Res publica est res populi

Cyceron, Filipiki. Mowy przeciwko Markowi Antoniuszowi, przeł. K. Ekes, Warszawa 2002.

Cyceron, Listy do Attyka, t. 1 (księgi 1–2), przeł. K. Różycka-Tomaszuk, Wrocław 2016.

Cyceron, Mowy, przeł. i oprac. S. Kołodziejczyk, J. Mrukówna, D. Turkowska, Kęty 2003.

Cyceron, O mówcy, przekł., wstęp i komentarz B. Awianowicz, Kęty 2010.

Cyceron, O państwie, [w:] Cyceron, O państwie. O prawach, przeł. I. Żółtowska, Kęty 1999.

Cyceron, Pisma filozoficzne, t. 1: O naturze bogów, O wróżbiarstwie, O przeznaczeniu, przeł. W. Kornatowski, Warszawa 1960.

Cyceron, Pisma filozoficzne, t. 2: O państwie, O prawach, O powinnościach, O cnotach, przeł. W. Kornatowski, Warszawa 1960.

Cyceron, Pisma filozoficzne, t. 3: Księgi Akademickie, O najwyższym dobru i złu, Paradoksy stoików, przeł. W. Kornatowski, Rozmowy Tuskulańskie, przeł. J. Śmigaj, Warszawa 1961.

Cyceron, Pisma filozoficzne, t. 4: O starości, przeł. Z. Chądzyńska, O przyjaźni, Topiki, Fragmenty, przeł. W. Kornatowski, Warszawa 1963.

Gajus Salustiusz Krispus, Sprzysiężenie Katyliny i Wojna z Jugurtą, przekł. i wstęp K. Kumaniecki, Warszawa 1947.

Kasjusz Dio Kokcejanus, Historia rzymska, przekł. i oprac. W. Madyda, wstęp historyczny I. Bieżuńska-Małowist, Wrocław 2005.

Mowy Marka Tulliusza Cycerona, przeł. E. Rykaczewski, t. 3, Paryż 1871. Plutarch, Cztery żywoty (Lizander, Sulla, Demostenes, Cyceron), przekł., przedmowa i przypisy M. Brożek, Warszawa 2003.

Tacyt, Dzieła, z j. łacińskiego przeł. S. Hammer, Warszawa 2004.

Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia Miasta, księgi XLI–XLV Periochy (strzeszczenia) ksiąg XLVI–CXLII, przekł. i oprac. M. Brożek, Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.

Wellejusz Paterkulus, Historia rzymska, przekł., wstęp i komentarz W. Zwolski, Wrocław 2006.

Amielańczyk K., Cognitio extra ordinem w rzymskim prawie karnym publicznym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. 25(3).

Amielańczyk K., Crimina legitima w rzymskim prawie publicznym, Lublin 2013.

Amielańczyk K., Czy kontratyp obrony koniecznej ma rzymską tradycję? W poszukiwaniu przesłanek dopuszczalności prawa do samoobrony w rzymskim prawie karnym, [w:] ‘Quid leges sine moribus’. Studia nad prawem rzymskim dedykowane Profesorowi Markowi Kuryłowiczowi w 65. rocznicę urodzin oraz 40. rocznicę pracy naukowej, red. K. Amielańczyk, Lublin 2009.

Amielańczyk K., Lucjusz Korneliusz Sulla – dictator legibus scribundis et rei publicae constituende, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. 31.

Appel H., Kontrowersje wokół „senatus consultum ultimum”. Studium z dziejów późnej republiki rzymskiej, Toruń 2013.

Appel H., O adfectatores regni i manipulowaniu historią, „Klio: Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym” 2011, vol. 19(4).

Appel H., Strategia Cycerona w procesie karnym de ambitu Lucjusza Mureny, [w:] Prawo karne i polityka w państwie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2015.

Arena V., Libertas and the Practice of Politics in the Late Roman Republic, Cambridge 2012.

Arena V., The notion of bellum civile in the last century of the republic, [w:] The Triumviral Period: Civil War, Political Crisis and Socioeconomic Transformations, ed. F. Pina Polo, Zaragoza 2020.

Arndt W., Aktualność myśli państwowej Hobbesa, [w:] Wyzwanie Lewiatana. Wokół filozofii politycznej Thomasa Hobbesa, red. J. Bartyzel, Ł. Perlikowski, A. Wielomski, Płock 2019.

Asmis E., A new kind of model: Cicero’s roman constitution in De Republica, „The American Journal of Philology” 2005, vol. 126(3).

Asmis E., Cicero on natural law and the laws of the state, „Classical Antiquity” 2008, vol. 27.

Atkins J.W., Cicero on Politics and the Limits of Reason, Cambridge 2013.

Atkins J.W., Non­domination and the libera res publica in Cicero’s republicanism, [w:] Liberty: Ancient Ideas and Modern Perspectives, ed. V. Arena, London–New York 2021.

Atkins J.W., Roman Political Thought, Cambridge 2018.

