Niepamięć i niedziałanie: Wojna i pojednanie w Sri Lance

Kala Dobosz

doi:10.18778/8220-418-6

Niepamięć i niedziałanie

Wojna i pojednanie w Sri Lance

Kala Dobosz

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii

https://orcid.org/0000-0002-3894-3747

ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN-13 (15): 978-83-8220-418-6

ISBN (e-book) Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN-13 (15): 978-83-8220-419-3

ISBN AGENT PR

ISBN-13 (15): 978-83-64462-64-1

DOI: https://doi.org/10.18778/8220-418-6

Słowa kluczowe: Sri Lanka, Tamilskie Tygrysy Wyzwolenia Eelamu, Tamilowie, Syngalezi, wojna w Sri Lance, Cejlon, Lankijczycy

Opublikowane: 17 maja 2021

Kategorie: Socjologia, Otwarty dostęp,

Pliki do pobrania

PDF

Autorka zarysowuje szereg kontekstów związanych z separatystyczną walką partyzantów z organizacji Tamilskie Tygrysy Wyzwolenia Eelamu, która doprowadziła do wojny domowej w Sri Lance trwającej od 1983 do 2009 roku. Wpisuje ją w zjawiska polityczno-społeczne związane z kolonializmem i globalizacją, poruszając problematykę kategoryzacji i ram, w jakich widziana jest historia Sri Lanki oraz jej, innych niż etniczne, konfliktów społecznych i politycznych. Historię walki Tamilskich Tygrysów prezentuje w kontekście równoległych walk toczonych w innych częściach kraju, ukazując kaskadowy charakter wojen i przemocy.

Książka zawiera chronologiczny opis rozwoju konfliktu – ostatecznie zamkniętego w ramach pojęciowych konfliktu etnicznego pomiędzy Tamilami i Syngalezami – oraz krytycznych punktów wcielanego po wojnie projektu pojednania. Autorka przygląda się, jak postrzegana jest w tym kontekście tamilska diaspora oraz jaki jest stosunek wobec wysuwanych przez nią wobec rządu oskarżeń o dokonanie ludobójstwa na tamilskiej mniejszości. Poruszane zagadnienia odnoszą się do kwestii wyłonionych z wywiadów przeprowadzonych przez autorkę w czasie jej badań w Holandii wśród osób z doświadczeniem uchodźczym oraz w Sri Lance, gdzie rozmawiała z pracownikami pozarządowych organizacji pomocowych i rozwojowych. Autorka wskazuje na nich jako na ważnych aktorów powojennego pejzażu. Prezentuje również szczególnie ważne uczestniczki procesu pojednania, jakimi są lankijskie kobiety. Oddaje także głos fizycznej przestrzeni, będącej świadkiem śmierci nie tylko żołnierzy obu walczących stron, ale też tysięcy cywilów, którzy znaleźli się pod koniec wojny w tzw. strefach bez ognia.

Agbajobi D. (2010), The Role of Women in Conflict Resolution and Peacebuilding, [w:] R. Bowd, A. Chikwanha (red.), Understanding Africa’s contemporary conflicts. Origins, challenges and peace-building, Addis Abeba: African Human Security Initiative.

Ananthavinayagan T.V. (2019), Sri Lanka, Human Rights and the United Nations. A Scrutiny into the International Human Rights Engagement with a Third World State, Singapore: Springer Nature.

Anteby-Yemini L., Berthomière W. (2005), Diaspora: A Look Back on a Concept, Bulletin du Centre de recherche français à Jérusalem, Vol. 16, s. 262–270, [on-line:] http://journals.openedition.org/bcrfj/257 (dostęp: 12.12.2019).

Aspinall E., Jeffrey R., Regan A. (red.) (2013), Diminishing Conflict in Asia and the Pacific: Why Some Subside and Others Don’t, London, New York: Routledge.

