Kapitał ludzki jako czynnik skuteczności audytu wewnętrznego

Lena Grzesiak

doi:10.18778/8220-628-9

Kapitał ludzki jako czynnik skuteczności audytu wewnętrznego

Lena Grzesiak

Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania, Katedra Zarządzania Zasobami Ludzkimi

ISBN

ISBN-13 (15): 978-83-8220-628-9

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15): 978-83-8220-629-6

DOI: https://doi.org/10.18778/8220-628-9

Słowa kluczowe: audyt wewnętrzny, kapitał ludzki, skuteczność audytu wewnętrznego

Opublikowane: 16 listopada 2021

Kategorie: Ekonomia i zarządzanie, Otwarty dostęp,

Pliki do pobrania

PDF

Dlaczego audyt wewnętrzny nie zawsze osiąga swoje cele? Czy jedynym powodem może być niechęć audytowanych? A może skuteczność audytu wewnętrznego zależy także od wiedzy oraz umiejętności audytowanych i zarządzających organizacją? Jak audytowani reagują na audyt wewnętrzny? Jakie oczekiwania mają audytorzy wewnętrzni? Na te i inne pytania odpowiedzi można znaleźć w monografii.

Przyjmując za motto frazę „audyt wewnętrzny tworzą ludzie”, Autorka analizuje kwestię skuteczności audytu wewnętrznego i uwzględnia jego społeczny kontekst. Podstawą analizy są jakościowe badania empiryczne wykorzystujące różne techniki gromadzenia danych, przede wszystkim wywiady z 65 audytorami wewnętrznymi, audytowanymi oraz zarządzającymi organizacjami z sektorów publicznego i prywatnego.

W prezentowanej monografii Autorka charakteryzuje wiedzę, umiejętności, postawy oraz oczekiwania audytorów wewnętrznych, audytowanych i zarządzających organizacjami z punktu widzenia skuteczności audytu wewnętrznego. Przedstawia wyniki badań, z których wynika, że ważnymi czynnikami skuteczności audytu wewnętrznego są: wsparcie zarządzających (materialne i niematerialne) dla audytu wewnętrznego, rozumienie audytu wewnętrznego, a także relacje między grupami uczestniczącymi w audycie wewnętrznym.

Podsumowaniem publikacji może być wypowiedź jednego z badanych audytorów wewnętrznych: „skuteczny audyt wewnętrzny to są ludzie […]. To stwierdzenie tak oczywiste, że często […] zapominane przez większość zainteresowanych”.

Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, ﬁrmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. 2017 poz. 1089 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. 2015 poz. 1844 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o ﬁnansach publicznych (Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591 z późn. zm.).

ACCA oraz Polski Instytut Dyrektorów (2010), Dobre Praktyki Komitetów Audytu w Polsce, Warszawa.

Dobre praktyki spółek notowanych na GPW 2016, https: //www.gpw.pl/dobre-praktyki (dostęp: 27.07.2019).

INTOSAI, Niezależność audytu wewnętrznego w sektorze publicznym, Wiedeń.

ISO (2015), ISO:9001:2015 – Quality management systems – Fundamentals and vocabulary, International Organizations for Standarization, Geneva, https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:9000:ed-4:v1:en (dostęp: 26.02.2020).

Kodeks etyki pracownika naukowego (2017), Polska Akademia Nauk, Warszawa.

Kodeks Etyki Socjologa uchwalony przez Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Socjologicznego dnia 25 marca 2012 r.

Kodeks Etyki, Instytut Audytorów Wewnętrznych, Floryda, tłumaczenie na język polski.

Międzynarodowe standardy praktyki zawodowej audytu wewnętrznego, Instytut Audytorów Wewnętrznych, Floryda, tłumaczenie na język polski.

Międzynarodowy Standard Badania 610, Wykorzystanie Pracy Audytorów Wewnętrznych, Polska Izba Biegłych Rewidentów.

Abbott L., Parker S., Peters G. (2010), Serving two masters: the association between audit committee internal audit oversight and internal audit activities, „Accounting Horizons”, vol. 24 (1), s. 1–24.

Adamiecki K. (1985), O nauce organizacji, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Adamska A., Bohdanowicz L., Gad J. (2017), Reakcje spółek publicznych na wprowadzenie obowiązku powoływania komitetu audytu, „e-Mentor”, nr 4, s. 25–35.

Adbolmohammadi M.J. (2009), Factors associated with the use of and compliance with the IIA Standards: a study of Anglo-culture CAEs, „International Journal of Auditing”, vol. 13 (1), s. 27–42.

Ahlawat S.S., Lowe J. (2004), An examination of internal auditor objectivity: in house versus outsourcing, „Auditing: a Journal of Practice & Theory”, vol. 23 (2), s. 147–160.

Ahmad N., Othman R., Othman R., Jusoﬀ K. (2009), The eﬀectiveness of internal audit in Malaysian public sector, „Journal of Modern Accounting and Auditing”, vol. 5 (9), s. 784–790.

Ahmad Z., Taylor D. (2009), Commitment to independence by internal auditors: the eﬀects of role ambiguity and role conﬂict, „Managerial Auditing Journal”, vol. 24 (9), s. 899–925.

Aksoy T., Bozkus S. (2012), Establishment of eﬀective internal audit function: recommendations for best practice, „Journal of Modern Accounting and Auditing”, vol. 8 (9), s. 1283–1290.

Albrecht W., Howe K., Stocks K., Schueler D. (1989), How successful internal audit departments are evaluated, „Financial Executive”, vol. 5 (3), s. 39–42.

Allegrini M., D’Onza G., Paape L., Melville R., Sarens G. (2006),The European literature review on internal auditing, „Managerial Auditing Journal”, vol. 21 (8), s. 845–853.

Allen R. (1996), Managing internal audit conﬂicts, „Internal Auditor”, vol. 53 (4), s. 58–61.

Al-Twaijry A.A.M., Brierley J.A., Gwilliam D.R. (2003), The development of internal audit in Saudi Arabia: an institutional theory perspective, „Critical Perspectives on Accounting”, vol. 14 (5), s. 507–531.

Alzeban A. (2015), The impact of culture on the quality of internal audit: an empirical study, „Journal of Accounting, Auditing, & Finance”, vol. 30 (1), s. 57–77.

Alzeban A. (2018), The association between internal audit department characteristics and IFRS compliance, „Asian Review Of Accounting”, vol. 26 (3), s. 336–358.

Alzeban A., Gwilliam D. (2014), Factors aﬀecting the internal audit eﬀectiveness: A survey of the Saudi public sector, „Journal of International Accounting, Auditing and Taxation”, vol. 23 (2), s. 74–86.

Anderson D., Eubanks G. (2015), Wykorzystanie COSO w trzech liniach obrony, https://www.iia.org.pl/sites/default/ﬁles/iia_coso_2016_www_0.pdf Instytut Audytorów Wewnętrznych (dostęp: 10.12.2019).

Anderson U. (1983), Quality assurance for internal auditing, The Institute of Internal Auditors, Altamonte Springs, Florida.

Anderson U. (2003), Assurance and consulting services, Chapter 4, [w:] A.D. Bailey, S. Ramamoorti, A.A. Gramling (red.), Research opportunities in internal auditing, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, https://na.theiia.org/iiarf/Public%20Documents/Chapter%204%20Assurance%20and%20Consulting%20Services.pdf (dostęp: 2.04.2018).

Arena M., Azzone G. (2009a), Internal audit eﬀectiveness: relevant drivers of auditees satisfaction, Working paper, https://www.researchgate.net/publication/251896275_INTERNAL_AUDIT_EFFECTIVENESS_RELEVANT_DRIVERS_OF_AUDITEES_SATISFACTION (dostęp: 14.10.2018).

Arena M., Azzone G. (2009b), Identifying organizational drivers of internal audit eﬀectiveness, „International Journal of Auditing”, vol. 13 (1), s. 43–60.

Arena M., Sarens G. (2015), Editorial: Internal auditing: creating stepping stones for the future, „International Journal of Auditing”, vol. 19, s. 131–133.

Arens A.A., Elder R.J., Beasley M.S. (2012), Auditing and assurance services: an integrated approach, 14th Edition, Pearson Education, New Jersey.

Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1994), Psychologia społeczna. Serce i umysł, Wydawnictwo Zysk i Spółka, Poznań.

Babbie E. (2004), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Babbie E. (2013), Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Badara M.S. (2017), The relevant of contingency theory and stewardship theory on the internal audit research, „Journal of World Economic Research”, vol. 6 (2), s. 17–22.

Badara M.S., Saidin S.Z. (2013), The journey so far on internal audit eﬀectiveness: a calling for expansion, „International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences”, vol. 3 (3), s. 340–351.

Bailey J. (2010), Core competencies for today’s internal auditors. A Component of the CBOK Study, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamonte Springs.

Balcerowicz L. (2014), Wstęp do wydania polskiego książki Theodore W. Schultza pt. Ekonomia kapitału ludzkiego, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Warszawa.

Baron A., Armstrong M. (2008), Zarządzanie kapitałem ludzkim. Uzyskiwanie wartości dodanej dzięki ludziom, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Kraków.

Barr R.H., Chang S.Y. (1993), Outsourcing internal audits: a boon or bane?, „Managerial Auditing Journal”, vol. 8 (1), s. 14–17.

Bartoszewicz A., Lelusz H. (2009), Audytor wewnętrzny w samorządzie gminnym podejście badawcze, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, vol. 16, s. 157–167.

Bastable C.W., Collins S.H. (1976), The human side of auditing, „Journal of Accountancy”, vol. 141 (6), s. 100–101.

