-
913
-
748
-
745
-
635
-
627
Pliki do pobrania
W monografii przedstawiono historyczno-systematyczne wprowadzenie do antropologii filozoficznej. Przyjmując założenie szerokiej koncepcji antropologii, uznano za zasadne poprzedzenie jej wykładu szkicem antropologii o orientacji religijnej. Pojmowanie człowieka jest tym rodzajem doświadczenia kulturowego, które w dość szerokim zakresie transferuje treści i znaczenia zachodzące między religią a filozofią. Treści filozoficzne przynależne antropologii o orientacji religijnej przedstawiono według kryterium kręgów kulturowych. W ramach antropologii filozoficznej w religiach Dalekiego Wschodu wyodrębniono koncepcje antropologiczne Chin (taoizm i konfucjanizm) oraz Indii (wedyzm, braminizm, buddyzm). Natomiast w antropologii w religiach Bliskiego Wschodu i Zachodu wyłoniono drogę interpretacyjną, poczynając od antropologii sumeryjskiej, babilońsko-asyryjskiej i zaratustriańskiej, poprzez antropologię judaizmu, aż do chrześcijaństwa i islamu. Znaczne zróżnicowanie sposobów pojmowania człowieka w antropologii filozoficznej wiązało się z koniecznością wprowadzenia pewnego porządku. W oparciu o kryterium głównych instancji/dyspozycji/władz człowieka wyróżniono następujące antropologie: naturalistyczną, emocjonalistyczną, racjonalistyczną, duchowości/spirytualistyczną i socjologistyczną. Prezentując problematykę przemian interpretacyjnych w poszczególnych rodzajach antropologii zachowano porządek historyczny. Z natury rzeczy osadzony jest on na treściach filozofii europejskiej. Zmierzenie się z niepokojem człowieka nie dało konkluzywnej odpowiedzi. Doświadczenie kulturowe zdaje się nie upoważniać do zajęcia ostatecznego stanowiska, nie dawać jednoznacznej odpowiedzi na podstawowe pytanie antropologii filozoficznej „kim jest człowiek?”. Poprzestać zatem można jedynie na swoistym słowniku, elementarzu antropologii filozoficznej.
– doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie, kierownik Katedry Filozofii UJD. Zainteresowania badawcze: filozofia edukacji i dydaktyka filozofii, etyka, metodologia filozofii, filozofia nauk przyrodniczych. Autor monografii Idee czy ideologie? Znaczenie i wartość edukacji filozoficznej (2021) oraz redaktor/współredaktor kilkunastu publikacji naukowych, których wiodącym tematem są procedury graniczne w interpretacji filozoficznej. Recenzent i współautor propozycji egzaminu maturalnego z filozofii (OKE Łódź). Członek Komitetu Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2024–2027. W roli kierownika zrealizował grant NCBiR POWR.03.01.00-00-EF35/16 „Rozwój kompetencji filozoficznych”.
Adamiak M. (2002), Foucault i perypetie podmiotu, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 11, nr 2 (42), s. 179–200.
Andrzejuk A. (2023), Antropologia filozoficzna w teologii św. Tomasza z Akwinu, „Rocznik Tomistyczny”, t. 12, nr 2, s. 87–102, https://www.doi.org/10.5281/zenodo.10702218
Anzulewicz H. (2012), David De Dinanto Redivivus. Znaczenie badań ks. prof. Mariana Kurdziałka nad Dinantczykiem w kontekście mediewistyki europejskiej, „Roczniki Filozoficzne”, t. LX, nr 3, s. 53–71.
Apiecionek M. (2016), Idea personalizmu Emmanuela Mouniera, „Filozofia Chrześcijańska”, t. 13, s. 147–156.
Arendt H. (2020), Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Aronson E., Aronson J. (2020), Człowiek – istota społeczna, tłum. M. Guzowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Augustyn św. (2001), O wielkości duszy, tłum. A. Świderkówna i in., [w:] tenże, Dialogi filozoficzne, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków, s. 335–419 (XIV, 24; XVII, 30).
Balcerowicz P. (2003), Historia klasycznej filozofii indyjskiej, cz. 1: Początki, nurty analityczne i filozofia przyrody, Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, Warszawa.
Balcerowicz P. (2016), Historia klasycznej filozofii indyjskiej, cz. 3: Szkoły niebramińskie – adżiwikizm i dżinizm, Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, Warszawa.
Bałandynowicz A. (2021), Człowiek cząstką Wszechświata. Rozważania antropologiczno-filozoficzne i filozoficznoprawne, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Banek K. (red.) (1991), Religie Wschodu i Zachodu. Wybór tekstów źródłowych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Bednarz I. (2016), Filozofowie polscy o Leibnizu, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 25, nr 4 (100), s. 45–67.
Bejze B. (1969), Aktualna problematyka antropologii filozoficznej, „Studia Philosophiae Christianae”, t. 5, nr 1, s. 5–61.
Bentham J. (1958 [1781]), Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, tłum. B. Nawroczyński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Bielik-Robson A. (2000), Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Bielik-Robson A. (2012), Erros. Mesjański witalizm i filozofia, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Bieńkowski S. (1946), Człowiek społeczny, Skład Główny: Gebethner i Wolff, Kraków.
Biesaga T. (2001), Antropologia Martina Bubera, „Seminare”, t. 17, s. 225–247.
Biesaga T. (2001), Antropologia Martina Bubera, „Seminare”, t. 17, s. 225–247.
Biesaga T. (2002), Emotywizm [hasło], [w:] M.A. Krąpiec, A. Maryniarczyk, M. Czachorowski, S. Bafia (red.), Powszechna encyklopedia filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin, http://biesaga.info/wp-content/uploads/2015/02/33.-Emotywizm.pdf (dostęp: 30.01.2023).
Biesaga T. (2016), Mistyka i metafizyka w antropologii Karola Wojtyły, [w:] A. Maryniarczyk, P. Sulenta, T. Duma (red.), Wokół antropologii Karola Wojtyły, „Zadania współczesnej metafizyki”, t. 18, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin, s. 59–72.
Biesaga T. (2020), Autoteleologia osoby a teleologia natury w antropologii Karola Wojtyły, „Logos i Ethos”, t. 53, nr 1, s. 77–95.
Błaszczyk M. (2020), Człowiek według Martina Heideggera, „Humaniora. Czasopismo Internetowe”, nr 2 (30), s. 103–108.
Błaszczyńska M. (2018), Człowiek i antropologia filozoficzna Arnolda Gehlena a pytania współczesnych czytelników, „Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne”, t. 6, s. 299–308.
Bochenek K. (2001), Konsekwencje błędu antropologicznego w religii, „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej”, R. 8, s. 15–30.
Bodzak S. (2013), O podmiocie wcielonym. Ciało a seksualność w filozofii M. Merleau-Ponty’ego, „Kultura i Wartości”, t. 2 (6), s. 107–119.
Böhme G. (1998), Antropologia filozoficzna. Ujęcie pragmatyczne, tłum. P. Domański, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Bokwa I. (2015), Niezbywalny i ciągle aktualny wkład Karla Rahnera SJ (1904–1984) do współczesnej antropologii teologicznej, „Studia Teologii Dogmatycznej”, t. 1, s. 48–57.
Borkowski R. (2014), Teologia polityczna dżihadyzmu w perspektywie antropologii polityki, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica”, t. 1, nr 6, s. 83–98.
Borowicz R. (1997), Socjalizacja – czym jest?, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Socjologia Wychowania”, „Nauki Humanistyczno-Społeczne”, t. XIII, z. 317, s. 257–267.