Auerbach J., Castronovo R. (red.) (2013), The Oxford Handbook of Propaganda Studies, New York: Oxford University Press.

Bachrach P., Baratz M. (1963), Decisions and Nondecisions: An Analytical Framework, The American Political Science Review, Vol. 57, No. 3, s. 632–642.

Bachrach P., Baratz M.S. (1962), Two Faces of Power, The American Political Science Review, Vol. 56, Iss. 4, s. 947–952.

Bandarage A. (2009), The Separatis Conflict in Sri Lanka. Terrorism, ethnicity, political economy, Lon-don, New York: Routledge.

Biziouras N. (2014), The Political Economy of Ethnic Conflict in Sri Lanka: Economic Liberalization, Mobilizational Resources, and Ethnic Collective Action, London, New York: Routledge,.

Braithwaite J., D’Costa B. (2016), Cascades Across An „Extremely Violent Society: Sri Lanka, „Ex-tremely Violent Societies”, Vol. 10, No. 1, s. 1–14.

Brewer J. (2006), Memory, truth and victimhood in post-trauma societies, [w:] G. Delanty, K. Kumar (red.), The SAGE handbook of nations and nationalism, London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.

Brubaker R. (2015), Grounds for Difference, Cambridge, Massachusetts, London: Harvard University Press.

Buckley-Zistel S. (2009), We are Pretending Peace: Local Memory and the Absence of Social Trans-formation and Reconciliation in Rwanda, [w:] P. Clark, Z. Kaufman (red.), After Genocide: Transitional Justice, Post-Conflict Reconstruction, and Reconciliation in Rwanda and Beyond, New York: Columbia University Press, s. 153–171.

Cheran R. 2000, Changing Formations: Tamil Nationalism and National Liberation in Sri Lanka and the Diaspora, niepublikowana praca doktorska, Toronto: York University.

Clavero B. (2008), Genocide Or Ethnocide, 1933–2007: How to Make, Unmake, and Remake Law with Words, Milano.

Cohen R. (2008), Global Diasporas: An Introduction, London, New York: Routledge.

Collins P., Czarna myśl feministyczna w macierzy dominacji, [w:] A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Tom 2, Warszawa: Wydawnictwo Scholar.

Coser L. (2009), Funkcje konfliktu społecznego, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Czyżewski M. (2010), Analiza ramowa, czyli „co tu się dzieje”, [w:] E. Goffman, Analiza ramowa, Kra-ków: Nomos, s. VII–XLVII.

Demmers J. (2007), New wars and diasporas: suggestions for research and Policy, „Journal of Peace Conflict & Development”, Iss. 11, November 2007, [on-line:] http://www.brad.ac.uk/ssis/peace-conflict-and-development/issue-11/PCD-ISSUE-11-ARTICLE_-New-Wars-and-Diasporas_-Joell-Demmers.pdf (dostęp: 12.12.2019).

DeVotta N. (2003), Ethnolinguistic Nationalism and Ethnic, [w:] M.A. Brown, S. Ganguly (red.), Fighting Words: Language Policy and Ethnic Relations in Asia, Cambridge, Massachusetts: MIT Press.

DeVotta N. (2004), Blowback: Linguistic Nationalism, Institutional Decay, and Ethnic Conflict in Sri Lanka, Stanford: Stanford University Press.

Domańska E. (2006), Historie niekonwencjonalne, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Entman R. (1993), Framing: Towards clarification of a fractured paradigm, „Journal of Communica-tion”, No. 43(4), s. 51–58.

Fernandez J. (2011), Wywód za pomocą obrazów a doświadczenie powrotu do Całości, [w:] V. Tur-ner, E. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia z epilogiem Clifforda Geertza, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gamburd M. (2014), Review of: Dhana Hughes, Violence, Torture and Memory in Sri Lanka: Life after Terror, and Gordon Weiss, The Cage: The Fight for Sri Lanka and the Last Days of the Tamil Tigers, Asian Ethnology, No. 73(1–2).

