-
895
-
837
-
783
-
629
-
611
Pliki do pobrania
Publikacja jest efektem projektu realizowanego w Muzeum Sztuki w Łodzi w kooperacji z Zakładem Literatury XX i XXI wieku UŁ. Badania, prowadzone w duchu case studies, koncentrowały się na zjawiskach świadczących o przywiązaniu artystów do rozmaitych wariantów awangardowo pojętej zasady integracji sztuk. Akcentowały one także zbieżność dążeń twórców w Polsce po 1945 roku w różnych kontekstach społeczno-politycznych, instytucjonalnych czy nawet towarzyskich.
Książka dotyczy sojuszy i analogii w obrębie sztuk wizualnych i literatury – zarówno ponad ich zwyczajowo respektowanymi formułami, jak i w umownie przestrzeganych i honorowanych granicach. Autorzy zgromadzonych tekstów starają się uchwycić wzajemne artystyczne stymulowanie w rozprzestrzenianiu konkretnych idei, a zarazem interesuje ich zmiana usytuowań i optyk w postrzeganiu pozornie dobrze znanych zagadnień; innymi słowy – wszystko to, co kryje się w semantycznym potencjale tytułowych „(dy)fuzji”.
„Tom ma wyraźny rys nowatorski – i to zarówno w płaszczyźnie rewelatorskiej (tam, gdzie mowa jest o zjawiskach słabo zbadanych), jak i w obszarze repetycji (tam, gdzie poruszane są zagadnienia nie najgorzej opracowane). […] Wyłania się też w nim pewien dział by tak rzec, poznawczy. Po jednej jego stronie sytuują się przyczynki do twórczości bardzo znanych i znanych artystów (Białoszewski, Brzozowski, Buczkowski, Czycz, Haupt, Kantor, Peiper, Strzemiński, Themerson), z drugiej natomiast strony otrzymujemy kompetentne teksty, poświęcone artystom i zjawiskom znanym mniej lub niemal wcale (Bruszewski, Dłużniewski, Kryszkowski, Partum czy też sztuka artzinów). Siłą rzeczy, te pierwsze przyczynki wymagają podjęcia swoistego agonu z badaczami-poprzednikami, te drugie zaś stanowią nowość intelektualną niejako same przez się. Takie zestawienie wydaje się bardzo ożywcze dla wymowy całej publikacji”.
Z recenzji dr. hab. Piotra Łuszczykiewicza, prof. UAM
Magdalena Lachman – adiunkt w Zakładzie Literatury Polskiej XX i XXI wieku (Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Łódzki). Autorka książek Gry z „tandetą” w prozie polskiej po 1989 roku (2004) oraz Jak (nie) być pisarzem. Literatura we współczesnej przestrzeni komunikacyjnej (2019, w druku). Jest sekretarzem redakcji „Prac Polonistycznych”; wchodzi też w skład zespołu redakcyjnego rocznika „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”. Główny obszar jej zainteresowań naukowych stanowi literatura i sztuka najnowsza, komparatystyka interdyscyplinarna, socjologia literatury i kultury, literatura stosowana oraz komunikacja literacka w konfrontacji z kulturą masową, sferą medialną i kodami wizualnymi.
Paweł Polit – autor tekstów o sztuce, kurator w Muzeum Sztuki w Łodzi. Kurator wystaw w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, m.in.: Peter Downsbrough. Instalacje (1994), Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenia dyskursu: 1965–1975 (1999), Stanisław Ignacy Witkiewicz. Marginalia filozoficzne (2004), Martin Creed. the whole world + the work = the whole world / cały świat + praca = cały świat (2004), Bruce Nauman. NIE / NO (2009), Hanna Łuczak. Rosyjska ruletka (2010); współkurator wystaw, m.in.: Ryszard Stanisławski. Muzeum otwarte (2006), Włodzimierz Borowski. Siatka czasu (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2010). Kurator wystaw w Muzeum Sztuki w Łodzi: Themersonowie i awangarda (2013), Jeremy Millar. M/W (2014), Andrzej Czarnacki: skłonność uparta (2015), Stephen Kaltenbach. Indeks możliwości (2017); współkurator wystaw: DADA Impuls (2015), Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta (2017), Wielka Wojna (2018). Kurator wystawy Franciszka Themerson. Linie życia w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia 1 (we współpracy z Muzeum Sztuki w Łodzi, 2019). Publikował w katalogach wystaw oraz w pismach: „Afterall”, „ARTMargins”, „Obieg”, „Piktogram”.
Michalina Kmiecik – adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka dwóch książek z zakresu badań nad awangardą: Oblicza miejsca. Topiczne i atopiczne wyobrażenia przestrzeni w poezji Juliana Przybosia (2013); Drogi negatywności. Nurt estetyczno-religijny w poezji i muzyce awangardowej w XX wieku (2016) oraz kilkunastu artykułów naukowych poświęconych historii literatury dwudziestowiecznej publikowanych m.in. w „Ruchu Literackim”, „Pamiętniku Literackim” czy „Tekstach Drugich”. Zajmuje się teorią i praktyką awangardy w Polsce, poezją eksperymentalną oraz sztuką intermedialną. Niedawno opublikowała edycję zaszyfrowanej wersji Dziennika bez samogłosek Aleksandra Wata.
