Celem prezentowanej pracy jest przedstawienie podstawowych informacji o controllingu marketingowym, jego funkcjach, narzędziach i etapach, a także zaprezentowanie niezbędnych analiz controllingowych odnoszących się do działań marketingowych przedsiębiorstwa. Praca składa się z dwóch części. W pierwszej zaprezentowano pojęcie kontroli, controllingu oraz controllingu marketingowego. Przyjęto założenie, że warunkiem koniecznym stosowania controllingu marketingowego przez przedsiębiorstwo jest posiadanie przez nie Systemu Informacji Marketingowej. W części drugiej przedstawiono analizy controllingowe odnoszące się do otoczenia przedsiębiorstwa, jego zasobów personalnych, sytuacji finansowej, strategii marketingowej i stosowanych narzędzi marketingu-mix.
Przedsiębiorstwo realizuje strategię marketingową, a jej wykonanie powinno podlegać kontroli. Podczas realizacji tej strategii gromadzone są więc informacje o stopniu osiągania celów marketingowych, stosowanych instrumentach marketingu-mix oraz pozycji przedsiębiorstwa na rynku. Są one poddawane analizom controllingowym, co umożliwia podjęcie decyzji o pozostaniu na dotychczasowym rynku, obsłudze doczasowych segmentów, ewentualnych korekt strategii marketingowej lub ekspansji na nowe rynki. zaplanowanych. Na tej podstawie przygotowuje skorygowaną strategię na następny okres lub podejmuje decyzje o wycofaniu się z dotychczasowego rynku i ekspansji na nowe rynki. Analizy controllingowe są wykonywane podczas realizacji strategii marketingowej i mogą być także realizowane po wykonaniu strategii w ramach audytu marketingu. Ich zakres jest wtedy znacznie szerszy i obejmuje także branżę, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo i zakres geograficzny jego działania.
Adamska A., Dąbrowski T., Marketing i finanse w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007.
Adrianowski D., Controlling marketingowy a controlling strategiczny, Wydawnictwo Bezkresy Wiedzy W3W, Warszawa 2013.
Altkorn J. (red.), Podstawy marketingu, Instytut Marketingu, Kraków 1993.
Audyt wewnętrzny. Spojrzenie praktyczne, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2003.
Czekaj J., Dresler Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Czubała A., Dystrybucja produktów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001.
Czubała A. (red.), Podstawy marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.
Dębski W., Prognozowanie sprzedaży, Wydawnictwo CIM, Warszawa 1998.
Dittmann P., Metody prognozowania sprzedaży w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1999.
Dittmann P., Prognozowanie w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Kraków 2008.
Dohn K., Matusek M., Odlanicka-Poczobutt M., Ocena efektywności kanału dystrybucji w wybranym przedsiębiorstwie produkcyjnym, „Logistyka” 2012, nr 4, s. 99–106.
Domański T., Wstęp do biznesu, Wydawnictwo Expert, Łódź 1994.
Dryll W., Audyt marketingowy, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2018.
Duliniec E., Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999.
Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W., Marketing – punkt zwrotny w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Godziszewski J., Controlling – system koordynacji przedsiębiorstwa, „Przegląd Organizacji” 1990, nr 8–9, s. 16–18.
Górski J., Sierpiński W., Historia powszechnej myśli ekonomicznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
Gregor B., Kalińska-Kula M., Market Intelligence jako program wsparcia procesów decyzyjnych we współczesnym przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
Grycuk A., Kluczowe wskaźniki efektywności (KPI) jako narzędzie doskonalenia efektywności operacyjnej firm produkcyjnych zorientowanych na lean, „Przegląd Organizacji” 2010, nr 2, s. 28–31.
Grzegorczyk W., Marketing na rynku międzynarodowym, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Hadrian P., Audyt – strategiczne narzędzie kontroli marketingu. Studium teoretyczno--metodyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2020.
Hasselberg P., Martan L., Steinmann H., Kontrola strategiczna w gospodarce rynkowej i planowej, „Przegląd Organizacji” 1989, nr 1, s. 37–40.
Horvath P., Controlling, Franz Vahlen Verlag, München 1990.
Jachna T., Sierpińska M., Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Kaczmarczyk S., Badania marketingowe. Metody i techniki, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999.
Karasiewicz G., Marketingowe strategie cen, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1977.
Karasiewicz G., Pomiar efektywności strategii marketingowych. Kluczowe problemy, „Problemy Zarządzania” 2007, nr 2, s. 9–36.