Bowie F. (2008), Antropologia religii. Wprowadzenie, przeł. K. Pawluś, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Brand L. (2016), Naturalizm i jego rola w nauce, „Filozoficzne Aspekty Genezy”, t. 13, s. 49–74.
Brejdak J. (2020), Zrozumieć Innego. Próba zrozumienia Innego w fenomenologii, hermeneutyce, filozofii dialogu i teorii systemu, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Bronk A. (1980), Filozoficzna hermeneutyka Hansa Georga Gadamera, „Summarium”, t. 9 (29), s. 97–108.
Buczyńska-Garewicz H. (1970), Krytyka emotywizmu, [recenzja: J.O. Urmson, The Emotive Theory of Ethics, Hutchinson University Library, London 1968], „Etyka”, nr 7, s. 196–200.
Bujak J. (2022), Wprowadzenie do antropologii filozoficznej i teologicznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Burgoński P. (2014), Judaizm, [w:] P. Burgoński, M. Gierycz (red.), Religia i polityka. Zarys problematyki, Instytut Politologii UKSW, Dom Wydawniczy „Elipsa”, s. 100–127.
Buźniak J. (2016), Thomasa Hobbesa antropologia filozoficzna, „Dialogi Polityczne/Political Dialogues”, nr 21, s. 47–56, https://www.doi.org/10.12775/DP.2016.034
Cassirer E. (1971), Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa.
Chaberek M. (2020), Emocjonalistyczna koncepcja społeczeństwa w filozofii szkockiego oświecenia na przykładzie Bernarda Mandeville’a, „Studia Elbląskie”, t. XXI, s. 455–464.
Chrobak K. (2013), W obronie odpowiedzialności człowieka. Wokół antropologii filozoficznej Ernsta Cassirera i Helmutha Plessnera, [w:] T. Zawojska (red.), Edukacja, wychowanie, odpowiedzialność. Z teorii i praktyki pedagogicznej, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 39–49.
Chrostowski W. (2021), Kim jest człowiek? U podstaw antropologii biblijnej, „Studia Elbląskie”, t. XXII, s. 261–279.
Copleston F. (1989), Historia filozofii, t. VIII: Od Benthama do Russella, przeł. B. Chwedeńczuk, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Copleston F. (1995), Historia filozofii, t. IV: Od Kartezjusza do Leibniza, przeł. J. Marzęcki, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Copleston F. (1997), Historia filozofii, t. V: Od Hobbesa do Hume’a, przeł. J. Pasek, J. Pasek, P. Józefowicz, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Copleston F. (1998), Historia filozofii, t. I: Grecja i Rzym, przeł. H. Bednarek, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Copleston F. (2000), Historia filozofii, t. II: Od Augustyna do Szkota, przeł. S. Zalewski, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Copleston F. (2001), Historia filozofii, t. III: Od Ockhama do Suareza, przeł. H. Bednarek, S. Zalewski, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Cyboran L. (1996), Klasyczna joga indyjska, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Czaja D. (2013), Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Czarnik T. (2001), Starożytna filozofia chińska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Czerniak S. (2015), Antropologia filozoficzna Arnolda Gehlena jako model krytyki społeczeństwa, „Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne”, t. 3, s. 57–75.
Damasio A. (1999), Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg, przeł. M. Karpiński, Rebis, Poznań.
Darowski R. (2002), Filozofia człowieka, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Dąbrowski A. (2014), Czym są emocje? Prezentacja wieloskładnikowej teorii emocji, „Analiza i Egzystencja”, t. 27, s. 123–146.
Dąbrowski A. (2016a), Czy emocje mogą być racjonalne? Analiza wybranych aspektów filozofii emocji Ronalda De Sousy, „Analiza i Egzystencja”, t. 35, s. 113–137, https://www.doi.org/10.18276/aie.2016.35-06
Dąbrowski A. (2016b), Emotions in Philosophy. A Short Introduction, „Studia Humana”, t. 5, nr 3, s. 8–20, https://www.doi.org/10.1515/sh-2016-0011
Dąbrowski A. (2019), Źródła, natura i funkcje emocji. Studium teorii impulsji Leona Petrażyckiego w kontekście współczesnych badań, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Dąbrowski A. (2020), Emocje. W poszukiwaniu antyesencjalistycznego ujęcia, „Etyka”, t. 59, nr 1, s. 82–100.
Dec I. (1995), Dwie antropologie. Tomaszowa a Marcelowa teoria człowieka, Papieski Fakultet Teologiczny, Wrocław.
Delsol Ch. (2011), Czym jest człowiek? Kurs antropologii dla niewtajemniczonych, tłum. M. Kowalska, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2011.
Derrida, J. (1993), Kres człowieka, przeł. P. Pieniążek, [w:] tenże, Pismo filozofii, Wydawnictwo Inter Esse, Kraków, s. 151–187.
Descartes R. (1958), Namiętności duszy, tłum. L. Chmaj, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958.
Diogenes Laertios (1984), Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Domeracki P. (2018), Filozofia ogrodu jako filozofia samotności. Horyzonty i perspektywy monoseologii, [w:] tenże, Filozoficzne studium samotności, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 137–149.
Drwięga M. (2002), Ciało człowieka. Studium antropologii filozoficznej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Drwięga M. (2011), O działaniu i relacji dusza–ciało w filozofii Maurice’a Merleau-Ponty’ego w pięćdziesiątą rocznicę śmierci, „Kwartalnik Filozoficzny”, t. XXXIX, z. 3, s. 5–17.
Drwięga M. (2012), Człowiek w filozofii Martina Heideggera, „Kwartalnik Filozoficzny”, t. XL, z. 3, s. 43–67.
Drwięga M. (2013), Kim jest człowiek? Studia z filozofii człowieka, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Duch W. (1999), Duch i dusza, czyli prehistoria kognitywistyki, „Kognitywistyka i Media w Edukacji”, nr 1, s. 1–22.
Dybel P. (2012), Pytanie o człowieka w hermeneutyce Gadamera, „Analiza i Egzystencja”, t. 19, s. 31–54.
Dziwisz M. (red.) (1990), Judaizm, Biblioteka Pisma Literacko-Artystycznego, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa – Książka – Ruch”, Kraków.
Dziwisz M. (red.) (1998), Taoizm, Biblioteka Pisma Literacko-Artystycznego, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa – Książka – Ruch”, Kraków.
Eliade M. (2007), Historia wierzeń i idei religijnych, przeł. S. Tokarski, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Ferry L. (2003), Co to jest człowiek? O podstawach filozofii i biologii, tłum. M. Milewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Filipkowski J. (2016), Tradycja dociekań moralnych jako remedium na destrukcyjne konsekwencje oświeceniowego racjonalizmu w ujęciu Alasdaira MacIntyre’a, [w:] D. Sepczyńska, M. Jawor, A. Stoiński, Etyka o współczesności. Współczesność w etyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, s. 119–136.
Frauwallner E. (1990), Historia filozofii indyjskiej, przeł. L. Żylicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Fuller B.A.G. (1967), Historia filozofii, t. II: Filozofia nowożytna, przeł. Cz. Znamierowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Gadacz T. (2009a), Historia filozofii XX w. Nurty, t. 1: Filozofia życia, pragmatyzm, filozofia ducha, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Gadacz T. (2009b), Historia filozofii XX w. Nurty, t. 2: Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Gajda-Krynicka J. (1997), Antropologiczny aspekt pitagorejskiej koncepcji symetrii-harmonii, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. VI, nr 3 (23), s. 41–65.