Awianowicz B., Wprowadzenie, [w:] Marek Tulliusz Cyceron, O mówcy, Kęty 2010.

Axer J., Żywy głos wobec zapisanego słowa: kłopoty Cycerona, kłopoty Mickiewicza, „Meander” 2007, vol. 62.

Balbo A., Marcus Junius Brutus the orator: Between philosophy and rhetoric, [w:] Community and Communication. Oratory and Politics in Republican Rome, eds. C. Steel, H. van der Blom, Oxford 2013.

Balsdon J.P.V.D., Auctoritas, dignitas, otium, „The Classical Quarterly” 1960, vol. 10(1).

Balsdon J.P.V.D., Q. Mucius Scaevola the Pontifex and Ornatio Provinciae, „The Classical Review” 1937, vol. 51(1).

Banach T., Ex rege dominus, ex optimatibus factio, ex populo turba. O cyklach ustrojowych w De re publica Cycerona, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2021, t. 120.

Banach T., Idee rzymskie okresu republiki w myśli politycznej Romana Dmowskiego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2007, t. 9.

Banach T., Juliusz Cezar – tyran czy nadzieja rzeczpospolitej? Analiza mowy Pro Marcello Marka Tulliusza Cycerona, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2021, t. 121.

Banach T., Katylina i tabulae novae. Problem powszechnego zadłużenia i utilitas rei publicae w mowach Cycerona, Warszawa 2022.

Banach T., Polityczno­prawne aspekty pojęcia res publica w republikańskim Rzymie, „Pro Fide Rege et Lege” 2020, nr 84.

Banach T., Rzymska tradycja prawna w myśli politycznej Narodowej Demokracji 1918–1939, Warszawa 2010.

Baronowski D.W., Sub umbra foederis aequi, „Phoenix” 1990, vol. 44(4). Baughman K., Poston B., Parallel Lives. Romans and the American Founders, London–New York 2022.

Benferhat J., Cicero and the small world of roman jurists, [w:] Cicero’s Law. Rethinking Roman Law of the Late Republic, ed. P.J. du Plessis, Edinburgh 2016.

Berger A., Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelphia 1953. Berry D.H., Cicero’s Catilinarians, Oxford 2020.

Bleicken J., Geschichte der Römischen Republik, München 2004.

Blom H. van der, Cicero’s Role Models. The Political Strategy of the Newcomer, Oxford 2010.

Blom H. van der, Oratory and Political Career in the Late Roman Republic, Cambridge 2016.

Błaszczyk L.T., Ze studiów nad senatem rzymskim w okresie schyłku republiki, Łódź 1965.

Bolz B., Niewolnicy w pismach Cycerona, Poznań 1963.

Bringmann K., Historia Republiki Rzymskiej. Od początków do czasów Augusta, przeł. A. Gierlińska, Poznań 2010.

Bringmann K., Römische Geschichte: Von den Anfängen bis zur Spätantike, München 1995.

Brouwer R., Law and Philosophy in the Late Roman Republic, Cambridge 2021.

Brunt P.A., The Fall of the Roman Republic and Related Essays, Oxford 1988.

Całus K., Udział Gn. Pompejusza Wielkiego w walkach o władzę w Rzymie w latach 54–52 przed Chrystusem, [w:] Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki: Gnejusz Pompejusz Wielki (106–48 przed Chrystusem), red. N. Rogosz, Katowice 2018.

Chroust A.H., Legal profession in ancient republican Rome, „Notre Dame Lawyer” 1954, vol. 30(1).

Cicero and Modern Law, ed. R.O. Brooks, London–New York 2009.

Cicero the Philosopher, ed. J.G.F. Powell, Oxford 1995.

Cicero’s Law. Rethinking Roman Law of the Late Republic, ed. P.J. du Plessis, Edinburgh 2016.

Cicero’s Practical Philosophy, ed. W. Nicgorski, Notre Dame 2012.

Claassen J.-M., Cicero’s banishment: Tempora et mores, „Acta Classica” 1992, vol. 35.

Clarke M.L., Rhetoric at Rome. A Historical Survey (Revised and with the new introduction by D.H. Berry), London–New York 1996.

Classen C.J., Cicero, the laws and the law­courts, „Latomus” 1978, t. 37, fasc. 3.

Connolly J., The Life of Roman Republicanism, Princeton 2015.

Copleston F., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 2004.

Corbeill A., Cicero and the intellectual milieu of the Late Republic, [w:] The Cambridge Companion to Cicero, ed. C. Steel, Cambridge 2013.

Corbeill A., Rhetorical education in Cicero’s youth, [w:] Brill’s Companion to Cicero. Oratory and Rhetoric, ed. J.M. May, Leiden–Boston–Köln 2002.

Czech-Jezierska B., Miejsce procesu cywilnego w systematyce prawa rzymskiego, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II” 2020, t. 60(3).

Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie, Warszawa 2016.

David J.-M., The law and the courts in Roman political culture, [w:] A Companion to the Political Culture of the Roman Republic, eds. V. Arena, J. Prag, A. Stiles, Chichester 2022.