Geiger W. (1912), The Mahavamsa or the Great Chronicle of Ceylon, London: Oxford University Press, Amen Corner, E.C.

Goldhagen D. (2012), Wiek ludobójstwa, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Gombrich R.F. (2006), Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Co-lombo, London, New York: Routledge, s. 171–195.

Hamber B. and van der Merwe H. (1998), What is this thing called reconciliation? Paper presented at the Goedgedacht forum, ‘After the Truth and Reconciliation Commission’, Cape Town, March 1998. [on-line:] https://brandonhamber.blogspot.com/1998/03/what-is-this-thing-called-reconciliation.html (dostęp: 12.12.2019).

Harff B. (2003), No Lessons Learned from the Holocaust? Assessing Risks of Genocide and Political Mass Murder since 1955, The American Political Science Review, Vol. 97, No. 1, s. 57–73.

Hinton A. (red.) (2001), Genocide: An Anthropological Reader, Oxford: Wiley-Blackwell.

Hughes D. (2013), Violence, Torture and Memory in Sri Lanka: Life after Terror, Abingdon, Oxon: Routledge.

Hyndman A., Amarasingham J. (2016), Touring “Terrorism”: Landscapes of Memory in Post-War Sri Lanka, „Geography Compass”, 2014, Vol. 8, No. 8, s. 560–575.

Jacoby R. (1975), Social Amnesia: A Critique of Contemporary Psychology, New Brunswick, London: Transaction Publishers.

Jaskułowski K. (2009), Nacjonalizm bez narodów. Nacjonalizm w koncepcjach anglosaskich nauk społecznych, Wrocław: Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Jayasundara-Smits S. (2011), Contemporary Sinhala-Buddhist Nationalism in Sri Lanka: The Rele-vance of a (Neo-) Marxist Interpretation, The Open Area Studies Journal, No. 4, s. 73–85.

Joseph N. (2009), Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, Warszawa: Wydaw-nictwa Akademickie i Profesjonalne.

Kapferer B. (1988), Legends of People, Myths of State: Violence, Intolerance, and Political Culture in Sri Lanka and Australia, Washington, London: Smithsonian Institution Press.

Kappusamy C. (2009), Prabhakaran: The Story of his struggle for Eelam, Chennai, India: Oxygen Books.

Kapralski S. (red.) (2010), Pamięć, przestrzeń, tożsamość, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scho-lar.

Karstedt S. (2015), Does democracy matter? Comparative perspectives on violence and democratic institutions, European Journal of Criminology, Vol. 12, Iss. 4, s. 457–481.

Kłodkowski P. (2017), Fenomen polityzacji buddyzmu w XXI wieku. Buddyzm jako narzędzie budo-wania ideowej tożsamości narodu w Birmie (Mjanma) i na Sri Lance oraz realizowania polityki zagra-nicznej w kontekście współzawodnictwa indyjsko-chińskiego w Azji, „Studia Religiologica”, t. 50, nr 1, s. 25–51.

Kowalska B. (2013), Kobiety, rozwój, obywatelstwo w Haszymidzkim Królestwie Jordanii, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

LaCapra D. (1997), Lanzmann’s „Shoah”: „Here There Is No Why”, Critical Inquiry, No. 23(2), s. 231–269.

Lanzmann C. (1990), Le lieu et la parole, [w:] M. Deguy, C. Lanzmann (red.), Au sujet de Shoah. Le film de Claude Lanzmann, Paris: Belin.

Little A. (2011), Disjunctured narratives: rethinking reconciliation and conflict transformation, „Inter-national Political Science Review”, Vol. 33(1), s. 82–98.

Lukes S. (2006), Władza w ujęciu radykalnym, [w:] A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziół-kowski (red.) „Współczesne teorie socjologiczne”, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Scholar.

