-
957
-
730
-
680
-
637
-
627
Pliki do pobrania
Pamięć. Krajobraz ma swoją własną.
Gruzowiska, które pozostały po domach, żeliwne krzyże na niewielkich cmentarzach chylące się ku ziemi pod upływem czasu, fragmenty porcelany, zardzewiała klamka, drzwiczki od kuchennego pieca, kruszące się kamienne schody, przewrócone sztachety drewnianego płotu… To pozostałości gwarnego życia niewielkich miejscowości, których nazwy już dawno wymazano z drogowskazów i map.
Książka jest opowieścią o wyludnionych wsiach, osadach, folwarkach, leśniczówkach i dworach Warmii, Mazur oraz Powiśla – terenów, które do 1945 roku stanowiły część Prus Wschodnich. Miejscowości opuszczone w konsekwencji zmian politycznych, społecznych i gospodarczych są dzisiaj integralną częścią pojeziernego krajobrazu. Na kamiennych pozostałościach zabudowań wyrosły drzewa, oplatając ruiny korzeniami. Wyludnione zagrody stanowią wyjątkowe zespolenie natury z kulturą, z którego już nie sposób wyabstrahować poszczególnych elementów, nie naruszając całego układu. Siły sprawcze zostały tu odwrócone – już nie człowiek kształtuje przestrzeń wsi, lecz rolę głównego aktora przejęła natura. Następuje intensywna sukcesja roślinności, a mury rozpadają się pod wpływem wietrzenia fizycznego. Jednocześnie to, co się zachowało, staje się częścią krajobrazu, nadal czytelne, choć wtopione w jego struktury dużo bardziej niż kiedyś.
Zdefragmentowane pejzaże dawnej pruskiej wsi są wyjątkowym materialnym nośnikiem pamięci. Będąc „w procesie rozkładu”, wciąż intrygują i budzą ciekawość. Co i dlaczego pozostało po niemal ośmiuset opuszczonych wiejskich jednostkach osadniczych dawnych Prus Wschodnich? Jeśli chcesz się tego dowiedzieć, ta publikacja jest właśnie dla Ciebie.
Są miejsca „zapomniane”, o których nie sposób zapomnieć!
Publikacja została sfinansowana ze środków projektu pt. „Pamięć krajobrazu zanikających miejscowości z terenu dawnych Prus Wschodnich – materialny wymiar przerwania ciągłości osadnictwa”, zrealizowanego w ramach grantu Preludium 15 Narodowego Centrum Nauki – nr projektu: 2018/29/N/HS3/01001 w latach 2019–2024
Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN): Ministerstwo Ziem Odzyskanych (MZO).
Archiwum Państwowe w Olsztynie (APO): Urząd Wojewódzki w Olsztynie (UWO) (zespół nr 391); Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski (zespół nr 390).
Archiwum Państwowe w Suwałkach, oddział w Ełku (APwE): Starostwo Powiatowe w Gołdapi.
Abel W., 1955, Die Wüstungen des ausgehenden Mittelalters, Stuttgart.
Abramowicz D., 2015, W poszukiwaniu Starej Łeby. Nadbałtyckie Pompeje czekają na odkrycie, https://dziennikbaltycki.pl/w-poszukiwaniu-starej-leby-nadbaltyckie-pompeje-czekaja-na-odkrycie/ar/3913661 (dostęp: 24.10.2018).
Achremczyk S., 1997, Historia Warmii i Mazur, Olsztyn.
Adamczewski L., 2014, Łuny nad jeziorami. Agonia Prus Wschodnich, Zakrzewo.
Adamczewski L., 2017, Prusy w ogniu. Między Królewcem a Toruniem, Zakrzewo.
Adamska D., Nowakowski D., 2013, Bankau pod Głogowem – zaginiona wieś w świetle źródeł archeologicznych, kartograficznych i pisanych, [w:] Z badań nad historią Śląska i Europy w wiekach średnich, M. Goliński, S. Rosik (red.), Wrocław, s. 123–139.
Affek A., 2011, Wartości krajobrazu opuszczonego przez ludność na przykładzie byłej Rusińskiej wsi Borysławka, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 15: Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, s. 148–160.
Affek A., 2012, Kalibracja map historycznych z zastosowaniem GIS, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 16: Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego, s. 48–62.
Affek A., 2016, Dynamika krajobrazu: uwarunkowania i prawidłowości na przykładzie dorzecza Wiaru w Karpatach (XVIII–XIX wiek), Warszawa.
Affeltowicz J., 1969, Problem uprzemysłowienia Prus Wschodnich w latach 1871–1939 ze szczególnym uwzględnieniem oceny uprzemysłowienia obszaru obecnego województwa olsztyńskiego, Olsztyn.
Allison K.J., 1970, Deserted Villages, London.
Ambroziak S., 2002, Osadnictwo na terenie gminy Jedwabno od czasów Zakonu Krzyżackiego, „Rocznik Mazurski”, t. VI, s. 21–48.
Ambroziak S., 2005, Atlantyda nad rzeką Omulew (losy nieistniejących miejscowości położonych na granicy powiatów szczycieńskiego i nidzickiego), „Rocznik Mazurski”, t. IX, s. 3–39.
Ambroziak S., 2006, Z dziejów gminy Jedwabno, „Rocznik Mazurski”, t. X, s. 7–15.
Ambroziak S., 2008, Okręg Jedwabna w pierwszych latach powojennych (1945–1954), „Rocznik Mazurski”, t. XII, s. 58–86.
Ambroziak S., 2019, Tajemnice jedwabieńskich lasów, [w:] Nadleśnictwo Jedwabno. Historia i walory przyrodniczo-kulturowe, I. Lewandowska (red.), Olsztyn.
Andrzejewska A., 1996, Średniowieczny zespół osadniczy w Zgłowiączce na Kujawach, Włocławek.
Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939–1956, 2015, O. Ławrynowicz, J. Żelazko (red.), Łódź.
Archeologia współczesności, 2016, A.I. Zalewska (red.), seria: Pierwszy Kongres Archeologii Polskiej, t. 1, Warszawa.
Archeologie 19. a 20. století. Přístupy – metody – témata, 2013, P. Vařeka (red.), Plzeň. Ariès P., 1983, The Hour of Our Death, Harmondsworth.
Arnold S., 1951, Geografia historyczna Polski, Warszawa.
Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, 2013, M. Dajek (red.), Warszawa.
Atlas Ziem Odzyskanych, 1947, J. Zaremba (red.), Główny Urząd Planowania Przestrzennego, Warszawa.
Bagaż doświadczeń i wspomnień. Relacje osadników polskich na Warmii i Mazurach po 1945 roku, 2017, P. Bojarski, E. Janowska (red.), Olsztyn.
Bailey G., 2007, Time perspectives, palimpsests and the archaeology of time, „Journal of Anthropological Archaeology”, t. 26, nr 2, s. 198–223.
Baker A.R.H., 2003, Geography and History. Bridging the Divide, Cambridge University Press.
Banaszek Ł., Rączkowski W., 2015, Potencjał danych ALS w badaniach archeologicznych, [w:] Podręcznik dla uczestników szkoleń z wykorzystania produktów LiDAR, P. Wężyk (red.), Warszawa, s. 192–200.
Bański J., 2008, Problemy demograficzne obszarów wiejskich, „Studia i Raporty IUNG – PIB”, z. 12, s. 93–102.
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, 1987, J. Borodzicz, T. Chadaj, W. Chełchowski, R. Hryciuk, R. Marchwiński, A. Wakar (red.), Olsztyn.
Bartoś M., Zalewska B., 2003, Architektura w krajobrazie wiejskim Warmii i Mazur, Olsztyn.
Barwiński M., 2014, Pogranicze jako przedmiot badań geografii politycznej, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies”, t. 2, nr 1, s. 46–48.
Barwiński M., Wendt J.A., 2018, National minorities in Polish politics and its Eastern neighbors, „International Journal of Management Academy”, t. 1, nr 1, s. 22–36.
Baryła T., 1996, Wstęp, [w:] Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina. Wybór dokumentów. 1945 r., T. Baryła (oprac.), Olsztyn, s. 5–20.
Bate P.V., Palliser D.M., 1971, Suspected lost village sites in Staffordshire, „Transactions of the South Staffordshire Archaeological and Historical Society”, t. 12, s. 31–36.
Becker W.J., Toffel G., 1984, Der Kreis Neidenburg/Ostpreuβen im Bild, t. 1, Leer.
Belzyt L., 1984, Badania liczebności polskiej ludności rodzimej dawnych Prus Wschodnich po 1945 roku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 277–286.
Beránek M., 2011, Zaniklá vesnice v poloze „V Žáku” v Klánovickém lese (Praha). K problematice plánovitých sídelních forem, „Studia Mediaevalia Pragensia” 2011, nr 10 (1), s. 97–99.
Beresford M., 1954, The Lost Villages of England, London.
Beresford M., Hurst J., 1972, Deserted Medieval Villages: Studies, Lutterworth Press, Guildford.
Białuński G., 1993, Z dziejów osadnictwa Krainy Wielkich Jezior Mazurskich: pochodzenie osadników na przykładzie starostwa leckiego (giżyckiego) w XVI–XVII w., „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 391–401.
Białuński G., 1996a, Czynniki oddziałujące na osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich do XVIII wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 503–523.
Białuński G., 1996b, W sprawie lasów i leśnictwa w południowo-wschodnich Mazurach od XIV do początku XVIII wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 433–447.
Białuński G., 1999, Szymonka (Schimonken). Z dziejów mazurskiej wsi, „Masovia”, t. 2, s. 13–35.
Białuński G., 2002, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn.
Biegeleisen B., 1918, Odbudowa Prus Wschodnich. Krótki rys organizacyi i dotychczasowych wyników, Kraków.
Bielawny K., 2006, Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta przed 1945 rokiem, „Znad Pisy”, nr 15, s. 162–211.
Biermann F., Herrmann Ch., Koperkiewicz A., 2016, Alt Wartenburg / Barczewko na Warmii. Początki miasta średniowiecznego i jego fortyfikacje, [w:] Grodziska Warmii i Mazur 2. Nowe badania i interpretacje, Z. Kobyliński (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 7, Warszawa, s. 49–70.
Bierula J., 2002, Kwestia dziedzictwa kulturowego ziem pruskich, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 123–136.
Biskup K., 1997, Fortyfikacje dziewiętnasto i dwudziestowieczne na obszarze dawnych Prus Wschodnich, „Studia Angerburgica”, t. 2, s. 17–37.
Bitowt R., 1999, Nekropolie Mrągowa, „Mrągowskie Studia Humanistyczne”, t. 1, s. 103–113.
Bobowik A., 2009, Repatriacja i przesiedlenie polskiej ludności z Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej do Polski w latach 1944–1947, „Rocznik Ełcki 2009”, t. V, s. 39–48.
Bojarski P., Janowska E., 2017, Słowo wstępne, [w:] Bagaż doświadczeń i wspomnień. Relacje osadników polskich na Warmii i Mazurach po 1945 roku, P. Bojarski, E. Janowska (red.), Olsztyn, s. 7–12.
Bömelburg H.-J., Traba R., 2000, Ucieczka i wypędzenie w niemieckich i polskich relacjach naocznych świadków, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 22, s. 243–253.
Boockmann H., 1997, Prusy jako pojęcie geograficzne, historyczne i ideologiczne, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 563–570.
Brenda W., 1995, Powiat piski w 1945 roku, „Znad Pisy”, nr 2, s. 25–36.
Brenda W., 2002, O Armii Czerwonej na Warmii i Mazurach, „Znad Pisy”, nr 11, s. 126–145.
Brenda W., 2015, Obozy w powiecie piskim w latach II wojny światowej 1939–1945, [w:] Pamięć o obozach hitlerowskich na Warmii i Mazurach, J. Wańkowska-Sobiesiak, E. Orzoł (red.), Olsztyn, s. 21–40.
Brenda W., 2016, Deportacje z Warmii i Mazur do ZSRR w 1945 roku w świetle zeznań świadków, „Rocznik Mazurski”, t. XX, s. 40–67.
Buczek K., 1936, Geograficzno-historyczne podstawy Prus Wschodnich. Rozprawa z pracy zbiorowej „Dzieje Prus Wschodnich”, Toruń.
Bureš M., 2013, Problematika transformací v archeologii současnosti na příkladu vsí zpustlých po roce 1945 v Novohradských horách, [w:] Archeologie 19. a 20. století. Přístupy – metody – témata, P. Vařeka (red.), Plzeň, s. 29–52.