Galarowicz J. (2017), Wprowadzenie do antropologii filozoficznej. Ujęcie fenomenologiczno-personalistyczne, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
Galarowicz J. (2020), Antropodramatyka. Giganci filozofii człowieka, Wydawnictwo Petrus, Kraków.
Gawlińska D. (2013), Antropologia doświadczenia mistycznego. Studium na podstawie pism św. Faustyny Kowalskiej [praca doktorska], Papieski Wydział Teologiczny, Wrocław, https://www.dbc.wroc.pl/Content/24348/PDF/doktorat-Gawlinska.pdf (dostęp: 11.2023).
Gehlen A. (2017), Człowiek. Jego natura i stanowisko w świecie, tłum. R. Michalski, J. Rolewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Gierycz M. (2017), Europejski spór o człowieka. Studium z antropologii politycznej, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa.
Girard R. (2019), Sacrum i przemoc, przeł. M. i J. Plecińscy, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków.
Glasenapp H. von (1966), Religie niechrześcijańskie, tłum. S. Łypacewicz, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Glinkowski W. (2017), Deskryptywność i normatywność – horyzonty dialogicznej wizji człowieka, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna”, t. 6, nr 1, s. 33–52, https://www.doi.org/10.14746/fped.2017.6.1.3
Glinkowski W. (2020), Człowiek w dialogu, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Glinkowski W.P. (2011), Człowiek – istota spoza kultury. Dialogika Martina Bubera jako podstawa antropologii filozoficznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.
Gloger Z. (1900), Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I, druk P. Laskauer, W. Babicki, Warszawa.
Gotchold A. (2019), Koncepcje podmiotowości w filozofii kartezjańskiej i psychoanalizie lacanowskiej z perspektywy retorycznej, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXXI, s. 24–45.
Góras D. (2023), Teoria interpretacji Paula Ricoeura i Hansa-Georga Gadamera. Analiza porównawcza, „Hybris”, nr 60, s. 1–31.
Grabińska T. (2012), Niektóre niekonsekwencje koncepcji Morusa wojny i pokoju, „Zeszyty Naukowe WSOWL”, nr 1 (163), s. 62–72.
Grochowska I. (2023), Wiara i rozum w jedności prawdy w myśli św. Tomasza z Akwinu i św. Jana Pawła II. W XXV rocznicę ogłoszenia encykliki „Fides et Ratio”, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, t. 56, nr 4, s. 1–11.
Grzeliński A., Markwart A. (2022), David Hume i Adam Smith o sympatii, „Studia z Historii Filozofii”, t. 13, nr 2, s. 33–53.
Guja J. (2021), Nowy ateizm: krytyka religii, antropologia, duchowość, [w:] S. Janeczek, Starościc (red.), Filozofia kultury, cz. 1, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, s. 657–670.
Gurczyńska-Sady K. (2013), Człowiek jako słowo i ciało w poszukiwaniu nowej koncepcji podmiotu, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Gurczyńska-Sady K. (2019), Troska o świat. Antropologia filozoficzna Hannah Arendt, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, Kraków.
Gut P. (2011), Spinoza o naturze ludzkiej, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Gutowski P. (2012), Czym jest „nowy ateizm”?, [w:] M. Słomka (red.), Nauki przyrodnicze a nowy ateizm, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, s. 7–45.
Gutowski P. (2013), Epistemologiczne i etyczne podstawy „nowego ateizmu”, „Teologia i Moralność”, t. 8, nr 1 (13), s. 7–18, https://doi.org/10.14746/tim.2013.13.1.1
Hadot P. (2003), Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Hałaczek B. (1989), „Oddolna” antropologia filozoficzna P. Teilharda de Chardin i J. Monoda, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, t. 22, s. 197–209.
Harbatski A. (2018), Idee antropologiczne i pedagogiczne w twórczości Sokratesa i Arystotelesa, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXX, nr 1, s. 148–160.
Hartman J. (2021), Radykalny emocjonalizm jako stanowisko metametaetyczne, „Hybris”, nr 53, s. 30–55.
Heidegger, M. (1977), List o humanizmie, [w:] K. Michalski (red.), Budować, mieszkać, myśleć: eseje wybrane, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa, s. 76–127.
Heraklit (2004), Fragmenty, nowy przekład, komentarz, tłum. i red. K. Mrówka, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
Heschel A.J. (2018), Kim jest człowiek?, tłum. K. Wojtkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Hoły-Łuczaj M. (2014), Czy filozofia Martina Heideggera jest „antynaturalistyczna”?, „Analiza i Egzystencja”, t. 26, s. 61–85.
Hutcheson F. (2016), Esej na temat natury naszych uczuć i kierowania nimi, przeł. A. Grzeliński, J. Van den Abbeel „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, t. 22, s. 343–361. Też: Esej o naturze uczuć i afektów oraz sposobie kierowania nimi wraz z obserwacjami na temat zmysłu moralnego, https://www.filozofia.umk.pl/panel/wp-content/uploads/2020/06/10.-F.-Hutcheson-Esej-o-naturze-uczu%C4%87-i-afekt%C3%B3w.pdf (dostęp: 03.2023).
Iwanicka-Maciura A. (2015), Antropologia filozoficzna w ujęciu polskiej szkoły higieny psychicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Iwasiński Ł. (2015), Esencjalistyczna koncepcja człowieka u młodego Karola Marksa (w świetle interpretacji Leszka Kołakowskiego), „Edukacja Filozoficzna”, t. 59, s. 153–166.
Jagiełło J. (2011), Niedokończony spór o antropologię filozoficzną (Heidegger–Plessner), Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Janeczek S. (red.) 2010, Antropologia, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Jarmoch E., Jaroń J., Trzpil I.A. (red.) (2007), Ewolucja koncepcji natury ludzkiej w świetle nauk filozoficznych, psychologii, teologii i politologii, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce.
Jastrzębski A. (2016), Bez stałego meldunku. Emocje między biologią a humanistyką, „Ruch Filozoficzny”, t. 72, nr 1, https://www.doi.org/10.12775/RF.2016.004
Jaworski M. (1971), Teologia a antropologia. Aspekt filozoficzny, „Analecta Cracoviensia”, t. 3, s. 51–69.
Jaworski W. (1992), W kręgu przedsokratyków. Anaksymander, Heraklit, Ksenofanes, Parmenides, Empedokles, Anaksagoras, Wydawnictwo Miniatura, Kraków.
Jucewicz A. (2003), „Utylitaryzm” etyki buddyjskiej a chrześcijański etos Krzyża (antropologiczno-etyczny szkic buddyzmu i chrześcijaństwa), „Nurt SVD”, z. 1, s. 103–120.
Jucewicz A. (2011), Jakiej antropologii filozoficznej potrzebuje dziś teologia?, „Forum Teologiczne”, t. 12, s. 23–38.
Kania I. (2001), Ścieżka nocy, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Kant I. (2005), Antropologia w ujęciu pragmatycznym, tłum. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, wstęp A. Bobko, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Kapała M. (2017), Duchowość jako niedoceniany aspekt psyche. Propozycja nowego ujęcia duchowości w psychologii – kategoria wrażliwości duchowej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio J, t. XXX, nr 1, s. 7–37.
Karas M. (2009), Homo viator. Teksty i studia nad antropologią filozoficzną w średniowieczu, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Kaźmierczak Z. (2009), Paradoks i zbawienie. Antropologia mistyczna Mistrza Eckharta i Jana od Krzyża, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXI, s. 195–205.
Kirchner B. (2019), Filozofia człowieka Paula Ricoeura jako sposób na obronę współczesnej podmiotowości, „Humaniora. Czasopismo Internetowe”, nr 3 (27), s. 123–128.
