-
1575
-
911
-
911
-
896
-
893
Pliki do pobrania
Publikacja poświęcona twórczości Mojżesza Brodersona – jednego z najważniejszych przedstawicieli żydowskiej awangardy artystycznej w międzywojennej Łodzi. Książka prezentuje przekrojowy wybór jego dorobku literackiego: poezji, dramatów, felietonów, tekstów satyrycznych i scenicznych, tworzonych od lat 10. do 30. XX wieku. Zebrane utwory pochodzą m.in. z prasy jidyszowej, okresu moskiewskiego, a także czasu największej aktywności artysty w łódzkiej grupie Jung Jidysz. Ważną część tomu stanowią również zachowane skecze, monologi i piosenki pisane na potrzeby teatrów Ararat, Chad Gadio i Balaganaiden. Całość dopełniają listy Brodersona do Melecha Rawicza i Zalmana Rajzena – unikatowe świadectwa życia kulturalnego żydowskiej Łodzi oraz kulisów działalności ruchu Jung Jidysz. Książka ukazuje wielowymiarowość twórczości Brodersona i stanowi cenne źródło wiedzy o sztuce i literaturze jidysz w XX wieku.
Publikacja powstała w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2018–2025 nr 0376/NPRH7/H11/86/2018
Archiwum Państwowe w Białymstoku Oddział w Łomży, sygnatura: 5/9/0/-/205.
Archiwum Narodowe w Krakowie, sygnatura: 29/530/0/1.1/87.
Archiwum Państwowe w Lublinie, sygnatura: 35/169/0/-/137.
Archiwum Państwowe w Łodzi, sygnatury: 39/221/0/4.12/24499, 39/221/0/4.12/24838.
Archiwum Izraelskiej Biblioteki Narodowej, sygnatury: ARC4* 1540 12 406.1, ARC4* 1540 12 406.2, ARC4* 1540 12 2404, ARC4* 1540 12 2535, Schwad 01 02 345.
Archiwum YIVO, sygnatury: YARG 26.472, YARG 28/P/400, YARG 422, YARG 8 F724, YARG 31 F277, YARG 120 PO 1807, YARG 558 B01 F31.
Litewskie Centralne Archiwum Państwowe, sygnatury: F. 64 Ap. 6 B. 2975, F. 287 Ap. 5 B. 3.
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, sygnatury: 1258 Ring. I/1163 (1482), Ring. I/1247.
„Chaliastre”1922.
„Der Hajnt” 1919, 1922, 1934.
„Der Moment” 1919, 1922.
„Di Naje Welt” 1919.
„Di Tejwe” 1919.
„Di Warhajt” 1909, 1911, 1913.
„Folk un Land” 1922.
„Forward” 1956.
„Jung Jidysz” 1919.
„Literarisze Bleter” 1924 – 1939.
„Lodzer Folksblat” 1917, 1918, 1920.
„Lodzer Togblat” 1910 – 1923.
„Moment” 1919 – 1922.
„Nasza Opinia” 1935, 1937.
„Nasz Przegląd” 1931, 1935.
„Neue Lodzer Zeitung” 1919.
„Revue Israélite d’Égypte” 1917.
„Undzer Lebn” 1911.
Broderson Mojżesz, Zelig Berl un zajn gehilf, „Lodzer Togblat” 1910, nr 152, s. 4–5.
Broderson Mojżesz, Szwarce fliterlach, Piotrków 1913.
Broderson Mojżesz, Brojde Gerszon, Halpern Menasze, Czarny Daniel, Zalbafert, Moskwa 1918.
Broderson Mojżesz, Temerl, Moskwa 1917.
Broderson Mojżesz, Toj, Moskwa 1919.
Broderson Mojżesz, A chasenke, Łódź 1920.
Broderson Mojżesz, Perl ojfn bruk, Łódź 1920.
Broderson Mojżesz, Al kidusz haam, „Tel Awiw” 1921, z. 1, s. 18–22.
Broderson Mojżesz, Bagajsterung, Warszawa 1921.
Broderson Mojżesz, Di malke Szwo, Łódź 1921.
Broderson Mojżesz, Ibergang, Łódź 1921.