Čapek L., 2018, Lotniczy skaning laserowy i opuszczone średniowieczne wsie południowych Czech, [w:] Lotnicze skanowanie laserowe jako narzędzie archeologii, M. Gojda, Z. Kobyliński (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 11, Warszawa, s. 143–158.
Čapek L., Holata L., 2017, General overview of medieval settlement research in the Czech Republic: Emergence and development of the field, main issues and adoption of landscape context, „Revista ArkeoGazte Altizkaria”, nr 7, s. 267–320.
Castra terrae culmensis. Na rubieży chrześcijańskiego świata – projekt, http://projektumk.wixsite.com/castra-terrae/projekt (dostęp: 24.10.2018).
Cepil M., 2017, Śladami osadników fryderycjańskich w środkowej Polsce. Cmentarze i ich pozostałości, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, t. 6: Geneza i rozwój struktur przestrzennych osadnictwa, s. 209–226.
Černý E., 1979, Zaniklé středověké osady a jejich plužiny. Metodika historickogeografického výzkumu v oblasti Drahanské vrchoviny, Studie ČSAV č. 1, Praha.
Chłosta J., 2004, Deportacje ludności cywilnej Prus Wschodnich do pracy w głąb ZSRR w 1945 roku (na podstawie wspomnień), „Rocznik Mazurski”, t. VIII, s. 123–167.
Chłosta J., 2005, Druga wojna światowa we wspomnieniach autorów związanych z Prusami Wschodnimi, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 585–594.
Chłosta J., 2011, Działalność Społecznego Komitetu Ratowania Dawnych Cmentarzy na Warmii i Mazurach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 715–734.
Chłosta-Zielonka J., 2003, Wysiedlenia ludności polskiej z Prus Wschodnich w 1939 roku, „Rocznik Mazurski”, t. VII, s. 63–66.
Chojnicki Z., 2005, Problematyka metodologiczna przedmiotu geografii, [w:] Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.), Łódź, s. 11–21.
Cole T., 2017, „Przyroda nam pomagała”. Lasy, drzewa i historie środowiskowe Holokaustu, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 203–226.
Crawford O.G.S., 1925, Air photograph of Gainsthorpe, Lincolnshire, „Antiquaries Journal”, nr 5, s. 432–433.
Crawford O.G.S., 1953, Archaeology in Field, London.
Czesla A., 2002, Niemcy na Warmii i Mazurach w latach 1990–2000, „Masovia”, t. 5, s. 95–109.
Darski W.M., 2012, Przemalowany krajobraz kulturowy czyli smętna historia mazurskiego cmentarza, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 52, s. 141–149.
Denny I., 2009, The Fall of Hitler’s Fortress City: The Battle for Königsberg 1945, Greenhill.
Der Wiederaufbau Ostpreussens. Eine kulturelle, verwaltungstechnische und baukünstlerische Leistung, 1928, E. Göttgen (red.), Königsberg.
Deserted Villages Revisited, 2010, Ch. Dyer, R. Jones (red.), Hetfordshire. Dethleffen R., 1916, Das Schöne Ostpreußen, München.
Dethlefsen E.S., 1981, The Cemetery and Culture Change: Archaeological Focus and Ethnographic Perspective, [w:] Modern Material Culture. The Archaeology of Us, R.A. Gould, M.B. Schiffer (red.), New York, s. 137–160.
Deutscher Schul Atlas. Heimatteil gau Ostpreussen, 1942, G. Westermann (wydawca), Braunschweig–Berlin–Hamburg.
Dębicki M., 2009, Obwód kaliningradzki i polsko-kaliningradzkie sąsiedztwo w perspektywie społeczno-historycznej, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 43, s. 136–153.
Dieckert K., Grossmann H., 2011, Bój o Prusy Wschodnie. Kronika dramatu 1944–1945, Sawicki (tłum.), Gdańsk.
Długozima A., 2011, Cmentarze jako ogrody żywych i umarłych, Warszawa.
Długozima A., 2016, Fenomen cmentarzy warmińskich i mazurskich w aspekcie ich położenia w krajobrazie, [w:] Nekropolie Warmii i Mazur, W. Knercer, B. Wacławik (red.), Olsztyn, s. 15–42.
Długozima A., Sobotka S., 2015, Waloryzacja nieużytkowanych cmentarzy luterańskich na terenie nadleśnictw Maskulińskie i Pisz a możliwości rozwoju tanatoturystyki, „Turyzm”, t. 25, z. 1, s. 69–77.
Długozima A., Dymitryszyn I., Winiarska E., 2013, Tanatoturystyka jako nowa, potencjalna forma turystyki w lasach Mazur, wykorzystująca zasób historycznych i zabytkowych cmentarzy ewangelickich, „Studia i Materiały CEPL w Rogowie”, r. 15. z. 37 (4), s. 83–89.
Długozima A., Dymitryszyn I., Winiarska-Lisiecka E., 2015a, Inwentaryzacja, analiza i waloryzacja nieużytkowanych cmentarzy ewangelickich w nadleśnictwie Pisz. Wytyczne do rewaloryzacji i ochrony cmentarzy, Warszawa.
Długozima A., Dymitryszyn I., Winiarska-Lisiecka E., 2015b, Potencjał turystyczny śródleśnych cmentarzy ewangelickich w nadleśnictwach Maskulińskie i Pisz, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”, t. 17, nr 4 (45), s. 60–66.
Długozima A., Dymitryszyn I., Winiarska-Lisiecka E., 2015c, Załącznik Nr 1. Karty ewidencyjne nieużytkowanych leśnych cmentarzy ewangelickich w nadleśnictwie Pisz, Warszawa, https://pisz.bialystok.lasy.gov.pl/documents/62733/28442700/Za%C5%82%C4%85cznik+nr+1_karty+cmentarzy+Pisz.pdf/3ef18647-6adb-4d45-a5bb73348f0d1f06 (dostęp: 17.05.2024).
Dobrowolska A., 1960, Z problematyki budownictwa ludowego Warmii, Mazur i Powiśla w świetle badań niemieckich, „Rocznik Olsztyński”, t. III, s. 189–217.
Dobrowolska M., 1948, Dynamika krajobrazu kulturalnego, „Przegląd Geograficzny”, t. 1, z. 3–4, s. 151–205.
Domagała B., 1992, Warmia i Mazury – dezintegracja i tożsamość po 1945 roku, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 3–4, s. 54–64.
Domagała B., 2002, O procesie zadomowienia na Warmii i Mazurach po 1945 roku, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Świadectwa przeszłości, S. Achremczyk (red.), s. 186–198.
Domagała B., 2012, Mniejszość niemiecka na Warmii i Mazurach: dylematy pamięci i wielokulturowości, [w:] Rola i znaczenie mniejszości narodowych i etnicznych Polski północno-wschodniej w tworzeniu Europy regionów, S. Achremczyk, P. Janiszewski (red.), Olsztyn, s. 47–61.
Domagała S., 2016, Archeologiczne krajobrazy współczesności. Co z nas zostanie po apokalipsie?, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, t. XXXIV, s. 201–211. Domańska E., 2006, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań.
Domańska E., 2008, Problem rzeczy we współczesnej archeologii, [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa (red.), Olsztyn, s. 27–60.
Domańska E., 2014, Historia ratownicza, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 12–26.
Domańska E., 2017, Cmentarze jako przedmiot historii ratowniczej (rescue history), [w:] Ziemia skrywa kości. Zapomniane krajobrazy pamięci – cmentarze protestanckie w Wielkopolsce po 1945 roku, J. Kołacki, I. Skórzyńska (red.), Poznań, s. 33–45.
Domańska E., 2018, Gleba cmentarna jako dziedzictwo, [w:] Dziedzictwo we współczesnym świecie: kultura, natura, człowiek, A. Marciniak, M. Pawleta, K. Kajda (red.), Kraków, s. 73–87.
Domański J., 1983, Z problematyki badań zanikłych osad na Śląsku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 31, nr 3, s. 317–333.
Domański J., 1999, Zaginione osady na Śląsku. Uwagi metodyczne, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, t. 54, nr 3, s. 19–35.
Dönhoff M., 2009, Dzieciństwo w Prusach Wschodnich, A. Paszkot-Zgaga (tłum.), Kielce.
Drobek K., Szostak B., Królikowski W., 2018, Metody inwentaryzacji obiektów znajdujących się w stanie ruiny, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego”, nr 6, s. 73–86.
Duma P., 2010, Grób alienata. Pochówki dzieci nieochrzczonych, samobójców i skazańców w późnym średniowieczu i dobie wczesnonowożytnej, Kraków.
Duma P., Łuczak A., Piekalski J., 2017, Badania nad nowożytnym osadnictwem wiejskim w miejscowości Kopaniec w Górach Izerskich, „Ochrona Zabytków”, nr 2 (271), s. 175–187.
Duma P., Łuczak A., Piekalski J., 2018, Kopaniec w Górach Izerskich. Kamienne wały graniczne, [w:] Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania, P. Nocuń, Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów, s. 91–103.
Dziedzictwo kulturowe Warmii – Mazur – Powiśla: stan zachowania, potencjały i problemy, 2009, B. Antonowicz (red.), Olsztyn.
Eberhardt P., 1989, Regiony wyludniające się w Polsce, „Prace Geograficzne”, nr 148, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Eberhardt P., 1995, Zagadnienia ludnościowe obszaru byłych Prus Wschodnich, „Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN”, nr 29, s. 5–41.
Eberhardt P., 2010, Migracje polityczne na ziemiach polskich (1939–1950), Poznań.
Eβer B., 1999, Dwie historie z Mazur. Rozważania porównawcze na temat procesu zadomowienia, „Masovia”, t. 2, s. 123–148.
Fenyk M.A., Kuszewska K., 2010, Flora opuszczonych sadyb gospodarskich Warmii, „Acta Scientiarum Polonorum”, nr 9 (2), s. 59–70.
Ferenc M., 2016, Osadnictwo, [w:] Atlas obszarów wiejskich w Polsce, J. Bański (red.), Warszawa.
Figlus T., 2013, Morfogeneza wsi na obszarze Polski Środkowej (maszynopis rozprawy doktorskiej), Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Figlus T., 2016a, Problem osad zaginionych na gruncie badań geograficzno-historycznych: próba konceptualizacji teoretycznej i wybrane zagadnienia teoretyczno-empiryczne, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, t. 25, s. 83–108.
Figlus T., 2016b, Trwałość dawnych granic politycznych w sferze morfogenetycznego osadnictwa wiejskiego w Polsce, „Czasopismo Geograficzne”, t. 87, z. 2, s. 117–151.
Figlus T., 2017, V Ogólnopolska Konferencja Geografii Historycznej, Współczesne badania geograficzno-historyczne krajobrazu kulturowego, Łódź, 22–23 czerwca 2017 r., „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, t. 6: Geneza i rozwój struktur przestrzennych osadnictwa, s. 337–342.
Filbrandt-Czaja A., 2009, Studia nad historią szaty roślinnej i krajobrazu Borów Tucholskich, Toruń.
Flis S., 1958, Dawne napisy polskie na cmentarzu w miejscowości Brąswałd, pow. Olsztyn, „Rocznik Olsztyński”, t. I, s. 241–244.
Flis S., 1960, Dżuma na Mazurach i Warmii w latach 1708–1711, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 473–523.
Fokt K., 2010, Pierwszy etap badań opuszczonych osad wiejskich na Wzgórzach Strzelińskich (stanowisko Gębczyce 3), „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. LII, s. 263–278.
Fokt K., 2012, Późnośredniowieczne osadnictwo wiejskie na Dolnym Śląsku w świetle badań archeologicznych, Kraków.
Fokt K., 2018, Osadnicze „rozpoznanie bojem”? Zaginione średniowieczne wsie ziemi muszyńskiej, [w:] Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów, s. 55–73.
Fokt K., Legut-Pintal M., 2016, Zanikłe wsie Wzgórz Strzelińskich: stan i perspektywy badań, [w:] Wieś zaginiona. Stan i perspektywy badań, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów, s. 113–145.
Fokt K., Legut-Pintal M., 2018, The quest for medieval deserted villages in the Strzelin Heights region (Wzgórza Strzelińskie) in Silesia. Preliminary results, „Praehistorica”, t. 34, nr 1, s. 33–43.
Foley M., Lennon J.J., 1996, JFK and Dark Tourism – A fascination with assassination, „International Journal of Heritage Studies”, t. 2, nr 4, s. 198–211.
