Promisoryjna teoria umów na tle ontoetyki Paula Ricoeura: Nr 16/2021

Marcin Pieniążek

doi:10.18778/8220-554-1

Słowa kluczowe: promisoryjna teoria umów, ontoetyka, Paul Ricoeur, narratologia, obietnica i wzajemność w umowach, teorie porządkujące

Opublikowane: 17 czerwca 2021

Kategorie: Filozofia, Prawo, Otwarty dostęp,

Pliki do pobrania

PDF

Pytanie o przyczyny dotrzymywania umów nabiera szczególnego znaczenia w czasach nasilonej depersonalizacji stosunków prawnych. Stanowi też punkt wyjścia dla przedstawionej w monografii teorii umów, wyrastającej z poglądów filozoficznych Paula Ricoeura i zogniskowanej na problematyce obietnicy oraz wzajemności. W szkicowanej teorii kluczową rolę odgrywa założenie, zgodnie z którym dotrzymywanie obietnicy jest konstytutywne dla „bycia sobą" strony umowy. W „bycie sobą" strony wpisana jest z kolei relacja interpersonalna, pozwalająca scharakteryzować fenomen wzajemnej odpowiedzialności w umowie. Przyjmuje się także, że strony umowy do swego działania włączają elementy „wielkiej narracji" prawa, rozwijanej w sprawiedliwych instytucjach państwa. W tym kontekście głównym celem pracy jest budowa trójpłaszczyznowej promisoryjnej teorii umów, skoncentrowanej na ontoetyce osoby – sprzedającego, najemcy etc. Syntetyzująca perspektywa Ricoeura powoduje, że w proponowanym ujęciu dochodzą do głosu m.in. elementy arystotelizmu, kantyzmu oraz pokrewnego hermeneutyce paradygmatu narratologicznego. W perspektywie prawoznawstwa rozwijana teoria ma charakter niepozytywistyczny, postulując związek prawa i moralności oraz bytu i powinności. Dopełniającym elementem wywodu jest prezentacja filozoficzno-prawnych kontekstów promisoryjnej teorii umów w perspektywie historycznej oraz w perspektywie dorobku współczesnej, anglosaskiej jurysprudencji. Niniejsza praca skierowana jest do wszystkich zainteresowanych problematyką filozofii prawa umów.

Ricoeur, Paul. 1971. „From Existentialism to the Philosophy of Language”. Criterion 10: 14–18.

Ricoeur, Paul. 1973a. „From Existentialism to the Philosophy of Language”. Philosophy Today 17 (2): 88–96.

Ricoeur, Paul. 1973b. „Creativity in Language”. Philosophy Today 17: 97–111.

Ricoeur, Paul. 1974. „Existence and Hermeneutics”. W: Paul Ricoeur. The Conflict of Interpretations (11–24). Evanston: Northwestern University Press.

Ricoeur, Paul. 1974–1975. „Metaphor and the Main Problem of Hermeneutics”. W: New Literary History 6: 95–110.

Ricoeur, Paul. 1976. „Speaking and Writing”. W: Interpretation Theory: Discourse and the Surplus of Meaning. Fort Worth: TCU Press. (wykłady wygłoszone w the Texas Christian University).

Ricoeur, Paul. 1978. „Explanation and Understanding: On Some Remarkable Connections among the Theory of the Text, Theory of Action and Theory of History”. W: The Philosophy of Paul Ricoeur An anthology of his work. Red. Charles E. Reagan, David Stewart (149–166). Boston: Beacon Press.

Ricoeur, Paul. 1981. Hermeneutics and the Human Sciences. Cambridge: Cambridge University Press.

Ricoeur, Paul. 1983. Temps et rècit. Paris. Éditions du Sèuil.

Ricoeur, Paul. 1986. Symbolika zła. Tłum. Stanisław Cichowicz, Maria Ochab. Warszawa: Wydawnictwo PAX.

Ricoeur, Paul. 1989. Język, tekst, interpretacja. Tłum. Katarzyna Rosner. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ricoeur, Paul. 1990. Soi-même comme un autre. Paris: Èditions du Seuil.

Ricoeur, Paul. 1995a. Figuring the Sacred. Religion, Narrative and Imagination. Minneapolis: Fortress Press.

Ricoeur, Paul. 1995b. Réflexion faite. Autobiographie intellectuelle. Paris: Esprit Editions. Ricoeur, Paul. 1995c. La critique et la conviction. Entretiens avec François Azouvi et Marc Launay. Paris: Calmann-Lévy.

Ricoeur, Paul. 1998. Critique and Conviction with Francois Azouvi and Marc de Launay. New York: Columbia University Press.

Ricoeur, Paul. 2000. The Just. Chicago: University of Chicago Press.

Ricoeur, Paul. 2003. Krytyka i przekonanie. Rozmowy z François Azouvim i Markiem Launay. Tłum. Marek Drwięga. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Ricoeur, Paul. 2004a. Parcours de la reconnaisance Trois études. Gallimard: Éditions.

Ricoeur, Paul. 2004b. Drogi rozpoznania. Tłum. Janusz Margański. Kraków: Wydawnictwo Znak. Ricoeur, Paul. 2005a. O sobie samym jako innym. Tłum. Bogdan Chełstowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ricoeur, Paul. 2005b. Refleksja dokonana. Autobiografia intelektualna. Tłum. Patrycja Bobowska-Nastarzewska. Kęty: Wydawnictwo Antyk.

Ricoeur, Paul. 2006. „Model tekstu. Znaczące działanie rozważane jako tekst”. W: Współczesne teorie socjologiczne. T. 2. Red. Aleksandra Jasińska-Kania (1001–1019). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Ricoeur, Paul. 2007a. Reflections on the Just. Chicago: University of Chicago Press.

Ricoeur, Paul. 2007b. From Text to Action. Essays in Hermeneutics II. Evanston (Illinois): Northwestern University Press.

Ricoeur, Paul. 2007c. Vivat jusqu’à la mort Suivi de fragment. Paris: Editions Seuil.

Ricoeur, Paul. 2008a. O interpretacji. Esej o Freudzie. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Ricoeur, Paul. 2008b. Żyć aż do śmierci oraz Fragmenty. Tłum. Anna Turczyn. Kraków: Universitas.

Ricoeur, Paul. 2008c. Czas i opowieść. Tłum. Małgorzata Frankiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ricoeur, Paul. 2011. The Conflict of Interpretations. London: Continuum International Publishing Group.