Becker G.S. (2002), The age of human capital. Education in the twenty-ﬁrst century, http://media.hoover.org/sites/default/ﬁles/documents/0817928928_3.pdf (dostęp: 23.06.2019).

Bednarek P. (2009a), Historyczne uwarunkowania rozwoju audytu wewnętrznego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 53, s. 9–19.

Bednarek P. (2009b), Rola komitetu audytu w tworzeniu skutecznego nadzoru korporacyjnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 16, s. 49–57.

Bednarek P. (2014), Performance management in the Internal Audit Departments in Poland: The State of the Art and Prospects for Development, „Olsztyn Economic Journal”, vol. 9 (2), s. 153–164.

Bednarek P. (2015a), Samoocena w audycie wewnętrznym jednostek sektora ﬁnansów publicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.

Bednarek P. (2015b), Premie i nagrody dla audytorów wewnętrznych a skuteczność audytu wewnętrznego w sektorze prywatnym i publicznym, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 399, s. 41–54.

Bednarek P. (2016a), Wpływ kierownictwa wyższego szczebla i komitetu audytu na wartość dodaną audytu wewnętrznego, „Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 268, s. 34–42.

Bednarek P. (2016b), Problemy ustalania wartości dodanej audytu wewnętrznego – istniejący dorobek i kierunki dalszych badań, „Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 263, s. 61–72.

Bednarek P. (2016c), Niestandardowe wyznaczniki jakości audytu wewnętrznego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 424, s. 41–49.

Bednarek P. (2017), The relationship between organisational attributes and internal audit eﬀectiveness, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 474, s. 11–24.

Bednarz-Łuczewska P., Łuczewski M. (2012), Analiza dokumentów zastanych, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 163–188.

Berens W., Schmitting W. (2003), Zum Verhältnis von Controlling, Interner Revision und Früherkennung vor dem Hintergrund der Corporate Governance, „Zeitschriﬅ für Planung & Unternehmenssteuerung”, vol. 14 (4), s. 353–377.

Bhattacharjee S., Moreno K.K. (2013), The role of auditors’ emotions and moods on audit judgment: a research summary with suggested practice implications, „Current Issues in Auditing”, vol. 7 (2), s. P1–P8.

Bielińska-Dusza E. (2011a), Zakres pojęciowy audytu wewnętrznego, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 35–50.

Bielińska-Dusza E. (2011b), Audyt wewnętrzny w ocenie badań empirycznych, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 64–68.

Bielińska-Dusza E. (2011c), Charakterystyka systemu audytu wewnętrznego, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 78–94.

Bielińska-Dusza E. (2011d), Klasyﬁkator problemów systemu audytu wewnętrznego, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 139–154.

Blakeney R., Holland W., Matteson M. (1976), The auditor-auditee relationship: some behavioral considerations and implications for auditing education, „Accounting Review”, vol. 51 (4), s. 899–906.

Blommaert T., van den Broek S., de Pooter M. (2014), The guardians of trust, „Internal Auditor”, vol. 71 (5), s. 47–51.

Bonner S.E. (1990), Experience eﬀects in auditing: the role of task-speciﬁc knowledge, „The Accounting Review”, vol. 65 (1), s. 72–92.

Bou-Raad G. (2000), Internal auditors and a value-added approach: the new business regime, „Managerial Auditing Journal”, vol. 15 (4), s. 182–187.

Burton G., Starliper M.W., Summers S.L., Wood D. (2015), Recruiting Internal auditors: the eﬀects of using the internal audit function as a management training ground and performing consulting services, „Accounting Horizons”, vol. 29, s. 115–140.

Caratas M., Spatariu E. (2014), Contemporary approaches in internal audit, „Procedia Economics And Finance”, vol. 15, s. 530–537.

Carcello J., Eulerich M., Masli A., Wood D. (2018), The value to management of using the internal audit function as a management training ground, „Accounting Horizons”, vol. 32 (2), s. 121–140.

Carmeli A., Zisu M. (2009), The relational underpinnings of quality internal auditing in medical clinics in Israel, „Social Science and Medicine”, vol. 68 (5), s. 894–902.

Carmichael A. (2014), Deﬁning success of the chief audit executive, https://na.theiia.org/about-us/Public%20Documents/The%20Chief%20Audit%20Executive-Understanding%20the%20Role%20and%20Professional%20Obligations%20of%20a%20CAE.pdf (dostęp: 16.12.2018).

Cenker W.J., Nagy A.L. (2002), An assessment of the newly deﬁned internal audit function, „Managerial Auditing Journal”, vol. 3, s. 130–137.

Chambers A.D. (1986), The psychology of internal audit, „Managerial Auditing Journal”, vol. 1 (1), s. 21–27.

Chambers R. (2014), We can audit anything – but not everything, https://iaonline.theiia.org/we-can-audit-anything-but-not-everything (dostęp: 18.03.2019).

Chambers R. (2015a), Communication has never been more important for internal audit, „NACD Directorship”, vol. 41 (6), s. 84.

Chambers R. (2015b), 5 reasons internal auditing never gets old, https://iaonline.theiia.org/blogs/chambers/2015/5-reasons-internal-auditing-never-gets-old (dostęp: 9.03.2019).

Chambers R. (2016), Internal audit’s relationship with management can say a lot about organizational culture, https://iaonline.theiia.org/blogs/chambers/2016/Pages/Internal-Audits-Relationship-With-Management-Can-Say-a-Lot-About-Organizational-Culture-.aspx (dostęp: 14.10.2018).

Chambers R. (2017a), Management vs. internal audit: 5 frequent sources of tension, https://iaonline.theiia.org/blogs/chambers/2017/Pages/Management-vs-Internal-Audit-5-Frequent-Sources-of-Tension.aspx (dostęp: 1.02.2019).

Chambers R. (2017b), 10 things not to say in an internal audit report, https://iaonline.theiia.org/blogs/chambers/2017/Pages/10-Things-Not-to-Say-in-an-Internal-Audit-Report.aspx (dostęp: 25.03.2019).

Chambers R. (2019), Internal auditors: what is it you do?, https://iaonline.theiia.org/blogs/chambers/2019/Pages/Internal-Auditors-What-Is-It-You-Do.aspx (dostęp: 11.03.2019).

Chambers R., McDonald P. (2013), Succeeding as a 21st century internal auditor: 7 attributes of highly eﬀective internal auditors, IIA, https://global.theiia.org/news/Documents/7%20Attributes%20of%20Highly%20Effective%20Internal%20Auditors.pdf (dostęp: 1.01.2019).

Chevers D., Lawrence D., Laidlaw A., Nicholson D. (2016), The eﬀectiveness of internal audit in Jamaican commercial banks, „Accounting & Management Information Systems”, vol. 15 (3), s. 522–541.

Christopher J., Sarens G., Leung P. (2009), A critical analysis of the independence of the internal audit function: evidence from Australia, „Accounting, Auditing & Accountability Journal”, vol. 2, s. 200–220.

Chuan L., Christina Yu-Ping W., Chen-Yu W., Jaw B. (2017), The role of human capital management in organizational competitiveness, „Social Behavior & Personality: An International Journal”, vol. 45 (1), s. 81–92.

Chun C. (1997), On the functions and objectives of internal audit and their underlying conditions, „Managerial Auditing Journal”, vol. 12 (4/5), s. 247–250.

Ciesielska M., Wolanik Boström K., Öhlander M. (2012), Obserwacja, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 41–67.

Coetzee G.P., du Bruyn R. (2001), The relationship between the new IIA Standards and the internal auditing profession, „Meditari Accountancy Research”, vol. 9, s. 61–79.

Coetzee P., Erasmus L. (2017), What drives and measures public sector internal audit eﬀectiveness? Dependent and independent variables, „International Journal Of Auditing”, vol. 21 (3), s. 237–248.

Cohen A., Sayag G. (2010), The eﬀectiveness of internal auditing: an empirical examination of its determinants in israeli organisations, „Australian Accounting Review”, vol. 20 (3), s. 296–307.

Cooper B.J., Leung P., Wong G. (2006), The Asia Paciﬁc literature review on internal auditing, „Managerial Auditing Journal”, vol. 21 (8), s. 822–834.

Cosserat G.W., Rodda N. (2009), Modern Auditing, Third Edition, John Wiley & Sons, Ltd., London.

Czakon W. (2009), Mity o badaniach jakościowych w naukach o zarządzaniu, „Przegląd Organizacji”, nr 9, s. 13–17.

Czakon W. (2011), Metodyka systematycznego przeglądu literatury, „Przegląd Organizacji”, nr 3, s. 57–61.

Czapla T. (2011), Modelowanie kompetencji pracowniczych w organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

D’Onza G., Sarens G. (2018), Factors that enhance the quality of the relationships between internal auditors and auditees: Evidence from Italian companies, „International Journal of Auditing”, vol. 22 (1), s. 1–12.

D’Onza G., Sarens G., Betti N. (2016), Factors enhancing the internal auditing function’s ability to add value to the auditees. Evidences from Italian companies, Working Paper Series, Louvain School of Management Research Institute, 05, https://www.academia.edu/33924078/Factors_enhancing_the_internal_auditing_functions_ability_to_add_value_to_the_auditees_Evidences_from_Italian_companies (dostęp: 18.03.2019).

Dal Mas L., Barac K. (2018), The inﬂuence of the chief audit executive’s leadership style on factors related to internal audit eﬀectiveness, „Managerial Auditing Journal”, vol. 33 (8/9), s. 807–835.

Dascălu E.D., Marcu N., Hurjui I. (2016), Performance management and monitoring of internal audit for the public sector in Romania, „Amﬁteatru Economic”, vol. 18 (43), s. 691–705.

Davies M. (1956), Objectives of Internal Auditing, „The Accounting Review”, vol. 31 (2), s. 227–233.