Franczak P., Jucha W., 2015, Odtworzenie przebiegu linii okopów z II wojny światowej (OKH Stellung b1) w paśmie Jałowieckim i grupie mędralowej na podstawie numerycznego modelu terenu z danych LiDAR i badań terenowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, t. 22, s. 87–108.
Frydryczak B., 2018, Krajobraz: dziedzictwo zamieszkiwane, [w:] Dziedzictwo we współczesnym świecie: kultura, natura, człowiek, A. Marciniak, M. Pawleta, K. Kajda (red.), Kraków, s. 89–104.
Funk L., 2010, Návrh metodiky nedestruktivního výzkumu vesnic zaniklých po roce 1945, „Akta Fakulty Filozofické ZČU v Plzni”, nr 4, s. 266–279.
Funk L., 2013, Zaniklé osidleni po roce 1945 jako archeologický pramen (maszynopis rozprawy doktorskiej), Plzeň.
Funk L., Váňa M., 2012a, Archeologický průzkum puste rekreační chaty v Karkonoších, „Antropowebzin”, nr 3, s. 233–240.
Funk L., Váňa M., 2012b, Datování objektů zaniklých po roce 1945 pomocí dendrochronologie živých stromů, „Archaeologia Historica”, t. 37, nr 2, s. 799–807.
Gallun M., 1993, Za mało na Polaka, za mało na Niemca, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 7.
Garden M.-C.E., 2004, The Heritagescape: Exploring the Phenomenon of the Heritage Site (maszynopis pracy doktorskiej), Department of Archaeology, University of Cambridge.
Garniec M., Jackiewicz-Garniec M., 2001, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn.
Gawryszewski A., 1989, Wiejskie obszary wyludniające się, 1961–1985, [w:] Współczesne przemiany regionalnych systemów osadniczych w Polsce, P. Korcelli, A. Gawryszewski (red.), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 91–105.
Gawryszewski A., 2005, Ludność Polski w XX wieku, seria: Monografie 5. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Geografia historyczna jako determinanta rozwoju nauk humanistycznych, 2009, M. Kulesza (red.), Legnica–Łódź.
Gieszczyński W., 1999, Państwowy Urząd Repatriacyjny w osadnictwie na Warmii i Mazurach (1945–1950), Olsztyn.
Glabas E., 1998, Trautes heim, glück allein. Miły dom, samo szczęście, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 16, s. 261–276.
Gołaszewska D., 2012, Co się stało z Mazurami?, „Rocznik Mazurski”, t. XVI, s. 26–34.
González-Ruibal A., 2014, Archaeology of the Contemporary Past, [w:] Encyclopedia of Global Archaeology, C. Smith (red.), New York, s. 1683–1694.
González-Ruibal A., 2015, The need for a decaying past: An archaeology of oblivion in contemporary Galicia (NW Spain), „The Journal of Architecture, Design and Domestic Space”, t. 2, nr 2, s. 129–152.
González-Ruibal A., 2018, An Archaeology of the Contemporary Era, Routledge.
González-Ruibal A., Hernando A., 2010, Genealogies of destruction: An archaeology of the contemporary past in the Amazon Forest, „Archaeologies”, nr 6, s. 5–28.
Gotlib D., 2007, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych, [w:] GIS. Obszary zastosowań, D. Gotlib, A. Iwaniak, R. Olszewski (red.), Warszawa, s. 110–112.
Gotowiec M., 1966, Województwo olsztyńskie w latach 1945–1965, „Rocznik Olsztyński”, t. VI, s. 11–25.
Graham B., Aschworth G.J., Tunbridge J.E., 2000, A Geography of Heritage: Power, Culture and Economy, London.
Gregory I.N., Ell P., 2007, Historical GIS. Technologies, Methodologies and Scholarship, Cambridge University Press.
Gross R., 2018, Opuszczanie i porzucanie gospodarstw rolnych na Warmii i Mazurach w okresie kolektywizacji wsi (1948–1956), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 509–526.
Grygo M., 2001, Migracja ludności mazurskiej i akcje weryfikacji, „ankietyzacji” i „paszportyzacji” w powiecie szczycieńskim w latach 1945–1955, „Rocznik Mazurski”, t. V, s. 53–66.
Gwiaździński S., 1966, Miasta i osiedla, „Rocznik Olsztyński”, t. VI, s. 101–120.
Hackmann J., 2000, Warmia i Mazury jako koncepcja historyczna, „Masovia”, t. 3, s. 177–189.
Halik Ł., Lorek D., Medyńska-Gulij B., 2015, Kartowanie terenowe w technologii GPS-GIS, „Badania Fizjograficzne. Seria A”, t. 66, s. 95–103.
Harrison R., 2011, Surface assemblages. Towards an archaeology in and of the present, „Archaeological Dialogues”, t. 18, nr 2, s. 141–161.
Harrison R., Schofield J., 2009, Archaeo-ethnography, auto-archaeology: Introducing archaeologies of the contemporary past, „Archaeologies”, t. 5, nr 2, s. 185–209.
Harrison R., Schofield J., 2010, After Modernity. Archaeological Approaches to the Contemporary Past, New York.
Hensel W., 1973, Archeologia żywa, Warszawa.
Historical GIS Research in Canada, 2014, J. Bonnell, M. Fortin (red.), Calgary, Alberta.
Historisch-Geographischer Atlas des Preussenlandes, 1975, H. Mortensen, G. Mortensen, R. Wenskus (oprac.), Wiesbaden.
Hochleitner J., 2004/2005, Wybrane zagadnienia kultury materialnej pogranicza warmińsko-mazurskiego od XVI do XVIII wieku, „Mrągowskie Studia Humanistyczne”, t. 6–7, s. 46–58.
Hochleitner J., Lewandowska I., 2003, Przemiany historycznej świadomości regionalnej mieszkańców Warmii i Mazur (na przykładzie badań w Reszlu i Szczytnie), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 57–74.
Holata L., Světlik R., 2015, Detailed digital terrain models in the research of deserted settlement: Hydrological modelling and environment of settlement areas, [w:] Surface Models for Geosciences, K. Růžičková, T. Inspektor (red.), Springer International Publishing Switzerland, s. 113–123.
Hołdyński Cz., Żurkowska T., 2001, Drzewa i krzewy opuszczonych cmentarzy w Mazurskim Parku Krajobrazowym, „Rocznik Dendrologiczny”, t. 49, s. 265–273.
Horák J., Klír T., 2017, Pedogenesis, pedochemistry and the functional structure of the Waldhufendorf field system of the deserted medieval village Spindelbach, the Czech Republic, „Interdisciplinaria Archaeologica. Natural Sciences in Archaeology”, t. VIII, z. 1, s. 43–57.
Hryciuk R., 1985, Gospodarka województwa olsztyńskiego w latach 1945–1984, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3–4, s. 379–406.
Hurcewicz E., 2012, Moja droga do Ełku, „Rocznik Ełcki”, t. VIII, s. 126–128.
Hurst J.G., 1971, Deserted Villages. By K.J. Allison. 8½×5¾. Pp. 64 6 figs. 13 pls. London: Macmillan. 1970., 50p., „The Antiquaries Journal”, t. 51, nr 2, s. 363–364.
Jamiołkowska D., 1993, Dlaczego powinniśmy ratować stare cmentarze?, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 239–241.
Jankiewicz A., 2008, Po Mazurach śladami minionych kształtów przestrzeni, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 44–45, s. 249–255.
Janovský M., Horák J., Klír T., 2018, Jevany-Dubina – revizní výzkum zaniklého středověkého sídliště na černokostelecku, „Archaeologia Historica”, t. 43, nr 2, s. 437–453.
Jantar J., 1968, Zagłada pruskiej fortecy, Olsztyn.
Jasiński J., 1993, Dlaczego powinniśmy ratować stare cmentarze i groby na Warmii i Mazurach?, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 6, s. 47–51.
Jasiński J., 1997a, Mazury i całe Prusy Wschodnie w oczach Polaków. Wczoraj – dziś – jutro, „Masovia”, t. 1, s. 179–185.
Jasiński J., 1997b, Tragedia wysiedleń i perspektywy pojednania polsko-niemieckiego, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 14, s. 214–221.
Jasiński J., 2002, Przemiany społeczno-gospodarcze na Mazurach w XVIII–XIX wieku, „Masovia”, t. 5, s. 27–37.
Jasiński J., 2003a, Między Prusami a Polską. Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII–XX wieku, Olsztyn.
Jasiński J., 2003b, Olsztyńskie nekropolie, [w:] Olsztyn 1353–2003, S. Achremczyk, W. Ogrodziński (red.), Olsztyn, s. 600–613.
Jowsa A., 2018, Wielkopolskie / Archeolodzy odkryli średniowieczną wieś w Puszczy Zielonce, Nauka w Polsce, 20.08.2018, http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C30663%2Cwielkopolskie-archeolodzy-odkryli-sredniowieczna-wies-w-puszczy-zielonce (dostęp: 24.10.2018).
Kacprzak P., 2008, Organizacja i przebieg wysiedleń ludności niemieckiej z Polski w latach 1946–1949, Sulechów.
Kalisz A., 2014, Intera transdyscyplinarność w badaniach nad mediami, „Postscriptum Polonistyczne”, t. 13, nr 1, s. 197–204.
Karczewska M., 1999, Początki wsi Rydzewo w świetle źródeł archeologicznych. Przyczynek do badań nad średniowiecznym i wczesnonowożytnym osadnictwem Mazur, „Masovia”, t. 2, s. 255–268.
Karczewska M., 2012, Pomniki (nie)pamięci w krajobrazie kulturowym Mazur, [w:] Polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe a społeczeństwo obywatelskie w dzisiejszej Polsce, red. P. Zalewski, J. Drejer, Warszawa, s. 160–171.
Karczewska M., 2014, Cmentarze wojenne z czasów I wojny światowej w krajobrazie powiatu giżyckiego, [w:] Wielka Wojna na Mazurach 1914–1915. Studia z dziejów frontu wschodniego I wojny światowej, red. R. Kempa, Giżycko, s. 381–392.
Karczewska M., 2015, Wprowadzenie, [w:] Nie chcę sobie tego wszystkiego przypominać… Wspomnienia mieszkańców Mazur z czasów końca II wojny światowej, N. Zacharczyk (oprac.), Białystok, s. 7–9.
Karsvall O., 2013, Retrogressiv metod. En översikt med exempel från historisk geografi och agrarhistoria, „Historisk Tidskrift”, t. 3, nr 3, s. 411–435.
Kass W., Worobiec K., 2003, Ginące leśniczówki Puszczy Piskiej, „Znad Pisy”, nr 12, s. 284–300.
Katalog k výstavě. Tachovsko: krajina v paměti / paměť v krajině, 2014, Plzeň.
Kempa R., 2001, Codzienność w Prusach Wschodnich w latach II wojny światowej, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Mieszkańcy ziem pruskich, S. Achremczyk (red.), Olsztyn, s. 149–151.
Kempa R., 2018a, Fortyfikacje z lat 1918–1941, [w:] Księga Puszczy Piskiej, W. Mierzwa (red.), s. 182–185.
Kempa R., 2018b, Wielka wojna 1914–1918, [w:] Księga Puszczy Piskiej, W. Mierzwa (red.), s. 176–181.
Kętrzyński W., 1984, Szkice, Olsztyn.
Kiarszys G., Rączkowski W., 2019, Analizy fotografii lotniczych: identyfikowanie reliktów I wojny światowej w rejonie Rawki i Bzury, [w:] Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie w rejonie Rawki i Bzury (1914–1915), A.I. Zalewska (red.), Warszawa, s. 171–180.
Kiarszys G., Szalast G., 2014, Archeologia w chmurze punktów. Porównanie rezultatów filtracji i klasyfikacji gruntu w projekcie ISOK z wynikami opracowanymi w oprogramowaniu LAStools i Terrasolid, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, t. 19, s. 267–292.
Kijowska J., Kijowski A., Rączkowski W., 2011, Krajobraz i polityka – wybrane aspekty wpływu decyzji politycznych na zmiany krajobrazu w Polsce, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 15: Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, s. 103–115.
Kijowski A., Rączkowski W., 2011, Piramida interpretacji – dane przestrzenne w badaniach krajobrazu kulturowego, [w:] Metody geoinformacyjne w badaniach archeologicznych, Jasiewicz, M. Lutyńska, M. Rzeszewski, M. Szmyt, M. Makohonienko (red.), Poznań, s. 45–46.
Klimek R., 2010, O ochronie zabytków archeologicznych na Warmii i Mazurach w XXI wieku, „Masovia”, t. 13, s. 57–67.