Dębiński A., Misztal-Konecka J., Wójcik M., Prawo rzymskie publiczne, Warszawa 2017.

Díaz Fernández A., When did a provincia become a province? On the institutional development of the roman republican concept, [w:] Provinces and Provincial Command in Republican Rome. Genesis, Development and Governance, ed. A. Díaz Fernández, Sevilla 2021.

Dmowski R., Grecja i narodziny Europejczyka, „Polityka Narodowa” 1938, nr 3. Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, Lwów 1904.

Dmowski R., Pisma, t. 8, Częstochowa 1938. Dmowski R., Pisma, t. 9, Częstochowa 1939.

Dmowski R., Pisma, t. 10, Częstochowa 1939.

Dmowski R., Rzym i chrześcijaństwo, „Polityka Narodowa” 1938, nr 2. Dmowski R., Zagadnienie rządu, Warszawa 1927.

Drogula F.K., Imperium, potestas, and the pomerium in the Roman Republic, „Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte” 2007, nr 56(4).

Dubel L., Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 2009.

Dunkle J.R., The Greek tyrant and Roman political invective of the Late Republic, „Transactions & Proceedings of the American Philological Association” 1967, vol. 98.

Dyck A.R., A Commentary on Cicero, De Legibus, Michigan 2004.

Dziadzio A., Koncepcja państwa prawa w XIX w. – idea i rzeczywistość, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, z. 1.

Eder W., Augustus and the power of tradition: The Augustan principate as binding link between republic and empire, [w:] Between Republic and Empire. Interpretations of Augustus and His Principate, eds. K.A. Raaflaub, M. Toher, Berkeley 1990.

Edwards C., The Politics of Immorality in Ancient Rome, Cambridge 1993.

Everitt A., Cicero: The Life and Times of Rome’s Greatest Politician, New York 2001.

Ferrero G., The Greatness and Decline of Rome, t. 2, London 1909.

Flower H.I., Roman Republics, Princeton–Oxford 2010.

Forschner B., Law’s nature: Philosophy as a legal argument in Cicero’s writings, [w:] Cicero’s Law. Rethinking Roman Law of the Late Republic, ed. P.J. Plessis, Edinburgh 2016.

Fott D., Introduction, [w:] Cicero, On the Republic and On the Laws (translated with introduction, notes, and indexes by D. Fott), Ithaca–London 2014.

Foxley R., The Roman Republic and the English Republic, [w:] A Company to the Political Culture of the Roman Republic, eds. V. Arena, J. Prag, A. Stiles, Chichester 2022 .

Fuhrmann M., Cicero and the Roman Republic, Oxford–Cambridge 1992.

Frede D., Constitution and vitizenship: Peripatetic influence on Cicero’s political conceptions in the De re publica, [w:] Cicero’s Knowledge of the Peripatos, eds. W.W. Fortenbaugh, P. Steinmetz, New York 2019.

Frier B.W., The Rise of the Roman Jurists. Studies in Cicero’s „Pro Caecina”, Princeton–New Jersey 1985.

Gajda-Krynicka J., Paradoks wolności w filozofii stoickiej, [w:] Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia w doktrynach polityczno­prawnych, t. 1: Od Starożytności do Monteskiusza, Łódź 2019.

Gelzer M., Caesar: Politician and Statesman, Oxford 1968.

Gelzer M., Cicero. Ein biographischer Versuch (2., erweiterte Auflage mit einer forschungsgeschichtlichen Einleitung und einer Ergänzungsbibliographie von W. Riess), Stuttgart 2014.

Gelzer M., The Roman Nobility, Oxford 1969.

Giaro T., Prawo administracyjne w starożytnym Rzymie?, [w:] Prawo administracyjne wobec współczesnych wyzwań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Wierzbowskiemu, red. J. Jagielski, D. Kijowski, M. Grzywacz, Warszawa 2018.

Goldsworthy A., Cezar. Życie giganta, przeł. K. Kuraszkiewicz, Warszawa 2022.

Gonzalez A., The possible motivation of the Lex Cincia de donis et muneribus, „Revue Internationale des Droits de l’Antiquité” 1987, vol. 34.

Gordley J., The Jurists. A Critical History, Oxford 2013.

Greenidge A.H.J., The Legal Procedure of Cicero’s Time, Oxford 1901.

Gruen E.S., The Last Generation of the Roman Republic, Berkeley–Los Angeles– London 1974.

Grześkowiak-Krwawicz A., Quentina Skinnera teoria wolności, [w:] Quentin Skinner. Metoda historyczna i wolność republikańska, red. J. Grygieńć, Toruń 2016.

Habicht C., Cicero the Politician, Baltimore–London 1990.

Hammer D., Roman Political Thought. From Cicero to Augustine, Cambridge 2014.

Harries J., Cicero and the Jurists. From Citizens’ Law to the Lawful State, London 2006.

Hawley M.C., Natural Law Republicanism. Cicero’s Liberal Legacy, Oxford 2022.