Klejnowski-Różycki D. (2014), „Święty” w kulturze chińskiej, „Ethos”, t. 27, nr 1 (105), s. 115–137.
Klemczak S. (2015), Czem jest, a czem nie jest filozofia religii? Czyli wieczorna opowieść na skrzyżowaniu jednej z dyscyplin filozoficznych z jedną spośród dyscyplin religioznawczych, „Filozofia Religii. Pismo Polskiego Towarzystwa Filozofii Religii”, R. II, nr 1, s. 123–170, https://www.academia.edu/87738432/PISMO_POLSKIEGO_TOWARZYSTWA_FILOZOFII_RELIGII_Rok_2015_II_nr_1_CZASOPISMO_POLSKIEGO_TOWARZYSTWA_FILOZOFII_RELIGII_Filozofia_religii_zesp%C3%B3%C5%82_redakcyjny (dostęp: 23.10.2024).
Kloskowska A. (2021), Mózg społeczny, czyli czego potrzebuje człowiek, by uniknąć bólu związanego z wykluczeniem, „Głos Pedagogiczny”, 2 kwietnia, https://www.glospedagogiczny.pl/artykul/mozg-spoleczny-czyli-czego-potrzebuje-czlowiek-by-uniknac-bolu-zwiazanego-z-wykluczeniem (dostęp: 10.2023).
Kmiecik A. (2009), Zagadnienie podmiotu w tomistycznej filozofii człowieka. Porównanie stanowisk G. Ryle’a i M. Krąpca, [w:] K. Kalka, A. Musielewicz (red.), Człowiek w zmieniającej się współczesnej kulturze, Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej, Elbląg, s. 65–74.
Kobierzycki T. (2010), Wokół filozofii uczuć w Polsce, „Heksis”, nr 3, https://heksis.dezintegracja.pl/wokol-filozofii-uczuc-w-polsce/ (dostęp: 12.2023, obecnie link nieaktywny); więcej o ideach T. Kobierzyckiego: https://dezintegracja.pl/ (dostęp: 24.10.2024) czy https://dezintegracja.pl/dnia-5-listopada-2023-roku-we-wroclawiu-odszedl-tadeusz-kobierzycki/ (dostęp: 24.10.2024).
Kolarzowski J.J. (2000), Dawid z Dinant: deifikacja materii, taniec świadomości, depersonifikacja. Średniowieczny wizjoner postmodernistą?, „Kultura Współczesna”, nr 1–2 (23–24), s. 88–96, https://www.nck.pl/upload/archiwum_kw_files/artykuly/13._jerzy_j._kolarzowski_-_dawid_z_dinat_-_deifikacja_materii.pdf (dostęp: 10.2024).
Konkowska J. (2015), Osoba w ujęciu Gabriela Marcela jako źródło inspiracji wychowawczych, „Forum Pedagogiczne”, nr 2, s. 95–108.
Koran (2015), przeł. J. Bielawski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Kosiba A. (1880), O afektach, ich stosunku do uczuć i namiętności oraz ich wpływie na organizm człowieka, nakładem autora, druk L.D. Stoeger, Jasło.
Kostkiewicz J. (2005), Filozofia człowieka – filozofia edukacji – rozwój moralny studenta, „Pedagogika Szkoły Wyższej”, nr 26–27. Też w: J. Kostkiewicz (red.) (2008), Aksjologia w kształceniu pedagogów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 93–102.
Kotas J. (2004), Niektóre aspekty buddyjskiej ścieżki jako sposób budowania więzi ze światem, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, nr 1, s. 175–186.
Kowalczyk S. (1988), Elementy heglowskiej filozofii człowieka, „Collectanea Theologica”, t. 58, nr 3, s. 49–62.
Kowalczyk S. (1989), Koncepcja człowieka Alfreda N. Whiteheada, „Collectanea Theologica”, t. 59, nr 1, s. 39–52.
Kowalczyk S. (1990), Personalizm społeczny Emmanuela Mouniera, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. XVIII, z. 1, s. 129–149.
Kowalczyk S. (2002), Zarys filozofii człowieka, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz.
Kowalczyk S. (2014), Antropologia personalistyczna podstawą etyki społeczno-ekonomicznej w ujęciu Jana Pawła II i Benedykta XVI, „Ateneum Kapłańskie”, t. 162, z. 1 (629), s. 64–73.
Kowalska M. (1994), Przyswajanie Derridy, czyli jak wyjść z Europy, do której wchodzimy, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. III, nr 2, s. 69–92.
Kowalski A.P. (2003), Mit a sztuka w Ernsta Cassirera filozofii form symbolicznych, „Filo-Sofija”, nr 1 (3), s. 117–130.
Kowalski M. (2021), Antropologia Pawła – współczesne trendy i wyzwania, [w:] J. Kręcidło, B. Strzałkowska (red.), Dobrze jest dziękować Panu. Księga Jubileuszowa dla Księdza Profesora Waldemara Chrostowskiego w 70. rocznicę urodzin, Stowarzyszenie Biblistów Polskich, Warszawa, s. 289–306, https://repozytorium.theo-logos.pl/xmlui/bitstream/handle/123456789/1635/Kowalski_Antropologia_Pawla.pdf?sequence=1 (dostęp: 11.2023).
Kożuchowski J. (2004/2005), Obraz człowieka we współczesnej niemieckiej antropologii filozoficznej a myśl Josefa Piepera, „Studia Elbląskie”, t. 6, 217–226.
Kożuchowski J. (2006), Spór o człowieka we współczesnej filozofii niemieckiej, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin.
Kożuchowski J. (2019), Naturalizm a spirytualizm i problem jedności wiedzy o człowieku. Stanowisko Roberta Spaemanna, „Ruch Filozoficzny”, R. LXXV, t. 3, s. 91–105.
Krąpiec M.A. (2005), Ja – człowiek, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Krąpiec M.A., Kamiński S. (2005), Antropologia filozoficzna [hasło], [w:] M.A. Krąpiec, A. Maryniarczyk, M. Czachorowski, S. Bafia (red.), Powszechna encyklopedia filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 1–17, http://www.ptta.pl/pef/pdf/a/antropologia.pdf (dostęp: 11.2023).
Krokiewicz A. (1971), Zarys filozofii greckiej (od Talesa do Platona), Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Krupa A. (2021), Filozoficzna koncepcja człowieka na gruncie posthumanizmu, „Analiza i Egzystencja”, t. 56, s. 75–94, https://www.doi.org/10.18276/aie.2021.56-04
Krzemkowska-Saja J. (2012), Namiętności duszy a współczesny spór o naturę emocji, „Filo-Sofija”, nr 17 (2), s. 137–145.
Krzemkowska-Saja J. (2017), Przewrót emocjonalny w filozofii, „Filozofuj!”, nr 4 (16), s. 6–8, https://filozofuj.eu/joanna-krzemkowska-saja-przewrot-emocjonalny-filozofii/ (dostęp: 03.2023).
Kubicki D. (2015), Naukowy obraz świata i jego opis a gloria życia – człowiecze spełnianie się w jestestwie. W sprawie rozważenia zakwestionowania postmodernistycznej antropologii filozoficznej i nakreślenia wyzwań antropologii teologicznej, „Studia Teologii Dogmatycznej”, t. 1, s. 146–171, https://www.doi.org/10.15290/std.2015.01.09
Kuc L. (1971), Zagadnienie antropologii chrześcijańskiej, „Studia Theologica Varsaviensia”, t. 9, nr 2, s. 95–109.
