fgi-warsztaty (dostęp 14.01.2024).

ONZ (1975). Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uchwałą 2856 (XXVI) w dniu 9 grudnia 1975 r.

ONZ (1983). Światowy Program Działania na rzecz Osób Niepełnosprawnych przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uchwałą 37/52 w dniu 3 grudnia 1983 r.

ONZ (1993). Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych przyjęte podczas 48 sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w dniu 20 grudnia 1993 (Rezolucja 48/96).

CRPD UN (2006). Convention on the Rights of Persons with Disabilities. The United Nations.

KPON (2012). Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Dz.U. 2012, poz. 1169.

KPP (2000). Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Dz. Urz. UE C 83 z 30.03.2010.

Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej. Dz. U. z 1923 r. nr 92 poz. 726.

Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Dz. U. z 1990 r. nr 87 poz. 506.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938.

Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Dz. U. z 2012 r. poz. 882.

Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Dz. U. z 2019 r. poz. 848.

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dz. U. z 2019 r. poz. 1696.

Uchwała nr 92 Rady Ministrów z dnia 5 marca 1959 r. w sprawie powołania opiekunów społecznych. M.P. 1959 r. nr 32 poz. 145.

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Dz. U. z 2005 r. nr 189 poz. 1598.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Dz. U. z 2010 r. nr 238 poz. 1586.

Klasyfikacja zawodów i specjalności. Ujednolicony tekst załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz. U. Nr 82, poz.537), zmienionego rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 listopada 2012 r. (Dz. U. poz. 1268) – z wyróżnionymi zmianami.

ADA (1990). The Americans with Disabilities Act. United States Congress.

CRPD (2017). General comment no. 5 on living independently and being included in the community. United Nations. Committee on the Rights of Persons with Disabilities https://digitallibrary.un.org/record/1311739 (dostęp 2.03.2023).

CRPD (2018). List of issues in relation to the initial report of Poland. United Nations. Committee on the Rights of Persons with Disabilities https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CRPD%2fC%2fPOL%2fQ%2f1%2fAdd.1&Lang=en (dostęp 2.03.2023).

DM (2002). Deklaracja Madrycka. Europejski Kongres Osób z Niepełnosprawnościami.

Kancelaria Prezydenta RP (2023). Projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. https://www.prezydent.pl/storage/file/core_files/2023/11/29/2115b18169399c5d87b2e849a1d178ee/Projekt%20ustawy%20o%20asystencji%20osobistej%20os%C3%B3b%20z%20niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bciami.pdf (dostęp 3.01.2024).