Broderson Mojżesz, Sznej-tanc, Łódź 1921.
Broderson Mojżesz, Szwarc szabat, Łódź 1921.
Broderson Mojżesz, Tchijes hamejsim, Łódź 1921.
Broderson Mojżesz, Der poet un dos dinstmejdl, „Literarisze Bleter” 1924, nr 33, s. 3.
Broderson Mojżesz, Futurizm. A felieton bikom an arajnfir, „Literarisze Bleter” 1925, nr 41, s. 4–5.
Broderson Mojżesz, Wegn recitacie kunst bichlol un wegn jidysze recitacie, „Literarisze Bleter” 1925, nr 56, s. 2.
Broderson Mojżesz, Majn balibster szrajber, „Literarisze Bleter” 1930, nr 17, s. 301.
Broderson Mojżesz, Mosze Broderson wegn zich, „Literarisze Bleter” 1934, nr 2, s. 21–22.
Gezang un szpil, red. Icchak Kacenelson, Warszawa 1920.
http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/73543/Ksiega_Adresowa_m_Lodzi_1937_1939aCz2.pdf [dostęp: 2.12.2024].
Baumberg Leon, Broderson Mojżesz o literackim i artystycznym życiu Łodzi, „Nasza Opinia” 1935, nr 16, s. 5–6.
Brandstaetter Roman, Broderson Mojżesz (W 20-lecie pracy artystyczno-literackiej), „Nasza Opinia” 1934, nr 1, s. 5.
Bromberg–Bytkowski Zygmunt, Wystawa sztuki żydowskiej wydawnictwa „Tel Awiw” w Łodzi, „Tel Awiw” 1921, z. 6, s. 253–256.
Chasydzka maszyna parowa i inne opowiadania. Antologia prozy jidysz, red. Karolina Szymaniak, Warszawa 2024.
Czarny Daniel, Broderzonen dem jubilar, „Literarisze Bleter”, 1934, nr 2, s. 28.
Dekiert Dariusz, Siches chulin Mojżesza Brodersona, czyli na tropie powietrznego człowieka, [w:] Pogawędki. Artystyczna książka Mojżesza Brodersona i Eliezara Lissitzky’ego, red. Dariusz Dekiert, Irmina Gadowska, Krystyna Radziszewska, Łódź 2024, s. 30–48.
Di erszte judisze kunst – ojssztelung in Kiew, Kijów 1919.
Elboim Mosze, Mosze Broderson – der dichter fun dem szpilewdign jidyszn wort, „Forward”, New York 1956, nr 21.
Fajner Jechiel, Futurizm, „Ortodoksisze Jugnd-Bleter” 1931, nr 20, s. 16.
Fojgel Abraham, Futurizm, „Hajnt” 1920, nr 73, s. 6.
Fuks Chaim Lejb, Fun noentn ower, Nowy Jork 1957.
Fuks Chaim Lejb, Lodz szel majle, Tel Awiw 1972.
Fuks Chaim Lejb, Łódź na wysokościach, [w:] Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia z miasta młodości, red. Dariusz Dekiert, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź 2023, s. 262–306.
Fun bicher – tisz, „Ilustrirte Welt” 1919, nr 6, s. 94(14).
Glanc A., Dos jidysze gajstige leben in jor 5679, „Der Folksadwokat” 1919, nr 4340, s. 10.
Jidysz buch, „Di Jidysze Welt” 1928, nr 9, s. 325–328.
Katalog wystawy prac artystów żyd.: Warszawa, Gmina, lato 1921, Warszawa 1921.
Kostkiewiczowa Teresa, Tanka, [w:] Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.
Leyko Małgorzata, Żydowska awangarda teatralna, [w:] Polak, Żyd, artysta. Tożsamość awangardowa, red. Jarosław Suchan, Łódź 2010.
Lisek Joanna, Jung Wilne. Żydowska grupa artystyczna, Wrocław 2005.
Lisek Joanna, Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.), Sejny 2018.
Lisek Joanna, Między Warszawą a Wilnem. Kontakty środowisk literackich w okresie międzywojennym, „Studia Judaica” 2006, nr 1, s. 69–81.