Kuc L. (1985), Antropologia chrześcijańska Karla Rahnera, „Studia Theologica Varsaviensia”, t. 23, nr 1, s. 5–29.
Kucia M. (1993), Antropologiczny irracjonalizm Ericha Fromma, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Filozoficzne”, t. 6, z. 156, s. 187–203.
Kucia M. (1994), Filozofia Ericha Fromma, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków.
Kulas D. (2003), Kilka uwag o antropologii filozoficznej, „Anthropos”, nr 1, s. 10–21, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/6784 (dostęp: 01.2024).
Kulas D. (2006), Dyskurs filozofii postmodernistycznej, [rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Krzysztofa Wieczorka, Uniwersytet Śląski], Katowice.
Kusak L. (2007), U źródeł współczesnej filozofii człowieka: Kant i Nietzsche, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków.
Kusak L. (2011), Historia i współczesność antropologii filozoficznej, [recenzja: J. Fischer, Philosophische Anthropologie. Eine Denkrichtung des 20. Jahrhunderts, Verlag Karl Alber, Freiburg–München 2008], „Kwartalnik Filozoficzny”, t. XXXIX, z. 3, s. 173–182.
Kusak L. (2015), Antropologia elementarna Arnolda Gehlena, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, t. 6 (942), s. 143–157, https://www.doi.org/10.15678/ZNUEK.2015.0942.0609
Kusak L. (2017), O antropologii filozoficznej w ujęciu historycznym (rozważania na marginesie koncepcji Kanta i Herdera), „Ruch Filozoficzny”, t. 73, nr 3, s. 7–23, https://doi.org/10.12775/RF.2017.021
Kwiatkowska G.E. (2020), Człowiek jako podmiot dyskursu w psychologii i wybranych ujęciach filozoficzno-humanistycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Laforêt N.J. (1873), Dzieje filozofii starożytnej, tłum. W. Miłkowski, nakładem tłumacza, Kraków [tu łącznie 85 stron poświęconych filozofii Chin i Indii].
Legowicz J. (red.) (1970), Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu, przeł. fragm. B. Kupis, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Lengauer W. (1994), Religijność starożytnych Greków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Lerka T. (2021), Emila Ciorana ujęcie tragizmu ludzkiej egzystencji, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 30, nr 1 (117), s. 135–150, https://www.doi.org/10.24425/ pfns.2021.136783
Lipowicz M. (red.) (2018), Po człowieku? między kryzysem a nadzieją, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków.
Lorenc W. (2003), Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
Lubańska M., Ładykowska A. (2013), Antropologia prawosławia, s. 1–21, https://etnologia.uw.edu.pl/cbanp-antropologia-prawoslawia-charakterystyka (dostęp: 11.2023); fragment artykułu M. Lubańskiej i A. Ładykowskiej, Prawosławie – „chrześcijaństwo peryferyjne”? O teologicznych uwikłaniach teorii antropologicznej i stronniczości perspektyw poznawczych antropologii chrześcijaństwa, „Lud”, t. 97, s. 195–219.
Luckman T. (2006), Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, tłum. L. Bluszcz, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków.
Łukaszewicz B. (2022), Emocje – kultura – język: wyrażanie emocji negatywnych w polonistycznej praktyce glottodydaktycznej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa (tam 1.1. Wyrażanie emocji w ujęciu filozoficznym).
Magowska A. (red.) (2016), Afekty, uczucia i emocje w różnych perspektywach, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, Poznań.
Majkrzak H. (2010), Wiara uzupełnia rozum: antropologia Błażeja Pascala, „Sympozjum”, R. 14, nr 1 (19), s. 157–174.
Malej I. (2021), Płeć ziemi. Z refleksji antropologicznej Nikołaja Bierdiajewa, „Slavia Orientalis”, t. LXX, nr 1, s. 65–84, https://www.doi.org/10.24425/slo.2021.137001
Malek R. (1981), Studia nad taoizmem religijnym, „Studia Theologica Varsaviensia”, t. 19, nr 1, s. 259–269.
Mamełka T. (2012), Rola uczuć w życiu osobowym człowieka w ujęciu św. Tomasza z Akwinu i Kartezjusza. Analiza porównawcza, „Studia Philosophiae Christianae”, t. 48, nr 3, s. 103–135.
Margasiński A. (2016), Emocje jako przedmiot badań filozofii. Analiza zagadnienia w świetle filozoficznej koncepcji emocji Roberta C. Solomona, [praca magisterska], https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/215472 (dostęp: 12.2023).
Markiewicz A. (2013), Koncepcje człowieka w przestrzeni życia społeczno-gospodarczego, „Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa”, t. 4, s. 117–132.
Markiewka T.S. (2012), Bruno Latour i „koniec” postmodernizmu, „Diametros”, nr 33 (wrzesień), s. 101–119.
Marzęcki J. (1999), Systemy religijno-filozoficzne Wschodu. Historia, metafizyka, etyka, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
Mazur P.S. (2019), Chrześcijańska filozofia człowieka w Polsce wobec wyzwań XX i XXI wieku, „Logos i Ethos”, t. 50, nr 2, s. 159–178, http://dx.doi.org/10.15633/lie.3483
Michalik G. (2020), Być w mówieniu i być mówionym – o teorii języka Jacques’a Lacana i jej konsekwencjach dla podmiotowości, „Przestrzenie Teorii”, nr 33, s. 103–125, https://www.doi.org/10.14746/pt.2020.33.5
Michalski R. (2018), Czy Arnold Gehlen był naturalistycznym redukcjonistą?, „Filozofia i Nauka”, t. 6, s. 97–116.
Mierczak K., Pijas P. (2017), Kalendarium, „Filozofuj!”, nr 4 (16).
Migoń M. (2009), Próba uzgodnienia aspektu racjonalnego i aspektu irracjonalnego w myśli antropologicznej Maxa Schelera, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji”, nr 8, s. 69–112. Też w: „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, nr 14 (2014), s. 183–201.
Miklaszewska J., Spryszak P. (red.) (2010), Natura ludzka w filozofii nowożytnej i współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Miksa J. (2023), Etyka w systemie edukacji w wybranych krajach świata zachodniego (Francja, Hiszpania, Portugalia), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Morawiec E. (1991–1992), Antropologia filozoficzna a nauki szczegółowe o człowieku, „Roczniki Filozoficzne”, t. XXXIX−XL, z. 1, s. 135–147.
Morawiec E. (2008), Empiryczne nauki szczegółowe o człowieku a antropologia filozoficzna, „Studia Redemptorystowskie”, nr 6, s. 87–100.
Morawiec E. (2014), Wybrane filozoficzne koncepcje rozumu ludzkiego i racjonalność, Wydawnictwo Liberi Libri, Warszawa.
Morawski S. (1993), Współczesne spory o naturę sztuki i przeżycia estetycznego, „Sztuka i Filozofia”, nr 6, s. 203–211.
Mordka C. (2012), O możliwości wiedzy emocjonalnej. Zarys stanowiska, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 21, nr 3 (83), s. 117–134, https://journals.pan.pl/Content/93729/PDF/v10271-012-0068-4.pdf (dostęp: 10.2024).
Mordka C. (2014), (Nie)aktualność koncepcji człowieka José Ortegi y Gasseta, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio I, t. XXXIX, nr 2, s. 61–69.
Myrdzik B. (2017), O niektórych konsekwencjach zwrotu afektywnego w badaniach kulturowych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio N, t. II, s. 115–128, http://dx.doi.org/10.17951/en.2017.2.115
Neumann M. (2017), Antropologia filozoficzna w myśli Lwa Szestowa, „Człowiek w Kulturze”, t. 27, s. 239–257.