Klír T., 2010, Osídlení horských oblastí Čech ve středověku a raném novověku – východiska interdisciplinárního výzkumu, „Archaeologia historica”, t. 35, nr 1–2, s. 373–391.
Klír T., 2011, Rural settlements in Bohemia in the „Age of Transition” (14th–16th century): Research concept and preliminary report, „Journal of Medieval Settlement Research Group”, t. 25, s. 52–61.
Klír T., 2016, Zaniklé středověké vsi ve výzkumném záměru Ustavu pro Archeologii Univerzity Karlovy v Praze. Zaniklý Spindelbach (Krušné Hory), Kři a Hol (středni Cechy), [w:] Wieś zaginiona. Stan i perspektywy badań, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, Fokt (red.), Chorzów, s. 17–58.
Klír T., 2017, Procesy pustnutí, válečné škody a tzv. Sociální úhory. Chebsko v pozdním středověku, „Archaeologia Historica”, t. 42, nr 2, s. 713–743.
Klír T., Beránek M., 2012, A social-economic interpretation of the layouts of deserted villages. An example of a deserted village at the „V Žáku” site in Klánovice Forest in Prague, [w:] Studies in Post-medieval Archaeology, t. 4, Prague, s. 1–76.
Klonowski F.A., 1959, Z historii i inwentaryzacji młynów wodnych na Warmii, Mazurach i Powiślu, „Rocznik Olsztyński”, t. II, s. 173–193.
Klonowski F.A., 1965, Drewniane budownictwo ludowe na Mazurach i Warmii, Olsztyn.
Kłos S., 2010, Krajobrazy nieistniejących wsi. Roztocze, Pogórze Przemyskie, Bieszczady, Beskid Niski, Rzeszów.
Knercer W., 2006, Cmentarze południowych Mazur, [w:] Powiat Szczycieński – przeszłość – współczesność, G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk (red.), Szczytno, s. 714–725.
Knercer W., 2016, Ślady na ziemi – cmentarze, [w:] Nekropolie Warmii i Mazur, W. Knercer, B. Wacławik (red.), Olsztyn, s. 9–14.
Kobiałka D., 2017, Airborne laser scanning and 20th century military heritage in the woodlands, „Analecta Archaeologica Ressoviensia”, t. 12, s. 247–269.
Kobiałka D., Frąckowiak M., Kajda K., 2015, Tree memories of the Second World War: A case study of common beeches from Chycina, Poland, „Antiquity”, t. 89, nr 345, s. 683–696.
Kobiałka D., Kostyrko M., Kajda K., 2015, Materialna pamięć krajobrazów: przykład niemieckiego obozu jenieckiego w Czersku, woj. pomorskie (część II), „Biografia Archeologii”, t. I, s. 66–74.
Kobiałka D., Kostyrko M., Kajda K., 2016, Archeologia poza archaīos. Przykład obozu jeńców wojennych i internowanych w Tucholi (woj. kujawsko-pomorskie), „Folia Praehistorica Posnaniensia”, t. 21, s. 177–200.
Kobiałka D., Kostyrko M., Kajda K., 2017, The Great War and its landscapes between memory and oblivion: The case of prisoners of war camps in Tuchola and Czersk, Poland, „International Journal of Historical Archaeology”, t. 21, nr 1, s. 134–151.
Kobyliński Z., 2009, Konserwacja zapobiegawcza dziedzictwa archeologicznego: wprowadzenie do problematyki, „Ochrona Zabytków”, nr 3 (246), s. 77–104.
Kola A., 2005, Archeologia zbrodni. Oficerowie polscy na cmentarzu ofiar NKWD w Charkowie, Toruń.
Kolbuszewski J., 1996, Cmentarze, Wrocław.
Kołacki J., 2018, Koncepcja badania cmentarzy protestanckich w Wielkopolsce. Studium przypadku Wolsztyn, [w:] Cmentarze nieistniejących cmentarzy. Ewangelickie dziedzictwo kulturowe w Wolsztynie (w 500. rocznicę reformacji), red. J. Kołacki, Poznań, s. 59–72.
Konczal A.A., 2017, Antropologia lasu. Leśnicy a percepcja i kształtowanie wizerunków przyrody w Polsce (maszynopis pracy doktorskiej), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Kopielew L., 1997, W Prusach Wschodnich, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 15, s. 88–120.
Kopytoff I., 2005, Kulturowa biografia rzeczy: utowarowienie jako proces, E. Klekot (przekł.), [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, M. Kempny, E. Nowicka (red.), Warszawa, s. 249–274.
Koral J., 2013, Uwarunkowania bezrobocia popegeerowskiego na Warmii i Mazurach, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, nr 8, s. 32–40.
Korzeniewska-Lasota A., 2007, Ukraińcy na Warmii i Mazurach w latach 1947–1970, Olsztyn.
Kosman M., 1976, Zanik pogaństwa w Prusach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 3–29.
Kostrzewa A., 2006, Bezpieczeństwo w powiecie giżyckim w 1945 roku, „Masovia”, t. 9, s. 101–111.
Kostyrko M., 2017, Rekonstrukcja przestrzeni topograficznej i kulturowej w perspektywie pochodnych lotniczego skanowania laserowego oraz prospekcji terenowej, [w:] Radzim: gród i wieś nad Wartą, A. Kowalczyk, M. Skoczyński, A.M. Wyrwa (red.), Dziekanowice, s. 38–46.
Kostyrko M., Kiarszys G., Hanus K., 2017, Teledetekcja. Zaginione miasto w Dzwonowie oraz efekt szczęśliwego trafu, [w:] Dzwonowo: średniowieczne zaginione miasto, t. 1: Środowisko naturalne, zarys dziejów, badania nieinwazyjne, M. Krzepkowski, M. Moeglich, P. Wroniecki (red.), Wągrowiec, s. 148–177.
Kotas M., 2018, Słowo wstępne, [w:] Nim całkowicie znikną. Cmentarze ewangelickie w powiecie poznańskim, red. J. Kołacki, Poznań, s. 8.
Koter M., 1994, Od fizjonomii do morfogenezy i morfologii porównawczej. Podstawowe zagadnienia teoretyczne morfologii miast, [w:] Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, M. Koter, J. Tkocz (red.), Toruń–Łódź, s. 23–32.
Koziełło-Poklewski B., 1977, Zagraniczni robotnicy przymusowi w Prusach Wschodnich w latach II wojny światowej, Warszawa.
Koziełło-Poklewski B., Badowska S., 1974, Praca przymusowa w Prusach Wschodnich w latach II wojny światowej (w świetle wspomnień), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 37–84.
Kraft C., 1999, Pierwsze lata w województwie olsztyńskim po II wojnie światowej: trudne początki nowego społeczeństwa, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 533–553.
Kroc E., 1997, Zmiany administracyjno-terytorialne na obszarze byłych Prus Wschodnich ze szczególnym uwzględnieniem terenu województwa olsztyńskiego, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 3–22.
Kroeber A.L., 1952, The Nature of Culture, Chicago. Kruk E., 1984, Poezje wybrane, Warszawa.
Kudrzycki Z., 2003, Na granicy między Prusami a Polską. Rozogi w XVII–XX wieku (z dziejów pogranicza mazursko-kurpiowskiego), „Masovia”, t. 6, s. 35–50.
Kudrzycki Z., 2005, Sytuacja społeczno-polityczna na terenie powiatu szczycieńskiego w pierwszych latach powojennych, „Rocznik Mazurski”, t. IX, s. 107–111.
Kudrzycki Z., 2006, Z dziejów gminy Rozogi, „Rocznik Mazurski”, t. X, s. 21–29.
Kudrzycki Z., 2009, Cmentarze ewangelickie na terenie gminy Rozogi, „Rocznik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków”, t. 2, s. 5–18.
Kudrzycki Z., 2013, Granica polsko-rosyjska przylegająca do Morza Bałtyckiego 1945–1958, Toruń.
Kujawski W., 2011, Omulew – Pisa: szlak wodny = ein Wasserweg, Olsztyn.
Kujawski W., 2017, Pojezierze Ełckie – szlak wodny = ein Wasserweg, Olsztyn.
Kula M., 2002, Nośniki pamięci historycznej, Warszawa.
Kurczyński Z., Stojek E., Cisło-Lesicka U., 2015, Zadania GUGiK realizowane w ramach projektu ISOK, [w:] Podręcznik dla uczestników szkoleń z wykorzystania produktów LiDAR, P. Wężyk (red.), Warszawa, s. 22–58.
Kurnatowski S., 1977, Początki i rozwój badań osadniczych w naukach geograficznych i historyczno-społecznych, „Przegląd Archeologiczny”, t. 25, s. 133–177.
Kwiatkowska E., 1963, Osadnictwo wiejskie Ziemi Dobrzyńskiej w świetle planów z XVIII i XIX w. i jego przemiany pod wpływem uwłaszczenia i parcelacji, seria: Studia Societatis Scientarum Torunensis, t. 4, nr 3, Warszawa.
Labuda G., 1953, Uwagi o przedmiocie i metodzie geografii historycznej, „Przegląd Geograficzny”, t. 25, z. 1, s. 5–7.
Latocha A., 2016, Opuszczone wsie ziemi kłodzkiej – metodyka i stan badań, [w:] Wieś zaginiona. Stan i perspektywy badań, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów, s. 93–111.
Latocha A., Reczyńska K., Gradowski T., Świerkosz K., 2018, Landscape memory in abandoned areas – physical and ecological perspectives (Central European mountains case study), „Landscape Research”, t. 44, nr 5, s. 600–613.
Latour B., 2010, Przedmioty także posiadają sprawczość, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki: antologia, E. Domańska (red.), Poznań, s. 525–560.
Letkiewicz A., 2006, Z dziejów miasta i gminy Pasym, „Rocznik Mazurski”, t. X, s. 16–20.
Letko P., 2011/2012, Prusy Wschodnie w czasie wojen i między wojnami, [w:] Dziedzictwo ziem pruskich. Dzieje i kultura Warmii i Mazur, I. Lewandowska (red.), Olsztyn, s. 240–305.
Lewandowska I., 2012, Trudne dziedzictwo ziemi. Warmia i Mazury 1945–1989, Olsztyn.
Lewandowska I., 2019, Nadleśnictwo Jedwabno. Historia i walory przyrodniczo-kulturowe, Olsztyn.
Lewandowska I., Romulewicz A., 2010, Historia kultury i dziedzictwo kulturowe Warmii i Mazur. Bibliografia za lata 1990–2009, Olsztyn.
Licharewa Z., 1962, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn.
Lietz Z., 1982, Obozy jenieckie w Prusach Wschodnich, Warszawa.
Lisowski A., 2012, O miejscu geografii społeczno-ekonomicznej w geografii i systemie nauki, „Przegląd Geograficzny”, t. 84, z. 2, s. 171–198.
Lisowski A., 2016, Stan, perspektywy i strategia rozwoju geografii społeczno-ekonomicznej, [w:] Stan, perspektywy i strategia rozwoju geografii społeczno-ekonomicznej w najbliższych latach (do 2030 r.). Dyskusja międzypokoleniowa, A. Suliborski (red.), Łódź, s. 49–67.
Litwin J., 2016, Wstęp, [w:] H. Fedorowicz, Dzienniki: zapiski z robót przymusowych w Prusach Wschodnich 1944–1945, J. Litwin (oprac.), Gdańsk–Sztutowo, s. 7–38.
Liżewska I., 2007, Tradycyjne budownictwo wiejskie na Warmii i Mazurach. Krajobrazy i formy regionalne, Olsztyn.
Liżewska I., 2008a, Drogi i bezdroża Warmii i Mazur, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 44–45, s. 243–248.
Liżewska I., 2008b, Wstęp, [w:] T. Żurkowska, Mazurskie cmentarze. Symbole w Krajobrazie, Olsztyn 2008, s. 5.
Łach W.B., 1997, System obronny Prus Wschodnich (do 1935 roku), Olsztyn.
Łach W.B., 1998, Przygotowanie Prus Wschodnich do obrony w roku 1944, [w:] Działania militarne w Prusach Wschodnich, W. Wróblewski (red.), Warszawa, s. 316–331.
Łaguna W., 2001, Sieć osadnicza Ziemi Warmińskiej – geneza i ewolucja do stanu obecnego, [w:] Społeczeństwo, środowisko, gospodarka i krajobraz kulturowy Warmii w roku Ignacego Krasickiego, Olsztyn–Lidzbark Warmiński, s. 107–121.