Ricoeur, Paul. 2012a. Pamięć, historia, zapomnienie. Tłum. Tomasz Margański. Kraków: Universitas.

Ricoeur, Paul. 2012b. The Rule of Metaphor. Multidisciplinary Studies of the Creation of Meaning in Language. Toronto: University of Toronto Press.

Lacocque, Andre, Ricoeur, Paul. 2003. Myśleć biblijnie. Tłum. Ewa Mukoid, Maria Tarnowska. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Ricoeur, Paul, Collins, Francis, Perron, Paul. 1989. „Greimas Narrative Grammar”. W: New Literary History. Greimassian Semiotics 20 (3): 581–608.

Ricoeur, Paul, Lévinas, Emmanuel. 1995. „Thinker of Testimony”. W: Ricoeur 1995a (108–126).

Alces, Peter. 2011. A Theory of Contract Law. Empirical Insights and Moral Psychology. Oxford: Oxford University Press.

Arystoteles. 1982. Etyka nikomachejska. Tłum. Daniela Gromska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Arystoteles. 1989. Poetyka. Tłum. Henryk Podbielski. Wrocław: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Atiyah, S. Patrick. 1981. Promises, Morals, and Law. Oxford: Clarendon Press.

Atiyah, S. Patrick. 1985. The Rise and Fall of Freedom of Contract. Oxford: Clarendon Press.

Atiyah, S. Patrick. 1986. „Contracts, Promises and Law of Obligations”. W: S. Patric Atiyah. Essays on Contracts (10 i n.). Oxford: Clarendon Press.

św. Augustyn. „Ennanatio in Ps 109, 1CChr XL 1601”. Za: Joseph Ratzinger. 2004. Wielość religii i jedno Przymierze (68). Poznań: Wydawnictwo W drodze.

Austin, L. John. 1962. How to Do Things with Words. Harvard: Harvard University Press.

Bagchi, Aditi. 2007. „Separating Contract and Promise”. Faculty Scholarship http://scholarship.law.upenn.edu/faculty_scholarship/170. Dostęp: 13.06.2020.

Bagchi, Aditi. 2009. „Contract versus Promise”. W: Perspectives on Contract Law. Red. Randy Barnett (218–225). Austin–Boston–Chicago–New York–The Netherlands: Wolters Kluwer Law & Business.

Bales, R. Eugene. 1973. „Czego należy oczekiwać od utylitaryzmu czynów?”. Etyka 11: 88.

Barczuk, Kazimierz. 2012. „Bóg przymierza i spełnionych obietnic”. W: Kazimierz Barczuk, Henryk Wieja, Asher Intrater, Tomasz Bogowski. Przymierze w oczach Boga i ludzi. Ustroń: Wydawnictwo Koinonia.

Barnett, Randy. 1986. „A Consent Theory of Contract”. Columbia Law Review 2: 271–291 i n.

Barnett, Randy. 1992a. „The Sound of Silence: Default Rules and Contractual Consent”. Virginia Law Review 78 (4): 821–822.

Barnett, Randy. 1992b. „Reviewed Conflicting Visions: A Critique of Ian Macneil’s Relational Theory of Contract”. Virginia Law Review 78 (5): 1177.

Barnett, Randy. 2011. „Contract is Not Promise; Contract is Consent”. Georgetown Public Law and Legal Theory Research Paper 11 (29): 4.

Barreau, Hervè. 1990. L’éthique de Paul Ricoeur à partir de „Soi-même comme un autre” https://hal.archives-ouvertes.fr/halshs-00108135/document. Dostęp: 13.06.2020.

Barwicka-Tylek, Iwona. 2009. „Postglosatorzy”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych T. IV. Red. Michał Jaskólski (669–670). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Bekrycht, Tomasz. 2009a. „Wstęp”. Do: Adolf Reinach. Aprioryczne podstawy prawa cywilnego. Kraków: Wydawnictwo Aureus.

Bekrycht, Tomasz. 2009b. Aprioryczność prawa. Ontologia prawa w fenomenologii Adolfa Reinacha. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer business.

Benson, Peter. 2001. „Introduction”. W: The Theory of Contract Law. New Essays. Red. Peter Benson. Cambridge: Cambridge University Press.

Bernacki, Włodzimierz. 1997. „M.T. Cicero”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych T. I. Red. Michał Jaskólski (375). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Bernacki, Włodzimierz. 1999. „Grotius Hugo”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. II. Red. Michał Jaskólski (332–334). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Bernacki, Włodzimierz. 1999. „Hobbes Thomas”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. II. Red. Michał Jaskólski (425–427). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Biernat, Tadeusz. 2007. Polityka prawa a model edukacji prawniczej. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.

Biernat, Tadeusz. 2016. Legislacja Analiza procesu. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.

Biesaga, Tadeusz. 2004. „Konsekwencjonalizm”. W: Powszechna Encyklopedia Filozoficzna T. V (801–803). Lublin: Wyd. Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.

Blackstone, William. 2016. Commentaries on the laws of England. Book II. Chapter 30. Of Title by Gift, Grant, and Contract (298–299) Oxford: Oxford University Press. http://lonang.com/library/reference/blackstone-commentaries-law-england. Dostęp: 13.06.2020.

Bogowski, Tomasz. 2012. „Ludzie przymierza czy kontraktu?” W: Kazimierz Barczuk, Asher Intrater, Henryk Wieja, Tomasz Bogowski. Przymierze w oczach Boga i ludzi (40–41). Ustroń: Wydawnictwo Koinonia.

Bright, John. 1977. Covenant and Promise. London: S. C. M. Press.

Brownsword, Roger. 1995. „The Limits of Freedom of Contract and the Limits of Contract Theory”. Journal of Law and Society 22 (2): 272.

Brownsword, Roger. 2000. Contract Law. Themes for the Twenty-first Century. London: Butterworths.

Bucher, Eugen. 1986. „Für mehr Aktionendenken”. W: Archiv für die civilistiche Praxis 186: 1–73.

Burzyńska, Anna. 2004. „Kariera narracji. O zwrocie narratywistycznym w humanistyce”. Teksty Drugie 1–2: 50.

Burzyńska, Anna. 2008. „Idee narracyjności w humanistyce”. W: Narracja Teoria i praktyka. Red. Bernadetta Janusz, Katarzyna Gdowska, Bogdan de Barbaro (21 i 23–24). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bydlinski, Franz. 1967. „Privatautonomie und objektive Grundlagen des verpflichten des Rechtsgeschäftes”. W: Jędrzejewska 1992 (22).