Nietzsche F. (1982), Ecce Homo. Jak się staje – kim się jest, przeł. L. Staff, Nakład J. Mortkowicza, Kraków.
Nowaczyk J. (2005), Akwinaty koncepcja człowieka w interpretacji profesora Stefana Swieżawskiego, „Studia Włocławskie”, t. 8, s. 27–41.
Nowosad S. (2019), Zagadnienia etyczne w islamie, „Studia Nauk Teologicznych”, t. 14, s. 139–150, https://www.doi.org/10.31743/snt.2019.14.09
Okołowski P. (2007), Lukrecjusz i Lem: antyreligijność i ascetyczny hedonizm, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 16, nr 2 (62), s. 157–171.
Okołowski P. (2014), Dwa pesymizmy antropologiczne: Elzenberg i Bierdiajew, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 23, nr 2 (90), s. 227–237, https://journals.pan.pl/Content/94259/mainfile.pdf?handler=pdf (dostęp: 24.10.2024).
Olszynka Sz. (2021), Wokół emotywizmu. O emocjach we współczesnej filozofii polityki, „Myśl Polityczna. Political Thought”, nr 2 (8), s. 7–30.
Ormanty S. (2004), Człowiek jako istota osobowa w świetle antropologii biblijnej, „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, R. LVII, nr 1, s. 35–44.
Ortega y Gasset J. (1982), Bunt mas i inne pisma socjologiczne, tłum. P. Niklewicz, H. Woźniakowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Ostasz L. (2011), Czym jest człowiek i czym może być? Antropologia filozoficzna, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Łódź.
Ostrowska U. (2021), Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku. Problemy i wyzwania, „Paedagogia Christiana”, t. 47, nr 1, s. 141–164, https://doi. org/10.12775/PCh.2021.007
Pańkowski J. (2012), „Współczesna” antropologia chrześcijańska, „Elpis”, t. 14, nr 25–26, s. 117–132.
Papieska Komisja Biblijna (2020), „Czym jest człowiek” (Ps 8,5). Zarys antropologii biblijnej, tłum. H. Witczyk, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
Paprocki H. (2004), Prawosławna koncepcja człowieka, „Elpis”, nr 6/9/10, s. 27–41.
Pawełkowski M. (2006), Maxa Schelera koncepcja filozoficznej antropologii etyczno-personalistycznej, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Philosophica”, Folia 38, nr III, s. 81–99.
Perszko P. (1998), Miłość jako podstawowa zasada życia chrześcijańskiego w „De civitate Dei” św. Augustyna, „Saeculum Christianum. Pismo historyczno-społeczne”, t. 5, nr 1, s. 21–42.
Pichlak M. (2017), Rozróżnienie ius et lex we współczesnej filozofii prawa, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”, nr 2, s. 49–59.
Piechowiak M. (2011), Wola i zmysły. Miłość w refleksji filozoficznej – Artur Schopenhauer i Ludwig Feuerbach – w kontekście emocji ponowoczesnej, [w:] M. Domaradzki, E. Kulczycki, M. Wendland (red.), Język. Rozumienie. Komunikacja, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań, s. 255–267.
Piejka A., Wojnar I. (red.) (2021), Humanistyczne ambiwalencje globalizacji. Zbiór studiów, Polska Akademia Nauk. Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, Warszawa.
Piluś H. (2010), Antropologia filozoficzna neotomizmu, Wydawnictwo Vizja Press & IT, Warszawa.
Piórczyński J. (2006), Poznanie zmysłowe w ujęciu Fryderyka Jacobiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica”, t. 18, s. 115–130.
Platon (1984), Uczta. Eutyfron. Obrona Sokratesa. Kriton. Fedon, przeł. W. Witwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Plessner H. (1988), Pytanie o conditio humana. Wybór pism, przeł. M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski, A. Załuska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Plessner H. (1994), Władza a natura ludzka. Esej o antropologii światopoglądu historycznego, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Płoszczyniec A. (2021), Rola ascetyzmu w antropologii filozoficznej Henryka Elzenberga, „Studia Philosophica Wratislaviensia”, vol. XVI, fasc. 1, https://doi.org/10.19195/1895-8001.16.1.7
Poznański K. (2018), Konfucjanizm jako ekonomia moralna, „Człowiek i Społeczeństwo”, t. XLVI, s. 11–42.
Prokopski J.A. (2022), Nadzieja skowana niepewnością. Wokół myśli Lwa Szestowa, „Ruch Filozoficzny”, R. LXXVIII, nr 1, s. 75–95.
Proniewski A., Kozłowska-Świątkowska E. (red.) (2015), Człowiek istota (po)znana. Antropologia teologiczna wobec potrzeb i wyzwań współczesności, „Studia Teologii Dogmatycznej”, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Przybylska I. (2017), Miękkość i zdziczenie. Zwrot emocjonalny w nauce i kulturze, „Chowanna”, t. 1 (48), s. 125–141.
Przyślak P. (2020), Optymizm antropologiczny w świetle nauki o grzechu pierworodnym, „Teologia w Polsce”, t. 14, nr 2, s. 123–149, https://doi.org/10.31743/ twp.2020.14.2.07
Radhakrishnan S. (1959), Filozofia indyjska, t. 1, przeł. Z. Wrzeszcz, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Radhakrishnan S. (1960), Filozofia indyjska, t. 2, przeł. Z. Wrzeszcz, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa.
Radhakrishnan S. (2017), Filozofia indyjska, Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda, Kraków [wznowienie z Instytutem Wydawniczym „Pax”].
Rahner K. (2005), Teologia i antropologia, [w:] tenże, Pisma wybrane, t. I, tłum. G. Bubel, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 46–63.
Ratajczak J. (2001), Filozoficzne podstawy koncepcji człowieka w psychologii humanistycznej, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Reale G. (1999), Historia filozofii starożytnej, t. III: Systemy epoki hellenistycznej, przeł. E.I. Zieliński, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Reale G. (2000), Historia filozofii starożytnej, t. I: Od początków do Sokratesa, przeł. E.I. Zieliński, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Ricoeur P. (2014), Lectio magistralis. Uniwersytet w Barcelonie, 24 kwietnia 2001 roku, tłum. P. Karpiński, „Logos i Ethos”, t. 1 (36), s. 189–207.
Rode M. (1969), Myśl filozoficzna starożytności i średniowiecza, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa.
Rogacz D. (2015), Pojęcie Nieba (Tian) w filozofii konfucjańskiej, „Przegląd Religioznawczy”, nr 3 (257), s. 167–185.
Ronen S. (2009), Koncepcja człowieka w judaizmie, tłum. S. Obirek, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 18, nr 3, s. 139–155.
Rosińska M. (2012), Schizofreniczność afektu, „Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Krytyka”, nr 3, s. 219–224.
Said E. (1991), Orientalizm, tłum. W. Kalinowski, wstęp Z. Żygulski jun., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Scheler M. (1987), Człowiek i historia, [w:] tenże, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, przeł. S. Czerniak, A. Węgrzecki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 150–190.
Scheler M. (1987), Człowiek w epoce zacierania się przeciwieństw, [w:] tenże, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, przeł. S. Czerniak, A. Węgrzecki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 224–225.
Scola A. (2005), Osoba ludzka. Antropologia teologiczna, tłum. L. Balter, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań.
Sienkiewicz E. (2011), Człowiek w myśli św. Augustyna, „Teologia w Polsce”, t. 5, nr 2, s. 259–272.
Sienkiewicz E. (2015), Koncepcja państwa według św. Augustyna, „Studia Paradyskie”, t. 25, s. 201–220.