Hervada J., Historia prawa naturalnego, Kraków 2013.

Höffe O., Einleitung, [w:] Ciceros Staatsphilosopie, red. O. Höffe, Berlin 2017.

Hölkeskamp K.-J., Reconstructing the Roman Republic. An Ancient Political Culture and Modern Research, Princeton 2010.

Hölkeskamp K.-J., The Roman republic as theatre of power: The consuls as leading actors, [w:] Consuls and Res Publica. Holding High Office in the Roman Republic, eds. H. Beck, A. Duplá, M. Jehne, F. Pina Polo, Cambridge 2011.

Hölkeskamp K.-J., The Roman republic: government of the people, by the people, for the people?, „Scripta Classica Israelica” 2000, vol. 19.

Holton J.E., Marek Tuliusz Cyceron 106–43 p.n.e., [w:] Historia filozofii politycznej, eds. L. Strauss, J. Cropsey, Warszawa 2010.

Horster M., Primary education, [w:] The Oxford Handbook of Social Relations in the Roman World, ed. M. Peachin, New York 2011.

How W.W., Cicero’s ideal in his de Republica, „The Journal of Roman Studies” 1930, vol. 20.

Jabłoński A.W., Trzy tradycje rozumienia polityki, „Studia Politologiczne” 2015, t. 37.

Jacoboni A., The legal value of mos maiorum in Cicero, „Studia Iuridica” 2019, vol. 80.

Jarych A.J., Grabież i wykorzystanie łupów wojennych w republikańskim Rzymie, Zabrze–Tarnowskie Góry 2020.

Jehne M., Methods, models, and historiography, [w:] A Companion to the Roman Republic, eds. N. Rosenstein, R. Morstein-Marx, Malden 2006.

Johnston D., Roman Law in Context, Cambridge 1999.

Jones A.H.M., The Imperium of Augustus, „The Journal of Roman Studies” 1951, vol. 41, parts 1 and 2.

Justyński J., Listy polityczne Cycerona. Myśl polityczna Cycerona w świetle jego listów, Warszawa 1970.

Kamińska R., W trosce o miasto. „Cura urbis” w Rzymie okresu republiki i pryncypatu, Warszawa 2015.

Kapust D.J., Cicero and eighteen­century political thought, [w:] The Cambridge Companion to Cicero’s Philosophy, eds. J.W. Atkins, Th. Bénatouïl, Cambridge 2022.

Karłowicz D., De Re Publica Marka Tuliusza Cycerona, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 1992, R. I, nr 3.

Kawalec K., Narodowa Demokracja wobec faszyzmu 1922–1939, Warszawa 1989.

Kelly G.P., A History of Exile in the Roman Republic, Cambridge 2006. Kelly J.M., A Short History of Western Legal Theory, Oxford 1992.

Kennedy G., Cicero, roman republicanism and contested meaning of libertas, „Political Studies” 2013, vol. 62(3).

Kennedy G., The rhetoric of advocacy in Greece and Rome, „The American Journal of Philology” 1968, vol. 89(4).

Kenty J., Congenital virtue: mos maiorum in Cicero’s orations, „The Classical Journal” 2016, vol. 111(4).

Kłodziński K., Officium a rationibus. Studium z dziejów administracji rzymskiej w okresie pryncypatu, Toruń 2017.

Kolańczyk K., O pochodzeniu i stanowisku społecznym prawników rzymskich, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1955, t. 7, z. 1.

Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2007.

Kołodko P., Ustawodawstwo rzymskie w sprawach karnych, Białystok 2012.

Kołodko P., Uwagi na temat odpowiedzialności „magistratus populi Romani” w świetle prawa prywatnego oraz prawa publicznego, „Zeszyty Prawnicze” 2014, nr 14(3).

Koortbojian M., Crossing the Pomerium. The Boundaries of Political, Religious, and Military Institutions from Caesar to Constantine, Princeton 2020.

Korab-Karpowicz J., Historia filozofii politycznej, Kęty 2010. Korolko M., Retoryka i erystyka dla prawników, Warszawa 2001.

Korpanty J., Myśl polityczna republiki rzymskiej, Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk 1977.

Korpanty J., Studia nad łacińską terminologią polityczno­socjalną okresu republiki rzymskiej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976.

Kość A., Podstawy filozofii prawa, Lublin 2005.

Kowalski H., Pietas and impietas as the characteristics of ‘good’ and ‘bad’ citizens and politicians in Rome during the decline of the Republic, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym” 2021, t. 58(2).

Kowalski H., Przemoc jako metoda walki wyborczej w Rzymie w okresie schyłku republiki (78–50 r. p.n.e.), „Annales UMCS, sectio F” 1983–1984, vol. 38–39.

Kowalski H., Ustawodawstwo Pompejusza w zakresie ochrony porządku publiczne­ go w 52 r. p.n.e., [w:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w pra­ wie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010.

Kraszewski J.I., Wybór pism. Powieści z dziejów rzymskich, Warszawa 1887. Kubiak P., Kilka uwag na temat znajomości prawa u mówców sądowych republi­

kańskiego Rzymu, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2015, t. 8(1).

