Analiza statystyczna z IBM SPSS Statistics

Autorzy

Justyna Wiktorowicz
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Statystyki i Demografii, Katedra Statystyki Ekonomicznej i Społecznej
https://orcid.org/0000-0001-9246-9225
Maria Magdalena Grzelak
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Statystyki i Demografii, Katedra Statystyki Ekonomicznej i Społecznej
https://orcid.org/0000-0003-4353-9893
Katarzyna Grzeszkiewicz-Radulska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Metod i Technik Badań Społecznych
https://orcid.org/0000-0002-9155-3588

Słowa kluczowe:

analiza statystyczna, IBM SPSS Statistics, test t-Studenta, test Manna-Whitneya, test H Kruskala-Wallisa, test niezależności chi-kwadrat, regresja liniowa

Streszczenie

Publikacja stanowi monotematyczne opracowanie, którego główną oś stanowią metody statystyczne. W publikacji omówiono zarówno metody statystyki opisowej, jak i wnioskowania statystycznego. Głównym celem publikacji jest wyposażenie czytelnika w wiedzę i praktyczne umiejętności pozwalające na prowadzenie samodzielnych analiz statystycznych przy wykorzystaniu oprogramowania statystycznego IBM SPSS Statistics.

Pierwszy rozdział ma charakter narzędziowy, pokazuje możliwości i sposób obsługi programu IBM SPSS Statistics. W kolejnej części przybliżono podstawowe zagadnienia dotyczące stosowania metod statystycznych. Następnie wskazano własności podstawowych statystyk opisowych w sposób umożliwiający biegłe posługiwanie się nimi w opisywaniu rozkładu i wstępnej weryfikacji założeń metod parametrycznych. Wiele miejsca poświęcono problemom porównania poziomu zmiennej w dwóch lub kilku populacjach na podstawie prób losowych. Prezentowane treści ułatwiają wybór właściwego testu parametrycznego lub nieparametrycznego. Kolejnym obszarem tematycznym publikacji jest analiza zależności między dwiema zmiennymi. Określono warunki stosowania poszczególnych mierników zależności oraz zasady sprawdzania istotności statystycznej związku między zmiennymi. Omówiono również sposób oceny związków przyczynowo-skutkowych (w oparciu o model regresji liniowej).

Wszystkie zagadnienia omawiane są od strony teoretycznej,  jak również zilustrowane są przykładami, opartymi na danych pochodzących z badań kwestionariuszowych. Prezentowane przykłady wyjaśniają w przystępny sposób, jak poprawnie przeprowadza się analizę danych, na co zwrócić uwagę przy wyborze metod statystycznych. Przedstawiona jest także ścieżka postępowania w IBM SPSS Statistics, jak również sposób odczytania i interpretacji wyników.

Bibliografia

Aczel A.D. (2000), Statystyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Aczel A.D., Sounderpandian J. (2018), Statystyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Agresti A. (2007), An introduction to categorical data analysis, Wiley, Hoboken.
Zobacz w Google Scholar

Agresti A., Finlay B. (2014), Statistical methods for the social sciences, Pearson, London.
Zobacz w Google Scholar

Agresti A., Franklin Ch. (2013), Statistics. The art and science of learning from data, Pearson, Boston.
Zobacz w Google Scholar

Babbie E. (2006), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bedyńska S., Brzezicka A. (red.) (2007), Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bedyńska S., Cypryańska M. (red.) (2013a), Statystyczny drogowskaz 1. Praktyczne wprowadzenie do wnioskowania statystycznego, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bedyńska S., Cypryańska M. (red.) (2013b), Statystyczny drogowskaz 2. Praktyczne wprowadzenie do analizy wariancji, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bedyńska S., Książek M. (2012), Statystyczny drogowskaz 3. Praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Blalock H.M. (1975), Statystyka dla socjologów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Borgatta E.F., Bohrnstedt G.W. (1980), Level of measurement – Once over again, „Sociological Methods and Research”, no. 9, s. 147–160.
Zobacz w Google Scholar

Bracha Cz. (1996), Teoretyczne podstawy metody reprezentacyjnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Brzezińska A.I., Rycielski P., Sijko K. (2010), Wyzwania metodologiczne. Diagnoza potrzeb i ewaluacja wsparcia wśród osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bulmer M.G. (1979), Principles of statistics, Dover Publications Inc., New York.
Zobacz w Google Scholar

Cieciura M., Zacharski J. (2007), Metody probabilistyczne w ujęciu praktycznym, VIZJA PRESS & IT, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Cohen J. (1988), Statistical power analysis for the behavioral sciences, Lawrence Erlbaum Associates, New York.
Zobacz w Google Scholar

Diagnoza Społeczna (b.r.), http://www.diagnoza.com/ (dostęp: 15.05.2019).
Zobacz w Google Scholar