Łaniec J.D., 1974, Stan zniszczeń wojennych w gospodarce województwa olsztyńskiego, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 163–198.
Ławecka D., 2003, Wstęp do archeologii, Warszawa.
Ławrynowicz O., 2019, Archaeology of us and the local identity. An interdisciplinary context, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, t. 34, s. 45–57.
Łukaszewicz B., 1998, Kwestia ukraińska na Warmii i Mazurach w latach 1955–1958, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 619–682.
Majewska A., 2016a, Tempel czy bóżnica? Współczesne oblicza synagog województwa śląskiego, „Czasopismo Geograficzne”, t. 87, z. 2, s. 153–173.
Majewska A., 2016b, Ukryte nekropolie – odczytywanie przestrzeni cmentarzy ewangelickich gminy Ełk, [w:] Z dziejów protestantyzmu i dobroczynności na Ziemiach Polskich w XIX i XX wieku. W 150 rocznicę urodzin Matki Ewy. Szkice monograficzne, Bytom– Miechowice, s. 24–43.
Majewska A., 2016c, Żydowskie dziedzictwo religijne w przestrzeni województwa śląskiego (maszynopis pracy magisterskiej), Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Majewska A., 2017a, Czas niczego z tajemnicy nie ujął. Tylko lasy podeszły bliżej. Historie mazurskich cmentarzy, Biografia Archeologii – blog, http://archeo.edu.pl/biografia2017/2017/09/10/czas-niczego-z-tajemnicy-nie-ujal-tylko-lasy-podeszly-blizej-historie-mazurskich-cmentarzy (dostęp: 4.02.2020).
Majewska A., 2017b, Relikty zanikłych jednostek osadniczych na pograniczu mazursko-mazowieckim. Interdyscyplinarny projekt badawczy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, t. 32, s. 237–260.
Majewska A., 2017c, Surface prospection of burial grounds and new research tools (on the example of the study of changes in cemetery boundaries), „Journal of Geography, Politics and Society”, t. 7, nr 1, s. 60–69.
Majewska A., 2018, Zanikłe osadnictwo w granicach powiatu piskiego (maszynopis pracy magisterskiej), Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Majewska A., 2019a, Continuity and decline. Temporal expression of denominational cemeteries in contemporary times, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, t. 34, s. 71–96.
Majewska A., 2019b, Depopulated localities of former East Prussia as isolated components of the landscape structure in the form of clusters of high vegetation, „Journal of Geography, Politics and Society”, t. 9, nr 4, s. 42–50.
Majewska A., 2020a, Materialna pamięć krajobrazu cmentarzy w wyludnionych wiejskich jednostkach osadniczych polskiej części dawnych Prus Wschodnich – wybór zagadnień, „Studia Geohistorica”, nr 8, s. 7–25.
Majewska A., 2020b, Przekształcenia krajobrazu miejscowości dawnych Prus Wschodnich po delimitacji granicy polsko-rosyjskiej, „Studia Polityczne”, t. 48, nr 2, s. 59–79.
Majewska A., 2020c, Przestrzenie niezamieszkane. Materialny wymiar przerwania ciągłości osadnictwa w polskiej części dawnych Prus Wschodnich, [w:] Wieś na Ziemiach Zachodnich i Północnych po 1945 r. Ciągłość czy zmiana?, J. Kluba, A. Paprot-Wielopolska, M. Szajda, P. Zubowski (red.), Wrocław, s. 253–269.
Majewska A., 2020d, Wsie, których już nie ma – miejsca, które jeszcze są. Opuszczone jednostki osadnicze w powiecie piskim jako materialna pamięć pogranicza, [w:] Kultury i krajobrazy pamięci, M. Dziewierski, B. Pactwa (red.), Katowice, s. 67–86.
Majewska A., Worobiec K., Bugowska E., 2019, Locality in the era of globalization. Carriers of the memory of historical landscapes – studies on the Evangelical cemeteries of the Masuria region (Poland), „Studies in Political and Historical Geography”, t. 8, s. 227–246.
Majgier J., 2010, Gleby cmentarne na przykładzie porzuconego cmentarza Rudówka Mała (Kraina Wielkich Jezior Mazurskich), [w:] Współczesne trendy w naukach o Ziemi: III Geosympozjum Młodych Badaczy „Silesia 2010”, Bytom–Sucha Góra 27–29 października 2010, A.T. Jankowski (red.) seria: Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, nr 65, s. 119–128.
Majgier L., 2012, Analiza ekologiczna flory naczyniowej porzuconych cmentarzy Stara Rudówka i Rybical (Kraina Wielkich Jezior Mazurskich), „Acta Geographica Silesiana”, nr 11, s. 41–48.
Majgier L., Rahmonov O., 2012, Selected chemical properties of necrosols from the abandoned cemeteries Słabowo and Szymonka (Great Mazurian Lakes District), „Bulletin of Geography. Physical Geography Series”, nr 5, s. 43–55.
Majgier L., Rahmonov O., 2013, Zróżnicowanie roślinności w obrębie porzuconych cmentarzy ewangelickich na terenie gminy Ryn, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 22: Cmentarze i ogrody w krajobrazie. O sacrum, symbolice, kompozycji i przemijaniu, s. 63–76.
Makowicz-Kmiecik A., Grysztar B., 2019, Cmentarze ewangelickie i pomniki poległych podczas I wojny światowej w gminie Żary, Łódź–Żary.
Maleszka M., 2011, Ostatni Mazurzy i Warmiacy. Narracje biograficzne ostatniego pokolenia ludności miejscowej, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 49, s. 91–102.
Małczyński J., 2017, Historia środowiskowa Zagłady, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 17–33.
Małłek J., 2000, Zróżnicowanie etniczne Mazur w czasach nowożytnych, „Masovia”, t. 3, s. 5–14.
Małłek J., 2003, Migracje ludności niemieckiej, polskiej i litewskiej na ziemie pruskie w XIII–XVIII wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 431–441.
Małłek J., 2016a, Nasza mała ojczyzna Warmia i Mazury – korzenie współczesności, [w:] J. Małłek, Od Prus do Mazur. Szkice z dziejów Prus, Pomorza, Warmii i Mazur, Dąbrówno.
Małłek J., 2016b, Zarys dziejów Kościoła luterańskiego w Prusach Książęcych (1525–1657), Prusach Brandenburskich (1657–1701) i Królestwie Pruskim (1701–1817), [w:] J. Małłek, Od Prus do Mazur. Szkice z dziejów Prus, Pomorza, Warmii i Mazur, Dąbrówno, s. 99–123.
Mamzer H., 2004, Archeologia i dyskurs. Rozważania metaarcheologiczne, Poznań.
Mapping Space, Sense and Movement in Florence. Historical GIS and the Early Modern City, 2019, N. Terpstra, C. Rose (red.), Routledge.
Marciniak-Kajzer A., 2015, Mapa w studiach archeologicznych – ilustracja czy argument?, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 63, nr 3, s. 527–534.
Marciniak-Kajzer A., 2016, Późnośredniowieczne wsie w świetle badań archeologicznych, „Zeszyty Wiejskie”, z. XXII, s. 791–799.
Markiewicz M., 2005, Kolektywizacja rolnictwa w powiatach mazurskich województwa białostockiego w latach 1948–1956, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 57–69.
Markisz A., 2002, Dwie skrajności współczesnej wsi. Dezintegracja wsi popegeerowskiej a świadomy wybór tworzenia nowych jakości kulturowych przez imigrantów z miasta, „Masovia”, t. 5, s. 111–130.
Maślanka M., 2016, Czynniki wpływające na gęstość chmury punktów „leżących na gruncie” lotniczego skanowania laserowego na przykładzie danych pochodzących z projektu ISOK, „Roczniki Geomatyki”, t. XIV, z. 4(74), s. 511–519.
Mazurowska A., 2009, Ślady przeszłości zachowane w imionach na epitafiach nagrobkowych cmentarza w Baniach Mazurskich, „Linguistica Copernicana”, t. 2, nr 2, s. 247–259.
Mielczarski S., Szaflik J.R., 1956, Zagadnienie łanów pustych w Polsce w XV i XVI wieku, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 1, z. 2, s. 55–103.
Mierzwa W., 2018, Sowiróg. Ernst Wiechert, [w:] Księga Puszczy Piskiej, W. Mierzwa (red.), Dąbrówno, s. 158–162.
Mikulski D., Raszeja E., 2017, Ocena przydatności źródeł kartograficznych z okresu reform agrarnych w Wielkopolsce do badań retrogresywnych krajobrazu, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 38: Krajobraz w praktyce i edukacji, s. 23–41.
Moczulski L., 1963, Prusy Wschodnie w II wojnie światowej 1939–1945, „Rocznik Olsztyński”, t. V, s. 146–198.
Modzelewski K., 1972, Metody kartograficzne wobec spornych problemów historii społecznej wcześniejszego średniowiecza, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 20, nr 3, s. 392–413.
Moravcová L., 2014, Revize soupisu zaniklých obcí Františka Roubíka na Sušicku (maszynopis pracy licencjackiej), Plzeň.
Morawiecka-Gąsiorowska D., 2008, Germanizacja nazw miejscowości w powiecie ełckim, „Onomastica Slavogermanica”, t. 27, s. 189–206.
Moshenska G., 2009, Resonant materiality and violent remembering: Archaeology, memory and bombing, „International Journal of Heritage Studies”, t. 15, nr 1, s. 44–56.
Mucha J., Wilamowski B., 1961, Osadnictwo wiejskie w województwie olsztyńskim po roku 1945, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 190–219.
Muir R., 1982, The Lost Villages of Britain, London.
Myga-Piątek U., 2001, Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i dziedzinach pokrewnych, „Przegląd Geograficzny”, nr 73, z. 1–2, s. 163–176.
Myga-Piątek U., 2012, Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Katowice.
Myga-Piątek U., 2015, Pamięć krajobrazu – zapis dziejów w przestrzeni, „Studia Geohistorica”, nr 3, s. 29–45.
Nekropolie Warmii i Mazur, 2016, W. Knercer, B. Wacławik (red.), Olsztyn.
Nekuda V., 1961, Zanikle osady na Moravĕ v obdobi feudalismu, Brno.
Nekuda V., 1975, Pfaffenschlag. Zaniklá středověká ves u Slavonic, Brno.
Nekuda V., 2007, Středovĕka vesnice na Moravĕ, Brno.
Nie chcę sobie tego wszystkiego przypominać. Wspomnienia mieszkańców Mazur z czasów końca II wojny światowej, 2015, N. Zacharczyk (oprac.), Białystok.
Niedola pruskich prowincji wschodnich. Memoriał starostów krajowych prowincji Prusy Wschodnie, Marchia Graniczna Poznań – Prusy Zachodnie, Pomorze, Brandenburgia, Dolny Śląsk i Górny Śląsk, 1958, J. Kokot (oprac.), Poznań–Warszawa.
Nieścioruk K., 2013, Cartographic source materials and cartographic method of research in the past environment analyses, „Bulletin of Geography. Socio-economic Series”, nr 22, s. 81–95.
Nitschke B., 1999, Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945–1949, Zielona Góra.
Nitschke B., 2000, Wysiedlenie czy wypędzenie? Ludność niemiecka w Polsce w latach 1945–1949, Toruń.
Nowialis R., 2009, Bolączki i patologie życia w województwie olsztyńskim na łamach lokalnej prasy w latach 1960–1964, „Masovia”, t. 12, s. 105–146.
Nowotka M., 2012/2013, Trudna powojenna rzeczywistość – z problemów integracji pogranicza mazursko-kurpiowskiego po II wojnie światowej, „Znad Pisy”, nr 21–22, s. 147–159.
Nowotka M., 2013, O armii radzieckiej w powiecie szczycieńskim – przyczynek do zagadnienia, „Rocznik Mazurski”, t. XVII, s. 69–78.
Nowotka M., 2014a, Trudna powojenna rzeczywistość. Z problemów badawczych pogranicza kurpiowsko-mazurskiego po 1945 roku – nowe spojrzenie, „Rocznik Mazurski”, t. XVIII, s. 93–100.
Nowotka M., 2014b, Z problemów badawczych pogranicza kurpiowsko-mazurskiego po 1945 roku, „Mrągowskie Studia Humanistyczne”, t. 1 (10), s. 42–52.
Nowotka M., 2015, Ziemia szczycieńska po 1945 roku. Osadnictwo i tworzenie polskiej administracji, „Rocznik Mazurski”, t. XIX, s. 181–201.