Kulbat W., Między laickością a laicyzmem, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2006, t. 15.

Kumaniecki K., Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989. Kumaniecki K., Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

Kumaniecki K., Mowa Cycerona o orzeczeniu haruspików, „Przegląd Historyczny” 1958, t. 49(3).

Kuryłowicz M., Nadzór magistratur rzymskich nad porządkiem publicznym, referat wygłoszony podczas konferencji naukowej „Bezpieczeństwo i porządek publiczny – historia, teoria, praktyka”, opublikowany w materiałach z konferencji: Bezpieczeństwo i porządek publiczny – historia, teoria, praktyka, red. E. Ura, Rzeszów 2003.

Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994.

Kuryłowicz M., Prawo osobowe, [w:] M. Kuryłowicz, Prawo rzymskie. Artykuły wybrane. W 50­lecie doktoratu, Lublin 2023.

Kuryłowicz M., Prawo rzymskie: historia – tradycja – współczesność, Lublin 2003.

Kuryłowicz M., Tresviri capitales oraz edylowie rzymscy jako magistratury policyjne, „Annales UMCS, sectio G” 1993, vol. 40(9).

Kuryłowicz M., Wokół pojęcia „aequitas” w prawie rzymskim, „Studia Iuridica Lublinensia” 2011, t. 15.

Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.

Leksykon rzymskiego prawa karnego, red. M. Jońca, Warszawa 2022.

Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego, red. A. Dębiński, M. Jońca, Warszawa 2016.

Leraczyk I., Ius belli et pacis w republikańskim Rzymie, Lublin 2018.

Lex de imperio Vespasiani. Ustawa o władzy Wespazjana, wstęp, przekł. i komentarz K. Kłodziński, P. Sawiński, Poznań 2020.

Linderski J., Rzymskie zgromadzenia wyborcze od Sulli do Cezara, Wrocław– Warszawa–Kraków 1966.

Lintott A., Cicero as Evidence: A Historian’s Companion, Oxford 2008.

Lintott A., Imperium Romanum: Politics and Administration, London–New York 1993.

Lintott A., The Constitution of the Roman Republic, Oxford 1999.

Lintott A., The crisis of the republic sources and source – problem, [w:] The Cam­ bridge Ancient History, vol. IX, eds. J.A. Crook, A. Lintott, E. Rawson, Cambridge 1994.

Litewski W., Historia źródeł prawa rzymskiego, Kraków 1989.

Litewski W., Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.

Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.

Litewski W., Rzymskie prawo prywatne, Kraków 1988.

Litewski W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998.

Loska E., „Insidiatorem interfici iure posse”: kontratypy jako sposób obrony w procesie – „Pro Milone” Cycerona, „Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego” 2008, t. 8(1).

Loska E., Rola konsula i pretora w procesie legislacyjnym okresu republiki, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2016, t. 14(2).

Łacińska terminologia prawnicza, red. J. Zajadło, Warszawa 2020.

Łapicki B., Jednostka i państwo w Rzymie starożytnym, Warszawa 1939.

Łapicki B., Prawo rzymskie, Warszawa 1948.

Łoposzko T., Trybunat Publiusza Klodiusza, Warszawa 1974.

Łoposzko T., Zarys dziejów społecznych Cesarstwa Rzymskiego, Lublin 1989.

Marciniak K., Cicero vortit barbare. Przekłady mówcy jako narzędzie manipulacji ideologicznej, Gdańsk 2008.

Marciniak K., Tradycja antyczna w XXI wieku – cui bono?, [w:] Antyk i my, red. K. Marciniak, Warszawa 2013.

Marrou H.-I., Historia wychowaniawstarożytności, przeł. S. Łoś, Warszawa 2023.

Maryks R.A., Saint Cicero and the Jesuits. The Influence of the Liberal Arts on the Adoption of Moral Probabilism, Padstow 2008.

May J.M., Cicero: His life and career, [w:] Brill’s Companion to Cicero. Oratory and Rhetoric, ed. J.M. May, Leiden–Boston–Köln 2002.

Mitchell T.N., Cicero on the moral crisis of the late republic, „Hermathena” 1984, no. 136.

Mitchell T.N., Cicero: The Senior Statesman, New Haven–London 1991.

Moatti C., Cicero’s philosophical writing in its intellectual context, [w:] The Cambridge Companion to Cicero’s Philosophy, eds. J.W. Atkins, Th. Bénatouïl, Cambridge 2022.

Morawski K., M. Tullius Cicero. Życie i dzieła, Kraków 1911.

Morawski K., Zarys literatury rzymskiej, Kraków 1922.

Morstein-Marx R., Mass Oratory and Political Power in the Late Roman Republic, Cambridge 2004.

Morstein-Marx R., Rosenstein N., The transformation of the republic, [w:] A Companion to the Roman Republic, eds. N. Rosenstein, R. Morstein-Marx, Malden 2006.

