Kapitał intelektualny a konkurencyjność banków w Polsce

Karolina Anielak-Sobczak

doi:10.18778/8331-273-6

Kapitał intelektualny a konkurencyjność banków w Polsce

Karolina Anielak-Sobczak

Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Biznesu i Handlu Międzynarodowego

https://orcid.org/0000-0003-0255-2135

Serie: Finanse

ISBN (e-book)

ISBN-13 (15): 978-83-8331-273-6

DOI: https://doi.org/10.18778/8331-273-6

Słowa kluczowe: kapitał intelektualny, bank, konkurencyjność, miernik syntetyczny, wielowymiarowa analiza statystyczna, innowacyjność

Opublikowane: 31 października 2023

Kategorie: Ekonomia i zarządzanie, Otwarty dostęp,

Pliki do pobrania

PDF

Współczesne banki działające w gospodarce opartej na wiedzy nieustannie poszukują źródeł poprawy swojej konkurencyjności i atrakcyjności w stosunku do sektora bankowego. Niezbędna staje się zatem umiejętność elastycznego reagowania na zmiany zachodzące w otoczeniu rynkowym oraz kreatywne wykorzystywanie posiadanych zasobów i doświadczeń. Współcześnie na rynku usług bankowych występuje zbliżona oferta produktowa, podobna funkcjonalność dostępnych kanałów dystrybucji, co powoduje zwrócenie uwagi zarządzających na tzw. miękkie czynniki przewagi konkurencyjnej. Kapitał intelektualny jest źródłem zasobów niematerialnych banku, takich jak wiedza, umiejętności pracowników, jakość obsługi, relacje i wizerunek społeczny oraz innowacje.

W niniejszej monografii skupiono się na strukturze kapitału intelektualnego, a także jego wpływu na konkurencyjność banków. Przedstawiono koncepcję podziału kapitału intelektualnego banku na trzy podsystemy: kapitał organizacyjny (KORG), kapitał innowacyjny (KINN) oraz kapitał instytucjonalny (KINS). Autorka w monografii wykorzystała wielowymiarową analizę statyczną, w ramach której zbudowany został autorski miernik syntetyczny konkurencyjności banków. Obliczony został na podstawie 26 wskaźników diagnostycznych, związanych z oceną kapitału intelektualnego i ekonomicznego, które według autorki najbardziej wpływają na konkurencyjność. Dzięki temu stworzyła rankingi pod względem ich konkurencyjności, dla grupy 10 giełdowych banków komercyjnych w Polsce w latach 2009–2020.

Adamska M. (2019), Zarządzanie kapitałem intelektualnym w erze gospodarki cyfrowej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole.

Baka W. (1998), Polski sektor bankowy na tle bankowości europejskiej, [w:] Integracja europejska a strategie banków komercyjnych, red. W. Baka, Międzynarodowa Szkoła Bankowości i Finansów, Katowice.

Balicki A. (2009), Statystyczna analiza wielowymiarowa i jej zastosowania społeczno-ekonomiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Bartosik-Purgat M., Linkiewicz A. (2017), Konsument oraz proces decyzyjny w warunkach globalizacji, [w:] Zachowania konsumentów. Globalizacja, nowe technologie, aktualne trendy, otoczenie społeczno-kulturowe, red. M. Bartosik-Purgat, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bartoszewski B., Pniewski K. (2000), Pomiar tworzenia wartości w systemie zarządzania wartością, [w:] Value Based Management. Koncepcje, narzędzia, przykłady, red. A. Szablewski, K. Pniewski, B. Bartoszewski, Poltext, Warszawa.

Białasiewicz M. (2000), Konkurencyjność przedsiębiorstw – istota i podejścia do strategii konkurencji, [w:] Uwarunkowania i sposoby wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw, red. M. Białasiewicz, Economicus, Szczecin.

Bratnicki M. (2001), Dylematy i pułapki współczesnego zarządzania, Polska Akademia Nauk Oddział w Katowicach–Wydawnictwo Gnome, Katowice.

Brdulak J. J. (2005), Zarządzanie wiedzą a proces innowacji produktu. Budowanie przewagi konkurencyjnej firmy, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.

Brooking A. (1999), Corporate Memory. Strategies for Knowledge Memory, International Thomson Business Press, London.

Burton R. M., Obel B., Hakonsson D. D. (2020), Organizational design: A step by step approach, Cambridge University Press, Cambridge.

Canals J. (1993), Competitive Strategies in European Banking, Clarendon Press, Oxford.

Cantatore F., Crawford-Spencer E. (2018), Effective Intellectual Property Management for Small to Medium Business and Social Enterprises, Brown Walker Press, Irvine–Boca Raton.

Capiga M. (2003), Ocena działalności placówki operacyjnej banku. Dylematy metodologiczne i praktyczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.

Capiga M. (2005), Kapitał klienta banku. Wybrane aspekty zarządzania i oceny, Biblioteka Bankowca, Łódź.

Chansarn S. (2008), The relative efficiency of commercial banks in Thailand: DEA approach, Research Institute of Bangkok University, Bangkok.

Chybalski F. (2012), Skuteczność i efektywność systemu emerytalnego. Koncepcja analizy i próba pomiaru, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.

Davis K. (2007), Banking concentration, financial stability and public policy. Structure and resilience of the financial system, [w:] The Structure and Resilience of the Financial System, red. Ch. Kent, J. Lawson, Reserve Bank of Australia, Sydney.

Duho K. C. T., Onumah J. M. (2018), The Determinants of Intellectual Capital Performance of Banks in Ghana. An Empirical Approach, University of Ghana, Accra.

Duraj J., Papiernik-Wojdera M. (2010), Przedsiębiorczość i innowacyjność, Difin, Warszawa.

Durlik D. (2007), Inżynieria zarządzania: strategia i projektowanie systemów produkcyjnych, cz. 1, Placet, Warszawa.

Dziechciarz J. (2002), Ekonometria. Metody, przykłady, zadania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Edvinsson L., Malone M. (1997), Intellectual Capital: Realizing Your Company’s True Value by Finding Its Hidden Brainpower, Harper Business, New York.

Edvinsson L., Malone M. (2001), Kapitał intelektualny. Poznaj prawdziwą wartość swojego przedsiębiorstwa, odnajdując jego ukryte korzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Gatnar E., Walesiak M. (2004), Metody statystycznej analizy wielowymiarowej w badaniach marketingowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Gigante G., Previati D. A. (2013), Empirical Analysis of Intellectual Capital Disclosure Practices in Banks in Spain, Portugal and Greece, Palgrave Macmillan, London.

Godziszewski B. (1999), Potencjał konkurencyjności przedsiębiorstwa jako źródło przewagi konkurencyjnej i podstawa stosowanych instrumentów konkurowania, [w:] Budowanie potencjału konkurencyjności przedsiębiorstwa, red. M. J. Stankiewicz, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń.