Dobrowolska B., Grzelak M.M., Jarczyński J. (2017), Praktyczne aspekty analizy danych w biznesie, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Domański Cz., Pruska K. (2000), Nieklasyczne metody statystyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Domański Cz., Pekasiewicz D., Baszczyńska A., Witaszczyk A. (2014), Testy statystyczne w procesie podejmowania decyzji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Field A. (2009), Discovering statistics using SPSS, Sage, Los Angeles.
Zobacz w Google Scholar

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Gajda J.B. (2004), Ekonometria, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Gamst G., Meyers L.S., Guarino A.J. (2008), Analysis of variance designs. A conceptual and computational approach with SPSS and SAS, Cambridge University Press, Cambridge.
Zobacz w Google Scholar

Glantz S.A., Slinker B.K., Neilands T.B. (2001), Primer of applied regression & analysis of variance, McGraw-Hill Education, New York.
Zobacz w Google Scholar

Goryl A., Jędrzejczyk Z., Kukuła K. (2009), Wprowadzenie do ekonometrii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Góralski A. (1974), Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Górniak J., Wachnicki J. (2000), Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS PL for Windows, SPSS Polska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Górniak J., Wachnicki J. (2008), Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS for Windows, SPSS Polska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Greń J. (1972), Modele i zadania statystyki matematycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Gruszczyński M., Podgórska M. (2004), Ekonometria, Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Gruszczyński M. (red.) (2012), Mikroekonometria. Modele i metody analizy danych indywidualnych, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Grzelak M.M. (2009), Zróżnicowanie, asymetria i koncentracja, [w:] W. Starzyńska (red.), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 127–163.
Zobacz w Google Scholar

Hayes A.F. (2013), Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach, Guilford Press, New York.
Zobacz w Google Scholar

Hellwig Z. (1998), Elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Hershberger S.L., Fisher D.G. (2005), Measures of association, [w:] B.S. Everitt, D.C. Howell (red.), Encyclopedia of Statistics in Behavioral Science, vol. 3, John Wiley & Sons, Chichester.
Zobacz w Google Scholar

Howell D.C. (2010), Statistical Methods for Psychology, Wadsworth Cengage Learning, Belmont.
Zobacz w Google Scholar

Jaworska A. (2004), Główne nurty w metodologii badań nad skutecznością psychoterapii – w poszukiwaniu „trzeciej drogi”, [w:] J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 116–147.
Zobacz w Google Scholar

Keppel G., Wickens T. D. (2004), Design and analysis. A researcher’s handbook, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
Zobacz w Google Scholar

Kończak G. (2016), Testy permutacyjne. Teoria i zastosowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Kordos J. (1988), Jakość danych statystycznych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kowal J. (1998), Metody statystyczne w badaniach sondażowych rynku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Krzewińska A., Grzeszkiewicz-Radulska K. (2013), Klasyfikacja sondażowych technik otrzymywania materiałów, „Przegląd Socjologiczny”, nr 62(1), s. 9–31.
Zobacz w Google Scholar

Kufel T. (2007), Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem programu GRETL, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Lange O. (1952), Teoria statystyki, cz. I, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Larose D.T. (2006), Odkrywanie wiedzy z danych. Wprowadzenie do eksploracji danych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Lubke G.H., Muthen B.O. (2004), Applying Multigroup Confirmatory Factor Models for Continuous Outcomes to Likert Scale Data Complicates Meaningful Group Comparisons, „Structural Equation Modeling”, no. 11, s. 514–534.
Zobacz w Google Scholar

Maddala G.S. (2008), Ekonometria, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Malarska A. (2005), Analiza statystyczna wspomagana programem SPSS, SPSS Polska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

McClave J.T., Sincich T. (2018), Statistics, Pearson, New York.
Zobacz w Google Scholar

Nawojczyk M. (2002), Przewodnik po statystyce dla socjologów, SPSS Polska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Nowak E. (red.) (2001), Metody statystyczne w analizie przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Olsson U. (1979), On the Robustness of Factor Analysis against Crude Classification of the Observations, „Multivariate Behavioral Research”, vol. 14(4), s. 485–500.
Zobacz w Google Scholar

PS IMAGO PRO. Podręcznik użytkownika (2014), Predictive Solutions, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Pułaska-Turyna B. (2005), Statystyka dla ekonomistów, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Reed J.F., Stark D.B. (1988), Robust alternative to traditional analysis of variance, „Computer Methods and Programs in Biomedicine”, vol. 26, s. 233–238.
Zobacz w Google Scholar

Royston P. (1995), A Remark on Algorithm AS 181: The W-test for Normality, „Applied Statistics”, no. 44, s. 547–551.
Zobacz w Google Scholar