Dellai H., Omri M.A. (2016), Factors aﬀecting the internal audit eﬀectiveness in Tunisian organizations, „Research Journal of Finance and Accounting”, vol. 7 (16), s. 208–221.

Deloitte (2010), The broken triangle? Improving the relationship between internal audit, management, and the audit committee, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uy/Documents/audit/El%20Tri%C3%A1ngulo%20roto_Auditoria%20Interna_Comite%20de%20auditoria_Gerencia.pdf (dostęp: 22.05.2019).

Deloitte (2011), Internal audit. Make it your strongest link, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/na/Documents/risk/na_Internal_Audit_%20Make_it_your_strongest%20link.pdf (dostęp: 28.02.2018).

Denzin N.K., Lincoln Y.S. (2014a), Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych, [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Tom I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 19–62.

Denzin N.K., Lincoln Y.S. (2014b), Rywalizujące paradygmaty i perspektywy, [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Tom I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 272–279.

Denzin N.K., Lincoln Y.S. (2014c), Strategie badawcze, [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Tom I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 533–547.

Deribe W.J., Regasa D.G. (2014), Factors determining internal audit quality: empirical evidence from ethiopian commercial banks, „Research Journal of Finance and Accounting”, vol. 5 (23), s. 86–94.

Dessalegn G.M., Kieran J., Joseph M.M. (2010), Antecedents and organisational performance implications of internal audit eﬀectiveness: Some propositions and research agenda, „Paciﬁc Accounting Review”, vol. 3, s. 224–252.

Dittenhofer M. (1994), Strategy for the Internal Audit Engagement, „Managerial Auditing Journal”, vol. 9 (8), s. 13–17.

Dittenhofer M. (1997), Behavioural aspects of internal auditing „revisited”, „Managerial Auditing Journal”, vol. 12 (1), s. 23–27.

Dittenhofer M. (2001a), Internal auditing eﬀectiveness: an expansion of present methods, „Managerial Auditing Journal”, vol. 16 (8), 443–450.

Dittenhofer M. (2001b), Reengineering the internal auditing organization, „Managerial Auditing Journal”, vol. 16 (8), s. 458–468.

Dittenhofer M., Evans R.L., Ramamoorti S., Ziegenfuss D. (2011), Behavioral dimensions of internal auditing: an exploratory survey, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, https://www.interniaudit.cz/download/Publikace-IIA/5015.2.dl-Behaviorial%20Dimensions-Survey%20report-FINAL_copy%20for%20web%20zip.pdf (dostęp: 3.05.2019).

Domański R.S. (1993), Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

D’Onza G., Selim G., Melville R., Allegrini M. A. (2015), Study on internal auditor perceptions of the function ability to add value, „International Journal Of Auditing”, vol. 19 (3), s. 182–194.

Drent E. (2009), The eﬀect of appreciative auditing on audit outcomes and employee attitude towards change https://www.iia.nl/SiteFiles/Appreciative%20Auditing/The%20eﬀect%20of%20AA%20on%20audit%20outcomes%20and%20employee%20attitude%20towards%20change.pdf (dostęp: 6.03.2019).

Drogalas G., Karagiorgos T., Arabatzis K. (2015), Factors associated with internal audit eﬀectiveness: evidence from Greece, „Journal of Accounting and Taxation”, vol. 7 (7), s. 113–122.

Drogalas G., Pazarskis M., Anagnostopoulou E., Papachristou A. (2017), The eﬀect of internal audit eﬀectiveness, auditor responsibility and training in fraud detection, „Accounting & Management Information Systems”, vol. 16 (4), s. 434–454.

Dubis G.S., Jain P., Manchanda A., Thakkar R. (2010), IPPF practice guide: measuring internal audit eﬃectiveness and eﬃciency, The Institute of Internal Auditors, https://global.theiia.org/standards-guidance/Member%20Documents/Practice%20guide%20Measuring%20Internal%20Audit%20Effectiveness.pdf (dostęp: 21.03.2019).

Dukić T., Dorđević M. (2014), Needs and speciﬁcs of ensuring eﬀective internal audit, „Facta Universitatis, Series: Economics and Organization”, vol. 11 (4), s. 353–365.

Dumitrescu-Peculea A., Calota G. (2014), The importance of internal audit in optimizing management processes, „Internal Auditing & Risk Management”, vol. 9 (4), s. 11–20.

Dyduch W. (2012), Współczesne dylematy zarządzania pomiarem efektywności organizacyjnej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 262, s. 86–95.

Dźwigoł H. (2015), Warsztat badawczy w naukach o zarządzaniu, „Zeszyty Naukowe Politechniki Ślaskiej. Seria Organizacji i Zarzadzanie”, vol. 83, s. 133–142.

Eden D., Moriah L. (1996), Impact of internal auditing on branch bank performance: A ﬁeld experiment, „Organizational Behavior and Human Decision Processes”, vol. 68 (3), s. 262–271.

Edvinsson L., Malone M.S. (2001), Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

El-Sayed E. (2011), Internal audit function: an exploratory study from Egyptian listed ﬁrms, „International Journal of Law and Management”, vol. 53 (2), s. 108–128.

Endaya K., Hanefah M. (2016), Internal auditor characteristics, internal audit effectiveness, and moderating eﬀect of senior management, „Journal of Economic and Administrative Sciences”, vol. 32 (2), s. 160–176.

Endaya K.A., Hanefah M.M. (2013), Internal audit eﬀectiveness: an approach proposition to develop the theoretical framework, „Research Journal of Finance and Accounting”, vol. 4 (10), s. 92–102.

Erasmus L., Coetzee P. (2018), Drivers of stakeholders’ view of internal audit effectiveness Management versus audit committee, „Managerial Auditing Journal”, vol. 33 (1), s. 90–114.

Ertl-Wagner B, Steinbrucker S. (2011), (K)eine Angst vor Audits? Kontrolle ist gut, Vertrauen ist besser, „Der Radiologe”, vol. 51 (10), s. 851–858.

Eulerich M., van Uum C (2017), Die Interne Revision als Unterstützer von Vorstand und Aufsichtsrat, „Schmalenbachs Zeitschriﬅ für betriebswirtschaﬅliche Forschung”, vol. 69 (3), s. 275–310.

Fanning K., Piercey D. (2014), Internal auditors’ use of interpersonal likability, arguments, and accounting information in a corporate governance setting, „Accounting, Organizations and Society”, vol. 39, s. 575–589.

Filipczyk-Gałązka A. (1994), Problem oczekiwań szkolnych uczniów w świetle różnych teorii psychologicznych, „Chowanna”, nr 1, s. 20–31.

Filipowicz G. (2014), Zarządzanie kompetencjami. Perspektywa ﬁrmowa i osobista, Wolters Kluwer, Warszawa.

Fitz-enz J. (2001), Rentowność inwestycji w kapitał ludzki, Oﬁcyna Ekonomiczna, Kraków.

Flesher D.L., Zanzig J.S. (2000), Management accountants express a desire for change in the functioning of internal auditing, „Managerial Auditing Journal”, vol. 15 (7), s. 331–337.

Flick U. (2009), An introduction to qualitative research, fourth edition, Sage Publications, Thousand Oaks.

Flick U. (2010), Projektowanie badania jakościowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Flick U. (2011), Jakość w badaniach jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Friedman M., Akaaboune O., Margolis D.M. (2013), Internal audit: a new lens for cost management, „Journal of Corporate Accounting & Finance”, vol. 24 (4), s. 27–39.

Frigo M. (2002), A balanced scorecard framework for internal auditing departments, Altamonte Springs, The IIA Research Foundation.

Gasparski W. (2007b), Prakseologia w polityce, „Decydent & Decision Maker”, t. 73, http://www.decydent.pl/archiwum/wydanie_7/prakseologia-w-polityce_37.html (dostęp: 23.02.2019).

Gębczyńska A. (2012), Pomiar efektywności procesów logistycznych, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu”, nr 32, s. 211–220.

Gendron Y., Bedard J. (2006), On the constitution of audit committee eﬀectiveness, „Accounting, Organizations and Society”, vol. 3, s. 211–239.

Giselle B. (2000), Internal auditors and a value-added approach: the new business regime, „Managerial Auditing Journal”, vol. 4, s. 182–187.

Glazer A.S., Jaenicke H. (1980), A framework for evaluating an internal audit function, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamore Springs, Florida.

Glinka B., Hensel P. (2014), Współpraca partnerów publicznych i prywatnych, [w:] A.K. Koźmiński, D. Latusek-Jurczak (red.), Relacje międzyorganizacyjne w naukach o zarządzaniu, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Warszawa, s. 409–439.

Gołębiowski G. (2010), Outsourcing audytu wewnętrznego, „Współczesna Ekonomia”, nr 4 (2), s. 175–183.

Goodwin J. (2003), The relationship between the audit committee and the internal audit function: Evidence from Australia and New Zealand, „International Journal of Auditing”, vol. 7 (3), s. 263–278.

Goodwin J. (2004), A comparison of internal audit in the private and public sectors, „Managerial Auditing Journal”, vol. 19 (5), s. 640–650.

Gorący J. (2013), Audyt wewnętrzny w opiniach nieekonomistów, [w:] K. Winiarska (red.), Kontrola zarządcza oraz audyt wewnętrzny w teorii i praktyce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 226–235.

Gorzeń-Mitka I. (2005), Skuteczność – próba interpretacji, „Prace Naukowe AE we Wrocławiu’’, nr 1060, s. 138–139.

Greenawalt M.B. (1997), The internal auditor and the critical thinking process: a closer look, „Managerial Auditing Journal”, vol. 12 (2), s. 80–86.