Malalgoda (1970), Millenialism in Relation to Buddhism, „Comparative Studies in Society and Histo-ry”, Vol. 12, Iss. 4, s. 424–441.

McGilvray D.B. (1993), The Presence of the Past: Chronicles, Politics, and Culture in Sinhala Life. By Steven Kemper, „The Journal of Asian Studies”, No. 52, s. 1057–1058, [on-line:] http://journals.cambridge.org/abstract_S0021911800036603 (dostęp: 12.12.2019).

Meyer E. (2006), Labour circulation between Sri Lanka and South India in historical perspective, [w:] Claude Markovits, Jacques Pouchepadass, Sanjay Subrahmanyam (red.), Society and Circulation: Mobile People and Itinerant Cultures in South Asia, 1750–1950, New Delhi: Anthem Press.

Mittal A. (2015), The Long Shadow of War. The Struggle for Justice in Postwar Sri Lanka, Oakland: Oakland Institute.

Nijakowski L. (2018), Ludobójstwo. Historia i socjologia ludzkiej destrukcyjności, Warszawa: Wy-dawnictwo Iskry.

Nora P. (2001), Czas pamięci, tłum. W. Dłuski, „Res Publica Nowa”, Lipiec, s. 37–43.

Nordstrom C. (2004), Shadows of War: Violence, Power, and International Profiteering in the Twen-ty-First Century, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.

Nordstrom C. (2010), Women, economy, war, „International Review of the Red Cross”, Vol. 92, No. 877.

Obeyesekere G. (1970), Religious Symbolism and Political Change in Ceylon, „Modern Ceylon Stud-ies”, No. 1, s. 43–63.

Obeyesekere G. (2007), Apoteoza kapitana Cooka: Europejskie mitotwórstwo w rejonie Pacyfiku, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ondaatje M. (2004), Oczy Buddy, Warszawa: Prószyński i S-ka.

Pietraś Z.-J. (2000), Decydowanie polityczne, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Pomian K. (2006), Historia – nauka wobec pamięci, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Pragasam N. (2012), ‘Tigers On The Mind’: An Interrogation of Conflict Diasporas and Long Distance Nationalism. A Study of the Sri Lankan Tamil Diaspora in London, rozprawa doktorska, London School of Economics and Political Science [on-line:] http://etheses.lse.ac.uk/460/1/Pragasam_Tigers%20On%20The%20Mind.pdf.

Prothero S. (1995), Henry Steel Olcott and „Protestant Buddhism”, „Journal of the American Acade-my of Religion”, Vol. 63, No. 2, s. 281–302.

Raghavan M.D. (1967), Sin.hala Nat.um: Dances of the Sinhalese, Colombo: M.D. Gunasena.

Ramsbotham O. (2011), Reconciliation, [w:] O. Ramsbotham, H. Miall, T. Woodhouse (red.), Con-temporary Conflict Resolution, Cambridge, Malden: Polity Press.

Reeves P. (2013), The Encyclopedia of the Sri Lankan Diaspora, Singapore: Didier Millet.

Rogers J.D. (1994), Post-Orientalism and the Interpretation of Premodern and Modern Political Identities: The Case of Sri Lanka, [w:] „The Journal of Asian Studies”, Vol. 53, No. 1, s. 10 –23.

Ross R., Savada A. (1988), Sri Lanka: a country study, Washington: Federal Research Division, Library of Congress.

Ruwanpura K. (2007), Awareness and Action: The Ethno-Gender dynamics of Sri Lankan NGOs, „Gender, Place and Culture: A Journal of Feminist Geography”, Vol. 14, No. 3, s. 317–333.

Schaap A. (2008), Reconciliation as Ideology and Politics, „Constellations”, Vol. 15(2), s. 249–264.

