Niniejsza publikacja w bezpośredni sposób nawiązuje do problemów poruszonych w Zarysie frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne), który w 2021 roku ukazał się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Niektóre kwestie były we wspomnianym opracowaniu zaledwie zasygnalizowane. Teraz postanowiłam zaprezentować je w sposób bardziej pogłębiony, sięgając po wybrane teorie frazeologiczne. Są to następujące zagadnienia: wąskie i szerokie rozumienie frazeologii, znaczenie frazeologii w nauczaniu języka, relacja między przysłowiem a klasycznym frazeologizmem w różnych teoriach frazeologicznych, synonimy i warianty leksykalne.
Praca łączy cechy monografii i podręcznika, a zatem jest dobrą pomocą podczas realizacji wszelkiego typu kursów akademickich o profilu językoznawczym lub kulturologicznym i wraz z Zarysem frazeologii... tworzy kompendium, po które powinien sięgnąć każdy student filologii rosyjskiej. Opracowanie może być pomocne podczas zajęć z gramatyki opisowej języka rosyjskiego. Część teoretyczna została przygotowana w dwóch wariantach językowych i pozwala na zapoznanie się z niełatwymi problemami lingwistycznymi zarówno początkującym studentom-rusycystom, jak i tym, którzy zdecydują się kontynuować studia na poziomie magisterskim. W Zarysie frazeologii... umieściłam kilkadziesiąt ćwiczeń sprawdzających umiejętności wykorzystywania różnych frazeologizmów w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Teraz natomiast, oprócz nie tak już licznego zestawu ćwiczeń, przygotowałam słownik zawierający 1000 popularnych i często używanych stałych związków wyrazowych, po które użytkownicy języka rosyjskiego chętnie sięgają, by dodać swoim wypowiedziom kolorytu i ekspresji.
Aмосова Н.Н., 1963, Основы английской фразеологии, Mосква.
Aникин В.П. (ред.), 1988, Русские пословицы и поговорки, Москва.
Aристова Т.С., Kовшова М.Л., Рысева Е.A., Телия В.Н., Черкасова И.Н., 1995, Словарь образных выражений русского языка, ред. В.Н. Телия, Москва.
Aрсентьева Ф., 1999, Русско-английский фразеологический словарь, под ред. Ч. Kарлсона, Kазань.
Мокиенко В.М., Никитина Т.Г., Николаева E.K., 2010, Большой словарь русских пословиц, Mосква.
Молотков А.И., 1977, Основы фразеологии русского языка, Ленинград.
Новиков Л.A. (гл. ред.), 1999, Сoвременный русский язык, Санкт-Петербург.
Oжегов С.И., Шведова Н.Ю., 1995, Толковый словарь русского языка, Москва.
Прокошева K.Н., 1972, Материалы для фразеологического словаря говоров Северного Прикамья, Пермь.
Пясецка A., 2019, Значение фразеологии при обучении иностранному языку (на материале русского и польского языков), [w:] Система і структура східнослов’янських мов, Вып. 14, редкол. Ю.В. Кравцова (відп. ред.) [та ін.], Kиїв, c. 188–201.
Ройзензон Л.И., 1973, Лекции по общей и русской фразеологии, Самарканд.
Соболев A.И. (сост.), 1983, Русские пословицы и поговорки, под ред. Ф.М. Селивановa, Москва.
Спирин А.С., 1985, Русские пословицы. Сборник русских народных пословиц и поговорок, присловиц, молвушек, приговорок, присказок, крылатых выражений литературного происхождения, Ростов-на-Дону.
Сурков A.A. (ред.), 1968, Kраткая литературная энциклопедия, т. 5, Москва.
Телия В.Н., 1996, Русская фразеология. Семантический, прагматический и лингво-культурологический аспекты, Москва.
Телия В.Н. (ред.), 2006, Большой фразеологический словарь русского языка. Значение. Употребление. Культурологический комментарий, Москва.
Тихонов А.Н., Ломов А.Г., Королькова А.В., 2004, Фразеологический словарь русского литературного языка. Более 35000 фразеологических единиц, ред. A.Н. Тихонов, Mосква.
Фeдоров А.И., 1983, Фразеологический словарь русских говоров Сибири, Новосибирск.
Федоров A.И., 1997, Фразеологический словарь русского литературного языка, т. 1–2, Mосква.
Федоров A.И. (ред.), 1995, Фразеологический словарь русского литературного языка конца XVIII–XX вв., Москва.
Федосов И.A., 1974, Вариантность и функционально-стилистическая синонимия фразеологических единиц, „Вопросы языкознания”, № 6, c. 119–124.
Фелицына В.П., Мокиенко В.М., 1990, Русские фразеологизмы. Лингво-страноведческий словарь, под pед. Е.М. Верещагинa, В.Г. Kостомаровa, Москва.