Griﬃn R. (2017), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Grocholski H. (2004), Wstęp, [w:] H. Grocholski (red.), Praktyczne aspekty audytu wewnętrznego, Instytut Rachunkowości i Podatków, Warszawa.

Grzesiak L. (2018a), Wybrane behawioralne aspekty audytu wewnętrznego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 533, s. 83–90.

Grzesiak L. (2018b), Audytor wewnętrzny jako partner biznesowy, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 543, s. 47–56.

Grzesiak L. (2019a), Kompetencje zarządzającego audytem wewnętrznym, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, nr XX (6/1), s. 435–447.

Grzesiak L. (2019b), Myths on Internal Auditing, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, nr XX (6/1), s. 421–434.

Grzesiak L. (2019c), Wymagania kompetencyjne stawiane audytorom wewnętrznym w świetle ogłoszeń o pracę – analiza porównawcza, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty”, nr 1 (51), s. 209–220.

Grzesiak L. (2020), Postgraduate education for internal auditors vis-à-vis employers’ expectations, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty”, nr 55 (1), s. 66–80.

Grzesiak L., Kabalski P. (2018), Wybrane teorie ekonomiczne i społeczne jako podstawa badań audytu wewnętrznego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 522, s. 171–181.

Gudkova S. (2012), Wywiad w badaniach jakościowych, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 111–129.

Guénin-Paracini H., Malsch B., Tremblay M. (2015), On the operational reality of auditors’ independence: lessons from the ﬁeld, „Auditing: A Journal Of Practice & Theory”, vol. 34 (2), s. 201–236.

Hammersley M., Atkinson P. (2000), Metody badań terenowych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Hass S., Abdolmohammadi M.J., Burnaby P. (2006), The Americas literature review on internal auditing, „Managerial Auditing Journal”, vol. 21 (8), s. 835–844.

Hay D. (2017), Opportunities for auditing research: back to our interdisciplinary roots, „Meditari Accountancy Research”, vol. 3, s. 336–350.

Hayes R., Wallgae P., Gortemaker H. (2014), Principles of auditing: an introduction to international standards on auditing, 3rd edition, Pearson, London.

Hazami-Ammar S. (2015), Critical analysis of internal audit independence: international literature, „Journal of Research in Business, Economics and Management”, vol. 3 (3), s. 214–222.

Herdan A., Stuss M., Krasodomska J. (2009), Audyt wewnętrzny jako narzędzie wspomagające efektywny nadzór korporacyjny w spółkach akcyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Hillison W., Pacini C., Sinason D. (1999), The internal auditor as fraud-buster, „Managerial Auditing Journal”, vol. 14 (7), s. 351–363.

Hirth R.B. (2008), Better internal audit leads to better controls, „Financial Executive”, vol. 24 (9), s. 49–51.

Hofmann R. (1972), Interne Revision. Organisation und Aufgaben Konzernrevision, Springer Fachmedien, Wiesbaden.

Hofmann R. (1973), Interne Revision, ein Instrument der Unternehmensleitung, [w:] H. Jacob (red.), Unternehmungskontrolle. Schriﬅen zur Unternehmensführung, Gabler Verlag, Wiesbaden, s. 23–44.

Holstein-Beck M. (1987), Szkice o pracy, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Biblioteka Nauki o Pracy, Warszawa.

Holt J.E. (2012), A high performance audit function, „Internal Auditor”, vol. 68 (1), s. 44–48.

Instytut Audytorów Wewnętrznych (2018), Stanowisko IIA, Dlaczego zgodność ma znaczenie, https://www.iia.org.pl/publikacje/stanowisko-iia-dlaczego-zgodnosc-ma-znaczenie (dostęp: 20.08.2019).

Jacka M. (2018a), Works and plays well with others, https://iaonline.theiia.org/blogs/jacka/2018/Pages/Works-and-Plays-Well-with-Others.aspx (dostęp: 9.03.2019).

Jacka M. (2018b), Internal audit by any other name, https://iaonline.theiia.org/blogs/jacka/2018/Pages/Internal-Audit-by-Any-Other-Name.aspx (dostęp: 23.06.2019).

Jacka M. (2019), We are not auditors. Practitioners should not let themselves be deﬁned by just one word, https://iaonline.theiia.org/2019/Pages/We-Are-Not-Auditors.aspx (dostęp: 28.02.2019).

Jamka B. (2011), Czynnik ludzki we współczesnym przedsiębiorstwie: zasób czy kapitał? Od zarządzania kompetencjami do zarządzania różnorodnością, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Warszawa.

Jemielniak D. (2008), Zarządzanie wiedzą – pojęcia podstawowe, [w:] D. Jemielniak, A.K. Koźmiński (red.), Zarządzanie wiedzą, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 21–30.

Jemielniak D. (2012a), Wprowadzenie. Czym są badania jakościowe, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Tom 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. IX–XVI.

Jemielniak D. (2012b), Wprowadzenie. Różnorodność metod i narzędzi w badaniach jakościowych, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. IX–XVII.

Joe U.U., Emmanuel U.E. (2016), Eﬀective communication in internal auditing: a factor in internal audit functions eﬀectiveness in Nigeria universities, „International Journal For Innovative Research In Multidisciplinary Field”, vol. 2 (12), s. 111–121.

Juchnowicz M. (2014a), Założenia koncepcji zarządzania kapitałem ludzkim, [w:] M. Juchnowicz (red.), Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy, narzędzia, aplikacje, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 129–140.

Juchnowicz M. (2014b), Satysfakcja zawodowa pracowników. Kreator kapitału ludzkiego, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Juchnowicz M. (2014c), Istota i struktura kapitału ludzkiego, [w:] M. Juchnowicz (red.), Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy, narzędzia, aplikacje, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 29–37.

Juchnowicz M., Mazurek-Kucharska B., Turek D. (2018), Diagnoza jakości kapitału ludzkiego w organizacji: metody i narzędzia pomiaru, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Kabalski P., Grzesiak L. (2017), Funkcje audytu wewnętrznego w opinii polskich audytorów, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, nr 91 (147), s. 9–20.

Kagerman H., Kinney W., Kuting K., Weber C-P. (2008), Internal Audit Handbook, Springer, Berlin.

Kalbers L.P., Fogarty T.J. (2005), Antecedents to internal auditor burnout, „Journal of Managerial Issues”, vol. 17 (1), s. 101–118.

Karssing E., Jeurissen R., Zaal R. (2017), Moral courage and internal auditors, The Institute of Internal Auditors, Netherlands, Nyenrode Business Universiteit, https://www.iia.nl/SiteFiles/Moral%20Courage%20and%20Internal%20Auditors-bw-web.pdf (dostęp: 18.11.2017).

Khalid A.A., Haron H., Masron T.A. (2018), Competency and eﬀectiveness of internal Shariah audit in Islamic ﬁnancial institutions, „Journal of Islamic Accounting and Business Research”, vol. 9 (2), s. 201–221.

Khelil I., Hussainey K., Noubbigh H. (2016), Audit committee – internal audit interaction and moral courage, „Managerial Auditing Journal”, vol. 31 (4/5), s. 403–433.

Kieżun W. (1998), Sprawne zarządzanie organizacją. Zarys teorii i praktyki, Oﬁcyna Wydawnicza SGH, Warszawa.

Kisielnicki J. (2004), Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach, [w:] A. Abramowicz, A. Nowicki, M. Owoc (red.), Zarządzanie wiedzą w systemach informatycznych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław, s. 27–51.

Knedler K., Stasik M. (2010), Audyt wewnętrzny w praktyce. Audyt operacyjny i ﬁnansowy, Wydanie III, Polska Akademia Rachunkowości, Łódź.

Kociatkiewicz J., Kostera M. (2013), Zarządzanie humanistyczne: zarys programu, „Problemy Zarządzania”, nr 4, s. 9–19.

Kociatkiewicz J., Kostera M. (2014), Zaangażowane badania jakościowe, „Problemy zarządzania”, nr 12 (1), s. 9–17.

Koh H., Woo E. (1998), The expectation gap in auditing, „Managerial Auditing Journal”, vol. 13 (3), s. 147–154.

Konecki K.T. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kostera M. (2003), Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kotarbiński T. (1973), Traktat o dobrej robocie, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.

Kożuch B. (2000), Zarządzanie kapitałem ludzkim a sukces rynkowy ﬁrmy, [w:] B. Kożuch (red.) Kształtowanie kapitału ludzkiego ﬁrmy, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 55–63.

Kozuń-Cieślak G. (2013), Efektywność – rozważania nad istotą i typologią, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace”, nr 4 (13), s. 13–42.

KPMG (2016), Quality Assessment of Internal Audit, https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/ch/pdf/ch-quality-assessment-internal-auditing-en.pdf (dostęp: 1.05.2019).

KPMG (2017), The new head of internal audit. First 100 days as newly appointed Chief Audit Executive (CAE), https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/ch/pdf/new-head-of-internal-audit-en.pdf (dostęp: 6.02.2019).

KPMG (2018), Top 10 in 2018. Consideration for impactful internal audit departments, https://advisory.kpmg.us/content/dam/advisory/en/pdfs/top10auditconcerns-2018.pdf (dostęp: 1.02.2018).

Krawczyk M., Sekuła P. (2008), Etyka w pracy audytora wewnętrznego, „Annales: Etyka w Życiu Gospodarczym”, nr 11 (2), s. 113–120.

Kristek M. (2008), How to survive an IG Audit, „Journal of Government Financial Management”, vol. 57 (4), s. 32–35.

Krugman P., Wells R. (2012), Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Krzyworzeka P. (2010), Wiedzochłonne organizacje, „e-mentor”, nr 3, http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/35/id/758 (dostęp: 15.04.2019).

