Polityka samorządowa wobec starości

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Goleszów na lata 2005–2008.

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miedźna na lata 2005–2010.

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Świerklaniec na lata 2008–2013.

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Cieszyna na lata 2007–2013.

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2006–2013, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXIII/132/2005 Rady Gminy Kruszyna z dnia 29 grudnia 2005 r.

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Ożarowicach na lata 2007–2013.

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2010/C 83/02), 30.03.2010, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 83/389.

Krajowy Plan Działań na Rzecz Integracji Społecznej na lata 2004–2006, uchwała Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r.

Lokalny Program Pomocy Społecznej dla Miasta Kalety na 2004 r.

Miejska Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Bytomia na lata 2006–2020.

Miejsko-Gminna Strategia Integracji i Polityki Społecznej w Sektorze Pomocy Społecznej w Woźnikach 2004–2015.

Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, 2003, http://www.cie.gov.pl/publikacje/cd-sprawni-w-pracy/doc/26%20-%20NSIS.pdf (dostęp: 2.03.2012).

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007–2013, http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wstepdofunduszyeuropejskich/strony/nss.aspx (dostęp: 17.04.2012).

Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Siemianowice Śląskie na lata 2011–2013.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie mieszkań chronionych, Dz. U. 2012, nr 58, poz. 305.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy, Dz. U. 2012, nr 120, poz. 719.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie sposobu i trybu kierowania osób do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz szczegółowych zasad ustalania odpłatności za pobyt w tych zakładach, Dz. U. 1998, nr 166, poz. 1265.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS, Dz. U. 2011, nr 44, poz. 227.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011–2016, Dz. U. 2011, nr 78, poz. 428.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, Dz. U. 2011, nr 24, poz. 128.

Rządowy Program Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012–2013, Załącznik do uchwały nr 137 Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2012 r.

Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Ogrodzieniec na lata 2006–2013.

Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Lubomia na lata 2011–2020.

Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Nędza na lata 2005–2010.

Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Knurowa na lata 2011–2015.

Strategia Polityki Społecznej na lata 2007–2013.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Boronów 2005–2015.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Istebna na lata 2006–2015.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mikołów na lata 2006–2015.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Ujsoły na lata 2006–2013.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Chorzowa do 2020 r.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Częstochowy na lata 2007–2013.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Kornowac na lata 2011–2020.

Uchwała nr 105 Rady Miejskiej w Żarkach z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie uchwalenia Strategii Rozwoju Gminy Żarki oraz Wieloletniego Planu Inwestycyjnego.

Uchwała nr XV/3/69/04 Rady Gminy Kobiór z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie Gminnej Strategii Integracji oraz Rozwiązywania Problemów Społecznych.

Uchwała nr XXXIII/673/04 Rady Miasta Katowice z dnia 22 listopada 2004 r. w sprawie ustalenia Miejskiej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.

Uchwała nr XXIII/152/04 Rady Gminy Chybie z dnia 28 grudnia 2004 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chybie na lata 2005–2010.

Uchwała nr XXIX/210/2004 Rady Miejskiej w Strumieniu z dnia 30 grudnia 2004 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Strumień na lata 2005–2010.

Uchwała nr XXI/230/05 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 21 marca 2005 r. Strategia Województwa Zachodniopomorskiego w Zakresie Polityki Społecznej do roku 2015.

Uchwała nr XXVIII/136/2005 Rady Miasta Wojkowice z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Wojkowice na lata 2005–2014.

Uchwała nr 580/XLI/2005 Rady Miasta Częstochowy w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwalniania z odpłatności oraz trybu ich pobierania.

Uchwała nr XXVI/208/05 Rady Gminy Krupski Młyn z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Krupski Młyn na lata 2005–2010.

Uchwała nr XLII/378/2005 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 8 czerwca 2005 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2005–2013.

Uchwała Rady Gminy Psary nr XXXVIII/298/2005 z dnia 28 listopada 2005 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Psary na lata 2006–2013.

Uchwała nr XXXIX/344/05 Rady Miejskiej w Łaziskach Górnych z dnia 6 grudnia 2005 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2005–2011.

Uchwała nr XXXVI/300/05 Rady Gminy Rudziniec z dnia 12 grudnia 2005 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Rudziniec na lata 2006–2015.

Uchwała nr XXXI/222/05 Rady Gminy Pilchowice z dnia 29 grudnia 2005 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Pilchowice na lata 2006–2016.

Uchwała nr XXIX/490/05 Rady Gminy Zbrosławice z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Zbrosławicach.

Uchwała nr XXXVI/310/05 Rady Miejskiej w Wilamowicach z dnia 29 grudnia 2005 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wilamowice na lata 2006–2016.

Uchwała Rady Gminy Włodowice w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Włodowice na lata 2006–2013.

Uchwała nr II/47/4/2006 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 24 kwietnia 2006, Strategia Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na lata 2006–2020.

Uchwała nr LIII/687/2006 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Jaworznie na lata 2006–2020.

Uchwała nr XLIV/1134/2006 Rady Miejskiej w Gliwicach z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie zatwierdzenia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Gliwice na lata 2006–2015.

Uchwała nr XLVI/472/06 Rady Miejskiej w Pszczynie z dnia 18 października 2006 r. w sprawie przyjęcia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.

Uchwała nr VI/62/2007 Rady Miasta Wisły z dnia 29 marca 2007 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w latach 2007–2015.

Uchwała nr XIV/67/07 Rady Gminy Buczkowice z dnia 31 października 2007 r. w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2007–2012.

Uchwała nr 155/XV/07 Rady Miasta Żory z dnia 29 listopada 2007 r. w sprawie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Żory na lata 2007–2013.

Uchwała Rady Miasta Częstochowy nr 232/XX/2007 z dnia 13 grudnia 2007 r., Załącznik: Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Częstochowy na lata 2007–2013.

Uchwała nr XXVII/107/08 Rady Gminy Gilowice z dnia 27 października 2008 r. w sprawie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Gilowice na lata 2008–2020.

Uchwała nr XXXIV/831/2008 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 9 grudnia 2008 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Bielsku-Białej na lata 2009–2013.

Uchwała nr XXVIII/263/08 Rady Miejskiej w Czechowicach-Dziedzicach z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Czechowice-Dziedzice na lata 2009–2013.

Uchwała nr 1/2/09/III Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 6 stycznia 2009 r. Wojewódzki program na rzecz osób starszych na lata 2009–2013 „Pogodna i bezpieczna jesień życia na Warmii i Mazurach”.

Uchwała nr 489/XXXV/2009 Rady Miasta Rybnika z dnia 21 stycznia 2009 r. Strategia Polityki Społecznej dla Miasta Rybnika na lata 2009–2015.

Uchwała Rady Gminy Mierzęcice nr XXXII/206/2009 z dnia 30 czerwca 2009 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Mierzęcice na lata 2009–2015.

Uchwała nr LIX/766/10 Rady Miejskiej w Zabrzu z dnia 11 października 2010 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Zabrze na lata 2010–2020.

Uchwała nr LVII/997/10 Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej z dnia 27 października 2010 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Dąbrowy Górniczej na lata 2011–2015.

Uchwała nr LX/620/10 Rady Miasta w Piekarach Śląskich z dnia 28 października 2010 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Piekary Śląskie na lata 2011–2015.

Uchwała Rady Ministrów z dnia 6 września 2005 r., http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/informator/npr2/npr.htm (dostęp: 12.03.2012).

Uchwała nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007–2015.

Uchwała nr 111/2010 Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2010 r., http://www.mpips.gov.pl/bip/akty-prawne/programy/krajowy-plan-dzialan-na-rzecz-zatrudnienia-na-lata-2009-2011 (dostęp: 14.03.2012).

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Dz. U. 1980, nr 35, poz. 230 ze zmian.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. 1990, nr 16, poz. 95; t.j. Dz. U. 2001, nr 142, poz. 1591.

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz. U. 1998, nr 91, poz. 578. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz. U. 1998, nr 91, poz. 576.

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Dz. U. 2005, nr 180, poz. 1493.

Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz. U. 2011, nr 81, poz. 440.

Załącznik nr 1 do uchwały nr XXVIII/214/08 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Siewierz na lata 2008–2013.

ABC strategii rozwiązywania problemów społecznych – monitoring, ewaluacja i aktualizacja, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin 2010.

Atlas problemów społecznych miasta Gliwice, raport monitorujący, Gliwice 2004.

Auleytner J., Polityka społeczna. Teoria i organizacja, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2000.

Auleytner J., Polska polityka społeczna. Kreowanie ładu społecznego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2005.

Auleytner J., Strategia polskiej polityki społecznej, [w:] Strategia rozwoju Polski do roku 2020, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2001.

Auleytner J., Głąbicka K., Polskie kwestie socjalne na przełomie wieków, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2001.

Barteczek Z., Infrastruktura społeczna, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka, M. Zrałek (red.), Polityka społeczna w okresie transformacji, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2000.

Benio M., Bober J., Kołdras S., Kudłacz T., Mamica Ł. (aut.), Hausner J. (red.), Programowanie rozwoju regionalnego. Poradnik dla samorządów województwa, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1999.

Białas T., Czapiewski M., Narzędzia tworzenia strategii organizacji, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Gdańsk 2004.

Biernat T., Karwacki A., Aktywna polityka społeczna i profesjonalna praca socjalna w województwie kujawsko-pomorskim. Raport z badań, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2011.

Błędowski P., Lokalna polityka społeczna wobec starości, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2002.

Błędowski P., Samorząd lokalny wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, [w:] P. Broda-Wysocki (red.), Państwo, samorządy, organizacje pozarządowe i wspólnoty lokalne wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2007.

Bolesta-Kukułka K., Socjologia ogólna, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2003.

Brol R., Sztando A., Teoretyczne i praktyczne aspekty planowania strategicznego w skali lokalnej i regionalnej, [w:] M. Klamut (red.), Planowanie kompetencji kadr w regionie istotą rozwoju Dolnego Śląska, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2009.

Brzezińska A. I., Wojciechowska J., Ziółkowska B., Diagnoza jako podstawa budowania projektów zmiany sytuacji osób z ograniczoną sprawnością, „Polityka Społeczna” 2010, nr 1 (numer specjalny: Diagnoza potrzeb i podstawy interwencji społecznych na rzecz osób z ograniczeniami sprawności).

Brzóska J. i in., Kreowanie aktywności gospodarczej. Praktyczny poradnik przedsiębiorczości, TNOiK „Dom Organizatora”, Katowice 2003.

Bystrowski P., Niepełnosprawność w lokalnych strategiach rozwiązywania problemów społecznych, „Niepełnosprawność i Rehabilitacja” 2009, nr 4.

Chrabąszcz R., Zawicki M., Nauki o polityce publicznej, [w:] M. Zawicki (red.), Wprowadzenie do nauk o polityce publicznej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2014.

Czarnecka S., Polityka społeczna a strategia rozwiązywania problemów społecznych, [w:] S. Czarnecka (red.), Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie częstochowskim, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa 2001.

Czekaj K., Atlas problemów społecznych miasta Czeladź 1997–1998, t. 1–2, Czeladź 1998.

Czekaj K., Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta Świętochłowice 2005–2013, Świętochłowice 2006.

Czekaj K., Socjologiczne mapy badawcze w miejskiej polityce społecznej. Od tradycji do współczesnych dobrych praktyk w rozwiązywaniu problemów w mieście, [w:] A. Bartoszek, K. Czekaj, K. Faliszek, A. Niesporek, D. Trawkowska, Instytucje wsparcia a monitoring problemów społecznych w Katowicach. Księga dobrych praktyk, Urząd Miasta Katowice, Katowice 2012.

Czekaj K., Niesporek A., Atlas problemów społecznych miasta Zabrze 1996–1997, t. 1–2, Zabrze 1998.

Czekaj K., Niesporek A., Atlas problemów społecznych miasta Żory 1998–1999, t. 1–2: Problemy alkoholowe, bezrobocie, pomoc społeczna, przestępczość kryminalna. Raport badawczy, Żory 2000.

Czekaj K., Niesporek A., Powiatowa Strategia Integracji i Polityki Społecznej miasta Ruda Śląska 2003–2015, Ruda Śląska 2003.

Czekaj K., Zawartka-Czekaj M., Fakty, miejsca i instytucje na mapach badawczych w socjologii miasta, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2011, nr 36.

Czekaj K., Zawartka-Czekaj M., Potrzebne i niechciane obszary pracy socjalnej w polskim systemie pomocy społecznej. Nowe obszary w diagnozowaniu problemów społecznych w pomocy społecznej, [w:] A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga (red.), Praca socjalna. Kształcenie – działanie – konteksty, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.

Czekaj K., Niesporek A., Zawartka M., Atlas problemów społecznych miasta Gliwice, t. 1–2, Gliwice 2002.

Czekaj K., Niesporek A., Zawartka M., Atlas problemów społecznych miasta Gliwice. Monitoring 2003, t. 1–2, Gliwice 2004.

Czekaj K., Niesporek A., Zawartka M., Atlas problemów społecznych miasta Siemianowice Śląskie 1999–2000, t. 1–2, Siemianowice Śląskie 2001.

Czekaj K., Niesporek A., Piekarski M., Zawartka M., Częstochowa i problemy społeczne jej mieszkańców na przełomie XX i XXI wieku, Agencja Artystyczna Para, Katowice 2002.

Czornik M. (red.), Wdrażanie strategii rozwoju miasta, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2003.

Czynniki warunkujące efektywność działań ośrodków pomocy społecznej województwa zachodniopomorskiego w opinii ich pracowników. Raport z badań, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Szczecin 2012.

Dębski M., Zjawisko bezdomności w gminnych strategiach rozwiązywania problemów społecznych, [w:] M. Dębski (red.), Problem bezdomności w Polsce, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, Gdańsk 2011.

Domański T., Strategiczne planowanie rozwoju gospodarczego gminy, Agencja Rozwoju Gospodarczego, Warszawa 1999.

Drucker P., Zarządzanie organizacją pozarządową: teoria i praktyka, Fundusz Współpracy, Warszawa 1995.

Dubois B., Miley K. K., Praca socjalna – zawód, który dodaje sił, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 1999.

Dutkowski M., Problemy diagnozowania obszarów rozwoju regionalnego i lokalnego w Polsce, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2004.

Dziewięcka-Bokun L., O sposobach rozumienia polityki społecznej, [w:] B. Ponikowski, J. Zarzeczny (red.), Uwarunkowania współczesnej polityki społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.

Ewaluacja lokalnych (gminnych/powiatowych) strategii rozwiązywania problemów społecznych przyjętych do realizacji przez władze samorządowe w województwie dolnośląskim, ASM Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o., Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej we Wrocławiu, Wrocław 2012.

Filipiak B., Kogut M., Szewczuk A., Zioło A., Rozwój lokalny i regionalny. Uwarunkowania, finanse, procedury, Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005.

Frąckiewicz L., O potrzebie samorządowej polityki społecznej i jej uwarunkowaniach, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Samorządowa polityka społeczna, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2002.

Frąckiewicz L., Społeczne i ekonomiczne konsekwencje procesu starzenia się ludności, [w:] Polska a Europa – procesy demograficzne u progu XXI wieku. Proces starzenia się społeczeństwa i jego wyzwania dla polityki społecznej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2002.

Frączkiewicz-Wronka A., Teoretyczne podstawy polityki społecznej, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka, M. Zrałek (red.), Polityka społeczna w okresie transformacji, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2000.

Frieske K. W., Poławski P., Opieka i kontrola. Instytucje wobec problemów społecznych, Wydawnictwo „Śląsk”, Warszawa 1999.

Galata S., Strategie zarządzania organizacjami – wiedza, intuicja, strategie, etyka, Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2004.

Gałdzicki Z., Style kierowania ludźmi i niektóre ich skutki w sferze pracy oraz stosunków wewnątrzzespołowych, [w:] Z. Gałdzicki (red.), Socjologia organizacji i kierowania. Wybór tekstów, PWN, Warszawa 1977.

Gawroński H., Zarządzanie strategiczne w samorządach lokalnych, Oficyna Wydawnicza Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.

Gliński P., Współpraca organizacji pozarządowych z innymi sektorami, [w:] G. Skąpska (red.), Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim. Obywatelskie forum współpracy z władzami lokalnymi oraz pomocy społecznej, Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji, Kraków 1998.

Głąbicka K., Diagnozowanie socjalne na szczeblu lokalnym na przykładzie środowiska radomskiego – od diagnozy do strategii, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Zarządzanie publiczne w lokalnej polityce społecznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2007.

Golinowska S., Polityka społeczna. Koncepcje, instytucje, koszty, Poltex, Warszawa 2000.

Gorzelak G., Jałowiecki B., Metodologiczne podstawy strategii rozwoju regionu na przykładzie województwa lubuskiego, „Studia Regionalne i Lokalne” 2000, nr 3 (3).

Gorzelak G., Jałowiecki B., Strategie rozwoju regionalnego województw: próba oceny, „Studia Regionalne i Lokalne” 2001, nr 1 (5).

Gorzym-Wilkowski W., Miszczuk A., Miszczuk M., Żuk K., Zarys ekonomiki gminy, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin 1999.

Górniak J., Keler K., Wskaźniki w ewaluacji ex-post programów publicznych, [w:] A. Haber (red.), Ewaluacja ex-post. Teoria i praktyka badawcza, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2007.

Grewiński M., Wielosektorowa polityka społeczna – w kierunku pluralizmu instytucjonalnego i mieszanych form wsparcia, [w:] J. Krzyszkowski, K. Piątek (red.), Rozwiązywanie problemów i kwestii społecznych w teorii i praktyce. Z doświadczeń krajowych i europejskich, Ośrodek Kształcenia Służb Publicznych i Socjalnych – Centrum AV, Częstochowa 2006.

Grewiński M., Karwacki A., Strategia, istota, reguły i wyzwania implementacji ze środowiska biznesu do polityki społecznej, [w:] M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strategie w polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.

Grewiński M., Szarfenberg R., Sytuacja w pomocy społecznej w województwach mazowieckim i łódzkim w opinii pracowników socjalnych – raport z badań, [w:] M. Bąkiewicz, M. Grewiński (red.), Praca socjalna w środowisku lokalnym, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2009.

