-
1006
-
946
-
880
-
795
-
788
Pliki do pobrania
Celem książki Rzeczywistość (nie)opisana. Życie teatru na łamach prasy branżowej w latach 1983-1989 było przedstawienie wielu perspektyw postrzegania polskiego życia teatralnego w ostatnich latach PRL. Podstawę pracy stanowiła kwerenda zasobów archiwalnych miesięczników „Teatr”, „Dialog” i „Scena”. Uzupełniły ją wywiady z teatrologami, dziennikarzami teatralnymi i praktykami teatralnymi aktywnymi zawodowo w badanym okresie. Przeanalizowanie i porównanie treści periodyków teatralnych pozwoliło wykazać, że każde z czasopism przedstawiało selektywny obraz życia teatralnego w ostatnich latach PRL, a redakcje stosowały odmienne strategie i polityki. Natomiast wskazanie czynników determinujących sposób prezentacji treści, ale także głębsze przyjrzenie się polityce poszczególnych redakcji i postawom dziennikarzy teatralnych i teatrologów okazało się możliwe dopiero po przeprowadzeniu wywiadów. Zestawienie różnych wizji życia teatralnego prezentowanych w branżowych czasopismach ze współczesną perspektywą i wspomnieniami rozmówców pozwoliło stworzyć dynamiczny obraz teatru lat osiemdziesiątych. Dzięki temu udało się wykazać niemożność skonstruowania jednej obiektywnej narracji o życiu teatralnym tego okresu i uwypuklić znaczenie mikrohistorii.
Jerzy Adamski, Katastrofa kultury: przesłanki nowej polityki kulturalnej. Raport przedstawiony Narodowej Radzie Kultury w 1989 roku, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1989.
Frank Ankersmit, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. i wstęp E. Domańska, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2004.
Zenon Butkiewicz, Festiwal w czasach PRL-u: o Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu (1959–1989), Toruń: „Zapolex-Media”, 2004.
Emil M. Cioran, Historia i utopia, tłum. M. Bieńczyk, Warszawa: Aletheia, 2008.
Izabella Cywińska, Dziewczyna z Kamienia, Warszawa: Agora, 2015.
Izabella Cywińska, Nagłe zastępstwo. Z dziennika pani minister, Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1992.
Małgorzata Dziewulska, Teatr zdradzonego przymierza, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.
Marta Fik, Trzydzieści pięć sezonów: teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944–1979, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1981.
Jak badać teatr?: materiały z konferencji metodologicznej poświęconej badaniom historycznoteatralnym, Kraków 28 września 2002, red. M. Dębowski, Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 2003.
Marcin Kościelniak, Egoiści. Trzecia droga w kulturze polskiej lat 80., Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2018.
Joanna Krakowska-Narożniak, PRL: przedstawienia, Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2016.
Stanisław Jerzy Lec, Myśli nieuczesane, Warszawa: Allegro Ma Non Troppo, 1991.
Janusz Majcherek, Tomasz Mościcki, Kryptonim „Dziady”: Teatr Narodowy 1967–1968, Warszawa: Fundacja Historia i Kultura, 2017.
Piotr Morawski, Oświecenie: przedstawienia, Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2017.
Tadeusz Nyczek, Alfabet teatru: dla analfabetów i zaawansowanych, Warszawa: Agencja Edytorska „Ezop”, 2002.
Tadeusz Nyczek, Rozbite lustro: (teksty przy teatrze), Warszawa: Czytelnik, 1991.
Paweł Płoski, Teatry państwowe w PRL 1958–1989. Organizacja – reformy – programy, Warszawa 2017 (praca doktorska).
Konstanty Puzyna, Półmrok: felietony teatralne i szkice, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982.
Karl Schlögel, W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2009.
Małgorzata Szpakowska [i in.], Szpakowska outsiderka/ rozmawiają Agata Chałupnik [i in.], Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2013.
Teatr drugiego obiegu: materiały do kroniki teatru stanu wojennego 13 XII 1981–15 XI 1989, red. i oprac. J. Krakowska-Narożniak, M. Waszkiel, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Errata, 2000.
Hayden White, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2010.
W Teatrze i wokół Teatru 1982–2000. Cz. 1, 1982–89, red. i oprac. W. Majcherek, Warszawa: Art-Program, 2001.
Florian Znaniecki, Współczynnik humanistyczny, wstęp i dobór tekstów A. Przestalski, J. Włodarek, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2011.
XLI Walny Zjazd Delegatów ZASP, „Teatr” 1988, nr 6, s. 3.
Aktorstwo uczy tolerancji. Rozmowa ze Zbigniewem Zapasiewiczem, „Teatr” 1987, nr 1, s. 3–4.
