-
913
-
748
-
745
-
635
-
627
Pliki do pobrania
W obrębie Niżu Europejskiego występuje szeroki pas piaszczysty, w skład którego wchodzą eoliczne piaski pokrywowe i wydmy śródlądowe. Wydmy są formami wypukłymi o różnych kształtach i znacznych wysokościach względnych, maksymalne do 30 m, dlatego są ważnymi elementami w krajobrazie równinnej części Europy, szczególnie Polski. Europejskie wydmy śródlądowe zostały ukształtowane przez wiatr w zimnych, peryglacjalnych warunkach klimatycznych późnego vistulianu. W holocenie, w warunkach klimatu umiarkowanego, zostały ustabilizowane przez lasy iglaste. Dopiero wycięcie lasów, głównie w czasach historycznych, spowodowało ponowne ożywienie procesów eolicznych, rozwiewanie, a nawet kształtowanie nowych form wydmowych. Jeszcze w połowie XX wieku aktywne były procesy eoliczne w środkowej Polsce. W obrębie pól wydmowych ukształtował się wyjątkowy ekosystem, o charakterze którego decydują znaczne miąższości piasków kwarcowych, ich duża przepuszczalność, nisko położony poziom wód gruntowych i ubogie gleby.
Celem publikacji jest ukazanie specyfiki ekosystemu wydm śródlądowych oraz obecnego użytkowania i zagospodarowania pól wydmowych na przykładzie badań w regionie łódzkim. Przeanalizowano charakter i funkcje lasów na wydmach, przydatność piasków eolicznych dla przemysłu i skutki eksploatacji, przyczyny i skalę rolniczego użytkowania powierzchni wydmowych, lokalizację zabudowy wsi względem wydm oraz pola wydmowe w systemie obszarów chronionych. Szczególną uwagę zwrócono na walory pól wydmowych i ich wykorzystanie w turystyce i rekreacji. Przedstawiono też przyczyny ożywienia procesów eolicznych w czasach historycznych. Podjęto próbę oceny stabilności i wrażliwości ekosystemów wydmowych, a także wskazano zagrożenia wynikające z ocieplenia oraz antropopresji.
Adamiak C., Sokołowski D. (2012), Popytowe uwarunkowania indywidualnego osadnictwa turystycznego w Polsce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług”, 83, s. 27–43.
Balińska-Wuttke K. (1968), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Głuchów (630), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Balińska-Wuttke K. (1970), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Skierniewice (593), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Baliński W. (1992), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Lutomiersk (626), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Baliński W. (1997), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Złoczew (697), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Baliński W., Gawlik H. (1986), Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Zelów (699), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Baliński W., Ziomek J. (2008), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Sieradz (661), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Balwierz Z. (2003), Roślinność vistulianu w Polsce Środkowej, [w:] E. Zastawniak (red.), Paleobotanika na przełomie wieków, „Botanical Guidebooks”, 26, s. 217–232.
Balwierz Z., Domańska L., Forysiak J., Rzepecki S., Twardy J. (2009), Archeologiczne i paleośrodowiskowe badania wielokulturowego stanowiska Polesie 1, gmina Łyszkowice (centralna Polska), [w:] L. Domańska, P. Kittel, J. Forysiak (red.), Środowisko – Człowiek – Cywilizacja, t. 2: Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji osadnictwa, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 281–300.
Banasiak A., Jaworska-Maćkowiak C., Maćkowiak T., Majer J. (1988), Okolice Łodzi. Szlaki turystyczne, Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, Warszawa.
Bański J., Stola W. (2002), Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, „Studia Obszarów Wiejskich”, 3, s. 1–117.
Baraniecka M.D. (1968), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łęczyca (552), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Baraniecka M.D. (1971), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Kamieńsk (736), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Barbag J., Dylikowa A. (1968), Geografia Polski, cz. I: Środowisko geograficzne i gospodarka człowieka, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
Bateman M.D., Van Huissteden J. (1999), The timing of last-glacial peryglacial and Aeolian event, Twente, eastern Netherlands, „Journal of Quaternary Science”, 14, s. 277–283.
Bednarek R., Prusinkiewicz Z. (1997), Geografia gleb, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bezkowska G. (1991), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Zduńska Wola (662), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Bezkowska G. (1993), Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Zduńska Wola (662), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Bieńkowski A. (2001), Turystyka jako forma rewitalizacji terenów wiejskich, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 15, s. 83–94.
Bogacki M. (1969), Wydmy Równiny Kurpiowskiej, „Prace Geograficzne IG PAN”, 75, s. 327–354.
Böse M. (1991), A palaeoclimatic interpretation of Frost-wedge casts and aeolian sand deposits in the lowlands between Rhine and Vistula in the Upper Pleniglacial and Late Glacial, „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 90, s. 15–28.
Brzeziński H. (1986), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Głowno (591), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Brzeziński H. (1992), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Sulejów (702), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Brzeziński M. (1991), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łowicz (555), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Brzeziński M. (1998), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Bolimów (556), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Buchwald K., Engelhardt W. (1975), Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Buraczyński J. (1997), Roztocze, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Zakład Geografii Regionalnej, Lublin.
Burzyński S. (2015), Intensywne wyręby w Bolimowskim Parku Krajobrazowym niepokoją turystów, „Dziennik Łódzki” 16.04, https://dzienniklodzki.pl/intensywne-wyreby-w-bolimowskim-parku-krajobrazowym-niepokoja-turystow/ar/3824205 (dostęp: 05.07.2020).
