Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

Archiwum Akt Nowych: Biuro Prezydialne Krajowej Rady Narodowej w Warszawie (BPKRN), sygn.: 58, 59. Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych (MR i RR) II, sygn.: 420, 1516, 1898. Państwowy Bank Rolny (PBR), sygn.: 49, 114, 270, 431/1, 958. Polska Partia Robotnicza. Komitet Centralny w Warszawie (PPR KC Warszawa), sygn. mikrofilmu (mf), 2430/8, teczka 295/XII – 253. Rząd Generalnego Gubernatorstwa (RGG), sygn. 405. Urząd Rady Ministrów (URM) w Warszawie, sygn. 1/3.

Archiwum Główne Akt Dawnych: Archiwum Gospodarcze Wilanowskie (AGWil.): Allegata Kasowe, sygn.: 3435–3437, 3439, 3446–3447, 3450–3456, 3458–3462, 3466, 3469–3471, 3474–3475, 3478–3483; Dział XV, sygn. 2; Dział XVI, sygn.: 366–375; Dział XXI, sygn.: 24, 194; Dział XXII, sygn. 2.

Archiwum Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: sygn. 1427/98.

Archiwum Muzeum Narodowego w Warszawie: sygn.: 693, 713.

Archiwum Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie: Materiały Źródłowe, teczka nr 134, 136, 310, 386, 242.

Archiwum Narodowe w Krakowie: Okręgowy Urząd Ziemski w Krakowie, sygn. 433.

Archiwum Państwowe m. st. Warszawy: Hipoteka Warszawska. Dobra Ziemskie, sygn. 852. Inwentarze Archiwalne t. VII, cz. II, Akta Notariuszów Warszawskich 1808–1939, Kancelarie Notariuszów XX w., lit. N–R, Akta Notariusza Juliana Siennickiego, 1929 (39/11). Repertorium nr 858. Kancelaria Walerego Romana notariusza w Warszawie, sygn.: 34, 35. Komitet Wojewódzki Polskiej Partii Robotniczej w Warszawie (KWPPR w Warszawie), sygn. 286. Sąd Grodzki w Warszawie 1939–1944, sygn. 76. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Warszawie 1885–1948 r., sygn. 62.

„Dziennik Praw” 1918.

„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych” 1945.

„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości” 1948.

„Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej” 1919, 1921, 1926, 1928, 1932–1936, 1939, 1944–1945, 1950, 1957, 1964.

„Dziennik Ustaw Rzeszy Niemieckiej” („Reichsgesetzblatt”) 1939, T. I.

„Monitor Polski” 1919.

„Orzecznictwo Sądów Polskich” [Warszawa] 1938, t. XVII.

Uchwały Trybunału Konstytucyjnego z 19 września 1990 r, sygn. akt W 3/89, OTK 1990, poz. 26.

„Verordnungsblatt des Generalgouverneurs für besetzten polnischen Gebiete” (VBI GG P), lata 1939, 1940.

Branicka A., Listy nie wysłane, Warszawa 1990.

Breyer S., Obrót nieruchomościami ziemskimi (nowe zarządzenie Ministra Sprawiedliwości), „Przegląd Notarialny” 1948, nr 11–12.

Brodowski F., Zasady ustawodawstwa agrarnego w Królestwie Polskim 1864–1915, Warszawa 1920.

Ceny ziemi, Warszawa 1935.

Chłapowski K., Dzierżenie dóbr królewskich iure emphiteutico w XVII wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1980, t. XXXII, z. 2.

Czy mogą być zakładane hipoteki dla osad włościańskich?, „Gazeta Sądowa Warszawska” (GSW) 1898, t. XXVI.

Dąbkowski P., Prawo prywatne polskie, t. I, Lwów 1910.

Dunin K., Dawne mazowieckie prawo, Warszawa 1880.

Fijałkowski W., Wilanów, Warszawa 1967.

Fijałkowski W., Wilanów, Warszawa 1973.

Fijałkowski W., Wilanów i zespół pałacowo-ogrodowy, Warszawa 1962.

Fijałkowski W., Krawczyk J., Wilanów dawny i współczesny. Past and Present, Warszawa 2002.

Fruba S., Pojęcie nieruchomości ziemskiej na gruncie dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2012.

Gapys J., Postawy społeczno-polityczne ziemiaństwa w latach 1939–1945 (na przykładzie dystryktu radomskiego), Kielce 2003.

Glass J., Zarys prawa hipotecznego w b. Królestwie Polski, Warszawa–Kraków 1921.

Karczewska J., Własność szlachecka na pograniczu wielkopolsko-kujawskim w pierwszej połowie XV wieku, Kraków 2010.

Karpiński J., Pytania prawne rozstrzygnięte przez Departamenta Cywilne Izby Sądowej Warszawskiej […] w latach 1891–1894, Warszawa 1895.

Kazimierczak J., Szkoła podstawowa w Wilanowie ma 205 lat (1), „Biuletyn Wilanowski”, 8 lipca 2012, nr 13 (428).

Klint P., Szlachecki obrót ziemią w powiecie kcyńskim w latach 1626–1655, Wrocław 2012.

Kłusek M., Definicja nieruchomości ziemskiej w aktach prawnych i orzecznictwie sądowym 20-lecia międzywojennego, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy” 2015, nr 8.

Kłusek M., Definicja nieruchomości ziemskiej w prasie prawniczej dwudziestolecia międzywojennego, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy” 2016, nr 9.

Kłusek M., Definicja nieruchomości ziemskiej w ustawodawstwie obowiązującym na obszarach zaborów niemieckiego, austriackiego i rosyjskiego oraz Królestwa Polskiego, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy” 2015, nr 7.

Kłusek M., Definiowanie pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w polskim prawodawstwie agrarnym, ze szczególnym odniesieniem się do przepisów dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej i jego realizacji, „UR Journal of Humanities and Social Sciences” 2017, nr 2 (3).

Kłusek M., Dokumenty do dziejów Państwowego Banku Rolnego, t. I, 1938–1944, Łódź 2009.

Kłusek M., Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, Seria A, XX wiek, t. I, Bilanse Dóbr i Interesów hr. Adama Branickiego za lata 1928/1929, 1929/1930, 1931/1932, 1932/1933, 1933/1934, 1934/1935, 1935/1936 oraz Bilans Dóbr Wilanowskich i Interesów Adama hr. Branickiego za rok 1937/38, Kraków 2011.

Kłusek M., Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, Seria A, XX wiek, t. II, Produkcja rolna w świetle dokumentów kasowych w latach 1936–1940, Kraków 2012.

Kłusek M., Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, Seria A, XX wiek, t. III, Sytuacja finansowa i działalność rolna w roku gospodarczym 1938/39 w świetle dowodów kasowych, Kraków 2015.

Kłusek M., Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, Seria A, XX wiek, t. IV, Księga pomocnicza i dziennik – księga główna za rok gospodarczy 1939/1940, Kraków 2015.

Kłusek M., Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, Seria A, XX wiek, t. V, Wykazy i obliczenia pomocnicze do zamknięcia rachunkowego na 30 kwietnia 1940 r. i dowody memoriałowe za miesiąc czerwiec 1940 r., Kraków 2016.

Kłusek M., Gospodarka rolna w zespole pałacowo-parkowym w Wilanowie do 1945 r. w świetle dokumentów kasowych, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2011, nr 16, s. 303–321.

Kłusek M., Konwersja zadłużenia rolniczego jako element walki państwa z kryzysem w rolnictwie w Polsce międzywojennej, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” [Warszawa] 2009, t. XI, z. 2.

Kłusek M., Kształtowanie się związków funkcjonalnych pomiędzy zespołem pałacowo-parkowym a częścią gospodarczą wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, „UR Journal of Humanities and Social Sciences” 2017, nr 1 (2).

Kłusek M., Nieruchomości ziemskie i ich właściciele w postępowaniach administracyjnych z lat 1944–1950 wywołanych realizacją dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej, Kraków 2014.

Kłusek M., Ocena ważności sprzedaży nieruchomości ziemskich w Generalnym Gubernatorstwie na przykładzie wilanowskiej nieruchomości ziemskiej, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy” 2013, nr 4.