Alarm! Rozmowa z inż. Jerzym Bojarem, „Teatr” 1985, nr 10, s. 24–26.
Elżbieta Baniewicz, Czy teatr gryzie własny ogon?, „Teatr” 1986, nr 8, s. 3–5.
Janusz Cegiełła, Artyści i urzędnicy, „Teatr” 1984, nr 3, s. 38–39.
Janusz Cegiełła, Podziały, podziałki, działki, „Teatr” 1984, nr 6, s. 38–39.
Czterdzieści lat teatru, „Teatr” 1984, nr 7, s. 3–8.
Paweł Dobrzycki, Scenograf w teatrze. Błędne koło, „Teatr” 1989, nr 4, s. 12.
Elastyczność i pryncypia, „Teatr” 1988, nr 9, s. 8–13.
Andrzej Hausbrandt, Mondo cane, „Teatr” 1987, nr 4, s. 4.
Paweł Konic, Opole 1984, „Teatr” 1984, nr 6, s. 3–5.
Marek Konopczyński, Zagubieni, sfrustrowani…, „Teatr” 1987, nr 6, s. 16.
Korespondencja, „Teatr” 1987, nr 1, s. 30.
Andrzej Lis, Kryzys zespołów kryzysem teatru?, „Teatr” 1988, nr 12, s. 10–12.
List otwarty dyrektora Teatru Rzeczypospolitej J. P. Gawlika do kierownictw i zespołów teatrów dramatycznych w Polsce, „Teatr” 1983, nr 7, s. 14.
List Tymczasowego Zarządu Sekcji Reżyserów, „Teatr” 1988, nr 9, s. 28–29.
Janusz Majcherek, Krytyk z lustrem: „Pięć minut”, „Teatr” 1988, nr 8, s. 7.
Janusz Majcherek, Zrzędność i przekora, „Teatr” 1987, nr 10, s. 20–21.
Janusz Majcherek, Zrzędność i przekora, „Teatr” 1988, nr 3, s. 20.
Janusz Majcherek, Zrzędność i przekora, „Teatr” 1988, nr 8, s. 10.
Janusz Majcherek, Zrzędność i przekora, „Teatr” 1989, nr 11/12, s. 15.
Andrzej Multanowski, Święto i dzień powszedni, „Teatr” 1985, nr 8, s. 3–6.
Andrzej Multanowski, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 5, s. 10.
Andrzej Multanowski, Krzysztof Sielicki, Festiwale na zakręcie, „Teatr” 1987, nr 10, s. 16–17.
Na placu budowy. Rozmowa z Andrzejem Strzeleckim, „Teatr” 1987, nr 12, s. 12.
Nie histeryzujmy. Rozmowa ze Zbigniewem Zapasiewiczem, „Teatr” 1987, nr 12, s. 10–11.
Niektóre wnioski komisji ZASP d/s Teatrów Terenowych, „Teatr” 1985, nr 4, s. 39.
Nierówny bieg teatru. Rozmowa z Markiem Okopińskim, „Teatr” 1986, nr 5, s. 12–17.
Niezgoda na doraźność, „Teatr” 1986, nr 10, s. 3–8.
Maciej Nowak, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 2, s. 6.
Maciej Nowak, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 4, s. 14.
Nowi dyrektorzy teatrów, „Teatr” 1987, nr 12, s. 10–13.
Barbara Osterloff, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 1, s. 6.
Barbara Osterloff, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 7, s. 8.
O Teatrze Rzeczypospolitej, „Teatr” 1983, nr 4, s. 5–7.
Powstał Ośrodek Kultury Mowy, „Teatr” 1987, nr 5, s. 30.
Rocznice…, „Teatr” 1984, nr 7, s. 3.
Krzysztof Sielicki, Pustka tych lat (O młodych reżyserach), „Teatr” 1986, nr 8, s. 27–28.
Krzysztof Sielicki, Uważam, że…, „Teatr” 1987, nr 11, s. 19.
Krzysztof Sielicki, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 6, s. 24.
Krzysztof Sielicki, Uważam, że…, „Teatr” 1989, nr 1, s. 13.
Krzysztof Sielicki, Za minutę dwunasta… Teatr przed drugim etapem reformy, „Teatr” 1987, nr 12, s. 16.
Zofia Sieradzka, Remont wczoraj, remont jutro, „Teatr” 1987, nr 5, s. 23–24.
Jacek Sieradzki, Gramy w sobotę i w niedzielę, „Teatr” 1983, nr 9, s. 15–16.
Jacek Sieradzki, Nadzieje Północy?, „Teatr” 1984, nr 9, s. 6–7.