Kuc B.R. (2008), Kontrola – Kontrolling – Audyt. Podobieństwa i różnice, Wydawnictwo PTM, Warszawa.

Kuc B.R. (2009), Kontrola jako funkcja zarządzania, Wydawnictwo Diﬁn, Warszawa.

Kunasz M. (2010), Zarządzanie procesami, Wydawnictwo Volumina, Szczecin.

Kundinger P. (2007), Die Interne Revision als Change Agent Veränderungen anstoßen und erfolgreich umsetzen, ESV – Erich Schmidt Verlag, Berlin,https://books.google.pl/books?hl=pl&lr=&id=79ZdwNiGxNsC&oi=fnd&pg=PA5&dq=interne+revision&ots=8f5nDphGlI&sig=GxfU0e2j_GJ8zFwFDDVz0EmHvQE&redir_esc=y#v=onepage&q=interne%20revision&f=false (dostęp: 22.05.2019).

Kush B.D. (2009), Auditing Leadership. The professional and leadership skills you need, John Wiley & Sons, Hoboken.

Lange Ł. (2016), Antropolog jako audytor wewnętrzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Larson L.L. (2004), Internal auditors and job stress, „Managerial Auditing Journal”, vol. 19 (9), s. 1119–1130.

Larson L.L., Meier H.H., Poznanski P.J., Tipton Murﬀ E.J. (2004), Concepts and consequences of internal auditor job stress, „Journal of Accounting & Finance Research”, vol. 12 (6), s. 35–46.

Lélis M.D., Pinheiro T.L. (2012), Auditor and auditee perceptions of internal auditing practices in a company in the energy sector, „Revista Contabilidade & Finanças”, vol. 23 (60), s. 212–222.

Lendle K. (2008), Performance management in internal audit: implementation, merits and challenges in a medium-sized audit department, „Journal of Securities Law, Regulation & Compliance”, vol. 2 (1), s. 60–70.

Lenz R. (2013), Insights into the eﬀectiveness of internal audit: a multi-method and multi-perspective study, https://www.academia.edu/4904450/Insights_into_the_eﬀectiveness_of_internal_audit_a_multi-method_and_multi-perspective_study (dostęp: 15.07.2019).

Lenz R., Hahn U. (2015), A synthesis of empirical internal audit eﬀectiveness literature pointing to new research opportunities, „Managerial Auditing Journal”, vol. 30 (1), s. 5–33.

Lenz R., Sarens G. (2012), Reﬂections on the internal auditing profession: what might have gone wrong?, „Managerial Auditing Journal”, vol. 27 (6), s. 532–549.

Lenz R., Sarens G., Hoos F. (2017), Internal audit eﬀectiveness: multiple case study Research Involving Chief Audit Executives and Senior Management, „EDPACS”, vol. 55 (1), https://www.researchgate.net/publication/312045439_Internal_Audit_Effectiveness_Multiple_Case_Study_Research_Involving_Chief_Audit_Executives_and_Senior_Management/link/5a29bfeaca2728e05dae913/download (dostęp: 15.07.2019).

Lenz R., Sarens G., Jeppesen K.K. (2018), In search of a measure of eﬀectiveness for internal audit functions: an institutional perspective, https://www.researchgate.net/publication/327061036_In_Search_of_a_Measure_of_Eﬀectiveness_for_Internal_Audit_Functions_An_Institutional_Perspective (dostęp: 23.06.2019).

Leung P., Cooper B.J., Perera L. (2011), Accountability structures and management relationships of internal audit: an Australian study, „Managerial Auditing Journal”, vol. 9, s. 794–816.

Lipka A. (2007), Kwalitologia kapitału ludzkiego – przedmiot i metody badawcze, [w:] A. Pocztowski (red.), W kierunku jakości kapitału ludzkiego, IPiSS,Warszawa, s. 13–27.

Lisiński M. (2011a), Pojęcie kontroli i jej formy, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 15–25.

Lisiński M. (2011b), Geneza i rozwój audytu wewnętrznego, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 25–35.

Lisiński M. (2011c), Cechy współczesnych koncepcji zarządzania, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 51–55.

Lisiński M. (2011d), Procedury realizacji systemu audytu wewnętrznego, [w:] M. Lisiński (red.), Audyt wewnętrzny w doskonaleniu instytucji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 215–226.

Listwan T. (2006), Przedmiot, ewolucja i znaczenie zarządzania kadrami, [w:] T. Listwan (red.), Zarządzanie kadrami, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, s. 1–14.

Lück W., Henke M., Gaenslen P. (2002), Die Interne Revision und das Interne Überwachungssystem vor dem Hintergrund eines integrierten Risikomanagements, [w:] R. Hölscher, R. Elfgen (red.), Herausforderung Risikomanagement, Gabler Verlag, Wiesbaden, s. 225–238.

Łukasiewicz G. (2005), Metody pomiaru kapitału ludzkiego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 6, s. 37–45.

Łukasiewicz G. (2008), Rola systemu informacji personalnej w sprawozdawczości kapitału ludzkiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 784, s. 59–72.

Łukasiewicz G. (2009), Kapitał ludzki organizacji: pomiar i sprawozdawczość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Ma’ayan Y., Carmeli A. (2016), Internal Audits as a source of ethical behavior, efﬁciency, and eﬀectiveness in work units, „Journal of Business Ethics”, vol. 137 (2), s. 347–363.

MacRae E., van Gils D. (2014), Nine elements required for internal audit eﬀectiveness in the public sector. A global assessment based on the I IA’s 2010 Global Internal Audit Survey, CBOK The Global Internal Audit Common Body of Knowledge, The IIA Research Fundation, https://www.iia.nl/SiteFiles/IIA_leden/Nine-Elements-Required-for-Internal-Audit-Eﬀectiveness-in-the-Public-Sector.pdf (dostęp: 4.02.2018).

Madalińska-Michalak J. (2016), Pasja w pracy nauczycieli osiągających sukcesy zawodowe a potrzeba rozwijania ich kompetencji emocjonalnych, „Studia z Teorii Wychowania”, nr 4 (17), s. 13–35.

Mądrzycki T. (1970), Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.

Mahdavi G., Daryaei A. (2016), Attitude toward auditing, marketing and corporate governance, https://jcsr.springeropen.com/articles/10.1186/s40991-016-0010-8 (dostęp: 28.02.2019).

Maliński J. (2016), Postawy patriotyczno-obronne, „Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej”, nr 4 (20), s. 189–202.

Malsch B., Salterio S.E. (2016), Doing good ﬁeld research: assessing the quality of audit ﬁeld research, „Auditing: A Journal of Practice & Theory”, vol. 35 (1), s. 1–22.

Marcinkowska M. (2014), Corporate governance w bankach: teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Marks N. (2009), A look into the future: the next evolution of internal audit. Continuous risk and control assurance, https://www.iia.nl/SiteFiles/CRCA%20Final.pdf (dostęp: 22.05.2019).

Marks N. (2014), The internal audit evangelist, „Internal Auditor”, vol. 71 (4), s. 59–63.

Marks N. (2015), Measuring the value of internal audit, https://iaonline.theiia.org/blogs/marks/2015/measuring-the-value-of-internal-audit (dostęp: 22.05.2019).

Marody M. (1976), Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy: analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Martinov-Bennie N., Soh D. (2011), The internal audit function: perceptions of internal audit roles, eﬀectiveness and evaluation, „Managerial Auditing Journal”, vol. 26 (7), s. 605–622.

Martyniuk O. (2005), Audyt wewnętrzny a kontrola wewnętrzna, „Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego”, nr 2, s. 131–142.

Mathur S.B. (2011), Accounting for management, Tata McGraw Hill Education Private Limited, New Delhi, https://books.google.pl/books?id=5VRM6HYRPFgC&printsec=frontcover&dq=%E2%80%A2%09Mathur+S.B.+(2011),+Accounting+for+Management&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjD_Lzs64jjAhXyl4sKHRtSBMMQ6AEIKDAA#v=onepage&q=%E2%80%A2%09Mathur%20S.B.%20(2011)%2C%20Accounting%20for%20Management&f=false (dostęp: 23.06.2019).

Mauer S., Sutter-Rüdisser M.F. (2011), Bedeutung der Unabhängigkeit für Interne Revision und Audit Committee: Konsequenzen für eine verbesserte Zusammenarbeit in Deutschland und der Schweiz, „Der Schweizer Treuhänder”, vol. 85 (9), s. 716–721.

Mbewu B.W., Barac K. (2017), Eﬀective internal audit activities in local government: Fact or ﬁction?, „Southern African Journal of Accountability & Auditing Research”, vol. 19, s. 15–33.

Meigs W.B., Whittington O.R., Meigs R.F., Lam W. P. (1983), Principles of auditing, 2nd Canadian ed, Richard D. Irwin, INC, Homewood.

Mermod Y., Sungun G. (2013), Internal audit positioning – four stage model, „Journal of Business, Economics & Finance”, vol. 2 (1), s. 65–89.

Michalak J. (2008), Pomiar dokonań: od wyniku ﬁnansowego do Balanced Scorecard, Wydawnictwo Diﬁn, Warszawa.

Mihret D., Woldeyohannis G. (2007), Internal audit eﬀectiveness: an Ethiopian public sector case study, „Managerial Auditing Journal”, vol. 22, s. 470–484.

Mihret D.G., James K., Mula J.M. (2010), Antecedents and organisational performance implications of internal audit eﬀectiveness: some propositions and research agenda, „Paciﬁc Accounting Review”, vol. 3, s. 224–252.

Mihret D.G., Yismaw A.W. (2007), Internal audit eﬀectiveness: an Ethiopian public sector case study, „Managerial Auditing Journal”, vol. 22 (5), s. 470–484.