Grewiński M., Zarychta J., Planowanie i przygotowanie projektu społecznego z zastosowaniem metodologii struktury logicznej, [w:] M. Bąkiewicz, M. Grewiński (red.), Praca socjalna w środowisku lokalnym, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2009.

Halik J., Starzenie się społeczeństw jako proces demograficzny i społeczny, [w:] J. Halik (red.), Starzy ludzie w Polsce. Społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa, Warszawa 2002.

Holecki T., Instytucje rynku pracy wspierające samorząd terytorialny w zakresie kreowania lokalnego i regionalnego rynku pracy, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Zarządzanie publiczne w lokalnej polityce społecznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2007.

Hryniewicka A., Ewaluacja w pomocy społecznej – badania własne Instytutu Rozwoju Służb Społecznych, [w:] J. Staręga-Piasek, A. Hryniewicka (red.), O potrzebie ewaluacji w pomocy społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2008.

Hryniewicka A., Pomoc społeczna w liczbach, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2010.

Hryniewicka A., Lipke H., Raport. Analiza strategii rozwiązywania problemów społecznych, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2008, http://www.irss.pl/wp-content/uploads/2012/01/analiza.pdf (dostęp: 17.03.2012).

Hryniewicka A., Lipke H., Strategie rozwiązywania problemów społecznych. Synteza z badań, [w:] M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strategie w polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.

Jarkiewicz A., Film dokumentalny jako narzędzie pracy socjalnej, [w:] M. Kanios, M. Czechowska-Bieluga (red.), Praca socjalna. Kształcenie – działanie – konteksty, Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2010.

Kamiński A., Funkcje pedagogiki społecznej – praca socjalna i kulturalna, PWN, Warszawa 1980.

Kamiński T., Instytucje kościelne w polskim systemie pomocy społecznej, [w:] B. Kromolicka (red.), Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania i kształcenia, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2005.

Kamiński T., Wolontariat w pomocy społecznej: sprzymierzeniec czy konkurent, [w:] Z. Frączek, B. Szluz (red.), Koncepcje pomocy człowiekowi w teorii i praktyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.

Kantyka S., Organizacje pozarządowe – partner samorządu, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Samorządowa polityka społeczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2002.

Karwacki A., Raport z analizy dokumentów o charakterze strategicznym „Analiza lokalnych strategii i programów aktywizacji – powiat szydłowiecki, radomski, przysuski, makowski i miasto Radom” w ramach projektu „Szanse i bariery aktywizacji zawodowej osób chronicznie bezrobotnych”, Toruń 2010.

Kaźmierczak T., Olech A., Mapa warunków zaspokajania potrzeb społecznych, „Praca Socjalna” 2006, nr 2.

Kierzkowski T., Ocena (ewaluacja) programów i projektów o charakterze społeczno-gospodarczym w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2002.

Klimczak T., Klepka M., Czyż P., Przewodnik ewaluatora, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2007.

Kołosowski S. R., Adamski J., Strategie rozwoju gospodarczego miast i gmin, Międzykomunalna Spółka Akcyjna Municipium, Warszawa 1999.

Kot J., Zarządzanie rozwojem a praktyka planowania strategicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.

Kotlarska-Michalska A., Zasady budowy strategii rozwiązywania problemów społecznych, [w:] K. Marzec-Holka (red.), Pomoc społeczna. Praca socjalna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2003.

Koźmiński A. K., Zarządzanie, [w:] A. K. Koźmiński, W. Piotrowski (red.), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

Koźmiński A. K., Jemielniak D., Zarządzanie od podstaw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Krzeczkowski K., Polityka społeczna, Polski Instytut Służby Społecznej, Łódź 1947. Krzyszkowski J., Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej, Ośrodek Kształcenia Służb Publicznych i Socjalnych – Centrum AV, Częstochowa 2010.

Krzyszkowski J., Lokalna polityka społeczna w działaniu, [w:] W. Warzywoda-Kruszyńska, J. Grotowska-Leder, J. Krzyszkowski (red.), Lokalna polityka wobec biedy. Bieda poza granicami wielkiego miasta, Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.

Krzyszkowski J., Lokalna polityka społeczna w świetle dotychczasowych badań, [w:] J. Krzyszkowski (red.), Diagnoza sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich w Polsce, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2008.

Krzyszkowski J., Menadżerowie w pomocy społecznej, [w:] W. Warzywoda-Kruszyńska, J. Grotowska-Leder (red.), Ryzyka transformacji systemowej (na przykładzie Łodzi), Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.

Krzyszkowski J., Między państwem opiekuńczym a opiekuńczym społeczeństwem. Determinanty funkcjonowania środowiskowej pomocy społecznej na poziomie lokalnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.

Krzyszkowski J., Pomoc społeczna. Szkic socjologiczny, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2008.