Jacek Sieradzki, O kaprysach, „Teatr” 1984, nr 9, s. 16–17.
Jerzy Sokołowski, ***, „Teatr” 1985, nr 10, s. 3.
Jerzy Sokołowski, Jest teatr w mieście, „Teatr” 1986, nr 8, s. 16–18.
J[erzy] S[okołowski], Nadzieje i obawy, „Teatr” 1989, nr 11/12, s. 3.
Jerzy Sokołowski, Narada, „Teatr” 1982, nr 12, s. 3.
Jerzy Sokołowski, Nowy rok polskiego teatru, „Teatr” 1984, nr 1, s. 3.
Jerzy Sokołowski, Teatr jaki jest, „Teatr” 1983, nr 9, s. 17.
Jerzy Sokołowski, Uważam, że…, „Teatr” 1988, nr 3, s. 14.
Jerzy Sokołowski, Uważam, że…, „Teatr” 1989, nr 4, s. 11.
S.O.S dla scenografii, „Teatr” 1987, nr 12, s. 13.
Sprawozdanie Komisji Kultury oraz Komisji Prac Ustawodawczych o rządowym projekcie Ustawy o instytucjach artystycznych, „Teatr” 1985, nr 3, s. 5.
Jan Szabłowski, Odbudowa prestiżowa, „Teatr” 1989, nr 8, s. 29–30.
Henryk Szletyński, Przemówienie inauguracyjne, „Teatr” 1984, nr 3, s. 3–5.
Takich mamy adeptów, jaki teatr, „Teatr” 1988, nr 4, s. 9–10.
Teatr dzisiaj, „Teatr” 1986, nr 6, s. 3–9.
U progu nowego sezonu i nie tylko…, „Teatr” 1984, nr 11, s. 3–5.
Uchwała Zjazdu, „Teatr” 1984, nr 3, s. 6.
Uchwały XL Walnego Zjazdu Delegatów ZASP, „Teatr” 1985, nr 7, s. 30–31.
Ustawy o instytucjach artystycznych, „Teatr” 1985, nr 3, s. 5.
W 70-lecie ZASP-u. Mówią prezesi ZASP-u z lat 1970–1988, „Teatr” 1988, nr 11, s. 3–8.
Marek Waruszyński, Publiczność mą widzę ogromną, „Teatr” 1983, nr 9, s. 11–12.
Władze stowarzyszenia, „Teatr” 1984, nr 3, s. 7.
Władze ZASP, „Teatr” 1985, nr 7, s. 31.
Zygmunt Wojdan, Fundusz aktywizacji czy… unicestwienia?, „Teatr” 1983, nr 1, s. 9–10.
Zygmunt Wojdan, Nabieramy sił do nowego zrywu, „Teatr” 1987, nr 3, s. 30–31.
Lidia Wójcik, W Tarnowie, „Teatr” 1986, nr 10, s. 14–15.
Wystąpienia w imieniu klubów poselskich, „Teatr” 1985, nr 3, s. 5–6.
Z posiedzenia Komitetu Organizacyjnego Stowarzyszenia Artystów Scen Polskich, „Teatr” 1983, nr 7, s. 28.
Z prac Komitetu Organizacyjnego Związku Artystów Scen Polskich ZASP, „Teatr” 1983, nr 11, s. 38–39.
Elżbieta Żmudzka, Nieudany Toruń, „Teatr” 1985, nr 8, s. 6–9.
Elżbieta Żmudzka, W Słupsku, czyli wszędzie, „Teatr” 1986, nr 8, s. 19–21.
Maciej Englert, Harcerzy coraz mniej, „Dialog” 1988, nr 2, s. 145–153.
Joanna Godlewska, Krótki tekst o komediantach, „Dialog” 1989, nr 11/12, s. 187–190.
Mikołaj Grabowski, Aktor przed szansą, „Dialog” 1986, nr 9, s. 125–129.
Andrzej Hausbrandt, Publiczność teatralna w PRL, refleksja statystyczna, „Dialog” 1984, nr 7, s. 128–142.
Zygmunt Hübner, Nad trumną polskiego teatru. Mowa patetyczna, „Dialog” 1988, nr 6, s. 159–160.
Zygmunt Hübner, O czym marzą panowie reżyserzy?, „Dialog” 1987, nr 4, s. 156–157.
Zygmunt Hübner, O czym marzą państwo aktorzy?, „Dialog” 1987, nr 4, s. 155–156.
Zygmunt Hübner, Publiczność, „Dialog” 1983, nr 7, s. 145–146.