Kłusek M., Odzyskiwanie ruchomości przez spadkobierców Adama Branickiego w latach 1948–1960 w świetle materiałów źródłowych, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2012, nr 17, s. 252–273.

Kłusek M., Państwowy Bank Rolny w latach 1919–1949. Studium historyczno-prawne, Warszawa 2013.

Kłusek M., Pojęcie „nieruchomości ziemskiej” w II Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2016.

Kłusek M., Problem legalności działań Państwowego Banku Rolnego w Generalnej Guberni na przykładzie transakcji sprzedaży obszaru leśnego Laski-Borków z dóbr wilanowskich w 1940 r., „Krakowskie Studia Małopolskie” 2011, nr 16.

Kłusek M., Wilanowska nieruchomość ziemska i jej funkcjonowanie w latach 1935–1939, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2011, nr 15.

Kłusek M., Wycena nieruchomości i ruchomości wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w okresie od ich nabycia przez Adama Branickiego w 1927 r. do początku lat 30. XX w., „Krakowskie Studia Małopolskie” 2013, nr 18.

Kłusek M., Związki funkcjonalne Natolina z wilanowską nieruchomością ziemską, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2012, nr 17.

Kłusek M., Związki funkcjonalne Natolina z wilanowską nieruchomością ziemską podczas II wojny światowej w świetle materiałów źródłowych, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2012, nr 17.

Konopka K., Reforma uwłaszczeniowa w Królestwie Polskim i jej wpływ na ograniczenie obrotu gruntami włościańskimi (1864–1914), Białystok 2007.

Kraus A., Prawo ksiąg gruntowych w b. zaborze pruskim, Warszawa–Kraków 1922. Kula W., Problemy i metody historii gospodarczej, Warszawa 1983.

Kula W., Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego, Warszawa 1983.

Kulicki T., Pojęcie nieruchomości ziemskiej w rozumieniu dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2016.

„Kurier Czerwony”, 5 września 1929, nr 204.

Kwestia urządzania hipotek osady włościańskiej, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 12 (24) I 1874 r., t. II.

Leskiewiczowa J., Próba analizy gospodarki dóbr magnackich w Polsce. Dobra wilanowskie na przełomie XVIII/XIX wieku, Warszawa 1964.

Lichorowicz A., Pojęcie nieruchomości ziemskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Zakamycze 2005.

Link-Lenczowski A. K., Popiołek B., Sieniawska Elżbieta Helena, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII, Warszawa–Kraków 1996.

List Anny Branickiej-Wolskiej z 29 grudnia 2005 r., „Twoje Pismo. Mokotów–Ursynów– Wilanów”, luty 2006.

Ludkiewicz Z., Podręcznik polityki agrarnej, t. I, Warszawa 1932.

Łuczak C., Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce, Poznań 1979.

Madajczyk C., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. I, Warszawa 1970.

Mazanek P., Parysów – dobra ziemskie na południowo-wschodnim Mazowszu w XVI– XIX w., Lublin 2015.

Mieszczankowski M., Rolnictwo II Rzeczypospolitej, Warszawa 1983.

Nowak J., Dobra wilanowskie za Elżbiety Sieniawskiej 1720–1729 w świetle archiwaliów Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, „Studia Wilanowskie” 2003, t. XIV.

Okólnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w sprawie egzekwowania w trybie administracyjnym należności Państwowego Banku Rolnego, „Rolnictwo” 1930, t. IV.

Paliwoda J., Problematyka administracyjno-prawna w regulowaniu obrotu nieruchomościami rolnymi, „Studia Prawnicze” 1965, nr 6.

Paliwoda J., Problemy prawne uregulowań własności gospodarstw rolnych, Warszawa 1976.

Paprocka-Gajek J., Kolekcja sreber. Galeria rzemiosła artystycznego, Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2007.

Pawiński A., Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. V: Mazowsze („Źródła Dziejowe”, t. XVI), Warszawa 1895.

Pic de Replonge J., Kredyt a oddłużenie rolnictwa, Warszawa 1937.

Pośpiech A., Majętności na sprzedaż: szlachecki handel ziemią i przemiany struktury majątkowej w powiecie kaliskim w latach 1580–1655, Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk–Łódź 1989.

Projekt Ministerstwa Reform Rolnych ustawy o przenoszeniu własności nieruchomości ziemskich, „Przegląd Notarialny” 1928, nr 1–2.

Putkowska J., Warszawskie rezydencje na przedmieściach i pod miastem w XVI–XVIII wieku, Warszawa 2016.

Riedel S., Działalność Państwowego Banku Rolnego w pierwszych latach okupacji hitlerowskiej, „Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia z Okresu II Wojny Światowej” 1959, t. III.

Rudnicki S., Komentarze do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2003.

Russocki S., Formy władania ziemią w prawie ziemskim Mazowsza (koniec XIV – połowa XVI wieku), Warszawa 1961.

Schramm W., Ceny gospodarstw wiejskich w latach 1926–1928, Poznań 1928.

Skimborowicz H., Gerson W., Willanów. Album widoków i pamiątek, Warszawa 1877.

Smoleńska B., Oficjaliści dóbr wilanowskich (1800–1854), [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, red. W. Kula i J. Leskiewiczowa, Warszawa 1970.

Smoleńska B., Przemiany strukturalne i organizacyjne w rolnictwie Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XIX w. na przykładzie dóbr wilanowskich, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1972, t. XXXIII.

Smoleńska B., Struktura i funkcjonowanie zarządu dóbr Wilanowskich (1800–1864). Studium z zakresu organizacji i zarządzania w rolnictwie, Poznań 1975.

Smoleńska B., Z dziejów dóbr Wilanowskich w XVI–XVIII w., „Rocznik Warszawski XV” 1976.

Szpanowski P., Warstwy krajobrazu klucza wilanowskiego, Warszawa 2015.

Szpanowski P., Zaginiony „Dywan Wilanowski”, „Studia Wilanowskie” 2009, t. XVI.

Szymanowska Z., Gospodarka leśna w lasach dóbr wilanowskich w połowie XIX wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1963.

Szymchel T., Moja droga ja cię kocham, czyli 10 000 samochodów na ulicy Sobieskiego, „Co Słychać w Wilanowie i Okolicach” 2003, nr 11 (13).

Ujma M., Latyfundium Jana Sobieskiego 1652–1696, Opole 2005.

Wandycz S., Nieważność umowy o przeniesienie prawa własności nieruchomości ziemskiej bez uprzedniego zezwolenia urzędu ziemskiego, Kraków 1924.

Wisińska M., Koncentracja feudalnej własności ziemskiej w powiecie kaliskim na przełomie XVI i XVII wieku, „Rocznik Kaliski” 1972.

Wiśniowski E., Parafie w średniowiecznej Polsce, Lublin 2004.

Woliński J., Jan III Sobieski w Wilanowie, „Rocznik Warszawski” 1971, t. X.

Wroniszewski J., Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu, Poznań–Wrocław 2001.

Wspomnienia Teresy Piwarskiej oraz Wspomnienia Heleny Czarneckiej, [w:] Ad Villam Novam. Materiały do dziejów rezydencji, t. V, Warszawa 2011.

Wspomnienia Stanisława Wenerskiego, [w:] Ad Villam Novam. Materiały do dziejów rezydencji, t. V, Warszawa 2011.

Zarwincer P., Rolnicze ustawodawstwo ulgowe a kodeks postępowania cywilnego, Warszawa 1937.

Zdrójkowski Z., Dawny polski proces ziemski od połowy XV do połowy XVIII wieku, [nadbitka z: Historia państwa i prawa Polski (od połowy XV wieku do r. 1795), t. II, Warszawa 1966].

Zielińska A., Glosa do Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 1970 r. III CZP 35/70 (ONSCP, 1971, nr 10, poz. 169), „Nowe Prawo” 1972, nr 9.

Żabińska I., Dwór ziemiański w województwie warszawskim w I połowie XX wieku, [w:] B. Umińska (red.), Ziemianie Mazowsza. Spuścizna duchowa i materialna mazowieckich ziemian XVIII–XX wieku, Ciechanów 2011.

Żabińska I., Ziemianie z województwa warszawskiego w latach 1918–1945, Toruń 2011.