Castel I.I.Y., Koster E.A., Slotboom R.T. (1989), Morphogenetic aspects and age of Late Holocene eolian drift sands in Northwest Europe, „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 33, s. 1–26.
Chmielewska M., Chmielewski W. (1960), Stratigraphie et chronologie de la dune de Witów, district de Łęczyca, „Biuletyn Peryglacjalny”, 8, s. 133–142.
Chmielewska M., Chmielewski W. (1975), Paleolit w Polsce Środkowej, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna”, 22, s. 9–26.
Chrzanowski J., Nalewajko J. (1988), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łask (663), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Chudzik A. (2002), Gospodarka leśna, [w:] J. Jakubowska-Gabara, J. Markowski (red.), Bolimowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodnicza, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej, Łódź, s. 113–120.
Cieszewska A. (2008), Zasady organizacji turystyki i wypoczynku na obszarach leśnych w krajach Unii Europejskiej, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”, 19, s. 179–192.
Czarecki A., Heffner K. (2008), „Drugie domy” a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, „Wieś i Rolnictwo”, 4 (141), s. 29–46.
Czarnowski M.S. (1978), Zarys ekologii roślin lądowych, PWN, Warszawa.
Czyżewska K. (2002), Roślinność napiaskowa, [w:] J. Jakubowska-Gabara, J. Markowski (red.), Bolimowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodnicza, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej, Łódź, s. 38–40.
Dutkiewicz L. (1992), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Parzęczew (589), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Dulias R. (2004), Lotne piaski na obszarze Wyżyny Częstochowskiej w XX wieku, [w:] J. Wojtanowicz (red.), Formy i osady eoliczne, Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, Poznań, s. 5–13.
Dulias D., Pełka-Gościniak J., Szczypek T. (2003), Zmiany antropogeniczne utrwalone w osadach i rzeźbie eolicznej Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, [w:] A.M. Waga, K. Kocel (red.), Człowiek w środowisku przyrodniczym – zapis działalności, PTG – Oddział Katowicki, Sosnowiec, s. 29–37.
Dulias R., Pełka-Gościniak J., Szczypek T. (2008), Influence of human activity on the development of aeolian processes in the Silesian-Cracow Upland (Poland), „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 52, s. 15–33.
Dylikowa A. (1958), Próba wyróżnienia faz rozwoju wydm w okolicach Łodzi, „Acta Geographica Lodziensia”, 8, s. 233–268.
Dylikowa A. (1967), Wydmy środkowopolskie i ich znaczenie dla stratygrafii schyłkowego plejstocenu, [w:] R. Galon, J. Dylik (red.), Czwartorzęd Polski, PWN, Warszawa, s. 353–371.
Dylikowa A. (1968), Fazy rozwoju wydm w środkowej Polsce w schyłkowym plejstocenie, „Folia Quaternaria”, 29, s. 119–126.
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, art. 2, Dziennik Urzędowy L 206, 22/07/1992 P.0007-0050.
Dzieduszyńska D. (2011), Ochłodzenie młodszego dryasu i jego efekty morfogenetyczne w regionie łódzkim, „Acta Geographica Lodziensia”, 98.
Dzwonko Z., Gawroński S. (1994), The role of woodlands fragments, soil types, and dominant species in secondary succession on the western Carpathian foothills, „Vegetatio”, 111, s. 149–160.
Fabijański P. (2018), Las. Przewodnik poszukiwacza, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Warszawa.
Forysiak J., Kamiński J. (1999), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Uniejów (588), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Forysiak J., Borówka R.K., Kloss M., Obremska M., Okupny D., Żurek S. (2012), Geologiczna i geomorfologiczna charakterystyka torfowiska Rąbień oraz wstępne wyniki badań osadów biogenicznych, „Acta Geographica Lodziensia”, 100, s. 65–76.
Galon R. (1958), Z problematyki wydm śródlądowych w Polsce, [w:] tegoż (red.), Wydmy śródlądowe Polski, PWN, Warszawa, s. 13–31.
Gawlik H. (1969), Wydmy w Kotlinie Szczercowskiej, „Prace Geograficzne IG PAN”, 75, s. 249–288.
Gawlik H. (1970), Geomorfologia Kotliny Szczercowskiej, „Acta Geographica Lodziensia”, 26.
Goździk J. (1980), Zastosowanie morfometrii i graniformametrii do badań osadów w kopalni węgla brunatnego Bełchatów, „Studia Regionalne”, IV (IX), s. 101–114.
Goździk J. (1991), Sedimentological record of aeolian processes from Upper Plenivistulian and the turn of Pleniand Latevistulian in Central Poland, „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 90, s. 51–60.
Goździk J. (2007), The Vistulian aeolian succession in central Poland, „Sedimentary Geology”, 193 (1–4), s. 211–220.
Goździk J., Kobojek S. (2016), Źródła piasków wydmowychoraz geomorfologiczne uwarunkowania dróg transportu i miejsc akumulacji w Pasie Wydmowym Małej Panwi i Stobrawy, [w:] J. Święchowicz, A. Michno (red.), Wybrane zagadnienia geomorfologii eolicznej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 185–210.
Goździk J., Mycielska-Dowgiałło E. (1982), Badania wpływu niektórych procesów geologicznych na przekształcenia powierzchni ziarn kwarcu, „Przegląd Geologiczny”, 54, 3, s. 219–241.