Mika S. (1984), Psychologia społeczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Mikołajczyk Z. (2003), Zarządzanie procesami zmian w organizacjach, Wydawnictwo GWSH im. W. Korfantego, Katowice.

Mikuła B. (2005), Wiedza organizacji i jej rozwój, [w:] A. Stabryła (red.), Innowacyjność we współczesnych organizacjach, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, s. 359–367.

Mikuła B. (2006), Organizacje oparte na wiedzy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.

Mikuła B. (2011), Istota zarządzania wiedzą w organizacji, [w:] A. Potocki (red.), Komunikacja w procesach zarządzania wiedzą, Uniwersytet Ekonomiczny: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków, s. 11–31.

Millichamp A.H. (1996), Auditing, 7th edition, DP Publications, London.

Minder S., Leinicke L., Rexroad W. (2014), What do you measure?, „Internal Auditor”, vol. 71 (2), s. 63–67.

Mizrahi S., Ness-Weisman I. (2007), Evaluating the eﬀectiveness of auditing in local municipalities using Analytic Hierarchy Process (AHP): a general model and the israeli example, „International Journal of Auditing”, vol. 11 (3), s. 187–210.

Moczydłowska J. (2013), Efektywność zarządzania kapitałem ludzkim jako element efektywności organizacyjnej, [w:] M. Cisek, A. Marciniuk-Kluski (red.), Efektywność organizacji, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa, s. 183–192.

Moeller R. (2018), Nowoczesny audyt wewnętrzny, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa.

Moeller R.R., Brink V.Z. (2009), Brink’s modern internal auditing: a common body of knowledge, Wiley, Hoboken.

Molokwane S. (2014), Internal auditing serve as a watchdog in an organization, http://www.treasury.gpg.gov.za/Pages/Internal-Auditing-serve-as-a-watchdog-in-an-organisation.aspx (dostęp: 15.08.2019).

Morgan G. (1980), Internal audit role conﬂict: a pluralist view, „Managerial Finance”, vol. 5 (2), s. 160–170.

Morin D. (2003), Controllers or catalysts for change and improvement: would the real value for money auditors please stand up?, „Managerial Auditing Journal”, vol. 18 (1), s. 19–30.

Mouri M., Anderson D.J. (2017), Stakeholders’ advice to the chief audit executive, https://www.iia.nl/actualiteit/nieuws/stakeholders-advice-to-the-chief-audit-executive (dostęp: 20.08.2019).

Mouri N. (2018), A standard of performance, „Internal Auditor”, vol. 75 (4), s. 52–57.

Nassir A., Abdul Hamid M.A., Mohamed S.H., Sori Z.M. (2001), Eﬀectiveness of the internal auditor in Malaysian listed ﬁrms, „Malaysian Institute of Accountants”, vol. 14, s. 30–33.

Nierenberg B. (2000), Wybrane problemy badania skuteczności reklamy, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Nowak M. (2015b), Pomiędzy rachunkowością a psami Pawłowa, czyli krytyka pojęcia „rachunkowość behawioralna”, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 389, s. 287–296.

Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Obert S., Munyunguma I. (2014), Internal audit perceptions and their impact on performance of the internal audit function, „Journal of Business and Management”, vol. 16 (5), s. 81–85.

Oleksyk P. (2017), Ocena efektywności pracy audytora wewnętrznego w oddziale operacyjnym banku komercyjnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 3, s. 89–96.

Oleksyn T. (2006), Zarządzanie kompetencjami. Teoria i praktyka, Oﬁcyna Ekonomiczna, Kraków.

Onumah J., Krah R. (2012), Barriers and catalysts to eﬀective internal audit in the Ghanaian public sector, „Research in Accounting in Emerging Economies”, vol. 12, s. 177–207.

Ormsby L. (2019), Auditors need to ensure they’re talking to the right people, and having the right kind of discussions, https://iaonline.theiia.org/2019/Pages/The-Lost-Art-of-Conversation.aspx (dostęp: 28.02.2019).

Paape L. (2008), Corporate governance: the impact on the role, position, and scope of services of the internal audit function, Working Paper, Business University Nyenrode, April, 2008. https://www.researchgate.net/publication/254805261_Corporate_Governance_The_Impact_on_the_Role_Position_and_Scope_of_Services_of_the_Internal_Audit_Function (dostęp: 26.06.2019).

Paresi V., van Kuijck B., Exploratory Research into the Personality of Internal Auditors, https://www.iia.nl/SiteFiles/Nieuws/Exploratory%20Research%20into%20the%20Personality%20of%20Internal%20Auditors%20-%20Violaine%20Paresi%20and%20Bob%20van%20Kuijck-2.pdf (dostęp: 5.07.2019).

Penc J. (1997), Leksykon biznesu, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa.

Perechuda K. (2005), Dyfuzja wiedzy w przedsiębiorstwie sieciowym. Wizualizacja i kompozycja, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław.

Piaszczyk A. (2004), Audyt wewnętrzny, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Zarząd Główny, Centralny Ośrodek Szkolenia Zawodowego, Warszawa.

Pincus K.V., Bernardi R.A., Ludwig S.E. (1999), Audit eﬀectiveness versus audit afﬁciency: are the two in conﬂict?, „International Journal of Auditing”, vol. 3 (2), s. 121–133.

Piórkowska K. (2014), Kapitał ludzki w organizacji z perspektywy menedżerskich postaw społecznych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 349, s. 325–336.

Pocztowski A. (2007), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategie – procesy – metody, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Power M. (2013), The audit society. Rituals of veriﬁcation, Oxford University Press, Oxford.

Power M., Gendron Y. (2015), Qualitative research in auditing: a methodological roadmap, „Auditing: A Journal of Practice & Theory”, vol. 2, s. 147–165.

Prężyna W. (1967), Koncepcja postawy w psychologii, „Roczniki Filozoﬁczne”, nr 15 (4), s. 25–38.

Przygodzki Z. (2018), Wiedza i kapitał ludzki w środowiskach przedsiębiorczości: podejście terytorialne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Pszczołowski T. (1977), Celowość, skuteczność i efektywność, „Prakseologia”, nr 3 (63), s. 5–13.

Pszczołowski T. (1978), Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.

PwC (2011), Maximising the value of internal audit: who dares wins, https://www.pwc.com.au/assurance/assets/maximising-value-who-dares-wins-sep11.pdf (dostęp: 9.03.2018).

PwC (2016), State of the internal audit profession study leadership matters: advancing toward true north as stakeholders expect more, https://www.pwc.pl/pl/pdf/2016-state-of-the-internal-audit-profession.pdf (dostęp: 9.03.2019).

Rabad E.Y., Inbar J., Rosenthal R. (1982), Pygmalion Galatea and the Golem: investigations of biased and unbiased teachers, „Journal of Educational Psychology”, vol. 74, s. 459–474.

Rakowiec R., Audyt czy audit?, http://iso-norma.pl/system-zarzadzania-jakoscia-iso/audyt-czy-audit (dostęp: 22.07.2019).

Ramamoorti S. (2003), Internal auditing: history, evolution, and prospects, [w:] A. Bailey, A. Gramling, S. Ramamoorti (red.), Research opportunities in internal auditing, Altamonte Springs: The Institute of Internal Auditors, https://na.theiia.org/iiarf/Public%20Documents/Chapter%201%20Internal%20Auditing%20History%20Evolution%20and%20Prospects.pdf (dostęp: 23.06.2019).

Recław R. (2018), Chodzić po wodzie, o odnowie, charyzmatykach i duchowości ignacjańskiej, Wydawnictwo eSPe, Kraków.

Reves W. F. (1946), The human side of auditing, „Accounting Review”, vol. 21 (1), s. 82–84.

Reynolds M.A. (2000), Professionalism, ethical codes and the internal auditor: a moral argument, „Journal of Business Ethics”, vol. 24 (2), s. 115–124.

Ridley J. (2008), Cutting edge internal auditing, Wiley, Chichester.

Rife R. (2006), Planning for success, „Internal Auditor”, vol. 1, s. 25–29.

Rittenberg L. (2016), Ethics and pressure balancing the internal audit profession, The Internal Audit Foundation, https://www.iia.nl/SiteFiles/Publicaties/CBOK%20Ethics%20and%20Pressure%20Oct%202016%20compressed.pdf (dostęp: 1.01.2019).

Rittenberg L., Hermanson D.R. (2003), Internal audit and organizational governance, The IIA Research Foundation, https://na.theiia.org/iiarf/Public%20Documents/Chapter%202%20Internal%20Audit%20and%20Organizational%20Governance.pdf (dostęp: 17.07.2018).

Robles M. (2012), Executive perceptions of the top 10 soﬅ skills needed in today’s workplace. „Business Communication Quarterly”, vol. 75 (4), s. 453–465.

Roden N. (2008), Przedmowa, [w:] A. Baron, M. Armstrong, Zarządzanie kapitałem ludzkim. Uzyskiwanie wartości dodanej dzięki ludziom, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Kraków, s. 11–12.

Rogozińska-Pawełczyk A. (2006), Kompetencje w organizacji, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 199, s. 99–120.

Rosińska M. (2007), Kapitał ludzki podstawą budowania przewagi konkurencyjnej współczesnych przedsiębiorstw [w:] J. Bogdanienko, M. Kuzel, I. Sobczak (red.), Uwarunkowania budowania konkurencyjności przedsiębiorstw w otoczeniu globalnym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 11–20.

Roth J. (2000), Best practices: value-added approaches of four innovative auditing departments, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamore Springs, Florida.

Roth J. (2002), Adding value: seven roads to success, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamonte Springs, Florida.

Roussy M. (2013), Internal auditors’ roles: From watchdogs to helpers and protectors of the top manager, „Critical Perspectives on Accounting”, vol. 24 (7–8), s. 550–571.