Zygmunt Hübner, Reklama?, „Dialog” 1984, nr 7, s. 157–158.
Kaloryferów skrzek, „Dialog” 1987, nr 4, s. 107–115.
Jerzy Koenig, Notatki prelegenta, „Dialog” 1987, nr 3, s. 108–117.
Jerzy Koenig, To nie takie proste, „Dialog” 1986, nr 10, s. 110–116.
Krzysztof Kopka, Co z polską komedią współczesną?, „Dialog” 1989, nr 11/12, s. 208–212.
Barbara Król-Kaczorowska, O architekturze teatrów w Polsce, „Dialog” 1984, nr 7, s. 143–149.
Janusz Majcherek, Co mnie boli, „Dialog” 1987, nr 3, s. 118–124.
Niewesołe życie polskiej dramaturgii, „Dialog” 1986, nr 10, s. 117–133.
Tadeusz Nyczek, …a teatr swoje, „Dialog” 1987, nr 10, s. 129–137.
Tadeusz Nyczek, Beckett czy Żurek?, „Dialog” 1987, nr 9, s. 153–156.
Tadeusz Nyczek, Dno?, „Dialog” 1986, nr 7, s. 152–154.
Tadeusz Nyczek, Dramat bez dramatu, „Dialog” 1986, nr 11, s. 134–140.
Tadeusz Nyczek, Kłaj jest wszędzie, „Dialog” 1987, nr 4, s. 157–159.
Tadeusz Nyczek, Niedobre, ale słuszne, „Dialog” 1983, nr 11, s. 145–147.
Tadeusz Nyczek, Reżyser i aktor, „Dialog” 1986, nr 8, s. 148–150.
Tadeusz Nyczek, W miejscu pracy, „Dialog” 1987, nr 7, s. 169–171.
Pieniądze albo życie, „Dialog” 1986, nr 7, s. 108–117.
Jacek Sieradzki, Mrożek jeszcze raz czytany, „Dialog” 1988, nr 3, s. 101–112.
Jacek Sieradzki, Po mobilizacji, „Dialog” 1988, nr 5, s. 109–113.
Jacek Sieradzki, W Kaliszu o aktorstwie, „Dialog” 1985, nr 10, s. 137–144.
Jacek Sieradzki, Zagłaskać Martę Fik, „Dialog” 1983, nr 5, s. 137–142.
Sytuacja dramatu, „Dialog” 1985, nr 4, s. 106–118.
Małgorzata Szpakowska, Dlaczego ogórek nie śpiewa?, „Dialog” 1985, nr 9, s. 118–125.
Małgorzata Szpakowska, Mahomet, góra i katar, „Dialog” 1987, nr 3, s. 125–130.
Teatr, którego może nie być, „Dialog” 1986, nr 10, s. 138–143.
Wanda Zwinogrodzka, Dramat historyczny: dobrzy i źli, „Dialog” 1985, nr 9, s. 110–117.
Wanda Zwinogrodzka, Polski obyczajowy, „Dialog” 1985, nr 10, s. 129–136.
Ryszard Żuromski, Łódzka publiczność i nie tylko, „Dialog” 1989, nr 4, s. 109–122.
Ryszard Żuromski, Publiczność łódzka po raz drugi, „Dialog” 1989, nr 7, s. 85–98.
Chyba się starzejemy, „Scena” 1986, nr 4, s. 4–9.
Czy kryzys usprawiedliwia?, „Scena” 1989, nr 6, s. 6–7.
Krzysztof Karwat, Kurs na ocalenie, „Scena” 1988, nr 5, s. 14–15.
Jacek Kraszewski, Finansowe perypetie, „Scena” 1989, nr 6, s. 8–9.
Kazimierz Krzanowski, Pauperyzacja, „Scena” 1989, nr 6, s. 4–5.
Anna Nastulanka, Ponarzekajmy, „Scena” 1985, nr 8, s. 16–17.
Anna Nastulanka, Toruń Młodych Reżyserów, „Scena” 1984, nr 8, s. 13–14.
Wojciech Natanson, Reformy, „Scena” 1983, nr 1, s. 14–15.
O mitach, urzędnikach i artystach, „Scena” 1987, nr 12, s. 4–7.
Tadeusz Pliszkiewicz, Szukam sponsorów, „Scena” 1989, nr 9, s. 6–7.
Jan Skotnicki, Teoria ubogiego kuzyna, „Scena” 1982, nr 7/8, s. 41–42.
Z rolnikiem z Suwalszczyzny Stanisławem Tymem rozmawia Anna Nastulanka, „Scena” 1986, nr 3, s. 10–14.