Aleksander Wójtowicz – historyk literatury, edytor. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zajmuje się dziejami europejskich ruchów awangardowych, współczesną sztuką eksperymentalną oraz edytorstwem literatury XX wieku. Autor książek Cogito i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awangardy (2010) oraz Nowa Sztuka. Początki (i końce) (2017), współredaktor monografii, edycji krytycznych i popularnych. Publikował m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Kwartalniku Filmowym”.
Beata Śniecikowska – polonistka i historyczka sztuki, szczególnie zainteresowana problematyką audialności i wizualności poezji. Bada relacje transkulturowe i intersemiotyczne, najchętniej na gruncie szeroko rozumianego modernizmu. Tropi także związki literatury i sztuki europejskiej z kulturami Dalekiego Wschodu. Autorka monografii: Słowo – obraz – dźwięk. Literatura i sztuki wizualne w koncepcjach polskiej awangardy 1918–1939 (2005), „Nuż w uhu”? Koncepcje dźwięku w poezji polskiego futuryzmu (2008; wyd. II 2017), Haiku po polsku. Genologia w perspektywie transkulturowej (2016). Stypendystka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wiceprezeska Fundacji „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”.
Justyna Staroń – doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa. Interesuje się literaturą XX wieku, zwłaszcza w ujęciu edytorskim i filologicznym. Prowadzi prace archiwistyczne. W 2018 roku na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II obroniła z wyróżnieniem pracę doktorską o rękopisach Kornela Makuszyńskiego. Zajmuje się też dorobkiem Leopolda Buczkowskiego – opracowała edycję listów artysty do żony (we fragmentach opublikowaną na łamach „Kontekstów. Polskiej Sztuki Ludowej” w 2015 roku). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Andrzej Niewiadomski – kierownik Zakładu Literatury XX i XXI wieku Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor trzech monografii: Niebliskie wyprawy. Jerzy Zagórski i poetycka przygoda nowoczesności (2001), Światy z jawnych słów i kwiatów ukrytych. O refleksji metapoetyckiej w nowoczesnej poezji polskiej (2010), „Jeden jest zawsze ostrzem”. Inna nowoczesność Zygmunta Haupta (2015) oraz licznych publikacji naukowych w czasopismach i książkach zbiorowych, tomów poezji, esejów; uczestnik konferencji krajowych i międzynarodowych, redaktor tomów zbiorowych. W latach 1989–2010 redaktor pisma „Kresy. Kwartalnik Literacki”.
Anna Śliwa – historyczka sztuki i literaturoznawczyni, kustosz dyplomowany. Jest doktorem nauk humanistycznych i autorką książki Sztuka – percepcja – język. Sfera wizualna w poezji i prozie Mirona Białoszewskiego (2013). Publikowała w „Pamiętniku Literackim”, „Tekstach Drugich”, „Twórczości”, „Frazie”, „Baroku”, „Archivolcie”, „Slavica Gandensia”, „Blizie”. Absolwentka podyplomowych studiów menadżerów kultury w Szkole Głownej Handlowej w Warszawie. Od 2014 roku kieruje Działem Sztuki Muzeum Miasta Gdyni. Kuratorka i współautorka licznych wystaw związanych ze sztuką Pomorza, dizajnem i architekturą. Współkuratorowana przez nią wystawa Szkło, metal, detal. Architektura Gdyni w szczegółach zdobyła I miejsce w konkursie Wydarzenie Historyczne Roku 2016 oraz wyróżnienie w konkursie Sybilla 2017. W 2018 roku nominowana do Pomorskich Sztormów za wystawę Oskar Zięta. Polskie Projekty Polscy Projektanci w kategorii „Odkrycie Roku” i „Wydarzenie Roku”. Katalog tej wystawy zdobył Nagrodę Honorową w 58. Konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek Najpiękniejsze Książki Roku 2017. Członek Zarządu Oddziału Gdańskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
Tomasz Bocheński – literaturoznawca, eseista i krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Zakładu Literatury Polskiej XX i XXI wieku Uniwersytetu Łódzkiego. Autor esejów o polskich dysydentach modernizmu: Witkacym, Brunonie Schulzu, Witoldzie Gombrowiczu, Bolesławie Leśmianie, Sławomirze Mrożku, Wiesławie Myśliwskim… Interesuje się improwizacją w literaturze, humorem jako formą poznania, pisarstwem wolnym od natręctw myślowych i ćwiczeniami duchowymi współczesnych pisarzy. Opublikował m.in. Czarny humor w twórczości Witkacego, Gombrowicza, Schulza. Lata trzydzieste (2005), Witkacy i reszta świata (2010), Tango bez Edka (2018).