Carr, David. 1986. Time, Narrative and History. Bloomington: Indiana University Press.

Chmielewska, Lucyna. 2017. Pierwotne formy kontraktualizmu. Polityczny wymiar przymierza biblijnego w myśli i praktyce protestanckiej XVI i XVII wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Chojnicka, Krystyna. 1999. „Locke John”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. II. Red. Michał Jaskólski (622–624). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Cicero, T. Marcus. 1913. De officiis. With an English translation by Walter Miller. London Heinemann. VII–23. 30–31. https://archive.org/details/deofficiiswithen00ciceuoft/page/n9/mode/2up. Dostęp: 13.06.2020.

Cohen, R. Morris. 2009. „The Basis of Contract”. W: Perspectives on Contract Law. Red. Randy Barnett (188–199). Austin–Boston–Chicago–New York–The Netherlands: Wolters Kluwer Law & Business.

Collins, Hugh. 2003. The Law of Contract. Cambridge: Cambridge University Press.

Craswell, Richard. 1989. „Contract Law, Default Rules, and the Philosophy of Promising”. Michigan Law Review 88 (3): 489–529.

Cyber-Telecom Crime Report 2019. Trend Micro Research and Europol’s European Cybercrime Centre (EC3), s. 5 i n.; https://www.europol.europa.eu/publications-documents/cyber-telecom-crime-report-2019. Dostęp: 13.06.2020.

Czachórski, Witold. 1994. Zobowiązania. Zarys wykładu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Dajczak, Wojciech, Giaro, Tomasz, Longchamps de Bérier, Franciszek. 2013. Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.

Darwall, Stephen. 2006. The Second-Person Standpoint: Respect, Morality and Accountability. Cambridge MA: Harvard University Press.

Darwall, Stephen. 2011. „Demistyfying Promises”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (262–264). Oxford: Oxford University Press.

Dauenhauer, P. Bernard. 2000. Paul Ricoeur: The Promise and Risk of Politics. New York: Rowman & Littlefield Publishers.

De Saussure, Ferdinand. 1972. Cours de lingustique générale. Tullio de Mauro. Paris: Payot.

Dilthey, Wilhelm. 1947. „Origine et développement de l’herméneutique”. W: Le Monde de l’Esprit I (319–322, 333). Paris: Aubier.

Domański, Ludwik. 1936. Instytucje kodeksu zobowiązań. Komentarz teoretyczno-praktyczny Część szczególna. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Marjan Ginter – Księgarnia Wydawnictw Prawniczych.

Drwięga, Marek. 2016. „Podmiot i tożsamość w filozofii Paula Ricœura”. Miscellanea Anthropologica et Sociologica 17 (2): 13–25. http://31.186.81.235:8080/api/files/view/151259.pdf. Dostęp: 16.12.2020.

Duguit, Lèon. 1927. Traité de droit constitutionel. T. I. Paris. W: Radwański 1977 (21).

Durkheim, Emile, Simpson, Georg. 1933. The Division of Labor in Society. New York: Macmillan.

Dziadzio, Andrzej. 2008. Powszechna historia prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Eco, Umberto. 1994. Lector in fabula. Tłum. Piotr Salwa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ehrlich, Eugen. 1918. „Die juristishe Logik”. Za: Radwański 1977 (20).

Eisenberg, A. Melvin. 2001. „The Theory of Contracts”. W: The Theory of Contract Law. New Essays. Cambridge: Cambridge University Press.

Elazar, J. Daniel. Covenant as a Political Concept. http://www.jcpa.org/dje/books/ct-vol1-ch1.htm. Dostęp: 13.06.2020.

„Ewangelia według św. Mateusza”. 1976. W: Pismo Święte Nowego Testamentu. Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.

Fisher, R. Wolter. 1987. Human Communication as a Narration: Toward a Philosophy of Reason, Value, and Action. Columbia S.C.: University of Souht Carolina Press.

Flume, Werner. 1965. „Das Rechtsgeschäft”. W: Allgemeiner Teil des bürgerlichen Rechts. T. II (28). Berlin–New York.

Foucault, Michel. 1999. Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Tłum. Bogdan Banasiak, Tadeusz Biernat, Małgorzata Kwietniewska, Ariadna Lewańska, Michał Paweł Markowski, Paweł Pieniążek. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.

Fried, Charles. 1981. Contract as Promise. A Theory of Contractual Obligation. Cambridge–London: Harvard University Press.

Fried, Charles. 2009. „The Convergence of Contract and Promise”. W: Perspectives on Contract Law. Red. Randy Barnett (212–217). Austin–Boston–Chicago–New York–The Netherlands: Wolters Kluwer Law & Business.

Friedrich, Daniel, Southwood, Nicholas. 2011. Promises and Trust. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (277–294). Oxford: Oxford University Press.

Fuller, L. Luvois, Perdue, William. 1937. „The Reliance Interest in Contract Damages”. Yale Law Journal 46 (3): 373–420. http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/biblio/fuller.html. Dostęp: 13.06.2020.

Gai Institutionum Commentarii Quattuor Commentarius III (AD 161) 92. http://droitromain.upmf-grenoble.fr/Responsa/gai3.htm. Dostęp: 13.06.2020.

Gauthier, David. 1986. Morals by agreement. Oxford: Clarendon Press.

Gawlik, Bogusław. 1977. Procedura zawierania umowy na tle ogólnych przepisów prawa cywilnego (art 66–72 kc). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ghestin, Jacques. 1980. Traité de droit civil: Les obligations, le contrat: formation. Paris. L.G.D.J. Za: Jędrzejewska 1992 (22).

Giddens, Anthony. 1997. Modernity and Self-identity. Self and Society in Late Modern Age. Cambridge: Polity Press.

Gilbert, Margaret. 2011. „Three Dogmas about Promising”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (80–108). Oxford: Oxford University Press.

Gilmore, Grant. 1995. The Death of Contracts. Ohio: The Ohio State University Press. Columbus.

Golecki, Mateusz, Jerzy. 2008. Synallagma. Filozoficzne podstawy odpowiedzialności kontraktowej w klasycznym prawie rzymskim. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Gołąb, Stanisław. 1916. Prawo słuszne wobec niektórych zagadnień dzisiejszej doby. Lwów. W: Radwański 1977 (24).

Gordley, James. 2001. „Contract Law in the Aristotelian Tradition”. W: The Theory of Contract New Essays (265–334). Cambridge: Cambridge University Press, Cambridge.

Gordley, James. 2011. The Philosophical Origins of Modern Contract Doctrine. Oxford: Oxford University Press.

Gordon, W. Robert Yan, Macneil, Stewart. 1985. Macaulay, and the Discovery of Power and Solidarity in Contract Law. Wisconsin Law Review.

Grobel, Stanisław. 1991a. Prawo powstrzymania się ze spełnieniem świadczenia w zobowiązaniach wynikających z umów wzajemnych. Katowice: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Grobel, Stanisław. 1991b. „Synallagma i jego rodzaje”. Studia Iuridica Silesiana 16: 7–21.

Grotius, Hugo. 1632. De iure belli ac pacis libri tres: in quibus jus naturae, gentium, item iuris publici praecipua explicantur. Amsterdam: Guilielmum Blaeuw.

Grotius, Hugo. 1957. Trzy księgi o prawie wojny i pokoju, w których znajdują wyjaśnienie prawo natury i prawo narodów a także główne zasady prawa publicznego. Tłum. Remigiusz Bierzanek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Gruszecka, Dagmara, Szymaniec, Piotr. 2011. Jednostka, wolność, fanatyzm, prawo prywatne. Uwagi na marginesie książki Magdaleny Wilejczyk „Prawo prywatne w systemie heglowskiej filozofii prawa”. Wrocławskie Studia Erazmiańskie, 5: 417–433. https://bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/37527/edition/39053. Dostęp: 16.12.2020.

Grzybowski, Stefan. 1981. Dzieje prawa. Wrocław: Ossolineum.

Guinan, D. Michael O.F.M. 1975. Covenant in the Old Testament (8). Chicago: Franciscan Herald Press; Ex-Monastery Library edition.

Gutowski, Maciej. 2017. Nieważność czynności prawnej. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Gwiazdomorski, Jan. 1974. „Próba korektury pojęcia czynności prawnej”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z wynalazczości i ochrony własności intelektualnej. Z. 1: 65–66.

Habib, Allen. 2014. „Promises”. W: The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Red. E. N. Zalta. https://plato.stanford.edu/archives/spr2014/entries/promises. Dostęp: 13.06.2020.

Halberda, Jan. 2012. Historia zobowiązań quasi-kontraktowych w common law. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Hart, L.A., Herbert. 1998. Pojęcie prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Haupt, Günter. 1941. „Über faktische Vertragsverhältnisse”. Leipzig. Za: Jędrzejewska 1992 (24).

Hegel, W.F. Georg. 1969a. Zasady filozofii prawa. Tłum. Adam Landman. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Hegel, W.F. Georg. 1969b. „Philosophie des Rechts”. Za: Żelazny 2000 (298).

Heidegger, Martin. 2013. Bycie i czas. Warszawa: Tłum. Bogdan Baran. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Herbert, Zbigniew. 2018. „Dałem słowo”. W: Zbigniew Herbert. Wybór poezji (645). Wrocław: Biblioteka Narodowa. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Hobbes, Thomas. 1991. Man and Cicizen (De Homine and De Cive). Indianapolis: Hackett Publishing.

Hobbes, Thomas. 2009. „O pierwszym i drugim prawie natury oraz o umowach”. W: Thomas Hobbes. Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego (210–226). Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.

Hoecke, Mark Van. 1999. „Jurisprudence”. W: The Philosophy of Law An Encyclopedia. T. I. Red. Christopher Gray (459–461). New York: Garland Pub.

Hogg, Martin. 2011. Promises and Contract Law. Comparative Perspectives. Cambridge: Cambridge University Press.

Hooker, Bradford. 2011. „Promises and Rule – Consequentialism”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (237–254). Oxford: Oxford University Press.

Homer. 1999. Iliada. Tłum. Kazimiera Jeżewska. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Hume, David. 1965. A Treatise of Human Nature. Oxford: Clarendon Press.

Hume, David. 2005. Traktat o naturze ludzkiej. Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.

Ignatowicz, Jerzy. 1995. Prawo rzeczowe. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.

Ingarden, Roman. 1987. Spór o istnienie świata. T. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Isay, Herman. 1929. „Rechtsnorm und Entscheidung”. Berlin. Za: Radwański 1997.

Jacobson, Roman. 1960. „Linguistics nad Poetics”. W: Roman Jacobson. Style in Language (350– 377). Cambridge: Massachusetts Institute of Technology Press.

Jakubowski, Marek, Szahaj, Andrzej. 2006. Filozofia polityki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jankowski, Augustyn, OSB. 2018. Biblijna teologia przymierza. Kraków: Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów.

Jasińska-Cieślińska, Olga. 2011. „Instytucja umowy o zarządzanie nieruchomością”. Studia Lubuskie PWSZ IPiA. Tom VII: 93–117.

Jaskólski, Michał. Red. 1997. Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwa Sejmowe.

Jaskólski, Michał. Red. 1999. Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. Tom 5. Warszawa: Wydawnictwa Sejmowe.

Jędrzejewska, Anna. 1992. Koncepcja oświadczenia woli w prawie cywilnym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kaczor, Jacek. 2019. Podmiotowość prywatnoprawna Wolność – racjonalność – odpowiedzialność. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kalinowski, Jerzy. 1949. Teoria reguły społecznej i reguły prawnej Leona Duguit: problem podstaw mocy obowiązującej prawa Studium filozoficzno-prawne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Kaniowski, Andrzej M. 2004. „Filozofia praktyczna Immanuela Kanta – jej siła i słabości”. Diametros 2 (grudzień): 114–126.

Kant, Immanuel. 1953. Uzasadnienie metafizyki moralności. Tłum. Mścisław Wartenberg; popr. R. Ingarden. Warszawa: Biblioteka Klasyków Filozofii PWN.

Kant, Immanuel. 2006. Metafizyczne podstawy nauki prawa. Tłum. Włodzimierz Galewicz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Kaplan, M. David. 2003. Ricoeur’s Critical Theory. New York: State University of New York Press.

Kim, J. Soo and Tae Cheol Kwak. 2007. „Game Theoretic Analysis of the Bargaining Process over a Long-Term Replenishment Contract”. The Journal of the Operational Research Society 58 (6): 769–778.

Klein, Alfred. 2005. Elementy zobowiązaniowego stosunku prawnego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Knapp, Charles L., Crystal, Nathan M., Prince, Harry G. 2019. Rules of Contract Law: 2019–2020 Selections from Restatement (second) of Contracts and Other Restatements. New York: Wolters Kluwer Law&Business.

Kolm, Serge-Christophe. 2002. „Dystrybutywna sprawiedliwość”. W: Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej. Red. Robert E. Goodin, Philip Pettit (563–593). Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.

Kopaliński, Władysław. 2006. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.

„Koraks” [hasło]. 1990. W: Mała encyklopedia kultury antycznej. Red. Zdzisław Piszczek (385). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Korolko, Mirosław. 1990. Sztuka retoryki Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Kowalska, Małgorzata. 2005. „Wprowadzenie. Dialektyka bycia sobą”. W: Ricoeur 2005a.

Krajobraz bezpieczeństwa polskiego Internetu Raport roczny z działalności CERT Polska 2018. Za: https://www.cert.pl/wp-content/uploads/2019/05/Raport_CP_2018.pdf. Dostęp: 13.06.2020.

Kreiswirth, Martin. 1994. „Tell Me a Story: The Narativist Turn in the Human Science”. W: Constructive Criticism: The Human Sciences in the Age of Theory. Red. Martin Kreiswirth, Thomas Carmichael. Toronto: University of Toronto Press.

Kristeva, Julia. 2007. Czarne słońce. Depresja i melancholia. Tłum. Michał Paweł Markowski, Remigiusz Ryziński. Kraków: Universitas.

Kronman, Anthony. 1980. „Contract Law and Distributive Justice”. The Yale Law Journal 89 (3): 472–511.

Kronman, Anthony. 1985. „Contract Law and the State of Nature”. Journal of Law, Economics & Organization 1 (1): 5–32.

Kumaniecki, Kazimierz. Opr. 1977. Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Kunderewicz, Cezary. Tłum. 1986. Instytucje Justyniana. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Kurowski, Leon, Bar, Ludwik. Red. 1959. Mała encyklopedia prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Kuryłowicz, Marek. 2006. Prawa Antyczne. Wykłady z historii najstarszych praw świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Kuryłowicz, Marek, Wiliński, Adam. 2002. Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.

Larenz, Karl. 1958. Sozialtypisches Verhalten als Verpflichtungsgrund. Za: Jędrzejewska 1992 (28).

Larenz, Karl. 1966. Methode der Auslegung des Rechtsgeschäfts. Za: Radwański 1977.

Larenz, Karl. 2011. Lehrbuch des Schuldrechts. Za: Hogg 2011 (159).

Lègifrance. Le service public de la diffusion du droit. https://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?cidTexte=LEGITEXT000006070721&idArticle=LEGIARTI000006436298. Dostęp: 13.06.2020.

Lévinas, Emmanuel. 2000. Inaczej niż być lub ponad istotą. Tłum. Piotr Mrówczyński. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.

Lèvinas, Emmanuel. 2002. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Tłum. Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Levi-Strauss, Claude. 2000. Antropologia strukturalna. Tłum. Maciej Falski. Warszawa: Wydawnictwo KR.

„List św. Pawła do Filipian”. 1976. W: Pismo Święte Nowego Testamentu (509). Poznań, Warszawa: Wydawnictwo Pallotinum.

Litewski, Wiesław. 1990. Rzymskie prawo prywatne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Llewellyn, Karl. 1931. „What Price Contract: An Essay in Perspective”. W: 40 Yale, LJ. 704.

Locke, John. 1992. Dwa traktaty o rządzie. Tłum. Zbigniew Rau. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Longchamps de Berier, Roman. 1936. Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań uwzględnieniem ostatecznego tekstu Kodeksu. Zeszyt I. Warszawa: Wydawnictwo Urzędowej Komisji Kodyfikacyjnej.

Longchamps de Berier, Roman. 1948. Zobowiązania. Poznań: Księgarnia Akademicka.

Lucy, William. 2007. Philosophy of Private Law. New York: Oxford University Press.

Lyotard, Jean-François. 1997. „Kondycja ponowoczesna (fragmenty)”. Sztuka i Filozofia 13: 25–35.

Macaulay, Stewart. 1963. „Non-Contractual Relations in Business: A Preliminary Study”. American Sociological Review 28 (1): 55–67.

Macaulay, Stewart. 1974. „Restatement (Second) of Contracts and Presentiation”. Virginia Law Review 60 (4): 589–610.

Macaulay, Stewart. 1977. „Elegant Models, Empirical Pictures, and the Complexities of Contract”. Law & Society Review 11 (3): 507–528.

Macaulay, Stewart. 1985. „An Empirical View of Contract”. Wisconsin Law Review (465–482). https://law.wisc.edu/facstaff/macaulay/papers/empirical_view_of_contract.pdf. Dostęp: 13.06.2020.

MacCormick, Neil, Raz, Jozeph. 1972. „Voluntary Obligations and Normative Powers”. Proceedings of the Aristotelian Society, Supplementary Volumes 46: 64–65.

MacNeil, R. Ian. 1974. „Restatement (Second) of Contracts and Presentiation”. Virginia Law Review 60 (4): 589–610.

MacNeil, R. Ian. 1980. „Power, Contract, and the Economic Model”. Journal of Economic Issues 14 (4): 909–923.

Malczewski, Jacek. 2009. „Pufendorf Samuel von”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. IV. Red. Michał Jaskólski (788–790). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Malczewski, Jacek. 2015. „Wolff Christian”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. VI. Red. Michał Jaskólski (461–464). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Markovits, Daniel. 2011. „Promise as an Arm’s-length Relations”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (295–326). Oxford: Oxford University Press.

Marzec, Jarosław. 2000. „Narratologia ponowoczesna: uniwersalizm metafory narracji w kulturze współczesnej”. W: Dyskurs – tekst – narracja. Szkice o kulturze ponowoczesnej. Kraków: Impuls.

Michalski, Rafał. 2012. „Wolność i uznanie w filozofii prawa Hegla”. Słupskie Studia Filozoficzne 11: 149–150.

Morawski, Lech. 2006. Wstęp do prawoznawstwa. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.