Sieradzan J. (2016), Psychologia a buddyzm. Czego psycholodzy mogą się nauczyć od buddystów a buddyści od psychologów?, „Podstawy Edukacji. Zrównoważony Rozwój”, t. 9, s. 65–80.
Sieradzan J. (2017), Dialog biologa-buddysty z filozofem-ateistą o świadomości i reinkarnacji, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXIX, nr 2, s. 87–100.
Sieradzan J., Jaworski W., Dziwisz M. (red.) (1988), Buddyzm, Biblioteka Pisma Literacko-Artystycznego, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa – Książka – Ruch”, Kraków.
Siwicka M. (2006), Antropologia Marka Aureliusza a stoicki racjonalizm, „Collectanea Philologica”, t. IX, s. 49–59.
Słomski W. (1999), Gernot Böhme, Antropologia filozoficzna, IFiS PAN, Warszawa 1998, [recenzja], „Studia Philosophiae Christianae”, t. 35, nr 2, s. 247–251.
Słuszkiewicz E. (1959), Słowo wstępne, [w:] S. Radhakrishnan, Filozofia indyjska, t. 1, przeł. Z. Wrzeszcz, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa, s. 5–41.
Sofokles (1939), Antygona, tłum. K. Morawski, wyd. 7, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów.
Solomon R.C. (1998), Emotions, nature of, Routledge Encyclopedia of Philosophy (online), https://www.rep.routledge.com/articles/thematic/emotions-nature-of/v-1/sections/the-nature-of-emotion-feelings-physiology-and-behaviour (dostęp: 12.2023).
Sołomiewicz A. (2022), Wolność religijna według antropologii transcendentalnej Leonarda Polo, https://laboratoriumwolnosci.pl/wolnosc-religijna-wedlug-antropologii-transcendentalnej-leonarda-polo/ (dostęp: 11.2022).
Sołtys A. (2018), Sens bytu ludzkiego w antropologii integralnej Mieczysława Alberta Krąpca, „Sensus Historiae”, t. 32, nr 3, s. 123–134.
Sosnowski L. (2011), Emocjonalizm Arystotelesa i znaczenie pojęcia „katharsis”, „Estetyka i Krytyka”, t. 21 (2), s. 139–149.
Spidlik T. (2005), Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny, tłum. L. Rodziewicz, Wydawnictwo Franciszkanów „Bratni Zew”, Kraków.
Stachewicz K. (2011), Człowiek i jego ethos. Studia, szkice, polemiki z antropologii filozoficznej i etyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny, Redakcja Wydawnictw, Poznań.
Stanosz B. (2005), Deizm, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,3274 (dostęp: 15.05.2023).
Stanosz B. (2010), Niezbędnik ateisty. Rozmowy Piotra Szumlewicza, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Starzyńska-Kościuszko E. (1999), Wprowadzenie do filozofii. Filozoficzne koncepcje człowieka, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Warszawa.
Starzyńska-Kościuszko E. (2005), Feuerbach – Stirner: spór o koncepcję człowieka, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, t. 11, s. 37–45.
Stępień M. (2013), Antropologia konfucjańska, [w:] tenże, Spór konfucjanistów z legistami. W kręgu chińskiej kultury prawnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 69–71.
Stępień T. (2013), Wprowadzenie do antropologii filozoficznej św. Tomasza z Akwinu, Warszawskie Towarzystwo Teologiczne, Warszawa.
Strączek B. (2015), Podstawowe pojęcia i filozoficzne inspiracje antropologii René Girarda, „Kwartalnik Filozoficzny”, t. XLIII, z. 4, s. 83–103.
Strączek B. (2019), Konwersja w kulturze przemocy. Myśl antropologiczno-etyczna René Girarda, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Struzik E. (1993), Problem bytu ludzkiego w antropologii Włodzimierza Sedlaka, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica”, t. 11, s. 125–139.
Szczerbiński W. (2011), Antropologiczne aspekty rekonstrukcjonizmu żydowskiego, „Teologia i Człowiek”, t. 18, s. 99–127.
Szklarska A. (2011), Wspólne problemy antropologii filozoficznej Hannah Arendt i Giorgio Agambena, „Hybris”, nr 14, s. 108–121.
Szołtysek A.E. (2015), Filozofia człowieka. Biologiczny rozwój a kulturowe kształtowanie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Szulc B.M., Pierzchała K. (2022), Człowiek we współczesnym społeczeństwie. Wybrane problemy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Szyjewski A. (2002), Religia w perspektywie antropologicznej – przegląd stanowisk, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica”, t. MCCLYII, z. 35, s. 9–49.
Szymonik M. (2003), Ku antropologii adekwatnej. Jana Pawła II filozofia człowieka, „Częstochowskie Studia Teologiczne”, t. XXXI, s. 49–67.
Śliwiński T. (1998), Gernot Böhme, Antropologia filozoficzna, IFiS PAN, Warszawa 1998, [recenzja], „Przegląd Filozoficzny”, nr 3, s. 259–263.
Środa M. (2020), Obcy, inny, wykluczony, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Tabaszewska J. (2018), Między afektami a emocjami, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2 (36), s. 262–275.
Tambiah S.J. (2007), Magia, nauka, religia a zakres racjonalności, przeł. B. Hlebowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Tarnopolski A. (2016), Wybrane zagadnienia współczesnej antropologii, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa.
Tatarkiewicz W. (1988a), Historia filozofii, t. 1: Filozofia starożytna i średniowieczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Tatarkiewicz W. (1988b), Historia filozofii, t. 2: Filozofia nowożytna do roku 1830, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Tatarkiewicz W. (1988c), Historia filozofii, t. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Tischner J. (1964), Ja transcendentalne w filozofii Edmunda Husserla, „Studia Theologica Varsaviensia”, t. 2, nr 1–2, s. 535–578.
Tischner J. (1989), Filozofia współczesna, Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, Kraków.
Tischner J. (1991), Zarys filozofii człowieka dla duszpasterzy i artystów, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków.
Tischner J. (2001), Spór o istnienie człowieka, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Tokarczyk A. (1978), Religie współczesnego świata, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa.
Tomasz z Akwinu św. (2000), Traktat o człowieku. Summa teologii, przeł. S. Swieżawski, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
Trębacz T. (2010), Być człowiekiem pełniej w myśli Edyty Stein, Wydawnictwo Salwator, Kraków.
Urbanek M. (2015), Związek filozofii Karla Jaspersa z klasyczną antropologią filozoficzną XX wieku, „Analiza i Egzystencja”, t. 32, s. 93–112, https://www.doi.org/10.18276/aie.2015.32-04
Urbaniec J. (1986), Trzeci świat Karla Poppera, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, t. VIII, s. 77–84, http://www.obi.opoka.org.pl/zfn/008/zfn00807Urbaniec.pdf (dostęp: 01.2024).
Van den Abbeel J. (2016), Wstęp tłumaczki, [w:] F. Hutcheson, Esej na temat natury naszych uczuć i kierowania nimi, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, t. 22, s. 343–361.
Warmbier A. (2018), Tożsamość, narracja i hermeneutyka siebie. Paula Ricoeura filozofia człowieka, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Werner K. (2007), Co można wiedzieć o człowieku? Analiza pojęcia wiedzy przydatna dla antropologii filozoficznej, „Diametros”, nr 11, s. 83–110.
Wesołowska A. (2018), Fenomenologia a duchowy wymiar życia, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, t. XXVIII, nr 1, s. 175–190.
Węcławik P. (1998), Antropologia filozoficzna Маха Schelera. Jej geneza, przedmiot i metoda, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica”, t. 16, s. 103–113.
Węgrzecki A. (2012), Założenia i perspektywy fenomenologicznej antropologii filozoficznej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 882, s. 47–56.
Wieczorek K. (1984), Zarys antropologii filozoficznej José Ortegi y Gasseta, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica”, t. 1, s. 85–101.
Wielecki K. (2003), Podmiotowość w dobie kryzysu postindustrializmu. Między indywidualizmem a kolektywizmem, Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Wierciński A. (2012), Paula Ricoeura antropologiczna hermeneutyka osoby jako „l’homme capable”, „Analiza i Egzystencja”, t. 19, s. 161–176.
Wigura K. (2019), Wynalazek nowoczesnego serca: Filozoficzne źródła współczesnego myślenia o emocjach, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
Wisser R. (1995), O problematyczności antropologii filozoficznej; albo: problematyczność pytania: czym jest człowiek?, tłum. P. Dybel, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. IV, nr 3, s. 147–165.
Wiśniewska-Drewniak M. (2021), Emocje, afekty, archiwa i selekcja. Ekscytujące drogi nowej humanistyki, „Archeion”, t. CXXII, s. 169–195, https://doi.org/10.4467/26581264ARC.21.013.14493
Wojtyła K. (2011), Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Woleński J. (2018), W obronie naturalizmu, https://filozofuj.eu/jan-wolenski-w-obronie-naturalizmu/ (dostęp: 12.2023), artykuł oparty na książce: tenże, Wykłady o naturalizmie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016.
Woźniczka M. (1996), Negacja myślenia filozoficznego w poglądach Maxa Stirnera, [w:] H. Mikołajczyk (red.), W stronę filozoficznego doświadczenia. Antropologiczno-epistemologiczne aplikacje myślenia filozoficznego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa, s. 87–102.
Woźniczka M. (1997), Metafizyka a etyka w filozofii G.W. Leibniza, [w:] S. Folaron (red.), Implikacje filozofii Leibniza, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa 1997, s. 21–31. Też w: „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Filozofia” 2000, t. II, , s. 161–172.
Woźniczka M. (2002), Idea pogłębienia świadomości i współodczuwania jako wyznacznik duchowej autonomii człowieka – Schweitzer a Sokrates, [w:] S. Folaron (red.), Pozytywne myślenie o człowieku w filozofii Alberta Schweitzera, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa, s. 79–95.
Woźniczka M. (2004), Terapia przez mądrość. Możliwości edukacji na pograniczu etyki i psychologii, [w:] A. Margasiński, D. Probucka (red.), Etyka. Psychologia. Psychoterapia, Wydawnictwo „Aureus”, Kraków, s. 157–174.
Woźniczka M. (2006), Elementy filozoficzne w sporach chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu, [w:] U. Cierniak, J. Grabowski (red.), Dziedzictwo chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. Między pamięcią a oczekiwaniem, Instytut Filologii Obcych Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa, s. 69–89.
Woźniczka M. (2010), Odwaga religii wobec pokory filozofii. Głos w dyskusji dotyczący relacji między religią a dziejowymi przemianami w filozofii, [w:] A. Olech, M. Rembierz (red.), Wokół „Pamięci i tożsamości”, Wydawnictwo „Esus”, Poznań, s. 193–201.
Woźniczka M. (2010), Prawda Europy. Między duchowym a społecznym doświadczeniem człowieka, [w:] U. Cierniak (red.), W poszukiwaniu prawdy. Chrześcijańska Europa między wiarą a polityką, Instytut Filologii Obcych Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa, s. 29–37.
Woźniczka M. (2018), Człowiek a idee – miara egzystencjalna wobec wymiaru uniwersalnego, [w:] U. Cierniak, N. Morawiec, A. Bańczyk (red.), O wolność i sprawiedliwość. Chrześcijańska Europa między wiarą i rewolucją, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Częstochowie, Częstochowa, s. 49–66.
Wroński L. (2006), Problematyczna natura ludzka a władza polityczna w koncepcji Davida Hume’a, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, t. 2, s. 33–38.
Wrotkowski W. (2008), Jeden wieloimienny. Bóg Heraklita z Efezu, Wydawnictwo Rolewski, Warszawa.
Wysocka-Pleczyk M., Gulla B. (red.) (2015), Człowiek zalogowany. 4. Człowiek społeczny w przestrzeni Internetu, Biblioteka Jagiellońska, Kraków.
Youlan F. (2001), Krótka historia filozofii chińskiej, przeł. M. Zagrodzki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zakład Studiów Azjatyckich (2023), Wydział Nauk Humanistycznych, Uniwersytet SWPS w Warszawie, https://swps.pl/80-zaklad-studiow-azjatyckich-w-warszawie (dostęp: 11.2023).
Zaproszenie/informacja o konferencji: XXIX Kolokwia Psychologiczne PAN (2024), https://swps.pl/my-uniwersytet/aktualnosci/konferencje-i-seminaria/21098-xxix-kolokwia-psychologiczne-pan (dostęp: 10.2024).
Zarewicz D. (2009), O orfickim języku mitu, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, t. 15, s. 225–240.
Zawojska T. (2017), Arystotelesowska koncepcja człowieka podstawą racjonalnej działalności gospodarczej, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 117, s. 5–18, https://www.doi.org/10.22630/EIOGZ.2017.117.1
Zawojski P. (2017), Posthumanizm, czyli humanizm naszych czasów, „Kultura i Historia”, nr 32, s. 68–76.
Zboralska M. (2012), Przekraczanie siebie jako podstawa antropologii teologicznej Karola Wojtyły – Jana Pawła II, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Kraków.
Zdybicka Z.J. (1968), Filozoficzna koncepcja religijności człowieka, [w:] B. Bejze (red.), O Bogu i o człowieku, t. 1: Problemy filozoficzne, Wydawnictwo Sióstr Loretanek-Benedyktynek, Warszawa, s. 179–200, http://cw.kul.lublin.pl/Content/38379/37863.pdf (dostęp: 15.05.2023).
Zientarska M. (2006), Rozum i emocje w filozofii współczesnej. Konferencja filozoficzna: 4–5 listopada 2005; New York University, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 15, nr 1 (57), s. 185–201.
Ziółkowski J. (1986), Antropologia kulturowa i społeczna, „Przegląd Antropologiczny”, t. 52, z. 1–2, s. 35–54.
Zwierżdżyński M.K. (2010), Religia – duchowość – postmodernizm. Problem znaczeń, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Warszawa, s. 79–93.
Żechowski C. (2017), Teoria emocji i popędów – od Sigmunda Freuda do Jaaka Pankseppa, „Psychiatria Polska”, t. 51 (6), s. 1181–1189, https://doi.org/10.12740/PP/61781
Żelazna J. (2010), Spinozjańska teoria afektów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Żerkowski M. (2020), Kognitywne i ewolucyjne podejścia w antropologicznych badaniach nad animizmem, „Natura, Homines, Historia 2020”, http://www.home.umk.pl/~ihia/natura-homines-historia/konferencje/2020/zerkowski.html (dostęp: 12.2023).
Opublikowane: 30 stycznia 2025
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest kluczowym tematem w działaniach profilaktycznych skierowanych do młodych ludzi.
Opublikowane: 16 stycznia 2025
Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone przekształceniom Placu Wolności, planowaniu miast dawniej i dziś oraz aktualnej polityce miejskiej.
Opublikowane: 2 stycznia 2025
Zapraszamy na spotkanie z prof. Wojciechem Woźniakiem – autorem książki „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych”.