Goździk J., Zieliński T. (1996), Sedymentologia vistuliańskich osadów małych dolin środkowej Polski – przykłady z kopalni Bełchatów, „Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego”, 373, s. 67–77.
Grzybowski K. (1968), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Lubień (738), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Grzywacz A. (2007), Las twoim bogactwem, Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa.
Heiding H.A. (1984), Indications of severe drought during the 10th century AD from an inland dune area in the Central Netherlands, „Geologie en Mijnbouw”, 63, s. 241–248.
Hilgers A. (2007), The Chronology of Late Glacial and Holocene Dune Development in the Northern Central European Lowland Reconstructed by Optically Stimulated Luminescence (OSL) Dating, University of Köln, Cologne.
Holling C.S. (1973), Resilience and stability of ecological systems, „Annual Review of Ecology and Systematics”, 4, s. 1–23.
Izmaiłow B. (2007), Zapis zmian warunków rozwoju wydm w ich morfologii i strukturze, [w:] E. Smolska, D. Giriat (red.), Rekonstrukcja dynamiki procesów geomorfologicznych – formy rzeźby i osady, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa, s. 233–237.
Jakubowska-Gabara J. (2002), Roślinność leśna, [w:] J. Jakubowska-Gabara, J. Markowski (red.), Bolimowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodnicza, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej, Łódź, s. 26–32.
Jakubowska-Gabara J., Kucharski L., Markowski J. (2002), Rezerwaty przyrody, [w:] J. Jakubowska-Gabara, J. Markowski (red.), Bolimowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodnicza, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej, Łódź, s. 89–95.
Jeziorski J. (2013), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Piątek (553), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Józefaciuk A., Józefaciuk C. (1995), Erozja agroekosystemów, Państwowy Inspektorat Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Kalińska E. (2008), Zmienność cech teksturalnych osadów południowego obrzeżenia Równiny Łowicko-Błońskiej między Jaktorowem i Żyrardowem, „Landform Analysis”, 9, s. 151–154.
Kamiński J. (1989), Wpływ holoceńskich procesów eolicznych na kształtowanie dna doliny Moszczenicy, „Acta Geographica Lodziensia”, 59, s. 11–19.
Kamiński J. (1993), Późnoplejstoceńska i holoceńska transformacja doliny Moszczenicy jako rezultat zmian środowiska naturalnego oraz działalności człowieka, „Acta Geographica Lodziensia”, 64.
Kasse C. (1999), Latepleniglacial andlateglacial aeolianphases in the Netherlands, [w:] W. Schirmer (red.), Dunes and Fossil Soils, Lit Verlag, Münster, GeoArchaeoRhein, 3, s. 61–82.
Kida J. (2009), Procesy niweo-eoliczne na przedpolu Sudetów Środkowych, [w:] R. Dulias, J. Pełka-Gościniak, O. Rahmonov (red.), Ekosystemy piaszczyste i człowiek, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec, s. 103–110.
Kiełczewski B., Wiśniewski J. (2004), Kulturotwórcza rola lasu, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań.
Kistowski M. (2000), Problemy oceny wrażliwości środowiska przyrodniczego na antropopresję jako element strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, „Problemy Ocen Środowiskowych”, 3, s. 22–28.
Klajnert Z., Kobojek E. (2003), The origin and age of „huge alluvial fans” in the eastern part of the Warsaw-Berlin Pradolina, „Quaestiones Geographicae”, 22, s. 17–21.
Klatkowa H. (1990), Rôle de la morphogenèse périglaciaire sur le Plateau de Łódź, Colloque Polonaise-et Franҫaise, Łódź, s. 1–37.
Klatkowa H. (1992), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Warta (624), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Klatkowa H. (1993), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Zgierz (590), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Klatkowa H., Czyż J., Forysiak J. (2007), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Szadek (625), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Klimaszewski M. (1981), Geomorfologia, PWN, Warszawa.
Klimko R. (1973), Morfogeneza zachodniej części Międzyrzecza Warciańsko-Noteckiego, „Badania Fizjografi nad Polską Zachodnią. Seria A. Geografia Fizyczna”, XXVI, s. 21–76.
Kłysik K. (2001), Warunki klimatyczne, [w:] S. Liszewski (red.), Zarys monografii województwa łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, s. 68–81.
Kobendza J. (1966), Puszcza Kampinoska, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Kobendza J., Kobendza R. (1945), Materiały przyrodnicze do projektu rozplanowania Puszczy Kampinoskiej, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa.
Kobendza J., Kobendza R. (1958), Rozwiewanewydmy Puszczy Kampinoskiej, [w:] R. Galon (red.), Wydmy śródlądowe Polski, PWN, Warszawa, s. 95–170.
Kobojek E. (2000), Morfogeneza doliny Rawki, „Acta Geographica Lodziensia”, 77.
Kobojek E. (2004), Środowiskowe skutki melioracji i regulacji rzek w dolinie Bzury w okolicach Łowicza, „Folia Geographica Physica”, 6, s. 31–46.
Kobojek E. (2006), Rola plejstoceńskich procesów glacjalnych i peryglacjalnych w ukształtowaniu rzeźby okolic Rawy Mazowieckiej i Skierniewic, „Czasopismo Geograficzne”, 77 (4), s. 270–289.
Kobojek E. (2009), Naturalne uwarunkowania różnych reakcji rzek nizinnych na antropopresję na przykładzie środkowej Bzury i jej dopływów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Kobojek E. (2015), Wpływ warunków klimatycznych na system fluwialny i melioracje wodne w pradolinach w rejonie Łowicza i Koźmina (Polska Środkowa), „Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska”, 70, s. 381–390.