Motyka, Krzysztof. 1993. Wpływ Leona Petrażyckiego na polską teorię i socjologię prawa. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Mouzas, Stefanos, Blois, Keiht. 2008. „Relational Contract Theory: Confirmations and Contradictions” (4). Referat wygłoszony podczas The 24th International Marketing and Purchasing Conference Uppsala. 2008. Za: https://www.researchgate.net/publication/228616548_Relational_contract_theory_confirmations_and_contradictions. Dostęp: 13.06.2020.

Mularski, Krzysztof. 2011. Czynności podobne do czynności prawnych. Warszawa: Wydawnictwo Lex a Wolters Kluwer business.

Mulcahy, Linda, Wheeler, Sally. Red. 2005. Feminist Perspectives on Contract Law. London–Sydney–Portland–Oregon: Glasshouse Press.

Narveson, Jan. 1988. The Libertarian Idea. Philadelphia: Temple University Press.

Norcross, Alastair. 2011. „Act-utilitarism and Promissory Obligation”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (217–236). Oxford: Oxford University Press.

Ohanowicz, Alfred, Górski, Józef. 1970. Zarys prawa zobowiązań. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Osmola, Szymon. 2018. „Między obietnicą a umową: granice zastosowania filozoficznego dyskursu o obietnicach w teorii prawa kontraktowego”. Avant 9 (1): 12–14.

Osmola, Szymon. 2021. Teoria prawa umów. Autonomia, efektywność, sprawiedliwość. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Osuchowski, Wacław. 1962. Zarys rzymskiego prawa prywatnego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Owens, David. 2006. „A Simple Theory of Promising”. Philosophical Review 115 (1): 51–53.

Owens, David. 2011. „The Problem with Promising”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (58–79). Oxford: Oxford University Press.

Petraniuk, Juliusz. 2009. Koncepcja umowy według Mieczysława Sośniaka. Teka Komisji Prawniczej – OL. Warszawa: PAN.

Petrażycki, Leon. 1959. Wstęp do nauki prawa i moralności. Podstawy psychologii emocjonalnej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Petrażycki, Leon. 1960. Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności. T. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Piechowiak, Marek. 2008. „Arthur Kaufmann – hermeneutyka prawnicza”. W: Współczesna niemiecka filozofia prawa. T. II. Przyszłość dziedzictwa. Red. Jerzy Zajadło (135–167). Gdańsk: Wydawnictwo Arche.

Pieniążek, Marcin. 2010. „Lèvinas vs. Hobbes – dwie koncepcje umowy społecznej i obowiązywania prawa”. W: Filozofia prawa a praktyka prawnicza. Red. Agnieszka Orłowska, Paweł Polaczuk, Lucjan Świto (195–208). Olsztyn: Wydział Prawa i Administracji UWM.

Pieniążek, Marcin. 2012a. „Narratologia prawa – uwagi do teorii B. Jacksona i P. Ricoeura”. W: Konwergencja czy dywergencja kultur prawnych? Red. Oktawian Nawrot, Sebastian Sykuna, Jerzy Zajadło (256–265). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Pieniążek, Marcin. 2012b. „Dlaczego dotrzymujemy umów? Zasada pacta sunt servanda w świetle filozofii Paula Ricoeura”. W: Teoria prawa. Między nowoczesnością a ponowoczesnością. Red. Aleksandra Samonek (255–256). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pieniążek, Marcin. 2014. „Teoria obietnicy w umowach wzajemnych na tle poglądów P. Ricoeura”. W: Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych. Cz. 1. Red. Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski, Tomasz Bekrycht (105–120). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Pieniążek, Marcin. 2015a. „On Possible Applications of Paul Ricoeur’s Thought in Legal Theory”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 1 (10): 79–88.

Pieniążek, Marcin. 2015b. „The Application of Paul Ricoeur’s Theory in Interpretation of Legal Texts and Legally Relevant Human Action”. International Journal for Semiotics of Law 3: 627–646.

Pieniążek, Marcin. 2015c. „Postanalityczna filozofia prawa wobec poglądów Paula Ricoeura”. Przegląd Prawa i Administracji 102: 627–646.

Pieniążek, Marcin. 2016a. „Reflexivity and the Codification of Legal Ethics. Remarks on the Basis of Paul Ricoeur’s «Little Ethics» Theory”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 39–50.

Pieniążek, Marcin. 2016b. „The Objectivity of the Legal Text in View of the Concept of Semantic Autonomy. Comments on Paul Ricoeurs Theory”. W: Diverse Narratives of Legal Objectivity: An Interdisciplinary Perspective. Red. Vito Breda, Lidia Rodak. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. 1991. Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Pallotinum.

Platon. 2007. „Uczta”. W: Dialogi. Tłum. Władysław Witwicki. Warszawa: Unia Wydawnicza „Verum”.

Polkinghorne, Donald. 1988. Narrative Knowing in the Human Sciences. New York: University of New York Press.

Popowski, Remigiusz. Tłum. 2017. Septuaginta. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.

Posner, A. Richard, Kronman, Anthony T. 1979. The Economics of Contract Law. Boston: Little Brown & Co Law & Business.

Posner, A. Richard. 1977a. „Gratuitous Promises in Economics and Law”. The Journal of Legal Studies 6 (2): 411–426.

Posner, A. Richard. 1977b. Economic Analysis of Law. Boston: Little Brown and Company.

Pothier, Robert. 1761. Traité des obligations. Paris: Orlean: Debure l’ainé.

Preussner-Zamorska, Janina. 1983. Nieważność czynności prawnej w prawie cywilnym. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Pufendorf, Samuel. 1669. Elementorum jurisprudentiae universalis. Jena: J. Meyer, J. Werther. Ks. def. XII (115–248). https://openlibrary.org/. Dostęp: 13.06.2020.

Pufendorf, Samuel. 1672a. De jure naturae et gentium libri octo (1227). London: A. Junghans. https://openlibrary.org/. Dostęp: 13.06.2020.

Pufendorf, Samuel. 1672b. „De jure naturae et gentium libri octo”. Ks. III rdz. VI. § 15 (353–354). Za: Reinhard Zimmermann. 1996. The Law of Obligations Roman Foundation of the Civilian Tradition (569). Oxford: Oxford University Press.

Pufendorf, Samuel. 1672c. „De jure naturae et gentium libri octo” Ks. III. rdz. IV. § 1 (309–311). Za: Martin Hogg. 2011. Promises and Contract Law Comparative Perspectives (133). Cambridge: Cambridge University Press.

Radwański, Zbigniew. 1976. „Prawo zobowiązań – część szczegółowa”. W: System prawa cywilnego. T. 3. Cz. 2. Red. Wojciech Czachórski, Stefan Grzybowski (259–384). Warszawa: Wydawnictwo PAN. Instytut Państwa i Prawa.

Radwański, Zbigniew. 1977. Teoria umów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Radwański, Zbigniew. 2007. Prawo cywilne. Część ogólna. Warszwa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Radwański, Zbigniew, Olejniczak, Adam. 2018. Zobowiązania. Część ogólna. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Radwański, Zbigniew, Pazdan, Maksymilian, Drozd, Edward, Zieliński, Adam, Kordasiewicz, Bogudar. 2008. System prawa cywilnego. T. II. Cz. I (371–372). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Rasmussen, David. 1996. „Rethinking Subjectivity: Narrative Identity and the Self”. W: Paul Ricoeur. The Hermeneutics of Action. Red. Richard Kearney (160–172). London–New Delhi: SAGE Publications.

Ratzinger, Joseph. 2004. Wielość religii i jedno Przymierze. Tłum. Eliza Pieciul-Karmińska. Poznań: Wydawnictwo W drodze.

Rawls, John. 1955. „Two Concepts of Rules”. The Philosophical Review 64: 3–32.

Rawls, John. 2005. A Theory of Justice: Original Edition. Cambridge MA: Belknap Press of Harvard University.

Rawls, John. 2009. Teoria sprawiedliwości. Tłum. Maciej Panufnik, Jarosław Pasek, Adam Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Reinach, Adolf. 2009. Aprioryczne podstawy prawa cywilnego. Tłum. Tomasz Bekrycht. Kraków: Wydawnictwo Aureus.

Reut, Maria. 2010. Narracja i tożsamość. Wrocław: Wydawnictwo DSWE.

Rieg, Alfred. 1961. „Le rôle de la volonté dans l’acte juridique en droit civil français et allemande”. W: Jędrzejewska 1992 (14).

Rosati, Connie. 2011. „The Importance of Self-promises”. W: Promises and Agreements Philosophical Essays. Red. Hanoch Sheinman (124–155). Oxford: Oxford University Press.

Samuel, Geoffrey. 2010. Law of Obligations Cheltenham: Edward Elgar.

Scanlon, M. Thomas. 2011. „Promises and Contracts”. W: The Theory of Contract Law. New Essays. Red. Peter Benson (86–117). Cambridge: Cambridge University Press.

Searle, R. John. 1964. „How to Derive «Ought» From «Is»”. The Philosophical Review 73 (1): 43–44.

Searle, R. John. 1969. Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press.

Sheinman, Hanoch. Red. 2011. Promises and Agreements Philosophical Essays. Oxford: Oxford University Press.

Shiffrin, V. Seana. 2009. „The Divergence of Contract and Promise”. W: Perspectives on Contract Law. Red. Randy Barnett (200–211). Austin–Boston–Chicago–New York–The Netherlands: Wolters Kluwer Law & Business.

Siebert, Wolfgang. 1957. „Faktische Vertragsverhäitnisse”. Kalsruhe (16 i n.). Za: Jędrzejewska 1992 (24).

Sitek, Bronisław. 2018. „Historyczne znaczenie systematyzacji prawa według Gajusa”. Łódzkie Studia Teologiczne 27 (2): 111–124.

Siwicki, Maciej. 2013. Przestępstwa związane z instrumentalnym wykorzystaniem sieci i systemów teleinformatycznych. W: Maciej Siwicki. Cyberprzestępczość (241–244). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Skrzywanek-Jaworska, Dagmara. 2011. „Nieważne zobowiązania ex stipulatione. Znaczenie Impossibilium nulla obligatio est Celsusa (D. 50,17,185) w prawie rzymskim”. Studia Prawno-Ekonomiczne. T. LXXXIII: 217.

Smith, A. Stephen. 2000. „Towards a Theory of Contract”. W: Oxford Essays in Jurisprudence. Fourth series. Red. Jeremy Horder (107 i n.). New York: Oxford University Press.

Smith, A. Stephen. 2005. Atyiah’s Introduction to the Law of Contracts. Oxford: Clarendon Press.

Smith, A. Stephen. 2007. Contract Theory. New York: Oxford University Press.

Smith, Michael. 2011. „The Value if Making and Keepinh Promises”. W: Promises and agreements Philosophical essays. Red. Hanoch Sheinman (198–216). Oxford: Oxford University Press.

Sofokles. 2010. Król Edyp. Tłum. Kazimierz Morawski. Białystok: Wydawnictwo ELAN.

Sośniak, Mieczysław. 1992. „Zarys ewolucji pojęcia umowy obligacyjnej w kontynentalnej cywilistyce europejskiej ostatniego wieku”. W: Prace prawnicze wydane dla uczczenia pracy Karola Gandora. Red. Maksymilian Pazdan, Mieczysław Sośniak, Michał Staszków (187–202). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Sójka-Zielińska, Katarzyna. 2005. Historia Prawa. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.

Stawecki, Tomasz, Winczorek, Piotr. 2003. Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Stelmach, Jerzy. 1995. Współczesna filozofi interpretacji prawniczej. Monografie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego (57–85). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Stelmach, Jerzy, Sarkowicz, Ryszard. 1996. Teoria prawa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Stelmach, Jerzy, Sarkowicz, Ryszard. 1998. Filozofia prawa XIX i XX wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Studnicki, Franciszek. 1949. „Uwzględnienie rzeczywistego zamiaru strony przy tłumaczeniu jednostronnych oświadczeń woli”. W: Działanie zwyczaju handlowego w zakresie zobowiązań z umowy Prace Komisji Prawniczej nr 4 PAU (96–100). Kraków: Akademia Umiejętności. Rada Ministrów i Wydziału Nauki Ministerstwa Oświaty.

Szczech, Tomasz. 2010. „Koncepcje przymierza”. W: Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej. Red. Zbigniew Rau, Maciej Chmieliński (37–59). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Szczepaniak, Agnieszka. 2009. „«Dobry» przedrostek ƐƲ-. Polsko-greckie studium porównawcze”. W: Acta Universitatis Wratislaviensis No 3196. Wrocław: Studia Linguistica XXVIII (43).