Krzyszkowski J., Przywojska J., Lokalne strategie rozwiązywania problemów społecznych jako instrument decentralizacji polityki społecznej, [w:] M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strategie w polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.

Księżopolski M., Polityka społeczna w różnych krajach i modele polityki społecznej, [w:] G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Polityka społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Kurzynowski A., Polityka społeczna globalna i lokalna – pożądane relacje, [w:] A. Kurzynowski (red.), Polityka społeczna globalna i lokalna, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 1999.

Kuźnik F., Społeczny wymiar lokalnej polityki rozwoju, [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Samorządowa polityka społeczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2002.

Lalak D., Pilch T. (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999.

Lendzion J. P., Stankiewicz-Mróz A., Wprowadzenie do organizacji i zarządzania, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005.

Leś E., Od filantropii do pomocniczości – studium porównawcze rozwoju i działalności organizacji społecznych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2000.

Lewenstein B., Schindler J., Skrzypiec R., Partycypacja i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów lokalnych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.

Machelski Z., Wprowadzenie do polityki społecznej, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2005.

Majer R., Monitorowanie strategii rozwiązywania problemów społecznych jako wstęp do ewaluacji polityki społecznej, [w:] J. Szymanowska (red.), Ewaluacja w pracy socjalnej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.

Majer R., Programowanie lokalnej polityki społecznej w środowisku miejskim, [w:] M. Grewiński, J. Krzyszkowski (red.), Współczesne tendencje w pomocy społecznej i pracy socjalnej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2011.

Majkowski B., Kierownik jednostki pomocy społecznej pracodawcą – podstawowe zadania i obowiązki, Ośrodek Kształcenia Służb Publicznych i Socjalnych – Centrum AV, Częstochowa 2005.

Małecka B., Elementy gerontologii dla pedagogów, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1985.

Markowski T., Zarządzanie rozwojem miast, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.

Marshall G. (red.), Słownik socjologii i nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

Niesporek A., Atlas problemów społecznych miasta Tychy 1998–1999, t. 1–2, Tychy 1999.

Nowińska E., Strategiczne planowanie rozwoju gmin na przykładzie gmin przygranicznych, [w:] B. Gruchman, F. Walk, E. Nowińska (red.), Strategia rozwoju lokalnego na przykładzie gmin pogranicza polsko-niemieckiego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000.

Obłój K., Strategia organizacji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.

Olech A., Sobczak A. K., Jakość i organizacja pracy w ośrodkach pomocy społecznej. Raport z badań, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2011.

Orczyk J., Polityka społeczna. Uwarunkowania i cele, Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej w Poznaniu, Poznań 2008.

Ornacka K., Rola ewaluacji w pomocy społecznej, [w:] J. Staręga-Piasek, A. Hryniewicka (red.), O potrzebie ewaluacji w pomocy społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2008.

Orzechowska G., Aktualne problemy gerontologii społecznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn 1999.

Osiadacz J., Narzędzia identyfikacji potrzeb innowacyjnych w przedsiębiorstwach, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Wrocław 2011.

Pająk K., Samorząd terytorialny w kształtowaniu rozwoju lokalnego. Studium politologiczne, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile, Piła 2007.

Pamiętnik pracownika socjalnego – Gustaw Le Bon, „Praca Socjalna” 1995, nr 2–3.

Pawłowska E., Stach-Lewandowska M., Aktywizacja osób starszych – realizacja działań wynikających ze Strategii Integracji i Aktywizacji Społecznej dla Szklarskiej Poręby na lata 2008–2015, [w:] M. Makuch, D. Moroń (red.), Osoby starsze w społeczeństwie – społeczeństwo wobec osób starszych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.

Piasecki A. K., Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

Piątek K., Organizacje pozarządowe jako podmioty polityki społecznej, [w:] B. Kromolicka (red.), Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania i kształcenia, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2005.

Piątek K., Polityka społeczna – praca socjalna (skomplikowany charakter związków i zależności), [w:] K. Wódz, K. Piątek (red.), Socjologia i polityka społeczna a aktualne problemy pracy socjalnej. Dylematy teorii i praktyki społecznej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2004.

Polakowski D., Rogala P., Tomeczek A., Gliwicka E., Metodologia wspierania rozwoju społecznego gminy przez partycypację społeczną. Model tworzenia strategii rozwiązywania problemów społecznych, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz, Warszawa 2008.

Przywojska J., Aktywizacja społeczna i zawodowa osób starszych w regionie łódzkim w świetle strategii i programów wojewódzkich, [w:] J. Krzyszkowski (red.), Być seniorem w województwie łódzkim, Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, Łódź 2010.

Przywojska J., Strategie gminne i powiatowe jako instrumenty polityki władz lokalnych wobec kobiet wiejskich, [w:] J. Krzyszkowski (red.), Diagnoza sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich w Polsce, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2008.

Romanowska M., Strategie rozwoju i konkurencji, Centrum Informacji Menedżera, Warszawa 1998.

Rosset E., Ludzie starzy. Studium demograficzne, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1967.

Rybka I., Trawkowska D., Wytyczne do tworzenia samorządowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, [w:] M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strategie w polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.

Rychliński S., Polityka społeczna. Wybór pism, [w:] L. Dziewięcka-Bokun, K. Zamorska (red.), Polityka społeczna. Teksty źródłowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.

Rymsza M., Wybrane aspekty profesjonalizacji pracy socjalnej w Polsce: samorząd zawodowy, środowiskowe role zawodowe, wsparcie warunkowe, [w:] M. Rymsza (red.), Czy podejście aktywizujące ma szansę? Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce 20 lat po reformie systemu pomocy społecznej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011.

Sałustowicz P., Pomoc społeczna w wybranych krajach Unii Europejskiej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2009.

Skinder M., Polityka społeczna. Wybrane aspekty, Wydawnictwo Edukacyjne Wers, Bydgoszcz 2009.

Sobiesiak P., Ukryty potencjał? Sektor pozarządowy w starzejącej się Polsce, [w:] M. Racław (red.), Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011.

Sobolewski A., Krzewicka A., Och G., Olszowska-Urban J., Piekutowski J., Podławiak G., Sobolewski T., Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rzecz rynku pracy, Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2007.

Stabryła A., Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000.

Staręga-Piasek J., Podręcznik budowy strategii integracji społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2005.

Stoner J. A. F., Freeman R. E., Gilbert Jr D. R., Kierowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001.

Strzelec M., Potrzeby ludzi starszych i ich zaspokajanie w Polsce w opiniach studentów, [w:] J. T. Kowalewski, P. Szukalski (red.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.

Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka wojny, Helion, Gliwice 2008.

Szarfenberg R., Ewaluacja jako forma oceny strategii w polityce społecznej, [w:] M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strategie w polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2009.

Szarfenberg R., Krytyka i afirmacja polityki społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2006.

Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2004.

Szarota Z., Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia na przykładzie Krakowa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2010.

Szatur-Jaworska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2000.

Szatur-Jaworska B., Skuteczność, [w:] B. Rysz-Kowalczyk (red.), Leksykon polityki społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2002.

Szatur-Jaworska B., Starzenie się ludności – zadania dla pracy socjalnej, [w:] K. Wódz, K. Faliszek (red.), Aktywizacja – integracja – spójność społeczna. W poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań w obszarze polityki społecznej i pracy socjalnej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2009.

Szatur-Jaworska B., Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec ludzi starych, [w:] J. Grotowska-Leder, K. Faliszek (red.), Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza – uwarunkowania – kierunki działań, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2005.

Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Wydawnictwo ASPRA-JR, Warszawa 2006.

Sztando A., Przedmiot i podmiot strategii rozwoju gminy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług” 2009, nr 29.

Sztando A., Typowe problemy planowania strategicznego w polskich samorządach, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług” 2008, nr 22.

Sztando A., Brol R., Dlaczego i jak należy wzbogacać procedurę SWOT w procesie terytorialnego planowania strategicznego, [w:] M. Dolata (red.), Problemy zarządzania w działalności samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2002.

Szukalski P., Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku, [w:] P. Szukalski (red.), Przygotowanie do starości. Polacy wobec starzenia się, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2009.

Toczyński W., Rola organizacji pozarządowych w odrodzeniu społeczeństwa obywatelskiego, [w:] M. Załuska, J. Boczoń (red.), Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim, Interart, Warszawa 1996.

Trafiałek E., Starzenie się i starość. Wybór tekstów z gerontologii społecznej, Wydawnictwo Uczelniane Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2006.

Trawkowska D., O uwarunkowaniach dobrych praktyk w lokalnych systemach i sieciach wsparcia, [w:] A. Bartoszek, K. Czekaj, K. Faliszek, A. Niesporek, D. Trawkowska, Instytucje wsparcia a monitoring problemów społecznych w Katowicach. Księga dobrych praktyk, Urząd Miasta Katowice, Katowice 2012.

Villa F., Polityka społeczna, demokracja i praca socjalna, oprac. M. Bocheńska-Seweryn, K. Kluzowa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1997.

Wesołowska A., Współpraca i partnerstwo wielosektorowe z perspektywy przedstawicieli organizacji pozarządowych, [w:] T. Biernat, A. Karwacki (red.), Aktywna polityka społeczna i profesjonalna praca socjalna w województwie kujawsko-pomorskim. Raport z badań, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2011.