Nawrocka A., Problem szczęścia w filozofii Cycerona, Warszawa 1992.

Nederman C.J., Cicero in political philosophy, [w:] Encyclopedia of Medieval Philosophy, ed. H. Lagerlund, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/9781-4020-9729-4_126

Nederman C.J., The Bonds of Humanity. Cicero’s Legacies in European Social and Political Thought, ca. 1100–ca. 1550, Pennsylvania 2020.

Nelsestuen G.A., Overseeing res publica: The Rector as Vilicus in De Re Publica 5, „Classical Antiquity” 2014, vol. 33(1).

Nemeth Ch.P., A Comparative Analysis of Cicero and Aquinas. Nature and Natural Law, London–New York 2017.

Nicgorski W., Cicero: In and above the republic’s political culture, [w:] A Companion to the Political Culture of the Roman Republic, eds. V. Arena, J. Prag, A. Stiles, Chichester 2022.

Nicgorski W., Cicero and the Rebirth of Political Philosophy, Notre Dame 2012. Nicgorski W., Cicero’s Skepticism and His Recovery of Political Philosophy, Notre Dame 2016.

Nippel W., Public Order in Ancient Rome, Cambridge 1995.

Osgood J., Rome and the Making of the World State, 150 BCE – 20 CE, Cambridge 2018.

Paulson L., A painted republic: The constitutional innovations of Cicero’s De legi­ bus, „Etica & Politica/Ethics & Politics” 2014, vol. 16(2).

Paulson L., Cicero and the People’s Will. Philosophy and Power at the End of the Roman Republic, Cambridge 2023.

Piegdoń M., Krassus. Polityk niespełnionych ambicji, Kocewia Mała 2021.

Pietrzyk-Reeves D., Ład rzeczypospolitej. Polska myśl polityczna XVI wieku a klasyczna tradycja republikańska, Kraków 2012.

Pietrzyk-Reeves D., Neorepublikańska filozofia publiczna i model demokracji, „Etyka” 2014, nr 48.

Pigoń J., Praefationes minores: prologi wewnętrzne w Ab urbe condita Liwiusza, „In Gremium” 2018, nr 12.

Pikulska-Radomska A., Fiscus non erubescit. O niektórych italskich podatkach rzymskiego pryncypatu, Łódź 2013.

Pikulska-Radomska A., Rzymskie tributum ex censu jako instrument finansowy, „Krytyka Prawa” 2013, nr 3.

Pikulska-Robaszkiewicz A., Lichwa w państwie i prawie republikańskiego Rzymu, Łódź 1999, Pina Polo F., Marco Tulio Cicerón, Barcelona 2005.

Pina Polo F., Public speaking in Rome: A question of auctoritas, [w:] The Oxford Handbook of Social Relations in the Roman World, ed. M. Peachin, New York 2011.

Pina Polo F., The Consul at Rome. The Civil Functions of the Consuls in the Roman Republic, Cambridge 2011.

Pina Polo F., Contra arma verbis. Der Redner vor dem Volk in der späten römi­ schen Republik, Stuttgart 1996.

Plezia M., Okruchy ze stołu Arystotelesa i Cycerona. Studia i szkice, Warszawa– Kraków 2000.

Powell J.G.F., Cicero’s De Re Publica and the virtues of the statesman, [w:] Cicero’s Practical Philosophy, ed. W. Nicgorski, Notre Dame 2012.

Powell J.G.F., Introduction: Cicero’s philosophical works and their background, [w:] Cicero the Philosopher. Twelve Papers, ed. J.G.F. Powell, Oxford 1995.

Raaflaub K.A., Samons L.J., Opposition to Augustus, [w:] Between Republic and Empire. Interpretations of Augustus and His Principate, eds. K.A. Raaflaub, M. Toher, Berkeley 1990.

Rawson E., Cicero: A Portrait, London 1975.

Rawson E., Lucius Crassus and Cicero: the formation of a statesman, Proceedings of the Cambridge Philological Society, New Series, 1971, no. 17(197).

Rawson E., The Introduction of Logical Organisation in Roman Prose Literature, „Papers of the British School at Rome” 1978, vol. 46.

Reale F.T., Quintus Tullius Cicero. The Forgotten Brother, 2022.

Rebenich S., Theodor Mommsen: eine Biographie, München 2002.

Rebenich S., Theodor Mommsen’s History of Rome and its political and intellectual context, [w:] A Companion to the Political Culture of the Roman Republic, eds. V. Arena, J. Prag, A. Stiles, Chichester 2022.

Regulae iuris. Łacińskie inskrypcje na kolumnach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. A. Kacprzak, J. Krzynówek, W. Wołodkiewicz, Warszawa 2006.

Remer G.A., Ethics and the Orator. The Ciceronian Tradition of Political Morality, Chicago–London 2017.

Richardson J., The administration of the Empire, [w:] The Cambridge Ancient History: The Last Age of the Roman Republic, 146–43 B.C., eds. J.A. Crook, A. Lintott, E. Rawson, Cambridge 1994.