Sendyka R. (2013), Pryzma – zrozumieć nie-miejsce pamięci, [w:] D. Czaja (red.), Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Sivasupramaniam V. (2000), History Of The Tamil Diaspora, Tamil Electronic Library, [on-line:] www.murugan.org/Research/Sivasupramaniam (dostęp: 12.12.2019).

Skąpska G. (2005), Restitutive Justice, Rule of Law, and Constitutional Dilemmas, [w:] A. Czarnota, M. Krygier, W. Sadurski (red.), Rethinking the Rule of Law After Communism, Budapest: Central Eu-ropean University Press.

Smith D. (2006), Poznawanie społeczeństwa od wewnątrz: kobiecy punkt widzenia, [w:] A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 2, Warsza-wa: Wydawnictwo Scholar.

Snow D.A., Benford R.D. (1988), Ideology, Frame Resonance, and Participant Mobilization, „Interna-tional Social Movement Research” Vol. 1, Iss. 1, s. 197–217.

Strathern M. (2005), Three lectures on the future of anthropology in Europe. Experiments in inter-disciplinarity, „Social Anthropology”, Vol. 13, Iss. 1, Cambridge University Press, s. 75–90.

Tambiah S.J. (1986), Sri Lanka. Ethnic Fratricide and the Dismantling of Democracy, Chicago, Chicago: University of Chicago Press.

Tambiah S.J. (1997), Leveling Crowds: Ethnonationalist Conflicts and Collective Violence in South Asia, Berkeley: University of California Press.

Tambiah S.J. (2007), Magia, nauka, religia a zakres racjonalności, Kraków: Wydawnictwo Uniwersyte-tu Jagiellońskiego.

Tekwani S. (2003), The Tamil diaspora, Tamil militancy, and the Internet, [w:] K.C. Ho, R. Kluver, K.C.C. Yang (red.), Asia.com: Asia encounters the Internet, New York: RoutledgeCurzon, s. 175–192.

Trouillot M.-R. (1995), Silencing the Past: Power and the Production of History, Boston: Beacon Press.

Vardeja (2005), Review: The Stakes in Reconciliation Andrew Schaap, Political Reconciliation, „Border-lands – e-journal”, Vol. 4, No. 3, [on-line:] http://www.borderlands.net.au/vol4no3_2005/verdeja_schaap.htm (dostęp: 12.12.2019).

Venugopal R. (2018), Nationalism, Development and Ethnic Conflict in Sri Lanka, Cambridge: Cam-bridge University Press.

Whitaker M. (1990), A compound of many histories: the many pasts of an east coast Tamil commu-nity, [w:] J. Spencer (red.), Sri Lanka: history and the roots of conflict, New York, London: Routledge.

Wickramasinghe N. (2006), Sri Lanka in the Modern Age: A History of Contested Indentities, Honolu-lu: University of Hawaii Press.

Younger P. (2002), Playing Host to Deity: Festival Religion in the South Indian Tradition, Oxford: Ox-ford University Press.

Zieleński J. (1963), Stan oblężenia w raju, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Iskry.

Aiken S., Rudhramoorthy C. (2019), Rwanda and Sri Lanka: A tale of two genocides, „The Conversa-tion”, 16.05.2019, [on-line:] http://theconversation.com/rwanda-and-sri-lanka-a-tale-of-two-genocides-116135 (dostęp: 12.12.2019).

Anketell N. (2016), Accountability and a Political Solution: A Response to Ram Manikkalingam, „Ground Views”, February, [on-line:] http://groundviews.org/2016/02/14/accountability-and-a-political-solution-a-response- to-ram-manikkalingam/ (dostęp: 17.05.2016).

Aryasinha R. (2015), The Role of Women in Peace-building: a Sri Lankan Perspective, „Geneva Peace Conference Mobilizing Civil Society for Building Peace Ambassador’s Luncheon Series”, [on-line:] http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2-april-2015---sri-lanka---speech.pdf (dostęp: 1.06.2015).