Nowotka M., 2016, Przemiany ludnościowe w gminie Rozogi po 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem Klonu i okolic, „Rocznik Mazurski”, t. XX, s. 207–210.
Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina. Wybór dokumentów. 1945 r., 1996, T. Baryła (oprac.), Olsztyn.
Olkowski Z., 1968, Epidemia cholery azjatyckiej w Prusach Wschodnich w latach 1831–1832, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 531–572.
Olsen B., 2003, Material culture after text: Re-membering things, „Norwegian Archaeological Review”, t. 36, nr 3, s. 87–104.
Olsen B., 2010, Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki: antologia, E. Domańska (red.), Poznań, s. 561–592.
Olszak P., 2002, Najstarsza chata mazurska, „Znad Pisy”, nr 11, s. 64–74.
Olszak P., 2006, Leśniczówka Zdrużno, „Znad Pisy”, nr 15, s. 212–228.
Olszewski M., 2009, Jak pielęgnować historię. Tandetne Mazury, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 43, s. 178–181.
Olszewski R., 2007, Numeryczne modele rzeźby terenu i powierzchni statystycznych, [w:] D. Gotlib, A. Iwaniak, R. Olszewski, GIS. Obszary zastosowań, Warszawa, s. 34–40.
Orłowicz M., 1923, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmji, Lwów– Warszawa.
Osada K., 2009, Opowieść o odrodzeniu, poszukiwaniu domu i Ojczyzny na Mazurach, „Rocznik Ełcki 2008”, t. V, s. 179–190.
Ossowski S., 1966, Więź społeczna i dziedzictwo krwi, seria: Dzieła, t. 2, Warszawa.
Palke B., 1998/1999, Ucieczka, wypędzenie i powrót – wspomnienia, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 17, s. 70–105.
Passmore D.G., Harrison S., Tunwell D.C., 2014, Second World War conflict archaeology in the forests of North-West Europe, „Antiquity”, t. 88, nr 342, s. 1275–1290.
Patoczka P., 2012, Pojęcia stosowane w architekturze krajobrazu, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych”, t. VIII/1, s. 116–123.
Pawlicki R.W., 2008, Proces osiedleńczy ludności ukraińskiej w ramach akcji „Wisła” w powiatach nidzickim, piskim i szczycieńskim, „Rocznik Mazurski”, t. XII, s. 108–138.
Pawlicki R.W., 2010/2011, „Wielka ucieczka” z pogranicza mazursko-kurpiowskiego – czyli ostatnie dni Johannisburga, Neidenburga i Ortelsburga, „Znad Pisy”, nr 19–20, s. 181–204.
Pawlicki R.W., 2018, Wądołek. Zapomniana huta, [w:] Księga Puszczy Piskiej, W. Mierzwa (red.), Dąbrówno, s. 152–158.
Pawlikowski J.M., 2008, Ginące wioski Ziemi Kłodzkiej. Fotografie, Wrocław.
Petraszko M., Wakar A., 1987, Z dziejów wsi, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, A. Wakar (red.), Olsztyn.
Piechocki W., 1969, Walka i męczeństwo, Olsztyn.
Piecuch A., Harkawy A., Janowska-Harkawy M., 2013, Opuszczone wsie ziemi gorlickiej, Warszawa.
Pietrzak M., 2005, Ewolucja poglądów geograficznych na krajobraz, [w:] Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.), Łódź, s. 151–161.
Piwońska I., 2015, Główne konsekwencje II wojny światowej dla warunków mieszkaniowych w Polsce, „Społeczeństwo i Ekonomia”, nr 1 (3), s. 93–119.
Plewniak W., 1978, Zmiany w środowisku geograficznym Doliny Dzikiej Orlicy w Górach Bystrzyckich wywołane wyludnianiem wsi, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Instytutu Geograficznego. Seria B”, z. 2, nr 324, s. 97–109.
Plit F., 2016, Krajobraz kulturowy – czym jest?, Warszawa.
Plit J., 2006, Analiza historyczna jako źródło informacji o środowisku przyrodniczym, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, nr 16, s. 217–226.
Ploszaj-Witkowska B., Leoniak W., 2010, Analiza drzewostanu cmentarza ewangelicko-augsburskiego w Mrągowie, „Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych”, nr 551, s. 255–262.
Płotek M., 2005, Sytuacja ludności niemieckiej w świetle polityki władz Okręgu Mazurskiego (1945–1946), „Masovia”, t. 8, s. 91–109.
Płotek M., 2011, Trudne początki. Okręg Mazurski w latach 1945–1946, Dąbrówno. Podruczny G., Kostyrko M., Wroniecki P., 2018, Twierdza. Zanikający krajobraz ujścia
Nysy Łużyckiej do Odry w perspektywie badań historycznych oraz archeologii nieinwazyjnej, [w:] Lotnicze skanowanie laserowe jako narzędzie archeologii, M. Gojda, Kobyliński (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 11, Warszawa, s. 289–301.
Poniedziałek J., 2011, Regionalizm na Warmii i Mazurach, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4 (46), s. 51–67.
Poyatos R., Latron J., Llorens P., 2003, Land use and land cover change after agricultural abandonment. The case of a Mediterranean Mountain Area (Catalan Pre-Pyrenees), „Mountain Research and Development”, t. 23, nr 4, s. 362–368.
Procházka M., Menšik P., Hložek J., 2017, Knowledge of disappeared villages in Bohemia from early middle ages till 20th century, [w:] Srednjovjekovna naselja u svjetlu arheoloških izvora, T.S. Ivančan, T. Tkalčec, S. Krznar, J. Belaj (red.), seria: Zbornik Instituta za Arheologiju, t. 6, Zagreb, s. 15–25.
Przegiętka M., 2008, Rywalizacja na pograniczu. Prusy Wschodnie i sąsiednie polskie powiaty województw białostockiego i warszawskiego w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 125–136.
Raczyński A., 1916, Odszkodowania wojenne i odbudowa Prus Wschodnich z dodatkiem przepisów i projektów ustaw rządu pruskiego w tłumaczeniu polskiem, Lwów.
Rajkiewicz A., 2017, Cmentarze pierwszowojenne w Orzyszu i okolicach, [w:] Ziemia Orzyska. I wojna światowa – cmentarze i pomniki, J.M. Łapo (red.), Orzysz, s. 16–75.
Rawski T., 1954, Wyzwolenie polskich ziem nadbałtyckich przez Armię Radziecką i Ludowe Wojsko Polskie, „Przegląd Historyczny”, nr 45, z. 2–3, s. 479–502.
Rączkowski W., 2002, Archeologia w krajobrazie kulturowym: zagrożenia czy szanse, [w:] De rebus futuris memento: przyszłość przeszłego krajobrazu kulturowego Ziemi Sławieńskiej, W. Rączkowski, J. Sroka (red.), Sławno, s. 69–78.
Rembowska K., 2002, Podejście kulturowe – szansa na integrację geografii człowieka, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, t. 4, s. 3–9.
Rembowska K., 2013, Współczesny humanizm i jego wpływ na przemiany w obrębie geografii, [w:] Geografia w ujęciu humanistycznym. Wybór prac Krystyny Rembowskiej, Suliborski (red.), Łódź, s. 73–88.
Röger M., 2016, Ucieczka, wypędzenie i przesiedlenie. Medialne wspomnienia i debaty w Niemczech i w Polsce po 1989 roku, T. Gabiś (przekł.), Poznań.
Romanowska E., 2005, Skąd się wziął obwód kaliningradzki, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 36, s. 73–82.
Rowley T., Wood J., 1982, Deserted Villages, Aylesbury–Bucks.
Rožmberský P., Vařeka P., 2013, Středověké osídlení Rokycanska, Praha.
Rudnicki J., 2013, Mit Dzikiego Zachodu w polskich narracjach prozatorskich o Warmii i Mazurach lat 1945–1989, „Prace Literaturoznawcze”, nr 1, s. 129–139.
Runge J., 2007, Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze, Katowice.
Ruszczycka K., 2015, Rodowy cmentarz majątku Pozorty, [w:] Warmia i Mazury – nasze wspólne dobro, cz. II, S. Czachorowski, Ż. Kostyk, A. Zielińska (red.), Olsztyn, s. 21–32.
Rutkowski H., 1964, Geografia historyczna, [w:] Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. 4, Warszawa, s. 184–185.
Rutkowski H., 2019, Metoda retrogresji w geografii historycznej Polski (wybrane zagadnienia), „Studia Geohistorica”, nr 7, s. 146–162.
Rutyna M., 2015, Cmentarz jako nośnik pamięci indywidualnej i grupowej, [w:] Konserwacja zapobiegawcza środowiska 3. Dziedzictwo niematerialne i pamięć, Z. Kobyliński, J. Wysocki (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 5, Warszawa–Zielona Góra, s. 129–138.
Rydzewska A., 2012, Zabytkowe cmentarze ewangelickie północnej Wielkopolski, Poznań.
Rykała A., 2012, Dlaczego razem? Uwagi o relacjach między geograficzno-historyczną i geograficzno-polityczną perspektywą metodologiczną i poznawczą, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, t. 1: Granice, mniejszości narodowe i religijne, dziedzictwo, s. 13–37.
Rymar E., 1971, Zaginione i opustoszałe osady wiejskie na obszarze powiatu pyrzyckiego w średniowieczu, „Zeszyty Pyrzyckie”, nr 4, s. 139–156.
Sakson A., 1987, Liczebność ludności rodzimej na Mazurach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3–4, s. 483–491.
Sakson A., 1992, Warmia i Mazury po 1945 roku – nowa tożsamość czy dezintegracja?, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 3–4, s. 45–53.
Sakson A., 1996, Procesy integracji i dezintegracji społecznej na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski po 1945 roku, [w:] Pomorze – trudna ojczyzna? Kształtowanie się nowej tożsamości. 1945–1995, A. Sakson (red.), Poznań, s. 131–154.
Sakson A., 2009, Przemiany tożsamości lokalnej i regionalnej współczesnych mieszkańców Kraju Kłajpedzkiego, obwodu kaliningradzkiego oraz Warmii i Mazur, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 43, s. 118–127.
Sakson A., 2017, Dziedzictwo Prus Wschodnich. Socjologiczne i historyczne studia o regionie, Dąbrówno.
Salm J., 2005, Zapomniana odbudowa, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 36, s. 101–106.
Salm J., 2006, Odbudowa miast wschodniopruskich po I wojnie światowej. Zagadnienia architektoniczno-urbanistyczne, Olsztyn.
Salm J., 2009, Po obwodzie, czyli krótka wyprawa do Darkiejm, Gąbina i Wystruci, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 40, s. 105–112.
Samojłowicz B., 2006, Ochrona krajobrazu kulturowego, „Borussia; Kultura – Historia – Literatura”, nr 39, s. 163–166.
Saunders N.J., 2001, Trench Art: A Brief History and Guide. 1914–1939, Philadelphia.
Saunders N.J., 2007, Killing Time. Archaeology and the First World War, History Press, The Mill, Brimscombe Port.
Schiwy G., 2001, Sto dni ucieczki z Mazur w 1945 roku, „Znad Pisy”, nr 10, s. 191–200.
Schofield J., 2005, Combat Archaeology: Material Culture and Modern Conflict, London.
Seaton A.V., 1996, Guided by the dark. From thanatopsis to thanatourism, „International Journal of Heritage Studies”, t. 2, nr 4, s. 234–244.
Siemieński M., 2012, Rozmowy z Erichem Kochem. Próbowałem zmienić świat, Brzezia Łąka.
Sikora J., Wroniecki P., 2011, Zobaczyć niewidoczne? GIS, geofizyka i prospekcja lotnicza w Ostrowitym, gm. Chojnice, [w:] Metody geoinformacyjne w badaniach archeologicznych, J. Jasiewicz, M. Lutyńska, M. Rzeszewski, M. Szmyt, M. Makohonienko (red.), Poznań, s. 82–86.
Sikora J., Kittel P., Wroniecki P., 2018, W poszukiwaniu milenijnego mirażu. Nowe badania grodziska w Rozprzy (pow. piotrkowski, woj. łódzkie), „Światowit. Rocznik Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego”, t. X–XIII (LII–LIII), s. 243–269.
Sikorski P., 1999, Zmiany przestrzenne powierzchni leśnych we wschodniej części Puszczy Piskiej ze szczególnym uwzględnieniem dziewiętnastego i dwudziestego wieku, „Znad Pisy”, nr 8, s. 196–207.
Skibińska M., 2016, Oni byli tu przed nami. Sie waren hier vor uns, Kętrzyn.