Liudi i sud‘by. Bibliograficzeskij słowar wostokowedow – żertw politiczeskogo terrora w sowietskij period (1917–1991), red. Jarosław Wasilikow, Marina Sorokina, Sankt Petersburg 2003.
Łódź społeczna – almanach, red. Mordechaj Frankental, Łódź 1938.
Majzel Nachman, Der weg fun der jidiszer literatur far di lecte finfcen jor, [w:] „Hajnt” jubilej buch 1908– 1928, Warszawa 1928, s. 37.
Majzel Nachman, Di junge judisze dichtung in Pojln, „Literarisze Bleter” 1930, nr 11, s. 197.
Majzel Nachman, Mosze Broderson der dichter, „Literarisze Bleter” 1934, nr 2, s. 26.
Malinowski Jerzy, Grupa „Jung Idysz” i żydowskie środowisko „nowej sztuki” w Polsce 1918–1923, Warszawa 1987.
Malinowski Jerzy, Malarstwo i Rzeźba Żydów polskich w XIX i XX wieku (do 1939 roku), Warszawa 2000.
Mart Wenedikt, Lepestki sakury, Władywostok 1919.
Mejerson-Beker Celina, Mosze Broderson, „Literarisze Bleter” 1934, nr 2, s. 22–23.
Mukdoni Aleksander Zichrojnes fun a jidyszn teater – kritiker, [w:] Archiw far der geszichte fun jidyszn teater un drame, red. Jakub Szacki, Wilno–Nowy Jork 1930, t. 1, s. 341–430.
Najman Jecheskel Mosze, Mosze Broderson, „Literarisze Bleter” 1934, nr 2, s. 17–18.
Plotkelech, „Hajnt” 1934, nr 29, s. 8.
Pogawędki. Artystyczna książka Mojżesza Brodersona i Eliezara Lissitzky’ego, red. Dariusz Dekiert, Irmina Gadowska, Krystyna Radziszewska, Łódź 2024.
Polak, Żyd, artysta. Tożsamość awangardowa, red. Jarosław Suchan, Łódź 2010.
Rajzen Zalman, Leksikon fun der jidyszer literatur, prese un filologie, Wilno 1926, t. 1.
Rozier Gilles, Broderson Mojżesz. Od Jung Jidysz do Araratu, przeł. Joanna Ritt, Łódź [2008].
Rypson Piotr, Książki i strony, Warszawa 2000.
Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r., red. Katarzyna Badowska, Tomasz Cieślak, Dariusz Dekiert, Karolina Kołodziej, Monika Kucner, Krystyna Pietrych, Krystyna Radziszewska, Anna Warda, Ewa Wiatr, Łódź 2022.
Sztetl, szund, bunt i Palestyna. Antologia twórczości literackiej Żydów w Łodzi (1905–1939), red. Dariusz Dekiert, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź 2017.
Szwarc Marek, Sztuka i Żydzi, „Tel Awiw” 1921, z. 4, s. 185–189.
Tańczymy zaczarowani taniec młodości. Łódzka awangarda żydowska – publikacje artystyczne wydawnictwa Achrid, 1921, red. Dariusz Dekiert, Irmina Gadowska, Krystyna Radziszewska, Łódź 2022.
Trunk Jechiel Jeszaja, Polin, Nowy Jork 1951, t. 6.
Warszawska awangarda jidysz. Antologia tekstów, red. Monika Polit, Karolina Szymaniak, Gdańsk 2007.
Weichert Michael, Teater un drame, Wilno 1926.
Wos hert zich in Lodz, Bialistok un andere sztedt, „Der Tog” 1919, nr 1713, s. 5.
Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia o mieście młodości, red. Dariusz Dekiert, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź 2023.
יידיש-יונג / Jung-Idisz / Yung-Yidish / 1919, red. Irmina Gadowska, Adam Klimczak, Teresa Śmiechowska, Łódź 2019.
| Mapa strony | Księgarnia | Social Media |
42 635 55 77 42 235 01 62 ksiegarnia@uni.lodz.pl Biuro: 42 235 01 65 42 635 55 80 agnieszka.janicka@uni.lodz.pl Polityka prywatności i cookies © 2024 Uniwersytet Łódzki |
|