Paweł Stangret – pracownik Katedry Badań nad Teatrem i Filmem w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie, literaturoznawca, badacz awangardy, interesuje się pograniczem sztuk wizualnych (głównie teatru) i literatury. Jest autorem książek: Tadeusz Kantor pisarz. „Lekcje mediolańskie” jako tekst literacki (2014), poświęconej literackiej analizie pism twórcy Cricot 2, oraz Artysta jako tekst. Nowoczesna sztuka metatekstu (2018), a także wielu artykułów na temat tekstowości w sztuce nowoczesnej i najnowszej.
Agnieszka Rejniak-Majewska – historyk sztuki i estetyk. Zajmuje się problematyką europejskiego i amerykańskiego modernizmu, historią krytyki artystycznej i praktyk awangardowych – z uwzględnieniem ich pozaartystycznych, lokalnych i idiosynkratycznych uwarunkowań i transmutacji. Interesują ją zagadnienia historiografii artystycznej, metodologii historii sztuki oraz szeroko rozumiane relacje estetyki i polityki. Autorka książek: Puste miejsce po krytyce. Modernizm i materialistyczna rewizja autonomii sztuki (2014), Polityka doświadczenia. Clement Greenberg i tradycja formalistycznej krytyki sztuki (2017), Obraz zwielokrotniony. Reprodukcja fotograficzna i wizualne narracje sztuki awangardowej 1910–1939 (2017). Współredaktorka (wraz z Tomaszem Majewskim i Wiktorem Marcem) tomu Migracje modernizmu. Nowoczesność i uchodźcy (2014).
Dariusz Pachocki – autor prac naukowych oraz artykułów z zakresu krytyki tekstu, krytyki literackiej i literaturoznawstwa. Opublikował książkę Stachura totalny (2007). Edytor dzieł Edwarda Stachury, Józefa Czechowicza, Bolesława Leśmiana, Stanisława Czycza, Władysława Broniewskiego. Za działalność edytorską dwukrotnie uhonorowany „Feniksem” przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich oraz Medalem Prezydenta Miasta Lublin. Stypendysta: Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacji Kościuszkowskiej.
Tomasz Załuski – historyk sztuki i filozof. Pracuje w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego oraz w Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Jego badania obejmują nowoczesne i współczesne praktyki artystyczne ujmowane w kontekstach kulturowych, ekonomicznych i społeczno-politycznych; artystyczny aktywizm i samoorganizację; dokumentację sztuki i archiwa kultury artystycznej; związki sztuki, prakseologii i biopolityki; konfiguracje estetyki, etyki i polityki w kulturowym projekcie nowoczesności; współczesną filozofię francuską. Autor książki Modernizm artystyczny i powtórzenie. Próba reinterpretacji (2008), redaktor tomów: Sztuki w przestrzeni transmedialnej (2010), Skuteczność sztuki (2014), Socrealizmy i modernizacje (z Aleksandrą Sumorok, 2017), Wideo w sztukach wizualnych (z Ryszardem W. Kluszczyńskim, 2018), Galeria Wschodnia. Dokumenty 1984–2017/Documents 1984–2017 (z Danielem Muzyczukiem, 2019). Tłumacz książek Jeana-Luca Nancy’ego Rozdzielona wspólnota (z Michałem Gusinem) i Jacques’a Derridy Widma Marksa. Członek redakcji pism „Sztuka i Dokumentacja” oraz „Hybris. Internetowy Magazyn Filozoficzny”.
Daniel Muzyczuk – kierownik Działu Sztuki Nowoczesnej w Muzeum Sztuki w Łodzi. Kurator wielu projektów, m.in.: Long Gone Susan Philipsz, Poszliśmy do Croatan (z Robertem Rumasem), MORE IS MORE (z Agnieszką Pinderą i Joanną Zielińską), Melancholia sprzeciwu (z Agnieszką Pinderą), Spojrzenia 2011, Dźwięki elektrycznego ciała. Eksperymenty w sztuce i muzyce w Europie Wschodniej 1957–1984 (z Davidem Crowleyem), Notatki z podziemia. Sztuka i muzyka alternatywna w Europie Wschodniej 1968–1994 (wraz z Davidem Crowleyem) oraz Muzeum rytmu (z Natashą Ginwalą). Kurator pawilonu polskiego na 55. Biennale Sztuki w Wenecji. Zwycięzca (z Agnieszką Pinderą) konkursu im. Igora Zabla w 2011 roku. Wykładał na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Od roku 2015 wiceprezes AICA Polska.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 30 stycznia 2025
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jest kluczowym tematem w działaniach profilaktycznych skierowanych do młodych ludzi.
Opublikowane: 16 stycznia 2025
Serdecznie zapraszamy na spotkanie poświęcone przekształceniom Placu Wolności, planowaniu miast dawniej i dziś oraz aktualnej polityce miejskiej.
Opublikowane: 2 stycznia 2025
Zapraszamy na spotkanie z prof. Wojciechem Woźniakiem – autorem książki „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych”.