Buerk, „BBC News” 23.7.2008, Sri Lankan families count cost of war, „BBC News” [on-line:] http://archive.today/8fCv (dostęp: 12.12.2019).

Bunkombe A. (2010), Up to 40,000 civilians ‘died in Sri Lanka offensive’, „Independent”, 12.02.2010, [on-line:] http://www.independent.co.uk/news/world/asia/up-to-40000-civilians-died-in-sri-lanka-offensive-1897865.html (dostęp: 12.12.2019).

Carter C., A Sinhalese-English Dictionary [on-line:] http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/search3advanced?dbname=carter&query=reconciliation&matchtype=exact&display=utf8 (dostęp: 12.12.2019).

Ceylon Citizenship Act No. 18 of 1948 [on-line:] https://en.wikisource.org/wiki/Ceylon_Citizenship_Act#Part_IV_Loss_of_Citizenship (dostęp: 12.12.2019).

Colombage D. (2014), Sri Lanka accused of trying to gag NGOs, „Al Jazeera”, 22.09.2014, [on-line:] http://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/09/sri-lanka-accused-trying-gag-ngos-201492263518312357.html (dostęp: 12.12.2019).

Commonwealth leaders end difficult Sri Lanka summit, „BBC News”, 17.11.2013, [on-line:] http://www.bbc.com/news/world-asia-24977597 (dostęp: 12.12.2019).

Department of Census and Statistics Ministry of Finance and Planning Sri Lanka (2011), Enumeration of Vital Events 2011 – Northern Province, [on-line:] http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/VitalStatistics/EVE2011_FinalReport.pdf (dostęp: 12.12.2019).

Department of Census and Statistics Ministry of Policy Planning and Economic Affairs (2012), Census of Population and Housing, www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/index.php?fileName=FinalReportE&gp=Activities&tpl=3 (dostęp: 12.12.2019).

Duchaussois P. (1931), W płomieniach Cejlonu, Poznań: Wydawnictwo OO. Oblatów M.N.

Eelam.com (2014), [on-line:] https://web.archive.org/web/20140810210508/http://www.eelam.com/ (dostęp: 15.03.2021).

Eelamweb.com (2007), [on-line:] https://web.archive.org/web/20071011172415/http://eelamweb.com/aboutus/ (dostęp: 15.03.2021).

Feinstein International Center (2007), Humanitarian Agenda 2015, Sri Lanka Country Study October 2007, [on-line:] http://fic.tufts.edu/assets/SLReportweb.pdf (dostęp: 12.12.2019).

Fernando L., Michael Roberts As An Apologist For Sinhala Nationalism/Chauvinism, „Colombo Tele-graph”, 26.02.2014, [on-line:] https://www.colombotelegraph.com/index.php/michael-roberts-as-an-apologist-for-sinhala-nationalismchauvinism/ (dostęp: 12.12.2019).

Freeman R. (2013), Dom przy Sal Mal Lane, Warszawa: Prószyński i S-ka.

Harrison F. (2015), Do dziś liczymy zabitych. Nieznana wojna w Sri Lance, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Haviland C., Rohana Wijeweera: The killing of Sri Lanka’s Stalinist icon, „BBC News”, 13.11.2014, [on-line:] https://www.bbc.com/news/world-asia-30017905 (dostęp: 12.12.2019).

Human Rights Council, A/HRC/25/1: Promoting reconciliation, accountability and human rightsin Sri Lanka, [on-line:] http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/OISL.aspx (dostęp: 12.12.2019).

Human Rights Council, A/HRC/25/23: Promoting reconciliation and accountability in Sri Lanka. Re-port of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, [on-line:] https://ap.ohchr.org/documents/dpage_e.aspx?si=A/HRC/25/23 (dostęp: 12.12.2019).

Iqbal MCM (2012), Rehabilitation of Sri Lankan War Victims: Why NGOs should co-ordinate, „Groundviews, Journalism for Citizens”, 22.07.2012 [on-line:] https://groundviews.org/2012/09/22/rehabilitation-of-sri-lankan-war-victims-why-ngos-should-co-ordinate/ (dostęp: 12.12.2019).

Iqbal R. (2013), Travails of the Women in the Wanni, prezentacja wygłoszona podczas spotkania UNHCR, Geneva, 11.03.2013.

Jan Egeland: R2P failed against ‘horror’ in Sri Lanka, „Tamil Guardian”, 08.06.2009, [on-line:] https://www.tamilguardian.com/content/jan-egeland-r2p-failed-against-%E2%80%98horror%E2%80%99-sri-lanka (dostęp: 12.12.2019).

Klawiter A. (2016), Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja – Wykład piąty: Reprezentacja mentalna – wprowadzenie, [on-line] http://www.staff.amu.edu.pl/~klawiter/repr-w5-2016.pdf (dostęp: 20.09.2017).

Kozimor Z. (2007), O ludobójstwie Indian, odczyt wygłoszony na XV seminarium Polsko-Amerykańskiego Towarzystwa Etnograficznego im. Bronisława Malinowskiego, 3.11.2007, [on-line:] http://www.cochise.com.pl/ludobojstwo_indian.html (dostęp: 12.12.2019).

Luning S. (2013), Anthropologists in the company of gatekeepers, 3.09, [on-line:] http://www.leidenanthropologyblog.nl/articles/anthropologists-in-the-company-of-gatekeepers (dostęp: 12.12.2019).

Manikkalingam R. (2016), The politics of punishing war crimes in Sri Lanka, 8.02.2016, „Open De-mocracy” [on-line:] https://www.opendemocracy.net/openglobalrights/ram-manikkalingam/politics-of-punishing-war-crimes-in-sri-lanka (dostęp: 12.12.2019).

Mendez J. (2010), Sprawozdanie z wykładu pamięci Marka Nowickiego wygłoszonego przez prof. Juana Mendeza, 10 listopada 2010 r., [on-line:] http://www.hfhrpol.waw.pl/Nowicki/sprawozdania-z-wykladow/wyklad-prof-juana-mendeza-wspolczesne-kierunki-prawnych-rozliczen-z-przeszloscia (dostęp: 01.05.2016).

Moonesinghe V., Bracegirdle: The Young Anglo-Australian Behind Sri Lanka’s Independence Struggle, „Roar Media”, 21.05.2017, [on-line:] https://roar.media/english/life/history/bracegirdle-the-young-anglo-australian-behind-sri-lankas-independence-struggle/ (dostęp: 12.12.2019).

Mullivaikal Remembrance Day is commemorated in Kilinochchi, „Global Tamil News”, 18.05.2017, [on-line:] http://globaltamilnews.net/english/mullivaikal-remembrance-day-is-commemorated-in-kilinochchi-reporter-for-global-tamil-news/ (dostęp: 12.12.2019).

Murari (2012), The Prabhakaran Saga: The Rise and Fall of an Eelam Warrior, New Delhi: SAGE Publi-cations India.

Nadarajah S. (2014), New World Summit: Stateless State. Suthaharan Nadarajah (Tamil Eelam), Bel-gia, wrzesień 2014, nagranie wykładu dostępne [on-line:] https://vimeo.com/121240853 (dostęp: 12.12.2019).

No fire zone: The killing fields of Sri Lanka, [on-line:] https://nofirezone.org/ (dostęp: 12.12.2019).

Obama B., nagranie z przemowy 13.05.2009: President Obama on Sri Lanka and Detainee Photos, [on-line:] https://www.youtube.com/watch?v=gahJwnMLwtE (dostęp: 12.12.2019).

Official Language Act No. 33 of 1956 [on-line:] https://en.wikisource.org/wiki/Sinhala_Only_Act (dostęp: 12.12.2019).