Sławik Ł., Zapłata R., 2011, Lotniczy skaning laserowy w badaniu i ochronie dziedzictwa archeologicznego, [w:] Metody geoinformacyjne w badaniach archeologicznych, J. Jasiewicz, M. Lutyńska, M. Rzeszewski, M. Szmyt, M. Makohonienko (red.), Poznań, s. 89–90.
Smetánka Z., 1988, Život středověké vesnice. Zaniklá Svídna, Praha.
Smetánka Z., Klápště J., 1979, Geodeticko-topografický průzkum zaniklých středověkých osad, „Archeologické rozhledy”, t. 31, s. 614–628.
Smoke H., 2018, Niewidzialny Dolny Śląsk. Pałace, których już nie zobaczysz, Wrocław.
Smykowski M., 2017, Eksterminacja przyrody w Lesie Rzuchowskim, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 61–85.
Sobala M., 2012, Rola materiałów kartograficznych w wyznaczaniu granic obszaru badań zmian krajobrazu kulturowego, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 16: Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego, s. 105–115.
Sobczak C., 2017, Kilka uwag na temat lotniczego skanowania laserowego terenów leśnych północno-wschodniej Polski i jego terenowej weryfikacji, [w:] Konserwacja zapobiegawcza środowiska 4. Dziedzictwo kulturowe w lasach, J. Wysocki (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 8, Warszawa–Zielona Góra, s. 115–127.
Sobczyński M., 1984, Niezmienność dawnych granic politycznych na obszarze Polski, „Acta Universitatis Lodziensis – Folia Geographica”, t. 3, s. 119–137.
Sobczyński M., 1993, Trwałość dawnych granic państwowych w krajobrazie kulturowym Polski, „Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN”, nr 14.
Sobczyński M., 2008, Polskie doświadczenia w zakresie badania granic reliktowych i krajobrazu pogranicza, [w:] Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej, M. Kulesza (red.), Łódź, s. 66–78.
Sokołowski F., 1972, Materiały źródłowe do początków administracji polskiej na Warmii i Mazurach w 1945 roku, „Rocznik Olsztyński”, t. X, s. 323–350.
Sokołowski F., 1974, Z badań nad administracją Okręgu Mazurskiego 1945–1946, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 291–311.
Sommer R., 1998, Ucieczki, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 16, s. 254–260.
Soszyński D., 2012, Krajobraz opuszczonych wsi Polesia w świetle archiwalnych materiałów kartograficznych, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 16: Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego, s. 219–228.
Srokowski S., 1929, Prusy Wschodnie. Kraj i ludzie, Warszawa.
Srokowski S., 1945, Prusy Wschodnie: studium geograficzne, gospodarcze i społeczne, Gdańsk–Bydgoszcz–Toruń.
Srokowski S., 1947, Prusy Wschodnie (Mazury, Warmia i Powiśle), Warszawa.
Stobbelaar J., Pedroli B., 2011, Perspectives on landscape identity: A conceptual challenge, „Landscape Research”, t. 36, nr 3, s. 321–339.
Storz K., 2018, Der ländliche Hausbau im südlichen Ostpreußen 1871–1945, Berlin.
Strauchold G., 1992, Zagadnienie ludności rodzimej Prus Wschodnich na łamach prasy głównych partii politycznych w latach 1944–1948, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 165–179.
Strauchold G., 1996, Odzyskanie czy zagarnięcie. Mazurzy w 1945 roku, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 12, s. 94–98.
Suchowiecki A., 1978, Początki spółdzielczości w województwie olsztyńskim w latach 1945–1947, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 403–431.
Suchowiecki A., 2017, Sąsiedzi. Z dziejów pogranicza mazowiecko-pruskiego XIII–XX wiek, Olsztyn.
Sukertowa E., 2015, Mazurzy w Prusach Wschodnich, P. Bystrzycki (oprac.), Dąbrówno.
Suproniuk J., 2018, Pustki i „osady puste” w Wielkopolsce w 2. połowie XVI wieku. Kilka uwag na przykładzie rejestrów poborowych i ksiąg sądowych, [w:] Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów, s. 75–90.
Surminski A., 1993, Jokenen czyli jak długo jedzie się z Prus Wschodnich do Niemiec?, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 7, s. 90–111.
Swieder A., 2018, Per Laserstrahl durchs Selketal Landschaftsarchäologische Untersuchungen im Ostharz anhand digitaler Geländedaten (poster konferencyjny), Tagung des Mittelund Ostdeutschen und des Westund Süddeutschen Verbandes für Altertumsforschung 19.–22.03.2018 [Halle], www.academia.edu/36265101/A._Swieder_Per_Laserstrahl_durchs_Selketal._Landschaftsarch%C3%A4ologische_Untersuchungen_im_Ostharz_anhand_digitaler_Gel%C3%A4ndedaten_Tagung_des_Mittel-_und_Ostdeutschen_und_des_West-_und_S%C3%BCddeutschen_Verbandes_f%C3%BCr_Altertumsforschung_19.-22.03.2018_ Halle (dostęp: 30.11.2018).
Szady B., 2008, Zastosowanie systemów informacji geograficznej w geografii historycznej, „Polski Przegląd Kartograficzny”, nr 40, s. 279–283.
Szady B., 2013a, Czasowo-przestrzenne bazy danych jako narzędzie w geografii historycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, t. 14, s. 17–32.
Szady B., 2013b, Geografia historyczna w Polsce – rozwój i perspektywy, „Studia Geohistorica”, nr 1, s. 19–38.
Szmytkie R., 2008, Nieistniejące wsie w Sudetach, [w:] Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej, red. M. Kulesza, Łódź, s. 225–242.
Szulc H., 1988, Morfogenetyczne typy osiedli wiejskich na Pomorzu Zachodnim, Warszawa.
Szulc H., 1995, Morfogeneza osiedli wiejskich w Polsce, „Prace Geograficzne”, nr 163, Wrocław.
Szulc H., 2002, Atlas historyczny wsi w Polsce, Warszawa.
Szultka Z., 2004, Dynamika rozwoju zaludnienia Prus Książęcych (Wschodnich) w XVIII wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 147–162.
Szydłowska J., 2013, Narracje pojałtańskiego Okcydentu. Literatura polska wobec pogranicza na przykładzie Warmii i Mazur (1945–1989), Olsztyn.
Szydłowska J., 2016, Na uboczu słowa i pamięci. Narracja o przemocy seksualnej Rosjan wobec kobiet z Prus Wschodnich w polskim dyskursie pamięci po 1945 r., „Anthropos?”, nr 25, s. 69–85.
Szyfer A., 1970, Relacja z podróży po Mazurach sprzed 100 lat, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 123–134.
Tanaś S., 2006, Tanatoturystyka – kontrowersyjne oblicze turystyki kulturowej, „Peregrinus Cracoviensis”, z. 17, s. 85–100.
Taylor Ch., 2010, The origins and development of deserted villages studies, [w:] Deserted Villages Revisited, Ch. Dyer, R. Jones (red.), Hetfordshire, s. 1–7.
Theune C., 2018, A Shadow of War. Archaeological Approaches to Uncovering the Darker Sides of Conflict from the 20th Century, Leiden.
Tomkiewicz R., 2004, O działalności Komisji Ustalania Nazw Miejscowych i Obiektów Fizjograficznych na terenie Warmii i Mazur, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 539–547.
Tomkiewicz R., 2006, Pogranicze po 1945 roku – nowa rzeczywistość, stare problemy, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 453–553.
Tomkiewicz R., 2016, Obchody 1000-lecia Chrztu Polski na Warmii i Mazurach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 539–560.
Traba R., 2001, Rozważania o magii miejsca i mitologizacji krajobrazu w Prusach Wschodnich, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 24/25, s. 40–66.
Traba R., 2005, Cztery refleksje na temat wyższości mikronad makroperspektywą, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 36, s. 24–27.
Traba R., 2007, „Wschodniopruskość”. Tożsamość regionalna i narodowa w kulturze politycznej Niemiec, Poznań–Warszawa.
Trojanowska K., 2018, Lipa i Żohatyn – wysiedlone wsie polsko-ruskie. Ludność wsi w XIX i XX wieku. Relikty po 70 latach nieistnienia, [w:] Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów, s. 345–370.
Turower B., 2009, Kolektywizacja olsztyńskiej wsi w latach 1949–1956 i jej następstwa, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 533–543.
Ubertowska A., 2017, Krajobraz po Zagładzie. Pastoralne dystopie i wizje „terracydu”, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 132–146.
Unger J., Šedo O., Knápek R., 2017, Zaniklá ves Bohumilice u Dolních Dunajovic (k. ú. Horní Věstonice), „Jižní Morava”, nr 53, s. 225–231.
Urbańczyk P., 1981, O możliwościach poznawczych archeologii, „Przegląd Archeologiczny”, t. 29, s. 5–52.
Váňa M., 2013, Archeologie vesnic zaniklých ve 20. století: Vesnice postižené vznikem vodních nádrží (praca dyplomowa), Uniwersytet Zachodnioczeski w Pilznie, Plzeň.
Vařeka P., 2006, Archeologie zaniklých středověkých vesnic na Rokycansku I, Plzeň.
Vařeka P., Bialý R., Funk L., Galusová L., 2008, Archeologický výzkum vesnic středověkého původu na Tachovsku zaniklých po roce 1945, „Archaeologia Historica”, t. 33, s. 101–117.
Vařeka P., Buračinská M., Rožmberský P., Veselá R., 2008, Archeologie zaniklých středověkých vesnic na Rokycansku II, Plzeň.
W poszukiwaniu zaginionego miasta: 15 lat badań średniowiecznej lokalizacji Nieszawy, 2015, A. Andrzejewski, P. Wroniecki (red.), Łódź.
Wach W., 1958, Z zagadnień ludnościowych województwa olsztyńskiego, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 154–163.
Wadyl S., 2010, Niektóre elementy wyobrażeń religijnych Prusów i ich trwanie w czasach krzyżackich, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 185–192.
Wagner M., 1997, Czasami praca polega na piciu kawy. Obserwacje z rocznego pobytu studyjnego na mazurskiej wsi, „Masovia”, t. 1, s. 91–101.
Wagner M., 2002, Wszyscy byliśmy sobie obcy, „Masovia”, t. 5, s. 81–94.
Wagner M., 2016, Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski po drugiej wojnie światowej. Uwagi z perspektywy nauk społecznych przy uwzględnieniu dystansu historycznego, „Masovia”, t. 14, s. 87–100.
Wajda K., 1985, Kształtowanie się stosunków kapitalistycznych u schyłku XIX i na początku XX wieku, [w:] Warmia i Mazury: zarys dziejów, S. Achremczyk i in. (oprac.), B. Łukaszewicz (red.), Olsztyn, s. 22–38.
Wakar A., 1966, Administracja publiczna, „Rocznik Olsztyński”, t. VI, s. 27–51.
Wakar A., 1983, Dzieje wsi, [w:] Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, A. Wakar (red.), Olsztyn, s. 201–316.
Wakar A., 1992, Martwa granica, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 2, s. 53–58.
Wałkowska J., 2017, Cmentarze ewangelickie z perspektywy archeologii: problemy i możliwości badawcze, [w:] Ziemia skrywa kości. Zapomniane krajobrazy pamięci – cmentarze protestanckie w Wielkopolsce po 1945 roku, J. Kołacki, I. Skórzyńska (red.), Poznań, s. 91–103.
Wardell D.A., Reenberg A., Tøttrup Ch., 2003, Historical footprints in contemporary land use systems: Forest cover changes in savannah woodlands in the Sudano-Sahelian zone, „Global Environmental Change”, t. 13, nr 4, s. 235–254.
Warmia i Mazury: zarys dziejów, 1985, S. Achremczyk i in. (oprac.), B. Łukaszewicz (red.), Olsztyn.
Wesołowska M., 2018, Wsie zanikające w Polsce. Stan, zmiany, modele rozwoju, Lublin.
Wieś zaginiona. Stan i perspektywy badań, 2016, P. Nocuń, A. Przybyła-Dumin, K. Fokt (red.), Chorzów.
Wilamowski B., 1957, Hamulce rozwoju gospodarki chłopskiej województwa olsztyńskiego po roku 1945, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 154–163.
Wilamowski B., 1966, Rolnictwo, „Rocznik Olsztyński”, t. VI, s. 121–187.
Wilamowski B., 1997, Hamulce rozwoju gospodarki chłopskiej województwa olsztyńskiego po roku 1945, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3, s. 323–331.