Kobojek E., Kobojek S. (2000), Osady i procesy stokowe na Wyżynie Częstochowskiej i Wieluńskiej oraz Wysoczyźnie Rawskiej, „Acta Geographica Lodziensia”, 78, s. 7–42.
Kobojek E., Kobojek S. (2003), Badania litologiczne osadów stokowych okolic Częstochowy (Wyżyna Częstochowska) i Raducza (Wysoczyzna Rawska), „Prace i Studia Geograficzne”, 33, s. 7–24.
Kobojek E., Kobojek S. (2012), Środowisko przyrodnicze i zagospodarowanie form eolicznych w gminie Szadek, „Biuletyn Szadkowski”, 12, s. 5–25.
Kobojek E., Kobojek S. (2019), Walory przyrodnicze i zagospodarowanie turystyczne wydm śródlądowych na przykładzie regionu łódzkiego, „Space – Society – Economy”, 29, s. 25–44.
Kobojek S. (1990), Elementy peryglacjalne w budowie geologicznej i rzeźbie północnej części Wyżyny Częstochowskiej, „Acta Geographica Lodziensia”, 60.
Kobojek S. (2004), Rola procesów eolicznych w denudacji obszarów wyżynnych Polski w vistulianie, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN”, 200, s. 167–185.
Kolstrup E.A. (1982), Cover sand and cover sand stratigraphy in southern Denmark, „Geografisk Tidsskrift”, 82, s. 88–91.
Kondracki J. (1998), Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Konecka-Betley K. (2003), Gleby, [w:] R. Andrzejewski (red.), Kampinoski Park Narodowy, t. 1: Przyroda Kampinoskiego Parku Narodowego, Kampinoski Park Narodowy, Izabelin, s. 97–133.
Kornaś J. (1972a), Wpływ człowieka i jego gospodarki na szatę roślinną Polski. Flora synantropijna, [w:] W. Szafer, K. Zarzycki (red.), Szata roślinna Polski, t. I, PWN, Warszawa, s. 95–128.
Kornaś J. (1972b), Zespoły wydm nadmorskich i śródlądowych, [w:] W. Szafer, K. Zarzycki (red.), Szata roślinna Polski, t. I, PWN, Warszawa, s. 297–309.
Kossmann O. (1930), W wydmie aleksandrowskiej, „Czasopismo Towarzystwa Przyrodniczego Staszica w Łodzi”, 4, s. 6–11.
Koster E.A. (1988), Ancient and modern cold-climate aeolian sand deposition: a review, „Journal of Quaternary Science”, 3 (1), s. 69–83.
Koster E.A. (1995), Progress in cold-climate aeolian research, „Quaestiones Geographicae Special Issue”, 4, s. 155–163.
Koster E.A. (2009), The history of Late Holocene drift sands in the Netherlands: origin and reactivation, [w:] R. Dulias, J. Pełka-Gościniak, O. Rahmonov (red.), Ekosystemy piaszczyste i człowiek, Wydział Nauk o Ziemi UŚ, Sosnowiec, s. 111–134.
Kowalski W. (1972), Elementy nauk geologicznych dla inżynierów, Politechnika Łódzka, Łódź.
Kozarski S., Nowaczyk B. (1991a), Lithofacies variation and chronostratigraphy of Late Vistulian and Holocene aeolian phenomena in northwestern Poland, „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 90, s. 107–122.
Kozarski S., Nowaczyk B. (1991b), The late quaternary climate and human impact on aeolian processes in Poland, „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 83, s. 29–37.
Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. (1977), Epoka kamienia na ziemiach polskich, PWN, Warszawa.
Kozłowski S. (1986), Surowce skalne Polski, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
Kożuchowski K. (1995), Współczesne ocieplenie w Polsce i problem globalnych zmian klimatu, „Czasopismo Geograficzne”, 66 (3/4), s. 251–266.
Kożuchowski K. (2005), Meteorologia i klimatologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kożuchowski K. (2011), Klimat Polski. Nowe spojrzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Krajewski K. (1977), Późnoplejstoceńskie i holoceńskie procesy wydmotwórcze w Pradolinie Warszawsko-Berlińskiej w widłach Warty i Neru, „Acta Geographica Lodziensia”, 39.
Krajewski K. (1997), Holoceńskie poziomy organiczne w Nagórkach koło Grabowa Łęczyckiego, „Folia Geographica Physica”, 1, s. 202–209.
Krajewski K., Balwierz Z. (1985), Stanowisko böllingu w osadach wydmowych schyłku vistulianu w Roślu Nowym k/Dąbia, „Acta Geographica Lodziensia”, 50, s. 93–112.
Krogulec E. (2004), Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia w dolinie rzecznej na podstawie przesłanek hydrodynamicznych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Królikowski L. (1986), Album gleb Polski, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, PEN, Warszawa.
Krygowski B. (1958), Niektóre dane o piaskach wydm śródlądowych na terenie Polski i obszarach przyległych, [w:] R. Galon (red.), Wydmy śródlądowe Polski, PWN, Warszawa, s. 73–86.
Krysiak S. (1998), Wpływ potencjału siedliskowego litohydrotopów na formy użytkowania ziemi w środkowej części dorzecza Pilicy, „Acta Geographica Lodziensia”, 74, s. 123–137.