Rajapaksa M. (2008), Address by Mr. Mahinda Rajapaksa,at the 63 rd session of the United Nations General Assembly United Nations, New York, [on-line:] https://www.un.org/en/ga/63/generaldebate/pdf/srilanka_en.pdf (dostęp: 12.12.2019).

Ratnavel R. (2012), In the Memories of the Massacred, [on-line:] http://sangam.org/2012/05/Memories_Massacred.php?uid=4712 (dostęp: 12.12.2019).

Ratnayake K. (2014), Sri Lankan government imposes political gag on NGOs, „World Socialist Web Site”, [on-line:] www.wsws.org/en/articles/2014/07/10/sril-j10.html (dostęp: 15.08.2014).

Roberts M., Nationalism, The Past And The Present: The Case Of Sri Lanka, „Colombo Telegraph”, 24.02.2014, [on-line:] https://www.colombotelegraph.com/index.php/nationalism-the-past-and-the-present-the-case-of-sri-lanka/ (dostęp: 12.12.2019).

Roy A. (2009), This is not a war on terror. It is a racist war on all Tamils, „The Guardian”, 1.04.2009, [on-line:] http://www.theguardian.com/commentisfree/2009/apr/01/sri-lanka-india-tamil-tigers (dostęp: 12.12.2019).

Sachithanandam S. (2013), Reflection on the nature of social change, „TEDxColombo 2013”, [on-line:] https://www.youtube.com/watch?v=iba4U8HUBIw (dostęp: 12.12.2019).

Sandrasagra M., The Kataragama Pada Yatra Pilgrimage, Kataragama Devotees Trust, [on-line:] http://kataragama.org/padayatra_pilgrimage.htm (dostęp: 12.12.2019).

Science and Human Rights Program (2009), High-Resolution Satellite Imagery and the Conflict in Sri Lanka Summary Report May 12, 2009, American Association for the Advancement of Science and Human Rights Program New York, Washington, [on-line:] https://www.hrw.org/sites/default/files/related_material/srilanka_12may2009.pdf (dostęp: 12.12.2019).

Silva C.R. de i in. (red.) (2011), Report of the Commission of Inquiry on Lessons Learnt and Reconcili-ation, [on-line:] http://slembassyusa.org/downloads/LLRC-REPORT.pdf (dostęp: 1.06.2015).

Sri Lanka fighting traps civilians in no-fire zone – 21 Apr 09, „Al Jazeera English”, 21.04.2009 [on-line:] https://www.youtube.com/watch?v=FWxgiv8JBls (dostęp: 12.12.2019).

Sriskandarajah D. (2004), Tamil Diaspora Politics, 2004, [on-line:] http://www.sangam.org/taraki/articles/2006/02-09_Diaspora_Tamil_Politics.pdf (dostęp: 12.12.2019).

Tambiah S.J. (1992), Stanley Tombiah Interviewed by Alan Macfarlane on the 8th of July 1983, [online:] https://www.haujournal.org/haunet/tambiah.php (dostęp: 12.12.2019).

Tamil Dictionary [on-line:] http://dictionary.tamilcube.com/ (dostęp: 12.12.2019).

Tamileelamnews.com (2009) , [on-line:] https://web.archive.org/web/20100104011445/http://tamileelamnews.com/gallery/main.php?g2_itemId=893 (dostęp: 15.03.2021).

Vaddukoddai Resolution, [on-line:] https://www.sangam.org/FB_HIST_DOCS/vaddukod.htm (dostęp: 12.12.2019).

Vimalarajah L., Kanapathipillai V., Neuweiler S., Kanatathan R. (2011), Engaging the Tamil Diaspora in Peace-Building Efforts in Sri Lanka, 2.08.2015 [on-line:] https://www.berghof-founda-tion.org/fileadmin/redaktion/Publications/Other_Resources/SL_Diaspora_Project_Report.pdf (dostęp: 12.12.2019).