Rószkiewicz M. (2011), Analiza klienta, SPSS Polska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Rószkiewicz M., Perek-Białas J., Węziak-Białowolska D., Zięba-Pietrzak A. (2013), Projektowanie badań społeczno-ekonomicznych. Rekomendacje i praktyka badawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Sarata J. (b.r.), Co buduje związek? O testach z dla proporcji kolumnowych, e-biuletyn Predictive Solutions, https://support.predictivesolutions.pl/index.php?/Knowledgebase/Article/Vi ew/547/0/co-buduje-zwiazek-o-testach-z-dla-proporcji-kolumnowych (dostęp: 15.05.2019).
Zobacz w Google Scholar

Sarndal C.E., Swenson B., Wretman J. (1997), Model Assisted Survey Sampling, Springer, New York.
Zobacz w Google Scholar

Sawiński Z. (2010), Zastosowania tablic w badaniach zjawisk społecznych, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Shapiro S.S., Wilk M.B. (1965), An Analysis of variance test for normality (Complete samples), „Biometrika”, no. 52, s. 591–611.
Zobacz w Google Scholar

Sobczyk M. (1998), Statystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Sobczyk M. (2000), Statystyka. Podstawy teoretyczne. Przykłady – zadania, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Sobczyk M. (2013), Ekonometria, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Solecki P. (b.r.), Mediator czy moderator – trzecia zmienna w analizie, Predictive Solutions blog, https://predictivesolutions.pl/mediator-czy-moderator-trzecia-zmienna-analizie (dostęp: 30.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Starzyńska W. (2020), Statystyka praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Starzyńska W. (red.) (2009), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Steczkowski J. (1995), Metoda reprezentacyjna w badaniach ekonomiczno-społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Stevens S.S. (1951), Mathematics, Measurement and Psychophysics, [w:] S.S. Stevens (red.), Handbook of Experimental Psychology, John Wiley, New York, s. 1–49.
Zobacz w Google Scholar

Szreder M. (2010a), Losowe i nielosowe próby w badaniach statystycznych, „Przegląd Statystyczny”, R. LVII, z. 4, s. 168–174.
Zobacz w Google Scholar

Szreder M. (2010b), Metody i techniki sondażowych badań opinii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Szwed R. (2008), Metody statystyczne w naukach społecznych. Elementy teorii i zadania, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak W. (2010), Podstawy statystyki dla psychologów, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Szymczak W. (2018), Podstawy statystyki dla psychologów, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Walesiak M., Gatnar E. (red.) (2009), Statystyczna analiza danych z wykorzystaniem programu R, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wątroba J. (2011), Prosto o dopasowaniu prostych, czyli analiza regresji liniowej w praktyce, Statsoft Polska, https://media.statsoft.pl/_old_dnn/downloads/analiza_regresji_liniowej_w_praktyce.pdf (dostęp: 25.06.2020).
Zobacz w Google Scholar

Welfe A. (2003), Ekonometria, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Welfe A. (2009), Ekonometria. Metody i ich zastosowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wieczorkowska G., Wierzbiński J. (2007), Statystyka. Analiza badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wiktorowicz J. (2004a), Organizacja badania statystycznego, [w:] W. Starzyńska (red.), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 26–46.
Zobacz w Google Scholar

Wiktorowicz J. (2004b), Wiadomości wstępne, [w:] W. Starzyńska (red.), Podstawy statystyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 47–85.
Zobacz w Google Scholar

Wiktorowicz J. (2016), Międzypokoleniowy transfer wiedzy a wydłużanie okresu aktywności zawodowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Wiktorowicz J. (2017), Analiza statystyczna wyników badań naukowych – możliwości zastosowania rozwiązania PS IMAGO/PS IMAGO PRO (opartego na IBM SPSS Statistics), [w:] J. Wiktorowicz, A. Kubiak, A. Krzewińska, Wprowadzenie do projektowania i analizy wyników badań naukowych, materiały powielone, opracowanie na potrzeby warsztatów metodycznych zorganizowanych przez Katedrę Statystyki Ekonomicznej i Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego i Predictive Solutions, Łódź.
Zobacz w Google Scholar

Wywiał J.L. (2010), Wprowadzenie do metody reprezentacyjnej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Wywiał J.L. (red.) (2003), Metoda reprezentacyjna w badaniach ekonomiczno-społecznych, t. I i II, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Zając K. (1994), Zarys metod statystycznych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Zasępa R. (1972), Metoda reprezentacyjna, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

okladka

Pobrania

Opublikowane

29 stycznia 2021

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN

ISBN

ISBN-13 (15)

978-83-8220-387-5

Szczegóły dotyczące dostępnego formatu publikacji: ISBN (e-book)

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15)

978-83-8220-388-2

Inne prace tego samego autora