Winiarski M., Funkcje organizacji i stowarzyszeń w środowisku lokalnym, [w:] T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna, PWN, Warszawa 1995.

Wiśniewski A., Instrumenty polityki lokalnej, [w:] E. Ganowicz, L. Rubisza (red.), Polityka lokalna. Właściwości, determinanty, podmioty, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.

Woźniak Z., Najstarsi z poznańskich seniorów. Jesień życia w perspektywie gerontologicznej, Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania, Poznań 1997.

Woźniak Z., Priorytety w programach gerontologicznych organizacji międzynarodowych i struktur europejskich jako przesłanka budowy polityki społecznej wobec starości i osób starszych, [w:] Starzenie się populacji wyzwaniem dla polityki społecznej. Materiały konferencyjne, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, Kraków 2002.

Woźniak Z., Ramy koncepcyjno-strategiczne programu lokalnej polityki społecznej, „Praca Socjalna” 2003, nr 2.

Wódz K., Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 1998.

Wódz K., Czekaj K., Niesporek A., Praca socjalna i pomoc społeczna wobec potrzeb ludzi starych, [w:] K. Wódz, K. Piątek (red.), Socjologia i polityka społeczna a aktualne problemy pracy socjalnej. Dylematy teorii i praktyki społecznej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2004.

Wójcik A., Kołaczek B., Problemy społeczne w strategiach samorządu terytorialnego w województwach objętych badaniem, [w:] B. Balcerzak-Paradowska (red.), Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w wymiarze lokalnym, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2009.

Wygnańska J., Przegląd metod monitorowania bezdomności, [w:] J. Staręga-Piasek, A. Hryniewicka (red.), O potrzebie ewaluacji w pomocy społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2008.

Wyrwicka K., „Problemy” pytają: Co w strategii?, „Problemy Społeczne – Vademecum Kadr Socjalnych” 2005, nr 1.

Zajączkowska A., Monitoring na potrzeby wdrażania projektu, Stowarzyszenie Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS, Warszawa 2008.

Zalewska J., „Szufladkowanie nie jest dobre. Ludzie starsi nie mogą żyć we własnym getcie”. Wzorce działań na rzecz osób starszych w gminie A, [w:] M. Racław (red.), Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011.

Zalewski A., Ziółkowski M., Strategie rozwoju gmin w Polsce, „Samorząd Terytorialny” 1997, nr 1–2. Zdybała A., Polityka publiczna wobec teorii i jej praktyki w Polsce, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2015, nr 18.

Ziółkowski M., Proces formułowania strategii rozwoju gminy, Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa 2000.

Zrałek M., Polityka społeczna wobec problemów starości, [w:] L. Frąckiewicz (red.), W obliczu starości, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, Katowice 2007.

Zych A. Z., Człowiek wobec starości: szkice z gerontologii społecznej, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1999.

Deklaracja Koalicji na rzecz Seniorów w Częstochowie, 14 października 2011 r. (maszynopis w posiadaniu autora).

Inauguracja Uniwersytetu Trzeciego Wieku, http://www.cieszyn.pl/?p=articlesShow&iArticle=7058 (dostęp: 20.08.2012).

Majer R., Projekt Socjalny Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Częstochowie – Bank Czasu Seniora (maszynopis w posiadaniu autora).

„Masz prawo być wysłuchany – rzecznictwo interesów osób starszych” – projekt socjalny Stowarzyszenia Pracy Socjalnej (maszynopis w posiadaniu autora).

Miejska Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Czeladź (maszynopis w posiadaniu autora).

Przesłanie Sekretarza Generalnego ONZ z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Starszych, 1 października 2011 r., http://www.unic.un.org.pl/aktualnosci.phpwid=24&news=2216 (dostęp: 31.03.2012).

„Siedemdziesiąt Plus” – Miejski Program Pomocy dla Osób Starszych i Niepełnosprawnych, Biuletyn Informacji Publicznej, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, http://www.mops.katowice.pl/?str=41 (dostęp: 9.08.2012).

Sprawozdanie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Częstochowie za 2010 r. (maszynopis w posiadaniu autora).

Stowarzyszenie Koziegłowski Uniwersytet Trzeciego Wieku, http://www.kozieglowy.pl/aktualnosci/1329 (dostęp: 20.08.2012).

Uchwała nr XVII/363/12 Rady Miasta Tychy z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia programu z zakresu polityki społecznej „Aktywni 60+”, http://bip.umtychy.pl/uchwaly-rady-miasta/8037 (dostęp: 9.08.2012).

Uniwersytet Trzeciego Wieku w Gliwicach, http://utwgliwice.wordpress.com (dostęp: 20.08.2012).