Richardson J., The Language of Empire: Rome and the Idea of Empire from the Third Century BC to the Second Century AD, Cambridge 2008.

Robb M.A., Beyond Populares and Optimates. Political Language in the Late Re­ public, Stuttgart 2010.

Rogosz N., Gn. Pompejusz a optymaci (52 rok przed Chrystusem), [w:] Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki: Gnejusz Pompejusz Wielki (106–48 przed Chrystusem), red. N. Rogosz, Katowice 2018.

Rogosz N., Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59–55, Katowice 2004.

Rogosz N., Polityczna rola trybunatu ludowego w Rzymie w latach restauracji sullańskiej (78–70 p.n.e.), Katowice 1992.

Rogosz N., Trzeci konsulat Gn. Pompejusza a ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w starożytnym Rzymie (52 r. przed Chrystusem), [w:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębski, D. Słapek, Lublin 2010.

Rosenstein N., Aristocratic values, [w:] A Companion to the Roman Republic, eds. N. Rosenstein, R. Morstein-Marx, Malden 2006.

Rozwadowski W., Nauczanie prawa w państwie rzymskim, Czasopismo Prawno-Historyczne 2003, t. 55, z. 1.

Rozwadowski W., Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Warszawa 1991.

Sandberg K., The „concilium plebis” as a legislative body during the Republic, [w:] Senatus Populusque Romanus. Studies in Roman Republican Legisla­ tion, ed. U. Paananen, Helsinki 1993.

Schiller A.A., Roman Law. Mechanism of Development, The Hague–Paris–New York 1978.

Schofield M., Cicero: Political Philosophy, Oxford 2021. Schulz F., History of Roman Legal Science, Oxford 1946.

Seagrave S.A., Cicero, Aquinas, and contemporary issues in natural law theory, „The Review Metaphysics” 2009, vol. 62(3).

Sitek B., Historyczne znaczenie systematyzacji prawa według Gajusa, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2018, t. 27(2).

Skinner Q., Ambrogio Lorenzetti: The artist as political philosopher, „Proceedings of the British Academy” 1986, vol. 72.

Skinner Q., Liberty before Liberalism, Cambridge 1998.

Skinner Q., Wolność przed liberalizmem, przeł. A. Czarnecka, Toruń 2013.

Smith G.B., Political Philosophy and the Republican Future: Reconsidering Cicero, Notre Dame 2018.

Smith R.E., Cicero the Statesman, Cambridge 1966.

Smith R.E., The Failure of the Roman Republic, Cambridge 1955.

Sobczyk M., Przestępstwo korupcji wyborczej w republikańskim Rzymie, Czasopismo Prawno-Historyczne 2014, t. 66, z. 2.

Steel C., Introduction: The Legacy of the Republican Roman Senate, „Classical Receptions Journal” 2015, vol. 7(1).

Steel C., Rhetoric and Roman political culture, [w:] A Companion to Roman Political Culture of the Roman Republic, eds. V. Arena, J. Prag, A. Stiles, Chichester 2022.

Straumann B., Crisis and Constitutionalism. Roman Political Thought from the Fall of the Republic to the Age of Revolution, Oxford 2016.

Stroh W., Cicero: Redner, Staatsmann, Philosoph, München 2008.

Strunk T.E., History after Liberty: Tacitus on Tyrants, Sycophants, and Republicans, Ann Arbor 2017.

Stuart-Buttle T., From Moral Theology to Moral Philosophy: Cicero and Visions of Humanity from Locke to Hume, Oxford 2019.

Szostek A., Podstawy moralne prawa stanowionego. Zagadnienia wybrane, [w:] Starożytne kodyfikacje prawa, red. A. Dębiński, Lublin 2000.

Ścisłowicz Ł., Cesarstwo Rzymskie. Ograniczona monarchia czy autokracja? Pryncypat, Sandomierz 2015.

Święcicka P., Iurisconsultus et Auditores. Dialektyczna formuła poznania i rozwoju prawa w Rzymie republikańskim, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2013, t. 6(3).

Świrgoń-Skok R., Do the origins of the constitution can be sought in Roman Law? – A few comments on the side note of the Cicero’s and Polybius’ selected works, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 5.

Tarwacka A., In conspectu legum libertatisque moriatur. Sprawa Publiusa Gaviu­ sa a kompetencje namiestnika do ochrony porządku publicznego w prowincji, [w:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010.

Tarwacka A., Prawne aspekty urzędu cenzora w starożytnym Rzymie, Warszawa 2012.

Tarwacka A., Searching for the roots. Vis vi depulsa in the concept of Cicero, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2012, t. 11.

Taylor H., Cicero. A Sketch of His Life and Works, Chicago 1916.

Tellegen J.W., Oratores, iurisprudentes and the „causa curiana”, „Revue Internationale des Droits de l’Antiquité” 1983, vol. 30.

Tellegen-Couperus O., Cicero and Ulpian, two paragons of legal practice, „Revue Internationale des Droits de l’Antiquité” 2008, vol. 55.