Godziszewski B. (2001), Zasobowe uwarunkowania strategii przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.

Gostomski E. (2019), Bankowość spółdzielcza. Warto znać, warto korzystać, Bankowy Ośrodek Doradztwa i Edukacji, Poznań.

Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A. (1989), Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-gospodarczych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Gross-Gołacka E., Jefmański B., Spałek P. (2020), Kapitał intelektualny przedsiębiorstw w Polsce – wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Grudzewski W., Hejduk I. (2002), Przedsiębiorstwo przyszłości – wizja strategiczna, Difin, Warszawa.

Grzegorczyk W. (1997), Strategie marketingowe banków, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Grzybowska K., Awasthi A. (2020), Literature review on sustainable logistics and sustainable production for Industry 4.0., [w:] Sustainable Logistics and Production in Industry 4.0. New Opportunities and Challenges, red. K. Grzybowska, A. Awasthi, R. Sawhney, Springer, New York

Haffer R. (2002), Systemy zarządzania jakością w budowaniu przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.

Harasim J. (2004), Strategie marketingowe w bankowości detalicznej w Polsce, Biblioteka Menedżera i bankowca, Warszawa.

Harasim J. (2007), Strategie marketingowe w osiąganiu przewagi konkurencyjnej w bankowości detalicznej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.

Harasim J.(2009), Konkurencyjność i efektywność działania banku, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.

Hatch M. J. (2002), Teoria organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Hofmann J. (2007), Financing Based on Intellectual Capital, Valuation and Vehicles, Deutsche Bank Research, Berlin.

Iwanicz-Drozdowska M. (1999), Metody oceny działalności banku, Poltext, Warszawa.

Januszkiewicz W. (2001), Konkurencyjność polskiego sektora usług, [w:] Przedsiębiorczość i konkurencyjność, red. J. Kotowicz-Jawor, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.

Jaworski W. L. (1998), Banki polskie – warunki przetrwania, [w:] Finanse i bankowość – dźwignie wzrostu gospodarczego, t. 1, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin–Międzyzdroje.

Jaworski W. L., Zawadzka Z. (red.) (2006), Bankowość. Podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa.

Jonas A. (2002), Strategie konkurencji na rynku usług bankowych, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa.

Kaplan R. S., Norton D. P. (2001), Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kasiewicz S. (2006), Zmiany warunków konkurencyjności przedsiębiorstw, [w:] Kapitał intelektualny, spojrzenie perspektywy interesariuszy, red. S. Kasiewicz, W. Rogowski, M. Kicińska, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.

Kawa P. (2010), Wybrane problemy i aspekty zarządzania. Teoria i praktyka, Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie, Kraków.

Kehle K. E. (2016), A Dissertation Submitted in Fulfilment of the Requirements for the Degree of Master of Commerce, University of Kwazulu-Natal, Pinetown.

Kieżel M. (2004), Strategie promocji detalicznych produktów bankowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.

King M., Nesbitt R. (2020), The Technological Revolution in Financial Services: How Banks, FinTechs, and Customers Win Together, University of Toronto Press, Toronto.

Kleer J. (2000), Czym jest G.O.W.?, [w:] Gospodarka oparta na wiedzy. Perspektywy Banku Światowego, red. A. Kukliński, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.

Klimontowicz M. (2013), Znaczenie innowacji dla konkurencyjności banku – wyniki badań, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.

Korenik D. (2009), Odpowiedzialność banku komercyjnego. Próba syntezy, Difin, Warszawa.

Korsakiene R., Grybaite V. (2017), Strateginis organizacijų valdymas: mokomoji knyga, Technika, Vilnius.

Kosiński B. (1999), Zarządzanie przedsiębiorstwem bankowym, Poltext, Warszawa.

Kosiński B. (2007), Tendencje rozwojowe na rynku usług bankowych, [w:] Bankowość na świecie i w Polsce – stan obecny i tendencje rozwojowe, red. I. Oręziak, B. Pietrzak, Instytut Naukowo-Wydawniczy Olympus, Warszawa.

Kukuła K. (2000), Metoda unitaryzacji zerowanej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kwiatkowska K. (2012), Analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej banków spółdzielczych, [w:] Wybrane historyczne i współczesne aspekty rozwoju banków spółdzielczych w Polsce, red. M. Stefański, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Włocławek.

Laanti M. (2017), Agile Transformation Model for Large Software Development Organizations, [w:] XP’17: Proceedings of the XP2017 Scientific Workshops, Association for Computing Machinery, New York.

Lev B. (2001), Intangibles: Management, Measurement and Reporting, Brookings Institution Press, Washington.

Lubiński M. (1995), Konkurencyjność gospodarki. Pojęcia i sposób mierzenia, [w:] Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki Polski – uwarunkowania i perspektywy, red. M. Lubiński, Instytut Rozwoju i Studiów Strategicznych, Warszawa.

Luthy D. H. (1998), Intellectual Capital and its Measurement, College of Business.

Marcinkowska M. (2006), Wykorzystanie zasobów niematerialnych w tworzeniu wartości banków, [w:] Bankowość, red. J. Węcławski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Marcinkowska M. (2007a), Kapitał intelektualny jako czynnik przewagi konkurencyjnej banków, [w:] Kapitał intelektualny w realizacji celów Strategii Lizbońskiej, red. J. Bieliński, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Marcinkowska M. (2007b), Ocena działalności instytucji finansowych, Difin, Warszawa.

Marcinkowska M. (2013), Kapitał relacyjny banku, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

McKinsey Global Institute (2020), Getting Tangible About Intangibles: The Future of Growth and Productivity?, Discussion Paper, Amsterdam.

Miklaszewska E. (2010), Wpływ deregulacji rynków finansowych na strategie banków komercyjnych, [w:] Bank na rynku finansowym: problemy skali, efektywności i nadzoru, red. E. Miklaszewska, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.

Mikulec A. (2011), Wielowymiarowa analiza efektywności inwestycji, [w:] Nieklasyczne metody oceny efektywności i ryzyka. Otwarte Fundusze Emerytalne, red. Cz. Domański, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Młodak A. (2006), Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Difin, Warszawa.

Mroziewski M. (2008), Kapitał intelektualny współczesnego przedsiębiorstwa. Koncepcje, metody wartościowania i warunki jego rozwoju, Difin, Warszawa.

Nadler D. A, Tushman M. L. (1986), Managing Strategic Organizational Change, Delta Consulting Group, New York.

Nocoń B., Zborowski B. (2015), Bankowość mobilna i płatności mobilne, [w:] Wyzwania informatyki bankowej, red. A. Kawiński, A. Sieradz, Europejski Kongres Finansowy, Gdańsk.

Nowosielski S. (2008), Skuteczność i efektywność realizacji procesów gospodarczych, [w:] Mikroekonomiczne aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw, red. T. Dudycz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Ostasiewicz W. (1998), Statystyczne metody analizy danych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Pawłowska M. (2014), Konkurencja w sektorze bankowym. Teoria i wyniki empiryczne, C.H. Beck, Warszawa.

Pawłowska M. (2017), Konkurencja w sektorze bankowym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Pietruszka-Ortyl A. (2002), Kapitał intelektualny wyznacznikiem poziomu zasobów niematerialnych przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.

Pietrzak J. (2002a), Czynniki przewagi konkurencyjnej na rynku bankowych usług detalicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Pioch J. (2008), Metodologia wyceny kapitału intelektualnego – zagadnienia wybrane, [w:] Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa w warunkach zakłóceń na rynkach finansowych, red. J. Bieliński, M. Czerwińska, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot.

Piwowarczyk J. (2011), Partycypacja w zarządzaniu a motywowanie pracowników, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.

Porter M. E. (1985), Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance: with a New Introduction Advantage of Nations, Free Press, New York.

Przybyła M. (2007), Zarządzanie: kontekst strategiczny, kulturowy i zasobowy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Przybyszewski R. (2007), Kapitał ludzki w procesie kształtowania gospodarki opartej na wiedzy, Difin, Warszawa.

Rogowski W. (2006), Kapitał intelektualny jako generator nowych czynników konkurencyjnych, [w:] Kapitał intelektualny. Spojrzenie z perspektywy interesariuszy, red. S. Kasiewicz, W. Rogowski, M. Kicińska, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.

Rose P. (1997), Zarządzanie bankiem komercyjnym. Wytwarzanie i sprzedaż usług finansowych, Związek Banków Polskich, Warszawa.

Rosińska-Bukowska M. (2007), Globalna sieć biznesowa jako konsekwencja nowego paradygmatu konkurencyjności w gospodarce opartej na wiedzy, [w:] Region w gospodarce opartej na wiedzy, red. A. Jewtuchowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Rosińska-Bukowska M. (2012a), Rozwój globalnych sieci biznesowych jako strategia konkurencyjna korporacji transnarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Rosińska-Bukowska M. (2012b), Społeczna odpowiedzialność biznesu w procesie kreacji wartości dodanej przedsiębiorstwa, [w:] Kreacja wartości przedsiębiorstw. Nowe trendy i kierunki rozwoju, red. M. Jabłoński, K. Zamasz, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza.

Rosińska-Bukowska M. (2014a), Rola kapitału intelektualnego w kreowaniu wartości współczesnych przedsiębiorstw, [w:] Współczesne trendy i wyzwania w zarządzaniu wartością przedsiębiorstw. Finanse – strategie – kompetencje, red. M. Jabłoński, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza.

Rosińska-Bukowska M. (2020a), Corporate finance – China’s big four banks, [w:] China’s Economic Growth – Selected Financial Aspects, red. M. Rosińska-Bukowska, K. Zielińska-Lont, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Roszyk-Kowalska G. (2005), Kapitał intelektualny – wartość przedsiębiorstwa, [w:] Zarządzanie restrukturyzacją przedsiębiorstw w procesie globalizacji gospodarki, red. R. Borowiecki, A. Jaki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Warszawa–Kraków.

Rzempała J. (2007), Kapitał intelektualny jako źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 453, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.

Saisana M., Tarantola S. (2002), State-of-the-art Report on Current Methodologies and Practices for Composite Indicator Development, EUR 20408 EN, European Commission – Joint Research Centre.

Schumpeter J. A. (1934), The Theory of Economic Development: An Inquiry into Profits, Capital, Credits, Interest, and the Business Cycle, Transaction Publishers, Piscataway.

Skawińska E. (2002), Konkurencyjność przedsiębiorstw – nowe podejście, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Skikiewicz R. (2007), Jakość usług a konkurencyjność banków, [w:] Badanie konkurencji i konkurencyjności przedsiębiorstw i produktów na rynku, red. S. Młynarski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.

Skrzypek E. (2005), Kapitał intelektualny oraz możliwości jego wyceny, [w:] Kapitał intelektualny jako szansa na poprawę jakości zarządzania w warunkach globalizacji, t. 1, red. E. Skrzypek, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Skrzypek E. (2006), Zarządzanie wiedzą i kapitałem intelektualnym w globalnym otoczeniu, [w:] Zarządzanie przedsiębiorstwem w dynamicznym i globalnym otoczeniu, red. W. Sitko, Lubelskie Centrum Marketingu, Lublin.

Skrzypek E. (2009), Pomiar jako warunek skutecznego zarządzania kapitałem intelektualnym organizacji, [w:] Zarządzanie przedsiębiorstwem w otoczeniu biznesowym, red. W. Sitko, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin.

Sobczak A., Strojny M. (2004), Zarządzanie wiedzą jako czynnik zwiększania konkurencyjności organizacji gospodarczych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Sobolewska S. (2006), Zarządzanie wiedzą o kliencie źródłem wartości przedsiębiorstwa, [w:] Współczesne źródła wartości przedsiębiorstwa, red. B. Dobiegała-Korona, A. Herman, Difin, Warszawa.

Sokołowska A. (2005), Zarządzanie kapitałem intelektualnym w małym i średnim przedsiębiorstwie, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.

Sokołowska A. (2006), Zarządzanie kapitałem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.

Sopińska A. (2005a), Istota kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, [w:] Pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, red. P. Wachowiak, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.

Sopińska A. (2005b), Przewaga konkurencyjna, [w:] Pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, red. P. Wachowiak, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.

Stankiewicz M. J. (2005), Elementy wiedzy kluczowe dla konkurencyjności przedsiębiorstw – w świetle badań empirycznych, [w:] Wiedza jako czynnik międzynarodowej konkurencyjności w gospodarce, red. B. Godziszewski, M. Haffer, M. Stankiewicz, Dom Organizatora, Toruń.

Stankiewicz M. J. (2006), Zarządzanie wiedzą jako kluczowy czynnik międzynarodowej konkurencyjności przedsiębiorstwa, Dom Organizatora, Toruń.

Stec M. (2021), Dokładność danych statystycznych w badaniach zjawisk złożonych. Wpływ na wyniki oceny zrównoważonego rozwoju województw Polski, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.

Steward T. A. (1997), Intellectual Capital, Bantam Doubleday Dell Publishing Group, New York.

Stewart A. (2001), The Wealth of Knowledge. Intellectual Capital and the Twenty-First Century Organization, Nicholas Brealey Publishing, London.

Strahl D. (1997), Modele zarządzania bankiem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Strahl D. (2006), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

Strojny M. (2003), Metody i narzędzia pomiaru kapitału intelektualnego, [w:] Pomiar i rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwie, red. D. Dobija, Poltext, Warszawa.

Sveiby K. E. (1997), The Organizational Wealth: Managing and Measuring Knowledge Based Assets, Barnet-Koehler Publisher, San Francisco.

Swadźba S. (2006), Analiza porównawcza poziomu liberalizacji systemów gospodarczych krajów członkowskich Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.