Wilder J.A., 1936, Upadek gospodarczy Prus Wschodnich. Rozprawa z pracy zbiorowej „Stosunki gospodarcze Prus Wschodnich”, Toruń.
Willan T., 1979, Droga przez morze, Olsztyn.
Wojciechowski S., 1930, Zaginione osady w Lubelskiem, „Pamiętnik Lubelski”, nr 1, s. 116–169.
Wojciechowski S., Sochacka A., Szczygieł R., 1986, Dzieje Lubelszczyzny, t. 4: Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, Warszawa.
Wojnowski E., 1970, Warmia i Mazury w latach 1945–1947: życie polityczne, Olsztyn.
Wojnowski E., 1995, Problem Prus Wschodnich w okresie II wojny światowej – powrót Warmii i Mazur do Polski, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3–4, s. 333–346.
Wojnowski E., 1996, Warmia i Mazury w latach 1945–1989: społeczeństwo – gospodarka – kultura, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 181–192.
Wojterska M., Szrama K., 2012, Zmiany powierzchni leśnej wybranych terenów osadniczych ziemi lubuskiej w latach 1822–2003, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 16: Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego, s. 181–190.
Wolski J., 2007, Przekształcenia krajobrazu wiejskiego Bieszczadów Wysokich w ciągu ostatnich 150 lat, Warszawa.
Wolski J., 2016, Krajobraz z pamięcią czy pamięć o krajobrazie, [w:] Bojkowszczyzna Zachodnia – wczoraj, dziś i jutro, t. 1, J. Wolski (red.), Warszawa, s. 679–687.
Wood P.N., 2010, Excavation at the Medieval Village of Osgodby, near Scarborough, North Yorkshire, Post-excavation Analysis Report, Durham.
Worobiec K.A., 2006, Zmiany krajobrazu – próba opisu, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 39, s. 151–162.
Worobiec K.A., 2009, Zagubione wioski Puszczy Piskiej, „Borussia: Kultura – Historia – Literatura”, nr 46, s. 28–54.
Worobiec K.A., 2014a, Zagubione wioski Puszczy Piskiej, cz. 9: Grodzia, Zimna, Dziadek, „Gazeta Piska”, s. 10.
Worobiec K.A., 2014b, Zagubione wioski Puszczy Piskiej, cz. 19: Dłutowo/Fishborn, „Gazeta Piska”, 11–17 VII, s. 7.
Worobiec K.A., 2018a, Dłutowo. Odwieczna wieś graniczna, [w:] Księga Puszczy Piskiej, W. Mierzwa (red.), Dąbrówno, s. 252–255.
Worobiec K.A., 2018b, Zagubione wioski, [w:] Księga Puszczy Piskiej, W. Mierzwa (red.), Dąbrówno, s. 144–147.
Worobiec K.A., 2021a, Zagubione wioski Puszczy Piskiej: nieznana historia mazurskiego pogranicza, t. 1: Dzieje osadnictwa w Puszczy Piskiej, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy.
Worobiec K.A., 2021b, Zagubione wioski Puszczy Piskiej: nieznana historia mazurskiego pogranicza, t. 2: Opis zagubionych wiosek południowo-wschodniej Puszczy Piskiej, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy.
Wójcik M., 2012, Geografia wsi w Polsce. Studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych, Łódź.
Wroniecki P., 2019, Badania geofizyczne na wybranych stanowiskach w rejonie Rawki i Bzury, [w:] Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie w rejonie Rawki i Bzury (1914–1915), A.I. Zalewska (red.), Warszawa, s. 197–212.
Wróblewski W., 1998, Przebieg operacji wschodniopruskiej, [w:] Działania militarne w Prusach Wschodnich, W. Wróblewski (red.), Warszawa, s. 331–342.
Wrzesiński W., 1965, Przyczynki do problemu wschodniopruskiego w czasie II wojny światowej, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 91–120.
Wrzosek M., 1997, Działania militarne w Prusach Wschodnich 1914–1915, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 4, s. 531–554.
Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939–1945. Atlas Ziem Polski, 2008, W. Sienkiewicz, G. Hryciuk (red.), Warszawa.
Wysocki J., 2015, Pamięć utracona i odzyskana: o inicjatywach na rzecz poznawania przedwojennych dziejów Prus, [w:] Konserwacja zapobiegawcza środowiska 3. Dziedzictwo niematerialne i pamięć, Z. Kobyliński, J. Wysocki (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 5, Warszawa–Zielona Góra, s. 187–192.
Zagroba M., Pawłowicz J., 2014, Tradycjonalizm w architekturze wiejskiej Warmii i Mazur, [w:] Warmia i Mazury – nasze wspólne dobro, S. Czachorowski, M. Antolak, Z. Kostyk (red.), Olsztyn, s. 13–23.
Zagubione wsie Puszczy Piskiej, 16.05.2008, Sadyba Mazury, https://sadybamazury.wordpress.com/2008/05/16/zagubione-wsie-puszczy-piskiej-%E2%80%93-idea-i-zalozenia-projektu (dostęp: 10.11.2018).
Zalewska A., 2011, Archeologiczny palimpsest jako specyficzna postać interakcji teraźniejszości z..., [w:] Współczesne oblicza przeszłości, A. Marciniak, D. Minta-Tworzowska, M. Pawleta (red.), Poznań, s. 115–133.
Zalewska A., Czarnecki J., 2019, An archaeology of „no man’s land”. The Great War in Central Poland, [w:] Rediscovering the Great War. Archaeology and Enduring Legacies on the Soča and Eastern Fronts, U. Košir, M. Črešnar, D. Mlekuž (red.), Routledge, s. 122–139.
Zalewska A.I., 2016a, Archeologia czasów współczesnych w Polsce. Tu i teraz, [w:] Archeologia współczesności, A.I. Zalewska (red.), seria: Pierwszy Kongres Archeologii Polskiej, t. 1, Warszawa, s. 21–39.
Zalewska A.I., 2016b, The ‘Gas-scape’ on the Eastern Front, Poland (1914–2014): Exploring the material and digital landscapes and remembering those ‘twice-killed’, [w:] Conflict Landscapes and Archaeology from Above, B. Stichelbaut, D. Cowley (red.), Routledge, s. 147–165.
Zalewska A.I., 2017, Archeologia czasów współczesnych i (nie)moc działania materialnych śladów Wielkiej Wojny w Polsce, „Ochrona Zabytków”, nr 2 (271), s. 47–77.
Zalewska B., 2002, Klon: przyczynek do problematyki ochrony układów ruralistycznych województwa warmińsko-mazurskiego, „Rocznik Mazurski”, t. VI, s. 116–127.
Zalewska B., 2016, Z problematyki ochrony mieszkalnego budownictwa drewnianego powiatu szczycieńskiego, „Rocznik Mazurski”, t. X, s. 105–111.
Zanikające i nieistniejące wsie gminy Orzysz: Gorzekały i Oszczywilki: kiedyś i teraz. Katalog wystawy, 2017, M. Jung-Mieluch (red.), Orzysz.
Zapłata R., 2015, Koncepcja wsparcia nieinwazyjnego badania zabytków na terenach leśnych w Polsce – system typu Personal Laser Scanning, [w:] Cyfryzacja w naukach o przeszłości i ochronie zabytków – digitalizacja i nieinwazyjne badanie dziedzictwa kulturowego in situ, R. Zapłata (red.), Warszawa, s. 55–76.
Zawiła M., 2019, Dziedziczynienie przedwojennych cmentarzy na terenach postmigracyjnych Polski, Kraków.
Ze znakiem „P”. Relacje i wspomnienia robotników przymusowych i jeńców wojennych w Prusach Wschodnich, 1977, B. Koziełło-Poklewski, B. Łukaszewicz (oprac.), Olsztyn.
Ziemia Orzyska. I wojna światowa – cmentarze i pomniki, 2017, J.M. Łapo (red.), Orzysz.
Ziębińska-Witek A., 2012, Turystyka śmierci jako zjawisko kulturowe, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 174–186.
Zygmont T., 2004, Budownictwo w Lasach Państwowych – spojrzenie na historię i architekturę, [w:] Architektura sadyb leśnych, W. Milewski (red.), Warszawa 2004, s. 303–317.
Żemigała M., 2011, Badania archeologiczne wsi średniowiecznej w Polsce, [w:] Terra incognita. Archeologiczne studia nad późnośredniowieczną i nowożytną wsią, W. Świętosławski (red.), Łódź, s. 7–12.
Żulpa A., 1996, Park etnograficzny przy Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie, „Studia Angerburgica”, t. 1, s. 48–60.
Żurkowska T., 1999, Śródleśne cmentarze mazurskie, „Aura”, nr 10, s. 24–25.
Żurkowska T., 2000, Roślinność mazurskich cmentarzy – symbolika i wierzenia ludowe, „Znad Pisy”, nr 9, s. 158–166.
Żurkowska T., 2003a, Flora mazurskich cmentarzy, „Jaćwież”, nr 21, s. 44–46.
Żurkowska T., 2003b, Warto odwiedzić mazurskie cmentarzyki, „Znad Pisy”, nr 12, s. 276–283.
Żurkowska T., 2008, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn.
Żurkowska T., 2016, Roślinność opuszczonych mazurskich cmentarzy, jej bogactwo i symbolika, [w:] Nekropolie Warmii i Mazur, W. Knercer, B. Wacławik (red.), Olsztyn, s. 199–216.
Żyromski S., 1966, Ludność, „Rocznik Olsztyński”, t. VI, s. 83–100.
Żyromski S., 1975, Procesy demograficzne w trzydziestoleciu Warmii i Mazur, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 21–29.
Żyromski S., 1985, Procesy ludnościowe na Warmii i Mazurach w latach 1945–1949, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 3–4, s. 363–377.
Żywiczyński A., 2012/2013, Wpływ rozwoju sieci kolei żelaznej na przeobrażenia krajobrazu kulturowego wschodniej części Mazur, „Znad Pisy”, nr 21–22, s. 116–132.
Żywiczyński A., 2017, Relikty dawnej sieci osadniczej na terenach leśnych Puszczy Piskiej w nadleśnictwie Pisz. Identyfikacja, możliwości poznawcze i metody eksponowania, [w:] Konserwacja zapobiegawcza środowiska 4. Dziedzictwo kulturowe w lasach, J. Wysocki (red.), seria: Archaeologica Hereditas, t. 8, Warszawa–Zielona Góra, s. 37–47.
Adamiec J., Zdeb K., 2020, Dokumentacja z badań geofizycznych – georadarowych (GPR) przeprowadzonych w celu weryfikacji reliktów dawnego cmentarza położonego w obrębie Puszczy Piskiej w sąsiedztwie Jeziora Nidzkiego, Leszno.
Karczewska M., Karczewski M., 1996, Karta Ewidencji Stanowiska Archeologicznego, obszar 20–73, nr 3.
Karczewska M., Karczewski M., 1996, obszar 20–73, materiały dokumentacyjne Archeologicznego Zdjęcia Polski.
Karta cmentarza nr 1414 – Dziadki (wg karty: gmina Pisz, woj. suwalskie), WUOZ – delegatura w Ełku.
Dane Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych, aktualność 03.01.2019 r., http://www.gugik.gov.pl/pzgik/dane-bez-oplat/dane-z-panstwowego-rejestru-nazw-geograficznych-prng (dostęp: 30.03.2019).
Geostat, https://ec.europa.eu/eurostat/web/gisco/geodata/reference-data/population-distribution-demography/geostat (dostęp: 14.04.2019).
Główny Urząd Statystyczny, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 30.06.2019), https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-stan-w-dniu-30-06-2020,6,28.html (dostęp: 4.05.2024).
Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej, http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/puszczyrominckiej/dolne_menu-historia_i_kultura-atrakcje_turystyczne-cmentarze.html (dostęp: 4.02.2020).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 roku o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2003 r., Nr 166, poz. 1612).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 16 grudnia 2024
Polecamy nowy tekst blogowy, w którym Kamil Śmiechowski nawiązuje do książki „Społeczny udział w tworzeniu miejskiej polityki klimatycznej. Przykład Łodzi”
Opublikowane: 9 grudnia 2024
Zapraszamy na panel dyskusyjny, poświęcony książkom o twórczości dwóch laureatek Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima – Hanny Krall (2014) i Małgorzaty Szejnert (2019) – “Krall. Tkanie”
Opublikowane: 9 grudnia 2024
Serdecznie zapraszamy na spotkanie autorskie dotyczące książki prof. Eleonory Jedlińskiej pt. “Zofia Lipecka. Labirynty Sztuki” Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego!