Efekty obciążeń regulacyjnych i fiskalnych sektora bankowego dla akcji kredytowej banków przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania

Iwona Dorota Czechowska; Czesław Lipiński; Jacek Sikorski; Joanna Stawska; Wojciech Zatoń

doi:10.18778/8220-615-9

Efekty obciążeń regulacyjnych i fiskalnych sektora bankowego dla akcji kredytowej banków przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania

Iwona Dorota Czechowska

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Finansów, Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego

Czesław Lipiński

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Finansów, Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego

Jacek Sikorski

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Finansów, Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego

Joanna Stawska

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Finansów, Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego

Wojciech Zatoń

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Finansów, Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego

Serie: Finanse

ISBN

ISBN-13 (15): 978-83-8220-615-9

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15): 978-83-8220-616-6

DOI: https://doi.org/10.18778/8220-615-9

Słowa kluczowe: kredyty, wymogi kapitałowe, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, kapitał banku, sektor bankowy

Opublikowane: 5 października 2021

Kategorie: Ekonomia i zarządzanie, Otwarty dostęp,

Pliki do pobrania

PDF

Publikacja ma charakter monografii opisującej kompleksowo kwestię obciążeń regulacyjnych i fiskalnych sektora bankowego i ich konsekwencje dla poziomu kredytowania w perspektywie czasowej – przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania. Stanowi kompendium wiedzy z dziedziny szeroko pojętych finansów, o istocie i mechanizmach funkcjonowania zewnętrznych obciążeń sektora bankowego oraz wiążących się z nimi problemach. Autorzy podejmują próbę ukazania tego typu regulacji w kontekście bezpieczeństwa i stabilności finansowej systemu bankowego, a także w szerszym ujęciu systemu finansowego. Przedstawiają aktualny (na 2021 rok) stan obciążeń, zwracając uwagę na określone instrumenty polityki fiskalnej i regulacyjnej. Za pomocą modelu ekonometrycznego dokonują operacjonalizacji głównego celu opracowania, którym jest określenie i analiza wpływu obciążeń zewnętrznych na potencjał udzielania kredytów przez sektor bankowy, a także próba wskazania scenariuszy bazowych.

W dotychczasowych badaniach rzadko podejmowano próby łączenia wymagań regulacyjnych i fiskalnych w kontekście m.in. pogłębionej analizy wymagań w zakresie należności nieobsługiwanych – Non-Performing Loans. Przeważały publikacje monotematyczne, skoncentrowane na wąskim ujęciu tego typu obciążeń zewnętrznych. Oryginalne w tej publikacji jest zebranie informacji na temat wymagań regulacyjnych i fiskalnych wobec sektora bankowego, a zwłaszcza przedstawienie tego zagadnienia w czasie pandemii COVID-19. Jest to jedna z pierwszych pozycji ujmujących w sposób tak kompleksowy i wieloaspektowy tego typu problematykę.

„Recenzowane opracowanie jest napisane poprawnie, bez jakichkolwiek błędów, co potwierdza gruntowną wiedzę i rozpoznanie Autorów w podjętej tematyce. Jest wzorcowym przykładem połączenia teorii i empirii w odniesieniu do oceny zachowań instytucji finansowych w obliczu nietypowych warunków występujących na rynku, a spowodowanych pandemią COVID-19.

Do głównych zalet monografii należy zaliczyć:

– bardzo dobre rozpoznanie literatury w zakresie bankowości i regulacji finansowych,

– umiejętność korzystania z publikowanych zasobów informacyjnych,

– stworzenie modelu ekonometrycznego oraz przeprowadzenie badań empirycznych i prognozowania przyszłych zachowań w postaci scenariuszy,

– ocena opracowanych scenariuszy pod względem ich potencjalnego wystąpienia w praktyce,

– poprawność formalna opracowania, w praktyce,

– dobry styl, właściwa terminologia, solidne przygotowanie tekstu.

Podsumowując, jest to wartościowa, aktualna pozycja potwierdzająca dobre przygotowanie merytoryczne badaczy oraz ich wrażliwość na zmianę warunków i czynników na rynku”.

Z recenzji prof. K. Brzozowskiej

Monografia finansowana ze środków Dziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego. Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego nr UMO-2017/26 / D / HS4 / 00954 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Admati, A.R., DeMarzo, P.M., Hellwig, M.F., Pfleiderer, P.C. (2013). Fallacies, irrelevant facts and myths in the discussion of capital regulation: why bank equity is not socially expensive. Stanford GSB Working Paper, 206.

Adrian, T., Shin, H.S. (2008). Financial intermediaries, financial stability and monetary policy. Federal Reserve Bank of New York Staff, 346, September.

Albertazzi, U., Marchetti, D.J. (2010). Credit supply, flight to quality and evergreening: an analysis of bank-firm relationships after Lehman. Banca d’Italia Working Papers, 756, 1–59.

Arcand, J.-L., Berkes, E., Panizza, U. (2012). Too much finance? http://graduateinstitute.ch/webdav/site/cfd/shared/docs/abp_sept2012.pdf (dostęp: 10.11.2019).

Balcerowicz, L. (2005). Rozwój systemu finansowego. Bezpieczny Bank, 4(29), 125–132.

Bankier.pl (2020). Koniec wakacji kredytowych. Skorzystało kilkaset tysięcy kredytobiorców. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Koniec-wakacji-kredytowych-Skorzystalo-kilkaset-tysiecy-kredytobiorcow-7971554.html (dostęp: 01.10.2020).

BCBS (2004). Basel II: International convergence of capital measurement and capital standards. A revised framework. Bank for International Settlements, d107. https://www.bis.org/publ/bcbs107.pdf (dostęp: 01.12.2020).

BCBS (2011). Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems. Bank for International Settlements, d189. https://www.bis.org/publ/bcbs187.pdf (dostęp: 01.12.2020).

BCBS (2013). Basel III: The Liquidity Coverage Ratio and liquidity risk monitoring tools. https://www.bis.org/publ/bcbs238.pdf (dostęp: 01.12.2020).

BCBS (2014). Basel III: The net stable funding ratio. https://www.bis.org/publ/d295.pdf (dostęp: 01.12.2020).

BCBS (2016). Prudential treatment of problem assets – definitions of non-performing exposures and forbearance. Bank for International Settlements, d367. https://www.bis.org/publ/d367.pdf (dostęp: 01.12.2020).

BCBS (2019). The cost and benefits of bank capital – a review of the literature, Working Paper, 37. https://www.bis.org/publ/wp37.pdf (dostęp: 01.12.2020).

BCBS (2020). Measures to reflect the impact of Covid-19, Bank for International Settlements. https://www.bis.org/publ/d498.pdf (dostęp: 01.12.2020).

Benink, H., Daníelsson, J., Jónsson, A. (2008). On the role of regulatory banking capital. Financial Markets, Institutions & Instruments, 17, 1, 85–96.

Bijlsma, M., Dubovik, A. (2014). Banks, financial markets and growth in developed countries. A survey of the empirical literature. CPB Discussion Paper, 2(266).

Blum, J., Hellwig, M. (1995). The macroeconomic implications of capital adequacy requirements for banks. European Economic Review, 39, 3–4, 739–749.

Blundell-Wignall, A., Atkinson, P. (2010). Thinking beyond Basel III: necessary solutions for capital and liquidity. OECD Journal: Financial Market Trends, 1, 9–33.

Bucher, M., Dietrich, D., Hauck, A. (2019). Implications of bank regulation for loan supply and bank stability: a dynamic perspective. The European Journal of Finance, 25(16), 1527–1550.

Burlon, L., Fantino, D., Nobili, A. Sene, G. (2016). The quantity of corporate credit rationing with matched bank-firm data. Banca d’Italia Working Papers, 1058, 1–81.

Campanella, F., Del Giudice, M., Della Peruta, M.R. (2013). The role of information in the credit relationship. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 2, 17. https://doi.org/10.1186/2192-5372-2-17

Campanella, F., Mustilli, M., D’Angelo, E. (2017). Basel III and credit crunch: an empirical test with focus on Europe. Journal of Applied Finance and Banking, 7(3), 1–3.

Caprio, G., Honohan, P. (2001). Finance for growth: policy choices in a volatile world. A World Bank Policy Research Report, Vol. 1. World Bank Publications. http://core.ac.uk/download/pdf/12016919.pdf (dostęp: 01.03.2020).

Chaikovska, I. (2019). Zasada zapewnienia zgodności i działania dyscyplinujące organów nadzoru bankowego w okresie pokryzysowym. Bezpieczny Bank, 3(76), 29–53.

Cichy, J. (2017). Sytuacja finansowa polskiego sektora bankowego w warunkach wzrostu obciążeń finansowych i ich wpływ na ratingi banków. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 325.

Continuity.net (2020), Sharp rise in banking compliance index intensifies pressure on banks, credit unions. https://www.continuity.net/news/sharp-rise-in-banking-compliance-index-intensifies-pressure-on-banks-credit-unions/ (dostęp: 12.05.2020).

Cosimano, T.F., Hakura, D. (2011). Bank behavior in response to Basel III: a cross-country analysis. International Monetary Fund Paper, WP/11/119.

Council of the EU (2017). Banking: Council sets out action plan for non-performing loans. https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/07/11/banking-action-plan-non-performing-loans/ (dostęp: 29.12.2020).

CRD IV. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/ WE (Dz. U. UE L 176 z dn. 27.06.2013, s. 338–436).

CRD V. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/878 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniająca dyrektywę 2013/36/UE w odniesieniu do podmiotów zwolnionych, finansowych spółek holdingowych, finansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej, wynagrodzeń, środków i uprawnień nadzorczych oraz środków ochrony kapitału (Dz. U. UE L 150 z dn. 27.06.2019, s. 253–295).

CRR. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. U. UE L 176 z dn. 27.06.2013, s. 1–337).

CRR2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji, a także rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. U. UE L 150 z dn. 27.06.2019, s. 1–225).

Czarnota, D. (2014). Bank jako instytucja zaufania publicznego w dobie kryzysu – mit czy rzeczywistość?. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 186, 153–163.

Czechowska, I.D. (2013). Dylematy aktywności banków na rynku skarbowych instrumentów dłużnych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 279, 171–186.

Czerwińska, T., Jajuga, K. (red.). (2016). Ryzyko instytucji finansowych. Współczesne trendy i wyzwania. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

De Haas, R. (2004). Law, finance and growth during transition: a survey. De Economist, 3(153), 375–402.

De Jonghe, O., Dewachter, H., Ongena, S. (2016). Bank capital (requirements) and credit supply: evidence from pillar 2 decisions. National Bank of Belgium Working Paper Research, 303.

Dobosiewicz, Z. (2003). Bankowość. Warszawa: PWE.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (Dz. U. UE, L 173/149).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. UE L 173/190).

EBA (2020a). Statement on the application of the prudential framework regarding Default, Forbearance and IFRS9 in light of COVID-19 measures, 25.03.2020, https://eba.europa.eu/sites/default/documents/files/document_library/News%20and%20Press/Press%20Room/Press%20Releases/2020/EBA%20provides%20clarity%20to%20banks%20and%20consumers%20on%20the%20application%20of%20the%20prudential%20framework%20in%20light%20of%20COVID-19%20measures/Statement%20on%20the%20application%20of%20the%20prudential%20framework%20regarding%20Default%2C%20Forbearance%20and%20IFRS9%20in%20light%20of%20COVID-19%20measures.pdf (dostęp: 20.12.2020).

EBA (2020b). Guidelines on legislative and non-legislative moratoria on loan repayments applied in the light of the COVID-19 crisis, EBA/GL/2020/02, 2.04.2020, https://eba.europa.eu/regulation-and-policy/credit-risk/guidelines-legislative-and-non-legislative-moratoria-loan-repayments-applied-light-covid-19-crisis (dostęp: 20.12.2020).

EBF Banking Sector Statistics Database (2012). https://www.ebf.eu/facts-and-figures/country-by-country-overview/ (dostęp: 06.11.2019).

ESRB European Systemic Risk Board (2019). A Review of Macroprudential Policy in the EU in 2018.

European Commission (2014). A reformed financial sector for Europe, Commission staff working document, Brussels, 15 May, COM(2014)279 final.

Flejterski, S. (2009). W poszukiwaniu nowego paradygmatu zarządzania przedsiębiorstwami bankowymi. W: A. Panasiuk, K. Rogoziński (red.), Zarządzanie organizacjami usługowymi. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.

Fraisse, H., Le, M., Thesmar, D. (2017). The real effects of bank capital requirements, ESRB Working Paper Series, 47.

Francis, W., Osborne, M. (2009). Bank regulation, capital and credit supply: Measuring the impact of Prudential Standards, FSA Occasional Paper Series 36, September.

Gajewski, D. (2016). Podatek bankowy w Polsce – wady i zalety. Analizy i Studia, 1, 1–24.

Gersbach, H., Rochet, J.C. (2017). Capital regulation and credit fluctuations. Journal of Monetary Economics, 90, 113–124.

Global Financial Development Report 2017/2018 (2018). Washington: World Bank Group.

Guiso, L., Sapienza, P., Zingales, L. (2003). Does local financial development matter?, http://faculty.chicagobooth.edu/finance/papers/localfinance.pdf, 31–66.

Guzanek, A. (2012). Wpływ struktury kapitału na wartość rynkową przedsiębiorstw notowanych na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie w latach 2005–2010. Studia Prawno-Ekonomiczne, LXXXVI, 2, 229–251.

Hyun, J.-S., Rhee, B.-K. (2011). Bank capital regulation and credit supply. Journal of Banking & Finance, 2(35), 323–330.

IFRS (2020). IFRS9 and COVID-19. Accounting for expected credit losses applying IFRS 9 Financial Instruments in the light of current uncertainty resulting from the COVID-19 pandemic, 27.03.2020, https://www.ifrs.org/news-and-events/2020/03/application-of-ifrs-9-in-the-light-of-the-coronavirus-uncertainty/ (dostęp: 20.12.2020).

Kalicki, K. (2019). Makroekonomiczne i branżowe uwarunkowania szoku regulacyjnego. W: L. Kurkliński, B. Lepczyński (red.), Polityka państwa wobec sektora bankowego w Polsce. Konsekwencje sektorowe i makroekonomiczne (s. 51–72). Warszawa: Alterum Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego.

Kara, G.I. (2016). Bank capital regulations around the world: what explains the differences? Finance and Economics Discussion Series, 2016-057. Washington: Board of Governors of the Federal Reserve System. http://dx.doi.org/10.17016/FEDS.2016.057

Kasiewicz, S., Kurkliński, L. (2014). Zasada proporcjonalności w świetle wyników badania ankietowego banków. W: J. Czekaj, E. Miklaszewska, W. Sułkowska (red.), Rynek finansowy jako mechanizm alokacji zasobów w gospodarce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

KE (2018). AMC Blueprint, SWD (2018) 72 final, 14.03.2018 r.

KE (2020). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council and the European Central Bank. Tackling non-performing loans in the aftermath of the COVID-19 pandemic, COM(2020) 822 final, 16.12.2020 r.

Kil, K. (2018). Wpływ restrykcyjności regulacji nadzorczych na stabilność banków spółdzielczych w krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2(974), 185–205.

King, R.G., Levine, R. (1993a). Finance and growth: Schumpeter might be right. The Quarterly Journal of Economics, 717–737. http://links.jstor.org/sici?sici=0033-5533%28199308%29108%3A3%3C717%3AFAGSMB%3E2.0.CO%3B2-4 (dostęp: 03.11.2019).

King, R.G., Levine, R. (1993b). Finance, entrepreneurship and growth. Journal of Monetary Economics, 32(3), 513–542. http://faculty.haas.berkeley.edu/ross_levine/papers/1993_jme_entrepreneurship.pdf (dostęp: 03.11.2019).

KNF (2016). Skrócony opis metod służących ocenie nadzorczej przy identyfikacji innych instytucji o znaczeniu systemowym. Warszawa.

KNF (2018). Syntetyczna informacja na temat wpływu podatku od niektórych instytucji finansowych na sytuację banków komercyjnych – VI 2018. Warszawa.

KNF (2019). Sytuacja sektora bankowego w 2018 r. Warszawa.

KNF (2021a). Dane miesięczne sektora bankowego – maj 2021. https://www.knf.gov.pl/?articleId=56224&p_id=18 (dostęp: 01.06.2021).

KNF (2021b). Informacja na temat sytuacji sektora bankowego. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Informacja_na_temat_sytuacji_sektora_bankowego_w_2019_r.pdf (dostęp: 04.06.2021).

Konishi, M., Yasuda, Y. (2004). Factors affecting bank risk taking: evidence from Japan. Journal of Banking & Finance, 1(28), 215–233.

Kostecki, H. (2019). Zmiany wymogów regulacyjnych obowiązujących banki w Unii Europejskiej. Bezpieczny Bank, 3(76), 8–28.

Krysiak, Z., Metrycki, P. (2016). Zarządzanie ryzykiem kredytowym banku. W: T. Czerwińska, K. Jajuga (red.), Ryzyko instytucji finansowych. Współczesne trendy i wyzwania (s. 371–408). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Laeven, L., Levine, R. (2009). Bank governance, regulation and risk taking. Journal of Financial Economics, 2(93), 259–275.

Levine, R. (1996). Financial Development and Economic Growth: Views and Agenda. Policy Research Working Paper, 1678, October. Washington, D.C.: The World Bank. http://ssrn.com/abstract=604955 (dostęp: 05.11.2019).

Lopez, J., Spiegel, M. (2002). Financial structure and macroeconomic performance over the short and long run. Federal Reserve Bank of San Francisco, Pacific Basing Working Paper Series, 02–05, September.

Marcinkowska, M., Wdowiński, P., Flejterski, S., Bukowski, S., Zygierewicz, M. (2014). Wpływ regulacji sektora bankowego na wzrost gospodarczy – wnioski dla Polski. Materiały i Studia, 305. Warszawa: Instytut Ekonomiczny.

Marszałek, P. (2013). Finansyzacja w Polsce – ciekawostka teoretyczna czy realny problem? Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 306, 235–246.

Martysz, C., Bartlewski, B. (2018). Podatek bankowy – koncepcja europejska i studium przypadków wybranych krajów UE. Studia BAS, 1(53), 101–133.

Miklaszewska, E., Kil, K., (2019). Skuteczność rozwiązań i mechanizmów stabilizujących banki systemowo ważne w krajach Unii Europejskiej w okresie pokryzysowym – próba oceny. Bank i Kredyt, 50(2), 173–194.

Montgomery, H. (2005). The effect of the Basel Accord on bank portfolios in Japan. Journal of the Japanese and International Economies, 1(19), 24–36.

MSSF 9. Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2067 z dnia 22 listopada 2016 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 9 (Dz. U. UE L 323 z dn. 29.11.2016, s. 1–164).

Mustilli, M., Campanella, F., D’Angelo, E. (2017a). Basel III and credit crunch: an empirical test with focus on Europe. Journal of Applied Finance and Banking, 7(3), 47.

Mustilli, M., Campanella, F., D’Angelo, E. (2017b). Does the new Basel accord affect credit in Italy. American Journal of Industrial and Business Management, 04(07), 341.

NBP (2007). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2006 r. Warszawa.

NBP (2008). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2007 r. Warszawa.

NBP (2009). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2008 r. Warszawa.

NBP (2012). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2010 r. Warszawa.

NBP (2013). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2011 r. Warszawa.

NBP (2014). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2013 r. Warszawa.

NBP (2015). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2014 r. Warszawa.

NBP (2016). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2015 r. Warszawa.

NBP (2017). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2016 r. Warszawa.

NBP (2018). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2017 r. Warszawa.

NBP (2019a). Informacja o działalności Komitetu Stabilności Finansowej w zakresie nadzoru makroostrożnościowego w 2018 r. Warszawa.

NBP (2019b). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2018 r. Warszawa.

NBP (2019c). Raport o stabilności systemu bankowego 2019 r., grudzień. Warszawa.

NBP (2019d). Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2018 roku. Warszawa.

NBP (2019e). Strategia polityki makroostrożnościowej. Warszawa.

NBP (2020a). Raport o stabilności systemu finansowego. Ocena skutków pandemii COVID-19. Warszawa.

NBP (2020b). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2019 r. Warszawa.

NIK (2018). Informacja o wynikach kontroli. Pobór podatku od instytucji finansowych. Warszawa.

Pagano, M., ESRB Advisory Scientific Committee (2014). Is Europe overbanked? mBank-CASE Seminar Proceedings, 132.

Pagano, M., Pica, G. (2012). Finance and employment. Economic Policy 27.69. http://www.igier.unibocconi.it/files/finance_employment.pdf (dostęp: 03.11.2019).

Panetta, F., Signoretti, F.M. (2010). Supply and demand of credit in Italy during the financial crisis. Banca d’Italia Occasional Paper, 63, 1–43.

Pietrzak, B., Polański, Z., Woźniak, B. (2008). System finansowy w Polsce, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

PKO Bank Polski (2020). Sprawozdanie finansowe PKO Banku Polskiego SA za rok zakończony 31 grudnia 2019 roku. Warszawa.

Poeschl, J., Zhang, X. (2019). Bank Capital Regulation and Endogenous Shadow Banking Crises. Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft Leibniz Information Centre for Economics. Conference paper. Hamburg.

La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A., Vishny, R. (1996). Law and finance. National Bureau of Economic Research Working Paper, 5661. http://piketty.pse.ens.fr/fichiers/enseig/ecoineg/articl/LaPortaetal1998.pdf (dostęp: 03.11.2019).

Pyka, I., Zygierewicz, M., Bolibo, P., Nocoń, A. (2019). Polityka makroostrożnościowa w regulowaniu stabilności sektora bankowego. Innowacyjność, implementacja, bariery. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Repullo, R., Suarez, J. (2004). Loan pricing under Basel capital requirements. Journal of Financial Intermediation, 13, 496–521.

Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2067 z dnia 22 listopada 2016 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 9 (Dz. U. UE L 323 z dn. 29.11.2016, s. 1–164).

Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. U. UE L 320 z dn. 29.11.2008, s. 1–481).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (tekst jednolity: Dz. U. 2019, poz. 520 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 sierpnia 2011 r. w sprawie określenia wzorcowego planu kont dla banków (tekst jednolity: Dz. U. 2019, poz. 946).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 marca 2020 r. uchylające rozporządzenie w sprawie bufora ryzyka systemowego (Dz. U. 2020, poz. 473).

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie wyższej wagi ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach (Dz. U. poz. 1068).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L176 z 27.06.2013, s. 1–337, z późn. zm.).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2395 z dnia 12 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne oraz dotyczących traktowania jako duże ekspozycje niektórych ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego denominowanych w walucie krajowej dowolnego państwa członkowskiego (Dz. U. UE L 345 z dn. 27.12.2017, s. 27–33).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/630 z dnia 17 kwietnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do minimalnego pokrycia strat z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych (Dz. U. UE L 111 z dn. 25.04.2019, s. 4–12).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19 (Dz. U. UE L 204 z dn. 26.06.2020, s. 4–17).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 680/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące sprawozdawczości nadzorczej instytucji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/429 z dnia 14 lutego 2020 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 680/2014 ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące sprawozdawczości nadzorczej instytucji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (Dz. U. UE L 96 z dn. 30.03.2020, s. 1–1092).

Ruthenberg, D., Landskroner, Y. (2008). Loan pricing under Basel II in an imperfectly competitive banking market. Journal of Banking & Finance, 12(32), 2725–2733.

Spinassou, K. (2013). Basel III capital requirements and regulatory power: the impact on bank risk-taking and credit supply. SRN Working Paper, 2307721, 1–27.

Stankiewicz-Billewicz, A. (2020). Newsletter kredytowy BIK – najnowsze dane o sprzedaży kredytów w Polsce. https://media.bik.pl/informacje-prasowe/586309/newsletter-kredytowy-bik-najnowsze-dane-o-sprzedazy-kredytow-w-polsce-2020-10-23 (dostęp: 28.12.2020).

Stein, J.C. (2012). Monetary policy as financial stability regulation. The Quarterly Journal of Economics. 1(127), 57–95.

Sum, K. (2015). Banking regulation and bank performance in the EU – what should be the scope of the regulatory reform? Bank i Kredyt, 46(3), 207–236.

Tanaka, M. (2003). The macroeconomic implications of the new Basel Accord. CESifo Economic Studies, 49(2), 217–232.

Tax Foundation: https://taxfoundation.org/bank-taxes-in-europe-2021/ (dostęp: 26.07.2021).

Thorsten, B., Degryse, H., Kneer, C. (2014). Is more finance better? Disentangling intermediation and size effects of financial systems. Journal of Financial Stability, 10, 50–64. https://lirias.kuleuven.be/bitstream/123456789/353769/1/AFI_1271.pdf (dostęp: 07.10.2019).

Uchwała nr 1 /2007 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, w tym zakresu i warunków stosowania metod statystycznych oraz zakresu informacji załączanych do wniosków o wydanie zgody na ich stosowanie, zasad i warunków uwzględniania umów przelewu wierzytelności, umów o subpartycypację, umów o kredytowy instrument pochodny oraz innych umów niż umowy przelewu wierzytelności i umowy o subpartycypację, na potrzeby wyznaczania wymogów kapitałowych, warunków, zakresu i sposobu korzystania z ocen, nadawanych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej oraz agencje kredytów eksportowych, sposobu i szczegółowych zasad obliczania współczynnika wypłacalności banku, zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu wymogów kapitałowych i współczynnika wypłacalności oraz określenia dodatkowych pozycji bilansu banku ujmowanych łącznie z funduszami własnymi w rachunku adekwatności kapitałowej oraz zakresu, sposobu i warunków ich wyznaczania (Dz. Urz. NBP nr 2/2007, poz. 3).

Uchwała nr 148/2013 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie wydania Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie (Dz. Urz. KNF z 2013 r., poz. 23).

UKNF (2015). Raport o sytuacji banków w 2014. Warszawa.

UKNF (2017). Raport o sytuacji banków w 2016. Warszawa.

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. 2021, poz. 217).

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. 2019, poz. 2357 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 140, 680).

Ustawa z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 68).

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 585).

Van den Heuvel, S.J. (2002). Does bank capital matter for monetary transmission? Federal Reserve Bank of New York Economic Policy Review, 8, 259–265.

Zaleska, M. (red.). (2013). Bankowość. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Zaleska, M. (red.). (2018). Świat bankowości. Warszawa: Difin.

ZBP (2020a). Komunikat ZBP w sprawie działań pomocowych podejmowanych przez banki. https://zbp.pl/Aktualnosci/Wydarzenia/Komunikat-ZBP-w-sprawie-dzialan-pomocowych-podejmowanych-przez-banki (dostęp: 20.12.2020).

ZBP (2020b). Założenia programu działań dla przeciwdziałania kryzysowi kredytowemu (credit crunch). Warszawa.

Zhang, Z., Wu, J., Liu, Q. (2008). Impacts of capital adequacy regulation on risk-taking behaviors of banking. Systems Engineering – Theory & Practice, 8(28), 183–189.

Zombirt, J. (2007). Nowa Umowa Kapitałowa – ewolucja czy rewolucja. Warszawa: CeDeWu.

Zygierewicz, M. (2019). Regulacje ostrożnościowe krajowe oraz sposób implementacji przepisów unijnych do polskiego systemu prawnego w zakresie regulacji ostrożnościowych. W: L. Kurkliński, B. Lepczyński (red.), Polityka państwa wobec sektora bankowego w Polsce. Konsekwencje sektorowe i makroekonomiczne (s. 11–30). Alterum Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego.