Prezentowana publikacja stanowi praktyczny przewodnik metodyczny dla nauczycieli gimnazjów i liceów zakresie rozwijania mądrości dzieci. Kolejny tom po publikacji dla przedszkoli i szkół podstawowych. W książce zaprezentowano syntetycznie koncepcję edukacji dla mądrości oraz dostarczono nauczycielom konkretnych narzędzi do wykorzystania w pracy edukacyjnej i wychowawczej z młodzieżą w postaci ćwiczeń proponowanych w codziennych sytuacjach edukacyjnych oraz scenariuszy zajęć. Ćwiczenia i scenariusze służą: doskonaleniu kompetencji nauczycieli i wychowawców, wyzwalaniu aktywności i refleksyjności; praktycznemu przygotowaniu ucznia do życia; wsparciu w procesie dojrzewania do samodzielności; autorefleksji, samopoznaniu, podejmowaniu wyborów również odnośnie do przyszłej drogi zawodowej; integracji; profilaktyce negatywnych zjawisk w środowisku rówieśniczym uczniów; terapii nacechowanych agresją oraz negatywnymi emocjami relacji i modyfikowaniu pracy szkoły w kierunku właściwego realizowania funkcji wychowawczej i edukacyjnej.
Elżbieta Płóciennik - Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej, 91-408 Łódź, ul. Pomorska 46/48
Elżbieta Płóciennik – doktor nauk humanistycznych, nauczyciel dyplomowany z 25-letnim stażem pracy zawodowej w przedszkolu, od 2005 roku nauczyciel akademicki, od 2009 roku adiunkt w Katedrze Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego. Członkini Polskiego Stowarzyszenia Kreatywności. Wykładowca w szkołach wyższych – prowadzi teoretyczne i praktyczne zajęcia dydaktyczne, m.in. z dydaktyki twórczości, pedagogiki przedszkolnej oraz diagnozy i terapii nauczycielskiej.
W roku 2005, jako nauczyciel przedszkola, uzyskała nominację Łódzkiego Klubu Nauczyciela do „Świadectwa Oryginalności” za twórcze podejście do zawodu, pasję, entuzjazm i wrażliwość. Jej życiorys zawodowy obejmuje opracowanie koncepcji niepublicznego przedszkola i udział w organizacji dwu takich placówek w Łodzi (przy Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej i przy Uniwersytecie Łódzkim). Była także krótko dyrektorem niepublicznego przedszkola i prodziekanem w niepublicznej szkole wyższej.
Od roku 2005 jest trenerem i wykładowcą w ramach projektów i kursów doskonalących kompetencje metodyczne nauczycieli przedszkola i szkoły podstawowej, m.in.: Mazowieckie talenty. Szkoła wspierająca uzdolnienia / Przedszkole wspierające uzdolnienia (Warszawa, Płock, Ciechanów, Wyszków i Ostrołęka); Po pierwsze korzenie, po drugie skrzydła (Głogówek); Lekcje twórczości – twórcze rozwiązywanie problemów w praktyce, realizowane w ramach Akademii Twórczego Nauczyciela (Wrocław).
Autorka techniki obrazków dynamicznych, stymulującej myślenie i wyobraźnię, opisanej w książkach: Stymulowanie zdolności twórczych dziecka. Weryfikacja techniki obrazków dynamicznych (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010) oraz Zabawy z wyobraźnią. Scenariusze i obrazki o charakterze dynamicznym rozwijające wyobraźnię i myślenie twórcze dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2009 ‒ wznowienie 2012).
Popularyzatorka psychopedagogiki kreatywności, współautorka publikacji dotyczących wykorzystania pedagogiki twórczości w edukacji, m.in. Metoda i wyobraźnia. Lekcje twórczości w klasach I/II, cz. 1–2 (Wydawnictwo Difin, Warszawa 2009); Zabawy oparte na skojarzeniach utrwalające znajomość liter i cyfr, [w:] Atrakcyjne zajęcia świetlicowe i kółka zainteresowań w szkole podstawowej, red. M. Pomianowska, K. Leśniewska (Wydawnictwo RAABE, Warszawa 2010) – autorka wielu artykułów o stymulowaniu zdolności, twórczości oraz mądrości dziecka opublikowanych w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych.
Obecnie propaguje edukację dla mądrości – kolejne publikacje z tego zakresu ukazują się w nowej serii „Edukacja dla Mądrości” (np. Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016; Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016).
Adamczyk D., Mądrość jako naczelna wartość w procesie wychowania – na podstawie „Księgi Przysłów”, „Nauczanie Początkowe” 2005/2006/1.
Bała M., Jeziorska J., Zalewska S., Pokochać mądrość: zarys dydaktyki filozofii i etyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2009.
Białecka-Pikul M., Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Bocheński J. M., Podręcznik mądrości tego świata, Wydawnictwo Philed, Kraków 1994.
Chałas K. (red.), Wychowanie ku wartościom w świetle nauczania Jana Pawła II: elementy teorii i praktyki, t. 3: Solidarność, mądrość, wspólnota, wierność, młodość, Wydawnictwo Jedność, Lublin–Kielce 2006.
Chmielewska E., Informacja, wiedza, mądrość. Co społeczeństwo wiedzy cenić powinno?, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2004/1/23.
Czapiński J., Psychologia pozytywna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Dymara B., Cholewa-Gałuszka B., Kochanowska E. (red.), Sztuka bycia człowiekiem.
Wychowanie a poszukiwanie wartości i sensów życia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
Gadamer H.-G., Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Gondek P., Mądrość jako cel filozofii, „Człowiek w Kulturze” 1995/6–7.
Hamer H., Mądrość to brzmi dumnie, „Psychologia w Szkole” 2013/2.
Hamer M., Mądrość odkrywania własnej prawdy, „Psychologia w Szkole” 2013/2.
Jodłowska B., Flanczewska-Wolny M. (red.), Wychowanie, mądrość, kultura. Problemy współczesnego wychowania w perspektywie sokratejskiej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
Joseph S. S., Linley P. A. (red.), Psychologia pozytywna w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Juza M., Wiedza ekspercka a mądrość zbiorowa w komunikacji internetowej, „Studia Socjologiczne” 2007/3.
Kałużna-Wielorób A., Psychologiczne koncepcje mądrości, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2014/68 (4).
Kamiński S., Nauka i filozofia a mądrość, [w:] tenże, Jak filozofować, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1989.
Knopik T., Czas wolny od nudy. Zrównoważony rozwój uczniów zdolnych w ramach zajęć pozalekcyjnych, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2014.
Knopik T., Sękowski A., Psychologia mądrości – w trosce o integralny rozwój uczniów zdolnych, „Chowanna” 2014/2 (43).
Kowalska-Sobczak A., „Edukacja dla mądrości”. Opinie na temat edukacji dla mądrości studentów pedagogiki, „Forum Dydaktyczne” 2011/7–8.
Kwieciński Z., Pedagogie postu. Preteksty – konteksty – podteksty, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012 (szczególnie podrozdziały: Potrzeba kształcenia w humanistycznej mądrości oraz Mądrość jako oferta czwartej pedagogiki Pierwszego Pedagoga).
Lasota I., W poszukiwaniu życiowej mądrości, „Życie Szkoły” 2008/ 9, s. 22–25.
Ledzińska M., Czerniawska E., Psychologia nauczania. Ujęcie poznawcze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Lipman M., Sharp A. M., Oscanyan F. S., Filozofia w szkole, wyd. 2, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2008.
Marcel G., Mądrość i poczucie sacrum, tłum. K. Chodacki, P. Chołda, Wydawnictwo Arcana, Warszawa 2011.
Maruszewski T., I bądź tu mądry, „Charaktery” 2006/6.
Morszczyńska U., Kształcenie ku mądrości, [w:] Proces kształcenia i jego uwarunkowania, red. K. Denek, F. Bereźnicki, J. Świrko-Pilipczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2002.
Pietrasiński Z., Czy dzieci można uczyć mądrości?, [w:] Modele opieki nad dzieckiem zdolnym, red. M. Partyka, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej i MEN, Warszawa 2000.
Pietrasiński Z., Ekspansja pięknych umysłów. Nowy renesans i ożywcza autokreacja, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2008.
Pietrasiński Z., Mądrość, czyli świetne wyposażenie umysłu, Scholar, Warszawa 2001.
Płóciennik E., Edukacja dla mądrości – perspektywa teoretyczna i praktyczna, [w:] Pedagogika wczesnoszkolna wobec zmieniających się kontekstów społecznych, t. 1, red. M. M. Adamowicz, I. Kopaczyńska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014.
Płóciennik E., Edukacja dla mądrości we wczesnej edukacji – propozycje rozwiązań metodycznych, [w:] Poznać – Zrozumieć – Doświadczyć. Konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji, red. J. Bonar, A. Buła, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013.
Płóciennik E., Edukacja dla rozwoju potencjału i mądrości dziecka w świetle koncepcji R. Sternberga, [w:] Uczeń zdolny i jego edukacja. Koncepcje. Badania. Praktyka, red. M. Jabłonowska, Wydawnictwo Universitas Rediviva, Warszawa 2013.
Płóciennik E., Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Płóciennik E., Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Płóciennik E., Teaching for wisdom in early modern education, „Journal of Preschool and Elementary School Education” 2013/2014/2.
Policki K., Sztuka mądrego życia. Filozofia mądrości J. I. M. Bocheńskiego, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2015.
Rozmowa z E. Nęcką. Niemądra pogoń za mądrością, „Charaktery” 2006/6.
Sękowski A., Inteligencja, twórczość, mądrość a wybitne zdolności, [w:] Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań, red. A. Sękowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Sękowski A., Osiągnięcia uczniów zdolnych, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
Sternberg R. J., Wisdom, Intelligence, and Creativity Synthesized, Cambridge University Press, Cambridge 2003 (2007).
Sternberg R. J., Davidson J. E., Conceptions of giftedness, Cambridge University Press, New York 2005.
Sternberg R. J., Jarvin L., Grigorienko E. L., Teaching for Wisdom, Intelligence, Creativity, and Success, Corwin A Sage Company, Thousand Oaks 2009.
Sternberg R. J., Jordan J. (red.), A Handbook of wisdom. Psychological perspectives, Cambridge University Press, New York 2005.
Straś-Romanowska M., Późna dorosłość. Wiek starzenia się, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, t. 2: Charakterystyka okresów życia człowieka, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Szewczyk K., Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Szmidt K. J., Mądrość jako cel kształcenia. Stary problem w świetle nowych teorii, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2002/3 (19).
Szmidt K. J., Pedagogika pozytywna: twórczość – zdolności – mądrość zespolone, [w:] Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej, red. K. J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Śmiałek M. J., Mądrość, uczciwość i przywództwo w przestrzeni edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu, Poznań–Kalisz 2013.
Traufetter G., Intuicja, czyli mądrość uczuć, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2009.
Uchnast Z., Mądrość: inteligencja praktyczna – kompetencja osobowa, [w:] Psychologia kliniczna okresu dzieciństwa i adolescencji, red. J. C. Czabała, Wydawnictwo Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2006.
Witek J., Śmiech przez łzy i głęboka mądrość: konkurs ze znajomości lektury „Oskar i pani Róża”. Dla uczniów gimnazjum, „Biblioteka w Szkole” 2015/2.
Wołoszyn-Spirka W., Mądrość jako zasada budowania stosunków wychowawczych w rodzinie: perspektywa etyki realistycznej, [w:] Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce, red. A. Janke, Wydawnictwo Akapit, Łódź 2008.
Wroński S., Mądrość, Wydawnictwo Plus Monika Gillert, Kraków 2010.
Zając A., Edukacja ku mądrości w wiedzy, kompetencji i doskonałości, [w:] Edukacja jutra: XV Tatrzańskie Seminarium Naukowe, t. 1, red. K. Denek, T. Koszczyc, P. Oleśniewicz, Akademia Wychowania Fizycznego i Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 2009.
Zając A., O edukację ku mądrości w wiedzy i doskonałości w działaniu, „Kwartalnik Edukacyjny”, 2009/3 (58), s. 19‒33.
Zgodnie z Komunikatem Prorektora UŁ ds. nauki dotyczącym systemu ScienceON od 15.09.2023 r. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wprowadza dane o wszystkich publikacjach wydanych przez siebie autorstwa pracowników UŁ.
Publikacja ww. danych jest możliwa po opublikowaniu pracy w wersji ostatecznej i w terminie do 30 dni od opublikowania.