Фелицына В.П., Прохоров Ю.Е., 1988, Русские пословицы, поговорки и крылатые выражения. Лингвострановедческий словарь, под ред. Е.М. Верещагина, В.Г. Kостомарова, Москва.
Хлебда B., 1990, Фразеологическая теория и обучение русскому языку, „Przegląd Rusycystyczny”, № 1–4 (49–52), с. 97–101.
Шaнский Н.M., 1985, Фразеология современного русского языка, Москва.
Яранцев Р.И., 2001, Русская фразеология: словарь справочник, Mосква.
Ярцевa В.Н. (ред.), 1998, Большой энциклопедический словарь. Языкознание, Москва.
Basaj M., 1982, Z problematyki słownika frazeologicznego czesko-polskiego, [w:] Stałość i zmienność związków frazeologicznych, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 7–15.
Buttler D., 1982, Pojęcie wariantów frazeologicznych, [w:] Stałość i zmienność związków frazeologicznych, red. A.M. Lewicki, Lublin, s. 27–35.
Chlebda W., 1991, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Opole.
Chlebda W., 1994, Problem tzw. jednostek języka i praktyka przekładu na język obcy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego, Filologia Rosyjska”, t. 33, s. 41–48.
Chlebda W. (red.), 2006, Podręczny idiomatykon polsko-rosyjski, Opole.
Chlebda W., Gołubiewa A., Wawrzyńczyk J., Wielg T., 2003, Idiomy polsko-rosyjskie, Warszawa.
Chlebda W., Mokijenko W., Szuleżkowa S., 2003, Rosyjsko-polski słownik skrzydlatych słów, Łask.
Lewicki A.M., 1974, Aparat pojęciowy frazeologii, [w:] Z badań nad literaturą i językiem, red. L. Ludorowski, W. Magnuszewski, Warszawa, s. 135–151.
Lewicki A.M., 1999, Od przysłowia do frazeologizmu, [w:] Studia lingwistyczne ofiarowane Profesorowi Kazimierzowi Polańskiemu na 70-lecie Jego urodzin, red. W. Boryś, L. Bednarczuk, Katowice, s. 157–163.
Lewicki A.M. (red.), 1982, Stałość i zmienność związków frazeologicznych, Lublin.
Lewicki R., 2002, Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski, Warszawa.
Lukszyn J. (red.), 1998, Wielki słownik frazeologiczny polsko-rosyjski, rosyjsko-polski, Warszawa.
Młynarczyk E., 2013, Nie święci garnki lepią. Obraz rzemiosła utrwalony w polskiej frazeologii, Kraków.
Mokienko V., Wurm A., 2002, Česko-ruský frazeologický slovník, Olomouc.
Nowakowska A., 2005, Świat roślin w polskiej frazeologii, Wrocław.
Piasecka A., 2006, Rozważania o synonimach i wariantach we frazeologii, [w:] Świat Słowian w języku i kulturze, VII: Językoznawstwo, red. E. Komorowska, D. Dziadosz, Szczecin, s. 205–209.
Piasecka A., 2009, „Поговорка-цветочек, пословица-ягодка”. О przysłowiach i porzekadłach w języku rosyjskim, [w:] Aktualne problemy semantyki i stylistyki tekstu. Studia komparatywne i opisowe, red. J. Sosnowski, Łódź, c. 163–172.
Piasecka A., 2021, Zarys frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne), Łódź.
Skorupka S. (red.), 1969, Mały słownik języka polskiego, Warszawa.
Staszewski S., 1986, Warianty i synonimy we frazeologii, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. XXXII, s. 267–271.
Walter H., Mokijenko V., Komorowska E., Kusal K., 2014, Rosyjsko-niemiecko-polski słownik aktywnych przysłów (z obcojęzycznymi paralelami i historyczno-kulturowymi komentarzami), Greifswald–Szczecin.
Krystyna Ratajczyk,
Agata Piasecka,
Anna Bednarczyk,
Piotr Czerwiński,
Эмине Инанир,
Irena Jaros,
Aleksander Kiklewicz,
Zoja Kuca,
Aleksy Kucy,
Małgorzata Leyko,
Renata Marciniak-Firadza,
Bogdan Mazan,
Julia Mazurkiewicz-Sułkowska,
Елена Невзорова-Кмеч,
Beata Rycielska,
Dorota Samborska-Kukuć,
Piotr Stalmaszczyk,
Ewa Straś,
Anna Warda,
Maria Wichowa,
W kręgu zagadnień języka, literatury i kultury
Zgodnie z Komunikatem Prorektora UŁ ds. nauki dotyczącym systemu ScienceON od 15.09.2023 r. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego wprowadza dane o wszystkich publikacjach wydanych przez siebie autorstwa pracowników UŁ.
Publikacja ww. danych jest możliwa po opublikowaniu pracy w wersji ostatecznej i w terminie do 30 dni od opublikowania.