Krysiak S. (2014), Rola odłogów i terenów rekreacyjnych we współczesnych przemianach krajobrazów wiejskich regionu łódzkiego, „Studia Obszarów Wiejskich”, XXXV, s. 75–87.
Krzemiński T. (1972), Województwo łódzkie. Przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa.
Krzemiński T., Bezkowska G. (1987), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Widawa (698), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Kucharski L., Kurzac M., Kurzac T. (2000), Rezerwat torfowiskowy „Torfowisko Rąbień” – plan ochrony na lata 2001–2020, Wojewódzki Konserwator Przyrody, Łódź.
Kurek W., Mika M. (2007), Turystyka jako przedmiot badań naukowych, [w:] W. Kurek (red.), Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kurowski J.K. (2015), Ekologia i ochrona roślinności leśnej, EKO-GRAF Adam Świć, Łódź.
Kurowski J.K., Andrzejewski H., Kiedrzyński M. (2009), Ochrona szaty roślinnej i krajobrazu, [w:] J.K. Kurowski (red.), Szata roślinna Polski Środkowej, Towarzystwo Ochrony Krajobrazu, Wydawnictwo EKO-GRAF, Łódź, s. 139–163.
Kurowski J.K., Kucharski L., Markowski J., Janiszewski T., Wojciechowski Z., Nadolski J., Kiedrzyński M., Socha G. (2013), Ochrona siedlisk przyrodniczych i gatunków Natura 2000 w województwie łódzkim, [w:] J.K. Kurowski (red.), Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi, Łódź, s. 22–37.
Kurowski S., Popielski W. (1991), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Gorzkowice (737), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Kuta M. (2004), Szumi las wokół nas. Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Spalsko-Rogowskie”, POLIGRAFIA s.j., Łowicz.
Kwapisz B. (1983), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Przedbórz (775), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Lencewicz S. (1922), Wydmy śródlądowe Polski, „Przegląd Geograficzny”, II, s. 12–59.
Lencewicz S. (1927), Dyluwium i morfologia środkowego Powiśla, „Prace Państwowego Instytutu Geologicznego”, 2, s. 66–226.
Lencewicz S., Małkowski S. (1953), Wydmy śródlądowe Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Lindé K., Mycielska-Dowgiałło E. (1980), Some experimentally produced microtextures on grain surfaces of quartz sand, „Geografiska Annaler. Series A. Physical Geography”, 62, A, 3–4, s. 171–184.
Lijewski T., Mikulski B., Wyrzykowski J. (2002), Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa.
Lóki J., Szabó J. (2009), Size and relations of wind erosion and drought as natural hazards in Hungary, [w:] R. Dulias, J. Pełka-Gościniak, O. Rahmonov (red.), Ekosystemy piaszczyste i człowiek, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec, s. 135–141.
Madeyska T. (1998), Zróżnicowanie roślinności Polski u schyłku ostatniego zlodowacenia, „Studia Geologica Polonica”, 113, s. 137–180.
Makowska-Iskierka M., Włodarczyk B. (2012), Podmiejskie letniska Łodzi w okresie międzywojennym, [w:] J. Kowalczyk-Anioł, M. Makowska-Iskierka (red.), Turystyka. Moda na sukces, „Warsztaty z Geografii Turyzmu”, 2, s. 83–112.
Małkowski S. (1912), Wydmy piaszczyste okolic Sadowego, „Kosmos”, XXXVI.
Małkowski S. (1917), O wydmach piaszczystych okolic Warszawy, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Warszawa.
Manikowska B. (1966), Gleby młodszego plejstocenu w okolicach Łodzi, „Acta Geographica Lodziensia”, 22.
Manikowska B. (1977), The development of the soil cover in the Late Pleistocene and the Holocene in the light of fossil soils from dunes in Central Poland, „Quaestiones Geographicae”, 4, s. 1091–1028.
Manikowska B. (1985), O glebach kopalnych, stratygrafii i litologii wydm Polski Środkowej, „Acta Geographica Lodziensia”, 52.
Manikowska B. (1992), Procesy eoliczne w okresie 20 000–8000 lat BP na obszarach piasków pokrywowych i wydm w Polsce, „Przegląd Geologiczny”, 40 (10), s. 595–596.
Manikowska B. (1995), Aeolian activity differentiation in the area of Poland during the period 20–8 ka BP, „Biuletyn Peryglacjalny”, 34, s. 125–165.
Marosik P. (2011), Wydma i torfowisko „Rąbień” w Aleksandrowie Łódzkim w świetle badań geomorfologicznych, [w:] E. Niesiołowska-Śreniowska, D.K. Płaza, P. Marosik, Z. Balwierz (red.), Obozowiska ze starszej i środkowej epoki kamienia w Aleksandrowie Łódzkim w kontekście analizy środowiska naturalnego, Fundacja Badań Archeologicznych K. Jażdżewskiego, Łódź, s. 11–36.
Maruszczak H. (1998), Naturalne tendencje zmian krajobrazu Polski Środkowej w ciągu ostatnich piętnastu stuleci, „Acta Geographica Lodziensia”, 74, s. 149–160.
Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Wierzba M. (2012), Zbiorowiska roślinne Polski. Lasy i zarośla, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Migoń P. (2006), Geomorfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Mojski J.E. (2005), Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Molga M. (1970), Meteorologia rolnicza, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Mrózek W. (1958), Wydmy Kotliny Toruńsko-Bydgoskiej, [w:] R. Galon (red.), Wydmy śródlądowe Polski, cz. II, PWN, Warszawa, s. 7–59.
Mycielska-Dowgiałło E. (1995), Wybrane cechy teksturalne osadów i ich wartość interpretacyjna, [w:] E. Mycielska-Dowgiałło, J. Rutkowski (red.), Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane metody i interpretacja wyników, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 29–105.
Nienartowicz A., Cyzman W., Kunz M., Deptuła M. (2001), Różnorodność gatunkowa lasów naturalnych i odtworzonych na gruntach porolnych, „Prace Geograficzne”, 179, s. 51–68.
Nowaczyk B. (1976), Geneza i rozwój wydm śródlądowych w zachodniej części Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej w świetle badań strukturalnych, uziarnienia i stratygrafii budujących je osadów, „Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej PTPN”, 16.
Nowaczyk B. (1986a), Wiek wydm w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Nowaczyk B. (1986b), Wiek wydm, ich cechy granulometryczne i strukturalne a schemat cyrkulacji atmosferycznej w Polsce w późnym vistulianie i holocenie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Seria Geografia, 28.
Nowaczyk B. (1986c), Eolian cover sands in Central-West Poland, „Quaestiones Geographicae”, 3, s. 57–77.
Nowaczyk B. (2000), Development of dunes and eolian cover sands in Poland in the Late Vistulian and Holocene, [w:] Polish Geography: Problems, Researches, Applications, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 133–151.
Nowaczyk B. (2009), Wydmy i niecki deflacyjne w zachodniej części Pradoliny Głogowsko-Baruckiej, [w:] R. Dulias, J. Pełka-Gościniak, O. Rahmonov (red.), Ekosystemy piaszczyste i człowiek, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec, s. 142–150.
Nowicki K. (1993), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łyszkowice (592), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Nowicki K. (1995), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Dąbie (551), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Nowicki K., Trzmiel B. (1987), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łódź Wschód (628), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Obiekty geoturystyczne w regionie łódzkim (2011), Departament Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, Urząd Marszałkowski w Łodzi.
Odum E.P. (1969), The strategy of ecosystem development, „Science”, 164, s. 262–270.
Olaczek R. (1972), Pabianice – Bełchatów – Łękińsko – Lgota – Radomsko, [w:] T. Krzemiński (red.), Województwo łódzkie. Przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa, s. 298–311.
Olaczek R. (2002), Rzeka w życiu lokalnej społeczności (Opowieść o Bzurze), [w:] J. Kułtuniak (red.), Rzeki. Kultura – cywilizacja – historia, Wydawnictwo Śląskie, Katowice, s. 183–214.
Olaczek R. (2008), Skarby przyrody i krajobrazu Polski, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Pardała W. (2015), Problemy funkcjonalne, techniczne i społeczne drewnianej architektury letniskowej okolic Łodzi, „Budownictwo i Architektura”, 14, s. 59–72.
Paszyński J., Niedźwiedź T. (1991), Klimat, [w:] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, s. 296–355.
Pelisiak A., Kamiński J. (2004), Geneza i wiek osadów w dolinie Grabi na stanowisku Ldzań w świetle osadnictwa pradziejowego, [w:] D. Abłamowicz, Z. Śnieszko (red.), Zmiany środowiska geograficznego w dobie gospodarki rolno-hodowlanej. Studia z obszaru Polski, Muzeum Śląskie w Katowicach, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich – Oddział Katowice, Katowice, s. 184–196.
Pernarowski L. (1958), Z badań nad wydmami Dolnego Śląska, [w:] R. Galon (red.), Wydmy śródlądowe Polski, PWN, Warszawa, s. 171–199.
Petera-Zganiacz J., Dzieduszyńska D.A. (2017), Palaeoenvironmental proxies for permafrost presence during the Younger Dryas, Central Poland, „Permafrost and Periglacial Processes”, 28 (4), s. 726–740.
Pilarczyk L. (1958), Wydmy Międzyrzecza Warciańsko-Noteckiego, [w:] R. Galon (red.), Wydmy śródlądowe Polski, PWN, Warszawa, s. 87–94.
Plit J. (1998), Dynamika przekształceń krajobrazów roślinnych Mazowsza w ciągu ostatnich 150 lat, „Acta Geographica Lodziensia”, 74, s. 185–197.
Podbielkowski Z. (1992), Rośliny wydm, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Potęga E. (1956), Lasy turystyczno-wypoczynkowe województwa łódzkiego, Liga Ochrony Przyrody – Zarząd Okręgu Łódzkiego, Kraków.
Prusinkiewicz Z. (1994), Leksykon ekologiczno-gleboznawczy, PWN, Warszawa.
Prusinkiewicz Z., Bednarek R. (1991), Gleby, [w:] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, s. 387–412.
Ptaszycka-Jackowska D., Baranowska-Janota M. (1998), Przyrodnicze obszary chronione. Możliwości użytkowania, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
Racinowski R., Coufal R. (1999), Geologia inżynierska, Politechnika Szczecińska, Szczecin.
Rahmonov O. (2009), Ecological conditions and the occurrence of Spergulo morisonii Corynephoretum, Festuco-Koelerietum glaucae communites on inland sands, [w:] R. Dulias, J. Pełka-Gościniak, O. Rahmonov (red.), Ekosystemy piaszczyste i człowiek, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec, s. 51–56.
Ralska-Jasiewiczowa M., Starkel L. (1991), Zmiany klimatu i stosunków wodnych w holocenie, [w:] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, s. 177–182.
Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim (2005), Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź.