Tempest K., Brutus. The Noble Conspirator, New Haven–London 2017.

Tempest K., Cicero: Politics and Persuasion in Ancient Rome, New York 2011.

Thein A., Sulla the week tyrant, [w:] Ancient Tyranny, ed. S. Lewis, Edinburgh 2006.

Treggiari S., Terentia, Tullia and Publilia. The Woman of Cicero’s Family, London 2007.

Tulejski T., Banach T., Republika Rzymska i Wielka Brytania – kilka uwag na te­ mat konstytucji niepisanej, Łódź 2022.

Vasaly A., Cicero’s early speeches, [w:] Brill’s Companion to Cicero: Oratory and Rhetoric, ed. J.M. May, Leiden–Boston–Köln 2002.

Vielberg M., Ciceros Staatsschrift und die philosophische Tradition der Verfas­ sungsdebatte bei Cassius Dio und Philostrat, „Wiener Studien” 2016, nr 129.

Wallace-Hadrill A., Civilis princeps: Between citizen and king, „The Journal of Roman Studies” 1982, vol. 72.

Waśkiewicz H., ‘De legibus’ Cicerona – pierwszy w dziejach myśli europejskiej system filozoficzno­prawny, „Roczniki Filozoficzne” 1960, t. 8(2).

Watson A., The Spirit of Roman Law, Athens–London 2008.

Whatmore R., The History of Political Thought. A Very Short Introduction, Oxford 2021.

Wibier M., Cicero’s reception in the early Empire, [w:] Cicero’s Law: Rethinking Roman Law of the Late Republic, ed. P.J. du Plessis, Edinburgh 2016.

Wikarjak J., Warsztat pisarski Cycerona, Warszawa–Poznań 1976.

Wirszubski Ch., Avdaces: A study in political phraseology, „The Journal of Roman Studies” 1961, vol. 51, Parts 1 and 2.

Wirszubski Ch., Libertas as a Political Idea at Rome during the Late Republic and Early Principate, Cambridge 1968.

Wołodkiewicz W., Zabłocka M., Prawo rzymskie. Instytucje, Warszawa 2014.

Wood N., Cicero’s Social and Political Thought, Berkeley 1988.

Woolf R., Cicero: The Philosophy of a Roman Sceptic, London 2015.

Wyzwanie Lewiatana. Wokół filozofii politycznej Thomasa Hobbesa, red. J. Bartyzel, Ł. Perlikowski, A. Wielomski, Płock 2019.

Yakobson A., Elections and Electioneering in Rome: A Study in the Political System of the Late Republic, Stuttgart 1999.

Zabłocki J., ‘Leges’ a ‘privilegia’ w Rzymie okresu republiki, „Zeszyty Prawnicze” 2022, t. 22(2).

Zabłocki J., Stanowienie prawa na zgromadzeniach ludowych w Rzymie republikańskim, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2016, t. 14.

Zabłocki J., Tarwacka A., Publiczne prawo rzymskie, Warszawa 2005.

Zajadło J., Cyceron dla prawników, Gdańsk 2019.

Zajadło J., Czy Cyceron był prawnikiem?, „Palestra” 2018, nr 11.

Zajadło J., Fragment Oratio pro Cluentio Cycerona – pierwowzór idei rządów prawa, „Przegląd Konstytucyjny” 2019, nr 1.

Zajadło J., Minima Iuridica. Reflections on Certain Legal (Un)commonplaces, Gdańsk–Sopot 2023.

Zajadło J., Minima Iuridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych, Sopot 2019.

Zajadło J., Oratio pro Aulo Caecina Cycerona – prawo pomiędzy jurysprudencją a retoryką, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019, R. 81, z. 2.

Zajadło J., Rzym, filozofia, prawo, „Studia Iuridica Toruniensia” 2020, t. 24.

Zarecki J., Cicero’s Definition of ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ, „Arethusa” 2009, vol. 42(3).

Zarecki J., Cicero’s Ideal Statesman in Theory and Practice, London 2014.

Zetzel J.E.G., Cicero’s Platonic dialogues, [w:] Power and Persuasion in Cicero’s Philosophy, eds. N. Gilbert, M. Graver, S. McConnell, Cambridge 2023.

Zetzel J.E.G., Introduction, [w:] Cicero, On the Commonwealth and On the Laws, Cambridge 1999.

Zieliński T., Cicero im Wandel der Jahrhunderte, Leipzig 1897.

Zieliński T., Rzeczpospolita Rzymska, Katowice 1989.

Zieliński T., Wstęp, [w:] M. Tuljusz Cycero, W obronie prowincji Sycylji. Mowa przeciw Werresowi (ks. V), Lwów–Warszawa 1928.

Ziętek-Wielomska M., Decyzjonizm Carla Schmitta jako przejaw antyracjonalizmu niemieckiego konserwatyzmu. Krytyka z punktu widzenia zasad klasycznej filozofii praktycznej, „Pro Fide Rege et Lege” 2017, nr 1–2.

Zimmermann R., The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford 1996.

Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004.