Szerer, Mieczysław. 1959. Sądownictwo angielskie. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Szlachta, Bogdan. 1997. „Arystoteles”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. 1. Red. Michał Jaskólski (94). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Szlachta, Bogdan. 1999. „Glosatorzy”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. 2. Red. Michał Jaskólski (274–276). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Szlachta, Bogdan. 2012. „Szkoła z Salamanki”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. 5. Red. Michał Jaskólski (742). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Szlachta, Bogdan. 2015. „Tomasz z Akwinu”. W: Słownik historii doktryn politycznych i prawnych. T. 5. Red. Michał Jaskólski (137–140). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Szpunar, Adam. 1947. „Teoria woli”. W: Nadużycie prawa podmiotowego. Prace Komisji Prawniczej nr 2 (17–20). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Tatarkiewicz, Władysław. 2011. Historia filozofii. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Taylor, Charles. 1999. Human Agency and Language Philosophical Papers I. Cambridge: Cambridge University Press.

Tiersma, M. Peter. 2009. „On the Offer, Acceptance, and Promise”. W: Perspectives on Contract Law. Red. Randy E. Barnett (122–137). Austin–Boston–Chicago–New York–The Netherlands: Wydawnictwo Wolters Kluwer Law & Business.

św. Tomasz z Akwinu. 1971. „Suma teologiczna”. W: Religijność. Tom 19. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „VERITAS”.

św. Tomasz z Akwinu. 1972. „Suma teologiczna” (II–II, q. 110, a. 3). W: Cnoty społeczne pokrewne sprawiedliwości Tom 20 (102). Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „VERITAS”.

św. Tomasz z Akwinu. 2009. „Summa Theologiae”. Za: Łacińska terminologia prawnicza. Red. Jerzy Zajadło (43). Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.

św. Tomasz z Akwinu. 2013. „Suma teologiczna” (I–II, q. 9, a.1). W: Traktat o ludzkim działaniu (90–97). Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Toulmin, Stephen. 1992. Cosmopolis. The Hidden Agenda of Moderity. Chicago: The University of Chicago Press.

Trebilcock, J. Michael. 1997. The Limits of Freedom of Contracts. Cambridge–London: Harvard University Press.

Tucker, M. Gene. 1965. „Covenant Forms and Contract Forms”. W: Vetus Testamentum. Vol. 15, Fasc. 4, DOI: 10.2307/1516617 (488–490).

von Wright, Georg Henrik. 1971. Explanation and Understanding. New York: Ithaca. Cornell University Press.

Warmbier, Adriana. 2018. Tożsamość, narracja hermeneutyka siebie. Paula Ricoeura filozofia człowieka. Kraków: Universitas.

Wenneberg, Klaus. 1966. „Die Skandinavische löftetheorie”. Stuttgart. W: Radwański 1977 (65).

Węgrzynowski, Łukasz. 2011. Ekwiwalentność świadczeń w umowie wzajemnej. Warszawa: Wydawnictwo LEX a Wolters Kluwer business.

Whittaker, Simon. 2008. „Bona Fides in European Contract Law”. W: Good Faith in European Contract Law. Red. Reinhard Zimmermann, Simon Whittaker (66 i n.). Cambridge: Cambridge University Press.

Wilejczyk, Magdalena. 2011. Prawo prywatne w systemie Heglowskiej filozofii prawa. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Willis, E. Hugh. 1932. „Restatement of the Law of Contracts of the American Law Institute”. Indiana Law Journal 7 (7): 429–430.

Wojciechowski, Bartosz. 2009. Interkulturowe prawo karne. Filozofi zne podstawy karania w wielokulturowych społeczeństwach demokratycznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Wojciechowski, Bartosz. 2014. „Human Rights as the Element of Mutual Recognition and Equality of Opportunity”. W: Towards Recognition of Minority Groups Legal and Communication Strategies. Red. Karolina Cern, Bartosz Wojciechowski, Marek Zirk-Sadowski (63–76). London: Ashgate.

Wolicka, Elżbieta. 2010. Narracja i egzystencja. „Droga okrężna” Paula Ricoeura od hermeneutyki do ontantropologii. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Wolter, Aleksander. 1979. „Wykładnia oświadczeń woli”. W: Prawo cywilne. Zarys części ogólnej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Wołodkiewicz, Witold, Zabłocka, Maria. 2014. Prawo rzymskie. Instytucje. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. Za: https://www.researchgate.net/publication/228616548_Relational_contract_theory_confirmations_and_contradictions. Dostęp: 13.06.2020.

Ziembiński, Zygmunt. 2007. „Kompetencja i norma kompetencyjna”. W: Z teorii i filozofii prawa Zygmunta Ziembińskiego. Red. Sławomira Wronkowska (109–126). Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer business.

Zimmermann, Reinhard. 1996. The Law of Obligations. Roman Foundation of the Civilian Tradition. Oxford: Oxford University Press.

Zirk-Sadowski, Marek. 2011. Wprowadzenie do filozofii prawa. Warszawa: Wydawnictwo Lex a Wolters Kluwer business.

Zirk-Sadowski, Marek, Wojciechowski, Bartosz, Bekrycht, Tomasz. Red. 2014. „Wstęp”. Do: Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych (7–11). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Zoll, Fryderyk, Sołtysik, Tomasz. 1921. Prawo cywilne w zarysie. Warszawa: Księgarnia Czerneckiego.

Zyzik, Radosław. 2016. Obraz człowieka w teorii oświadczeń woli. Perspektywa neuronauki poznawczej i psychologii. Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.

Żelazny, Mirosław. 2000. Heglowska filozofia ducha. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Kostytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 – (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).

Ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny. (Dz.U. 2000 nr 74 poz. 857).

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. (t.j. Dz. U.2019 poz.1145, 1040, 1495, z 2020 r. poz. 875).

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93).

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. (t.j. Dz. U.2019 poz. 1406, 1469, 1495, 1646, 1655, 1798, 1802, 1818, 2070, 2089, 2128, 2217, z 2020 r. poz. 288, 462, 875, 95).

Code civil, Version consolidèe au 14 février 2020 https://www.legifrance.gouv.fr/affichCode.do?cidTexte=LEGITEXT000006070721. Dostęp: 13.06.2020.

https://iej.univ-paris1.fr/openaccess/reforme-contrats/titre3/stitre1/chap1-dispositions-liminaires. Dostęp: 13.06.2020.

Code Civil des Français Édition originale et seule oficielle, à Paris, de l’Imprimerie del la République. 1804. An XII. Paris (268).