Roussy M., Brivot M. (2016), Internal audit quality: a polysemous notion?, „Accounting, Auditing & Accountability Journal”, vol. 29 (5), s. 714–738.

Rudhani L.H., Vokshi N.B., Hashani S. (2017), Factors Contributing to the Eﬀectiveness of Internal Audit: Case Study of Internal Audit in the Public Sector in Kosovo, „Journal of Accounting, Finance & Auditing Studies”, vol. 3 (4), s. 91–108.

Rupšys R., Boguslauskas V. (2007), Measuring performance of internal auditing: empirical evidence, „Engineering Economics”, vol. 55 (5), s. 9–15.

Ruud F., Bodenmann J.-M., Kienast M. (2000), Entwicklungen in der Internen Revision: Interesante Umfrageergebnisse zur Zukunﬅ der Internen Revision, „Der Schweizer Treuhänder”, vol. 10, s. 1029–1036.

Ruud T. F. (2003), The internal audit function: an integral part of organizational governance, [w:] A. Bailey, A.Gramling, S. Ramamoorti (red.), Research Opportunities in Internal Auditing, Altamonte Springs: The Institute of Internal Auditors.

Ruud T.F., Jenal L. (2005), Licht im Internal-Control-Dschungel. Begriﬀsdeﬁnitionen sind unerlässlich, „Der Schweizer Treuhänder”, vol. 79 (6–7), s. 455–460.

Saego J. (2015), Delivering on the promise. Measuring internal audit value and performance, The IIA Research Foundation, CBOK, The Global Internal Audit Common Body of Knowledge, https://www.internerevision.at/ﬁleadmin/user_upload/201512_CBOK_Delivering_on_the_Promise_0.pdf (dostęp: 7.11.2018).

Saego J. (2016), It’s all in the delivery, https://www.iia.nl/SiteFiles/IA/ia201612-ItsAllInTheDelivery.pdf (dostęp: 8.03.2019).

Sakour S.A., Laila B.H.N. (2015), Internal audit eﬀectiveness in Libyan public enterprises: an approach to the development of a theoretical framework, „Global Business and Management Research: An International Journal”, vol. 7 (2), s. 12–18.

Salehi M., Gahderi A., Rostami V. (2012), A study of job satisfaction between external and internal auditors: an Iranian scenario, „Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology”, vol. 10, s. 1300–1309.

Salehi T. (2016), Investigation factors aﬀecting the eﬀectiveness of internal auditors in the company: case study Iran, „Review of European Studies”, vol. 8 (2), s. 224–233.

Samuelson P.A., Nordhaus W. D. (2012), Ekonomia. Na podstawie najnowszego dziewiętnastego wydania oryginału, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.

Sarens G. (2009), Internal auditing research: where are we going?, „International Journal of Auditing”, vol. 13, s. 1–7.

Sarens G., Allegrini M., D’Onza G., Melville R. (2011), Are internal auditing practices related to the age of the internal audit function? Exploratory evidence and directions for future research, „Managerial Auditing Journal”, vol. 26 (1), s. 51–64.

Sarens G., De Beelde I. (2006), The relationship between internal audit and senior management: a qualitative analysis of expectations and perceptions, „International Journal of Auditing”, vol. 10 (3), s. 219–241.

Sarens G., Lamboglia R. (2014), The (mis)ﬁt between the proﬁle of internal auditors and internal audit activities, „Accounting and Business Research”, vol. 44 (1), s. 41–62.

Sarens G., Lenz R., Decaux L. (2016), Insights into self-images of internal auditors, „EDPACS”, vol. 54/4, s. 1–18.

Saunders E.J. (2011), Audyt i kontrola wewnętrzna w przedsiębiorstwach, Wydawnictwo EDUKATOR, Częstochowa.

Sawyer L.B. (1993), Why internal auditing?, „Internal Auditor”, vol. 50 (6), s. 43–48.

Sawyer L.B. (1995), An internal audit philosophy, „Internal Auditor”, s. 46–55.

Sawyer L.B., Dittenhofer M.A., Scheiner J.H. (2003), Sawyer’s internal auditing: the practice of modern internal auditing, The Institute of Internal Auditors, Altamonte Springs Florida, 5 th edition, Florida.

Schillemans T., van Twist M. (2017), Coping with complexity: internal audit and complex governance, „Public Performance & Management Review”, vol. 40 (2), s. 257–280.

Schulien J.E. (2018), Agents of improvement: internal audit can have a huge impact on enhancing business processes, „Internal Auditor”, vol. 5, s. 53–57.

Schultz T. W. (2014), Ekonomia kapitału ludzkiego, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Warszawa.

Seminogovas B., Rupšys R. (2006), Creating strategy maps for internal audit activity in the context of BSC, „Management of Organizations: Systematic Research”, vol. 39, s. 215–227.

Seol I., Sarkis J. (2005), A multi‐attribute model for internal auditor selection, „Managerial Auditing Journal”, vol. 20 (8), s. 876–892.

Shamki D., Amur Alhajri T. (2017), Factors inﬂuence internal audit eﬀectiveness, „International Journal of Business and Management”, vol. 12 (10), s. 143–154.

Shamsuddin A., Azihan B.N., Mubin A., Athirah B.N., Zain M., Nur A., Akil Amaniena B.N., Aziz A. (2015), Perception of managers on the eﬀectiveness of the internal audit functions: a case study in TNB, „South East Asia Journal of Contemporary Business, Economics and Law”, vol. 7, s. 30–39.

and job involvement, „International Journal of Accounting & Information Management”, vol. 17 (2), s. 151–165.

Shohihah I., Djamhuri A., Purwanti L. (2018), Determinants of internal audit effectiveness and implication on corruption prevention in The Religious Ministry, „Wacana: Jurnal Sosial dan Humaniora”, vol. 21 (1), s. 1–14.

Silverman D. (2012a), Interpretacja danych jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Silverman D. (2012b), Prowadzenie badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Skinner D., Spira L.F. (2003), Trust and control – a symbiotic relationship?, „Corporate Governance: The International Journal of Business in Society”, vol. 3 (4), s. 28–35.

Skoczylas A., Nowak W. (2011), Ewolucja audytu wewnętrznego w polskim sektorze ﬁnansów publicznych, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, nr 63 (119), s. 155–184.

Skoczylas-Tworek A. (2014), Audyt we współczesnej gospodarce rynkowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Skrzypek E. (2009), Nowe podejście do wiedzy w organizacji, [w:] A. Sitko-Lutek, E. Skrzypek (red.), Organizacyjne uczenie się w rozwoju kompetencji przedsiębiorstw, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa, s. 58–71.

Słowik B. (2010), Mierniki efektywności ekonomicznej podmiotów gospodarczych, [w:] E. Skrzypek (red.), Etyka a jakość i efektywność organizacji, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 389–404.

Smith G. (2002), Enron’s lesson: rebuild internal auditing now!, „Journal of Corporate Accounting and Finance”, vol. 13 (4), s. 13–15.

Smith G. (2005), Communication skills are critical for internal auditors, „Managerial Auditing Journal”, vol. 20 (5), s. 513–519.

Sobolewski K. (1998), O pojęciu skuteczności i pojęciach związanych, Politechnika Koszalińska, Koszalin.

Spalletti S. (2014), The economics of education in Adam Smith’s „Wealth of Nations”, „Journal of World Economic Research”, vol. 3 (5), s. 60–64.

Spencer Pickett K. (2004), The internal auditor at work. A Practical Guide to Everyday Challenges, John Wiley & Sons, Inc, Hoboken.

Spencer Pickett K.H. (2005), The essential handbook of Internal Auditing, John Willey & Sons Ltd., The Atrium Southem Gate, Chichester.

Spraakman G. (2001), Internal audit at the historical Hudson’s Bay Company: a challenge to accepted history, „Accounting Historians Journal”, vol. 28 (1), s. 19–42.

Stasiuk K., Maison D. (2014), Psychologia konsumenta, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Stern G.M. (1994), 15 ways internal auditing departments are adding value, „Internal Auditor”, vol. 51 (2), s. 30–33.

Stewart J., Subramaniam N. (2010), Internal audit independence and objectivity: emerging research opportunities, „Managerial Auditing Journal”, vol. 25 (4), s. 328–360.

Stor M. (2014), Kapitał menedżerski jako źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu”, nr 349, s. 409–422.

Striker M., Grzesiak L. (2017), The Relevance of Internal Audit and Internal Auditors Competencies in Project Management, „Project Management Development – Practice and Perspectives”, s. 91–100.

Strużyna J. (2007), Próba porównania koncepcji kapitału ludzkiego i zasobów ludzkich, [w:] A. Lipka, S. Waszczak (red.), Zarządzanie wartością kapitału ludzkiego organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice, s. 201–208.

Studziński J. (2013), Zarządzanie kapitałem ludzkim i społecznym i jego wpływ na rozwój organizacji, „Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą”, nr 64, s. 120–137.

Subramaniam N., de Zwaan L. (2011), Internal audit involvement in enterprise risk management, http://eprints.qut.edu.au/69998/4/69998.pdf (dostęp: 9.09.2019).

Sułkowski Ł. (2005), Epistemologia w naukach o zarządzaniu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Sułkowski Ł. (2013), Paradygmaty nauk o zarządzaniu, „Współczesne Zarządzanie. Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu”, 2, s. 17–26.

Swanson G.A., Marsh H. (1991), Internal auditing theory – a systems view, Praeger, Westport.

Świątkowski M. (2007), Dzielenie się wiedzą a wzrost wartości kapitału ludzkiego w organizacji, [w:] A. Lipka, S. Waszczak (red.), Zarządzanie wartością kapitału ludzkiego organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice, s. 311–317.