Riksen M.J.P.M. (2006), Wind Born(E) Landscapes. The Role of Wind Erosion in Agricultural Land Management and Nature Development, Thesis Wageningen University.
Rotnicki K. (1970), Główne problemy wydm śródlądowych w Polsce w świetle badań wydm w Węglewicach, „Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, 11 (2).
Różański S. (1979), Osadnictwo a środowisko Polski, PWN, Warszawa.
Różycki F. (1966), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łódź Zachód (627), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Sarnacka Z. (1970), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Szczerców (735), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Schirmer W. (1999), Dune phase and soils in the European sand belt, [w:] tegoż (red.), Dunes and Fossil Soils, Lit Verlag, Münster, GeoArchaeoRhein, 3, s. 11–42.
Skompski S. (1971), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Brzeźnica (772), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Skrzypski J., Papiernik Ż. (2006), Zmiany bioklimatu miast (na przykładzie Łodzi), PAN Oddział w Łodzi, Komisja Ochrony Środowiska, Łódź.
Słodczyk J. (2012), Historia planowania i budowy miast, Uniwersytet Opolski, Opole.
Soczyńska U., Gutry-Korycka M., Pokojska P., Mikos D. (2003), Water balance as base for proper water management in the Łasica (Kampinoski National Park), „International Journal of Ecohydrology & Hydrobiology”, 3 (3), s. 291–309.
Somorowska U. (2006), Wpływ stanu retencji podziemnej na proces odpływu w zlewni nizinnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Stanley S.M. (2002), Historia Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Starkel L. (1999), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Stopczyński M. (2013), Szczypiorniak i Kowaliki, [w:] J.K. Kurowski (red.), Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi, Łódź, s. 135–136.
Stopczyński M., Zając I. (2013), Święte Ługi, [w:] J.K. Kurowski (red.), Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi, Łódź, s. 142–145.
Stopczyński M., Zając I., Wolańska-Kamińska A., Kucharski L. (2013), Silne Błota, [w:] J.K. Kurowski (red.), Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi, Łódź, s. 133–134.
Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T. (1999), Kompendium wiedzy o ekologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Strzemski M. (1957), Efekty erozji wietrznej gleb na terenie południowo-wschodniej Polski w lutym 1956 r., „Przegląd Geograficzny”, 29 (2), s. 371–374.
Sulmierski F., Chlebowski B., Walewski W. (1880), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, Warszawa, s. 523–524.
Sulmierski F., Chlebowski B., Walewski W. (1883), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV, Nakładem Władysława Walewskiego, Warszawa.
Szałamacha G. (1992), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Sławno (703), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Szałamacha G. (1996a), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Kutno (517), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Szałamacha G. (1996b), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Żychlin (518), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Szczypek T. (1976), Wydmy okolic Zaniemyśla, „Geographia. Studia et Dissertationes”, 1 (156), s. 67–88.
Szczypek T. (1986), Dune forming processes in the middle part of the Cracow-Wielun upland against a background of the neighbouring area, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, 823.
Szczypek T. (1986), Procesy wydmotwórcze w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej na tle obszarów przyległych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, 832.
Szczypek T., Wach J. (1991), Human impact and intensity of aeolian processes in the Silesian-Cracow Upland (Southern Poland), „Zeitschrift für Geomorphologie, N.F.”, 90, s. 171–177.
Szczypek T., Wach J. (1993), Antropogenicznie uwarunkowane procesy i formy eoliczne na Wyżynie Śląskiej, Stowarzyszenie Geodetów Polskich, Poznań.
Szczypek T., Wach J., Wika S. (1994), Zmiany krajobrazów Pustyni Błędowskiej, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec.
Szubert M. (2012), Województwo łódzkie, [w:] R. Malarz, Ł. Gaweł (red.), Walory i atrakcje turystyczno-krajoznawcze Polski, Wydawnictwo Attyka, Kraków, s. 65–71.
Trembaczowski J. (1976), Piaski wydmowe obszaru Borig del els (NW Mongolia), „Geographia. Studia et Dissertationes”, 1 (156), s. 21–52.
Trzmiel B. (1990), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Tomaszów Mazowiecki (667), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Trzmiel B. (1993), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Brzeziny (629), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Turkowska K., Wieczorkowska J. (1987), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Pabianice (664), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Turkowska K., Wieczorkowska J. (1994), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Tuszyn (665), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Twardy J. (2008), Transformacja rzeźby centralnej części Polski Środkowej w warunkach antropopresji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Twardy J. (2009), Bezpośredni zapis uprawy ziemi w osadach stokowych i eolicznych w centralnej Polsce, [w:] L. Domańska, P. Kittel, J. Forysiak (red.), Środowisko – Człowiek – Cywilizacja, t. 2: Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji osadnictwa, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 323–328.
Twardy J. (2012), Influence of man and climate changes on relief and geological structure transformation in central Poland since the Neolithic, „Geographia Polonica”, 84 (1), s. 163–178.
Twardy J. (2016), Antropogeniczna faza wydmotwórcza w środkowej Polsce, [w:] J. Święchowicz, A. Michno (red.), Wybrane zagadnienia geomorfologii eolicznej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 157–183.
Twardy J. (2019), Przemiany wybranych form rzeźby terenu województwa łódzkiego w ostatnim stuleciu, „Acta Geographica Lodziensia”, 9, s. 11–28.
Twardy J., Forysiak J., Żurek S. (2010), Torfowisko Żabieniec – warunki naturalne, rozwój i zapis zmian paleoekologicznych w jego osadach, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Urbaniak-Biernacka U. (1972), Obserwacje hydrologiczne w wydmach Puszczy Kampinoskiej, „Przegląd Geograficzny”, XLIV (4), s. 731–743.
Urbaniak-Biernacka U. (1976), Badania wydm środkowej Polski z wykorzystaniem metod statystycznych, „Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Geodezja”, 17.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (2004), Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880.
Warężak J. (1952), Osadnictwo Kasztelani Łowickiej (1136–1847), cz. I, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Wydział III, 6.
Wasylikowa K. (1964), Roślinność i klimat późnego glacjału w środkowej Polsce na podstawie badań w Witowie koło Łęczycy, „Biuletyn Peryglacjalny”, 13, s. 261–376.
Wasylikowa K. (1999), Przemiany roślinności jako odbicie procesów wydmotwórczych i osadniczych w młodszym dryasie i holocenie na stanowisku archeologicznym w Witowie koło Łęczycy, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna”, 41, s. 95–105.
Wągrowski A. (1987), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Rzejowice (774), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Wągrowski A. (1990), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Radomsko (773), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Weiner J. (1999), Życie i ewolucja biosfery, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Welc-Jędrzejewska J. (2002), Środowisko kulturowe, [w:] J. Jakubowska-Gabara, J. Markowski (red.), Bolimowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodnicza, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej, Łódź, s. 99–106.
Wężyk M., Andrzejewski H. (2005), Ochrona przyrody i krajobrazu, [w:] Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2004 roku, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, s. 191–206.
Wibig J. (2012), Klimat Polski. Zmiany współczesne i perspektywy na przyszłość, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Wiluś R., Włodarczyk B., Wojciechowska J. (1999), Kolonizacja turystyczna terenów wiejskich województwa łódzkiego, [w:] J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, K. Kłysik (red.), Nauki geograficzne a edukacja społeczeństwa, t. 2, Region Łódzki, PTG, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 96–104.
Wojtanowicz J. (1991), Procesy eoliczne, [w:] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, s. 427–430.
Woronko B., Zieliński P., Sokołowski R.J. (2015), Climate evolution during the Pleniglacial and Late Glacial as recorded in quartz grain morphoscopy of fluvial to Aeolian successions of the European Sand Belt, „Geologos”, 2, s. 89–103.
Woziwoda B. (2009), Zróżnicowanie siedlisk i drzewostanów w lasach gminy Szadek, „Biuletyn Szadkowski”, 9, s. 119–133.
Zając I., Traut-Seliga A., Kucharski L., Wojciechowski Z. (2013), Łąki Ciebłowickie, [w:] J.K. Kurowski (red.), Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi, Łódź, s. 139–141.
Zaręba R. (1981), Puszcze, bory i lasy Polski, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Zawadzki S. (1999), Gleboznawstwo, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Zeeberg J. (1998), The European sand belt in eastern Europe and comparison of Late Glacial dune orientation with GCM simulation results, „Boreas”, 27, s. 127–139.
Ziernickaja V.P. (1996), Paleogeografia białoruskiego Polesia w późnym glacjale i holocenie, „Przegląd Geograficzny”, 68 (1–2), s. 137–149.
Zięba S. (2002), Ekosystem leśny wartością człowieka, Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Ekologii Człowieka KUL, Warszawa, Lublin.
Ziomek J. (1986), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Piotrków Trybunalski (701), Instytut Geologiczny, Warszawa.
Ziomek J. (1992), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Bełchatów (700), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Ziomek J. (2001), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Opoczno (704), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Ziomek J. (2013), Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Osjaków (734), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Żurek S., Pazdur A. (1999), Zapis zmian paleohydrologicznych w rozwoju torfowisk Polski, [w:] A. Pazdur, A.J. Bluszcz, W. Stankowski, L. Starkel (red.), Geochronologia górnego czwartorzędu Polski w świetle datowania radiowęglowego i luminescencyjnego, Instytut Fizyki Politechniki Śląskiej, Gliwice, s. 215–228.
http://aleksandrow-lodzki.pl/strona-108-Zagospodarowanie_przestrzenne.html (dostęp: 17.06.2020).
https://atlas.roslin.pl/plant/7271 (dostęp: 21.09.2020).
https://canna.pl/tuszyn/index.php?page=historia_ogrod (dostęp: 27.09.2020).
https://lowiczanin.info/wiki/index.php/Huta_Szkła_w_Bełchowie (dostęp: 26.06.2020).
https://open.uj.edu.pl/mod/page/view.php?id=66 (dostęp: 17.07.2020).
https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C4%85bie%C5%84_AB#/media/Plik:Torfowisko_Rabie%C5%841.JPG (dostęp: 25.09.2020).
https://www.gminapiatek.pl/turystyka/silne-blota/ (dostęp: 31.10.2020).
http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/2314/stanislawow/ (dostęp: 25.09.2020).
http://www.reconnet.pl/printview.php?t=5007&start=0 (dostęp: 25.09.2020)
www.wios.lodz.pl (dostęp: 29.06.2020).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 30 stycznia 2025
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest kluczowym tematem w działaniach profilaktycznych skierowanych do młodych ludzi.
Opublikowane: 16 stycznia 2025
Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone przekształceniom Placu Wolności, planowaniu miast dawniej i dziś oraz aktualnej polityce miejskiej.
Opublikowane: 2 stycznia 2025
Zapraszamy na spotkanie z prof. Wojciechem Woźniakiem – autorem książki „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych”.