Karasiewicz G., Procedury tworzenia budżetu marketingowego – teoria i praktyka, [w:] L. Garbarski (red.), Kontrowersje wokół marketingu w Polsce – tożsamość, etyka, przyszłość, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004, s. 137–144.
Karasiewicz G., Wydatki marketingowe polskich przedsiębiorstw, „Marketing i Rynek” 2014, nr 8, s. 480–485.
Karcz K., Kędzior Z., Badania marketingowe w praktyce, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997.
Kassyk-Rokicka H., Statystyka nie jest trudna. Mierniki statystyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998.
Kotarbiński J., Skuteczność marketingu w procesie kształtowania rynkowej wartości przedsiębiorstwa, niepublikowana praca doktorska, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2020.
Kotler P., Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Wydawnictwo Gebethner i S-ka, Warszawa 1994.
Kotler P., Gregor W.T., Rogers W., The marketing audit comes of age, „Sloan Management Review”, Winter 1977, s. 25–43.
Kowal W., Audyt marketingowy jako narzędzie kontroli marketingowej w świetle wyników badań polskich przedsiębiorstw, „Nauki o Zarządzaniu. Management Sciences” 2011, nr 9, s. 107–130.
Kowalczyk R., Rynek e-commerce w 2022 roku. Jakie zaszły zmiany?, 2022, www.dlahandlu.pl/e-commerce/wiadomosci/rynek-e-commerce-w-2022-roku-jakie-zaszly-zmiany,114357.html (dostęp: 12.04.2023).
Kozielski R. (red.), Wskaźniki marketingowe, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
Lenskold D., Pomiar rentowności inwestycji marketingowych, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Kraków 2004.
Mruk H., Kwiatek P., Audyt – narzędzie kontroli marketingowej, „Marketing w Praktyce” 2001, nr 1, s. 41–45.
Mruk H., Rutkowski I., Strategia produktu, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1994.
Mruk H. (red.), Analiza rynku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Niestrój R., Finansowe aspekty planowania marketingowego, [w:] L. Żabiński, K. Śliwińska (red.), Marketing – koncepcje, badania, zarządzanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, s. 357–365.
Nowak E., Controlling w działalności przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
Nowak E., Chmielowiec-Lewczuk M., Controlling w działalności przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004.
Nowak M., Controlling działalności marketingowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.
Olczak C.M., Organizacja oparta na Business Intelligence – wybrane wyniki badań empirycznych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2013, s. 231–244.
Olczak C.M., Tworzenie i wykorzystanie systemów Business Intelligence na potrzeby współczesnej organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2007.
Pindakiewicz J., Kształtowanie cen w warunkach konkurencji rynkowej, „Serwis Finansowo-Księgowy” 1997, nr 4, s. 17–19.
Serflring K., Controlling, Kohlhammer GmbH, Stuttgart 1983.
Shuchman A., The Marketing Audit: Its Nature, Purposes and Problems, [w:] A. Newgarden, E.R. Bailey (red.), Analysing and Improving Marketing Performance: „Marketing Audits” in Theory and Practice, AMA Management, Report No. 32, American Man-agement Associations, New York 1959, s. 16–17.
Sierpińska-Sawicz A., Zadania i miejsce komórki controllingu w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej” 2015, nr 112, s. 125–136.
Sikorski C., Zachowania ludzi w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
Simon H., Zarządzanie cenami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Sojkin B. (red.), Zarządzanie produktem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Standardy IAA, Stowarzyszenie Audytorów Wewnętrznych IIA Polska, Warszawa 2003.
Strategiczna przezorność w trudnych czasach. CIMO Standards & Foresight. Chartered Institute of Marketing. Officers – Standard & Foresight. Raport z badań – listopad 2022, 2022, https://questus.pl/CIMO-Raport-2 (dostęp: 2.12.2022).
Sudoł S., Szymczak J., Haffer M., Marketingowe testowanie produktów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000.
Szychta A., Etapy ewolucji i kierunki integracji metod rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007.
Thomas M.J. (red.), Podręcznik marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999.
W.G., Lojalność to mit, „Rzeczpospolita”, 5.12.1998.
Wrzosek W. (red.), Efektywność marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005.
Zagajewski A., Saniuk S., Kluczowe wskaźniki efektywności w e-commerce, „Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie, Politechnika Śląska” 2018, t. 118, s. 691–701.
Żurawik B., Żurawik W., Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1996.