Szczepankiewicz E.I. (2018), Audyt wewnętrzny a znaczenie etyki w jednostkach – wyniki badań, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 521, s. 181–193.

Szymańska E. (2010), Efektywność przedsiębiorstw – deﬁniowanie i pomiar, „Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G: Ekonomika Rolnictwa”, nr 97 (2), s. 152–164.

Tan E. (2014), Human capital theory: a holistic criticism, „Review of Educational Research”, vol. 3, s. 411–445.

Tarr R. (2002), Built to last, „Internal Auditor”, vol. 59 (6), s. 28–33.

The European Confederation of Institutes of Internal Auditors (2009), The paradox of value, „European Internal Audit Brieﬁng”, 15, https://www.iia.nl/SiteFiles/ECIIA%20Newsletter%2015.pdf (dostęp: 16.12.2018).

The Institute of Internal Auditors (2005), Common misconceptions, tone at the top. Exclusively for senior management, boards of directors, and audit committees, https://institutes.theiia.org/sites/OZ/members/Documents/TaT-January-February-2016.pdf (dostęp: 1.03.2019).

The Institute of Internal Auditors (2011), Global summary of the Common Body of Knowledge study 2010. A call to action: stakeholders’ perspectives on internal auditing, https://www.iia.nl/SiteFiles/IIA_leden/CBOK%20Stakeholders%20USA%20only%20.pdf (dostęp: 20.03.2019).

The Institute of Internal Auditors (2013), The three lines of defense in eﬀective risk management and control, https://na.theiia.org/standards-guidance/Public%20Documents/PP%20The%20Three%20Lines%20of%20Defense%20in%20Eﬀective%20Risk%20Management%20and%20Control.pdf (dostęp: 14.09.2019).

The Institute of Internal Auditors (2016a), Measuring the eﬀectiveness of the internal audit function. Practical tools for internal auditors, https://www.iia.nl/SiteFiles/vakpub/IIA_Bro%20A4%20Eﬀectiviteitsmeting%20IAF%20ENG%20DIGITAL.pdf (dostęp: 11.02.2018).

The Institute of Internal Auditors (2016b), All in a day’s work a look at the varied responsibilities of internal auditors, https://na.theiia.org/about-ia/PublicDocuments/06262_All_In_A_Days_Work-Rev.pdf (dostęp: 25.03.2019).

The Institute of Internal Auditors, An auditor is an auditor... right?, https://www.iia.org.au/sf_docs/default-source/about-iia/An_auditor_is_an_auditor_right.pdf?sfvrsn=0 (dostęp: 22.05.2019).

The Institute of Internal Auditors, Internal Auditing. Adding Value Across the Board, https://na.theiia.org/about-ia/PublicDocuments/Internal_Auditing-Adding_Value_Across_the_Board.pdf (dostęp: 1.04.2019).

Tiamiyu L., Disner J. (2009), A Study of the voluntary eternal turnover of internal auditors, The IIA Research Foundation, https://global.theiia.org/iiarf/Public%20Documents/A%20Study%20of%20the%20Voluntary%20External%20Turnover%20of%20Internal%20Auditors%20-%20St.%20Louis.pdf (dostęp: 14.07.2019).

Tomaszkiewicz A. (2010), Wartość dodana wnoszona przez audyt wewnętrzny, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 244, s. 111–122.

Trotman A., Duncan K. (2018), Internal audit quality: insights from audit committee members, senior management, and internal auditors, „Auditing: A Journal of Practice & Theory”, vol. 37 (4), s. 235–259.

Turowski J. (2001), Socjologia. Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe Katolckiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.

Unegbu A.O., Kida M.I. (2011), Eﬀectiveness of internal audit as instrument of improving public sector management, „Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences”, vol. 2 (4), s. 304–309.

Urbanek G. (2011), Kompetencje a wartość przedsiębiorstwa. Zasoby niematerialne w nowej gospodarce, Oﬁcyna Wolters Kluwer, Warszawa.

Van Peursem K. (2004), Internal auditors’ role and authority: New Zealand evidence, „Managerial Auditing Journal”, vol. 19 (3), s. 378–393.

Van Peursem K. (2005), Conversations with internal auditors: the power of ambiguity, „Managerial Auditing Journal”, vol. 20 (5), s. 489–512.

Van Staden M., Steyn B. (2009), The proﬁle of the chief audit executive as a driver of internal audit quality, „African Journal of Business Management”, vol. 3 (13), s. 918–925.

Vinten G. (1994), The behavioural aspects of quality assurance: lessons from internal auditing, „Quality Assurance in Education”, vol. 2 (1), s. 4–12.

Volosin E. (2007), The theories of audit expectations and the expectations gap, http://www.grin.com/en/ebook/116911/the-theories-of-audit-expectations-and-the-expectations-gap (dostęp: 15.08.2019).

Wade K. (1995), Internal environmental audits: the role of the internal audit department, „Corporate Social Responsibility and Environmental Management”, vol. 2 (1), s. 24–31.

Walecka A. (2016), Kapitał relacyjny przedsiębiorstw w kryzysie, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 422, s. 158–170.

Waller W. (1989), Discussion of the auditor’s assessment of the competence and integrity of auditee personnel, „Auditing: A Journal of Practice & Theory”, vol. 8 (2), s. 17–21.

Walz A. (1997), Adding value, „Internal Auditor”, vol. 54 (1), s. 51–54.

Waszczak S. (2015), Pojęcie i przedmiot badań ekonomii eksperymentalnej oraz ich powiązanie z problematyką HRową, [w:] A. Lipka, S. Waszczak, A. Winnicka-Wejs, Eksperyment w obszarze HR, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa, s. 11–34.

Watkins A.L., Hillison W., Morecroﬅ S.E. (2004), Audit quality: a synthesis of theory and empirical evidence, „Journal of Accounting Literature”, vol. 23, s. 153–193.

White N. (2017), Transformation in the internal audit function, Deloitte, https://ec.europa.eu/info/sites/info/ﬁles/white_transformation_in_ia_breakout.pdf, s. 1–12 (dostęp: 1.02.2018).

Wilson J.A., Wood D.J. (1988), Stress and coping strategies in internal auditing, „Managerial Auditing Journal”, vol. 3 (2), s. 8–16.

Wilson J.A., Wood D.J. (1989), Naming the auditor: symbolism and social control, „Managerial Auditing Journal”, vol. 4 (4), s. 7–13.

Wilson T. (2013), The rise of the internal auditor, „Journal of Applied Financial Research”, vol. 2, s. 68–81.

Winiarska K. (2005), Teoretyczne i praktyczne aspekty audytu wewnętrznego, Wydawnictwo Diﬁn, Warszawa.

Winiarska K. (2007), Audyt wewnętrzny w 2007 roku. Standardy międzynarodowe –Regulacje krajowe, Wydawnictwo Diﬁn, Warszawa.

Winiarska K. (2015), Rozwój audytu wewnętrznego na świecie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 76, s. 143–153.

Winiarska K. (2017a), Audyt wewnętrzny: teoria i zastosowanie, Wydawnictwo Diﬁn, Warszawa.

Winiarska K. (2017b), Funkcja doradcza na tle aktualnych i perspektywicznych celów audytu wewnętrznego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, vol. 3, s. 55–64.

Witzany A., Harrington L. (2016), Głos klienta. Przesłanie interesariuszy do audytu wewnętrznego, Instytut Audytorów Wewnętrznych, https://www.iia.org.pl/sites/default/ﬁles/iia_polska-glos_klienta_02.1_0.pdf (dostęp: 9.04.2018).

Wojciszke B. (2005), Postawy i ich zmiana, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3 – Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 79–106.

Wojciszke B. (2009), Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Wojciszke B. (2012), Psychologia społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Woodbine G.F., Liu J. (2010), Leadership styles and the moral choice of internal auditors, „Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies”, vol. 15 (1), s. 28–35.

Wosińska W. (2004), Psychologia życia społecznego: podręcznik psychologii społecznej dla praktyków i studentów, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Woźniak A. (2014), Relacje zaufania w zarządzaniu międzyorganizacyjnym – wybrane kwestie, [w:] A.K. Koźmiński, D. Latusek-Jurczak (red.), Relacje międzyorganizacyjne w naukach o zarządzaniu, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Warszawa, s. 90–121.

Yee C.S.L., Sujan A., James K., Leung J.K. (2008), Perceptions of Singaporean internal audit customers regarding the role and eﬀectiveness of internal audit, „Asian Journal of Business and Accounting”, vol. 1 (2), s. 147–174.

Zain M.M., Subramaniam N., Stewart J. (2006), Internal auditors’ assessment of their contribution to ﬁnancial statement audits: the relation with audit committee and internal audit function characteristics, „International Journal of Auditing”, vol. 10 (1), s. 1–18.

Zbierowski P. (2012), Orientacja pozytywna organizacji wysokiej efektywności, Oﬁcyna Wolters Kluwer business, Warszawa.

Zieleniewski J. (1978), Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Zimbardo P.G., Johnson R.L., McCann V. (2017), Psychologia: kluczowe koncepcje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Zimniewicz K. (2014), Nauka o zarządzaniu wobec potrzeb praktyki, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 340, s. 199–205.

https://www.synonimy.pl/synonim/skutek (dostęp: 10.12.2018).

https://sjp.pwn.pl/sjp/oczekiwanie;2492578.html (dostęp: 1.02.2019).

https://www.iia.org.pl (dostęp: 1.01.2020).

https://www.synonimy.pl/synonim/oczekiwanie (dostęp: 26.01.2020).

https://www.synonimy.pl/synonim/skuteczno%C5%9B%C4%87/) (dostęp: 10.12.2018).