Żeby było inaczej, niż w życiu, „Scena” 1985, nr 6, s. 12–13.
Azyl. Z Henrykiem Bieniewskim, byłym redaktorem naczelnym „Teatru”, rozmawia Paweł Płoski, „Teatr” 2010, nr 12, s. 74–76.
Małgorzata Dziewulska, Paradoks buntu, „Dialog” 1975, nr 4, 140–144.
Firma „Dialog”, „Dialog” 1981, nr 5, s. 94–105.
Tomasz Mielczarek, Czasopisma społeczno-kulturalne lat osiemdziesiątych XX wieku, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2008, t. 11, z. 1–2, s. 194–232.
Jerzy Raban, Bohater i szmata, czyli problem dramaturgii, „Dialog” 1980, nr 2, s. 117–121.
Jerzy Raban, Czego bym chciał od krytyki?, „Dialog” 1980, nr 11, s. 102–104.
Jerzy Raban, Kilka myśli o widzu, „Dialog” 1979, nr 7, s. 124–128.
Jerzy Raban, O duszy reżysera, „Dialog” 1979, nr 9, s. 102–107.
Jerzy Raban, Parę słów o tak zwanej interakcji, „Dialog” 1977, nr 12, s. 144–147.
Jerzy Raban, Prowincja, „Dialog” 1980, nr 4, s. 133–137.
Jerzy Raban, Tak zwani techniczni, „Dialog” 1980, nr 5, s. 138–141.
Jerzy Raban, Trochę o aktorach, „Dialog” 1979, nr 5, s. 120–126.
Jerzy Raban, Usiłuję zaczepić krytyków, „Dialog” 1980, nr 10, s. 131–134.
„Scena” – krótka historia (i prehistoria) czasopisma, zebrał L[ech] Ś[liwonik], „Scena” 2015, nr 1, s. 32–33.
Andrzej Ziębiński, Raport, „Teatr” 1993, nr 7/8, s. 10–12.
Ustawa z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk.
Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.
Ustawa z dnia 4 maja 1982 r. o Narodowej Radzie Kultury oraz Funduszu Rozwoju Kultury.
Ustawa z dnia 29 grudnia 1983 r. o Państwowym Funduszu Aktywizacji Zawodowej. Ustawa z dnia 28 grudnia 1984 r. o instytucjach artystycznych.
HyPaTia, http://www.hypatia.pl/ (data dostępu: 20.09.2019).
List ludzi teatru „Teatr nie jest produktem/ widz nie jest klientem”, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/136030.html (data dostępu: 20.09.2019).
Mamy kryzys wiary w teatr. Czas na rewolucję?, Audycja Programu Drugiego Polskiego Radia „250 lat teatru publicznego w Polsce”, https://www.polskieradio.pl/8/3904/Artykul/1255295,Mamy-kryzys-wiary-w-teatr-Czas-na-rewolucje (data dostępu: 10.08.2019).
Piotr Machul, Fabryka i teatr cudów – o Puławskim Studiu Teatralnym, Biblioteka Multimedialna Teatrnn.pl., http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/docmetadata-?id=47468 (data dostępu: 10.08.2019).
Przemówienie Edwarda Gierka w styczniu 1971 r., w trakcie spotkania z robotnikami w Stoczni Gdańskiej, fragment nagrania dostępny na stronie Polskiego Radia: https://www.polskieradio.pl/88/156/Artykul/769028%2CNajslynniejsze-haslo-PRL-Pomozecie (data dostępu: 26.06.2020).
Strona internetowa Związku Artystów Scen Polskich, https://www.zasp.pl/index.php?page=Pages&id=140 (data dostępu: 22.08.2019).
Towarzystwo Kultury Teatralnej 1975–1979. Sprawozdanie na VII Krajowy Zjazd Delegatów, Warszawa: Towarzystwo Kultury Teatralnej, 1979 [kopia dokumentu udostępniona przez Lecha Śliwonika].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Opublikowane: 11 kwietnia 2025
„Czasopisma naukowe wobec wyzwań cyfrowego świata: lokalność, cytowalność, umiędzynarodowienie”
Opublikowane: 11 kwietnia 2025
Czy Twoje dziecko potrafi radzić sobie z porażką, stresem lub trudnymi emocjami? Zastanawiasz się, jak skutecznie wspierać dzieci i młodzież w budowaniu odporności psychicznej w klasie i w domu?
Opublikowane: 6 marca 2025
Monografia „Łódź poprzez wieki. Historia miasta” redagowana przez naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego zdobyła już rzeszę oddanych czytelników. Tymczasem w Wydawnictwie UŁ ukazała się kolejna książka o naszym mieście...