Szałkowski A. (2005), Rozwój kapitału intelektualnego współczesnej organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.

Szpringer W. (2017), Nowe technologie a sektor finansowy. FinTech jako szansa i zagrożenie, Poltext, Warszawa.

Śledzik K. (2011), Kapitał intelektualny a wartość rynkowa banków giełdowych, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Toffler A. H. (1986), Trzecia fala, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Toffler A. H. (1996), Budowa nowej cywilizacji. Polityka trzeciej fali, Zysk i S-ka, Poznań.

Toffler A. H. (1999), Szok przyszłości, Zysk i S-ka, Poznań.

Trompenaars A. (2000), Siedem kultur kapitalizmu, Dom Wydawniczy ABC, Kraków.

UNDP (2021), Human Development Report 2020, https://hdr.undp.org/en/2020-report (dostęp: 13.01.2021).

Urbanek G. (2007), Pomiar kapitału intelektualnego i aktywów niematerialnych przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Walesiak M. (2000), Klasyfikacja i analiza danych. Teoria i zastosowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.

WEF (2021), Global Competitivness Index, https://www.vision2021.ae/en/national-agenda-2021/list/card/global-competitiveness-index (dostęp: 12.11.2021).

Wierzba R., Czerwińska M., Śledzik K. (red.) (2010), Kapitał intelektualny jako generator konkurencyjności banków, „Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego”, nr 4 (3), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

WIPO (2021), Global Innovation Index 2021, https://www.wipo.int/global_innovation_index/en/2021 (dostęp: 10.12.2021).

Zaborowska R. (2009), Kapitał intelektualny w przedsiębiorstwie, Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars Boni et Aequi, Poznań.

Zaleska M. (2002), Ocena ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa przez analityka bankowego, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.

Zaleska M. (2007), Ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, [w:] Współczesna bankowość, red. M. Zaleska, Difin, Warszawa.

ZBP (2020), Polska i Europa. Nowe rozdanie gospodarcze, Bankowcy dla Edukacji, Warszawa.

ZBP (2021), Banki 2021. Raport o sytuacji ekonomicznej banków, Fundacja Warszawski Instytut Bankowości, Warszawa.

Zeliaś A. (2000), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.

Zeliaś A. (2004), Poziom życia w Polsce i w krajach Unii Europejskiej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S. (2002), Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Zimniewicz K. (2001), Możliwości wykorzystania współczesnych koncepcji zarządzania w celu podniesienia konkurencyjności przedsiębiorstw, [w:] Konkurencyjność polskich przedsiębiorstw w warunkach integracji europejskiej, red. A. Limański, Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych, Katowice.

Adamowicz T. (2002), Analiza zmian efektywności „dużego” banku na podstawie modelu dekompozycji wskaźnikowej Davida Cole’a, „Bank i Kredyt”, nr 4, s. 63–72.

Adams M. (2010), The intangibles decade: Looking forward to 2020, “Intellectual Asset Management”, vol. 1, s. 24–27.

Afridi M. A., Khan I., Khan M. (2021), The relationship between intellectual capital and bank’s productivity in Pakistan, “Abasyn Journal of Social Sciences”, vol. 14 (1), s. 158–169.

Ahmad N. H., Ramayah T., Wilson C., Kummerow L. (2010), Is entrepreneurial competency and business success relationship contingent upon business environment? A study of Malaysian SMEs, “International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research”, vol. 16 (3), s. 182–203.

AlAli M. S. (2020), Staff efficiency effects on financial performance. A case study on Kuwaiti Banks, “International Journal of Business and Applied Social Science, vol. 6 (8), s. 59–63.

Allameh S., Abbasi S., Shokrani S. (2010), The mediating role of organizational learning capability between intellectual capital and job satisfaction, “European Journal of Social Sciences”, vol. 17 (1), s. 1–12.

Amit R., Schoemaker P. (1993), Strategic and organizational rent, “Strategic Management Journal”, vol. 14 (1), s. 33–46.

Andriessen D. (2001), Weightless wealth: Four modifications to standard IC theory, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 2 (3), s. 204–214.

Anginer D., Demirguç-Kunt A., Zhu M. (2012), How does bank competition affect systemic stability?, “Policy Research Working Paper”, vol. 5981, s. 1–39.

Anielak-Sobczak K. (2022), A bank’s intellectual capital and its importance in building competitiveness on the example of Polish listed banks, “Economics and Law”, vol. 21 (1), s. 5–24.

Anisah R. N. (2016), The effect of intellectual capital toward company financial performance with competitive advantage as intervening variable, “Jurnal Akuntansi & Investasi”, vol. 17 (2), s. 215–226.

Athanasoglou P. P., Brissimis S. N., Delis M. D. (2008), Bank-specific, industry-specific and macroeconomic determinants of bank profitability, “Journal of International Financial Markets, Institutions and Money”, vol. 18 (2), s. 121–136.

Auka D. O., Bosire J. N., Matern V. (2016), Perceived service quality and customer loyalty in retail banking in Kenya, “British Journal of Marketing Studies”, vol. 1 (3), s. 32–61.

Baima G., Forliano C., Santoro G., Vrontis D. (2021), Intellectual capital and business model: A systematic literature review to explore their linkages, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 22 (3), s. 653–679.

Bartosik-Purgat M., Jankowska B., Götz M. (2018), International aspects and challenges of digital transformation, „Gospodarka Narodowa” , nr 293 (1), s. 87–102.

Benston G. J., Hunter W. C., Wall L. D. (1995), Motivations for bank mergers and acquisitions: Enhancing the deposit insurance put option versus earnings diversification, “Journal of Money, Credit and Banking”, vol. 27 (3), s. 777–788.

Beyer K. (2010), Kapitał intelektualny jako zasób przedsiębiorstwa – koncepcja i modele zarządzania, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 571, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 17, s. 171–182.

Beyer K. (2016), A case study of intellectual capital management in a Polish commercial bank, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 4 (82), cz. 2, s. 669–677.

Bikker J. A., Haaf K. (2002), Competition, concentration and their relationship: An empirical analysis of the banking industry, “Journal of Banking and Finance”, vol. 26 (11), s. 2191–2214.

Bontis N. (1999), Managing organizational knowledge by diagnosing intellectual capital: Framing and advancing the state of the field, “International Journal of Technology Management”, vol. 18 (5–8), s. 433–463.

Bontis N., Cabrita M. (2008), Intellectual capital and business performance in the Portuguese banking industry, “International Journal of Technology Management”, vol. 43 (1–3), s. 212–237.

Bontis N., Chua W., Richardson S. (2000), Intellectual capital and nature of business in Malaysia, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 1 (1), s. 85–100.

Boone J. (1999), Intensity of competition and the incentive to innovate, “International Journal of Industrial Organization”, vol. 19 (1), s. 705–726.

Burton R. M. (2015), Extraordinary survival from ordinary resources – how so?, “Management and Organization Review”, vol. 11 (3), s. 413–417.

Buszko A. (2011), Wpływ kapitału intelektualnego na pozycję konkurencyjną banków komercyjnych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 171, s. 136–147.

Capiga M. (2002), Efektywność jako kryterium oceny banku, „Bank”, nr 3, s. 48–51.

Capiga M., Harasim J. (2002), Cele strategiczne a wskaźniki oceny banku w relacji centrala – oddział, „Prace Naukowe. Akademia Ekonomiczna w Katowicach”, nr 1 (1), s. 13–22.

Caprio G., Demirguç-Kunt A., Kane E. J. (2010), The 2007 meltdown in structured securitization: Searching for lessons, not scapegoats, “The World Bank Research Observer”, vol. 25 (1), s. 125–155.

Chen T. (1999), Critical success factors for various strategies in the banking industry, “International Journal of Bank Marketing”, vol. 17 (2), s. 83–91.

Chinoperekweyi J. (2019), Comparative analysis of organizational effectivness in banking. A case study of the Zimbabwean banking sector, “International Journal of Commerce and Management Research”, vol. 5 (1), s. 13–21.

Choudhary J. (2010), Performance impact of intellectual capital: A study of Indian IT sector, “International Journal of Business and Management”, vol. 5 (9), s. 72–80.

Chung K. H., Pruitt S. W. (1994), A simple approximation of Tobin’s q, “Financial Management”, vol. 23 (3), s. 70–74.

Collis D. J., Montgomery C. A. (2009), Competing on resources, “Harvard Business Review”, vol. 86 (7–8), s. 140–150.

Cornaggia J., Mao Y., Tian X., Wolfe B. (2015), Does banking competition affect innovation?, “Journal of Financial Economics”, vol. 115, s. 519–538.

Czech T., Szlachetka E. (2008), Outsourcing działalności firm inwestycyjnych według MIFID (cz. II), „Prawo Bankowe”, nr 3 (1), s. 23–45.

Dąbrowa M. (2018), Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) jako miernik poziomu życia. Wykorzystanie metody dystansowej, „Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, nr 39 (3), s. 159–172.

Depta A., Wojtaszek H. (2015), Analiza aspektów motywacyjnych i organizacyjnych banku XYZ, „Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej”, nr 1203, s. 23–36.

Devlin J., Ennew C. T. (1997), Understanding competitive advantage in retail financial services, “International Journal of Bank Marketing”, vol. 15 (3), s. 73–82.

Dietz M., Jenkins P., Kapashi R., Lemerle M., Mehta A., Quetti L. (2018), New rules for an old game: Banks in a changing world of financial intermediation, McKinsey Global Banking Annual Review.

Dwojacki P., Nogalski B., Sikorski C. (1999), Zarządzanie w nowych czasach, „Przegląd Organizacji”, nr 9, s. 14–18.

Forte W., Tucker J., Matonti G., Nicolo G. (2017), Measuring the intellectual capital of Italian listed companies, “Journal of Intellectual Capital” 2017, vol. 18 (4), s. 710–732.

Fungacova Z., Solanko L., Weill L. (2014), Does competition influence the bank lending channel in the euro area?, “Journal of Banking & Finance”, vol. 49, s. 356–366.

Galende J., de la Fuente J. (2013), Internal factors determining a firm’s innovative behavior, “Research Policy”, vol. 32 (5), s. 715–736.

Gan K., Saleh Z. (2017), Intellectual capital and corporate performance of technology intensive companies: Malaysia evidence, “Asian Journal of Business and Accounting”, vol. 1 (1), s. 113–130.

Garanina T., Hussinki H., Dumay J. (2021), Accounting for intangibles and intellectual capital: A literature review from 2000 to 2020, “Accounting & Finance” 2021, vol. 61 (4), s. 111–140.

Gaston-Gelos R., Roldos J. (2002), Consolidation and market structure in emerging market banking system, “IMF Working Paper”, no. 186, s. 1–29.

Gigante G. (2013), Intellectual capital and bank performance in Europe, “Accouting and Finance Research”, vol. 2 (4), s. 20–28.

Goh P. C. (2005), Intellectual capital performance of commercial banks in Malaysia, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 6 (3), s. 385–396.

Gomber P., Kauffman R. J., Parker C., Weber B. W. (2018), On the Fintech revolution: Interpreting the forces of innovation, disruption and transformation in financial services, “Journal of Management Information Systems”, vol. 35 (1), s. 220–265.

Gonzales M. V. R., Guerrero M. M. (2004), New competitors in banking services, “Journal of Financial Services Marketing”, vol. 9, s. 126–137.

Gospodarowicz M. (2000), Procedury analizy i oceny banków komercyjnych, „Materiały i Studia NBP”, nr 113, s. 87–96.

Gostomski E. (2017), Digitalizacja a działalność banków spółdzielczych, „Nowoczesny Bank Spółdzielczy”, nr 2, s. 11–59.

Gradoń W., Szustak G. (2016), Wybrane determinanty wartości banku, „Zarządzanie i Finanse”, nr 14 (3), s. 37–54.

Grigorian D., Manole V. (2002), Determinants of commercial bank performance in transition, “World Bank Policy Research Paper”, no. 2850, s. 1–28.

Halkos G., Tzeremes N. (2013), Estimating the degree of operating efficiency gains from a potential bank, merger and acquisition: A DEA bootstrapped approach, “Journal of Banking & Finance”, vol. 37 (5), s. 1658–1668.

Hamel G., Prahalad C. K. (1993), Strategy as stretch and leverage, “Harvard Business Review”, vol. 71 (2), s. 75–84.

Harasim J. (2008), The role of intangible assets in banks competitiveness and effectiveness, “Journal of Economics and Management”, no. 4, s. 41–57.

Inkinen H., Kianto A., Vanhala M., Ritala P. (2017), Structure of intellectual capital – an international comparison, “Accounting, Auditing & Accountability Journal”, vol. 30 (5), s. 1160–1183.

Isaac R., Herremans I., Kline T. (2010), Intellectual capital management enablers: A structural equation modeling analysis, “Journal of Business Ethics”, vol. 93 (3), s. 373–391.

Iwanicz-Drozdowska M., Bongini P., Smaga P., Witkowski B. (2017), Rola kapitału zagranicznego w sektorze bankowym dla stabilności finansowej i rozwoju gospodarczego krajów, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H (Oeconomia)”, vol. 51 (5), s. 129–137.

Jarin A., Rahat M., Kashem M. A. (2014), Eco-banking strategies for competitive advantages, “European Journal of Business and Management”, vol. 6 (3), s. 84–91.

Jayakumar M., Pradhan R. P., Dash S., Maradana R. P., Gaurav K. (2018), Banking competition, banking stability, and economic growth: Are feedback effects at work?, “Journal of Economics and Business”, vol. 96, s. 15–41.

Joshi M., Cahill D., Sidhu J. (2010), Intellectual capital performance in the banking sector: An assessment of Australian owned banks, “Journal of Human Resource Costing & Accounting”, vol. 14 (2), s. 151–170.

Kamath G. B. (2007), The intellectual capital performance of Indian banking sector, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 8 (1), s. 96–123.

Kamukama N. (2013), Intellectual capital: Company’s invisible source of competitive advantage, „Competitiveness Review”, vol. 23 (3), s. 260–283.

Kasasbeh E., Harada Y., Noor I. (2017), Factors influencing competitive advantage in banking sector: A systematic literature review, “Research Journal of Business Management”, vol. 11 (2), s. 67–73.

Kelner B., Finegold D. (1996), Adding value in banking, “Solan Management Review”, no. 38, s. 57–68.

Khan M. H. U. Z., Islam M. A., Fatima J. K., Ahmed K. (2011), Corporate sustainability reporting of major commercial banks in line with GRI: Bangladesh evidence, “Social Responsibility Journal”, vol. 7 (3), s. 347–362.

Kick T., Prieto E. (2015), Bank risk and competition: Evidence from regional banking markets, “Review of Finance”, vol. 19 (3), s. 1185–1222.

Kieżel M., Kwiecień A. (2012), Kapitał relacyjny i „Customer Relationships Management” w kontekście tworzenia wartości (z uwzględnieniem specyfiki sektora bankowości detalicznej), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse. Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 55 (1), s. 585–593.

Kisielewska M. (2005), Charakterystyka wybranych metod pomiaru efektywności bazujących na krzywych efektywności, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu”, nr 4 (17), s. 4–6.

Klimontowicz M. (2011), Identyfikacja kapitału intelektualnego w banku, „Annales Universitatis Marie Curie-Skłodowska. Sectio H (Oeconomia)”, nr 45 (2), s. 195–202.

Knezević M., Lukić A. (2012), Electronic business operational on the banking market in Serbia and countries in the region, “International Journal of Advances in Management and Ecomics”, vol. 1, s. 102–107.

Koellinger P. (2008), Why are some entrepreneurs more innovative than others? “Small Business Economics”, vol. 31 (1), s. 21–37.

Kopański A., Porębski D. (2015), Próba oceny efektywności banków komercyjnych za pomocą metody DEA, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H (Oeconomia)”, nr 49 (4), s. 257–267.

Kopczewski T. (2000), Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997–2000, „Materiały i Studia NBP”, nr 113, s. 14-35.

Kopiński A. (2017), Analiza rentowności wybranych banków komercyjnych w Polsce, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H (Oeconomia)”, nr 50 (4), s. 225–236.

Korzeb Z., Samaniego-Medina R. (2019), Sustainability performance. A comparative analysis in the Polish banking sector, „Sustainability”, vol. 11 (3), s. 1–16.

Kowalewski T. (2005), Zagadnienie kapitału ludzkiego w kontekście funkcjonowania banku, „Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy” 2005, vol. 5, s. 377–382.

Krasodomska J. (2012), Znaczenie społecznej odpowiedzialności banków dla bezpieczeństwa systemu finansowego, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego”, nr 12, s. 151–159.

Krzyżanowska M. (2009), Marketing a inne sposoby budowania przewagi konkurencyjnej, „Marketing i Rynek”, nr 1, s. 2–8.

Kukuła K., Luty L. (2015), Propozycja procedury wspomagającej wybór metody porządkowania liniowego, „Przegląd Statytyczny”, nr 62 (2), s. 219–231.

Lagasio V., Cucari N., Aberg C. (2021), How corporate social responsibility initiatives affect the choice of a bank: Empirical evidence of Italian context, “Corporate Social Responsibility and Environmental Management”, vol. 28 (4), s. 1348–1359.

Liu E. X. (2021), Stay competitive in the digital age: The future of banks, “IMF Working Papers”, vol. 46 (1), s. 1–42.

Luca D., Dolga V. (2021), From Industry 3.0 to Industry 4.0, “The International Journal of Engineering and Science (IJES)”, vol. 10 (9), s. 44–52.

Łukasiewicz G. (2013), Zakres i skutki raportowania kapitału intelektualnego we współczesnych organizacjach, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 386, s. 134–150.

Macias J. (2008), Nowe koncepcje przewagi konkurencyjnej współczesnych przedsiębiorstw, „Przegląd Organizacji”, nr 9, s. 11–14.

Mahmood T., Mubarik M.S. (2020), Balancing innovation and exploitation in the fourth industrial revolution: Role of intellectual capital and technology absorptive capacity, “Technological Forecasting and Social Change”, vol. 160 (1), s. 23–38.

Malina T., Zeliaś A. (1997), On building taxonometric measures of living condition, “Statistics in Transitions: An International Journal of the Polish Statistical Association”, vol. 3, s. 523–544.

Mantorska J. (2020), Kapitał intelektualny jako wartość w przedsiębiorstwie, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, vol. 3 (1), s. 55–67.

Marcinkowska M. (2012), Innowacje finansowe w bankach, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 266, s. 71–96.

Marek D., Blazek J. (2016), The challenge of breaking the academia – business firewall in Czechia: Comparing the role of differentiated knowledge bases in collaborative R&D projects, “European Planning Studies”, vol. 24 (4), s. 809–831.

Massoc E. (2021), Banks, power, and political institutions: The divergent priorities of European states towards too-big-to-fail banks: The cases of competition in retail banking and the banking structural reform, “Business and Politics”, vol. 22 (1), s. 135–160.

Mavridis D. G. (2004), The intellectual capital performance of the Japanese banking sector, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 5 (4), s. 92–115.

Meles A., Porzio C., Sampagnaro G., Verdoliva V. (2016), The impact of the intellectual capital efficiency on commercial banks performance: Evidence from the US, “Journal of Multinational Financial Management”, vol. 36, s. 64–74.

Mentorska J. (2020), Kapitał intelektualny jako wartość w przedsiębiorstwie, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 3 (1), s. 55–67.

Mieszała R. (2019), Impact of the collapse of the Lehman Brothers bank and the 2008 financial crisis on global economic security, “Scientific Journal of the Military University of Land Forces”, vol. 51 (1), s. 146–154.

Mohd J., Abid H. (2021), Critical components of Industry 5.0 towards a successful adoption in the field of manufacturing, “Journal of Industrial Integration and Management”, vol. 5 (3), s. 327–348.

Mroziewski M. (2012), Aksjonormatywność w zarzadzaniu jako czynnik kreatywności, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach”, vol. 114(1), s. 40–50.

Murinde V., Rizopoulos E., Zachariadis M. (2022), The impact of the FinTech revolution on the future of banking: Opportunities and risks, “International Review of Financial Analysis”, vol. 81 (1), s. 1–27.

Nakamura L. (2000), Economics and the New Economy: The invisible hand meets creative destruction, “Business Review, Federal Reserve Bank of Philadelphia”, July/August, s. 15–30.

Nawaz T., Haniffa R. (2018), Determinants of financial performance of Islamic banks: An intellectual capital perspective, “Journal of Islamic Accounting and Business Research”, vol. 8 (2), s. 130–142.

Nitoi M., Spulbar C. (2015), An examination of banks’ cost efficiency in Central and Eastern Europe, “Procedia Economics and Finance”, vol. 22 (1), s. 544–551.

Northcott C. A. (2004), Competition in banking: A review of the literature, “Bank of Canada Working Paper” 24, s. 1–35.

Nosowski A. (2013), Modelowanie zorientowane biznesowo a kapitał intelektualny banku, „Zarzadzanie i Finanse” 2013, nr 2 (1), s. 406–417.

O’Regan P., O’Donnel D., Kennedy T., Bontis N., Cleary P. (2001), Perceptions of intellectual capital. Irish evidence, “Journal of Human Resource Costing and Accounting”, vol. 6 (2), s. 29–38.

Octavio D. Q., Soesetio Y. (2019), Intellectual capital and bank profitability: Evidence from conventional and Islamic bank in Indonesia, “Journal Keuangan dan Perbankan”, vol. 23 (2), s. 191–205.

Ozkan N., Cakan S., Kayacan M. (2017), Intellectual capital and financial performance: A study of the Turkish Banking Sector, “Borsa Istanbul Review”, vol. 17 (3), s. 190–198.

Patalas-Maliszewska J. (2010), Nowe spojrzenie na strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi, https://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/36/id/769, vol. 4 (36), s. 1–9.

Pawlak J. (2001), Koszty a efektywność w firmie zarządzanej przez jakość, „Problemy Jakości” nr 1, s. 39–42.

Pawłowska M. (2003), Wpływ fuzji i przejęć na efektywność w sektorze banków komercyjnych w Polsce w latach 1997–2001, „Bank i Kredyt”, nr 2 (1), s. 20–34.

Pawłowska M. (2005), Konkurencja i efektywność na polskim rynku bankowym na tle zmian strukturalnych i technologicznych, „Materiały i Studia NBP”, nr 192, s. 24–42.

Peteraf M. A. (1993), The cornerstones of competitive advantage. A resource-based view, “Strategic Management Journal”, no. 14, s. 179–191.

Pietrzak J. (2002b), Wpływ modelu dystrybucji na konkurencyjność banków, „Bank i Kredyt”, vol. 3 (1), s. 35–43.

Piocha S., Radlińska K. (2008), Konkurencja i konkurencyjność sektora banków komercyjnych, „Zeszyty Naukowe Instytutu Ekonomii i Zarządzania”, vol. 12 (1), s. 119–132.

Porter M. E. (2008), The five competitive forces that shape strategy, “Harvard Business Review”, vol. 86 (1), s. 79–93.

Poznańska K. (2010), Innowacyjność jako źródło przewagi konkurencyjnej polskich przedsiębiorstw, „Materiały i Prace Instytutu Funkcjonowania Gospodarki Narodowej”, nr 82 (1), s. 65–79.

Procter R., Rouncefield M., Poschen M., Lin Y., Voss A. (2011), Agile project management: A case study of a Virtual Research Environment development project. Computer supported cooperative work, “Computer Supported Cooperative Work. The Journal of Collaborative Computing and Work Practices”, vol. 20 (3), s. 197–225.

Pulic A. (2000), VAIC – an accounting tool for IC management, “International Journal of Technology Management”, vol. 20 (5–7), s. 702–714.

Rahman M., Akhter B. (2021), The impact of investment in human capital on bank performance: Evidence from Bangladesh, „Future Business Journal”, vol. 61 (7), s. 1–13.

Rajan R. G., Zingales L. (2001), The influence of the financial revolution on the nature of firms, “Amercian Economic Review”, vol. 91 (2), s. 206–211.

Ramaseshan B., Caruana A., Pang L. S. (2002), The effect of market orientation on new product performance: A study among Singaporean firm, “Journal of Product & Brand Management”, vol. 11 (6), s. 399–409.

Ramesh K., Saha R., Goswami S., Dahiya R. (2019), Consumer’s response to CSR activities: Mediating role of brand image and brand attitude, “Corporate Social Responsibility and Environmental Management”, vol. 26 (2), s. 377–387.

Rochmadhona B. N., Suganda T. R., Cahyadi S. (2018), The competitive advantage between intellectual capital and financial performance of banking sector in ASEAN, “Journal Keuangan dan Perbankan”, vol. 2 (22), s. 321–334.

Roos G., Roos J. (1997), Measuring your company’s intellectual performance, “Long Range Planning”, no. 30 (3), s. 413–426.

Rosińska-Bukowska M. (2014b), Internacjonalizacja przedsiębiorstw – istota budowania konkurencyjności w dobie globalizacji korporacyjnej, „Ekonomia Międzynarodowa”, nr 8, s. 153–171.

Rosińska-Bukowska M. (2017a), Strategic changes in transnational corporation as an adjustment to the challenges of the 21st century, “Entrepreneurial Business and Economics Review (EBER)”, vol. 5 (2), s. 143–157.

Rosińska-Bukowska M. (2017b), The model of competitiveness assessment of coopetition network systems – competition and cooperation of enterprises in the global economy, “Journal of Economics & Management”, vol. 24 (2), s. 5–13.

Rosińska-Bukowska M. (2020b), The significance of intellectual capital in strategies of transnational corporations, “International Journal of Management and Economics”, vol. 56 (4), s. 291–306.

Rosińska-Bukowska M. (2022), Evolution of corporate social responsibility standards and their implementation in the strategies of the most powerful corporations: Guidelines for the CSR 5.0 concept, “International Entrepreneurship Review”, vol. 8 (2), s. 25–35.

Rosolińska A. (2007), Kapitał intelektualny w ocenie ryzyka kredytowego, “Journal of Management and Business Administration. Central Europe”, vol. 15 (1), s. 41–46.

Ruiz-Rodriguez M.C., Castilla-Polo F. (2019), The intangible index in bank management, “Intangible Capital”, vol. 15 (8), s. 3–28.

Rydzewska-Włodarczyk M., Sobieraj M. (2015), Pomiar efektywności procesów za pomocą kluczowych wskaźników efektywności, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 76 (2), s. 333–347.

Saltelli A. (2007), Composite indicators between analysis and advocacy, “Social Indicators Research”, vol. 81 (1), s. 65–77.

Saruchi S. A., Zamil A. M., Basiruddin R., Rasid S. Z., Ahma N. F. G. (2019), Empirical linkage of intellectual capital and performance of Islamic banks, “International Journal of Engineering and Advanced Technology”, vol. 8 (1), s. 677–684.

Sathye M. (2001), X-efficiency in Australian banking: An empirical investigation, “Journal of Banking And Finance”, no. 25 (3), s. 613–630.

Setianto R. H., Sukmana R. (2016), Intellectual capital and Islamic banks performance from Indonesia and Malaysia, “Iqtishadia Journal Kajian Ekonomi dan Bisnis Islam”, vol. 9 (2), s. 376–397.

Sharabati A. A., Jawad S. N., Bontis N. (2010), Intellectual capital and business performance in the pharmaceutical sector of Jordan, “Management Decision”, vol. 48 (1), s. 105–131.

Shen C. H., Chen Y., Hsu H., Lin C. (2020), Banking crises and market timing: Evidence from M&As in the banking sector, “Journal of Financial Services Research”, vol. 57 (3), s. 315–347.

Shih K., Chang C., Lin B. (2010), Assessing knowledge creation and intellectual capital in banking industry, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 11 (1), s. 74–89.

Siudek T. (2008), Efektywność w teorii i praktyce na przykładzie wybranych banków spółdzielczych w Polsce, „Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 65 (1), s. 5–18.

Siudek T., Snarski P., Chodera B. (2013), Konkurencyjność banków komercyjnych i spółdzielczych w Polsce, „Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich”, nr 100 (2), s. 25–36.

Skrzypek E. (1999), Wpływ zarządzania wiedzą na jakość, „Problemy Jakości”, nr 11, s. 4–9.

Skrzypek E. (2017), Raportowanie kapitału intelektualnego organizacji, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 481 (1), s. 94–105.

Skvarciany V., Jureviciene D., Iljins J., Gaile-Sarkane E. (2018), Factors influencing a banks competitive ability: the case of Lithuania and Latvia, “Oeconomia Copernicana”, vol. 9 (1), s. 7–28.

Smuda-Kocoń M. (2019), Value added of intellectual capital in banks and the hysteresis effect, „Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie”, nr 136, s. 551–563.

Sobolewski M., Stępień K. (2015), Zmiany efektywności banków w Polsce w latach 1996–2009, “Modern Mangement Review”, vol. XX, 22 (3), s. 199–212.

Soewarno N., Tjahjadi B. (2020), Measures that matter: An empirical investigation of intellectual capital and financial performance of banking firms in Indonesia, “Journal of Intellectual Capital”, vol. 21 (6) , s. 1085–1106.

Sotiroski K., Taleska S., Janeska M. (2012), Measuring intellectual capital in the banking sector in the Republic of Macedonia, Conference: „Reseraching Economic Development and Entrepreneurship in Transition Economies Redete”, Banja Luka, s. 161–173.

Speed R., Smith G. (1993), Customers, strategy and performance, “International Journal of Bank Marketing”, vol. 11 (5), s. 3–11.

Stankiewicz, M. J. (2000). Substance and Methods of Evaluation of Enterprise Competitiveness, „Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics”, vol. 161(7), s. 95–111.

Strahl D., Walesiak M. (1997), Normalizacja zmiennych w skali przedziałowej i ilorazowej w referencyjnym systemie granicznym, „Przegląd Statystyczny”, nr 44 (1), s. 69–77.

Strojny M. (1999), Zarządzanie wiedzą i kapitałem intelektualnym jako nowe źródło przewagi konkurencyjnej, „Problemy Jakości”, nr 12, s. 4–7.

Studzińska E. A. (2012), Metody pomiaru efektywności banków, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 264, s. 413–431.

Subramaniam M., Youndt M. (2005), The influence of intellectual capital on the types of innovative capabilities, “Academy of Management Journal”, vol. 48 (3), s. 450–463.

Szablewski A. (2008), Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa – logika i prawidłowości, „Finansowy Kwartalnik e-Finanse”, www.e-finanse.com, nr 3, s. 1–8.

Szambelańczyk J. (2010), Stabilność systemu bankowego a paradygmat bankowości, „Finanse”, nr 1 (2), s. 39–65.

Szlis I. (2010), Źródła przewagi w bankowości detalicznej w świetle badań, „Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 55 (3), s. 105–115.

Szwacka-Mokrzycka J. (2010), Znaczenie wizerunku w budowaniu pozycji konkurencyjnej banków, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing”, nr 4 (53), s. 278–286.

Szymańska E. (2010), Efektywność przedsiębiorstw – definiowanie i pomiar, „Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G”, nr 97 (2), s. 152–164.

Śledzik K. (2008), Wyceny KI w spółkach giełdowych, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 1 (6), s. 16–33.

Śledzik K. (2012), Wykorzystanie wskaźnika KCE do wyceny poziomu zasobów niematerialnych banków krajowych i banków porównawczych za okres 2005–2010, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 689 (50), s. 71–82.

Tarka P. (2010), Latent variable models – issues on measurement and finding exact constructs, „Przegląd Statystyczny”, nr 4 (1), s. 142–167.

Teece D. J., Pisano G., Shuen A. (1997), Firm capabilities, resources and the concept of strategy, “Strategic Management Journal”, vol. 18 (7), s. 509–533.

Tian L., Han L., Mi B. (2020), Bank competition, information specialization and innovation, “Review of Quantitative Finance and Accounting”, vol. 54 (1), s. 1011–1035.

Trisnowati Y. (2014), Intellectual capital and market value: Evidence from Indonesia, “Investment Management and Financial Innovations” vol. 16 (4), s.89-112.

Ujwary-Gil A. (2017), The business model and intellectual capital in the value creation of firms: A literature review, “Baltic Journal of Management”, vol. 12 (3), s. 368–386.

Urbanowska-Sojkin E. (2004), Niematerialne czynniki konkurencyjności przedsiębiorstwa, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, nr 43, s. 43–60.

Vial G. (2019), Understanding digital transformation: A review and a research agenda, “Journal of Strategic Information Systems”, vol. 28 (2), s. 118–144.

Węgrzyn P. (2020), Strategie biznesowe a główne kierunki rozwoju banków komercyjnych w Polsce, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie”, nr 2 (1), s. 177–191.

Wiig K. W. (1997), Integrating intellectual capital with knowledge management, “Long Range Planning”, vol. 30 (3), s. 399–405.

Wodnicka M. (2021), Wpływ czwartej rewolucji przemysłowej na innowacyjność usług, „Optimum Economic Studies” 2021, vol. 3 (105), s. 48–59.

Wojnarowska H., Adamska I. (2001), Proces kształtowania lojalności klientów indywidualnych, „Marketing i Rynek”, nr 12, s. 6–11.

Wysocki F., Łuczak A. (2001), Klasyfikacja typologiczna banków według ich sytuacji finansowej, „Wiadomości Statystyczne”, nr 12, s. 33–46.

Yang C., Lin C. (2009), Does intellectual capital mediate the relationship between HRM and organizational performance? Perspective of a healthcare industry in Taiwan, “The International Journal of Human Resource Management”, vol. 20 (9), s. 1965–1984.

Zeliaś A. (2002), Some notes on the selection of normalization of diagnostic variables, “Statistics in Transition”, vol. 5 (5), s. 787–802.